Opera u Francuskoj i nemačkim

zemljama
- otklon od italijanskog modela -
Opera u Francuskoj
• Društveno istorijske okolnosti: jaka centralistička
država – sve diktira dvor, za razliku od Italije gde su
se brojne kneževine takmičile u operskoj umetnosti
• Muzičko scenska vrsta u modi – ballet de cour,
živopisna koreografija, brojne tačke recitovanja i
pevanja, ples, proizašli iz air de cour
• 1581 – prelomni momenat, izvođenje dela u okviru
Ballet comique de la Reine (saradnja humanista –
pesnika, muzičara, koreografa)
• Skup vokalnih tačaka, recitacija, horskih numera,
plesova i pantomime, događaji iz grčke mitologije
• Recitacija sve manje, a arija sve više, uvodna muzika
– uvertira koja će kasnija postati uvod za francusku
operu
Opera u Francuskoj

• Posle smrti Luja XIII kardinal Mazaren vlada umesto

maloletnog Luja XIV, naklonjen italijanskoj operi
dovodi trupu iz Italije
• Prva opera 1659. Pastorala – muzička komedija na
tekst Pjera Perena i muziku Robera Kambera.
• Peren 1671. otvorivši Opersku akademiju izveo prvu
operu Pomone
Žan Batist Lili (1632 – 1687)
• preuzima Opersku
akademiju 1672.
• Luj XIV ga primetio u
dvorskim baletima i dao
mu orkestar Les petites
violons
• monopol nad SVIM
operskim akademijama
širom Francuske, diktira
programsku koncepciju,
štampa i prodaje svoja
dela, bez njegove dozvole
ništa se nije moglo izvesti
sa više od 2 arije, 2
pevača i 6 instrumentalista
Žan Batist Lili (1632 – 1672)
• Teme opera mitološke i takve će biti i posle njega
• Utemeljio formu uvertire LBL
• francuski rečitativi u odnosu na italijanski melodiozniji
– to su više arioza
• Arije konzervativnije, bez preteranih koloratura
• Ansambli – retki
• Hor: Lili zaslužan što su horovi ponovo uvedeni u
operu, obično na kraju svakog čina, povremeno i bez
instrumentalne pratnje
• Najvažnije opere: Alkesta, Tezej, Rolan, Armida
• Libertista: Filip Kino
Francuska opera (tražedi lirik) - koncepcija
• Teme: mitološke, ali i srednjevekovne
legende
• Značaj razumevanja teksta
• Uvertira LBL
• 5 činova (raskošna scenografija, uvodni
prolog veliča Luja XIV)
• Odlični instrumentalni interludijumi sa
programskim elementima(lov, bitke, oluje)
• NE uključuje kastrate!
• Tek pola veka posle Lilija deluje II veliki
kompozitor francuske opere - Žan Filip Ramo
Žan Filip Ramo (1683 – 1764)
• Prvi veliki operski kompozitor u
Francuskoj posle Lilija
• Kompozitor i muzički
teoretičar
• Prvu operu napisao sa 50
godina
• Operski debi – 1733 Hipolit i
Aricija
• Oprečne kritike (previše
harmonskih sloboda, “udar” na
Lilijevu tradiciju, raznovrsne
uvertire, efektni instrumentalni
odseci)
• Bio u žiži svađe bufonista i
antibufonista (povodom
Pergolezijeve Služavke)
Ž. F. Ramo:
Galantni Indijci (Les Indes Galantes)
• Balet-opera: prolog i 4 čina
• I čin: Širokogrudi Turčin (Osman
oslobađa svoju zarobljenicu Emili,
da bi se vratila svom ljubavniku).
• II čin: Peruanske Inke (Rivalstvo
Inka Huaskara i Španca Don
Karlosa, zaljubljenih u princezu
Fani. U ovom činu efektna
erupcija vulkana!)
• III čin: Cveće (Perzijska ljubavna
intriga)
• IV čin: Divljaci Amerike (Španac i
Francuz se takmiče za ljubav
Zime, kćeri poglavice koji smatra
da ona treba da se uda za nekog
iz plemena)
Opera u Nemačkoj
• I pre pojave opere snažna veza muzike i drame na
sceni
• Prihvatili italijansku operu (Minhen, Beč, Drezden)
• Nemačka u početku ne daje nikakav sopstveni
nacionalni pečat operi
• Nemački vlastodršci šalju kompozitore u Italiju na
školovanje
• Na nemačkim dvorovima Italijani (Kavali, Bontempi,
Stefani)
• Prva opera “Dafne” 1627, kompozitor Hajnrih Šic,
tekst Mihael Opic
• U drugoj polovini 17. veka prodor tradicije
francuskog baleta
Opera u Nemačkoj - Hamburg

• Centar pošteđen ratnog razaranja

• Period procvata opere 1678 – 1738
• Izvedeno oko 250 dela!
• Teme raznovrsne: biblijske, alegorijske,
naturalističke, komične
• Pevanje na nemačkom ili u dijalektima, ili na više
jezika; ne dozvoljavaju rad kastratima!
• Najuspešniji autori: Rajnhard Kajzer (oko 120 opera!
najbolja je komična Jodele), elementi francuske
opere (primer arije iz opere Hrabri, posrnuli i ponovo
svoj Krezus); Georg Filip Teleman
Hamburška opera - Genzemarktoper