Chương 4

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀ
NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN,
DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN
NỘI DUNG

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản

Việt Nam

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của

dân, do dân, vì dân

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công

tác xây dựng Đảng và xây dựng Nhà nước
I. Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam

Đảng phải trong sạch, vững mạnh

Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo

của Đảng Cộng sản Việt Nam
1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng

“Cách mệnh trước hết cần phải có gì?

Phải có đảng cách mệnh, để trong thì
vận động và tổ chức quần chúng, ngoài
thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô
sản giai cấp ở mọi nơi. Đảng có vững
cách mệnh mới thành công, cũng như
người cầm lái có vững thì thuyền mới chạy”
1. Tính tất yếu và vai trò lãnh đạo của Đảng

Tính tất yếu và vai

Sự ra đời của Đảng trò lãnh đạo của
Cộng sản Việt Nam Đảng Cộng sản Việt
Nam
Quy luật ra đời của Đảng Cộng sản

C. Mác Lênin
Quy luật ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam

Hồ Chí Minh
khẳng định
Vì sao trong sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam có thêm yếu tố phong trào yêu nước?

Phong trào yêu nước có vai

trò to lớn trong quá trình phát
triển của dân tộc Việt Nam. Sự kết hợp giữa
ba yếu tố: CN
Mác – Lênin,
PTCN, PTYN là
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN KẾT quy luật ra đời
BỞI VÌ HỢP VỚI PHONG TRÀO YÊU
NƯỚC VÌ CẢ 2 PHONG TRÀO CÓ
MỘT MỤC TIÊU CHUNG
của Đảng cộng
sản Việt Nam
thể hiện sự vận
dụng sáng tạo
Chủ nghĩa Mác -
Là yếu tố kết hợp phong trào Lênin vào thực
công nhân và phong trào nông tiễn cách mạng
dân và phong trào yêu nước Việt Nam
của trí thức Việt nam.
Tính tất yếu về sự lãnh đạo của Đảng
Muốn khỏi đi lạc phương hướng, quần chúng phải
có Đảng lãnh đạo để nhận rõ tình hình, đường lối
và định phương châm cho đúng
“Cách mạng là cuộc đấu tranh rất gian khổ. Lực
lượng kẻ địch rất mạnh. Muốn thắng lợi thì lực
lượng quần chúng phải có tổ chức rất chặt chẽ;
chí khí phải kiên quyết. Vì vậy phải có Đảng để tổ
chức và giáo dục nhân dân thành đội quân thật
mạnh, để đánh đổ kẻ thù tranh lấy chính quyền;
Cách mạng thắng lợi rồi, quần chúng vẫn cần có
Đảng lãnh đạo”

Sự ra đời, tồn tại và phát triển của

Đảng Cộng Sản Việt Nam phù hợp
với quy luật phát triển của xã hội
Vai trò lãnh đạo của Đảng

Theo Hồ
Chí Minh Cách mệnh
trước hết
phải có gì?
Vai trò lãnh đạo của Đảng

Đảng lãnh đạo nhân dân giành chính quyền trở thành Đảng cầm quyền

Lãnh đạo ĐCSVN trở

Đường lối Thành lập
Tổ chức nhân dân thành
chính trị nước
chặt chẽ giành chính ĐẢNG CẦM
đúng đắn VNDCCH
quyền QUYỀN
Vai trò lãnh đạo của Đảng - Đảng cầm quyền, dân là chủ

Đảng cầm
Đảng là người Đảng là người
quyền, dân là
lãnh đạo đầy tớ của dân
chủ
Xác định quyền lãnh
Đảng thuộc về nhân dân
đạo duy nhất của Đảng Đảng phải tận tâm, tận
là bản chất, nguyên tắc
đối với xã hội, với chính lực phụng sự nhân dân
của chế độ mới
quyền

Phải đem lại quyền lợi

và lợi ích cho dân theo
Đối tượng lãnh đạo là Dân là chủ, Đảng lãnh
tinh thần việc gì có lợi
quần chúng nhân dân, đạo nhân dân, Đảng
cho dân thì hết sức làm,
toàn dân tộc phải lấy dân làm gốc
việc gì có hại cho dân thì
hết sức tránh
2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh

Đảng là đạo đức, là văn minh

Những vấn đề nguyên tắc trong

hoạt động của Đảng

Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên

Đảng là đạo đức, là văn minh
Đạo đức của Đảng

Đội ngũ đảng viên

phải luôn thấm
nhuần đao đức cách
mạng, tu dưỡng, rèn
luyện phấn đấu cho
lợi ích của nhân dân
và dân tộc Cương lĩnh, đường
lối, chủ trương và
mọi hoạt động thực
tiễn đều nhằm mục
đích đó, luôn trung
Mục đích hoạt thành với lợi ích toàn
động của Đảng là dân tộc
lãnh đạo đấu
tranh giải phóng
dân tộc, giải
phóng giai cấp,
giải phóng con
người
Văn minh của Đảng

Đảng văn Đảng văn Đảng văn

minh minh minh
Đảng phải luôn trong Đội ngũ đảng viên của
Đảng tiêu biểu cho sạch, vững mạnh, làm Đảng phải là những
lương tâm, trí tuệ và tròn sứ mệnh lịch sử do chiến sĩ tiên phong
danh dự của dân tộc nhân dân và dân tộc gương mẫu trong công
giao phó việc và cuộc sống

Đảng có quan hệ quốc tế

Đảng ra đời, tồn tại và Trong giai đoạn Đảng
trong sáng, vì độc lập chủ
phát triển phù hợp với cầm quyền, Đảng hoạt
quyền, hòa bình, hữu
quy luật phát triển của động trong khuôn khổ
nghị, hợp tác của các
văn minh nhân loại Hiến pháp và pháp luật
nước trên thế giới
Đảng là đạo đức, là văn minh
• Đảng là một tổ chức chính trị chân
chính, trung thực, trung thành, quang
minh, chính đại, chung thủy, tôn trọng
công lí và chính nghĩa, phấn đấu, hy
sinh vì độc lập tự do của dân tộc, vì
hạnh phúc của nhân dân. Đảng bao
gồm những người ưu tú của xã hội
kết thành một tổ chức có năng lực, trí
tuệ cao, có trình độ văn hóa , lí luận
đủ sức tiên phong dẫn đường cho
nhân dân trong các giai đoạn phát
triển của lịch sử
Đảng là đạo đức,
là văn minh
Nếu đảng không
đạo đức, văn minh • Đây là bước phát triển sáng
tạo của Hồ Chí Minh đối với lý
luận của Lênin về xây dựng
• Đảng sẽ bị mất quyền lãnh
Đảng kiểu mới của giai cấp vô
đạo và khi đó Đảng chứng tỏ
sản
là một tổ chức không trong
sạch, đội ngũ cán bộ, đảng
viên bị thoái hóa biến chất
• Thành quả cách mạng mà
Đảng lãnh đạo sẽ bị tiêu tan
Xây dựng Đảng là đạo đức, là
văn minh là nội dung đặc sắc
trong tư tưởng Hồ Chí Minh về
Đảng cộng sản Việt Nam
HỒ CHÍ MINH ĐÃ KHẲNG ĐỊNH:

“Một dân tộc, một đảng và mỗi

con người ngày hôm qua là vĩ
đại, có sức hấp dẫn lớn, không
nhất định ngày hôm nay và ngày
mai vẫn được mọi người yêu mến
và ca ngợi, nếu lòng dạ không
trong sáng nữa, nếu sa vào chủ
nghĩa cá nhân”
NHỮNG VẤN ĐỀ NGUYÊN TẮC TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG

Đảng lấy chủ nghĩa

Mác - Lênin làm nền Đảng phải thường Đoàn kết, thống
tảng tư tưởng và kim xuyên tự chỉnh đốn nhất trong Đảng
chỉ nam cho hành động

Đảng phải liên hệ

Kỉ luật, nghiêm
Tập trung dân chủ mật thiết với nhân
minh, tự giác
dân

Tập thể lãnh

Tự phê bình và Đảng phải đoàn
đạo, cá nhân phê bình kết quốc tế
phụ trách
ĐẢNG LẤY CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN LÀM NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG

để đạt mục
tiêu cách
mạng

“Đảng muốn vững

phải có chủ nghĩa
làm “cốt”, trong Đảng
ai cũng phải hiểu, ai
cũng phải theo chủ
nghĩa ấy”, “chủ
nghĩa” ấy là chủ
nghĩa Mác - Lênin
cần phải dựa
vào lý luận
cách mạng
của chủ nghĩa
Mác - Lênin
ĐẢNG LẤY CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN LÀM NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG

Việc học tập, nghiên cứu, tuyên truyền chủ

Việc vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin phải
nghĩa Mác - Lênin phải phù hợp với đối
luôn luôn phù hợp với từng hoàn cảnh
tượng

Tiếp nhận và vận dụng

sáng tạo chủ nghĩa Mác -
Lênin, Hồ Chí Minh lưu ý

Trong quá trình hoạt động, Đảng ta phải chú

ý học tập, kế thừa những kinh nghiệm tốt
Đảng ta phải tăng cường đấu tranh để bảo vệ
của các ĐCS khác, đồng thời Đảng ta phải
sự trong sáng của chủ nghĩa Mác- Lênin
tổng kết kinh nghiệm của mình để bổ sung
chủ nghĩa Mác - Lênin
TẬP TRUNG DÂN CHỦ

“tập trung” và “dân chủ” có mối

quan hệ khăng khít với nhau,
đó là hai vế của một nguyên tắc
Điều kiện tiên quyết khi
thực hiện nguyên tắc
này là tổ chức Đảng phải
trong sạch, vững mạnh

Đây là
nguyên tắc
tổ chức của
Đảng ta

dân chủ dưới sự Tập trung trên nền

chỉ đạo tập trung tảng dân chủ
TẬP TRUNG DÂN CHỦ

Tập trung dân chủ là một nguyên tắc thống nhất, không tách rời, không có
sự đối lập giữa tập trung và dân chủ; trong đó, dân chủ không đối lập với tập
trung mà chỉ đối lập với quan liêu, chuyên chế, độc tài và tập trung cũng
không đối lập với dân chủ mà chỉ đối lập với phân tán, cục bộ, bè phái, tự do
vô chính phủ. Tập trung đúng đắn sẽ làm tăng sức mạnh của dân chủ và dân
chủ đúng đắn phải dựa trên cơ sở tập trung. Tập trung không trên cơ sở dân
chủ sẽ trở thành tập trung quan liêu, chuyên quyền, độc đoán, còn dân chủ
mà không đi tới tập trung sẽ rơi vào tình trạng dân chủ vô tổ chức, hỗn loạn.
Tập trung dân chủ chỉ được thực hiện đúng khi có dân chủ thực chất và đề
cao tính kỷ luật, tăng cường chế độ trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên,
nhất là đối với người đứng đầu mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị.
TẬP THỂ LÃNH ĐẠO, CÁ NHÂN PHỤ TRÁCH

Đây là nguyên
tắc lãnh đạo
của Đảng
TỰ PHÊ BÌNH VÀ PHÊ BÌNH

• làm cho phần tốt trong mỗi con

người nảy nở như hoa mùa xuân,
làm cho mỗi tổ chức tốt lên, phần
Mục đích xấu mất dần đi, tức là vươn đến
chân, thiện, mỹ

Thái độ, • là phải tiến hành thường xuyên như

người ta rửa mặt hàng ngày
• phải thẳng thắn, chân thành, trung
phương thực, không nể nang, giấu giếm và
cũng không thêm bớt khuyết điểm
pháp • phải có tình thương yêu lẫn nhau
TỰ PHÊ BÌNH VÀ PHÊ BÌNH

Một Đảng mà dấu giếm khuyết điểm của

mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có
gan thừa nhận khuyết điểm của mình,
vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có
khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh
ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi
cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như
thế mới là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn,
chắc chắn, chân chính”.
KỶ LUẬT NGHIÊM MINH VÀ TỰ GIÁC

Sức mạnh của một

Tính nghiêm minh tự
tổ chức cộng sản và
giác đòi hỏi ở đảng
mỗi đảng viên bắt
viên phải gương
nguồn từ ý thức tổ
mẫu trong cuộc
chức kỷ luật nghiêm
sống, công tác
minh, tự giác

Tính nghiêm minh Uy tín của Đảng bắt

của của kỷ luật Đảng
đòi hỏi tất cả mọi tổ
chức đảng, tất cả
mọi đảng viên đều
phải bình đẳng
trước Điều lệ Đảng
nguồn từ sự gương
mẫu của mỗi đảng
viên trong việc tự
giác tuân thủ kỷ luật
của Đảng, của Nhà
nước
ĐẢNG PHẢI THƯỜNG XUYÊN TỰ CHỈNH ĐỐN

Việc thường xuyên tự chỉnh • Xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn liền với sự tồn tại và phát triển của
Đảng
đốn Đảng là một yêu cầu của • Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ tất yếu, thường xuyên của
chính sự nghiệp cách mạng Đảng.
Nguyên
tắc này
là quy Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là • Làm cho mỗi cán bộ, đảng viên hiểu rõ, hiểu đúng và thực hành tốt
luật tồn cơ hội để mỗi cán bộ đảng quan điểm, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước
viên tự rèn luyện, giáo dục,tu
tại và • Giúp cán bộ, đảng viên phải nhìn lại mình, phát huy mặt tốt, loại
bỏ mặt xấu vốn có trong mỗi con người
dưỡng đạo đức cách mạng
phát
triển của
Đảng Đảng quan tâm đến việc chỉnh
đốn và đổi mới để hạn chế và • Khi Đảng cầm quyền – có quyền lực có sức mạnh to lớn để cải tạo
xã hội cũ, xây dựng xã hội mới nếu biết sử dụng đúng
ngăn chặn, đẩy lùi mọi tệ nạn • Khi Đảng cầm quyền – nếu người nắm quyền lực, chạy theo quyền
do thoái hóa, biến chất gây lực, lạm dụng quyền để làm lợi cho mình thì cần phải ngăn chặn
nên
ĐOÀN KẾT THỐNG NHẤT TRONG ĐẢNG

Tại sao phải

đoàn kết
trong Đảng?
Sự đoàn kết thống nhất của Đảng phải dựa trên cơ sở lý
luận của Đảng là chủ nghĩa Mác – Lênin, Cương lĩnh, điều
lệ Đảng, đường lối của Đảng

Có đoàn kết tốt thì mới tạo ra cơ sở vững chắc để

thống nhất ý chí và hành động làm cho “Đảng ta tuy
Vì: đông người nhưng khi tiến đánh chỉ như là một người”

Muốn thực hiện đoàn kết trong Đảng phải thực hành dân
chủ rộng rãi, thực hiện tự phê bình và phê bình, tu dưỡng
đạo đức, chống chủ nghĩa cá nhân
ĐẢNG PHẢI LIÊN HỆ MẬT THIẾT VỚI NHÂN DÂN

Để tăng cường mối liên hệ

Đảng là một bộ phận của
mật thiết với dân theo Hồ
toàn thể dân tộc Việt Nam
Chí Minh Đảng cần phải:

Thường xuyên lắng nghe

Vai trò lãnh đạo của ý kiến của nhân dân,
Đảng là do dân ủy hiểu rõ tâm tư, nguyện
thác cho. Đảng lãnh vọng của nhân dân,
đạo, dân làm chủ hướng tới phục vụ nhân
dân

Mối quan hệ giữa Nâng cao dân trí và

Đảng – nhân dân là thường xuyên vận động
mối quan hệ máu nhân dân tham gia vào
thịt xây dựng Đảng

Nhiệm vụ của cán bộ

Đảng viên là phải làm
cho dân tin, dân yêu,
dân kính, dân phục.
ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ

Hồ Chí Minh
khẳng định:

Đảng phải chú trọng

giữ vững và tăng
cường mối quan hệ Hồ Chí Minh luôn coi
quốc tế trong sáng cách mạng Việt Nam là
một bộ phận khăng khít
của cách mạng thế giới
c) Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
CÔNG TÁC CÁN BỘ

Theo Hồ Chí Minh

Đánh giá
Công tác cán cần phải
là một khâu Cán bộ là cán bộ là
bộ là công tác hiểu và
hết sức gôc của mọi phải công
tác gốc của đánh giá
quan trọng công việc minh, khách
Đảng đúng cán bộ
quan
HỒ CHÍ MINH YÊU CẦU TRONG CÔNG TÁC CÁN BỘ CẦN

Phải hiểu đúng và

Phải chống bệnh Phải kết hợp cán bộ
đánh giá đúng cán
địa phương cục bộ trẻ với cán bộ cũ
bộ

Phải chú trọng Phải phòng và

Phải kết hợp cán bộ
huấn luyện cán bộ, chống các tiêu cực
cấp trên với cán
huấn luyện một trong công tác cán
cán bộ địa phương
cách thiết thực bộ

Phải sắp xếp, sử Phải thường xuyên

Phải đề bạt đúng
dụng cán bộ cho kiểm tra, giúp đỡ
cán bộ
đúng cán bộ
II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân

1. Nhà 2. Nhà 3. Nhà

nước dân nước pháp nước trong
chủ quyền sạch, vững
mạnh
 1. Nhà nước dân chủ

DÂN CHỦ LÀ KHÁT VỌNG MUÔN ĐỜI CỦA CON NGƯỜI

Dân chủ
Hồ Chí Minh quan niệm: dân chủ
có nghĩa là “dân là chủ”

“dân là chủ” đối lập với “quan chủ”

Dân làm chủ:
Dân là chủ:
đề cập đến
“Nước ta là nước dân chủ nghĩa là đề cập đến
quyền lực và
vị thế của
nước nhà do nhân dân làm chủ” dân
trách nhiệm
của dân
“Chế độ ta là chế độ dân chủ. Tức
là nhân dân làm chủ”
“Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao
nhất là dân, vì dân là chủ”
1. Nhà nước dân chủ

Nhà nước dân chủ

thể hiện:
Bản chất giai cấp công nhân của nhà nước
Bản chất giai cấp công nhân
của nhà nước ta biểu hiện
Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vị trí
và vai trò cầm quyền qua phương
thức: đề ra đường lối, quan điểm,
chủ trương để nhà nước thể chế
hóa bằng pháp luật, chính sách, kế
hoạch; bằng hoạt động của các tổ
chức Đảng và đảng viên; bằng
công tác kiểm tra
Tính định hướng xã hội chủ nghĩa
trong sự phát triển đất nước
Nguyên tắc cơ bản tổ chức và hoạt
động của Nhà nước là nguyên tắc
tập trung dân chủ
Bản chất giai cấp công nhân
thống nhất với tính nhân dân,
tính dân tộc
Nhà nước ta ra đời là kết quả của
cuộc đấu tranh lâu dài gian khổ của
rất nhiều thế hệ người Việt Nam
Nhà nước ta bảo vệ lợi ích của nhân
dân, lấy lợi ích của dân tộc làm cơ
bản
Trong thực tế, nhà nước ta đã đứng ra
làm nhiệm vụ của cả dân tộc giao phó, đã
lãnh đạo nhân dân tiến hành các cuộc
kháng chiến để bảo vệ nền độc lập, tự do
của Tổ quốc, xây dựng một nước VN hòa
bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và
giàu mạnh, góp phần tích cực vào sự phát
triển, tiến bộ của thế giới
Nhà nước của nhân dân

Thế nào là nhà nước của Hiến pháp năm 1946:

dân? Điều 1: “Nước Việt Điều 32:
Nam là một nước dân
chủ cộng hoà. Tất cả
“Những vịêc
Là nhà nước mà tất cả mọi quyền lực
trong nhà nước và trong xã hội đều quyền bính trong nước quan hệ đến
thuộc về nhân dân là của toàn thể nhân vận mệnh quốc
dân Việt Nam, không gia sẽ đưa ra
phân biệt nòi giống,
gái, trai, giàu nghèo, nhân dân phán
Nhân dân thực thi quyền lực của mình
thông qua hai hình thức dân chủ trực giai cấp, tôn giáo” quyết…”
tiếp và dân chủ gián tiếp
Nhà nước của nhân dân
Quyền lực nhà nước là thừa ủy
quyền của nhân dân
Nhân dân có quyền kiểm soát, phê
bình nhà nước, có quyền bãi miễn
những đại biểu mà họ đã lựa chọn,
bầu ra và có quyền giải tán những
thiết chế quyền lực mà họ lập nên
Xây dựng luật pháp dân chủ - công
cụ quyền lực của nhân dân
• Quyền lực của nhà nước do nhân dân ủy thác,
nhân dân bầu ra nhà nước, chính quyền các
cấp
• Quyền lực của nhân dân được đặt ở vị trí tối
thượng – thể hiện tại điều 32 hiến pháp 1946.
thực chất đó là chế độ trưng cầu dân ý, một
hình thức dân chủ trực tiếp được đề ra khá
sớm ở nước ta
• Nhà nước cũng như chính quyền các cấp do
dân bầu ra, vì vậy phải do dân kiểm soát,
hoàn toàn có quyền bãi miễn họ
• Bằng thiết chế dân chủ, Nhà nước phải có
trách nhiệm bảo đảm quyền làm chủ của dân
• Người dân được hưởng mọi quyền tự do dân
chủ, có quyền làm bất cứ việc gì mà pháp luật
không cấm và có nghĩa vụ tuân theo pháp luật
Nhà nước của nhân dân

Các vị đại diện, do dân cử ra, chỉ

là thừa uỷ quyền của dân, là
“công bộc” của dân

Nhưng có những “vị đại diện” lại

tưởng đó là quyền của mình nên
sinh ra lộng quyền, cửa
quyền…dẫn tới bao chuyện đau
xót
Người lãnh đạo, đại biểu nhân
dân thì phải làm đúng chức
trách, vị thế của mình, không
được coi khinh nhân dân, “cậy
thê” với nhân dân
Nhà nước do nhân dân

Do dân phê bình, giúp đỡ xây

Do dân lập nên, dân làm chủ
dựng
Thế nào
là nhà
nước do
dân?
Nhân dân phải tham gia vào
Do dân ủng hộ, giúp đỡ, đóng
công việc của nhà nước, công
thuế để nhà nước chi tiêu, hoạt
việc xây dựng đất nước là trách
động
nhiệm của dân
Nhà nước do nhân dân

Nhà nước do dân lập nên, do dân ủng hộ, dân làm chủ

Việc nước là việc chung, mỗi

người đều phải có trách nhiệm
“ghé vai gánh vác một phần”
Vì vậy

Hồ Chí Minh khẳng định

Nhà nước do nhân dân

TẤT CẢ CÁC CƠ QUAN

NHÀ NƯỚC ĐỀU PHẢI

Vì vậy Hồ Chí Minh yêu cầu

Nhà nước do nhân dân

Nhà nước do dân tạo ra và nhân

dân tham gia quản lý

Công dân bầu ra Quốc hội-cơ quan quyền lực

cao nhất của Nhà nước

Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Ủy ban Thường

vụ Quốc hội và Chính phủ

Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của

Nhà nước

Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc

quản lý xã hội đều thực hiện ý chí của dân
Nhà nước vì nhân dân

Không có đặc
quyền, đặc lợi,
Thế nào là nhà
thực sự trong
nước vì dân?
sạch, cần kiệm,
liêm, chính
Theo Hồ Chí
Minh, chỉ có một
nhà nước thực sự
Là nhà nước
của dân, do dân
phục vụ lợi ích và
tổ chức, xây
nguyện vọng của
dựng và kiểm
nhân dân
soát thì mới có
thể là nhà nước
vì dân được
Nhà nước vì nhân dân
Thể hiện:
• Là nhà nước phải lo cho dân, bồi
dưỡng sức dân: “ Làm cho dân có
ăn. Làm cho dân có mặc. Làm cho
dân có chỗ ở. Làm cho dân có học
hành”
• Là Nhà nước đặt quyền lợi của dân
lên trên hết “Việc gì có lợi cho dân,
ta phải hết sức làm. Việc gì có hại
cho dân, ta phải hết sức tránh”
Mục đích hoạt động của nhà
nước là cải thiện và nâng cao
đời sống nhân dân
Nhà nước phải biết kết hợp
các loại lợi ích của dân, bảo
đảm sự thống nhất hài hòa,
công bằng
• Mọi chủ trương, chính sách pháp
luật của Nhà nước đều phải xuất
phát từ lợi ích của dân: cả lợi ích
trước măt và lâu dài, cả lợi ích cá
nhân, tập thể và xã hội trong sự
kết hợp hài hòa
• Là nhà nước phải yêu dân, kính
dân: “Chúng ta phải yêu dân, kính
dân thì dân mới yêu ta, kính ta”
• Từ chủ tịch nước đến công chức
bình thường đều phải làm công bộc,
làm đầy tớ cho dân, chứ không
phải “làm quan cách mạng” để “đè
đầu cưỡi cổ nhân dân”
là một nhà nước trong
sạch, không có đặc quyền,
đặc lợi nào
Nhà nước vì dân

“Tôi tuyệt nhiên không ham muốn công danh

phú quý chút nào. Bây giờ phải gánh chức Chủ
tịch là vì đồng bào ủy thác thì tôi gắng sức
làm, cũng như người lính vâng mệnh lệnh của
quốc dân ra trước mặt trận. Bao giờ đồng bảo
cho tôi lui, thì tôi rất vui lòng lui… Riêng phần
tôi làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh,
nước biếc để câu cá, trồng hoa, sớm chiều
làm bạn với các cụ già hái củi, em trẻ chăn
trâu, không dính líu gì với vòng danh lợi”
2. NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN

Nhà nước hợp pháp, Nhà nước thượng Pháp quyền nhân
hợp hiến tôn pháp luật nghĩa
Nhà nước hợp pháp, hợp hiến

Tuyên ngôn độc lập

Thực hiện tổng tuyển
đánh dấu sự ra đời của
cử để bầu ra nhà nước
nhà nước mới – nhà
hợp pháp, hợp hiến
nước Việt Nam DCCH

Tháng 11 năm 1946

Đại hội quốc dân Tân thông qua bản Hiến
Trào thông qua danh pháp đầu tiên của nước
sách chính phủ lâm Để trở thành Việt Nam DCCH hoàn
thời thiện tính hợp hiến của
nhà nước nhà nước mới
hợp pháp,
hợp hiến cần
phải làm gi?
Nhà nước hợp pháp, hợp hiến

Đại hội Tuyên ngôn

quốc dân độc lập đánh
dấu sự ra đời
Tân Trào Thông qua một số chính của nhà
16- sách quan trọng như nước mới - 2/9/1945 Hồ Chí Minh
17/8/1945 thông qua chính phủ lâm VNDCCH đọc TNĐL tuyên bố về
thời, quốc kỳ, quốc ca và nền độc lập của Việt
một số chính sách đối Nam, khai sinh ra nước
nội, đối ngoại sau khi CM Việt Nam DCCH
thành công
Nhờ đó chính phủ lâm
Đây là một bước tập dượt
thời cách mạng của nhân
để đảm bảo sau khi CM
dân lập ra đã có vị trí hợp
thành công thì chính phủ
pháp. Bản tuyên ngôn
lâm thời sẽ đứng ra đảm
độc lập khẳng định về
nhiệm chức năng của
quyền các dân tộc có giá
chính phủ mới, đáp ứng
trị đóng góp vào sự phát
yêu cầu khách quan của
triển nền pháp lý tiến bộ
lịch sử
của nhân loại
 Nhà nước hợp pháp,
hợp hiến

Thực hiện tổng Thông qua bản

tuyển cử bầu hiến pháp đầu
ra nhà nước tiên hoàn thiện
hợp pháp, hợp tính hợp hiến
hiến của nhà nước Ngày 20/9/1945 kí
Tại phiên họp đầu tiên của mới
chính phủ nước VNDCCH sắc lệnh số 34 thành
(3/9/1945), Hồ Chí Minh đã chỉ lập ủy ban dự thảo
ra một trong những nhiệm vụ Hiến pháp gồm 7
cấp bách là tổ chức tổng tuyển thành viên do Hồ Chí
cử để bầu ra quốc hội theo chế Minh làm trưởng ban
độ phổ thông đầu phiếu

Ngày 17/9/1945 Hồ Chí Minh ra Ngày 9/11/1946,

lệnh ấn hành thể lệ tổng tuyển Quốc hội thông qua
cử. Hiến pháp nước Việt
Ngày 6/1/1946 cuộc tổng tuyển Nam Dân chủ Cộng
cử bầu quốc hội diễn ra thành hòa
công, bầu được 333 đại biểu
Thực hiện quyền dân chủ, nhân dân bầu ra chính quyền các cấp

Bối Miền Nam chống Pháp gây hấn Hơn

cảnh 89%
bầu cử tri
cử Miền Bắc chống Tưởng gây rối đi bầu
Giải quyết vấn đề diệt giặc đói và diệt giặc dốt, giặc
ngoại xâm. Chuẩn bị những điều kiện để dân thực
hiện quyền dân chủ của mình
Kết
quả
Nhà nước hợp pháp, hợp hiến
 Làm tốt công
Nhà nước thượng tác lập pháp Chú trọng đưa
tôn pháp luật pháp luật vào cuộc
sống
Nhà nước thượng tôn pháp luật

“Bảy xin hiến pháp ban hành

Trăm điều phải có thần linh pháp quyền”

Pháp luật là tối thượng vì luật pháp

phản ánh ý chí của dân
Trong nhà nước dân chủ, nhân dân là chủ thể quyền lực của
nhà nước. Mọi quyền dân chủ của người dân được thể chế
bằng hiến pháp và pháp luật

Nhân dân tuân theo pháp luật là tuân theo ý chí của mình.
Nhà nước phải tuân theo pháp luật là nhà nước đang tuân
theo ý chí của nhân dân
Nhà nước thượng tôn pháp luật

Dân chủ và pháp

luật phải đi đôi với
nhau

Pháp luật bảo đảm Việc thành lập ra

quyền tự do dân chủ nhà nước phải do
của nhân dân nhân dân quyết định

Mọi quyền dân chủ Việc đặt ra pháp luật

của người dân được của nhà nước phải
thể chế hóa bằng được sự đồng ý của
pháp luật nhân dân
Nhà nước thượng tôn pháp luật

Nâng cao trình độ

hiểu biết và năng
lực sử dụng luật của
người dân

Tuyên truyền giáo

dục pháp luật cho
nhân dân

Người thực thi pháp

luật phải gương mẫu
trong việc tuân thủ
pháp luật, phải thật
sự công tâm và
nghiêm minh
Nhà nước
thượng tôn
pháp luật
Pháp quyền nhân nghĩa

Pháp quyền nhân nghĩa

Hồ Chí Minh thể hiện
NHÀ NƯỚC TÔN TRỌNG, BẢO ĐẢM THỰC HIỆN ĐẦY ĐỦ CÁC QUYỀN CON NGƯỜI
Trong pháp quyền nhân nghĩa, pháp luật có tính nhân văn, khuyến thiện

Tính
Tính nhân
khuyến Như vậy,
văn của
thiện của pháp luật
hệ thống Thể hiện ở việc ghi hệ thống Trong pháp luật trong Nhà
pháp luật nhận đầy đủ và pháp luật luôn bảo vệ lẽ nước pháp
bảo vệ quyền con phải, bảo vệ cái quyền
người đúng, cái tốt nhân nghĩa
của Hồ Chí
Minh chính
Thể hiện ở tính Pháp luật lấy giáo
là pháp
nghiêm minh, dục, cảm hóa,
luật vì con
khách quan và thức tỉnh con
người
công bằng người làm căn bản
3. NHÀ NƯỚC TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH

Kiểm soát quyền Phòng, chống tiêu

lực Nhà nước cực trong nhà nước
Kiểm soát quyền lực nhà nước
Kiểm soát quyền lực nhà nước

Kiểm soát quyền lực

nhà nước là tất yếu

Hình thức của kiểm soát

quyền lực nhà nước

Phải khéo kiểm soát

quyền lực nhà nước
Kiểm soát quyền lực nhà nước

Các cơ quan, cán bộ nhà nước dù ít hay

nhiều cũng nắm giữ quyền lực

Tại sao cần

phải kiểm
soát quyền Khi đã nắm giữ quyền lực, các cơ quan, cán bộ
nhà nước đều có thể trở nên lạm quyền
lực nhà
nước?
Quyền lực của nhà nước là do dân ủy thác, để
đảm bảo quyền lực thuộc về nhân dân cần phải
kiểm soát quyền lực nhà nước
Kiểm soát quyền lực nhà nước

Cần phát huy vai trò, trách nhiệm của

Đảng cộng sản việt Nam

Hình thức
kiểm soát Dựa trên cách thức tổ chức bộ máy nhà nước
và việc phân công, phân nhiệm giữa các cơ
quyền lực quan thực thi quyền lực của nhà nước
nhà nước
Nhân dân là chủ thể của quyền lực tối cao
của nhà nước, vì vậy có quyền kiểm soát nhà
nước
Kiểm soát quyền lực nhà nước

Muốn khéo Cần phải kiểm

kiểm soát quyền soát từ trên
lực nhà nước xuống và từ
thì: dưới lên

Việc kiểm soát

phải có hệ
thống và người
đi kiểm soát
phải là những
người có uy tín
Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước

Trong quá trình lãnh đạo xây dựng Nhà nước Việt Nam, Hồ Chí Minh thường
nhắc nhở mọi người đề phòng và khắc phục những tiêu cực sau:
Phòng, chống
tiêu cực trong
nhà nước
Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước

Đặc quyền, đặc lợi

Đặc quyền, đặc lợi là

“Đặc quyền, đặc lợi là sản phẩm tất yếu của
một chế độ xã hội độc
thói cậy mình là
quyền lợi đặc biệt chỉ
dành riêng cho một đoán, chuyên quyền, người trong cơ Lạm quyền để
người hay một nhóm, không có dân chủ
một tầng lớp nào đó
quan chính vơ vét tiền của,
Bản chất của đặc quyền,
được hưởng mà đặc lợi là xấu xa, không quyền để cửa làm lợi cho cá
những người bình nhân văn, không văn
thường khác không hoá, đối lập với bản chất
quyền, hách nhân mình
thể có được” tốt đẹp của chính đảng dịch với dân
vô sản và những người
cộng sản chân chính
Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước

Tham ô Lãng phí Quan liêu

Là lãng phí thời Là nguồn gốc sinh ra
Lấy của công dùng
gian, sức lao động, bệnh tham ô, lãng
vào việc riêng
tiền của … phí

Chống lãng phí là Không sát công việc

Quên cả thanh liêm, biện pháp tiết kiệm thực tế, trọng hình
đạo đức – vấn đề quốc sách thức, không đi sâu
của mọi quốc gia vào vấn đề
Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước

Hồ Chí Minh khẳng định

Phòng, chống tiêu cực trong nhà nước

Tư túng Chia rẽ Kiêu ngạo

Là kéo bè, kéo cánh, Là “bênh lớp này Là “tưởng rằng mình
tệ nạn bà con bạn chống lại lớp khác”, ở trong cơ quan chính
hữu mình không tài không biết cách đoàn phủ là thần thánh rồi
năng gì cũng kéo vào kết làm cho mọi …Cử chỉ lúc nào cũng
chức này, chức nọ. người hòa thuận dẫn vác mặt quan cách
Người tài đức nhưng đến mất đoàn kết mạng”, làm mất uy tín
không vừa lòng thì của Chính phủ
đẩy ra ngoài
CÁC BIỆN PHÁP CƠ BẢN THEO HỒ CHÍ MINH

Nâng cao trình độ dân

Kết hợp thực hiện tính
chủ trong xã hội, thực Pháp luật của nhà
nghiêm minh của luật
hành dân chủ rộng rãi, nước, kỉ luật của Đảng
pháp và đẩy mạnh giáo
phát huy quyền làm chủ phải nghiêm minh
dục đạo đức
của nhân dân

Thực hiện việc nêu

Huy động sức mạnh của
gương,tu dưỡng đạo
chủ nghĩa yêu nước
đức trong cán bộ
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ XÂY
DỰNG NHÀ NƯỚC

Vận dụng tư tưởng

Hồ Chí Minh vào
xây dựng Đảng,
Nhà nước

Xây dựng Đảng thật

Xây dựng nhà
sự trong sach, vững
nước
mạnh

Phải xây dựng Đổi mới, tăng

Phải đề ra đường Phải tổ chức thực Phải chú trọng
nhà nước thật sự cường sự lãnh
lối, chủ trương hiện tốt chủ hơn nữa công tác
trong sạch, vững đạo của Đảng với
đúng đắn trương của Đảng chỉnh đốn Đảng
mạnh nhà nước
THANK YOU !