KABANATA 10

UNANG PAG- UWI NI

RIZAL SA PILIPINAS
Pagkaraan ng limang taonng di
malilimutang paglalakbay sa Europa,
bumalik siya sa Pilipinas noong Agosto
1887 at siya’y naging manggagamot sa
Calamba. Tahimik siyang namuhay bilang
doctor sa kanyang bayan. Ngunit ang
kanyang mga kaaway, na kinamumuhian
ang kanyang NOLI ay patuloy ang pag
usig sa kanya, at pinagbantaan pa siyang
papatayin siya.
 DESISYONG UMUWI
SA SARILING BAYAN
Dahil sa pagkakalathala ng kanyang
NOLI ME TANGERE at idinulot nitong
kaguluhan sa mga prayle, binalaan si
Rizal na wag munang umuwi nina:
a. Paciano (kapatid)
b. Silvestre Ubaldo ( bayaw)
c. Chengoy ( Jose M. Cecilio)
 MGA DAHILAN NG
PAGBABALIK

a.) Ooperahan ang mata ng b.) Mapagsilbihan ang mga c.) Makita ang epekto ng d.) Magtanong tanong
kanyang ina kababayang malaon nang inaapi kanyang nobelang Noli kung bakit wala siyang
ng mga tiranong Espanyol nababalitaan tungkol
kay Leonor Rivera

> HUNYO 29, 1887 - TUMELEGRAMA SI RIZAL

SA KANIYANG AMA UKOL SA KANYANG
 MAGANDANG
PAGLALAKBAY
PATUNGONG MAYNILA
Hulyo 3, 1887 - lumulan si Rizal sa barkong
Djemnah ang barkong kanyang sinakyan noong
siya ay magtungo ng Europa limang taon na ang
nakakaraan. Mayroong limangpung pasahero nito
kabilang ang:
a.) Apat na Ingles
b.) Dalawang Aleman
c.) Tatlong Tsino
d.) Dalawang Hapon
e.) Maraming pranses
f.) Isang Pilipino (RIZAL)
 HULYO 30, 1887 - NAKARATING SI
RIZAL SA SAIGON AT SUMAKAY NG
BARKONG HAIPONG PATUNGONG
MAYNILA
PAGDATING SA
MAYNILA
• Agosto 5, 1887 - nakarating ang
Haipong sa Maynila.
• Napansin ni Rizal na sa limang
taon niyang pagkakahiwalay sa
bansa ay halos walang
nagababago sa kaayusan at
kaanyuan ng lunsod ng Maynila.
MALI G AYA N
G PAG - U W I
• Agosto 8, 1887 - petsa ng makarating si Rizal sa
Calamba.
• Paciano - hindi niya hiniwalayan si Rizal sa mga
unang araw ng pagbabalik nito sa Calamba dahilan sa
kanyang pag-aalala sa kaligtasan ng kanyang
nakababatang kapatid.
• Nagtayo si Rizal ng isang klinika sa Calamba upang
maka-paglingkod siya bilang manggagamot.
• Ang kanyang unang naging pasyente ay ang
kanyang ina, nguni't hindi niya ito inoperahan sa
dahilang ang katarata nito ay hindi pa noon hinog.
MALI G AYA N
G PAG - U W I
• Tinawag si Rizal na Doktor Uliman ng mga taga -Calamba
at naging bantog sa Calamba at mga karatig bayan at dinayo
ng mga tao ang kanyang klinika.
• Kumita si Rizal ng P900 sa unang buwan ng kanyang
paggagamot at sa buwan ng Pebrero 1888 ang halaga ay
umabot ng P5,000.
• Nagtayo si Rizal ng isang himnasyo sa Calamba upang
mailigtas ang kanyang mga kababayan sa bisyong tulad ng
sugal at sabong.
• Hindi nadalaw ni Rizal si Leonor Rivera dahilan sa
pagtutol ng kanyang mga magulang na dalawin ang dalaga.
Ang mga magulang ni Leonor Rivera ay ayaw na
KAGULUHANG
GAWA NG NOLI
 • isang araw, nakatanggap si Rizal ng liham
mula kay Gobernador Heneral Emilio
Item 5 Item 1
20% 20% Terrero (1885- 1888). Iniimbitahan sya nito
sa palasyo ng Malacanang. May ngbulong
kasi sa gobernador na ang NOLI ay
nagtataglay ng mga subersibong ideya.
• Nagtungo si Rizal sa maynila at nagpakita
sa Malacanang. Nang ipaalam sa kanyang
godernador Heneral Terrro ang paratang sa
kanya kaagad niyang pinabulaan nitoito.
Item 4 Item 2
20% 20% Ipinaliwanag ni Rizal na inihayag lamang
niya ang katotohanan ngunit di siya
nagtatagubilin ng mga subessibong ideya.

Item 3
20%
• Emilio Terrero - ang gobernador heneral na 50
nagpatawag kay Rizal ukol sa usapin ng nobelang
Noli Me Tangere at kanyang hinigian si Rizal ng
isang kopya ng nasabing nobela. Walang kopyang 40
maibigay si Rizal dahilan sa naubos na ang
kanyang mga dala.
• Binisita ni Rizal sa Ateneo ang kanyang mga 30

dating guro na sina Padre Federico

Faura,Francisco Paula Sanchez, at Jose Bech
20
upang hingin niya ang kopya ng Noli Me Tangere
na kanyang ibinigay sa Ateneo, ayaw ibigay ng
mga pareng Jesuita ang kanilang mga kopya 10

0
Item 1 Item 2 Item 3 Item 4 Item 5
 • Para sa kaligtasan ni Rizal, inatasan ni
Item 5 Item 1
20% 20% gobernador Terrero si Espanyol Don Jose
Taviel de Adrade na maging tagabantay ni
Rizal.
• Pedro Payo - ang arsobispo ng Maynila na
kalaban ng mga Pilipino at nagpadala ng
kopya ng Noli Me Tangere sa rektor ng
Unibersidad ng Santo Tomas upang pag-aralan
Item 4 Item 2 ang nobela.
20% 20%
• Gregorio Echavarria - ang rektor ng UST at
katulong ng lupon ng mga guro ng unibersidad
na gumawa ng pag-aaral sa nobelang Noli Me
Tangere.
Item 3
20%
• Ayon sa pag-aaral ng mga lupon ng mga guro ng 50
UST ng rekomendasyon na ang Noli Me Tangere
ay heretikal, subersibo, at laban sa kaayusang
pampubliko. 40

• Hindi nagustuhan ni Terrero ang ulat ng lupon ng

mga guro ng UST dahilan sa alam niyang kalaban
30
ni Rizal ang mga Dominikano at ipinadala ang
kopya ng Noli Me Tangere sa Permanenteng
Lupon ng Sensura na binubuo ng mga pari at mga 20
taong hindi alagad ng simbahan.
10

0
Item 1 Item 2 Item 3 Item 4 Item 5
 Item 5 Item 1
20% 20% • Padre Salvador Font - ang pinuno
ng Lupon sa Sensura na nag-ulat
na ang Noli Me Tangere ay
subersibo at kontra sa simbahan at
pamahalaan. Kanyang
Item 4 Item 2
iminungkahi ang pagbabawal ng
20% 20%
pag-aangkat, paggawa at pagbibili
ng mapanirang nobela.

Item 3
20%
 MGA UMATAKE SA
• Padre Jose Rodriguez - prayle ng Guadalupe na

NOLI
naglabas ng walong polyeto na bumabatikos sa
Noli Me Tangere. Ang mga polyetong isinulat
niya ay ipinagbibili sa mga nagsisimba.

• Mga Senador ng Espanya na bumabatikos sa Noli Me

Tangere;
a.) Jose de Salamanca
b.) Luis M. de Pando
c.) Fernando Vida
d.) Vicente Barrantes- kanyang binatikos ang Noli Me
Tangere sa kanyang inilathalang artikulo sa pahayagang
La Espana Moderna.
 TAGAPAGTANGGOL NG
NOLI

MARCELO H. DEL PILAR ANTONIO MA. REGIDOR GRACIANO LOPEZ JAENA MARIANO PONCE
 TAGAPAGTANGGOL NG
NOLI

SEGISMUNDO MORET MIGUEL MORAYTA FERDINAND PADRE VICENTE GARCIA

BLUMENTRITT
SI RIZAL MISMO AY NAPAIYAK
DAHIL SA PAGTATANGGOL SA
NOLI NI PADRE GARCIA
LABAS SA PANUNULIGSA NI
BARRANTES SA
PAMAMAGITAN NG ISANG
LIHAM NA ISINULAT SA
BRUSSELS, BELGIUM NOONG
 A L AT T A V IE L D E
SIN A R IZ
A D R A D E
• Jose Taviel de Andrade - isang tenyente ng hukbong
Espanyol na inatasan ni Gobernador Heneral Terrero upang
magsilbing tagabantay ni Rizal laban sa mga lihim niyang
kaaway
• Dahilan sa kapwa mga kabataan, edukado, at may kultura
naging ganap na magkaibigan sina Rizal at Andrade .
• Nakasama ni Rizal si Andrade sa pamamasyal, iskrimahan,
at pagbaril.
 • Ang puminsala ng masasayang araw ni Rizal sa
Calamba kasama si Te. Adrade ay:
a.) Ang pagkamatay ng kanyang ate Olimpia
b.) Walang basehan kuwentong ikinalat ng kanyang mga
kaaway na isang raw siyang “espiya ng Alemanya” alagad
ni Bismarck, isang protestante, mason, mangkukulam.
 PAMAMAALAM SA
CALAMBA
• Dahilan sa Noli Me Tangere at pakikialam ni Rizal sa suliraning agraryo sa hacienda sa
Calamba, si Rizal ay labis na kinamuhian ng mga prayleng Dominikano.
• Pinilit ng mga prayle ang Gobernador Heneral Terrero na iligpit si Rizal sa pamamagitan
ng pagpaptapon sa kanya ngunit ang gobernador heneral ay hindi sumunod sa kagustuhan
ng mga prayle.
• Nakatanggap ng mga pagbabanta sa buhay ni Rizal ang kanyang mga magulang at
pinaki-usapan siya ng kanyang mga kamag-anakan pati na ni Tenyente Jose Taviel de
Andrade na umalis na muna ng Pilipinas.
• Pinatawag si Rizal ni Gobernador Heneral Terrero at pinayuhan siya na umalis ng
Pilipinas para sa kabutihan ng una.
•NAPILITANG UMALIS SI RIZAL SA PILIPINAS
BUNGA NG DALAWANG PANGUNAHING
KADAHILANAN:
A.) NAPAPASANGANIB NA RIN ANG BUHAY NG
KANYANG MGA MAGULANG, KAPATID AT MGA
KAIBIGAN.
B.) MAS HIGIT SIYANG MAKALALABAN PARA
 ISANG TULA PARA SA
LIPA
Bago lisanin ni Rizal ang Calamba noong 1888, isang
kaibigang taga lipa ang humiling sakanya ng isang tula
para sa pag gunita sa pagiging Villa (Lungsod) ng bayan
ng Lipa.naging Lungsod ito sa bias ng Batas Becera
noong 1888. Malugod na pinagbigyan ni Rizal ang
kahilingan at isinulat ang tulang “Himno Al
Trabajo”(himno sa pag-gawa) bilang parangal sa
masisipag na mamamayan ng Lipa.
ANG PAGTATAPOS
NG KABANATA 10
T HAN K
YOU