Przyczyny i skutki

zróżnicowania
religijnego
Julia Jaśkowska
kl. 2 d
 CZYM JEST RELIGIA
Religia to system wierzeń oraz powiązanych z nimi obrzędów
i zasad moralnych, określający relację między
sferą SACRUM (sferą rzeczy świętych)
a sferą PROFANUM (sferą rzeczy świeckich).

Religia kształtuje kształtuje postawy życiowe oraz system wartości

jej wyznawców jak również kształtuje i często utrwala tożsamość
narodową.

Zróżnicowanie religijne ludności na świecie jest ogromne i ma

bardzo duży wpływ na:
* Życie codzienne ludności
* Przyrost naturalny
* Strukturę narodowościowa
* Sytuację polityczną i gospodarczą państw
 PRZYCZYNY I SKUTKI
ZRÓŻNICOWANIA RELIGIJNEGO
Przyczyny zróżnicowania
religijnego
* Wydarzenia historyczne
(religie wymarłe i żywe),
* Sposób powstawania religii
(religie naturalne, religie
założone (objawione),
* Zasięg geograficzny i etniczny,
* Charakter istot boskich i
sposób ich pojmowania przez
daną religię.
Skutki zróżnicowania
religijnego
* Kształtowanie zachowania
wyznawców,
* Kształtowanie relacji
społecznych,
* Wpływ na sztukę i
architekturą,
* Wpływ na gospodarkę
państwa lub regionu,
* Konflikty na tle religijnym.
 PRZYKŁADY PRZYCZYN
ZRÓŻNICOWANIA RELIGIJNEGO
Wydarzenia historyczne
Sposób powstawania religii
Zasięg geograficzny i
etniczny
Charakter istot boskich i
sposób ich pojmowania przez
daną religię
• Religie wymarłe, min.: starożytnych Egipcjan, Rzymian,
Germanów;
• Religie żywe: istniejące obecnie i mające swoich
wyznawców, min.: chrześcijaństwo, islam, judaizm,
hinduizm;
• Religie naturalne: mają swoje korzenie w dawnych
wierzeniach, przekazywane z pokolenia na pokolenie, np.:
religie plemienne;
• Religie założone (objawione): związane z osobą założyciela
– proroka, np.: chrześcijaństwo, buddyzm, islam;
• Religie plemienne (mają niewielki zasięg, są związane z
życiem plemienia)
• Religie narodowe (np.: judaizm, hinduizm)
• Religie światowe: występują w różnych częściach świata i
powiększają grono swoich wyznawców, np.:
chrześcijaństwo, islam, buddyzm;
• Religie politeistyczne: wiara w istnienie wielu bogów
• Religie monoteistyczne: wiara w jednego Boga;
• Religie animistyczne: wiara w istnienie niematerialnych
dusz
 Przykłady skutków
zróżnicowania religijnego
RELIGIA SKUTKI DLA GOSPODARKI
Rozwój gospodarczy jest skutkiem:
• Poszanowanie własności prywatnej,
• Dbałość o dobra doczesne;
• Kult pracy (zwłaszcza w protestantyzmie).
CHRZEŚCIJAŃSTWO
• Skutkiem niewielkiego znaczenia chowu
trzody chlewnej oraz niemal całkowitego
brak produkcji napojów alkoholowych jest
zakaz spożywania wieprzowiny i alkoholu;
• W czasie ramadanu (postu) lokale
gastronomiczne mogą być otwarte tylko w
ISLAM określonych godzinach;
• Osłabienie gospodarki w wyniku
konfliktów na tle religijnym;
• Powołanie specjalnych instytucji
finansowych (tzw. bankowość islamska)
spowodowane zakazem bezpośredniego
pobierania odsetek od kredytów.
SKUTKI DLA ŻYCIA SPOŁECZNEGO
• Zachęca do zakładania rodziny i
posiadania dzieci;
• Propaguje działania na rzecz ubogich i
pokrzywdzonych w ramach miłości do
bliźniego;
• Duchownych niektórych wyznań
obowiązuje celibat (np. katolików);
• Konflikty społeczne pomiędzy katolikami
a anglikanami ( np. w Irlandii
Północnej).
• Kobiety mają niższą pozycję społeczną niż
mężczyźni i są im podległe;
• Wyznawcy są zobowiązani do
przestrzegania 5 obowiązków (filarów
islamu), min.: postu, jałmużny,
pielgrzymki do Mekki;
• Poligamia – dopuszczalna w wielu krajach;
• Szariat, prawo oparte na Koranie
obowiązujące w Sudanie i Iranie, uznaje
kary cielesne.
 Przykłady skutków
zróżnicowania religijnego
RELIGIA SKUTKI DLA GOSPODARKI
• Religia zachęca do uniezależnienia się
od dóbr materialnych – zmniejsza to
potrzebę rozwoju gospodarczego, ze
względu na niewielki
zapotrzebowanie;
BUDDYZM • Stawianie dobra ogółu ponad
jednostkę: zakłada, że wspólne
działanie zapewni stabilny i trwały
rozwój gospodarczy, a w efekcie
zapewni dobrobyt całemu
społeczeństwu.
• Zakaz zabijania krów i spożywania
wołowiny, powoduję to że duża ilość
bydła ma niewielkie znaczenie dla
gospodarki;
• Wiara w reinkarnację nakłada zakaz
zabijania istot żywych nawet
HINDUIZM szkodników, hamuje to rozwój
produkcji zwierzęcej.
SKUTKI DLA ŻYCIA SPOŁECZNEGO
• Zachęca do zakładania rodziny wielodzietnych;
• Dyskryminacja kobiet – mają niższą pozycję niż
mężczyźni.
• Dyskryminacja społeczna ze względu na
pochodzenie jest skutkiem obowiązującego
nieformalnego systemu kastowego(podział
społeczeństwa na zamknięte grupy społeczne:
kapłanów, wojowników, rolników);
• Obowiązkiem żony jest oddanie i służba mężowi
a męża opieka nad żoną, w praktyce prowadzi to
do tego, że kobiety mają niższą pozycję
społeczną;
• Wegetarianizm jest skutkiem zakazu spożywania
mięsa ze względu na reinkarnację (większość
wiernych stosuje siętylko do zakazu spożywania
wołowiny).
 Przykłady skutków
zróżnicowania religijnego
RELIGIA SKUTKI DLA GOSPODARKI
• Niewielkie znaczenie chowu trzody
chlewnej jest skutkiem zakazu spożywania
wieprzowiny ;
• Rozwój specyficznej produkcji koszernego
jedzenia to skutek nakazu spożywania
JUDAIZM mięsa z uboju rytualnego (pod specjalnym
nadzorem);
• Rozwojowi gospodarki sprzyja sumienność i
pracowitość wyznawców judaizmu.
SKUTKI DLA ŻYCIA SPOŁECZNEGO
• Kult Rodziny wynika z ogromnego
znaczenie rodziny dla wyznawców
judaizmu, o którym świadczą min.:
obowiązek zawarcia małżeństwa i
posiadania dzieci, oraz duży szacunek
dzieci wobec starszych;
• Zobowiązanie do przestrzegania szabatu –
świętego dnia, podczas którego nie wolno
wykonywać codziennych prac;
• Zakaz spożywanie żywności niekoszernej.