บทที่ 5

ทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์

และ
อสั งหาริมทรัพย์ เพือ่ การลงทุน

การบัญชีข้นั กลาง
รองศาสตราจารย์ ดร.พิมพ์พนา ศรี สวัสดิ์
รองศาสตราจารย์ ดร.ณัฐชานนท์ โกมุทพุฒิพงศ์
ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.วิศรุ ต ศรี บุญนาค
ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
 ประเภทของสิ นทรัพย์ ถาวรทีม่ ตี วั ตน
­ ·œš ¦ ´¡ ¥r™
µª ¦
(Fixed Assets)
­ ·œš ¦ ´¡ ¥rš Ȩ́¤¸¨ ´„¬ –³ ‡Ššœ™
µª ¦
š—
Ȩ́·œ° µ‡µ¦ ° »ž „¦ –rÁ ‡¦ ºÉ° Š‹„´ ¦ Á ‡¦ ºÉ° ŠÄ o
­ µÎ œ„Š
´ µœ Á¢ ° ¦ rœ‹ ·Á ° ¦ r

š—
Ȩ́·œ° µ ‡µ¦ ¨ ³ ° »ž „¦ –r ° ­ Š´®µ¦ ·¤ š ¦ ´¡ ¥rÁ¡ ºÉ°„µ¦ ¨ Ššœ
» ­ ·œš¦ ´¡ ¥rŤn®¤»œÁª ¥̧œ
Property, Plant and Equipment) (Investment Property) š™
Ȩ́º° Ū Áo¡ ºÉ°…µ¥
­ ·œš ¦ ´¡ ¥r™
µª ¦ š Ȩ́č Äoœ„µ¦
—œœŠ
µÎÁ · µœ ­ ·œš ¦ ´¡ ¥r™
µª ¦ š Ȩ́č ®o µ ­ ·œš¦ ´¡ ¥r™
µª ¦ šȨ́„·‹„µ¦ Á̈·„č o
ž¦ ³ Ã¥œr‹µ„„µ¦ Ä®oÁnµ®¦ º° ŠµœÂ¨ ªo¨ ³ ¤¸‡ª µ¤˜ẾŠÄ‹‹³
Á„ÈŠ„εŦ ®¦ º° š ẾŠ ° ¥nµŠ …µ¥Äœ¦ ³ ¥³ ­ Ếœ

° µ¥»µ¦
„ č o ° µ¥»µ¦
„ č o
ž¦ ³ Ã¥œrŤn‹µÎ„´— ž¦ ³ Ã¥œr‹µÎ„´—

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2

 ทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
(Property, Plant and Equipment)
• หมายถึง สิ นทรัพย์ที่มีตวั ตนซึ่งเข้าเงื่อนไขทุกข้อต่อไปนี้
1) กิจการมีไว้เพื่อใช้ประโยชน์ในการผลิต ในการจำหน่ายสิ นค้าหรื อให้
บริ การ เพื่อให้เช่า หรื อเพื่อใช้ในการบริ หารงาน และ
2) กิจการคาดว่าจะใช้ประโยชน์มากกว่าหนึ่งรอบระยะเวลา
• การรับรู้ รายการ
กิจการต้องรับรู้ตน้ ทุนของที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์เป็ นสิ นทรัพย์ เมื่อเป็ นไปตาม
เงื่อนไขทุกข้อต่อไปนี้
1. มีความเป็ นไปได้ค่อนข้างแน่ที่กิจการจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต
จากรายการนั้น และ
2. กิจการสามารถวัดมูลค่าต้นทุนของรายการนั้นได้อย่างน่าเชื่อถือ
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 3
 ต้ นทุนของทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
แบ่งออกเป็ น 2 ส่ วน ได้แก่
1. ต้นทุนเริ่ มแรกเพื่อให้ได้มาซึ่ งที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์
2. ต้นทุนที่เกิดขึ้นในภายหลังเมื่อมีการต่อเติม การเปลี่ยนแทนส่ วน
ประกอบ หรื อการบำรุ งรักษา

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 4

 ต้ นทุนเมือ่ เริ่มแรกของทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
• ราคาทุนของที่ดนิ อาคารและอุปกรณ์ รวมถึง
1. ราคาซื้ อรวมอากรขาเข้าและภาษีซ้ื อที่เรี ยกคืนไม่ได้ หักส่ วนลดการค้าและจำนวนที่ได้รับคืนจากผูข้ าย
2. ต้นทุนทางตรงอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดหาสิ นทรัพย์เพื่อให้สินทรัพย์น้ นั อยูใ่ นสถานที่และสภาพที่พร้อม
จะใช้งานได้ตามความประสงค์ของฝ่ ายบริ หาร เช่น
– ต้นทุนการเตรี ยมสถานที่/ต้นทุนการขนส่ งเริ่ มแรกและการเก็บรักษา/ต้นทุนในการประกอบและการติด
ตั้ง
– ต้นทุนในการทดสอบว่าสิ นทรัพย์สามารถใช้งานได้อย่างเหมาะสมหรื อไม่ หักด้วยสิ่ งตอบแทนสุ ทธิที่ได้
รับจากการขายรายการต่างๆ ที่ผลิตได้ในช่วงการเตรี ยมความพร้อมของสิ นทรัพย์เพื่อให้อยูใ่ นสถานที่
และสภาพที่พร้อมจะใช้งานได้
– ค่าธรรมเนียมวิชาชีพ/ต้นทุนที่ประมาณในเบื้องต้นสาหรับการรื้ อ การขนย้าย และการบูรณะสถานที่ต้ งั
ของสิ นทรัพย์ ซึ่ งเป็ นภาระผูกพันที่เกิดขึ้นเมื่อกิจการได้สินทรัพย์น้ นั มา
3. ต้นทุนที่ประมาณในเบื้องต้นสำหรับการรื้ อ การขนย้าย และการบูรณะสถานที่ต้ งั ของสิ นทรัพย์ ซึ่ งเป็ นภาระ
ผูกพันของกิจการที่เกิดขึ้นเมื่อกิจการได้สินทรัพย์น้ นั มาหรื อเป็ นผลจากการใช้สินทรัพย์น้ นั ในช่วงเวลาหนึ่ง
เพื่อวัตถุประสงค์ต่างๆ ที่มิใช่เพื่อวัตถุประสงค์ในการผลิตสิ นค้าคงเหลือในระหว่างรอบระยะเวลานั้น

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 5

 การประยุกต์ หลักเกณฑ์ การกำหนดราคาทุน
ของทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
• ทีด่ นิ (Land)
 ต้นทุนของที่ดินประกอบด้วยราคาซื้ อและภาษีอื่นๆที่เกี่ยวกับการซื้ อ ได้แก่ ค่านายหน้า ค่าโอน
กรรมสิ ทธิ์ ค่ารังวัดที่ดิน ค่าภาษีที่ดิน และ
 ค่าใช้จ่ายทางตรงที่จะทำให้ที่ดินอยูใ่ นสภาพพร้อมที่จะใช้ได้ตามประสงค์ เช่น ค่าใช้จ่ายในการรื้ อ
ถอนอาคารเก่า (หักรายได้ค่าขายซากอาคารเก่า)
 ค่าปรับปรุ งที่ดินซึ่งจะให้ประโยชน์ตลอดไปโดยไม่จ ำกัดระยะเวลา เช่น ค่าปรับพื้นที่ ถมที่
เป็ นต้น
• ค่ าปรับปรุ งทีด่ นิ (Land Improvement)
 ค่าใช้จ่ายในการปรับปรุ งที่ดินที่มีประโยชน์ในระยะเวลาจำกัด ตัวอย่างเช่น ค่าทำทางเดิน ถนน รั้ว
สนามหญ้า ที่จอดรถ ท่อระบายน้ำ ติดตั้งเสาไฟฟ้ าและท่อประปา เป็ นต้น
 กิจการจะบันทึกค่าปรับปรุ งที่ดินเป็ นสิ นทรัพย์ถาวรอีกรายการหนึ่งที่ตอ้ งมีการคิดค่าเสื่ อมราคา
ประจำปี ตลอดอายุการให้ประโยชน์ของสิ นทรัพย์น้ ัน
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 6
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 7
 อาคาร (Buildings)
• ต้นทุนของอาคารประกอบด้วยราคาซื้ อ ซึ่งรวมถึงค่านายหน้า ค่าโอนกรรมสิ ทธิ์ และ
 ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการซื้ อหรื อสร้างที่จะทำให้อาคารอยูใ่ นสภาพพร้อมที่จะใช้งาน เช่น ค่า
วัตถุดิบ ค่าแรง ค่าใช้จ่ายโรงงานในการก่อสร้าง ค่าทนาย ค่าสถาปนิก คำร้องอนุมตั ิปลูกสร้าง การ
ซ่อมแซมหรื อการปรับปรุ งดัดแปลงเพื่อให้อาคารตรงกับวัตถุประสงค์ที่จะใช้งาน
 ค่าใช้จ่ายในการเตรี ยมที่ดินสำหรับการก่อสร้างอาคารโดยเฉพาะ
• กรณี ที่เป็ นการซื้ ออาคารพร้อมที่ดิน
 กิจการต้องแบ่งต้นทุนที่ซ้ื อมาว่าเป็ นต้นทุนของอาคารและต้นทุนของที่ดินจำนวนเท่าใด
 หากมีการปรับปรุ งอาคารก่อนการใช้อาคาร รายจ่ายดังกล่าวจะรวมเป็ นต้นทุนของอาคารจนกระทัง่ อาคาร
พร้อมใช้งาน
• หากกิจการให้เช่าสถานที่ที่จะใช้ก่อสร้างอาคารในอนาคตเป็ นที่จอดรถจนกว่าการก่อสร้างอาคาร
จะเริ่ มต้นขึ้น
 รายได้ที่เกิดขึ้นไม่สามารถนำมาหักจากต้นทุนของอาคาร แต่ถือว่าเป็ นรายได้จากการดำเนินงานในงบ
กำไรขาดทุน
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 8
êĆüĂ÷Š ćÜì Ċ
ęǰ5.2 ÖćøüĆ éøćÙćì č î ×ĂÜì éîĊ
ęĉĒúąĂćÙćø
üĆîìĊęǰ23Öč öõćóĆ î íŤ
ǰ25X2 ï øþ ĉìĆ ĂÜ ĆÙćøÝǰĞ ćÖéĆǰàČĚ
Ăì ĊęéîĉóøšĂöĂćÙćøđÖŠ ćĔî øćÙćǰ5 úšćî ï ćì ǰ
(ĂćÙćøđÖŠ ćöĊöĎúÙć Šðøö ą ćèǰ500,000ïǰ ćì )ǰēé÷öĊ üê
Ćëč ðøÿÜ
ą ÙŤę đóČĂÿøšćÜÿĞćî Ć
ÖÜćî ×ĂÜï øĉþĆ ì Ąǰ
ï øþĉĆì ĄǰÝŠ ć÷ÙŠćĂĂÖï Ē ï ÿĞ ćî ĆÖÜćî ĔĀöŠ ĔĀšÿëćðî Ö ĉǰ1.2 úšćî ï ćì ǰ ÝŠ ć÷ÙŠ ćÖŠĂÿøšćÜĂćÙćø
ÿĞćî Ć
ÖÜćî ĔĀöĔ ŠĀĎšñšøĆ
ï đö
Ā ćǰ15 úšćî ï ćì ǰĒúąÙŠ ćĔߚ݊ ć÷î Ĕ ÖćøøĚ Ă
ČëĂî ĂćÙćøĒúą×î ÷šć÷ĂĊ Öǰ 60,000
ï ćì ǰ(êćöךĂêÖúÜï øĉþĆ ì Ąđǰ ðŨî ñĎ
ĕšéšøïĆÙŠć×ć÷àćÖĂćÙćøđÖŠ ćàÜ
ċęöĊ ÝĞ
ćî üî ǰ20,000 ï ćì ) ÙŠćÙĞćøšĂÜĂî č
öĆ
êĉ
ðúĎ ÖÿøšćÜĔĀšÿĞ ćî ĆÖÜćî đ×êǰ50,000 ï ćì ǰ
î ĂÖÝćÖî ÷ ĚĆ
Ċ ÜöĊ
øć÷Ýć Š÷ĂîČ ęėǰéĆ ÜîĊ ǰ ǰÙŠ
Ě ćî ć÷Āî šćĔî ÖćøàČ Ă
Ěì éî
Ċ
ęĉǰ80,000 ï ćì ǰÙŠ ćí øøöđî÷ Ċöî
Ĕ
ÖćøĂ ēîìĊ ęéîĉǰ20,000 ï ćì ǰÖÝ ĉÖćøöÙ ĊŠćëöĒúąðøïĆóČ îĚì Ċ
ęǰ150,000 ï ćì ǰÙć Šì Ğ
ćøĚ
üǰ40,000 ï ćì ǰĒúąÙŠ
Ć ć
ìĞćëî î ǰ30,000 ï ćì ǰđóČ ęĔ
ĂĀšìéî ęĉĂ÷Ď
Ċ Ĕ
Šî ÿõćóóøšĂöß ĔšÜćî
øąĀüŠ ćÜÖćøÖĂ ŠÿøšćÜǰï øĉþĆ ì ĄǰÝŠ ć÷ÙŠ ćðøÖ ąĆ î õĆ÷øąĀüŠ ćÜÖćøÖŠ ĂÿøšćÜǰ70,000ï ćì ǰî ĂÖÝćÖî Ċ Ě
ï øþĉĆ
ì ĄĂ
ǰ îč âćêĔĀšêÖÖ ċĔúšđÙĊ ÷Üÿćöćøëî Ğ ćøëöćÝĂéî Ĕ đüúćÖúćÜüîĆĕéšēé÷ÙĉéÙŠ ćÝĂéøë 30,000ï ćì
đðŨî ÖćøêĂï Ēì î

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 9

 ÿŠ
üî ðøĆï ðøč
Ü
ìé
ęîĉ
Ċ ĂćÙćø Ăę
î ėǰ
Č
(Āî Š
ü÷ǰ: ï ćì ) ìéęîĉ
Ċ
øćÙćàČĂ
Ěì é ęîĉóøš
Ċ ĂöĂćÙćøđÖŠ ć 5,000,000
ÙŠ
ćĂĂÖï Ē ï ĂćÙćøǰ 1,200,000
ÝŠ
ć÷ÙŠćÖŠĂÿøš ćÜĔĀšñš
ø
ĎĆ
ï đö
Āć 15,000,000
ÙŠ
ćøČĂ
ĚëĂî Ēúą×î ÷š ć÷ĂćÙćøđÖŠć 60,000
ĀĆ
Öøć÷éšĕ ÙŠ ć×ć÷àćÖĂćÙćø (20,000)
ÙŠ
ćÙĞćøš
ĂÜĂî č öĆ
êðú
ĉ ÖĎÿøšćÜ 50,000
ÙŠ
ćî ć÷Āî š ć 80,000
ÙŠ
ćí øøöđî÷ Ċöî Ĕ ÖćøĂēîì éęîĉ
Ċ 20,000
ÙŠ
ćðøĆï óČîĚì ĊĒúąëöì Ċ
ę ǰ
ę 150,000
ÙŠ
ćì Ğ
ćøĆ
ü
Ěǰǰ 40,000
ÙŠ
ćì Ğ
ćëî î ǰǰ 30,000
øć÷éš
ĕ ÝćÖÖćøĔĀš Ĕßšìé
ęîĉđðŨ
Ċ îìÝęĂéøë
Ċ 30,000
ÙŠ
ćðøÖąĆ î õĆ ÷øąĀüŠ ćÜÖćøÖŠĂÿøćšÜǰ 70,000
øüöøćÙćì č î 5,290,000 70,000 16,320,000 30,000

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 10

 เครื่องจักรและอุปกรณ์ (Machinery and Equipment)
ต้นทุนของเครื่ องจักรและอุปกรณ์ประกอบด้วย
• ราคาซื้อสุ ทธิจากส่ วนลด
• บวกรายจ่ายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเพื่อให้ได้สินทรัพย์มา (เช่นภาษี)
• ค่าใช้จ่ายทางตรงที่จะทำให้อุปกรณ์อยูใ่ นสถานที่และสภาพพร้อมที่จะใช้ เช่น
 ค่าขนส่ ง
 ค่าประกันภัยระหว่างขนส่ ง
 ค่าติดตั้ง
 ค่าใช้จ่ายในการเริ่ มเดินเครื่ องและเตรี ยมผลิตตามปกติ (หักจำนวนเงินที่ได้
รับจากการขายสิ นค้าตัวอย่างที่ผลิตขึ้นในช่วงการทดสอบการใช้งาน)

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 11

 êüĆĂ÷Š
ćÜ ìĊ
ǰ5.3Ö
ę ǰ ćøüĆ éøćÙćì č î ×ĂÜ Ăč
ðÖøèŤ
üĆ
îìĊ ǰ14 ÿÜć
ę ĉĀ Ùöǰ25X1ï ǰ øĉ
þĆì ǰóčí ǰÝĞćÖĆéǰàĚĂđ
Č ÙøČĂ
ęÜÝĆ
Öøì Ċę
öø
ĊćÙć×ć÷ǰ3.5 úš ćî ï ćì ǰēé÷é ĕšÿŠüî úéÖćøÙš ćǰ
10%Ö ǰ ĉ
ÝÖćøêš ĂÜ ßĞ
ćøõ
ą ćþĊ ìĊ
ę
đ
Ö ę
Ċ
÷üך ĂÜÖĆï ÖćøàČ Ě
ĂđÙøęĂÜ
Č ÝĆÖ øǰ120,000 ï ćì ǰàÜ ęđ
ċ ðŨ
î õćþĊìđęøĊ
Ċ ÷ÖÙČ î ĕöĕ
Šéšǰî ĂÖÝćÖî Ě îǰ
Ć
ÖĉÝÖćøêš ĂÜ ßĞ
ćøøą ć÷ÝŠć÷êŠĂĕðî Ċ
ǰÙŠ
Ě ćđ
êø÷ĊöóČ îĚì đęóę
Ċ ĂÖ
Č ćøêĉ éêĚÜ
ĆđÙøę
ĂÜ
Č ÝĆ
Öøǰ30,000 ï ćì ǰÙŠ ćêéĉêĆÜ
ĚđÙøČĂ
ęÜ ÝĆÖøǰ150,000
ï ćì ǰÙŠ
ćì éúĂÜ đÙøČ
Ă
ęÜÝĆÖøǰ50,000 ï ćì ǰēé÷ñúñúê ĉì Ċĕéš
ę ÝćÖ Öćøì éúĂÜ đÙøČĂ
ęÜ ÝĆ
Öøÿćöćøë×ć÷é ĕš đðŨ
î ÝĞćî üî đÜîĉǰ
7,000 ï ćì ǰ
đîČ
Ă
ęÜ ÝćÖÖÝĉÖćøÝąêéĉêĆ Ü
ĚÙøČĂ
ęÜÝĆ Öøî Ċ
Ĕ
Ě î ēøÜÜćî ì ÖęÝ
Ċ ĉÖćøđߊćđðŨ
î ø÷
ą ąđ üúćǰ8 ðŘǰēé÷ö× ĊšĂÖ ćĀî éĔ
Ğ ĀšÖÝĉÖćøêš ĂÜ
øĚ
Ă
ČëĂî ÙøČ Ă
ęÜÝĆÖ øĒúąï ø
Ď èąēøÜ Üćî ĔĀšÙČ
î ÿõćóđ éö
ĉđ öČ
Ă
ęÿîĉ ĚÿčéÿĆ
ââćđ ߊćǰÖÝĉÖćøÙćéüŠ ćêšîìč î ÙŠ
ćøČĂ
ĚëĂî Ēúąï ø Ďèą
ÿõćóēøÜ Üćî đöČĂ
ęÿîĉ
ĚðìŘĊ
ǰ8 đ
ę ðŨ
îđÜ îĉǰ30,000 ï ćì ǰēé÷öú ĎÙŠ ćðÝ
ŦÝčïĆ
î ×ĂÜ ðøö ą ćèÖćøêš îìč î ÙŠćøČ
Ă
ĚëĂî Ēúąï ø Ď èą
ÙĞćî üèÝćÖðøö ą ćèÖćøÙŠ ćøČ
Ă
ĚëĂî ǰ30,000ï ćì ÙĎ èéš ü÷ðÝ ŦÝĆ
÷Ùéĉúéǰ0.67684 àÜ ċ
ęÙé
ĉöćÝćÖ ĂĆêøćñúêĂï Ēì î ÝćÖ
Āčî Öš
š ìĎö
ę
ĊĂ
ĊĆî éĆ
ï Ùüćöî ŠćđßČ
Ă
ęëČĂÿÜĎǰ(ÿööêĉ ǰ5%Ĕ î ðÝŦÝčïĆî ) öÝ
ĊĞ
ćî üî đ
ìŠćÖĆï ǰ20,305.20ï ćì ǰøćÙćì č î ×ĂÜ đÙøČ
Ă
ęÜ ÝĆ
Öø
ÙĞćî üèĕéš éĆ
ÜîĊ Ě

øćÙćàČ Ă
ĚđÙøČ Ă
ęÜ ÝĆÖø 3,500,000
ĀĆÖǰÿŠüî úéǰ(10%) 350,000 3,150,000 ï ćì
õćþìĊđ ęø÷
Ċ ĊÖÙČ î ĕöŠĕéšǰ 120,000 ï ćì
ÙćŠđêø÷ĊöóČ îĚì Ċǰǰǰǰǰ
ę 30,000 ï ćì
ÙćŠêéĉêĆÜ
Ěđ Ùøę ĂÜ
Č ÝĆÖøǰ 150,000 ï ćì
ÙćŠì éúĂÜ đÙøČ Ă
ęÜ ÝĆÖøǰǰǰǰǰǰǰǰǰ 50,000
ĀĆÖǰøć÷øĆ ï ÝćÖÖćø×ć÷ñúñúê ĉǰǰǰ 7,000 43,000 ï ćì
öúĎÙŠćðÝ ŦÝčïĆ î ×ĂÜ ÙŠćøČ
Ă
ĚëĂî 20,305.20 ï ćì
øüöêš
îìč
î ×ĂÜ đ
ÙøČ Ă
ęÜ ÝĆÖ øǰǰ 3,513,305.20ï
ǰ ćì

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 12

 ÿöč
éøć÷üĆ
î ì ęĕ
üðǰ
Ć
25X1
ÿ.Ù. 14 ï Ć
âßĊ
đÙøę
ĂÜ
Č ÝĆ
Öøǰ 3,513,305 20
ïĆ
âßĊđÜĉ
î ÿéǰ 3,493,000 -
ïĆ
âßðøö
Ċ ą ćèÖćøĀî ÿî
ĚĉÝćÖÖćøøČ
Ċ Ă
ĚëĂî 20,30520
àČĚ
Ăđ
Ùøę
ĂÜ
Č ÝĆÖø

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 13

 ต้ นทุนต่ อไปนีไ้ ม่ รวมเป็ นราคาทุนของ
ทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์

1. ต้นทุนหรื อรายได้ที่เกิดขึ้นระหว่างก่อสร้างหรื อพัฒนารายการที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ แต่ไม่จ ำเป็ น

ในการทำให้ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์อยูใ่ นสถานที่และสภาพพร้อมใช้งานตามวัตถุประสงค์ของฝ่ าย
บริ หาร
2. ต้นทุนในการเปิ ดสถานประกอบการใหม่
3. ต้นทุนในการแนะนำสิ นค้าหรื อบริ การใหม่ (รวมถึงต้นทุนในการโฆษณาและการส่ งเสริ มการขาย)
4. ต้นทุนในการดำเนินธุรกิจในสถานที่ต้ งั ใหม่หรื อกับลูกค้ากลุ่มใหม่ (รวมทั้งต้นทุนในการฝึ กอบรม
พนักงาน)
5. ต้นทุนในการบริ หารและค่าใช้จ่ายทัว่ ไป
6. ต้นทุนที่เกิดขึ้นในขณะที่สินทรัพย์อยูใ่ นสภาพที่พร้อมจะใช้งานได้ตามความประสงค์ของผูบ้ ริ หาร
กิจการ แต่ยงั ถูกนำมาใช้หรื อถูกนำมาดำเนินงานในระดับที่ยงั ไม่เต็มกำลังการผลิต
7. ผลขาดทุนจากการดำเนินงานเริ่ มแรก เช่น ผลขาดทุนที่เกิดขึ้นระหว่างการสร้างความต้องการใน
ผลผลิตจากสิ นทรัพย์ดงั กล่าว
8. ต้นทุนในการย้ายสถานที่หรื อการจัดโครงสร้างการดำเนินงานบางส่ วนหรื อทั้งหมดของกิจการ
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 14
 กรณีทกี่ จิ การซื้อสิ นทรัพย์ หลายประเภทพร้ อมกัน
โดยตกลงราคาซื้อรวมกัน

• กิจการจึงต้องบันทึกแยกรายการสิ นทรัพย์ที่ซื้อรวมกันออกจากกัน โดย

ปันส่ วนต้นทุนที่ซ้ื อมาให้กบั สิ นทรัพย์แต่ละรายการตามสัดส่ วนของ
มูลค่ายุติธรรมสิ นทรัพย์แต่ละรายการ (Relative fair value method)
• หากกิจการไม่สามารถประเมินมูลค่ายุติธรรมของสิ นทรัพย์ที่ซ้ื อมาได้
ทั้งหมด ให้น ำมูลค่ายุติธรรมของสิ นทรัพย์ที่ประเมินได้ไปหักออกจาก
ต้นทุนรวมของสิ นทรัพย์ที่ซ้ื อ ส่ วนที่เหลือก็จะเป็ นต้นทุนของสิ นทรัพย์
ที่ประเมินมูลค่ายุติธรรมไม่ได้ (วิธีมูลค่าคงเหลือ (Residual method))

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 15

êĆ
üĂ÷Š ćÜì Ċ
ęǰ5.4 ÖćøðîŦÿŠüî êšîì č
î ĔĀšÖĆ
ï ÿîĉì øó
Ć÷ŤĀúć÷ðøđą õì ì Ċ
ęĕéšöćóøšĂöÖĆ îǰ
ï øþĉĆ
ì ǰóùĀĆ
ÿǰÝĞćÖĆéǰàČĚ
Ăì éî
ęĊĉóøšĂöĂćÙćøøćÙćǰ9,000 úšćî ï ćì ǰöú ĎÙŠć÷čêĉí øøö×ĂÜì éî
ęĉĒúą
Ċ
ĂćÙćøÙČ Ăǰ7,000 úšćî ï ćì ǰĒúąǰ5,000 úšćî ï ćì ǰêćöúĞćéĆ
ï ǰÖćøÙĞćî üèêšîì čî ×ĂÜìéî ęĉĒúąĂćÙćøìǰ Ğ
Ċ ć
ĕéšéĆ
ÜîĊĚ
Āî Šü÷: úšćî ï ćì ǰ
öú
ĎÙŠ ć÷čêíĉøøö øćÙćì č
î
ì éî
ęĉ
Ċ 7,000 9,000 x 7,000 = 5,250
12,000
ĂćÙćø 5,000 9,000 X 5,000 = 3,750
12,000
øüö 12,000 9,000

ĀćÖÖĉÝÖćøàČ Ě
Ăì Ċ
ęéîĉóøšĂöĂćÙćøøćÙćǰ9,000 úšćî ï ćì ǰöú ĎÙŠ ć÷č
êĉí øøö×ĂÜì Ċ
ęéîĉÙČ
Ăǰ7,000 úšćî ï ćì ǰĒêŠ
Āćöú ĎÙŠ
ć÷č
êĉí øøö×ĂÜĂćÙćøö ĕ ĕŠéšî
ǰĔ ÖøèîĊĊĔĀšîĞ
Ě ćöĎ
úÙŠć÷čêĉí øøö×ĂÜìĊ ęéîĉĀĆ
ÖĂĂÖÝćÖêšîì čî øüö×ĂÜ
ÿîĉì øĆ
ó÷ŤĊ
ì àČ
ęĂĚǰéĆÜîĆîĚǰĂćÙćøÝąöö Ċú
ĎÙŠćǰ2,000úšćî ï ćì (9,000 – 7,000)
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 16
 ต้ นทุนทีเ่ กิดขึน้ ในภายหลัง
กิจการจะรับรู ้ตน้ ทุนที่เกิดขึ้นในภายหลังเป็ นส่ วนหนึ่งของมูลค่าตามบัญชีของรายการ
ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องเมื่อต้นทุนนั้นเป็ นไปตามเกณฑ์การรับรู ้รายการ
1. มีความเป็ นไปได้ค่อนข้างแน่ที่กิจการจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตจาก
รายการนั้น และ
2. กิจการสามารถวัดมูลค่าต้นทุนของรายการนั้นได้อย่างน่าเชื่อถือ

ก. การเพิม่ เติม (Additions) หมายถึง การขยายหรื อการเติมสิ นทรัพย์ที่มีอยูเ่ ดิมให้มี

ขนาดใหญ่ข้ ึน หรื อ เป็ นการเพิ่มอุปกรณ์และส่ วนประกอบบางอย่างที่ยงั ไม่เคยมี
 กิจการจะบันทึกรายการเพิ่มเติมนี้เป็ นต้นทุนสิ นทรัพย์ที่เพิ่มขึ้น เนื่องจากกิจการคาดว่ากิจการจะ
ได้รับประโยชน์ในอนาคตจากสิ นทรัพย์น้ ันค่อนข้างแน่ เช่น การต่อเติมอาคาร การขยายห้อง

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 17

 ต้ นทุนทีเ่ กิดขึน้ ในภายหลัง
ข. การเปลีย่ นแทน อาจเป็ น
• การเปลี่ยนแทนเพื่อการปรับปรุ งคุณภาพหรื อประสิ ทธิภาพให้ดีข้ึ น
(improvements/betterments)
 เช่น การเปลี่ยนพื้นห้องจากพื้นกระเบื้องเป็ นพื้นหิ นอ่อน การเปลี่ยนรั้วจากรั้วลวดหนามเป็ นรั้วอิฐ หรื อ
• การทดแทนของเดิม (replacements)
 เช่น การเปลี่ยนแปลงอะไหล่บางชิ้นของเครื่ องจักร การเปลี่ยนเครื่ องปรับอากาศใหม่แทนเครื่ องปรับ
อากาศเก่า หรื อการเปลี่ยนแทนเครื่ องตกแต่งภายในเคร่ื องบิน เช่น เก้าอี้และห้องครัวซึ่งอาจต้องเปลี่ยน
แทนหลายครั้งตลอดอายุของลำตัวเครื่ องบิน
• กิจการจะบันทึกรายการเปลี่ยนแทนเป็ นต้นทุนสิ นทรัพย์ที่เพิ่มขึ้นหากตันทุนดังกล่าวเป็ นไป
ตามเกณฑ์การรับรู ้รายการ

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 18

 ต้ นทุนทีเ่ กิดขึน้ ในภายหลัง
ค. การบำรุงรักษาหรือการซ่ อมแซม (repairs) หมายถึง การบำรุ งรักษาหรื อการซ่อมแซมเพื่อให้
สิ นทรัพย์น้ นั อยูใ่ นสภาพที่ใช้งานได้ดีตามปกติ แบ่งออกได้เป็ น 2 ลักษณะคือ
• การซ่ อมบำรุงปกติ เป็ นการซ่อมบำรุ งที่เกิดขึ้นเป็ นประจำอันเนื่องมาจากการใช้งาน และ
กิจการต้องการบำรุ งรักษาสิ นทรัพย์น้ นั ให้สามารถให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตตาม
มาตรฐานการปฏิบตั ิงานเดิมที่เคยประเมินไว้ เช่น ต้นทุนค่าแรงงาน ค่าวัสดุสิ้นเปลือง รวมถึง
ชิ้นส่ วนอะไหล่ชิ้นเล็กๆ
 เป็ นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนประจำรอบระยะเวลารายงาน
• การตรวจสอบสภาพครั้งใหญ่ เมื่อกิจการใช้งานสิ นทรัพย์ไปแล้วระยะหนึ่ง กิจการอาจจัดให้มี
การตรวจสอบครั้งใหญ่ตามระยะเวลาที่ก ำหนดเพื่อค้นหาข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น เพื่อให้
รายการที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ อยูใ่ นสภาพที่สามารถใช้งานได้อย่างต่อเนื่อง
 มักมีจ ำนวนเงินมากและไม่เกิดขึ้นเป็ นประจำทุกงวด เช่น ค่ายกเครื่ องรถยนต์
 กิจการจะรับรู ้ตน้ ทุนที่เกิดขึ้นจากการตรวจสอบสภาพครั้งใหญ่เป็ นส่ วนหนึ่งของมูลค่า
ตามบัญชีของรายการที่ดิิน อาคาร และอุปกรณ์ หากต้นทุนนั้นเป็ นไปตามเกณฑ์การรับรู ้
รายการ
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 19
 การบันทึกรายการต้ นทุนทีเ่ กิดขึน้ ในภายหลัง
1. การเพิม่ เติม มีผลทำให้สินทรัพย์มีมูลค่าเพิ่มโดยไม่มีการจำหน่ายของเดิม เช่น ต้นทุนการต่อเติมอาคาร
 เดบิตบัญชีสินทรัพย์ โดยอาจรวมเป็ นส่ วนหนึ่งของมูลค่าตามบัญชีของที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์
êĆ
üĂ÷ŠćÜìĊǰ5.5Ö
ę ćøđ óĉę
öđ êĉö
ï øĉ
þĆì ǰýč
Ö øÝ
ǰ Ğ
Ť ćÖ éǰöĊ
Ć ìĊ
ę
éĉĒ
î úąĂćÙ ćøì Ċ
Ĕ
ęßš
ĔîÖ ćøéĞ
ćđ
î îĉí č
øÖÝø
ĉē Üø
Ē öü ǰ Ć
îìĊǰ29 óùþõćÙ
ę öǰ25 X1 ï øþĉĆ
ì
êĆ
éÿĉĔ
î ÝêŠ ĂđêĉöĂćÙ ćøđ óęĂđ
Č óöęÝĞ
ĉ ćî üî Āš
ĂÜóĆ
Ö Ĕ
ĀšöćÖ ×ċ
Ě
î ēé÷ß
Ĕš đÜ
ĉ
î øüöì Ě
Ü
Ćÿĉ
Ě
î ǰ5,500,000 ï ćì ǰÖćøï Ć
îìÖ
ċï Ć
âßđ
ĊðŨî
éĆ
ÜîĚ
Ċ
ÿöčéøć÷üĆ
îìĆ ü
ęĕð
25X1
ó.Ù. 29 ïĆâßĊ ĂćÙ ćø 5,500,000 -
ǰǰǰǰǰǰǰǰï Ć
âßđ Ċ
Üîĉÿé 5,500,000 -
êĂŠđêĉöĂćÙ ćøé
ē ÷ßĞćøąéšü÷đ
Üĉ
î ÿé

ÿööêĉ ĔĀš ìĊę

éĉǰ
î ĂćÙ ćøǰĒúąĂčðÖøèŤǰÖĂî Ö
Š ćøđóöęđ
ĉ êö
ĉðøąÖ Ăï éšü÷ì Ċ
ę
éĉî öĊ
øćÙćì č
î ǰ30 úš
ćî ï ćì ǰĂćÙćøöø
ĊćÙć
ìč
î ǰ24 úš
ćî ï ćì ĒúąÙ ćđ
Š ÿę
ĂöøćÙ
Č ćÿąÿöǰ2.4 úšćî ï ćì ǰöú
ĎÙćêćöï Ć
Š âßõĊć÷ĀúĆ ÜÖćøđ
óĉę
öđ êĉĒ
ö ÿéÜ ĕéšéĆ
Ü îĊ
Ě
öĎúÙ ćêćöï Ć
Š âßĊ
öĎúÙ ćêćöï Ć
Š âßĊ êš îìčî ĂćÙ ćøì Ċę õć÷ĀúĆ Ü
Ö ćø
ÖĂî Ö
Š ćøđóĉę
öđêĉ
ö Ö Ăÿøš
Š ćÜđ óĉ
ę
öđ êĉ
ö đóö
ęđ
ĉ êĉ
ö
ìéęĉ
Ċ î 30,000,000 - 30,000,000
ĂćÙ ćø
ǰǰǰøćÙ ćì č
î 24,000,000 5,500,000 29,500,000
ǰǰǰÙ ćđ
ŠÿČĂ
ęöøćÙ ćÿąÿö (2,400,000) - (2,400,000)
ǰǰǰöĎ úÙćêćöï Ć
Š âßÿ Ċč
ì íĉ 21,600,000 5,500,000 27,100,000

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 20

 การบันทึกรายการต้ นทุนทีเ่ กิดขึน้ ในภายหลัง
2. การเปลีย่ นแทน กิจการจะบันทึกต้นทุนการเปลี่ยนแทนเป็ นสิ นทรัพย์ โดยบันทึกเป็ นรายการแยกต่างหาก
ตามแนวคิดการแยกส่ วนประกอบ (component approach)
 วิธีน้ ีเป็ นวิธีที่ใช้ในปั จจุบนั โดยเฉพาะเมื่อมูลค่าของส่ วนประกอบมีสาระสำคัญ
 กิจการจะต้องตัดจำหน่ายสิ นทรัพย์เดิมออกจากบัญชีและบันทึกสิ นทรัพย์ใหม่ ขั้นตอนมีดงั นี้
1) บันทึกค่าเสื่ อมราคาสะสมของสิ นทรัพย์ที่ถูกทดแทนจนถึงวันที่เกิดรายจ่าย
2) จำหน่ายต้นทุนและค่าเสื่ อมราคาสะสมของสิ นทรัพย์ที่ถูกทดแทนออกจากบัญชี ผลต่างที่เกิดขึ้น (ถ้ามี) คือ
ขาดทุนจากการจำหน่ายสิ นทรัพย์
3) บันทึกต้นทุนของสิ นทรัพย์ใหม่ตามที่เกิดขึ้นจริ ง
4) บันทึกค่าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์ (ใหม่) โดยจะคิดจากมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ภายหลังที่มีการปรับปรุ ง
หรื อทดแทนแล้ว และคิดตามอายุการให้ประโยชน์ใหม่

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 21

êĆ
üĂ÷ŠćÜìĊǰ5.6 Ö
ę ćøđðúĊę
÷î Ēì î
üĆ
îìĊ ǰ 1 öÖ
ę øćÙöǰ 25X1ï øþ ĉìĆǰđÿćøŤǰÝĞ
ćÖé
ĆǰàČ
Ă
Ěđ
Ùøę
Ă
ČÜÝÖ
ĆøøćÙćì čî ǰ 52,000ï ćì ǰēé÷öĂ ĊąĕĀúŠ ǰ(øćÙćì č
îǰ
12,000 ï ćì ) đðŨî ÿŠ
üî ðøÖą Ăï ÿĞćÙĆ
âǰðøąöćèĂć÷č Öćøß
Ĕš
ðøąē÷ßî ×
ŤĂÜ đÙøČĂ
ęÜÝĆÖøĒúąĂąĕĀúŠđìŠćÖĆï ǰ8 ðŘǰǰ
ÿîĉ
ĚðìŘĊǰ6 Ö
ę ĉ
ÝÖćøđ ðúĊę
÷î ĂąĕĀúŠàÜ
ęöÙ
ċ ĊŠćđÿČ
ę
ĂöøćÙćÿąÿöÝî ëċ
Üêš
î ðìŘĊ
ǰ6 ÝĞ
ę ćî üî ǰ 9,000 ï ćì ǰĂąĕĀúŠ ìĊ
ę
îĞ
ćöć
đðúĊ
ę
÷î öĊ
øćÙćì č î ǰ4,800 ï ćì ǰ
ÿöč
éøć÷üĆ
îìüĆ
ęĕð
25X1
ö.Ù. 1 ïâĆßĊ đÙøČ
Ă
ęÜÝĆÖø 40,000 -
ïâĆßĊ ĂąĕĀúŠ 12,000 -
ïĆ
âßĊđÜĉ
î ÿéǰ 52,000-
àČĂ
Ěđ ÙøČĂ
ęÜÝĆÖøĒúąĂąĕĀúŠ
Öćøï Ć
îìÖ
ċÙŠ
ćđÿČ
ę
ĂöøćÙćÿîĉ
ĚðìŘĊ
ǰ1 ëÜ
ę ċðìŘĊ
ǰ6 (øć÷ÖćøêŠ
ę ĂðŘ)đ
ðŨî éÜ
Ćî Ċ
Ě
ÿöčéøć÷üĆ
îìü
Ć
ęĕð
25XX
í .Ù. 31 ïâ ĆßÙĊŠ
ćđÿČ
ę
ĂöøćÙć- đÙøČ
Ă
ęÜÝĆ
Öø 5,000 -
ïâ ĆßÙĊŠ
ćđÿČ
ę
ĂöøćÙć- ĂąĕĀúŠ 1,500 -
ïĆ
âßÙĊŠ
ćđ
ÿČ
ę
ĂöøćÙćÿąÿö- đÙøČ
Ă
ęÜÝĆ
Ö øǰ 5,000-
ïĆ
âßÙĊŠ
ćđ
ÿČ
ę
ĂöøćÙćÿąÿö- ĂąĕĀúǰǰ
Š 1,500-
ï îĆì Ö
ċÙŠ
ćđÿČ
Ă
ęöøćÙćÿąÿöðøÝ ąĞ
ćðŘ
èǰüĆ
îìđ
ę
Ċðú÷ęî ĂąĕĀúŠ
Ċ ǰ(ÿîĉ
ĚðìŘĊǰ6) öú
ę ĎÙŠ
ćêćöï â
Ćß×
ĊĂÜ ĂąĕĀúđ ŠðŨ
î éĆ
Ü
îĊĚ
øćÙćì č
î ×ĂÜĂąĕĀúŠ ǰǰǰǰ12 ,000 ï ćì ǰ
ĀĆ
ÖÙŠ ćđÿČ
ę
ĂöøćÙćÿąÿöǰ(1,500 x 6) 9,000 ï ćì ǰ
öú
ĎÙŠćêćöï Ć
âßĊǰǰǰǰǰǰ 3,000 ï ćì

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 22

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 23
 การตรวจสอบสภาพครั้งใหญ่
• กิจการจะรับรู้ตน้ ทุนที่เกิดขึ้นจากการตรวจสอบสภาพครั้งใหญ่เป็ นส่ วนหนึ่งของ
มูลค่าตามบัญชีของรายการที่ดิิน อาคาร และอุปกรณ์ ในลักษณะเดียวกับการเปลี่ยน
แทน
• กิจการจะต้องตัดจำหน่ายต้นทุนการตรวจสอบสภาพครั้งใหญ่เดิมออกจากบัญชีและ
บันทึกต้นทุนการตรวจสอบสภาพครั้ งใหญ่ครั้งใหม่เป็ นสิ นทรัพย์ ขั้นตอนมีดงั นี้
1) ตัดมูลค่าตามบัญชีที่คงเหลือของต้นทุนการตรวจสอบสภาพครั้ งใหญ่ในครั้งก่อนเป็ น
ขาดทุนจากการจำหน่ายสิ นทรัพย์ในงบกำไรขาดทุนประจำงวด
• (หากไม่ได้มีการบันทึกแยกไว้ อาจกำหนดจำนวนเงินจากประมาณการต้นทุนการตรวจ
สอบสภาพในลักษณะคล้ายคลึงกันที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต)
2) บันทึกต้นทุนของสิ นทรัพย์ใหม่ตามที่เกิดขึ้นจริ ง
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 24
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 25
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 26
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 27
 การซ่ อมบำรุงปกติ
• การบันทึกบัญชีเป็ นไปในลักษณะเดียวกับการบันทึกค่าใช้จ่ายโดยทัว่ ไป เช่น การจ่ายค่า
ซ่อมแซม 10,888 บาท

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 28

 การคิดค่ าเสื่ อมราคา
• ราคาทุน (Cost) - จำนวนเงินสดหรื อรายการเทียบเท่าเงินสดที่กิจการจ่ายไป หรื อ
มูลค่ายุติธรรมของสิ่ งตอบแทนอื่นที่กิจการมอบให้เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ นทรัพย์ ณ เวลาที่
ได้สินทรัพย์น้ นั มา หรื อ ณ เวลาที่ก่อสร้างสิ นทรัพย์น้ นั หรื อ
– ในกรณี ที่เกี่ยวข้อง ให้รวมถึงจำนวนที่แบ่งมาเป็ นราคาทุนของสิ นทรัพย์ที่รับรู ้เมื่อเริ่ มแรกตาม
ที่ก ำหนดไว้ในมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับอื่น เช่น มาตรฐานการรายงานทางการ
เงิน ฉบับที่ 2 เรื่ อง การจ่ายโดยใช้หุน้ เป็ นเกณฑ์
• จำนวนทีค่ ดิ ค่ าเสื่ อมราคา (Depreciable amount) - ราคาทุนของสิ นทรัพย์หรื อมูลค่า
อื่นที่ใช้แทนราคาทุนหักด้วยมูลค่าคงเหลือของสิ นทรัพย์
• ค่ าเสื่ อมราคา (Depreciation) - การปันส่ วนจำนวนที่คิดค่าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์
อย่างมีระบบตลอดอายุการให้ประโยชน์ของสิ นทรัพย์น้ นั
• มูลค่ าตามบัญชี (Carrying amount/book value) - จำนวนเงินของสิ นทรัพย์ที่รับรู้หลัง
จากหั ก ค่ า เสื ่ อมราคาสะสม และผลขาดทุ น จากการด้ อยค่ า สะสมของสิ น ทรั พย์
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 29
 การคิดค่ าเสื่ อมราคา
• มูลค่ าคงเหลือ (Residual value) - จำนวนเงินโดยประมาณที่กิจการคาดว่าจะได้รับในปัจจุบนั จาก
การจำหน่ายสิ นทรัพย์หลังจากหักต้นทุนที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการจำหน่ายสิ นทรัพย์น้ นั หาก
สิ นทรัพย์น้ นั มีอายุและสภาพที่คาดว่าจะเป็ น ณ วันสิ้ นสุ ดอายุการให้ประโยชน์
• อายุการใช้ ประโยชน์ (Useful life) หมายถึง กรณี ใดกรณี หนึ่งต่อไปนี้
1) ระยะเวลาที่กิจการคาดว่าจะมีสินทรัพย์ไว้ใช้ หรื อ
2) จำนวนผลผลิตหรื อจำนวนหน่วยในลักษณะอื่นที่คล้ายคลึงกันซึ่งกิจการคาดว่าจะได้รับจาก
สิ นทรัพย์
• กิจการจะคิดค่าเสื่ อมราคาสิ นทรัพย์ถาวรในวันสิ้ นรอบระยะเวลารายงาน
– หากกิจการจำหน่ายสิ นทรัพย์ถาวรในระหว่างรอบระยะเวลารายงาน
• กิจการจะต้องคำนวณมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ในวันที่จ ำหน่ายโดยคิดค่าเสื่ อมราคา
ของสิ นทรัพย์ต้ งั แต่วนั ที่คิดครั้งสุ ดท้ายจนถึงวันที่จ ำหน่ายสิ นทรัพย์น้ นั ด้วย

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

30
 วิธีการคิดค่ าเสื่ อมราคา
1. วิธีเส้ นตรง (Straight-Line method)
2. วิธีตามหน่ วยกิจกรรม (Activity method)
กิจกรรมอาจเป็ นหน่วยผลผลิต (Units of production) หรื อชัว่ โมงการทำงาน
(Units of service hours method)
3. วิธียอดคงเหลือลดลง (Declining balance method)
3.1 วิธีผลรวมจำนวนปี (Sum-of-the-years’s-digit method หรื อ SYD)
3.2 วิธีอตั ราสองเท่าของอัตราเส้นตรงแต่ค ำนวณจากยอดที่ลดลง (Double-
declining-balance method หรื อ DDB)

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 31

 วิธีที่ 1 วิธีเส้ นตรง (Straight-line method)
• กิจการจะปั นส่ วนจำนวนทีค่ ดิ ค่ าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์เป็ นจำนวนเท่า
กันทุกงวดบัญชีตลอดอายุการให้ประโยชน์โดยประมาณ
• วิธีการคิดค่าเสื่ อมราคาเป็ นเส้นตรงที่นิยมใช้กนั มากเพราะง่ายในการ
คำนวณ โดยใช้สูตรดังนี้

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 32

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 33
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 34
 วิธีที่ 2 วิธีตามหน่ วยกิจกรรม (Activity method)
• การปันส่ วนจำนวนทีค่ ดิ ค่ าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์เป็ นค่าใช้จ่ายประจำงวดตามจำนวน
หน่วยกิจกรรมที่เกิดขึ้นในแต่ละงวดบัญชี
– ปันส่ วนตามปริ มาณผลผลิตที่เกิดขึ้น หรื อชัว่ โมงการทำงานของเครื่ องจักร ซึ่งหากในงวดบัญชีใดมี
การผลิตมาก ค่าเสื่ อมราคาของงวดบัญชีน้ นั จะมีจ ำนวนเงินมากด้วย
– สิ นทรัพย์ที่คิดค่าเสื่ อมราคาจะมีมูลค่าลดลงตามปริ มาณการทำงานจริ ง

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 35

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 36
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 37
 วิธีที่ 3 วิธียอดคงเหลือลดลง
(Declining balance method)
• การคิดค่าเสื่ อมราคาตามวิธียอดคงเหลือลดลงเป็ นการปันส่ วนจำนวนทีค่ ดิ ค่ าเสื่ อมราคาของ
สิ นทรัพย์เป็ นค่าใช้จ่ายประจำงวดด้วยจำนวนเงินที่ลดลงทุกงวดบัญชีตลอดอายุการให้
ประโยชน์
– กิจการจะได้รับประโยชน์จากการใช้สินทรัพย์ถาวรในปี แรกๆ มากกว่าการใช้งานในปี หลังๆ
• การคิดค่าเสื่ อมราคาตามวิธีน้ ี อาจเรี ยกอีกอย่างหนึ่งว่า วิธีอตั ราเร่ ง (Accelerated depreciation
method)
•  วิธีการคิดค่าเสื่ อมราคาตามวิธียอดคงเหลือลดลงที่นิยมใช้กนั มี 2 วิธี คือ
3.1 วิธีอตั ราสองเท่ าของอัตราเส้ นตรงแต่ คำนวณจากยอดทีล่ ดลง (Double-declining balance mehtod)
3.2 วิธีผลรวมจำนวนปี (Sum-of-the-year’s Digit หรื อ SYD)

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 38

 3.1 วิธีอตั ราสองเท่ าของอัตราเส้ นตรงแต่ คำนวณจากยอดทีล่ ดลง
(Double-declining balance mehtod)

• อัตราค่าเสื่ อมราคาตามวิธีน้ ี จะเท่ากับ 2 เท่าของอัตราค่าเสื่ อมราคาที่คิด

ตามวิธีเส้นตรง
• คำนวณค่าเสื่ อมราคาจากมูลค่าตามบัญชี ณ วันต้นงวด โดยไม่ค ำนึงถึง
มูลค่าคงเหลือเนื่องจากว่าในปี สุ ดท้ายการใช้งาน
• มูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์จะลดลงจนใกล้เคียงกับมูลค่าคงเหลือที่
ประมาณไว้

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 39

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 40
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 41
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 42
 3.2 วิธีผลรวมจำนวนปี (Sum-of-the-year’s Digit หรือ SYD)
• ต้องประมาณอายุการให้ประโยชน์และมูลค่าคงเหลือของสิ นทรัพย์ ต้นทุนของสิ นทรัพย์ที่จะนำ
มาคิดค่าเสื่ อมราคาจะต้องหักมูลค่าคงเหลือก่อน
• เมื่อคิดค่าเสื่ อมราคาครบตามจำนวนปี ที่คาดว่าจะใช้งาน สิ นทรัพย์จะมีมูลค่าคงเหลือตามบัญชี
เท่ากับมูลค่าคงเหลือตามที่ได้ประมาณไว้ การคำนวณผลรวมของจำนวนปี อาจทำได้โดยการบวก
จำนวนปี หรื อโดยใช้สูตรดังนี้

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 43

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 44
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 45
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 46
 การทบทวนอายุการใช้ ประโยชน์
• กิจการต้องเลือกวิธีการคิดค่าเสื่ อมราคาให้เหมาะสมกับรู ปแบบของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจที่คาดว่าจะ
ได้รับจากการใช้สินทรัพย์ และต้องใช้อย่างสม่ำเสมอในทุกรอบระยะเวลารายงาน
• กิจการต้องทบทวน (1) วิธีการคิดค่าเสื่ อมราคา (2) มูลค่าคงเหลือ และ (3) อายุการให้ประโยชน์ ของ
สิ นทรัพย์อย่างน้อยที่สุดทุกสิ้ นรอบปี บัญชี โดย
– หากลักษณะรู ปแบบของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจที่คาดว่าจะได้รับในอนาคตจากสิ นทรัพย์น้ นั
เปลี่ยนแปลงไปอย่างมีนยั สำคัญ
• กิจการต้องเปลี่ยนวิธีการคิดค่าเสื่ อมราคาสำหรับงวดที่มีการเปลี่ยนแปลงและงวดต่อไปโดย
คำนวณจากมูลค่าตามบัญชี ณ วันสิ้ นงวดของปี ที่มีการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว
– หากคาดว่ามูลค่าคงเหลือและอายุการให้ประโยชน์ของสิ นทรัพย์แตกต่างไปจากที่ได้ประมาณไว้
• กิจการต้องคำนวณค่าเสื่ อมราคาสำหรับงวดที่มีการเปลี่ยนแปลงอายุการให้ประโยชน์หรื อ
มูลค่าคงเหลือและงวดต่อไปโดยคำนวณจากมูลค่าตามบัญชี ณ วันสิ้ นงวดของปี ที่มีการ
เปลี่ยนแปลงดังกล่าว

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 47

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 48
 การด้ อยค่ าของทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
• การด้อยค่าของสิ นทรัพย์จะเกิดขึ้นในกรณี ที่มูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ต ่ำกว่ามูลค่า (ประโยชน์)
ที่คาดว่าจะได้รับจากสิ นทรัพย์น้ นั
 กิจการต้องประเมินการด้อยค่าของที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ทุกวันสิ้ นรอบระยะเวลารายงาน
• สาเหตุของการด้อยค่าอาจเกิดจาก:
 ราคาตลาดของสิ นทรัพย์ลดลงอย่างเป็ นสาระสำคัญ ทำให้มูลค่าของสิ นทรัพย์ในงบแสดง
ฐานะการเงินสูงกว่าราคาตลาด หรื อ
 มีหลักฐานแสดงให้เห็นว่าสิ นทรัพย์ลา้ สมัย ชำรุ ด เสี ยหาย ทำให้ผลการปฏิบตั ิงานของ
สิ นทรัพย์ลดลง

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 49

 การด้ อยค่ าของทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
• รายการขาดทุนจากการด้อยค่าเป็ นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็ จ
• บัญชีค่าเผือ่ การด้อยค่าเป็ นบัญชีปรับมูลค่าที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ใน
งบแสดงฐานะการเงิน
• การแสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงินเป็ นดังนี้

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 50

 การวัดมูลค่ าภายหลังการรับรู้ รายการ
1. วิธีราคาทุน (Cost method)
 แสดงด้วย ราคาทุนหักค่าเสื่ อมราคาสะสม และค่าเผือ่ การด้อยค่าสะสม
2. วิธีการตีราคาใหม่ (Revaluation method)
 แสดงด้วย ราคาที่ตีใหม่ หากสามารถวัดมูลค่ายุติธรรมได้อย่างน่าเชื่อถือ
• ราคาที่ตีใหม่ = มูลค่ายุติธรรม ณ วันที่มีการตีราคาใหม่หกั ด้วยค่าเสื่ อมราคาสะสมและผล
ขาดทุนจาการด้อยค่าสะสมที่เกิดขึ้นในภายหลัง
• มูลค่ายุติธรรมของสิ นทรัพย์อาจเป็ นราคาตลาดหรื อถูกกำหนดโดยผูป้ ระเมินราคาอิสระ หรื อ
หากไม่สามารถกำหนดได้ -> ใช้ราคาเปลี่ยนแทนก็ได้
• กิจการต้องตีราคาสิ นทรัพย์ใหม่อย่างสม่ำเสมอเพื่อให้แน่ใจว่ามูลค่าตามบัญชีจะไม่แตกต่าง
จากมูลค่ายุติธรรม ณ วันสิ้ นรอบระยะเวลารายงานอย่างมีสาระสำคัญ
• ถ้ากิจการเลือกตีราคาที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ รายการใดรายการหนึ่ง กิจการต้องตีราคาที่ดิน
อาคาร และอุปกรณ์ ทุกรายการที่จดั อยูใ่ นประเภทเดียวกัน
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 51
 การบันทึกบัญชีตามวิธีการตีราคาใหม่
• มูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ที่เพิ่มขึ้นจากการตีราคาใหม่
– เครดิตบัญชี “กำไรที่ยงั ไม่เกิดขึ้นจากการตีราคาสิ นทรัพย์ (Unrealized
gain on revaluation)" เป็ นกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็ จอื่นในงบกำไรขาดทุน
เบ็ดเสร็ จ
– รับรู ้จ ำนวนสะสมไปยังส่ วนของเจ้าของภายใต้หวั ข้อ “ส่ วนเกินทุน
จากการตีราคาสิ นทรัพย์ (Revaluation surplus)”
• มูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ที่ลดลงจากการตีราคาใหม่รับรู ้เป็ น ขาดทุน
ในการตีราคาสิ นทรัพย์ในงบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็ จ

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 52

 การบันทึกบัญชีตามวิธีการตีราคาใหม่
• ณ วันที่ตีราคาใหม่ของสิ นทรัพย์ กิจการจะต้องปฏิบตั ิขอ้ ใดข้อหนึ่งดังนี้
1. ปรับปรุ งมูลค่าตามบัญชีก่อนหักค่าเสื่ อมราคาสะสมในลักษณะที่
สม่ำเสมอกับการตีราคาใหม่ของมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ หรื อให้
ปรับค่าเสื่ อมราคาสะสม เป็ นสัดส่ วนกับการเปลี่ยนแปลงของมูลค่าตาม
บัญชี (ก่อนหักค่าเสื่ อมราคาสะสม) เพื่อให้มูลค่าตามบัญชีเท่ากับราคาที่
ตีใหม่ หรื อ
2. ให้น ำค่าเสื่ อมราคาสะสมหักออกจากมูลค่าตามบัญชีก่อนหักค่าเสื่ อม
ราคาสะสมของสิ นทรัพย์เพื่อให้สินทรัพย์แสดงมูลค่าเท่ามูลค่าตามบัญชี
สุ ทธิ แล้วปรับมูลค่าตามบัญชีสุทธิน้ นั ให้เป็ นราคาที่ตีใหม่

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 53

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 54
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 55
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 56
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 57
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 58
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 59
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 60
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 61
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 62
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 63
 การคิดค่ าเสื่ อมราคาสำหรับสิ นทรัพย์ ทตี่ รี าคาใหม่
• กิจการจะต้องคำนวณค่าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์ที่มีการตีราคาใหม่ภายหลัง
การตีราคาใหม่ของสิ นทรัพย์ โดย
1. บันทึกค่าเสื่ อมราคาเป็ นค่าใช้จ่ายประจำงวด โดยคิดจากราคาที่ตีใหม่
2. ในกรณี ที่กิจการมีบญั ชีส่วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์ ให้กิจการทยอย
โอนส่ วนเกินทุนดังกล่าวไปยังกำไรสะสม
– จำนวนของส่ วนเกินทุนที่โอนไปกำไรสะสมจะเท่ากับผลต่างระหว่างค่าเสื่ อมราคาที่
คำนวณจากมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ที่ตีีราคาใหม่กบั ค่าเสื่ อมราคาที่ค ำนวณจาก
ราคาทุนเดิมของสิ นทรัพย์น้ นั
3. ในกรณี ที่กิจการเลิกใช้หรื อขายสิ นทรัพย์ก่อนหมดอายุใช้งาน ให้กิจการโอน
ส่ วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์ที่เหลืออยูไ่ ปยังกำไรสะสมโดยตรง
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 64
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 65
 การตีราคาใหม่ สินทรัพย์ ในหลายงวด
• เมื่อกิจการเลือกแสดงมูลค่าของสิ นทรัพย์ดว้ ยราคาที่ตีใหม่แล้ว กิจการต้องตีราคาใหม่ของ
สิ นทรัพย์ประเภทนั้นอย่างสม่ำเสมอตลอดอายุการใช้งานที่เหลือของสิ นทรัพย์
• ในการตีราคาใหม่ครั้งต่อไปราคาที่ตีใหม่อาจเพิ่มหรื อลดลงก็ได้ ซึ่งกิจการต้องพิจารณาว่า
กิจการได้มีการตีราคาเพิ่มหรื อลดลงไว้ในการตีราคาใหม่ในครั้งก่อน ดังนี้
1. หากในงวดก่อนกิจการตีราคาสิ นทรัพย์ลดลง และได้รับรู้ราคาที่ลดลงเป็ นค่าใช้จ่ายไป
แล้ว
– ในการตีราคาเพิ่มในงวดต่อมา -> รับรู้รายได้สำหรับส่ วนที่เพิ่มจากการตีราคาใหม่ได้
ไม่เกินจำนวนที่กิจการได้เคยตีราคาลดลงในอดีต (ซึ่งกิจการได้เคยรับรู้เป็ นค่าใช้จ่าย
ในงบกำไรขาดทุนงวดก่อน)
– หากยังมีส่วนเกินจำนวนขาดทุนที่กิจการเคยรับรู้ในงวดก่อน -> รับรู้ส่วนที่เกินนั้น
เป็ น “ส่ วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์”
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 66
 การตีราคาใหม่ สินทรัพย์ ในหลายงวด
2. หากในงวดก่อนกิจการตีราคาสิ นทรัพย์เพิ่มขึ้น และยังมียอดคงค้างอยู่
ในส่ วนของเจ้าของ (ภายใต้บญั ชีส่วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์)
– สำหรับการตีราคาลดลงในงวดต่อมา กิจการต้องนำส่ วนที่ลดลงจากการตี
ราคาใหม่ไปหักออกจากส่ วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์ของสิ นทรัพย์
รายการเดียวกันนั้น ได้ไม่เกินจำนวนที่เคยตีราคาเพิ่มขึ้น
– ส่ วนที่เกินยอดคงเหลือของบัญชีส่วนเกินทุนจากการตีราคาสิ นทรัพย์น้ นั ->
ต้องรับรู้เป็ นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุน

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 67

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 68
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 69
 การตัดรายการทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
• ตัดรายการมูลค่าตามบัญชีของรายการที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ออกจากบัญชี
เมื่อเข้าเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้
1. การเลิกใช้ ซึ่งอาจเกิดจาก
ก) การใช้งานจนครบตามอายุการให้ประโยชน์แล้วและไม่ตอ้ งการใช้งานอีกต่อไป
ข) คาดว่าจะไม่ได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตอีกต่อไป
ค) การชำรุ ดเสี ยหายจนใช้การต่อไปไม่ได้ก่อนหมดอายุการให้ประโยชน์
ง) การสู ญหาย หรื อการแลกเปลี่ยน
2. การขายสิ นทรัพย์
3. การแลกเปลี่ยนสิ นทรัพย์

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 70

 การตัดรายการทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
กิจการจะต้องปฏิบตั ิตามขั้นตอนดังนี้
1. คิดค่าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์ นับจากการบันทึกครั้งสุ ดท้ายจนถึงวันที่
ตัดรายการสิ นทรัพย์ เพื่อคำนวณมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ในวันที่
ตัดรายการ
2. บันทึกการตัดรายการสิ นทรัพย์ ผลต่างระหว่างจำนวนเงินสุ ทธิที่คาดว่า
จะได้รับกับมูลค่าตามบัญชีจะบันทึกเป็ นรายได้หรื อค่าใช้จ่ายจากการ
เลิกใช้หรื อจำหน่ายสิ นทรัพย์ในงบกำไรขาดทุนทันทีในงวดที่เกิด

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 71

 การเลิกใช้ สินทรัพย์

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 72

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 73
 การขายสิ นทรัพย์ -กำไร

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 74

 การขายสิ นทรัพย์ -ขาดทุน

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 75

 การแลกเปลีย่ นทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์
1. การแลกเปลีย่ นมีเนือ้ หาเชิงพาณิชย์
– การแลกเปลี่ยนที่ลกั ษณะของกระแสเงินสดในอนาคตจากสิ นทรัพย์ที่ได้รับจะแตกต่างจากลักษณะของกระแส
เงินสดของสิ นทรัพย์ที่น ำไปแลกเปลี่ยน
– ต้องบันทึก ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ ที่ได้รับจากการแลกเปลี่ยนด้วยมูลค่ายุติธรรมของสิ นทรัพย์ใหม่ที่กิจการ
ได้มา และตัดจำหน่ายสิ นทรัพย์เดิม (สิ นทรัพย์ที่น ำไปแลก) ด้วยมูลค่าตามบัญชี
• กิจการอาจต้องรับรู ้ก ำไรหรื อขาดทุนจากการแลกเปลี่ยนด้วยผลต่างระหว่างมูลค่ายุติธรรมของสิ นทรัพย์ที่
ได้มาและมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ที่กิจการนำไปแลก
• ตัวอย่ างที่ 5.18 – 5.20
2. การแลกเปลีย่ นทีข่ าดเนือ้ หาเชิงพาณิชย์ หรื อมูลค่ายุติธรรมทั้งของสิ นทรัพย์ที่ได้มาและสิ นทรัพย์ที่
นำไปแลกเปลี่ยนไม่สามารถวัดมูลค่าได้อย่างน่าเชื่อถือ
– ต้องบันทึก ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ ที่ได้รับจากการแลกเปลี่ยนด้วยมูลค่าตามบัญชีของสิ นทรัพย์ที่น ำไปแลก
ซึ่งมีผลทำให้ไม่มีการรับรู ้ก ำไรหรื อขาดทุนจากการแลกเปลี่ยน
• ตัวอย่ างที่ 5.21
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 76
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 77
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 78
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 79
พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 80
 อสั งหาริมทรัพย์ เพือ่ การลงทุน
• สิ นทรัพย์ถาวรเพื่อหาประโยชน์จากการให้เช่าหรื อเก็งกำไรหรื อทั้ง 2 อย่าง ซึ่งกิจการ
ไม่ได้ใช้สินทรัพย์ดงั กล่าวในการผลิตหรื อให้บริ การหรื อใช้ในการบริ หารงานของ
กิจการหรื อขายตามการประกอบธุรกิจปกติ -> สิ นทรัพย์ไม่หมุนเวียน
• กิจการจะมีรายได้จากการให้เช่าหรื อจากการเพิ่มขึ้นของมูลค่าของอสังหาริ มทรัพย์
เพื่อการลงทุน
• ตัวอย่าง:
(ก) ที่ดินที่กิจการถือครองไว้เพื่อเก็งกำไรจากการเพิม่ มูลค่าของที่ดินในระยะยาว
(ข) ที่ดินที่กิจการถือครองไว้โดยที่ปัจจุบนั กิจการยังไม่ได้ระบุวตั ถุประสงค์การใช้ในอนาคต
(ถือว่ากิจการถือที่ดินไว้เพื่อหาประโยชน์จากการเพิ่มมูลค่าของที่ดิน)
(ค) อาคารที่กิจการเป็ นเจ้าของและให้เช่าต่อ
(ง) อาคารที่ยงั ไม่มีผเู ้ ช่าซึ่งกิจการถือครองไว้เพื่อให้เช่าต่อ

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 81

 อสั งหาริมทรัพย์ เพือ่ การลงทุน
• การบันทึกมูลค่าเมื่อเริ่ มแรก
 ราคาทุนซึ่งรวมถึงต้นทุนในการได้มาซึ่งอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุน
• ต้นทุนของอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุน
 ราคาซื้ อ
 รายจ่ายโดยตรงใดๆ ที่เกี่ยวกับการจัดหาสิ นทรัพย์ เช่น ค่าธรรมเนียมวิชาชีพ
สำหรับการบริ การทางกฎหมาย ค่าภาษีในการโอนสิ นทรัพย์ เป็ นต้น

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 82

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 83
 การวัดมูลค่ าภายหลังการรับรู้ รายการ
• วิธีมูลค่ายุติธรรม (Fair value method) หรื อวิธีราคาทุน (Cost method)
• หากกิจการเลือกใช้วธิ ีราคาทุนในการวัดมูลค่า กิจการจะต้อง:
– เปิ ดเผยมูลค่ายุติธรรมของอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุนในหมายเหตุประกอบ
งบการเงินด้วย
– วัดมูลค่าตามแนวทางในการวัดมูลค่าเช่นเดียวกับการวัดมูลค่าที่ดิน อาคารและ
อุปกรณ์ -> กิจการต้องคำนวณค่าเสื่ อมราคา และค่าเผือ่ การด้อยค่าของ
สิ นทรัพย์ และรายงานสิ นทรัพย์ดว้ ยมูลค่าตามบัญชีในงบแสดงฐานะการเงิน)

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 84

 การวัดมูลค่ าภายหลังการรับรู้ รายการ

• กรณี ที่กิจการใช้วธิ ีมูลค่ายุติธรรมในการวัดมูลค่าอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการ

ลงทุน กิจการต้อง:
– รับรู้ก ำไรหรื อขาดทุนที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงมูลค่ายุติธรรมของ
อสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุนเป็ นรายได้หรื อค่าใช้จ่ายอื่นในงบกำไรขาดทุน
– ใช้วธิ ีมูลค่ายุติธรรมในการวัดมูลค่าอย่างต่อเนื่องจนกว่าจะมีการจำหน่าย หรื อจน
กระทัง่ อสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุนนั้นกลายมาเป็ นอสังหาริ มทรัพย์ที่มีไว้ใช้
งาน (ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์) หรื อกิจการเริ่ มพัฒนาอสังหาริ มทรัพย์น้ นั เพื่อ
ขายตามลักษณะการประกอบธุรกิจตามปกติในภายหลัง (สิ นค้าคงเหลือ)

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 85

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 86
 การตัดรายการอสั งหาริมทรัพย์ เพือ่ การลงทุน
• กิจการจะโอนอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุนไปยังบัญชีอื่นๆ ได้ เช่น
เมื่อกิจการเริ่ มใช้งานอสังหาริ มทรัพย์ภายในกิจการเอง กิจการต้องโอน
อสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุนไปเป็ นที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ที่กิจการมี
ไว้ใช้งาน
• หากกิจการเลิกใช้หรื อจำหน่ายอสังหาริ มทรัพย์เพื่อการลงทุน
– กิจการจะบันทึกรายการดังกล่าวเหมือนการเลิกใช้หรื อจำหน่ายที่ดิน อาคาร
และอุปกรณ์

พิมพ์พนา/ณัฐชานนท์/วิศรุ ต ภาควิชาการบัญชี คณะพาณิ ชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 87