Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K.

Santos at ang
Kaniyang Palatunugang Pangwika. Nasa Santos,
L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI-
XLI). Komisyon sa Wikang Filipino.

Inihanda ni: Bb. Celiz

Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Marahil kilala ng karamihan o hindi man

lahat na si Lope K. Santos ang “Ama ng
Balarilang Pilipino,” ngunit lingid sa
kaalaman ng nakararami na ang aklat na
kanyang isinulat na “Balarila ng Wikang
Pambansa” ay mayroon palang napakakulay
na kasaysayan
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

na nasa likod ng aklat at sa iba’t ibang bersyon

nito na makikita natin sa internet at aklatan. Sa
inilahad ni Zafra (2019) hindi naging madali
upang makalimbag at maipalaganap ang wikang
pambansa gamit ang Balarila ni Lope K. Santos
sa buong bansa.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Isang magandang sanggunian ito upang

masulyapan ang kasaysayan ng pagkakalikha ng
Balarila na mula pala talaga sa dalawang batas
na pinagbatayan, una ay ang Commonwealth Act
No. 184, “An Act to Establish a National
Language Institute and Defne It’s Powers and
Duties”
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

At ang ikalawa naman ay ang Executive Order

No. 263, “Authorizing the Printing of the
Dictionary and Grammar of the National
Language, and Fixing the Day from which Said
Language Shall Be Used and Taught in the
Public and Private Schools of the Philippines.”
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Bunga ng kaniyang pagsusulong

ng kaniyang aklat at pagsasa-ayos nito
sa tulong nila Cecelio Lopez at
Balmaceda ay nakitaan ng maraming
pahirap at pasakit.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Gayundin ang mga puna tungkol

sa nilalaman ng aklat na minsang
sinabihan na “hindi maintindiha” na
siyang ipinaliwanag naman ni Santos.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Iginiit niyang ang kaniyang akda ay para sa mga

gurong magtuturo at iba pang
nagpapakadalubhasa sa wika bilang sanggunian
o batis sa gagawing aklat o sa pagtuturo at hindi
sa mga mag-aaral.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Dahil sa napakaraming taong tumutuligsa

sa kaniyang aklat ay magandang kaniya rin
itong sinasagot at nagpapaliwanag. Isang
mainam na paraan upang salungatin ang
mga taong kumakalaban sa wikang Tagalog
at sa Balarila.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Isang patunay na bagaman maraming

kritiko ay hindi nagpatinag si Santos na
ipaglaban ang kanyang akda upang
maggamit ng mas nakararaming Pilipino
kahit pa ng mga taal na Tagalog.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Kahit ang dating Pangulong Quezon ay

hindi gusto ang nakitang naka-mimeograph pa
lámang na aklat na Balarila dahil aniya mas
maganda raw na iyon na lamang ginagamit at
tinanggap ng nakararami ang gamitin tulad ng
“Gramatica.”
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Sadyang napakaraming pinagdaanan ni

Lope K. Santos para laman itaguyod ang
kaniyang aklat na ang tanging mithiin ay
maging daluyan ng mga nagnanais pag-
aralan pa ang Balarilang Tagalog.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

“Dalawang kasangkapang ipinagamit sa

atin ng dalawang kapangyarihang dayo,
upang tayo na rin ang tumulong sa
ikatatatag nila rito sa ating lupa, laban man
sa ating kalooban” (Santos 1930, 6).
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Ayon pa sa sinabi niya, “Ang

paghahalo ng mga ibang salita sa isang
wikang buo na at umiiral ay gawain ng
panahon at ng mga pangangailangan. Hindi
gawain ng mga batas ni ng mga pantas.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Ang pagpapaunlad sa isang wikang pambansa sa

pamamagitan ng panghihiram o paghango sa
mga iba, ay hindi naipipilit ng may-ibig kundi
kusang nangyayari, ayon sa mga pagkakataon ng
wikang ibig paunlarin” (Santos 1951, 7). Dito
isinasaad niya na ang pag-unlad ng wika ay likas
na nangyayari at hindi dikta ng tao.
Zafra, Galileo S. (2019). Si Lope K. Santos at ang Kaniyang Palatunugang
Pangwika. Nasa Santos, L.K., Balarila ng Wikang Pambansa (4th ed., pp. XI- XLI).
Komisyon sa Wikang Filipino.

Ang pagpapaunlad sa isang wikang pambansa sa

pamamagitan ng panghihiram o paghango sa
mga iba, ay hindi naipipilit ng may-ibig kundi
kusang nangyayari, ayon sa mga pagkakataon ng
wikang ibig paunlarin” (Santos 1951, 7). Dito
isinasaad niya na ang pag-unlad ng wika ay likas
na nangyayari at hindi dikta ng tao.
MARAMING SALAMAT
SA PAKIKINIG!