6 Havayolu Tikanikliginda Ilk Yardim Uygulamasipptx

HAVAYOLU TIKANIKLIĞINDA
İLK YARDIM
Sunum Planı
• Genel Bilgiler
• Yetişkinlerde havayolu tıkanıklığı
• Çocuklarda havayolu tıkanıklığı
• Bebeklerde havayolu tıkanıklığı
• Özet
Genel Bilgiler
• Yabancı cisme bağlı havayolu tıkanıklığı; en yaygın görülen

hayatı tehdit eden acil durumlar arasında yer alır.
• Hava yolu tıkanıklığı; hızlı ve etkili bir şekilde müdahale
edilmezse solunum ve kalp durmasına dahi neden olabilir.
• Bu yüzden aniden nefes alamadığını veya boğulduğunu
belirten bir kişide, yabancı cisme bağlı havayolu tıkanıklığı
akla gelmelidir.
Genel Bilgiler
• Hava yolu tıkanıklığı karşımıza iki şekilde çıkabilir:

– Kısmi tıkanma: Yutulan veya hava yoluna kaçan yabancı
cismin, hava geçişinde azalmaya neden olması sonucu
ortaya çıkan tabloya verilen isimdir. Kısmi tıkanmada az da
olsa bir miktar hava geçişi vardır. Ancak kısmi tıkanıklık tam
tıkanıklığa ilerleyebilir.
– Tam tıkanma: Yutulan veya hava yoluna kaçırılan yabancı
cismin hava geçişini tamamen engellemesi sonucu ortaya
çıkan tablodur. Tam tıkanmada hava geçişi yoktur.
Genel Bilgiler
• Hava yolu tıkanıklığının tipine göre belirti ve

bulgular farklı şekillerde karşımıza çıkabilir.
Bunlar:
– Kuvvetli veya zayıf bir öksürük
– Boğazı bir veya iki elle kavrama
(Evrensel Boğulma İşareti)
– Konuşamama, ağlama, nefes alamama
– Gürültülü veya hırıltılı nefes alıp verme
– Panikleme
– Nefes alma çabası
– Cilt renginde morarma
– Bilinç kaybıdır.
Yetişkinlerde Havayolu Tıkanıklığı
• Yetişkinlerde havayolu tıkanıklığının en sık nedeni yabancı

cisimlerdir ve genellikle kişi yemek yerken veya içerken
ortaya çıkar.
• Yetişkinlerde aşağıda sayılan durumlar hava yolu tıkanıklığı

için risk oluşturur:
– Bilinç düzeyindeki azalma
– İlaç ve/veya alkol kullanımı
– Yutma ve öksürük reflekslerini etkileyen nörolojik
bozukluklar (örneğin; felç, Parkinson hastalığı, bunama)
– Solunum sistemini etkileyen hastalıklar
– Kötü diş sağlığı
– Yaşlılık
Belirti ve Bulgular
• Kısmi tıkanıklık durumunda:

– Kişi kuvvetli öksürebilir ve
konuşabilir.
– Az da olsa nefes alabilir.
– Nefes alırken ıslık sesi
duyulabilir.
– Tıkanıklığın devam etmesi
halinde cildi mavimsi veya
grimsi renge dönebilir.
Belirti ve Bulgular
• Tam tıkanıklık durumunda:

– Kişi konuşma çabası içindedir, ancak
konuşamaz.
– Sorulara baş hareketleriyle cevap verir.
– Panik hâlindedir, acı çeker.
– Ellerini boynuna götürür. Evrensel boğulma
işareti yapar.
– Yüksek perdeli sesler çıkarabilir.
– Öksüremez veya çok zayıf öksürmeye çalışır.
– Nefes alamaz.
– Cilt gri, mavi görünümde olabilir.
Belirti ve Bulgular
• Evrensel boğulma işareti

Kısmi Havayolu Tıkanıklığında İlk Yardım
• Hasta/yaralıya “Boğuluyor musun?” diye

sorun. “Boğuluyorum” diye cevap
veriyorsa, kuvvetli öksürüyorsa ve
solunumu varsa kısmi havayolu tıkanıklığı
söz konusudur.
– Öksürmeye devam etmesini söyleyin ve başka
bir şey yapmayın.
– Tam hava yolu tıkanıklığı gelişebileceğinden
normal şekilde tekrar nefes alıncaya kadar
kişiyle birlikte kalın.
– Hasta/yaralının solunum ve öksürüğü zayıflarsa
ya da kaybolursa ve morarma saptanırsa tam
havayolu tıkanıklığı olarak kabul edin ve derhal
müdahale edin.
Tam Havayolu Tıkanıklığında İlk Yardım
• Bilinç durumunu değerlendirin ve ona

göre müdahale edin.
• Hasta/yaralı bilinçliyse:
– “Boğuluyor musun?” diye sorun. Size
cevap veremiyor, öksüremiyor veya
zayıf öksürüyor, mücadele ediyor ve
nefes alamıyorsa tam havayolu
tıkanıklığı söz konusudur.
– Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112

acil yardım numarasını arayın ya da aratın. Bu
aşamada:
• Akıllı telefonunuz varsa 112 acil yardım numarasını
arayın ve hoparlörü açıp bir yandan telefondaki sağlık
görevlisinin direktiflerini dinleyin.
• Yardım çağırma ve ilk yardım basamaklarını eşzamanlı
olarak yürütün.
– Hasta/yaralının yan tarafında

ve biraz arkasında durun.
– Hasta/yaralının göğsünü bir
elinizle destekleyin ve öne
doğru eğin.
– Diğer elinizin topuğuyla
kişinin sırtına kürek
kemiklerinin arasına yönü
ileri doğru beş defa sert
şekilde vurun.
– Cismin çıkıp çıkmadığını ve kişinin

tekrar nefes alıp almadığını
kontrol edin.
– Ağız içinde cismi görüyorsanız
elinizle çıkarmayı deneyin. Ancak
cisim görülmüyorsa körlemesine
parmak süpürme hareketi
yapmayın.
– Hava yolu tıkanıklığını gidermek
x
için beş sırt vurusu başarısız
olursa karın basısı uygulayın.
• Karın basısı (Heimlich manevrası)

uygulaması:
– Hasta/yaralının arkasında durun ve
her iki kolunuzu da karnın üst
kısmına yerleştirin.
– Hasta/yaralıyı öne eğin.
– Bir elinizi yumruk yapın ve
yumruğunuzun başparmak tarafını
göbek deliği ile iman tahtasının
ucu arasına yerleştirin.
• Karın basısı (Heimlich manevrası)

uygulaması:
– Bu eli diğer elinizle kavrayın ve
yumruğunuzu sıkıca içeri ve yukarı
doğru keskin bir şekilde çekin.
– Beş defa karın basısını tekrarlayın.
– Tıkanıklık hala devam ediyorsa, beş
karın basısı ile beş sırt vurusuna
dönüşümlü olarak devam edin.
– Cisim çıkana kadar veya kişi yanıtsız
(tepkisiz) hale gelinceye bu
işlemleri tekrarlayın.
• Aşırı şişman (obez) yetişkinler

ve hamile kadınlarda karın
basısı yerine göğüs basısı tercih
edilmelidir.
• Uygulamanın yapılışı;
– Hasta/yaralının arkasında
durun, kollarınızı koltuk
altlarından geçirerek
göğsünü sarın veya kuşatın.
• Bir elinizle bir yumruk yapın ve yumruğun

başparmak tarafını göğüs kemiğinin (iman
tahtasının) alt yarısına yerleştirin.
• Yumruğu diğer elinizle kavrayın.
• Yumruğu hızlı bir hareketle kendinize doğru
çekerek hızlı bir içe doğru itme kuvveti verin.
• Sırt vuruları ve göğüs basılarını dönüşümlü
olarak uygulayın.
• Cisim çıkana kadar veya hasta/yaralı yanıtsız
(tepkisiz) hale gelinceye bu işlemleri
tekrarlayın.
Hasta/yaralı yanıtsız (tepkisiz) hale gelir veya

yanıtsız (tepkisiz) halde bulunursa:
• Bilinçsiz hasta/yaralıyı dikkatlice yere yatırın.
• Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112 acil yardım
numarasını arayın ya da aratın.
• Bu aşamada:
– Akıllı telefonunuz varsa 112 acil
yardım numarasını arayın ve
hoparlörü açıp bir yandan
telefondaki sağlık görevlisinin
direktiflerini dinleyin.
– Yardım çağırma ve ilk yardım
basamaklarını eşzamanlı olarak
yürütün.
• Temel Yaşam Desteğine başlayın.
Çocuklarda Havayolu Tıkanıklığı
• Çocuklarda yemek yerken gıdaya bağlı veya

bozuk para ve küçük oyuncaklar gibi gıda dışı
maddelerle havayolu tıkanıklığı oluşur.
• Belirti ve bulgular: Çocuklarda oyun oynarken
ya da yemek yerken aniden ortaya çıkan:
– Öksürük
– Öğürme
– Boğulma
– Nefes alamama ve
– Hırıltı
Havayolu tıkanıklığını düşündürmelidir.
İlk Yardım
• 1 (bir) yaşından büyük çocuklarda hava yolu tıkanıklığında

uygulanan ilk yardım uygulamaları yetişkinlerle aynıdır.
• Kısmi hava yolu tıkanıklığında;
– Yetişkinlerde havayolu tıkanıklığındaki ilk yardım
uygulama basamaklarını uygulayın.
• Tam hava yolu tıkanıklığında;
– İlk yardım uygulama basamakları çocuğun bilinçli olması
veya bilinçsiz olmasına ya da bilinçsiz halde bulunmasına
göre değişir.
Tam Havayolu Tıkanıklığında
• Çocuğun bilinci açıksa:

– Uygulamayı yetişkin bölümünde anlatıldığı şekilde yapın.
– Çocuklarda tam havayolu tıkanıklığında sırt vuruları ve
karın basılarına ek olarak göğüs basıları da uygulanabilir.
• Göğüs basısı uygulama yöntemi – birinci yöntem:

– Çocuğun arkasında durun, kollarınızı koltukaltı altına yerleştirin ve
göğsünü sarın veya kuşatın.
– Bir elinizle yumruk yapın ve yumruğun başparmak tarafını göğüs
kemiğinin (iman tahtasının) alt yarısına yerleştirin.
– Yumruğu diğer elinizle kavrayın.
– Yumruğu hızlı bir hareketle kendinize doğru çekerek hızlı bir içe
doğru itme kuvveti verin.
– Sırt vuruları ve göğüs basılarını dönüşümlü olarak uygulayın.
– Cisim çıkana kadar veya çocuk bilincini kaybedinceye kadar bu
işlemleri tekrarlayın.
• Göğüs basısı uygulama yöntemi – ikinci

yöntem:
– Çocuğun yanında durun.
– Bir elinizle sırtından destek olun.
– Diğer elinizin topuğunu göğüs kemiğinin (iman tahtası)
alt yarısına yerleştirin.
– Temel Yaşam Desteğindekine benzer ancak daha yavaş
ve keskin 5 (beş) defa göğüs basısı uygulayın.
– Cismin çıkıp çıkmadığını kontrol edin.
– Cisim çıkana kadar veya çocuk bilincini kaybedinceye
kadar sırt vuruları ve göğüs basılarını dönüşümlü
olarak uygulayın.
• Çocuk yanıtsız (tepkisiz) hale gelirse veya yanıtsız (tepkisiz)

halde bulunursa:
– Çocuğu dikkatlice yere sırtüstü yatırın.
– Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112 acil
yardım numarasını arayın ya da aratın. Bu aşamada:
• Akıllı telefonunuz varsa 112 acil yardım numarasını arayın ve
hoparlörü açıp bir yandan telefondaki sağlık görevlisinin
• Yardım çağırma ve ilk yardım basamaklarını eşzamanlı olarak
yürütün.
– Çocuk Temel Yaşam Desteğine başlayın.
Bebeklerde (29 gün-1 yaş) Havayolu Tıkanıklığı
Bebeklerde Havayolu Tıkanıklığı
• Bebekler gıda başta olmak üzere küçük oyuncak ve cisimleri

solunum yoluna kaçırabilirler.
• Bebekler yemek yerken, oyuncaklarla oynarken veya evin
içinde emeklerken aniden nefes almakta zorlanırsa büyük
ihtimalle yabancı cisim yutmuştur.
Belirti Ve Bulgular
• Bebeklerde havayolu tıkanıklığını anlamak yetişkine göre

daha zordur.
• Konuşma yetisi ve tıkanma sonrası yetişkinler tarafından
ortaya konan beden hareketlerini bebeklerde görmek
mümkün değildir.
• Bu nedenle, bebeklerde meydana gelen tıkanıklığı
anlayabilmek için bebeğin göğüs ve karın hareketlerini
izlemek, ağız ve burundan nefes alıp verme ile oluşan
hava akımını dinlemek ve hissetmeye çalışmak
gerekmektedir.
Belirti Ve Bulgular
• Kısmi tıkanıklık durumunda: • Tam tıkanıklık durumunda:

– Zorlanarak nefes alma, – Öksürememe
öksürme ve ağlama – Ses çıkaramama
– Boğulurcasına devam – Ağlayamama
eden öksürük – Nefes alamama
– Öğürme – Tepki vermeme/verememe
– Korku, heyecan ve – Rengin morarmaya
panikle el kol hareketleri başlamasıdır.
yapma, çırpınma
– Yaşıyla uyumlu sesler
çıkarma
Kısmi Havayolu Tıkanıklığında İlk Yardım
• Bebeğin kendi kendine solumasına ve

öksürmesine izin vererek izleyin.
• Bebeği kucağınıza alıp başını yükseltip
ya da gazını çıkarıyormuş gibi
omzunuza yaslayın ve kendi çabası ile
yabancı cismi çıkarmasını bekleyin.
• Kısmi hava yolu tıkanıklığında sırt
vuruları ve göğüs basıları gibi aşırıya
kaçan yaklaşımlar, istenmeyen ciddi
sonuçlara neden olabilir ve hava yolu
tıkanıklığını kötüleştirebilir.
• Bebekte yanıt (tepki) varsa:

– Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112 acil
yardım numarasını arayın ya da aratın.
– Bu aşamada:
yürütün.
• Sırt vurusu:
– Bebeği yüzü baş aşağı ve başı
gövdesinden daha aşağıda olacak şekilde
ön kolunuz boyunca yatırın.
– Bebeğin düşmesini önlemek için ve
yabancı cismin çıkarılmasına yardımcı
olmak için oturur veya diz çökmüş
pozisyonda iken uyluklarınızdan destek
alın.
– Bu esnada bebeğin başı aşağı ve yüzüstü
pozisyonda olduğundan emin olun.
• Sırt vurusu:
– Bir elin başparmağını alt çenenin
açısına ve aynı elden bir veya iki
parmağınızı çenenin diğer
tarafındaki aynı noktaya yerleştirerek
bebeğin başını destekleyin.
– Baş desteği yaparken çenenin
altındaki yumuşak dokuları
sıkıştırmayın, boğazına bastırmayın
ve bebeğin ağzını kapatmayın.
• Sırt vurusu:
– Serbest elinizin topuğu ile bebeğin kürek kemikleri arasına aşağı ileri
yöne doğru beş defa sert sırt vurusu yapın.
– Bebeği diğer kolunuzun üzerine sırt üstü ve başı hafif aşağıda olacak
şekilde tek hamlede çevirin.
– Çevirme işlemi sırasında sırt vurusu yapan elinizi bebeğin başının
arkasına yerleştirerek başı desteklemeyi unutmayın.
– Cismin çıkıp çıkmadığını ve bebeğin rahatça nefes alıp

alamadığını kontrol edin.
– Cismi görüyorsanız, katı bir cisimse ve
çıkarabileceğinizden emin iseniz parmak süpürme
hareketi ile tek hamlede almaya çalışın. Ancak emin
değilseniz dokunmayın ve kesinlikle arkaya doğru
itmeyin. Rastgele parmak süpürme manevrasını
kullanmaktan kaçının.
• Göğüs basısı:
– Bebek baş aşağı ve sırtüstü
pozisyonda olmalıdır.
– Meme çizgisinin yaklaşık bir
parmak altında bebeğin
göğüs kemiğinin (iman
tahtası) ortasına iki
parmağınızı (işaret ve orta
parmak) yerleştirin.
– Göğüs ön arka çapının
yaklaşık üçte biri kadar
çökmeye neden olacak
şekilde göğüs basısı yapın.
• Göğüs basısı:
– Göğüs basılarını Temel Yaşam Desteğindeki basılara benzer
ancak daha keskin ve daha yavaş bir hızda, içeri ve yukarı doğru
iterek uygulayın.
– Göğüs basısını peş peşe beş defa tekrarlayın.
– Yabancı cismin çıkıp çıkmadığını kontrol edin.
• Bebek yanıtsız (tepkisiz) hale gelirse veya yanıtsız (tepkisiz)

halde bulunursa:
– Bebeği yere veya sert ve güvenli bir yüzeye yatırın.
– Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112 acil yardım
numarasını arayın ya da aratın.
– Bu aşamada:
direktiflerini dinleyin ve uygulayın.
yürütün.
– Temel Yaşam Desteğine başlayın.
Özet
• Yabancı cisme bağlı havayolu tıkanıklıkları hayatı tehdit eden

acil durumlardandır.
• Havayolu tıkanıklığının en yaygın nedenleri arasında;
yetişkinlerde gıdalar, bebek ve çocuklarda ise gıdanın yanı
sıra bozuk para ve küçük oyuncaklar yer alır.
• Yetişkin ve 1 (bir) yaşından büyük çocuklarda havayolu
tıkanıklığına yönelik olarak aynı ilk yardım uygulamaları
yapılır. Havayolunu açmak için uygulanan sırt vuruları, karın
basıları ve göğüs basıları eşit oranda etki eden yaklaşımlardır.
• Bebeklerde ise; havayolunu açmak için sırt vurusu ve göğüs
basıları dönüşümlü olarak uygulanırken, karın basıları ise
uygulanmaz.
2021

6 Havayolu Tikanikliginda Ilk Yardim Uygulamasipptx

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

6 Havayolu Tikanikliginda Ilk Yardim Uygulamasipptx

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HAVAYOLU TIKANIKLIĞINDA

• Yabancı cisme bağlı havayolu tıkanıklığı; en yaygın görülen

• Hava yolu tıkanıklığı karşımıza iki şekilde çıkabilir:

• Hava yolu tıkanıklığının tipine göre belirti ve

• Yetişkinlerde havayolu tıkanıklığının en sık nedeni yabancı

• Yetişkinlerde aşağıda sayılan durumlar hava yolu tıkanıklığı

• Kısmi tıkanıklık durumunda:

• Tam tıkanıklık durumunda:

• Evrensel boğulma işareti

• Hasta/yaralıya “Boğuluyor musun?” diye

• Bilinç durumunu değerlendirin ve ona

– Hemen etrafınıza seslenin, yardım isteyin ve 112

– Hasta/yaralının yan tarafında

– Cismin çıkıp çıkmadığını ve kişinin

• Karın basısı (Heimlich manevrası)

• Karın basısı (Heimlich manevrası)

• Aşırı şişman (obez) yetişkinler

• Bir elinizle bir yumruk yapın ve yumruğun

Hasta/yaralı yanıtsız (tepkisiz) hale gelir veya

• Çocuklarda yemek yerken gıdaya bağlı veya

• 1 (bir) yaşından büyük çocuklarda hava yolu tıkanıklığında

• Çocuğun bilinci açıksa:

• Göğüs basısı uygulama yöntemi – birinci yöntem:

• Göğüs basısı uygulama yöntemi – ikinci

• Çocuk yanıtsız (tepkisiz) hale gelirse veya yanıtsız (tepkisiz)

• Bebekler gıda başta olmak üzere küçük oyuncak ve cisimleri

• Bebeklerde havayolu tıkanıklığını anlamak yetişkine göre

• Kısmi tıkanıklık durumunda: • Tam tıkanıklık durumunda:

• Bebeğin kendi kendine solumasına ve

• Bebekte yanıt (tepki) varsa:

– Cismin çıkıp çıkmadığını ve bebeğin rahatça nefes alıp

• Bebek yanıtsız (tepkisiz) hale gelirse veya yanıtsız (tepkisiz)

• Yabancı cisme bağlı havayolu tıkanıklıkları hayatı tehdit eden

You might also like