Chương 4

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN

VIỆT NAM VÀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN,
DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN
 I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

1. Tính tất yếu và vai trò của Đảng Cộng sản

Việt Nam

2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh

16/01/2024 Chương 3 2
 Video sự ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam

16/01/2024 Chương 4 3
 1. Tính tất yếu và vai trò
của Đảng Cộng sản Việt Nam

V.I.Lênin cho rằng:

“Chừng nào người vô sản còn là một
cá nhân người tách biệt, thì họ chẳng
có ý nghĩa gì cả. Tất cả lực lượng, tất
cả khả năng tiến bộ, tất cả khả năng
hi vọng và nguyện vọng của người vô
sản đều sinh ra từ tổ chức”.
(V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ Matxcova, 1978, t.3, tr.312)

Chương 4 01/16/2024 4
 1. Tính tất yếu và vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam

Cách mệnh trước hết phải có

“đảng cách mệnh, để trong
thì vận động và tổ chức dân
chúng, ngoài thì liên lạc với
các dân tộc bị áp bức và giai
cấp vô sản khắp mọi nơi.
Đảng có vững thì cách mệnh
mới thành công, cũng như
người cầm lái có vững thuyền
mới chạy”.

16/01/2024 Chương 4 5
 1. Tính tất yếu và vai trò
của Đảng Cộng sản Việt Nam

Tổ chức
Nhân dân thành một đội
Bên trong Giáo dục quân hùng mạnh để đánh
đổ kẻ địch, giành lấy chính
ĐẢNG quyền.
CỘNG SẢN Lãnh đạo
VIỆT NAM

LL với các
Vai trò Đoàn kết để đánh đổ kẻ thù
Bên ngoài DT bị áp bức
và GCVS… chung là CNĐQ

16/01/2024 Chương 4 6
 1. Tính tất yếu và vai trò
của Đảng Cộng sản Việt Nam

Quan điểm Chủ nghĩa

của C.Mác và Phong trào
xã hội ĐẢNG CỘNG SẢN
Ph.Ăngghen công nhân
khoa học

Chủ nghĩa Mác-Lênin

Quan điểm của

Phong trào công nhân ĐẢNG CỘNG SẢN
Hồ Chí Minh VIỆT NAM

Phong trào yêu nước

16/01/2024 Chương 4 7
 Ở Việt Nam có thêm yếu tố thứ
3: Chủ nghĩa yêu nước, vì:
• Chủ nghĩa yêu nước vốn là giá trị văn hoá truyền
thống bất diệt, trường tồn của dân tộc Việt Nam. Và
như vậy, phong trào yêu nước mặc nhiên có trước
phong trào công nhân.
• PTYN và PTCN kết hợp được ngay từ đầu, tuyệt nhiên

01/16/2024
Chương 4

không có sự bài xích nhau, như một số phong trào yêu

nước, PTCN ở châu Âu, vì ở VN PTYN và PTCN đều có
chúng MT là: ĐLDT, tự do cho ND.
• Ở Việt Nam, đề cập phong trào yêu nước, phải kể đến
phong trào của nông dân.
• Nói đến PTYN VN cũng phải nói đến phong trào của trí
thức. Họ ghi dấu ấn lớn vào tiến trình cách mạng VN.

8
2. Đảng
phải a. Đảng là đạo đức, là văn minh
trong b. Những vấn đề nguyên tắc trong
hoạt động của Đảng
sạch c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
vững
mạnh 9
16/01/2024
 a. Đảng là đạo đức, là văn minh
Đạo đức của Đảng, theo Hồ
Chí Minh được thể hiện ở:

1. Mục đích hoạt động của Đảng là lãnh đạo

đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng
xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con
người
2. Cương lĩnh, chủ trương, đường lối và mọi
hoạt động thực tiễn của Đảng đều phải
nhằm mục đích đó.
3. Đội ngũ đảng viên phải luôn luôn thấm
nhuần đạo đức cách mạng, ra sức tu
dưỡng, rèn luyện, suốt đời phấn đấu cho
lợi ích của dân, của nước.
16/01/2024 Chương 4 10
 Có QHQT trong sáng, hoạt động không những vì lợi ích DT, mà
còn vì độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia khác.

Đội ngũ ĐV, nhất là ĐV giữ v.trí l.đạo, q.lý c.chốt phải là những
c.sĩ tiền phong, gương mẫu trong c.tác và cuộc sống hàng ngày.

Trong giai đoạn cầm quyền, Đảng phải hoạt động trong khuôn khổ
hiến pháp và pháp luật, Đảng không phải là tổ chức đứng trên DT.

Đảng phải luôn luôn trong sạch, vững mạnh làm tròn sứ mệnh
lịch sử do nhân dân, dân tộc giao phó

Đảng ra đời là tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển văn minh
ĐẢNG LÀ VĂN MINH
tiến bộ của dân tộc và nhân loại.
(Đảng cách mạng
chân chính)
Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ
và danh dự của dân tộc
Như vậy, xây
Nếu Đảng dựngđạo
không Đảng
đức,đểvănĐảng xứng
minh thì đáng
Đảng
là
sẽ Đảng đạo đức,
mất quyền lãnhvăn
đạo,minh
HCM là đã
mộtcảnh
nội báo:
dung
“Mộtsắc
đặc dân tộc,tư
trong một đảngHồ
tưởng vàChímỗiMinh
con về
người,
ngày hôm
ĐCSVN, qua làphát
là bước vĩ đại có sáng
triển sức hấp
tạo dẫn
của lớn,
không so
Người nhất
vớiđịnh hôm
lý luận củanay và ngày
V.I.Lênin vềmai
Đảng vẫn
được mọi người yêu mến, nếu lòng dạ
kiểu mới của giai cấp vô sản.
không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ
nghĩa cá nhân”.

01/16/2024 Chương 4 12
 b. Những vấn đề nguyên tắc
trong hoạt động của Đảng

• Đảng lấy CN Mác - Lênin làm nền tảng tư

tưởng và kim chỉ nam trong hành động
• Tập trung dân chủ
• Tự phê bình và phê bình
• Kỷ luật nghiêm minh, tự giác
• Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn
• Đoàn kết, thống nhất trong Đảng
• Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân
• Đoàn kết quốc tế

01/16/2024 13
 c. Xây dựng đội ngũ cán bộ,
đảng viên
• Phải tuyệt đối trung thành với Đảng
• Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương
lĩnh, đường lối, quan điểm, chủ trương, nghị quyết
của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng
• Phải luôn tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách
mạng
• Phải luôn luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt
• Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân
• Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng
tạo
• Phải là những người luôn luôn phòng và chống các
tiêu cực
14
 II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC
CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN

1. Nhà nước dân chủ

2. Nhà nước pháp quyền

3. Nhà nước trong sạch, vững mạnh

16/01/2024 Chương 4 15
c b a 1
 a. Bản chất giai cấp của Nhà
nước
••Trong
Theo Hồ NhàChí Minh,
nước ViệtNhà nước
Nam, bảnVNchất
mớigiai
– Nhà
cấpnước
công
Việt Nam dân chủ công hòa mang bản chất của
nhân thống nhất với tính nhân dân và tính dân tộc. giai
cấp công nhân.
Tính thống nhất này được thể hiện:
Bản chất giai cấp CN của nhà nước ta được thể hiện
- Nhà nước ra ởđời là kếtphương
những quả củadiện
cuộc đấu tranh lâu dài,
nào?
gian khổ của rất nhiều thế hệ người VN.
d c b a • Bản chất giai cấp CN của Nhà nước được thể hiện: 1
- Nhà nước bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi ích của
-dân
Mộttộclà,
là Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh
cơ bản.
đạo
- Nhà nước đã đứng ra làm nhiệm vụ của cả DT giao
-phó…
Hai là, tính định hướng XHCN trong sự phát triển đất
nước. Đó là đưa đất nước đi lên CNXH và CNCS.
- Ba là, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Nhà nước
là tập trung dân chủ.
 b. Nhà nước của Nhân dân
• Tất cả quyền lực trong Nhà nước và trong xã hội đều
thuộc về Nhân dân.
• Quyền lực NN là “thừa ủy quyền” của Nhân dân.
• ND có quyền kiểm soát, phê bình NN, có quyền bãi
miễn các đại biểu họ đã lựa chọn, bầu ra và có quyền
d c b giải tán những thiết chế quyền lực mà họ đã lập ra.
a a
• Luật pháp dân chủ và là công cụ quyền lực của ND.
 c. Nhà nước do Nhân dân

• NN do dân lập lên và làm chủ đặt dưới sự lãnh đạo

của ĐCSVN, dựa trên nền tảng pháp lý của chế độ
dân chủ
• Dân phải có nghĩa vụ làm tròn bổn phận công dân,
d c giữ đúng đạo đức công dân
b a a
 d. Nhà nước vì Nhân dân
• Là Nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng chính
đáng của Nhân dân
• Từ chủ tịch nước đến công chức bình thường đều
làm công bộc, làm đầy tớ cho dân
d • Cán bộ phải là người vừa có đức vừa có tài, vừa hiền d c b a
lại vừa minh.
 2. Nhà nước pháp quyền

a. Xây dựng Nhà nước hợp hiến, hợp pháp

- Hồ Chí Minh luôn chú trọng vấn đề đề xây dựng nền tảng pháp lý cho
Nhà nước Việt Nam mới. Thể hiện
+ Trong bản Yêu sách của nhân dân An Nam gửi Hội nghị Vécxây (Pháp)
năm 1919.
Nguyễn Ái Quốc yêu cầu: “cải cách nền pháp lý ở Đông Dương bằng cách
làm cho người bản xứ cũng được quyền hưởng những bảo đảm về mặt
pháp luật như người Âu; Xóa bỏ hoàn toàn các tòa án đặc biệt dung làm
công cụ để khủng bố và áp bức bộ phận trung thực nhất trong nhân dân An
Nam”; “thay thế chế độ ra các sắc lệnh bằng chế độ ra các đạo luật”

16/01/2024 Chương 4 21
 a. Xây dựng Nhà nước hợp hiến, hợp pháp

+ Trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời (3-9-1945), Hồ Chí
Minh đã đề nghị: “Chúng ta phải có một hiến pháp dân chủ…”
+ Ngày 6-1-1946, cả nước thực hiện tổng tuyển cử bầu Quốc hội và
hội đồng nhân dân theo chế độ phổ thông đầu phiếu.

16/01/2024 Chương 4 22
 b. Nhà nước thượng tôn pháp luật

• Nhà nước quản lý bằng bộ máy và bằng nhiều biện pháp khác nhau,
nhưng quan trọng nhất là quản lý bằng hiến pháp và pháp luật.
• Trước hết phải làm tốt công tác pháp luật
• Chú trọng đưa pháp luật vào trong cuộc sống, đảm bảo cho pháp luật
được thi hành và có cơ chế giám sát việc thi hành pháp luật
• Nêu cao tính nghiêm minh của pháp luật
• Khuyến khích nhân dân phê bình, giám sát công việc của Nhà nước,
giám sát quá trình Nhà nước thực thi pháp luật…

16/01/2024 Chương 4 23
 c. Nhà nước pháp quyền nhân nghĩa

• Đó là Nhà nước tôn trọng, bảo đảm thực hiện đầy đủ các quyền con
người
• Pháp luật có tính nhân văn, khuyến thiện.

16/01/2024 Chương 4 24
 3. Nhà nước trong sạch, vững mạnh
a. Kiểm soát quyền lực Nhà nước

• Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, kiểm soát quyền lực nhà nước là
tất yếu. Quyền lực này là do nhân dân ủy thác cho. Nhưng khi đã nắm
giữ quyền lực, cơ quan nhà nước hay cán bộ nhà nước đều có thể trở
nên lạm quyền.
• Về hình thức kiểm soát quyền lực Nhà nước: cần phát huy vai trò,
trách nhiệm của Đảng Cộng sản Việt Nam.
• Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực Nhà nước, vì thế, nhân dân
có quyền kiểm soát quyền lực Nhà nước.

12/12/2019 25
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

- HCM chỉ ra những tiêu cực và nhắc nhở mọi

người đề phòng và khắc phục:
+ Đặc quyền, đặc lợi: cậy mình là người
trong cơ quan chính quyền để cửa quyền,
hách dịch với dân, lợi dụng chức quyền để
làm lợi cho cá nhân.

26
12/12/2019
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

+ Tham ô, lãng phí, quan liêu: Hồ Chí Minh coi đây là những “giặc nội
xâm”, “giặc trong lòng”, “là bạn đồng minh của thực dân và phong
kiến… Tội lỗi ấy cũng nặng như tội lỗi Việt gian, mật thám”.

27
12/12/2019
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

+ Lãng phí là lãng phí sức lao động,

lãng phí thời giờ, lãng phí tiền của.
+ Quan liêu là xa dân, không gần gũi
quần chúng, là gốc sinh ra các bệnh
tham ô, lãng phí; muốn trừ sạch tham
ô, lãng phí trước hết phả tẩy sạch bệnh
quan liêu.

28
12/12/2019
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

+ Tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo:

- Tư túng là tệ kéo bè kéo cánh, tệ nạn bà con bạn hữu mình không
tài cán gì cũng kéo vào chức này, chức nọ; còn những người có tài,
có đức nhưng không vừa lòng mình thì trù dập, đẩy ra ngoài.
- Chia rẽ là gây mất đoàn kết, “bênh vực lớp này, chống lại lớp
khác”.
- Kiêu ngạo là “tưởng mình ở trong cơ quan Chính phủ là thần thánh
rồi… Cử chỉ lúc nào cũng vác mặt quan cách mạng”, làm mất uy
tín của Chính phủ.

29
12/12/2019
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

• Nguyên nhân gây nên tiêu cực trong bộ máy Nhà nước:

• Bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân

Chủ quan • Sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện của cán
bộ

• Công tác cán bộ chưa tốt

• Trình độ phát triển còn thấp của đời
Khách quan sống xã hội
• Âm mưu chống phá của các thế lực thù
địch,… 30
12/12/2019
 b. Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

Biện pháp
nâng cao trình độ dân chủ trong xã hội, thực hành dân chủ rộng
rãi,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân

pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh

phạt nghiêm minh, nghiêm khắc, đúng người đúng tội là cần
thiết, song việc gì cũng xử phạt thì lại không đúng. Cần coi
trọng giáo dục, lấy giáo dục, cảm hóa làm chủ yếu.
cán bộ phải đi trước làm gương, cán bộ giữ chức vụ càng cao,
trách
nhiệm nêu gương càng lớn
phải huy động sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước vào cuộc chiến
chống lại tiêu cực trong con người, trong xã hội và trong bộ máy
Nhà nước.
12/12/2019 31