‫
 ‬

‫ﺳﻴﺎﻻت ﻓﻠـﺰﻛﺎري اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از روﻏﻨﻬﺎ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ ﻛـﻪ از ﺟﻤﻠـﺔ ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ آﻧﻬـﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮان‬

‫روﻏﻨﻬﺎي ﺑﺮش را ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﻠﺰ ﻛﺎري‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻴﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر و اﺑﺰار ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد‬

‫ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻓﻠﺰ‪ ،‬دﻣﺎي ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﻓﻠﺰ و ﻗﻄﻌﺔ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻨﺴﺖ ﺑـﻪ ‪ 1000 o C‬و ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﻧﻴـﺰ ﺑﺮﺳـﺪ‪ .‬ﻓﺸـﺎر‬

‫ﺑﺮﺷﻲ در ﻧﻘﺎط ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺳﺨﺖ ﻛﻪ در ﺳﻄﻮح ﺧﺎص رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ‪ 5000 N/mm2‬ﻣـﻲ رﺳـﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺟﻮش ﻣﻮﺿﻌﻲ در ﻃﻮل ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮش ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ وﺟﻮد ﺳـﻄﻮح ﻓﻠـﺰي ﺗﻤﻴـﺰ ) ﭘﻮﺷـﻴﺪه‬

‫ﻧﺸﺪه از ﻳﻚ ﻻﻳﺔ اﻛﺴﻴﺪ ( ﺑﺮ ﺷﺪت آن ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ ]‪ .[44‬وﻇﻴﻔﻪ ﺳﻴﺎﻻت ﻓﻠﺰﻛﺎري ﻛـﺎﻫﺶ ﺗﻌـﺪاد و اﻧـﺪازة ﻧﻘـﺎط‬

‫ﺟﻮش و رﺑﻮدن ﮔﺮﻣﺎي اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ و ﺳﺮد ﻛﺮدن ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮ اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻪ ﺧـﻮاص روﻏـﻦ‬

‫ﻛﺎري روﻏﻨﻬﺎي ﺑﺮش واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ اﺛﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ اﻓﺰودن آب ﺑﺮاي ﺗﺸـﻜﻴﻞ اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫  ‬ ‫
 ‬

‫روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ روﻏﻨﻬﺎي ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬از روﻏﻨﻬﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﺎ وﻳﺴـﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻛـﻢ و‬

‫اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ اﻳـﻦ روﻏﻨﻬـﺎ ﺑـﺎ آب ﻣﺨﻠـﻮط ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺗﺸـﻜﻴﻞ‬

‫اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب را ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪازة ذرات اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه از‪ 80‬ﺗﺎ ‪ 200‬ﻣﻴﻜﺮون ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ‪،‬ﻛﻪ‬

‫اﻳﻦ اﻧﺪازه ﺑﺮاي اﻧﻌﻜﺎس ﻧﻮر و اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻠﻮل ﺷﻴﺮي رﻧﮓ ﻫﻨﮕﺎم اﺧﺘﻼط ﺑﺎ آب ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮﻧﻬﺎ در‬

‫ﻣﺤﺪودة وﺳﻴﻌﻲ از ﻏﻠﻈﺘﻬﺎ ﭘﺎﻳﺪار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٧١‬‬
‫از ﺟﻤﻠﺔ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در روﻏﻨﻬﺎي ﺑﺮﺷـﻲ ﺣـﻞ ﺷـﻮﻧﺪه‪ ،‬ﻣـﻮاد آﻧﻴـﻮﻧﻲ ﻣﺜـﻞ‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎي ﻧﻔﺘﻲ ﺳﺪﻳﻢ و ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﺗﻬﺎي روﻏﻨﻬﺎي ﭼﺮب ﻣﺜﻞ روﻏﻦ ﻛﺎﺳﺘﺮول ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺷﺪه را ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﻫـﺎي آﻧﻴـﻮﻧﻲ ﻛـﻪ در ﺳـﺎﺧﺘﺎر اﻳـﻦ روﻏﻨﻬـﺎ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ‪:‬‬

‫ﺻﺎﺑﻮﻧﻬﺎي ﺳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و آﻣﻴﻦ از اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻪ ﺷﺪه و آﻟﻜﻴﻞ ﻓﺴﻔﺎﺗﻬﺎ‪.‬‬

‫روش دﻳﮕﺮ در ﺗﻬﻴ‪‬ﺔ روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮﻓﻜﺘﻨﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ ﻳﻮﻧﻲ ﺑـﻪ ﺟـﺎي ﺳـﺮﻓﻜﺘﻨﺘﻬﺎي‬

‫آﻧــــﻴﻮﻧﻲ اﺳــﺖ‪ .‬ﺳــﺮﻓﻜﺘﻨﺘﻬﺎي ﻏﻴــﺮ ﻳــــﻮﻧﻲ ﻣﺘــﺪاول ﻋﺒـــﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﺤﺼــﻮﻻت اﺗﻮﻛﺴــﻴﻼت ﺷــﺪة ﻣﺨﺘﻠــﻒ‪،‬‬

‫ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻠﻴﻚ آﻣﻴﺪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻲ اﮔﺰي اﺗﻴﻠﻦ آﻣﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب و ﻣﺸﺘﻘﺎت ﭘﻠﻲ اﮔﺰي اﺗﻴﻠﻦ ـ ﭘﻠﻲ اﮔﺰي ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ‪.‬‬

‫در ﻫﺮﺣﺎل‪ ،‬اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻳﻮﻧﻲ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧـﻮاص ﺿـﺪ‬

‫ﺧﻮردﮔﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻮﻟﻴﺪ روﻏﻨﻬﺎي ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﻠﻴﻜﻮل و ﮔﻠﻴﻜﻮل اﺗﺮﻫﺎ ﻣﺜﻞ دي اﺗﻴﻠﻦ ﮔﻠﻴﻜﻮل و ﻛﺎر ﺑﻴﺘـﻮل اﺗـﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﻛـﺎرﺑﻴﺘﻮل ﻳـﻚ‬

‫ﻣﺎرك ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﮔﺮوه از ﻣﻮﻧﻮ و دي آﻟﻜﻴﻞ اﺗﺮﻫـﺎ از دي اﺗـﻴﻠﻦ ﮔﻠﻴﻜـﻮل ﻣﺜـﻞ دي ﺑﻮﺗﻴـﻞ ﻛـﺎرﺑﻴﺘﻮل‪،‬‬

‫ﻣﻮﻧﻮ ﺑﻮﺗﻴﻞ ﻛﺎر ﺑﻴﺘﻮل و دي اﺗﻴﻠﻦ ﻛﺎر ﺑﻴﺘﻮل اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻔﺖ ﺷﺪه ﺧﻮدﺷـﺎن داراي ﺧـﻮاص اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن‪-‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ روﻏﻨﻬﺎي ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪه در آب رﻗﻴﻖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺪاري اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺷـﺪه‬

‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻠﻴﺴﺮول ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺻﺎﺑﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮنﻛﻨﻨـﺪه و ﻋﺎﻣـﻞ‬

‫ﺟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب و دﻳﮕﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻗﻄﺒﻲ ﻛﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺮﻃﻮب ﻛﺎر وﻧﺮﻣﻲ‬

‫روﻏﻦ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻳﺎ اﺳـﺘﺮﻫﺎ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻮق ﭼﺮب را ﺑﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ روﻏﻦ را ﺑﺮاي ﻛﺎر در ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ روي ﻓﻠـﺰات آﻫﻨـﻲ و ﻏﻴـﺮ آﻫﻨـﻲ‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬روﻏﻨﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﺪن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﻓﺰودﻧﻴﻬـﺎﻳﻲ ﻣﺜـﻞ ﺳـﻮﻟﻔﻮر‪ ،‬ﻛﻠـﺮ ﻳـﺎ ﻓﺴـﻔﺮ ﺗﻘﻮﻳـﺖ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﻮاص اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻒ ﺳﻨﮕﻴﻦ وﺳﺨﺖ ﺑﻪ روﻏـﻦ داده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ﺑﺴـﻴﺎري ﻣـﻮارد ﻣـﻲ‬

‫ﺗﻮان اﻳﻦ روﻏﻨﻬﺎ را ﺟﺰء ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روﻏﻨﻬﺎي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪه داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٧١‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺰودﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬اﻓﺰاﻳﻨﺪه ﻫﺎي ﺿﺪ زﻧﮓ زدﮔﻲ ﻛـﻪ‬

‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻧﮓ زدﮔﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي آﺑﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ در ﺳـﺎﺧﺘﺎر اﻳـﻦ روﻏﻨﻬـﺎ‬

‫دﺗﺮﺟﻨﺖﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺮﻃﻮبﻛﻨﻨﺪﮔﻲ اﻳﻦ روﻏﻨﻬﺎ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن روﻏﻨﻬﺎي ﺣﻞﺷﻮﻧﺪه ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ زﻳﺎدي دارﻧﺪ ﺗﺎ اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن در ﭘﺮﻳﻮدﻫـﺎي ﻃـﻮﻻﻧﻲ در آب‬

‫ﺳﺨﺖ ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ اﻓﺰودﻧﻲ ﻫﺎي ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎر ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر روﻏﻦ اﻓﺰوده ﻣﻲ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗـــﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي آﺑﻲ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻲ ﻣﺤﻞ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﭘﺮورش ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬رﺷـﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬـﺎ و وﻳﺮوﺳـﻬﺎ‬

‫در اﻣﻮﻟﺴﻴﻮنﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺘﻦ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر اﻧﺴﺪاد ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺪا ﺷﺪن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎ‬

‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﻮردﮔﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﺣﻤﻠـﻪ ﻣﻴﻜﺮوارﮔـﺎﻧﻴﺰم ﻫـﺎ ﺑـﻪ روﻏﻨﻬـﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴـــﻮن‬

‫ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬از ﻣﻮاد ﻣﻴﻜﺮوبﻛﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺑـﻪ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠـﺎد‬

‫ﺧﻮردﮔﻲ و ﺑﻮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻴﺎل‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺳﻴﺎل و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ و اﻧﺴﺪاد ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮﻫـﺎ اﺷـﺎره‬

‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮاد ﻣﻴﻜﺮوب ﻛﺶ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬آﻣﻴﺪواﺳﺘﺎﻟﻬﺎ‪ ،‬ﻫﮕﺰاﻫﻴﺪروﺗﺮﻳﺎزﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻨﻠﻬﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ارﺗﻮﻓﻨﻴـﻞ ﻓﻨـﻞ‬

‫وزاﻳﻠﻨﻮل ﻓﻨﻞ و ‪ 000‬در ﻫﺮ ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﻴﻜﺮوب ﻛﺶ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ ﻣـﺎﻧﻊ از اﻳﺠـﺎد‬

‫آﺳﻴﺒﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه و ‪ 000‬ﺷﻮد ]‪.[ 44‬‬

‫  ‬ ‫
 ‪     !" #‬‬

‫روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮنﺷﻮﻧﺪه داراي ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎري ﻓﻠـﺰات ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﻣﺘﻪﻛﺎري‪ ،‬ﺳﻮراخﺗﺮاﺷﻲ‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻜﺎري‪ ،‬ﻓﺮزﻛﺎري‪ ،‬ﺣﺪﻳﺪهﻛﺎري‪ ،‬اره ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﺮﺷـﻜﺎري‪،‬‬

‫ﺳﻨﮓ زﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻪ ﻛﺎري ﻋﻤﻴﻖ‪ ،‬ﺧﺎن زﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻗﻮﻛﺎري و‪ ..‬ﻛﻪ در اﻋﻤﺎل ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻓـﻮق روي‬

‫ﻓﻠﺰاﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺿـﺪزﻧﮓ‪ ،‬ﻓﻮﻻدﻫـﺎي ﺑﺎﺧﺎﺻـﻴﺖ ﻛﺸﺸـﻲ ﺑـﺎﻻ‪ ،‬ﻓﻮﻻدﻫـﺎي ﺑـﺎ‬

‫ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻛﺸﺸﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬آﻫﻨﻬﺎي ﻗﺎﻟﺐ رﻳﺰي ﺷﺪه و ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻛﻢ ﻛﺮﺑﻦ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‬

‫‪٧٢‬‬
‫ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ داراي ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﺧﻨـﻚ ﻛﻨﻨـﺪﮔﻲ در ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﻓﻠﺰﻛـﺎري ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ اﺻـﻄﻜﺎك و‬

‫ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ ﻛــﺎﻫﺶ ﺣــﺮارت ﺧﺮوﺟــﻲ ﻣــﻲ ﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋــﻼوه ﺑــﺮاﻳﻦ داراي ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﻫﻤﺰﻣــﺎن ﺧﻨــﻚ ﻛﻨﻨــﺪﮔﻲ و‬

‫روﻏﻨﻜﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎﻻت ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮﻃﺒﻖ اﻧﺪازه و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳـﻄﺢ ﻗﻄﻌـﻪ ﻛـﺎر داراي ﻳـﻚ ﺗـﺎﺛﻴﺮ اﺻـﻠﻲ در‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺳﻴﺎﻻت ﺑﺎ ﺣﺬف ﺣﺮارت ﻣﺎﻧﻊ از اﻳﺠﺎد ﻧﻘﺎط ﺟﻮش ﺳﺮد ﺑﻴﻦ اﺑﺰار و ﻗﻄﻌـﻪ ﻛـﺎر‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫  ‬ ‫

 ‪ $%‬‬

‫‪ -١‬وﻗﺘﻲ روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ آب ﺳﺨﺖ ﻣﺨﻠـﻮط ﻣـﻲ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧـﻲ از آﻧﻬـﺎ ﺑـﺮ روي اﺟـﺰاء‬

‫ﻣﺎﺷﻴﻦ اﻳﺠﺎد رﺳﻮب ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -٢‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از روﻏﻦ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬اﻣﻜـﺎن ﺧـﻮردﮔﻲ و زﻧـﮓ زدﮔـﻲ ﺑﻌﻀـﻲ از‬

‫اﺟﺰا ﺳﻴﺴﺘﻢ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -٣‬درﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﻛﻤﻨﺖ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن دو ﻓﺎز ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -4‬درﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﺳﻴﺎل اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻒ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ ﺿﺪزﻧﮓ‪ ،‬ﺧﻮد آن ﻣﻮاد ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺴﺎب و ﻓﺎﺿﻼب ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ روﻏﻨﻬﺎ ﺑـﺪون ﺗﺼـﻔﻴﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻓﺎﺿـﻼﺑﻬﺎي ﺷـﻬﺮي ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‬

‫ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد آﻟﻮدﮔﻴﻬﺎي ﻧﺎﺷﻲ از وﺟﻮد روﻏﻦ در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﭘﺴـﺎب روﻏﻨﻬـﺎي اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن ﺷـﻮﻧﺪه‪ ،‬ﻓﺎﺿـﻼب اﻳـﻦ‬

‫روﻏﻨﻬﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴﺎب روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن‬

‫ﺷﻮﻧﺪه در زﻳﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٧٣‬‬
 ‫  ‬ ‫
&   ‪ '() *+,‬‬

‫در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب روﻏﻨﻬﺎي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪه ﻣﻌﻄﻮف ﻣـﻲ دارﻳـﻢ‪ .‬از آﻧﺠـﺎ‬

‫ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻮع از روﻏﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻗﻄﺮات روﻏﻦ ﺑﻪ ﺻـﻮرت اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن در آب ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺗﺼـﻔﻴﻪ ﭘﺴـﺎب اﻳـﻦ‬

‫روﻏﻨﻬﺎ ﻫﺪف ﺟﺪاﺳﺎزي و ﺣﺬف اﻳﻦ ﻗﻄﺮات اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن روﻏﻦ از ﭘﺴﺎب اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از روﺷﻬﺎي ﺟﺪاﺳـﺎزي اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن ﻫـﺎي روﻏـﻦ از آب‪ .‬ﺑﺮﺧـﻲ از ﻣﻬـﻢ‬

‫ﺗﺮﻳﻦ روﺷﻬﺎي ﺟﺪاﺳﺎزي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن ﻫﺎي روﻏﻦ از آب ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰودن ﻋﻮاﻣﻞ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪه ﺣﺎﻟﺖ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪PH‬‬

‫‪ -‬ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﮔﺮاوﻳﺘﻲ ﻳﺎﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژي‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ دﻫﻨﺪه‬

‫‪ -‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ‬

‫‪ -‬ﺟﺬب ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺮﺑﻦ ﻓﻌﺎل‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﺪان اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺸﺎء ﻫﺎ‬

‫روﺷﻬﺎي ﻓﻮق ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر در زﻳﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺤﺚ ﻣﻔﺼـﻞ ﺗـﺮي در ﻣـﻮرد ﺟﺪاﺳـﺎزي‬

‫اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ از آب ﺗﻮﺳﻂ ﻏﺸﺎءﻫﺎ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٧٤‬‬
 ‫‪    2  1*+,  . /‬‬ ‫
‪!" 0 -‬‬

‫روش دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺟﺪاﺳﺎزي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ از آب ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫از ﻏﺸـﺎء اﺳــﺖ‪ .‬اﺳــﺘﻔﺎده از ﻏﺸـﺎء ﺑــﺮاي ﺗﺼــﻔﻴﻪ ﭘﺴـ‪Ĥ‬ب داراي اﻣﻮﻟﺴــﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏــﻦ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻳﺮ روﺷــﻬﺎي‬

‫ﺟﺪاﺳﺎزي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ از آب داراي ﻣﺰاﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻣﺰاﻳﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ]‪: [45‬‬

‫‪ -‬ﻛﻢ ﺑﻮدن ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋه در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻓﺸـﺎر ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦ در‬

‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﻛﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺘﺤﺮك‬

‫‪ -‬ﻋﺪم آﻟﻮدﮔﻲ ﻓﺎزﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻋﺪم اﻳﺠﺎد ﻓﺴﺎد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮﻣﺎ دادن‬

‫‪ -‬ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮاي اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮن‬

‫ﺷﻜﻨﻲ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ زﻳﺎدي ﺟﺪاﺳﺎزي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ از آب را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ﻏﺸـﺎﺋﻲ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫ﻗــﺮار داده اﻧــﺪ‪ .‬ﺣﺠــﻢ ﻋﻈﻴﻤــﻲ از اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﺑــﻪ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳــﻴﻮن و ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳــﻴﻮن ﻣﺤﻠــﻮل اﻣﻮﻟﺴــﻴﻮﻧﻲ‬

‫اﺧﺘﺼﺎص دارد‪.‬‬

‫اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از روﺷﻬﺎي ﺟﺪاﺳﺎزي ﻏﺸﺎﺋﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﺗﻌـﺪاد‬

‫زﻳﺎدي از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﻮرد ﺑـــﺮرﺳـﻲ ﻗـــﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ]‪.[46-48‬‬

‫ﻟﻴﭗ‪ ١‬و ﻫﻤﻜــﺎران ]‪ [46‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اي ﺑﻨﻴـﺎدي را ﭘﻴﺮاﻣـﻮن اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳـﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏـﻦ در آب‬

‫اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ روﺷﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺪازه ﻗﻄﺮات روﻏﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻋـﻼوه ﺑـﺮ آن‬

‫اﺛﺮات ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻏﻠﻈﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻏﺸﺎء و ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻢ زدن روي ﻓﻼﻛـﺲ ﺗﺮاوﺷـﻲ ﻣـﻮرد ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮار‬

‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﻧــﺎﺑﻲ‪ ٢‬و ﻫﻤﻜــﺎران ]‪ [49‬ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ اي را ﭘﻴﺮاﻣــﻮن اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳــﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴــﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏــﻦ ﻛــﻪ ﺑــﺎ‬

‫ﺳﺮﻓﻜﺘﻨﺖ آﻧﻴﻮﻧﻲ ﭘﺎﻳﺪار ﺷﺪه اﻧﺪ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬اﺛﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﻣﻨﺠﻤﻠـﻪ‬

‫‪1 Lipp‬‬
‫‪2 Nabi‬‬

‫‪٧٥‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻏﻠﻈﺖ‪ ،‬ﺣﻀﻮر اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ و ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻓﻜﺘﻨﺖ را روي ﻓﻼﻛـﺲ ﺗﺮاوﺷـﻲ‬

‫ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار داده اﻧﺪ‪ .‬ﻟﻲ‪ ١‬و ﻫﻤﻜﺎران ]‪ [50‬ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﻏﻠﻈﺘـﻲ و ﮔﺮﻓﺘﮕـﻲ ﻏﺸـﺎء در ﻃـﻲ‬

‫اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺸﺎء ﭘﻠﻴﻤﺮي در ﻳـﻚ ﺳـﻞ ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳـﻴﻮن ﻫﻤـﺰن دار‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻏﺸﺎء ﺑﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺟـﺬب روﻏـﻦ روي ﺳـﻄﺢ ﻏﺸـﺎء ﻣـﻲ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻈﺮ ﻟﻴﭗ و ﻫﻤﻜﺎران ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻏﺸﺎء در اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ژل ﭘﻼرﻳﺰه ﺷﺪه و ﻣﺪل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻻﻳﻪ اﺳﺖ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﻧﻈـﺮ ﻟﻴـﭗ ﻗﻄـﺮات روﻏـﻦ ﺑـﻪ‬

‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ و ﻻﻳﻪ اي از روﻏﻦ را روي ﺳﻄﺢ ﻏﺸـﺎء اﻳﺠـﺎد ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘـﻴﻦ دﻳﮕـﺮي ﻧﻴـﺰ ﭘﺪﻳـﺪه‬

‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻏﺸﺎء در ﻓﺮآﻳﻨﺪ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏـﻦ را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗـﺮار داده اﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻬﺎﺗﺎﭼﺎرﻳـﺎ‪ ٢‬و‬

‫ﻫﻤﻜﺎران ]‪ [51‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻏﺸﺎء در ﻃﻲ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺸـﺎءﻫﺎي ﻏﻴـﺮ‬

‫ﺳﻠﻮﻟﺰي ﻟﻮﻟﻪ اي را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده اﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﮕـﻲ و ﺗﻤﻴـﺰ ﻛـﺮدن ﻏﺸـﺎء ﺑـﻪ‬

‫ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي روﻏﻦ‪ -‬آب و ﻧﻮع ﻏﺸﺎء واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي دﻳﮕﺮ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺸﺎءﻫﺎي ﭘﻠﻲ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬

‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻼﻛﺲ ﺗﺮاوﺷﻲ ﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﻲ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ؛ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻨﺪه ﺷـﺪن‬

‫ﻻﻳــﻪ ژل ﭘﻼرﻳــﺰه ﺷــﺪه از روي ﺳــﻄﺢ ﻏﺸــﺎء ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛــﻪ ﺗﺎﻛﻴــﺪ ﻣﺠــﺪدي ﺑــﺮ ﻣﻜــﺎﻧﻴﺰم ﺗﺸــﻜﻴﻞ ﻻﻳــﻪ در‬

‫اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن و اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺼـﻔﻴﻪ ﭘﺴـ‪Ĥ‬ب داراي اﻣﻮﻟﺴـﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏـﻦ‬

‫ﺗﻮﺳــﻂ ﺷــﻤﺎر زﻳــﺎدي از ﻣﺤﻘﻘــﻴﻦ ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎد ﺷــﺪه اﺳــﺖ ]‪ .[66-52‬ﻛﻮﻟﺘﻨﻴــﻮﻳﻜﺰ‪ ٣‬و ﻫﻤﻜــــﺎران ]‪ [52‬ﻓﺮآﻳﻨــﺪ‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو روش ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ و اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﻏﺸﺎءﻫﺎي‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻠﻴﻤﺮي و ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داده اﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ ﻛـﻪ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺸﺎءﻫﺎي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻓﻼﻛـﺲ ﺑـﺎﻻﺗﺮي‬

‫را ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و اﻓﺖ ﻓﻼﻛﺲ در اﻳﻦ ﻏﺸﺎءﻫﺎ در ﺧﻴﻠﻲ از ﺣﺎﻻت ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ﻏﺸـﺎءﻫﺎي ﭘﻠﻴﻤـﺮي اﺳـﺖ و‬

‫‪1 Lee‬‬
‫‪2 Bhattacharyya‬‬
‫‪3 Koltuniewicz‬‬

‫‪٧٦‬‬
‫از ‪ %20‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ روﺷﻬﺎي ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ و اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺴـﺘﻪ ﺗـﺎﺛﻴﺮات‬

‫ﻣﻬﻢ ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ روي ﻓﻼﻛﺲ ﺗﺮاوﺷﻲ روﺷﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠـﺪ‪ ١‬و ﻫﻤﻜـﺎران ]‪ [67‬ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ‬

‫ﻣﻮﺛﺮ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ در آب را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داده اﻧـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ از‬

‫ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ﻏﺸﺎء ﭘﻠﻴﻤﺮي و ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪه و اﺛﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﻲ و ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ روي ﻣﻴـﺰان‬

‫ﻓﻼﻛﺲ ﺗﺮاوﺷﻲ ﻃﻲ زﻣﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻼﻛﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻏﺸﺎءﻫﺎي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻏﺸـﺎءﻫﺎي ﭘﻠﻴﻤـﺮي ]‪69‬و‪،[68‬‬

‫اﺧﻴــﺮا اﺳــﺘﻔﺎده از اﻳــﻦ ﻏﺸــﺎءﻫﺎ در ﺗﺼــﻔﻴﻪ ﭘﺴــ‪Ĥ‬ﺑﻬﺎي روﻏﻨــﻲ ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ؛ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻣﺜــﺎل ﻏﺸــﺎي‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ‪ ZrO2/Al2O3‬را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻮﻋﻲ از ﻏﺸﺎءﻫﺎي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ داﻧﺴﺖ ﻛـﻪ‬

‫ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي روﻏﻦ از آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ]‪.[70‬‬

‫‪1 Field‬‬

‫‪٧٧‬‬