Chương 6: TỔNG HỢP BỘ LỌC SỐ IIR

BÀI 1. KHÁI NiỆM TỔNG HỢP BỘ LỌC SỐ IIR

BÀI 2. PHƯƠNG PHÁP BẤT BiẾN XUNG

BÀI 3. PHƯƠNG PHÁP BIẾN ĐỔI SONG TUYẾN

BÀI 4. PHƯƠNG PHÁP TƯƠNG ĐƯƠNG VI PHÂN

BÀI 5. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔNG HỢP LỌC TƯƠNG TỰ

BÀI 1. KHÁI NiỆM TỔNG HỢP BỘ LỌC SỐ IIR
• Tương tự với lọc số FIR, tổng hợp bộ lọc số IIR chỉ xét đến
quá trình xác định các hệ số bộ lọc sao cho thỏa mãn các
chỉ tiêu kỹ thuật trong miền tần số: 1, 2, P , S

• Nội dung các phương pháp để tổng hợp bộ lọc số IIR trên
cơ sở bộ lọc tương tự, tức là tổng hợp bộ lọc tương tự
trước, sau đó dùng các phương pháp chuyển đổi tương
đương một cách gần đúng từ bộ lọc tương tự sang bộ số.
• Các phương pháp chính để chuyển từ lọc tương tự sang số:
+ Phương pháp bất biến xung
+ Phương pháp biến đổi song tuyến
+ Phương pháp tương đương vi phân
 BÀI 2. PHƯƠNG PHÁP BẤT BiẾN XUNG
Nội dung phương pháp là xác định đáp ứng xung h(n) của
bộ lọc số bằng cách lấy mẫu đáp ứng xung của bộ lọc
tương tự ha(t):
hnTs   h a (t ) t nTs
• Giả thiết hàm truyền đạt Ha(s) của bộ lọc tương tự có dạng:
N
ki
H a s   
i 1 (s  s ci )

• Hàm truyền đạt H(z) của bộ lọc số được chuyển tương

đương theo phương pháp bất biến xung sẽ là:
N
ki
Hz    sci Ts 1
i 1 (1  e z )
 Tính ổn định của bộ lọc:
SO SÁNH TÍNH ỔN ĐỊNH
Bộ lọc tương tự Bộ lọc số
Nếu tất cả các điểm cực Nếu tất cả các điểm cực của
của Ha(s) nằm bên trái mặt H(z) nằm bên trong vòng tròn
phẳng s thì hệ sẽ ổn định đơn vị thì hệ sẽ ổn định
 Im(z)

sci zci
 1 Re(z)
0 0
• Các điểm cực của Ha(s) cũng chính là các điểm cực H(z):
N
ki N
ki
H a s    H z    sci Ts 1
i 1 (s  s ci ) i 1 (1  e z )

Hay các điểm cực sci=  + j của Ha(s) lọc tương tự được
chuyển thành các điểm cực zci= esciTs của H(z) lọc số:
sci Ts   j Ts Ts jTs j  z ci  eTs
z ci  e e e e  z ci e với: 
  Ts
 Nếu:  <0 haycác điểm cực của Ha(s) sẽ nằm bên trái
mặt phẳng s  /zci / <1 hay các điểm cực của H(z) sẽ nằm
bên trong vòng tròn đơn vị. Như vậy điều kiện ổn định vẫn
được đảm bảo khi chuyển Ha(s) thành H(z)
 
Im(z)
/Ts
sci
 zci
1 Re(z)
0 0

-/Ts
<0  >0
 Ví dụ 1: Hãy chuyển sang mạch số bằng phương pháp
bất biến xung, biết mạch điện tương tự cho như sau:
R

U1 C U2

Hàm truyền đạt của mạch tương tự:

U 2 (s) 1 / RC k1
Với: k 1 
1 1
H a (s)    ; sc1  
U1 (s) (s  1 / RC) (s  sc1 ) RC RC

 hàm truyền đạt của mạch số tương ứng là:

k1 1 / RC
H (z )  sc1Ts 1
 1
(1  e z )  Ts
1
(1  e RC
z )
 1 / RC b0 1
1
H(z )  1
 1 Với: b 0  ; a 1  e

RC
Ts
 Ts
1 (1  a1 z ) RC
(1  e RC
z )

Phương trình sai phân: y (n)  a1y (n  1)  b 0 x(n)

Sơ đồ thực hiện hệ thống:

b0
x(n) + y(n)

z-1
- a1
 BÀI 3. PHƯƠNG PHÁP BiẾN ĐỔI SONG TUYẾN
Nội dung phương pháp là phép ánh xạ mặt phẳng s của bộ
lọc tương tự sang mặt phẳng z của bộ lọc số.
 Hàm truyền đạt của bộ lọc số H(z) có thể nhận được từ
hàm truyền đạt bộ lọc tương tự Ha(s), nếu ta thay:

2 (1  z 1 )
s .
Ts (1  z 1 )
 Hay quan hệ giữa các hàm truyền đạt Ha(s) và H(z) là:

H (z )  H a (s) 2 (1 z 1 )
s .
Ts (1 z 1 )
 Ví dụ 1: Hãy chuyển sang mạch số bằng phương pháp
biến đổi song tuyến, biết mạch điện tương tự cho:
R

U1 C U2

Hàm truyền đạt của mạch tương tự:

U 2 (s) 1
H a (s)  
U1 (s) RCs  1
 hàm truyền đạt của mạch số tương ứng là:
Ts Ts 1
 z
1 K K K  2RC  Ts
H (z )   Với:
2 (1  z 1 ) Ts  2RC 1
RC. 1 1 ( )z
1
Ts (1  z ) K
 b 0  b1z 1 Ts Ts Ts  2RC
H (z )  Với: b 0  ; b1  ; a1 
1  a1z 1 K K K

Phương trình sai phân: y (n)  a1y (n  1)  b 0 x(n)  b1x(n  1)

Sơ đồ thực hiện hệ thống:

b0
x(n) + + y(n)

z-1 z-1
b1 - a1
BÀI 4. PHƯƠNG PHÁP TƯƠNG ĐƯƠNG VI PHÂN

Nội dung phương pháp là chuyển phương trình vi phân của

bộ lọc tương tự tương đương thành phương trình sai phân
của bộ lọc số.
 Hàm truyền đạt của bộ lọc số H(z) có thể nhận được từ
hàm truyền đạt bộ lọc tương tự Ha(s), nếu ta thay:
1  z 1
s
Ts
 Hay quan hệ giữa các hàm truyền đạt Ha(s) và H(z) là:

H (z )  H a (s) 1 z 1
s
Ts
 Ví dụ 1: Hãy chuyển sang mạch số bằng phương pháp
tương đương vi phân, biết mạch điện tương tự cho:
R

U1 C U2

Hàm truyền đạt của mạch tương tự:

U 2 (s) 1
H a (s)  
U1 (s) RCs  1
 hàm truyền đạt của mạch số tương ứng là:

1 Ts / K
H (z )  
1
(1  z ) RC 1 Với: K  RC  Ts
RC. 1 1 z
Ts K
H(z ) 
b0 Ts RC
Với: b 0  ; a1 
1  a1z 1 K K

Phương trình sai phân: y (n)  a1y (n  1)  b 0 x(n)

Sơ đồ thực hiện hệ thống:

b0
x(n) + y(n)

z-1
- a1
 BÀI 5. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔNG HỢP BỘ
LỌC TƯƠNG TỰ

 Các phương pháp chính để tổng hợp bộ lọc tương tự:

+ Butterworth
+ Chebyshev
+ Elip hay Cauer