‫‪98-F-PRE-369‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬

‫ﺑﺮات ﻗﺒﺎدﻳﺎن‬ ‫ﻋﻠﻲ زﻧﻮزي‬

‫ارﺷﺪ داﻧﺸﻴﺎر‬ ‫داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬
‫اﻳﺮان‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺑﻴﻮدﻳﺰل‪ ،‬ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬داﻧﻪﻫﺎي روﻏﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ASTM D6751‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ‪ 1a‬و رﻧﮓ ﻫﻤﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺟـﺰ ﺳـﻮﻳﺎ‪ L0/5 ،‬و‬ ‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫رﻧﮓ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺳﻮﻳﺎ ‪ L1‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ ﻫـﺮ ﭼﻬـﺎر ﻧـﻮع‬ ‫در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﺠﺪﻳـﺪﭘـﺬﻳﺮي و‬

‫ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM D6751‬ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳـﻴﺪ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻨﺎﺳـﺐﺗـﺮﻳﻦ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫـﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺸﻮرﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﻓـﺮار‬

‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه از روﻏﻦ ﻛﻠﺰا‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﺴـﺎﻋﺪ‬ ‫از ﺑﺤﺮان ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ و آﻟﻮدﮔﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از‬

‫ﻛﺸﻮر اﻳﺮان ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل و ﻧﻴﺰ وﺟﻮد ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل از روﻏﻦﻫـﺎي‬

‫ﺧﻮراﻛﻲ داراي درﺻﺪ روﻏﻦ ﺑﺎﻻ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑـﻮدن آن‪،‬‬ ‫ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﭼﺮﺑﻲﻫﺎي ﺣﻴـﻮاﻧﻲ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﻣـﻮاد اوﻟﻴــﻪي ﻣـﻮرد‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳـﻮﺧﺖ دﻳـﺰل اﻧﺘﺨـﺎب و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل در ﻛﺸﻮرﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﺘﻔـﺎوت‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﺷـﺪه از روﻏـﻦﻫـﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن داراي‬

‫ﺧﻮاص ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺑﺘﺪا ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﻮدﻳﺰل‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ وﺳﺎﺑﻘﻪي ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از واﻛﻨﺶ ﺗـﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳـﻴﻮن از ﭼﻬـﺎر روﻏـﻦ‪:‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻧـﺮژي در ﻣﻮﺗـﻮرﻫـﺎ و‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎدهي‬
‫ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ از ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻳـﻦ‬
‫ﺳﻮﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻔﺘﻲ‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑـﻴﺶ از‬
‫ﺣﺪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫـﺎي ﺻـﺎدر ﻛﻨﻨـﺪه‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ آﻟـﻮدﮔﻲ و ﻣﺴـﺎﺋﻞ‬
‫زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺟﻬـﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫وﺳﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳـﺐ در ﺟﻬـﺎن‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎ در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬روﻏـﻦﻫـﺎي‬
‫ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼـﺎت‬
‫ﻣﻬﻢ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه اﻧـﺪازهﮔﻴــﺮي ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄـﻪي‬
‫اﺷﺘﻌﺎل ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ ﺳـﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠـﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑــﮕﺮدان و‬
‫ذرت ﺑــــﻪ ﺗﺮﺗﻴــــﺐ ‪ ،176 ،174 ،180 ،174°C‬ﮔﺮاﻧــــﺮوي‬
‫ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ ‪ ،4/01 ،3/94 ،4/38 ،4/12 mm2/s‬ﻧﻘﻄﻪي رﻳﺰش‬
‫‪ ، -4 ، -8 ، -7 ، -4°C‬ﮔﻠﻴﺴـــﻴﺮﻳﻦ آزاد ‪،0/012 % mass‬‬
‫‪ ، 0/014 ،0/022 ،0/016‬ﻣﻴﺰان آب و رﺳـﻮﺑﺎت ‪،0/04 % vol.‬‬
‫‪0/05 ،0/06 ،0/05‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺲ ﺑﺮاي ﻫﻤـﻪي‬

‫‪1‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬
‫آراﻣﺘـﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺣﺘﺮاق ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ )‪ .(19‬از‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن اﻧﮋﻛﺘﻮر و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ‬
‫ﭘﻤﭗ اﻧﮋﻛﺘﻮر ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي روﻏﻦ ﮔﻴﺎﻫﻲﺳﻮز ﻧﻤـﻲ‪-‬‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺪول )‪ (2‬ﺑﺮﺧـﻲ از ﺧـﻮاص‬
‫روﻏﻦ ﻛﻠﺰا در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻧﺸﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬
‫)‪.(19‬‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ از روﻏـﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺪون اﺻﻼح روﻏﻦ و ﻳﺎ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺳـﻮﺧﺖرﺳـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨــﻮان ﺳــﻮﺧﺖ در ﻣﻮﺗﻮرﻫــﺎي دﻳــﺰل اﺳــﺘﻔﺎده ﻧﻤــﻮد‪ ،‬زﻳــﺮا‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻮﺧﺖ‬
‫دﻳﺰل و ارزش ﺣﺮارﺗﻲ ﺧﺎﻟﺺ آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﻮدن روﻏﻦ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳـﻮﺧﺖ‬
‫در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﻮاص آن را اﺻـﻼح ﻛـﺮد‪.‬‬
‫روﻏﻦ ﮔﻴﺎﻫﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺳـﻮﺧﺖ دﻳـﺰل ﻣﺨﻠـﻮط ﻛـﺮد ﺗـﺎ‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪي آن اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳـﺪ وﻟـﻲ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫روﻏـﻦ ﺑﻪ ﺳـﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ وﻳﮋه اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬اﻓــﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑــﻞ ﻣﻼﺣﻈــﻪ در ﻣﺼــﺮف ﺳــﻮﺧﺖ وﻳــﮋه در‬
‫ﻧﺴﺒـﺖﻫﺎي روﻏـﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 30‬درﺻـﺪ ﻣﺸـﺎﻫــﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺟــﺪول )‪ (3‬راﺑﻄــﻪي ﻧﺴــﺒﺖ ﻫــﺎي ﻣﺨﺘﻠــﻒ روﻏــﻦ ﻛﻠــﺰا ﺑــﻪ‬
‫ﺳـﻮﺧﺖ دﻳﺰل و ﻣﺼﺮف ﺳـﻮﺧﺖ وﻳﮋه را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ )‪.(20‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ ﻧﻈﻴـﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕـﻲ ﭘﻤـﭗ اﻧﮋﻛﺘـﻮر‪ ،‬ﻣﺠـﺎري‬
‫ﺳﻮﺧﺖ رﺳﺎﻧﻲ و اﻧﮋﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ و رﺳﻮﺑﺎت ﻛﺮﺑﻦ ﺑﺮ‬
‫روي ﻧﻮك اﻧﮋﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣﺴـﻴﺮ‬
‫ﭘﺎﺷﺶ و ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺷﺘﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮرد ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺨﻠـﻮط‪ ،‬ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﺨﻠﻮط در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺨـﻠﻮط‬
‫روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﺑﺎ ﺳـﻮﺧﺖ دﻳﺰل‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺴـﺒﺖ روﻏـﻦ ﻛﻠـﺰا‬
‫ﺑﻪ‪ 40‬درﺻﺪ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺨــﻠﻮط دو‬
‫ﻓـﺎزه ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳـﺶ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ‪ 50‬درﺻﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘـﺪﻳــﺪه‬
‫در ﻫﻔﺘﻪي اول ﻇـﺎﻫـﺮ ﻣﻲﮔﺮدد )‪.(20‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ در اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫روﻏﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎﻟﺺ و ﭼـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﭼﺮﺑﻴـﻬﺎي ﺣﻴـﻮاﻧﻲ ﻋﻤﺪهﺗـﺮﻳﻦ و ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺑﻮﻳﮋه ﺳـﻮﺧﺖ دﻳـﺰل ﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ )‪ .(3 ،2 ،1‬اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳــﻮﺧﺖﻫــﺎي‬
‫ﻓﺴـــﻴﻠﻲ ﺧﺎﺻــﻴﺖ آﻻﻳﻨـــﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘــﺮي داﺷﺘـــﻪ )‪ (6 ،5 ،4‬و‬
‫ﻣﻲﺗﻮان آﻧﻬﺎ را از ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻣﻮاد ﻛﺸﺎورزي و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠـﻲ ﺑﺪﺳـﺖ آورد ) ‪،5‬‬
‫‪ .(8 ،7‬ﺑﻨــﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻬﻤﺘــﺮﻳﻦ دﻻﻳــﻞ اﻧﺘﺨــﺎب اﻳــﻦ ﺳــﻮﺧﺘﻬﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮي و زﻳﺴﺖدوﺳﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺑﻴﻦ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ دو ﺳـﻮﺧﺖ ﺑﻴﻮﻓﻴـﻮل ﺑـﻪ ﻧـﺎمﻫـﺎي‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل و ﺑﻴﻮاﺗﺎﻧﻮل در دﻧﻴﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ زﻳﺎدي ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮﻧﻮاﻟﻜﻴﻞ اﺳـﻴﺪﻫﺎي ﭼـﺮب ﺑﺎ زﻧﺠﻴـﺮﻫﺎي‬
‫ﻃـﻮﻻﻧﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷـﻮد ﻛﻪ از روﻏﻦ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳـﺪ‬
‫)‪ ،(12 ،11 ،10 ،9‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻮاﺗﺎﻧﻮل از ﻗﻨﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد )‪ .(15 ،14 ،13 ،12 ،2‬آﻟﻤﺎن ﺑﺎ ‪ 50‬درﺻـﺪ ﻛـﻞ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل در اروﭘﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎم اول و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ در ﻣﻘﺎم دوم‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﺟﻤﻬﻮري ﭼﻚ در ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻌﺪي ﻗﺮار دارﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل در ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫داراي ﻣﻘﺪار ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ در ﺟﺪول )‪ (1‬آورده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ )‪ (16‬و در ﺷﻜﻞ )‪ (1‬ﻣﻴﺰان ﻓﺮوش ﺑﻴﻮدﻳﺰل در آﻟﻤـﺎن از‬
‫ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2001‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ )‪.(17‬‬
‫در اﻳﺮان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺘـﻬﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ از ﻓﺎﺿــﻼب و زﺑﺎﻟﻪ ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ آﻟﻲ دارﻧﺪ در ﺳﻄﺢ آزﻣﺎﻳﺸﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ و در‬
‫ﻣﻮاردي دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳـﻮﺧﺘﻬﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ )‪.(18‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روﻏﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻣﻮﺗـﻮر دﻳـﺰل‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪي ﺑﺎﻻي روﻏﻦ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺗﻤﻴﺰه ﻧﺸـﺪن‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣـﺪن ﻣﺸـﻜﻼﺗﻲ از ﻗﺒﻴـﻞ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺑـﻮدن‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺷﺘﻌﺎل و اﺣﺘﺮاق ﻧـﺎﻗﺺ ﺳـﻮﺧﺖ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬از ﻃـﺮف‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻻﻳﻪاي از ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺤﺘﺮق ﻧﺸﺪه روي دﻳـﻮاره‪-‬‬
‫ي ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻛﺎر ﺳﻴﺴﺘﻢ رواﻧﻜﺎري را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﻮﺑﺶ ﻛـﻪ‬
‫در ﺑﺎرﻫﺎي ﻛﻢ ﻣﻮﺗﻮر و دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺷـﻲ از‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﻋﺪد ﺳﺘﺎن روﻏﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ‬
‫روﻏﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫـﻲ داراي ﺗﺄﺧﻴﺮ در اﺷﺘــﻌﺎل زﻳـﺎد و اﺣﺘــﺮاق‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫اﻳﺮان وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻟﺬا در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺑﺘﺪا ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از واﻛﻨﺶ ﺗـﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳـﻴﻮن و در ﺷـﺮاﻳﻂ ﻛـﺎﻣﻼً‬
‫ﻣﺴﺎوي‪ ،‬از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘـﺎﺑﮕﺮدان و ذرت ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻢ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ روﻏﻦ ﺧـﺎم ﺑـﻪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاد و روشﻫﺎ‬
‫ﺳﻪ روش ﻣﻬﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﻮدن روﻏﻨﻬﺎي ﮔﻴـﺎﻫﻲ ﺑـﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻋﻨــﻮان ﺳﻮﺧــﺖ دﻳــﺰل ﺗﻮﺳــﻌﻪ ﭘﻴــﺪا ﻛــﺮدهاﻧــﺪ ﭘﻴﺮوﻟﻴﺰﻳــﺰ ‪،‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻴﻜﺮواﻣﻮﻟﺴﻴﻮن و ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ )‪.(22‬‬
‫از ﺑﻴﻦ روش ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل روش ﺗﺮاﻧﺲ‪-‬‬
‫اﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫روش ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮ اﺳﺎس ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ ﻣﻬﻢ ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ روش‬
‫داراي ﻣﺰاﻳـﺎي ﺑﻴﺸﺘـﺮي اﺳـﺖ ﻛﻪ از آن ﺟـﻤـﻠـﻪ ﻣـﻲﺗــﻮان ﺑـﻪ‬
‫ﻣـﻮارد زﻳﺮ اﺷـﺎره ﻧﻤﻮد )ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻓﺮ‪:(1385 ،‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴـﻜﺎﺳﻴــﻮن روﻏﻨﻬـﺎ‪ ،‬اﺗﻤﻬـﺎي اﻛﺴــﻴﮋن در‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮل ﺑﻴـﻮدﻳـﺰل ﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ و از آن ﺟـﺪا ﻧﻤـﻲﮔﺮدﻧـﺪ‪.‬‬
‫وﺟﻮد اﻛﺴﻴﮋن در ﻣﻮﻟﻜﻮل ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﻳﻜﻲ از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮﺧـﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻮﺧــﺘﻬﺎي اﻛﺴــﻴﮋندار‬
‫ﻧﻴــﺰ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨـــﺪ‪ .‬در روش ﭘﻴﺮوﻟﻴﺰﻳــﺰ اﻛﺴــﻴﮋن از ﻣﻮﻟـــﻜﻮل‬
‫ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺧﺎرج ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻤﺘﺮي ﻧﻴﺎز دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬راﻧﺪﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻳﻦ روش‪ ،‬روش ﻣﻌﻤﻮلﺗﺮي اﺳـﺖ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠـﺎت ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻛﺸـﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘــﻠﻒ اﻏﻠـﺐ ﺑـﺎ اﻳـﻦ‬
‫روش ﻛـﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫در ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻟﻜﻠﻴﺰﻳﺰ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮد‪،‬‬
‫اﻟﻜﻞ اﺳﺘﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ اﻟﻜﻞ دﻳﮕـﺮ در ﻃـﻲ ﻳـﻚ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻧﻮع روﻏﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑـﺮ روي‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﻟـﺬا‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ روي اﻳﻦ روﻏﻦﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺧﻮاص آن ﺑﺎ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴـﺮات را‬
‫در ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺎﻳـﺪاري و ارزش ﺣﺮارﺗـﻲ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ و ﻣﺼﺮف وﻳﮋهي آن ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﻮدﻳﺰل دﻳﮕﺮ داراي ﻣﺸﻜﻼت ﺳﺎﺑﻖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺠﺪﻳـﺪﭘـﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻏﻴـﺮ ﺳـﻤﻲ‪ ،‬ﺑـﺪون ﮔـﻮﮔﺮد و‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آروﻣﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ )‪ .(9‬ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‪ ،‬اﺗﻴـﻞ اﺳـﺘﺮ ﻳـﺎ ﻣﺘﻴـﻞ‬
‫اﺳﺘﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ از روﻏﻦﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻳـﺎ ﭼﺮﺑـﻲﻫـﺎي ﺣﻴـﻮاﻧﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل ﻳﺎ ﻣﺎﺷـﻴﻦ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد )‪.(2‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل‪ ،‬روﻏﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ اﻟﻜﻞ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و‬
‫ﻳﻚ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰور ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻴﺪروﻛﺴـﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ آن ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔـﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪي واﻛﻨﺶ روﻏﻦ ﺑﺎ اﻟﻜﻞ در ﻛﻨـﺎر‬
‫ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰور ﻣﻨﺎﺳﺐ در دﻣﺎ و ﻓﺸـﺎر ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﺳـﺘﺮ و‬
‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺎ ارزﺷﻲ اﺳـﺖ و‬
‫در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺻﺎﺑﻮن ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و آراﻳﺸﻲ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬راﻧﺪﻣﺎن ﻛﺎر ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮاي اﻧﺮژي ﺑﻴﻮدﻳﺰل اﻧـﺪﻛﻲ ﻛﻤﺘـﺮ از دﻳـﺰل‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 2‬و اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﻳﺰل ﺷـﻤﺎره ‪ 1‬ﺑـﻮده وﻟـﻲ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎ ﻧﺸـﺎن دادهاﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴﻮدﻳﺰل در ﺧﻮدروﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺷـﺒﻴﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل اﺳﺖ )‪.(9‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻴــﺰان ﻫﻴــﺪروﻛﺮﺑﻦﻫــﺎي ﻧﺴــﻮﺧﺘﻪ )‪ ،(UHC‬دي اﻛﺴــﻴﺪ ﻛــﺮﺑﻦ‬
‫)‪ ،(CO2‬ﻣﻨﻮ اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ )‪ ،(CO‬اﻛﺴﻴﺪﻫـﺎي ﺳـﻮﻟﻔﻮر )‪ (SOX‬و‬
‫ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﺷـﺪه از اﮔـﺰوز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﻣﻴـﺰان ﻛﻤـﻲ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ در اﻛﺴﻴﺪﻫﺎي ﻧﻴﺘﺮوژن )‪ (NOX‬ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛـﻪ آن را‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺗﺰرﻳﻖ ﺳﻮﺧﺖ ﻛﺎﻫﺶ داد )‪.(21 ،5‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺧﻮاص ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻮﺛﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫‪-Pyrolysis‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-Micro-emulsification‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در‬
‫‪3‬‬
‫‪-Transesterification‬‬
‫‪4‬‬
‫‪-Alcoholysis‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬
‫ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﻞ ﺷﺪن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺣـﺪود ‪ 5‬دﻗﻴﻘـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮل‬
‫ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺮﺣﻠــﻪي واﻛــﻨﺶ ﺗــﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳــﻴﻮن وﺟــﻮد آب در‬
‫واﻛﻨﺶ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﺎﺑﻮن و ﻛﺎﻫﺶ راﻧﺪﻣﺎن ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻟـﺬا ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺪ اﻣﻜـﺎن از ورود آب و ﺑﺨـﺎر آب ﺑـﻪ ﻣـﻮاد اوﻟﻴـﻪ واﻛـﻨﺶ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ راﻧـﺪﻣﺎن ﺑـﺎﻻ از روش‬
‫ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺎ ﺣﺒﺎب ﻫﻮا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﺟﺪاﺳﺎزي‬
‫آب از ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻘـﺪاري آب در داﺧـﻞ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑـﺎﻗﻲ‬
‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﻣﺪت زﻣﺎن زﻳﺎدي ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﻛﻞ آب ﻣﻮﺟﻮد ﺗـﻪ‪-‬‬
‫ﻧﺸﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪي ﺣﺮارت دادن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫آب ﺗﻪﻧـﺸﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ در دﻣﺎي ‪ 70-90‬درﺟﻪي‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد داﺧﻞ ﻛﻮره ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ‪ 1-2‬ﺳﺎﻋﺖ آب‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮاﺗﻲ در ﻛﻒ ﻇﺮف ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و‬
‫از ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ 5‬ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻـﻞ از روﻏـﻦ‬
‫ﻛﻠﺰا را ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺣـﺮارت دﻳـﺪن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻟﺺ ﺷﺪن ﺷـﻔﺎف ﻣﻲﮔﺮدد ﻟـﺬا‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺷﻔﺎف ﺳﺎزي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ ﺟﺪا ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه آﺑﺸﻮﻳﻲ ﺷـﺪه‬
‫‪ -3‬ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺑﺤﺚ‬
‫در ﺟﺪول ‪ 5‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳـﻮﺧﺖ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‪ ،‬ﺣـﺪود ﻣﺠـﺎز و‬
‫واﺣﺪ آﻧﻬﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM D6751‬آورده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﺪول ‪ 6‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه از‬
‫ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﮔﺮاﻧــﺮوي ﺳــﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺑــﺎ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ‪ASTM D445‬‬
‫اﻧﺠﻤﻦ آزﻣﻮن و ﻣﻮاد آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻤـﺎم ﮔﺮاﻧـﺮوي‬
‫در دﻣﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ‪ 40‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﺷـﺮاﻳﻂ‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ‪ 23 ± 2 °C‬و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴـﺒﻲ ‪50 ± 5%RH‬‬
‫ﺑﻮد‪ .‬از راﺑﻄﻪي )‪ (2‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﮔﺮاﻧﺮوي اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﺗﻜـﺮار ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﺘﻴﺠـﻪ در ﻧﻤـﻮدار ﺷـﻜﻞ )‪(6‬‬
‫آورده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﮔﺮاﻧـﺮوي ﺳـﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫‪1‬‬
‫‪- Kinematic viscosity‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي آب اﻟﻜـﻞ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻟﻜﻠﻬـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﻣﺘﺎﻧﻮل‪ ،‬اﺗﺎﻧﻮل‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎﻧﻮل و ﺑﻮﺗﺎﻧﻮل ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ )‪.(24 ،23‬‬
‫از ﺑﻴﻦ اﻳﻦ اﻟﻜﻠﻬﺎ اﺗﺎﻧﻮل و ﻣﺘﺎﻧﻮل ﻣﻌﻤﻮلﺗﺮﻧﺪ و از ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو‪،‬‬
‫ﻣﺘـﺎﻧﻮل ارزانﺗـﺮ و داراي ﻣﺰاﻳـﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ و ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﺎﻧﻮل اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻜﻞ)‪ (2‬ﻓﺮﻣﻮل اﻳﻦ واﻛـﻨﺶ ﻧﺸـﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ )‪.(27 ،26 ،25‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ‪ R‬اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ‪ 16‬ﺗﺎ ‪ 22‬ﻛﺮﺑﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در اﻳـﻦ‬
‫زﻧﺠﻴﺮه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻳﮕﺎﻧـﻪ ﻳـﺎ دوﮔﺎﻧـﻪ ﻧﻴـﺰ ﺑﺎﺷــﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻴـﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻏﻴﺮ اﺷـﺒﺎع ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻠﻴﻤـﺮي ﺷـﺪن و‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻤﻎ در ﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬روﻏـﻦ رواﻧﻜـﺎري و اﻧﮋﻛﺘﻮرﻫـﺎ ﮔﺮدﻧـﺪ‬
‫)‪.(29 ،28‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪي ﺑﻴـﻮدﻳﺰل از روﻏﻦ ﺗﺎزه در ﺷﻜﻞ )‪ (3‬ﻧﺸـﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧـﻄﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ﻣﻼﺣـﻈﻪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬در اﺑﺘـﺪا‬
‫روﻏﻦ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻟﻜﻞ و ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰور ﺑﺎ ﻫـﻢ ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻪ روﻏﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ واﻛﻨﺶ ﺗـﺮاﻧﺲ‪-‬‬
‫اﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻇﺮف ﺟﺪاﺳـﺎزي‬
‫دوﻓﺎز ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫اﺧﺘﻼف ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺟﺪول )‪ (4‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻴﻮدﻳﺰل از‬
‫و ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲﻫﺎي آن ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻣﻘﺎدﻳﺮ راﺑﻄﻪي )‪ (1‬ﺑﺮاي واﻛﻨﺶ ‪ 100‬ﭘﻮﻧﺪ روﻏﻦ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺘﺎﻧﻮل )ﻣﻘﺪار ﻣﺘﺎﻧﻮل‪ ،‬دو ﺑﺮاﺑـﺮ ﻣﻘـﺪار ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ(‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪي )‪(1‬‬
‫در واﻛﻨﺶ راﺑﻄﻪي )‪ (1‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 1‬درﺻﺪ )ﺑﺮ اﺳﺎس وزن‬
‫روﻏﻦ( ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎ داﺧﻞ ﮔﻠﻴﺴـﻴﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﻞ ﺷﺪن ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ در ﻣﺘﺎﻧﻮل ﻳﻚ‬
‫واﻛﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎزا اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد زﻣﺎن‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺧﻮردﮔﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬
‫‪ 1a‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ در ﻣﺤﺪودهي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬
‫آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻧﮓ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM D1500‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ ﺳﻮﻳﺎ ﺑﻘﻴﻪي ﺳﻮﺧﺖﻫﺎ‬
‫داراي رﻧﮓ ‪ L0/5‬ﻳﻌﻨﻲ روﺷﻦﺗﺮ از ﺷﻤﺎره ‪ 0/5‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻮدﻳﺰل‬
‫روﻏﻦ ﺳﻮﻳﺎ داراي رﻧﮓ ﺗﻴﺮهﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺑﻘﻴــﻪي ﺳـﻮﺧﺖﻫـﺎ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ L1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﻠﻴﺴـﻴﺮﻳﻦ آزاد ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ASTM‬‬
‫‪6‬‬
‫‪ D6584‬و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﮔﺎزي ﺑـﺮ روي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﭘﻴـﻚ ﺣﺎﺻـﻞ از ﮔﻠﻴﺴـﻴﺮﻳﻦ‬
‫ﺧﺎﻟﺺ و ﭘﻴـﻚ ﺣﺎﺻـﻞ از ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﮔﻠﻴﺴـﻴﺮﻳﻦ آزاد‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ در ﻧﻤﻮدار )‪ (9‬آورده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺮاي ﺳﻮﻳﺎ ‪ ،0/012‬ﻛﻠـﺰا ‪ ،0/016‬آﻓﺘـﺎﺑﮕﺮدان‬
‫‪ 0/022‬و ذرت ‪ 0/014‬درﺻﺪ ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺟـﺰ‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏـﻦ آﻓﺘـﺎﺑﮕﺮدان ﺑﻘﻴـﻪي ﺑﻴـﻮدﻳﺰلﻫـﺎ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ﺑـﺎﻻي ﮔﻠﻴﺴـﻴﺮﻳﻦ در‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻧﺎﻗﺺ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‬
‫و ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺮاي آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫از ﺑﻘﻴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي آب و رﺳـﻮﺑﺎت‪ 7‬ﻣﻮﺟـﻮد در ﺑﻴـﻮدﻳﺰلﻫـﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫روﻏــﻦ ﺳــﻮﻳﺎ ‪ ، 4/12‬ﻛﻠــﺰا ‪ ، 4/38‬آﻓﺘــﺎﺑﮕﺮدان ‪ 3/94‬و ذرت‬
‫‪ 4/01‬ﺳﺎﻧﺘﻲاﺳﺘﻮك ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﮔﺮاﻧﺮوي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻮده وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣـﺎل در ﻣﺤـﺪودهي‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺟﺪول )‪ (5‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪي )‪(2‬‬
‫ﻧﻘﻄــﻪي اﺷــﺘﻌﺎل‪ 1‬ﺗﻮﺳــﻂ دﺳﺘـــﮕﺎه ﺗﻌﻴــﻴﻦ ﻧﻘـــﻄﻪي اﺷﺘـــﻌﺎل‬
‫ﺳـﻮﺧﺖ و ﺑﻪ روش ﭘﻴـﺎﻟـﻪ ﺑﺎز‪ (COC)2‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ ASTM D93‬اﻧﺠﻤــﻦ آزﻣـﻮن و ﻣــﻮاد آﻣﺮﻳﻜــﺎ اﻧﺠــﺎم ﺷــﺪ‪ .‬از‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺼﺤﻴﺢ )راﺑﻄﻪ‪ (3‬ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان اﺧﺘﻼف ﻓﺸـﺎر اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﺘﻴﺠـﻪ در ﻧﻤـﻮدار ﺷـﻜﻞ )‪(7‬‬
‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪي اﺷـﺘﻌﺎل ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻـﻞ از روﻏـﻦ‬
‫ﺳﻮﻳﺎ و آﻓﺘـﺎﺑﮕﺮدان‪ ، 174 °C ،‬ذرت ‪ 176 °C‬و ﻛﻠـﺰا ‪180 °C‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺟﺪول )‪ (5‬ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ )‪(3‬‬
‫‪3‬‬
‫آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪي رﻳﺰش ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ASTM D97‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM D2709‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ اﻳـﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ‬ ‫اﻧﺠﻤﻦ آزﻣﻮن و ﻣﻮاد آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﺑﺎر دادهﺑﺮداري و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي از دادهﻫﺎ در ﻧﻤـﻮدار‬ ‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎ‬
‫)‪ (5-4‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﻧﻤﻮدار ﺷﻜﻞ )‪ (8‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻘﻄـﻪي‬
‫‪°‬‬
‫از روﻏــﻦ ﺳــﻮﻳﺎ ‪ ،0/04‬ﻛﻠــﺰا ‪ ،0/05‬آﻓﺘــﺎﺑﮕﺮدان ‪ 0/06‬و ذرت‬ ‫رﻳﺰش ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ ﺳﻮﻳﺎ و ذرت ‪ ، -4 °C‬ﻛﻠﺰا ‪C‬‬

‫‪ 0/05‬درﺻﺪ وزﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟـﺰ ﻣـﻮرد آﻓﺘـﺎﺑﮕﺮدان ﺑﻘﻴـﻪي‬ ‫‪ -7‬و آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ‪ -8 °C‬ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪي رﻳﺰش ﺑﻴﻮدﻳﺰل‬
‫ﻣﻮارد ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ دارﻧـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ﺑـﺎﻻي آب‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪي ﺳﻮﺧﺖﻫـﺎ ﻛﻤﺘـﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻮدﻳﺰل آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﺮارت دﻳﺪن ﻛﻢ ﻣـﻲ‪-‬‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از اﻣﻜـﺎن اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ ﺳـﻮﺧﺖ در دﻣـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺑﻘﻴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ در ﻛـﻮره‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪي ﺳﻮﺧﺖﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در آزﻣﻮن ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺲ‪ 4‬از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASTM D130‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻧﻴﺰ ذﻛﺮ ﺷـﺪ در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ روش ﺗـﺮاﻧﺲ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺰ ﻗﻄﻌـﺎت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬
‫اﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل از ﭼﻬـﺎر روﻏـﻦ ﺧـﻮراﻛﻲ‬
‫‪1‬‬
‫‪- Flash point‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪- Free Glycerin‬‬ ‫‪-Cleavland Open Cup‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪- Gas Chromatography‬‬ ‫‪- Pour point‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪- Water and Sediment‬‬ ‫‪- Copper Corrosion‬‬

‫‪5‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت‪ .‬آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﺎﻛﻴﺪ اﺳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ روﻏﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل و ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪي ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه از ﻫﺮ ﻳﻚ از روﻏـﻦﻫﺎﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻮدن ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل در اﻳـﺮان‬
‫دو راه وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺬف ﻳﺎراﻧﻪي ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﻴﻠﻲ‬
‫ب‪ -‬اﻋﻄﺎ ﻳﺎراﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳـﻮﺧﺖ‬
‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل‬
‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اراﺋﻪي ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴـﻮدﻳﺰل در ﻳـﻚ‬
‫ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﻳﺎ دﻳﺰل ژﻧﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸـﺪ ﺗـﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ آن ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺪون ﺷـﻚ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴـﺪ و ﺑـﻮﻳﮋه ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل از ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻛﻪ ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪي ﺣﺎﺿﺮ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫ﻛﻨﻜﺎش و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﻈﺮي و ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺪاﺧﻞ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺎ آن‪ ،‬ﻫﺪف ﻏﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 4 mm2/s‬در ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ اﻣﻜـﺎن‬
‫‪ -4‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳـﺮ ﺧﻼﺻـﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ASTM‬‬
‫‪ D6751‬ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻮدن روﻏﻦ ذرت و ﺳﻮﻳﺎ در اﻳـﺮان‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ دو ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻧﻤـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﻧﻘﻄﻪي رﻳﺰش آن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﻳﺮان و ﻣﺴـﺎﻋﺪ ﺑـﻮدن اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺸﻮر ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻠﺰاي ﻏﻴـﺮ ﺧـﻮراﻛﻲ ﺑـﺎ ﻗﻴﻤـﺖ ﭘـﺎﻳﻴﻦ و از‬
‫ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻـﻴﺎت ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از آن ﻣﻲﺗﻮان ﻛﻠﺰاي ﻏﻴـﺮ ﺧـﻮراﻛﻲ را ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﻣـﺎدهي‬
‫اوﻟﻴﻪي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل در اﻳﺮان داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮل‪ ،‬ﻫﻴﺪرواﻛﺴﻴﺪﭘﺘﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬آب و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺳﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺳﺎدﮔﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﻛﻢ و راﻧﺪﻣﺎن‬
‫ﺑﺎﻻ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺘﺎﻧﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﻜـﻞ و از‬
‫ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰور اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪-‬‬
‫ي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 120‬ﮔﺮم روﻏﻦ ﻧﻴـﺎز‬
‫ﺑﻪ ‪ 1/8‬ﮔﺮم ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و‪ 33‬ﺳﻲﺳﻲ ﻣﺘﺎﻧﻮل ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‬
‫)ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻓﺮ‪ (1385 ،‬ﻟﺬا ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻟﻴﺘﺮ روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻ‪ 15 ،‬ﮔﺮم ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ‪ 275‬ﺳـﻲ ﺳـﻲ‬
‫ﻣﺘﺎﻧﻮل ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ اﻟﻜﻞ در ﺣﻴﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫و اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدن واﻛﻨﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻟﻴﺘﺮ روﻏـﻦ‪300 ،‬‬
‫ﺳﻲ ﺳﻲ ﻣﺘﺎﻧﻮل اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ‪ 6‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه‪ ،‬روﺷـﻬﺎي‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز آﻧﻬﺎ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول )‪ (6‬ﻣﻴﺰان ﮔﺮاﻧﺮوي روﻏﻦﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫روش ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن از ﺣﺪود ‪ 30 mm2/s‬روﻏـﻦ ﺧـﺎم‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ را در ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﻌﺎل ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ ﻫﺎي‬
‫ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از‪ 170 ° C‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ ﻧﻘﻄـﻪ‬
‫اﺷﺘﻌﺎل ‪ 64 °C‬ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪي اﺷﺘﻌﺎل ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨﻲ در ﻧﮕﻬـﺪاري و ﺣﻤـﻞ‬
‫وﻧﻘﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻘﻄﻪي رﻳﺰش ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺑﻴـﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ را در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳـﻴﺮ ﻣﻤﻜـﻦ ﻣـﻲﺳـﺎزد‪ .‬ﻣﻘـﺪار‬
‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ آزاد‪ ،‬آب و رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻴﻮدﻳﺰلﻫـﺎ در ﺣـﺪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ﻣﺠﺎري ﺳـﻮﺧﺖ رﺳـﺎﻧﻲ و‬
‫ﭘﻤﭗ اﻧﮋﻛﺘﻮر ﻣﻲﺷﻮد و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﻮي ﺑﺪ اﮔﺰوز را ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻜﺎن ﺳﻨﺠﻲ ﻓﻨﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي ﺑﻴـﻮدﻳﺰل‪ ،‬از‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻛﻠﻴﺪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﺪهي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ واﺣﺪ از ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﻮدﻳﺰل‪ ،‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻳﺎدي‬
‫دﺧﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ آنﻫـﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ﻣـﺎدهي‬

‫‪6‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬
‫ ﻗﻄــﺐ ﻋﻠﻤــﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳــﻲ‬.‫ﻣﺤﺼــﻮﻻت ﻛﺸــﺎورزي‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓــﺖ و ﺿــﺎﻳﻌﺎت ﻣﺤﺼــﻮﻻت اﺳــﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‬
‫ آﺑــﺎن ﻣــﺎه‬.‫ داﻧﺸــﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴــﺖ ﻣــﺪرس‬.‫ﻛﺸــﺎورزي‬
.‫ اﻳﺮان‬،‫ ﺗﻬﺮان‬.1384
8- Usta, N, Ozturk, E, Can, O, Conkur, E.S, Nas,
S, Con, A.H, Can, A.C and Topcu, M. (2005).
Combustion of Biodiesel Fuel Produced from
Hazelnut Soapstock/Waste Sunflower Oil
mixture in a Diesel Engine. Journal of Energy
Conversation and Management, 46: 741-755.
،‫ ﺳــﺎﺧﺖ‬،‫ ﻃﺮاﺣــﻲ‬.( 1385) .‫ م‬،‫ ﺧــﺎﺗﻤﻲ ﻓــﺮ‬-9
.‫آزﻣــﺎﻳﺶ و ارزﻳــﺎﺑﻲ دﺳــﺘﮕﺎه ﻓــﺮآوري ﺑﻴــﻮدﻳﺰل‬
.‫ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬
.‫ اﻳﺮان‬،‫ﺗﻬﺮان‬
10- Usta, N. (2005). An Experimental Study on
Performance and Exhaust Emission of a Diesel
Engine Fuelled with Tobacco Seed Oil Methyl
Ester. Journal of Energy Conversation and
Management, 46: 2373-2386.
11- Ghobadian, B and Khatamifar, M. (2005).
Biodiesel Fuel Production Using
Transesterification of Waste Vegetable Oils.
The fourth InternationalConference on Internal
Combustion Engines. November 16- 18th 2005
(4th ICICE ) Tehran-Iran.
12- Ghobadian, B, Rahimi, H and Khatamifar,
M. (2006). Evaluation of Engine Performance
Using Net diesel Fuel and Biofuel Blends. The
First Combustion Conference of Iran (CCT1).
Tarbiat Modares University. February 15-16th
2006. Tehran, Iran.
‫ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﻮﺗـﻮر‬.( 1384 ) .‫ ه‬،‫ رﺣﻴﻤﻲ‬-13
‫ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣـﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﻲ‬.‫دﻳﺰل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴﻮﻓﻴﻮل‬
.‫ اﻳﺮان‬.‫ ﺗﻬﺮان‬.‫ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‬.‫ارﺷﺪ‬
14- Rahimi, H, Ghobadian, B and Tavakoli
Hashjin, T. (2006). Production of Bioethanol
and Sunflower Methyl Ester and Investigation of
Fuel Blend Properties. Paper accepted for
publication in JAST, Tehran, Iran.
15- Sukumar Puhan, N, Vedaraman, G,
Sankaranarayanan, Boppana, V and
Bharat Ram. (2005). Performance and
Emission Study of Mahua Oil (mahua indica oil)
Ethyl in a 4-Stroke Natural Aspirated Direct
Injection Diesel Engine. Journal of Renewable
Energy, 30: 1269-1278.
16- Anonymous(2006), European biodiesel board.
Available on the http:\\www.ebb-eu.org.
17-Anonymous(2003a), European bioenergy
networks. Available on the http:\\www.vtt.fi.
7
‫ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل از روﻏﻦ ﻛﻠﺰاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﻛﻲ‬-5
‫ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻠﺰاي ﻏﻴـﺮ ﺧـﻮراﻛﻲ‬،‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ‬
.‫را در ﺑﺨﺶ ﻛﺸﺎورزي از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫ ﺑﺎ ﻛﺸﺖ ﻛﻠﺰاي ﻏﻴﺮ ﺧـﻮراﻛﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﻧﺒـﻮه و ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬-6
‫ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ واردات‬،‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل از روﻏﻦ آن‬
‫ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺳـﻮﺧﺖ ﭘـﺎك از آﻟـﻮدﮔﻲ‬
.‫ﻫﻮاي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻛﺎﺳﺖ‬
-‫ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬،‫ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻠﺰاي ﻏﻴﺮﺧﻮراﻛﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺒﻮه‬-7
.‫ ﺑﺎﻋﺚروﻧﻖ ﺑﺨﺶﻛﺸﺎورزي ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﺮدد‬،‫ﺳﻮﺧﺖﺑﻴﻮدﻳﺰل‬
‫ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬-5
‫ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﻲ ) ﻣﺒـﺎﻧﻲ‬.( 1380 ) .‫ ب‬،‫ ﻗﺒﺎدﻳﺎن‬-1
.‫ اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﺮﻛﺮد‬.‫ ﭼﺎپ اول‬.( ‫ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﻲ‬
2- Ghobadian, B and Rahimi, H. (2004).
Biofuels-Past, Peresent and Future
Perspective. The 4th International Iran and
Russia Conference. September 8- 10, 2004.
Shahre kord, Iran.
3- Carraretto, C, Macor, A, Mirandola, A,
Stoppato, A and Tonon, S. (2004). Biodiesel
as Alternative Fuel: Experimental Analysis and
Energetic Evaluation. Journal of Energy, 29:
2195-2211.
1384) .‫ ب‬،‫ و و ﻗﺒﺎدﻳﺎن‬،‫ ﭘﻴﺮوز ﭘﻨﺎه‬، ‫ ب‬،‫ ﻧﺠﻔﻲ‬-4
‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴـﻮدﻳﺰل در ﻛـﺎﻫﺶ آﻻﻳﻨـﺪﮔﻲ‬.(
‫ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻣﻘـﺎﻻت اوﻟـﻴﻦ ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲ‬.‫ﻣﻮﺗﻮر دﻳﺰل‬
27 ‫ و‬26 .‫ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴـﺖ ﻣـﺪرس‬.‫اﺣﺘﺮاق اﻳﺮان‬
.‫ اﻳﺮان‬،‫ ﺗﻬﺮان‬.1384 ‫ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه‬
5- Dorado, M.P, Ballesteros, E, Arnal, J.M and
Lopez, F.J. (2003). Exhaust Emissions From a
Diesel Engine Fueled with Transesterified
Waste Olive Oil. Journal of Fuel, 82: 1311-
1315.
6- Nurun Nabi, Md, Shamim Akhter, Md and Zaglul
Shahadat, Mhia Md. (2006). Improvement of
Engine Emissions with Conventional Diesel Feul and
Diesel-Biodiesel Blends. Journal of Biosource
Tecnology, 97: 372-378.
‫ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬.( 1384 ) .‫ م‬،‫ ب و ﺧـﺎﺗﻤﻲ ﻓـﺮ‬،‫ ﻗﺒﺎدﻳﺎن‬-7
‫ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬.‫ﺑﻴﻮدﻳﺰل از روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﻻت دوﻣـﻴﻦ ﻫﻤـﺎﻳﺶ ﻣﻠـﻲ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺿـﺎﻳﻌﺎت‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

23- Patzer, R., Norris, M. (2002). Evaluate
Biodiesel Made from Waste Fats and Oils.
Agriculture Utilization Research Institute.
24- Vicente, G., Matinez, M., and Aracil, J.
(2004). Integrated Biodiesel Production: a
Comparison of Different Homogeneous
Catalysts Systems. Journal of Bioresource
Technology, 92: 297-305.
25- Felizardo P. , Correia M. J. N., Raposo I. ,
Mendes, J. F., Berkemeier R. and Bordado J.
M. (2005). Production of biodiesel from waste
frying oils. Waste Management, ARTICLE IN
PRESS.
26- Gerpen , J. V. (2005). Biodiesel Processing and
Production. Journal of Fuel Processing
Technology, 86: 1097–1107.
27- Karmee, S. K., Chadha, A. (2005). Preparation
of Biodiesel from Crude Oil of Pongamia
Pinnata. Journal of Bioresource Technology, 96
: 1425–1429.
28- Demirbas, A. (2003). Biodiesel Fuels from
Vegetable Oils via Catalytic and Non-Catalytic
Supercritical Alcohol Transesterifications and
other Methods: a Survey. Journal of Energy
Conversion and Management, 44: 2093-2109.
29-Anonymous(2003b), Biodiesel production.
Available on the http:\\www.nerl.gov.
‫ ﻃﺮاﺣـﻲ دﺳـﺘﮕﺎه ﺑﻴﻮﮔـﺎز‬.( 1375) .‫ ب‬،‫ ﻗﺒﺎدﻳﺎن‬-18
.‫ اوﻟـﻴﻦ ﺳـﻤﻴﻨﺎر ﺑﻴـﻮ ﮔـﺎز در اﻳـﺮان‬.‫ﮔﻨﺒﺪي ﺛﺎﺑﺖ‬
.‫ﺑﺨﺶ ﺑﻴﻮﮔﺎز ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و اﻧـﺮژي ﻫـﺎي ﻧـﻮ‬
.‫ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺮژي اﺗﻤﻲ اﻳﺮان‬
19- Nwafor, O. M.I., Rice, G. and Ogbonna, A. I.
(2000). Effect of Advanced Injection Timing on
the Performance of Rapeseed Oil in Diesel
Engines. Journal of Renewable Energy, 21: 433
– 444.
20- He, Y. and Bao, Y. (2002). Study on Rape Seed
Oil as Alternative Fuel for a Singlecylender
Diesel Engine. Journal of Renewable Energy,
28: Available on the url:http: //WWW . science
direct.com/.
21- Lee, S. W., Herage, T., and Young, B. (2004).
Emission Reduction Potential from the
Combustion of Soy Methyl Ester Fuel Blended
with Petroleum Distillate Fuel. Journal of Fuel,
83: 1607-1613.
22- Fukuda, H., Kondo, A. and Noda, H. (2001).
Biodiesel Fuel Production by Transesterification
of Oils. Journal of Bioscience and
bioengineering, 92: 405-416.

(‫ )ﻫﺰار ﺗﻦ‬2006 ‫ ﺗﺎ‬2004 ‫ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل در ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﻳﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي‬:1 ‫ﺟﺪول‬
2006 2005 2004 ‫ﺳﺎل ﻛﺸﻮر‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
2681 1669 1903 1035 1088 ‫آﻟﻤﺎن‬
775 492 532 348 502 ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬
857 396 827 320 419 ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬
203 133 188 60 0 ‫ﺟﻤﻬﻮري ﭼﻚ‬
150 100 100 0 0 ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‬
134 85 125 57 100 ‫اﺗﺮﻳﺶ‬
89 78 89 15 0 ‫اﺳﻠﻮاﻛﻲ‬
224 73 100 13 70 ‫اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ‬
81 71 81 70 44 ‫داﻧﻤﺎرك‬
445 51 129 9 15 ‫اﻧﮕﻠﻴﺲ‬

8
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫‪50‬‬
‫‪45‬‬
‫‪40‬‬

‫ﻓﺮوش )هﺰار ﺗﻦ(‬

‫‪35‬‬
‫‪30‬‬
‫‪25‬‬
‫‪20‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1991‬‬ ‫‪1993‬‬ ‫‪1995‬‬ ‫‪1997‬‬ ‫‪1999‬‬ ‫‪2001‬‬
‫ﺳﺎل‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :1‬ﻣﻴﺰان ﻓﺮوش ﺑﻴﻮدﻳﺰل در آﻟﻤﺎن از ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺗﺎ ‪2001‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :2‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺧﻮاص روﻏﻦ ﻛﻠﺰا در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل‬

‫روﻏﻦ ﻛﻠﺰا‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ‬
‫‪3‬‬
‫‪0/918‬‬ ‫‪0/844gr/cm‬‬ ‫داﻧﺴﻴﺘﻪ‬
‫‪0/667‬‬ ‫‪0/045‬‬ ‫‪Poise‬‬ ‫وﻳﺴﻜﻮزﺗﻴﻪ‬
‫‪36/89‬‬ ‫‪42/7MJ/kg‬‬ ‫ارزش ﺣﺮارﺗﻲ ﺧﺎﻟﺺ‬

‫ﺟﺪول ‪ :3‬راﺑﻄﻪي ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل و ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ وﻳﮋه‬
‫ﻧﺴﺒﺖ روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﺑﻪ‬ ‫)‪(g/kw.h‬‬ ‫ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ وﻳﮋه‬
‫ﻛﻞ ﻣﺨﻠﻮط روﻏﻦ‬ ‫‪rpm2000kw/‬‬ ‫‪7,35‬‬ ‫‪rpm2000kw/‬‬ ‫‪8,2‬‬
‫ﻛﻠﺰا و ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل‬
‫‪0‬‬ ‫‪266,67‬‬ ‫‪278,91‬‬
‫‪%10‬‬ ‫‪274,29‬‬ ‫‪285,99‬‬
‫‪%20‬‬ ‫‪276,60‬‬ ‫‪290,88‬‬
‫‪%30‬‬ ‫‪280,14‬‬ ‫‪292,76‬‬
‫‪%50‬‬ ‫‪296,87‬‬ ‫‪302,59‬‬
‫‪%70‬‬ ‫‪304,35‬‬ ‫‪311,97‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :2‬واﻛﻨﺶ ﺗﺮاﻧﺲاﺳﺘﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن‬

‫‪9‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :3‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل از روﻏﻦ ﺗﺎزه‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :4‬ﺗﻪﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪن ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن در ﻇﺮف ﺟﺪاﺳﺎزي دو ﻓﺎز‬

‫ﺟﺪول ‪ :4‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﻮاد واﻛﻨﺸﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﻮدﻳﺰل‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ)‪(g/L‬‬ ‫ﻣﻮاد واﻛﻨﺶ‬
‫‪0/7914‬‬ ‫ﻣﺘﺎﻧﻮل‬
‫‪0/88‬‬ ‫روﻏﻦ‬
‫‪1/2613‬‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ‬

‫‪10‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :5‬ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦ ﻛﻠﺰا ﻗﺒﻞ از ﺣﺮارت دﻳﺪن )ﺑﺎﻻ(‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺣﺮارت دﻳﺪن )ﭘﺎﻳﻴﻦ(‬

‫‪ASTM D6751‬‬ ‫ﺟﺪول‪ :5‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﺷﻤﺎره‬
‫واﺣﺪ‬ ‫ﺣﺪود‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪°‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ‪130‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﻌﺎل‬
‫‪C‬‬ ‫‪D93‬‬

‫‪% Volume‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪0/05‬‬ ‫‪D2709‬‬ ‫آب و رﺳﻮﺑﺎت‬

‫‪°‬‬
‫‪mm /s‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1/9-6‬‬ ‫‪D445‬‬ ‫ﮔﺮاﻧﺮوي ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ‪40 C‬‬
‫‪wt. %‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪0/02‬‬ ‫‪D874‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻪ‬
‫‪wt. %‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪0/05‬‬ ‫‪D5453‬‬ ‫ﮔﻮﮔﺮد‬
‫‪--‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎره ‪3‬‬ ‫‪D130‬‬ ‫ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺲ‬
‫‪--‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ‪47‬‬ ‫‪D613‬‬ ‫ﻋﺪد ﺳﺘﺎن‬
‫‪°‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪه‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ اﺑﺮي ﺷﺪن‬
‫‪C‬‬ ‫‪D97‬‬

‫‪--‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪0/05‬‬ ‫‪D4530‬‬ ‫ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﻛﺮﺑﻦ‬

‫‪mg KOH/g‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪0/8‬‬ ‫‪D664‬‬ ‫ﻋﺪد اﺳﻴﺪ‬
‫‪wt. %‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪D6584‬‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ آزاد‬
‫‪wt. %‬‬ ‫‪0/24‬‬ ‫‪D6584‬‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ ﻛﻞ‬
‫‪wt. %‬‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪D4951‬‬ ‫ﻓﺴﻔﺮ‬

‫‪11‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :6‬ﮔﺮاﻧﺮوي ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦﻫﺎي ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :7‬ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﻌﺎل ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦﻫﺎي ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :8‬ﻧﻘﻄﻪ رﻳﺰش ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦﻫﺎي ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬

‫‪12‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :9‬ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ آزاد ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦﻫﺎي ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :10‬ﻣﺤﺘﻮاي آب و رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺣﺎﺻﻞ از روﻏﻦﻫﺎي ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬

‫‪13‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺧﻮراﻛﻲ‬
‫ﺷﺸﻤﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ اﻧﺮژي‬

‫ﺟﺪول‪ :6‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﻴﻮدﻳﺰل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه از ﭼﻬﺎر روﻏﻦ ﺳﻮﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺰا‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ذرت‬
‫روش‬
‫آﻓﺘﺎب‪-‬‬ ‫ﺣﺪود‬
‫واﺣﺪ‬ ‫ذرت‬ ‫ﻛﻠﺰا‬ ‫ﺳﻮﻳﺎ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ‬
‫ﮔﺮدان‬ ‫ﻣﺠﺎز‬
‫آزﻣﻮن‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪ASTM‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ‬
‫‪°C‬‬ ‫‪176‬‬ ‫‪174‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪174‬‬
‫‪130‬‬ ‫‪D92‬‬ ‫اﺷﺘﻌﺎل‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪ASTM‬‬
‫ﮔﺮاﻧﺮوي‬
‫‪mm2/s‬‬ ‫‪4/01‬‬ ‫‪3/94‬‬ ‫‪4/38‬‬ ‫‪4/12‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪D445‬‬ ‫ﺳﻴﻨﻤﺎﺗﻴﻚ‬

‫‪ASTM‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﺑﺮي‬
‫‪°C‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-5‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪D2500‬‬ ‫ﺷﺪن‬

‫‪ASTM‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ‬
‫‪°C‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪-8‬‬ ‫‪-7‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪D97‬‬ ‫رﻳﺰش‬
‫‪-‬‬ ‫‪L0/5‬‬ ‫‪L0/5‬‬ ‫‪L0/5‬‬ ‫‪L1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ASTM‬‬ ‫رﻧﮓ‬
‫‪D1500‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺧﻮردﮔﻲ‬
‫‪-‬‬ ‫ﺷﻤﺎره‬ ‫‪ASTM‬‬
‫‪1a‬‬ ‫‪1a‬‬ ‫‪1a‬‬ ‫‪1a‬‬
‫‪D130‬‬ ‫ﻣﺲ‬
‫‪3‬‬

‫‪%‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪ASTM‬‬
‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ‬
‫‪0/014‬‬ ‫‪0/022‬‬ ‫‪0/016‬‬ ‫‪0/012‬‬
‫‪mass‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪D6584‬‬ ‫آزاد‬

‫‪%‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪ASTM‬‬
‫آب و‬
‫‪0/05‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫‪0/04‬‬
‫‪vol.‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫‪D2709‬‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت‬

‫‪14‬‬