CANAN

DAĞDEVİREN

Bilimi ve basarıyı
Hayatından kesitler:
 4 mayıs 1985 yılında Sivaslı bir baba ve Adanalı
bir anneden İstanbul’da dünyaya gelmiştir.
 İlk ve ortaokulu Kocaeli'nde okuyup, lise
öğrenimini gördüğü sırada 1999 depreminden
okulu hasar gördüğü için Adana’ya misafir
öğrenci olarak gönderiliyor.
 Daha sonra 2007’de Ankara’da Hacettepe
Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünden
mezun olmuştur.Hacettepe’de okuduğu
bölümü “girdap gibi” diye tanımlıyor.
 Üniversiteden mezun olduktan sonra Sabancı
Üniversitesi’nde Malzeme Bilimi ve
Mühendisliği’nde yüksek lisansa başlıyor ve
2009 yılında bitiriyor.
 Amerika’da UIUC’de doktora çalışmalarına başladı.
Eğitiminin bu kısmını, dünyanın en prestijli
burslarından Fullbright ile tamamladı. 2014 yılında
doktorasını bitirdikten sonra yine ABD’de dünyanın
mühendislik dalında önde gelen okullarından MIT’de
doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştı. 2017 yılında
buradaki çalışmalarını bitirdi ve Harvard Üniversitesi’nde
genç akademi üyeliğine seçildi. Şu anda MIT Media
Lab bünyesinde araştırmalarına halen devam ediyor.
 “Benim hikâyem yıllar içinde
okuduğum bir şiirde kendimi bulmamla
başladı. Şiirde diyordu ki: ‘Yaşamak
şakaya gelmez, büyük bir ciddiyetle
yaşayacaksın. Hatta bazen bir
laboratuvarda kocaman gözlüklerinle,
ellerin arkanda hiç tanımadığın
insanlar için bir şeyler yapacaksın
hatta ölebileceksin’ diyordu.
 Ben küçükken bir çakıl taşını alıp, onu
parçalara ayırıp, içerisindeki atomu
bulmaya çalışıyormuşum. Herkes
bunun imkânsız olduğunu
söylüyormuş ama ben yine de devam
ediyormuşum. Bu şekilde ailemin,
benim bilime olan tutkumu anlamasını
sağlamışım.
 Kendisi bilime olan merakında iki
dönüm noktası olduğunu
belirtmektedir. Bunlardan ilki
babasının kendisine Marie Curie
hakkında hediye ettiği bir kitap,
ikinci ise Erdal İnönü'den bizzat
aldığı Anılar ve Düşünceler adlı
eserdir. Özellikle Erdal İnönü ile
tanışmasının lisedeki alan
seçiminde etkili olduğunu ifade
etmiştir. Ayrıca motivasyonun
düşük olduğu zamanlarda
Mustafa Kemal Atatürk'ten ilham
aldığını da bir demecinde
açıklamıştır.
Bilimsel Çalışmaları
 Canan Dağdeviren genel olarak medikal
teknolojiler alanında çalışıyor. Bu alan,
tıbbi ihtiyaçlara teknolojik çözümler
bulmayı hedefliyor.
 Genelde bilim insanlarının doğadan
esinlendiğini düşünen Canan Dağdeviren
kendi projelerine aile fertleri veya yakın
arkadaşlarının hastalıklarından esinlenerek
yaptığını söylüyor.
Kendi Enerjisini Üreten Kalp Pili
Günümüzde kullanılan kalp pillerinin
ömürleri 5-7 yıl ve pilin işlevini yitirmesi
durumunda bütün mekanizmanın riskli bir
ameliyatla değiştirilmesi gerekiyor. Bu
çalışmayla geliştirilen cihaz kalp, akciğer
veya diyafram ile kalp pili için gereken
enerjiyi üretiyor. Bu sayede kalp pillerinin
değiştirilmesi zorunluluğunu ortadan
kaldırarak hayatlarını bu pillerle devam
ettiren insanların yaşam kalitesini artırmayı
hedefliyor. Hayvanlar üzerinde yapılan
deneylerde başarılı sonuçlar veren bu
projenin insanlar üzerinde de en kısa
zamanda denenmesi planlanıyor.
20 milyon kere katlanıp büküldüğünde dahi mekanik olarak sağlamlığını
koruyabilen bir alet. Tamamen esnek, kâğıt gibi katlanabilir ve bükülebilir alet,
kıvrımlı hatlara sahip organlara bile uyum gösterebiliyor. Bu sayede enerji
verimliliği yüksek ve organların hareketini sınırlamayan bir sistem oluşturulmuş
oluyor.
Beyin İğnesi
 Parkinson hastalarının hayatını kolaylaştırmayı
hedefleyen bir buluş. Parkinson bir sinir sistemi
hastalığı. Özellikle orta yaş sonrasında ortaya çıkıyor
ve koordinasyon bozukluğu olarak kendini gösteriyor.
Canan Dağdeviren’in geliştirdiği beyin iğnesi, bu
hastalıkla mücadelede kullanılan ilaçların direkt olarak
beyne enjekte edilmesi prensibine dayanıyor.
“Parkinson hastasıysanız, ilaçları
ağız veya damar yoluyla almak
zorundasınız. Bu da sadece
beyine değil vücudun bir çok
noktasına etki ediyor maalesef.
Biz bu etkiyi yok edip, direkt
ilaçları beyine iletebileceğiz.
Beyinde fonksiyonu yerinde
olmayan bölgelerin tekrar
fonksiyonlu hale gelmesini
sağlayacağız.”
 Cilt Kanseri Testi
 Canan Dağdeviren’in en heyecan verici çalışmalarından biri de bu.
İnsan tenine yapıştırılabilen bu cihaz, 10 saniyeden az sürede kişide
cilt kanseri olup olmadığını tespit ediyor. Bu işlem sırasında hastalık
şüphesi olan kişi hiçbir acı hissetmiyor. Sonuçlar bu şekilde çok daha
hızlı elde edildiği için hastalık durumunda erken teşhis sağlıyor. Canan
Dağdeviren bu cihazın ayrıca kan basıncı ve “Bukan profili çıkarmada
fikir annemden da
çıktı. Annem
etkili olduğunu belirtiyor. ‘Yüz kremlerinin gerçekten ise
yarayıp yaramadığını ortaya
çıkarabilecek bir alet yapabilir
misin’ diye sordu. Ben de bu
aleti tasarladım. Bunun içinde
hareket eden küçük elemanlar
var. Siz bu elemanlara volt
uyguladığınızda bu alet hareket
ederek derinizin üzerinde
deformasyon oluşturuyor. O
küçük elemanların yanında
sensörler var. Bu sensörler
vücudunuzun üzerinde ne kadar
deformasyon olduğunu tespit
ediyor.”
 Hawking Projesi  “Projeyi kadın ve erkek hasta
üzerinde denedik. Büyük uğraşlar
sonunda sona
geldik. Sadece ALS değil birçok ha
stalık nedeniyle konuşma güçlüğü
çeken hastaların bilgisayar
sayesinde karşısındaki kişi ile
iletişimi daha iyi sağlaması için bu
cihazı geliştirdik
 Cihaz, küçük bir gülümse veya
hareketi algılayıp bilgisayara
kodlama şeklinde gönderip binlerce
“Ekip arkadaşlarımla birlikte kelime içerisinden sınıflandırma
Hawking’i Harvard’da ağırladık. O sırada yaparak çok rahat bir şekilde
fark ettim ki ALS hastalığına hastalarının bir konuşmayı sağlıyor. Bu da kas
cümleyi kurabilmesi için çok vakit harcaması
hastalıkları
gerekiyor ve yoruluyor. Hawking’i misafir
ettiğimiz gece bu projeyi yapmaya karar nedeniyle konuşma zorluğu çeken
vermiştim.” birçok hasta için büyük bir kolaylık
sağlayacak” diye konuştu.
 Elektronik Sütyen
 “5 yıl önce teyzemi 50
yaşındayken meme
kanserinden kaybettik.
Ona söz vermiştim.
Meme kanserinde
erken teşhis yapabilen
bir platform yapıyoruz.
Hasta olmamıza da …Vücutla uyumlu, ince, kıvrımlı, esnek
ve hassas bir teknolojiyi iç
gerek yok. Bilgi çamaşırımızın, vücudumuzun ve iç
alabilmemiz açısından organlarımızın bir parçası haline
getiriyoruz" dedi.
da bu proje çok Projenin önümüzdeki yılın ilk yarısında
önemli.. biteceğini belirtti.
Türk Bilim Kadını Canan Dağdeviren 10 Şubat 2018 tarihinde
BM’de Konuştu!

Konuşmasında, kendi başarılı bilim yolculuğuna değinen Dağdeviren, en büyük

motivasyonunun Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk olduğunu söyledi.
Atatürk'ün “Bir gün benim sözlerim bilime ters düşerse bilimi tercih edin”
sözlerini vazgeçilmez bir yaşam öğüdü olarak aldığını belirtirken, çocukluk
günlerinden bugüne süregelen bilim tutkusunu dile getirdi.
Bilimi gençlere ve çocuklara sevdirmek için her fırsatta Türkiye'ye seyahat
ettiğini belirten Dağdeviren, onlarla sosyal medya yoluyla sürekli iletişim
halinde olduğunu bildirdi.
Canan Dağdeviren Konuşmasında, “Alan
fark etmeksizin, bilim yapmak devrimdir”
diyen Dağdeviren, konuşmasını Atatürk'ün
“Yurtta sulh, cihanda sulh” sözüyle
bitiriyor.
Canan Dağdeviren, konuşmasıyla ilgili
açıklamasında ise, “konuşmamı devrim
tadında yaşayan tüm kadınlara adıyorum”
ifadesini kullanıyor.
Temel eğitiminizi Türkiye’de aldınız. Amerika’da zorluk yaşadınız mı?

 Teorik bilgim çok iyiydi ama pratik bilgim hiç yoktu. Hiç
bilmiyordum nasıl yapılıyor bu işler. Ve birine soru
sorduğumda cevap almam çok zor oluyordu. Fakat
yaptığım şey bir sandalye alıp laboratuvara gidip sabahtan
akşama kadar herkesi izlemek oldu. Gözlem yapmak çok
önemli. Bu gözlem sonucunda aylar sürse de, kendi
yapabileceğim konsepti ortaya koymuş oldum. O nedenle
bu laboratuvarı da camdan yaptım ki dışarıdan gelen
herkes gözlem yapabilsin, isteyen herkes gelip bakabilsin.
Çoğu zaman lise öğrencileri, ortaokul öğrencileri geliyor
sandalye veriyoruz oturuyorlar ve bizim içeride neler
yaptığımızı, herhangi bir eğitim ya da izin almalarına
gerek kalmaksızın görebiliyorlar.
Pijama ?!
 “Ben günümüz tıbbının pijama tarzı olduğunu düşünüyorum. Bol ve
size uymak zorunda değil. Annenizin babanızın pijamasını
giyebilirsiniz. Ama ben bugünün tıbbını, takım arkadaşlarımla birlikte,
öğrencilerimle birlikte ‘suit type’ yapmak istiyorum. Tamamen sizin
üzerinize oturan ceket tarzı. Ve vücudunuzun her tarafını kaplayan
tarz. Böylelikle vücut içerisinde ve dışında olan tüm etkileri dışarıya bir
ara yüz vasıtasıyla iletebilen teknolojiler olur. Bunu da ancak ve ancak
geleneksel olmayan, çekilebilir, esnek, ince aletlerle yapabiliriz.”
 “Benim verebileceğim bir koltuğum yok ama verebileceğim bir laboratuvarım
var.”

 Bilim insanlarına ve bilimle uğraşmak isteyen gençlere yardımcı olmak

için vakıf oluşturmaya çalışıyorum.Türkiye’de kurulacak bu vakıf,
annesi- babası olmayan çocuklar, her yıl bir erkek ve bir kadın öğrenci,
eşitliğe inandığım için, Türkiye’den Amerika’ya gelecekler ve
Amerika’daki büyük üniversiteleri görecekler. Harvard, MIT gibi
laboratuvarları görecekler. Benim verebileceğim bir koltuğum yok ama
verebileceğim bir laboratuvarım var. 23 Nisan günü laboratuvarı onlar
yönetecekler. Satranç oynayacaklar, okyanusu görecekler, istakoz
yiyecekler. Türkiye’de yapamadıkları veya yapmaları mümkün olmayan
aktiviteleri burada yapacaklar. Ve dünyanın sadece Türkiye’den ibaret
olmadığını bu öğrencilere göstermek gibi bir fikrim var. Döndükleri
zaman da henüz işleri bitmiyor. Biz Sivas’lıyız. Sivas’ta bir hatıra ormanı
yapacağız. Ve bu çocuklar birer tane ağaç dikecekler. Ve her ağacın bir
ismi olacak. Çünkü toplumda çocuk yetiştirmenin, insan yetiştirmenin ve
ağaç yetiştirmenin ne kadar zor ve zaman aldığını topluma göstermek
 Başarıları
-Forbes dergisinin "30 yaşından
genç 30 bilim insanı" listesine girdi.

-Harvard Üniversitesi’nin Genç

Akademi üyeliğine (Junior Fellow
of Harvard) seçildi.

-MIT Technology Review’un her yıl

derlediği 35 Yaş Altı Mucitler
listesinde yer aldı.

-İllinois İnovasyon Ödülü (Illinois

Innovation Prize) kazandı.
Kaynakça
 http://www.piramithaber
.com/kim-kimdir/canan-dagdeviren
-kimdir-h14613.html
 https://www.amerikaninsesi.com/a/turki
ye-nin-hakli-gururu/4560513.html
 https://www.gzt.com/aktuel-kultur/turk-bi
lim-insani-canan-dagdeviren-als-hastal
arini-umutlandiracak-projesini-acikladi-3
514021
 https://emoji.com.tr/canan-dagdeviren/
 https://www.biyografi.info/kisi/canan-da
Sevgiyle
TEŞEKKÜRLER
kalınız…
Nurten İrem Gedik