Henri Persl: Didona i Enej

dostignuća baroknog operskog

žanra u Engleskoj
Engleska muzika do Persla
 Madrigalistička škola, muzika za virginal
(https://www.youtube.com/watch?v=FWQKSnPrjG4)
 Razvoj pozorišta, izvođenja italij. opera
 16. vek – intermeci (komadi sa pevanjem)
 Masks, maskarade iz karnevala (uz balet!), na
dvorovima:
- I uvodni deo, II svečana povorka (8 – 16 great mask),
III centralni deo (main mask, vokalno-instr. muzika), IV
završni deo – ples
 Virginalisti nisu pisali masks kao “nižu formu”
Maske

 Kompozitori: Vilijem Lous (Lawes), Sajmon Ajvs (Ives),

Kristofer Gibons ‚(Gibbons), Metju Lok (Locke), Nikolas
Lanije (Lanier) koji je uveo el. italijanskog rečitativa u
maske
Društveno- istorijske prilike u 17. veku
 Građanski rat, doba Komonvelta
 Reformacija crkve – engleski puritanizam odbacio je sve
što je bilo vezano za muziku
 Pobuna protiv crkvene muzike i maski rezultirala je
razvojem pozorišta
 Vilijam Dejvenan: Zabavljanje prvih dana (1656) (više
autora, dijalog između Diogena i Aristofana o operi,
izvedeno u pozorištu, a ne na dvoru!)
 Opsada Rodosa, prva engl. opera (V. Dejvenan – tekst,
muzika Henri Kuk, Metju Lok, Henri Lous)
Stjuartovci i Čarls II (1660)
 Doba restauracije – kralj pomaže razvoj muzičkog života
 Razvoj opere po uzoru na evropsku
 Po uzoru na francuski dvor Kraljeve 24 violine
 Henri Persl (Purcell, 1659 –1695)
 Kao dete pevao u dvor.
kapeli, učio orgulje, lautu,
violinu
 1677. član Kraljevskih violina
za koje i komponuje
 Orguljaš u Vestminsterskoj
kapeli
 Muzika za tragediju Sila
ljubavi
 Jedina prava opera Didona i
Enej (1689)
Didona i Enej
 Za ženski internat, porudžba učitelja Džoziasa Prista
 Libreto po Vergilijevoj Eneidi napisao Noam Tejt
 Sinteza francuskih i italijanskih uticaja (razvijeni ariozo,
italijanski rečitativ, hor i balet, kao i uvertira = francuski
uticaj lagani-brzi-lagani)
 Odbacuje spektakl francuske opere
 Orkestar skroman, gudači, čembalo, viola da gamba tj.
violončelo
Struktura opere
 Uvertira, prolog (bez muzike), tri čina
 Uvertira – LBL, c mol
 Kružna logika razvoja drame – od tuge ka sreći i
povratak u tugu
 I čin –uvodi u zbivanje
 II čina – zaplet, Enejev nastup – reč+ariozo
 III čin (Začeci žanr scena – mornari, veštice, engl.
folklor)
Sadržaj
 Trojanski princ Enej na proputovanju ka Italiji svraća u
Kartaginu i tu se zaljubljuje u kraljicu Didonu
 Opera počinje u trenutku kada treba da se organizuje
veridba, Belinda razveseljava gospodaricu Didonu
 Tema: ovozemaljska ljubav protiv volje bogova
 Boja glasova dobro oslikava likove: Mezzo sopran -
Didona, koloraturni sopran - Belinda, tenor ili bariton -
Enej
Arije i rečitativi
1. Sa horom (uvek sporedne ličnosti, glas i kontinuo
naspram hora i orkestra)
2. Na ground bas (3, po jedna u svakom činu, 1. i 3. su
Didonine, 2. peva “druga žena”; treća Didonina bez
čembala!)
3. Arijete – uticaj koloraturne italijanske arije
 Perslov rečitativ – slobodni ariozo (francuski, izbegava
V – I u kadenci, 9 secco, 3 accompagnato)
 Tonsko slikanje reči (storm, shake, flow)
Hor

 Aktivan učesnik u radnji

 Na način 1. madrigala, 2. moteta,3. fragmentarno građen
jer komentariše nečije druge reči, stanje isl.
 Izgleda da je hor činio i baletski ansambl jer često posle
horske numere slede plesovi
 Začetak žanr scena – mornari, veštice, sluškinje
Tipični postupci barokne opere

 Propast ljubavi zbog “više sile”

 Prevara, preoblačenje čak i u uzvišenoj temi
 Dualizam dobra i zla
 Scene koje najavljuju nesreću – oluja
 Madrigalizmi (hromatika i silazno kretanje na pomen
smrti), odsustvo kontinua gde to dramska radnja zahteva
(gudači kao mistični svet)