CHƯƠNG 4

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀ NHÀ

NƯỚC CỦA NHÂN DÂN,

DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN

 NỘI DUNG CHÍNH

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC

CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN
DÂN

VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

VÀO CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ
XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC
 PHẦN 1
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

TÍNH TẤT YẾU VÀ VAI TRÒ

LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM

ĐẢNG
PHẢI TRONG SẠCH, VỮNG
MẠNH
 1. TÍNH TẤT YẾU VÀ VAI TRÒ
LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM

HỒ CHÍ
Đảng cộng sản Việt Nam ra đời, tồn tại và phát
MINH triển chính là do nhu cầu tất yếu của xã hội Việt
KHẲNG Nam từ đầu những năm 1930 trở đi.
ĐỊNH Đảng được dân tộc trao cho sứ mệnh lãnh đạo
đất nước.

Sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam xuất phát từ yêu cầu
phát triển của dân tộc Việt Nam: giành độc lập, tự do cho dân tộc
 VỀ SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

ĐẢNG CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN

CỘNG SẢN
VIỆT NAM
LÀ SẢN
PHẨM CỦA PHONG TRÀO CÔNG NHÂN
SỰ KẾT
HỢP BA
YẾU TỐ
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC
TẠI SAO CÓ PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRONG
SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ?

LÝ PTYN có vai trò to lớn trong

DO quá trình phát triển của dân
tộc Việt Nam.

PHONG TRÀO CÔNG NHÂN KẾT HỢP VỚI PHONG TRÀO YÊU
NƯỚC VÌ CẢ 2 PHONG TRÀO CÓ MỘT MỤC TIÊU CHUNG

Là yếu tố kết hợp phong trào công nhân và

phong trào nông dân và phong trào yêu
nước của trí thức Việt nam.
 VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM
CÁCH MỆNH
TRƯỚC HẾT
PHẢI CÓ CÁI GÌ? PHẢI CÓ ĐẢNG CÁCH MỆNH

Sức mạnh của nhân dân chỉ được phát

huy khi được tuyên truyền, tập hợp, tổ
chức dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản
Việt Nam.

Sự ra đời, tồn tại và phát triển của Đảng

cộng sản Việt Nam phù hợp với qui luật
phát triển của xã hội.
 2. ĐẢNG PHẢI TRONG
SẠCH,VỮNG MẠNH

ĐẢNG Mục đích hoạt động của Đảng là lãnh đạo đấu
LÀ ĐẠO tranh giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải
ĐỨC, LÀ phóng con người
VĂN
MINH Cương lĩnh, đường lối, chủ trương và mọi hoạt
động thực tiễn đều nhằm mục đích đó, luôn trung
thành với lợi ích toàn dân tộc

Đội ngũ đảng viên phải luôn thấm nhuần đao đức cách mạng, tu
dưỡng, rèn luyện phấn đấu cho lợi ích của nhân dân và dân tộc
 Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ, danh
dự của dân tộc

Mọi hoạt động của Đảng đều xuất phát từ

yêu cầu phát triển của dân tộc, lấy lợi ích tối
cao của dân tộc làm trọng.
Đảng phải luôn trong sạch, vững mạnh, làm
ĐẢNG LÀ tròn sứ mệnh lịch sử do nhân dân, dân tộc
ĐẠO ĐỨC, giao phó.
LÀ VĂN Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp
MINH và pháp luật, Đảng không đứng trên dân tộc.

Các đảng viên đều là những chiến sĩ tiên

phong, gương mẫu trong công tác và cuộc
sống hằng ngày

Đảng có quan hệ quốc tế trong sáng

 Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư
tưởng và kim chỉ nam cho hành động

Tập trung dân chủ

NHỮNG Tự phê bình và phê bình

VẤN ĐỀ
NGUYÊN Kỉ luật, nghiêm minh, tự giác
TẮC
TRONG
HOẠT Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn
ĐỘNG
CỦA Đoàn kết, thống nhất trong Đảng
ĐẢNG
Đảng phải liên hệ mật thiết với nhân dân

Đảng phải đoàn kết quốc tế

 Tổng khởi
nghĩa
giành chính
quyền
của nhân
dân ta
trong cách
mạng
Tháng 8
 ĐẢNG LẤY CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN LÀM
NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG
Kế thừa kinh
Đảng lấy Chủ nghĩa Mác nghiệm của các
– Lênin làm “cốt” nước anh em, tổng
kết kinh nghiệm
làm phong phú
Học tập, nghiên cứu, tuyên truyền, thêm Chủ nghĩa
vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin Mác – Lênin
phải phù hợp với từng đối tượng,
phù hợp từng hoàn cảnh.

Tăng cường đấu

Vận dụng chủ nghĩa Mác – tranh để bảo vệ sự
Lênin phải phù hợp với từng trong sáng của chủ
đối tượng, phù hợp từng
nghĩa Mác - Lênin
hoàn cảnh.
 TẬP TRUNG DÂN CHỦ

Tập trung trên nền tảng của

Đây là
dân chủ
nguyên
tắc tổ
chức
Dân chủ dưới sự chỉ đạo của
của
tập trung
Đảng ta
 TẬP THỂ LÃNH ĐẠO, CÁ NHÂN
PHỤ TRÁCH

Vì sao phải có tập thể cùng

Đây là tham gia lãnh đạo?
nguyên
tắc lãnh
đạo của Vì sao phải giao cho cá nhân
Đảng ta phụ trách?
 TỰ PHÊ BÌNH VÀ PHÊ BÌNH

Mục đích là làm cho phần

tốt trong mỗi con người phát
Đây là triển, cái xấu mất dần đi
nguyên
tắc sinh
hoạt của Thái độ và phương pháp phê
bình phải trên tình thần đồng
Đảng ta chí, yêu thương lẫn nhau
 KỶ LUẬT NGHIÊM MINH
VÀ TỰ GIÁC

Uy tín của Đảng là ở tính kỷ luật

Đây là nghiêm minh trong tổ chức
Đảng, và gương mẫu tự giác
nguyên
chấp hành kỷ luật của Đảng
tắc để viên.
phân biệt
với Đảng
Đảng là một tổ chức gồm những
của Quốc người tự giác phấn đấu cho lý
tế 2 tưởng cộng sản chủ nghĩa
 ĐẢNG PHẢI THƯỜNG
XUYÊN TỰ CHỈNH ĐỐN

Xây dựng,
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn
chỉnh đốn Đảng liền với sự tồn tại và phát triển
là cơ hội để của Đảng
mỗi cán bộ
đảng viên tự
rèn luyện, giáo
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là
dục,tu nhiệm vụ tất yếu, thường xuyên
dưỡng đạo đức của Đảng.
cách mạng.
 ĐOÀN KẾT THỐNG NHẤT
TRONG ĐẢNG

Sự đoàn kết thống nhất của

Đảng phải dựa trên cơ sở lý
luận của Đảng là chủ nghĩa Mác
Đây là yếu – Lênin, Cương lĩnh, điều lệ
tố làm Đảng, đường lối của Đảng
nên sức
mạnh của Muốn thực hiện đoàn kết trong
Đảng ta Đảng phải thực hành dân chủ
rộng rãi, thực hiện tự phê bình
và phê bình, tu dưỡng đạo đức,
chống chủ nghĩa cá nhân.
 ĐẢNG PHẢI LIÊN HỆ MẬT
THIẾT VỚI NHÂN DÂN

Đảng là một bộ phận của toàn thể dân tộc

Việt Nam

Yêu cầu đối với Đảng là hướng tới phục vụ

nhân dân.

Mối quan hệ giữa Đảng – nhân dân là

mối quan hệ máu thịt

Nhiệm vụ của cán bộ Đảng viên là phải làm cho dân tin, dân
yêu, dân kính, dân phục.
 ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ

Xuất phát từ tính chất

Đảng quốc tế của giai cấp công
phải giữ nhân
vững và
tăng
cường Cách mạng Việt Nam là
mối một bộ phận của cách
mạng thế giới
quan hệ
quốc tế
 Phải tuyệt đối trung thành với Đảng

Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương

lĩnh, đường lối, quan điểm, chủ trương, nghị quyết
XÂY của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng
DỰNG Phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức
ĐỘI cách mang
NGŨ Phải luôn luôn học tập, nâng cao trình độ về mọi mặt
CÁN
BỘ , Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân
ĐẢNG
VIÊN Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo

Phải là những người luôn luôn phòng và chống tiêu

cực
 NHÀ NƯỚC DÂN CHỦ
Phần 2. TƯ
TƯỞNG HỒ
CHÍ MINH
VỀ NHÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN
NƯỚC CỦA
NHÂN DÂN,
DO NHÂN
DÂN, VÌ NHÀ NƯỚC TRONG
NHÂN DÂN SẠCH, VỮNG MẠNH
 1.NHÀ NƯỚC DÂN CHỦ

Bản chất giai cấp của nhà nước

Nhà nước của nhân dân

Nhà nước do nhân dân

Nhà nước vì nhân dân

 Đảng cộng sản Việt Nam giữ vị trí và
vai trò cầm quyền qua phương thức:
Bản
đề ra đường lối, quan điểm, chủ
chất
trương để nhà nước thể chế hóa bằng
GCCN
pháp luật, chính sách, kế hoạch; bằng
của
hoạt động của các tổ chức Đảng và
Nhà
đảng viên; bằng công tác kiểm tra
nước
ta Ở tính định hướng XHCN trong sự phát
được triển đất nước
biểu
hiện Ở nguyên tắc tổ chức cơ bản của nó là
nguyên tắc tập trung dân chủ
 Bản chất giai cấp công nhân thống nhất với
tính nhân dân, tính dân tộc

Nhà nước ta ra đời là kết quả của cuộc

Biểu đấu tranh lâu dài, gian khổ với sự hy sinh
hiện: xương máu của bao thế hệ cách mạng
Nhà nước bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi
ích của dân tộc làm nền tảng

Nhà nước mới đảm đương nhiệm vụ mà toàn

thể dân tộc giao phó
 Thế nào là nhà nước của dân?

Hiến pháp năm 1946:

Điều 1: “Nước Việt Nam là Điều 32: “Những

một nước dân chủ cộng hoà. vịêc quan hệ đến
Tất cả quyền bính trong vận mệnh quốc
nước là của toàn thể nhân gia sẽ đưa ra
dân Việt Nam, không phân nhân dân phán
biệt nòi giống, gái, trai, giàu quyết…”
nghèo, giai cấp, tôn giáo”
 Quyền lực nhà nước là thừa ủy quyền của nhân dân

Nhân dân có quyền kiểm soát, phê bình nhà nước, có

quyền bãi miễn n đại biểu mà họ đã lựa chọn, bầu ra và
có quyền giải tán những thiết chế quyền lực mà họ đã
lập nên.

Luật pháp dân chủ và là công cụ quyền lực của nhân

dân

Dân là chủ: có quyền làm những việc mà

Nhà pháp luật không cấm và có nghĩa vụ tuân
nước theo pháp luật
của
Dân là chủ: Nhà nước phải xây dựng thiết chế
dân
để thực thi quyền dân chủ của dân
 Các vị đại diện, do dân cử ra, chỉ là thừa uỷ
Vậy quyền của dân, là “công bộc” của dân

Nhưng có những “vị đại diện” lại tưởng đó là

quyền của mình nên sinh ra lộng quyền, cửa
quyền…dẫn tới bao chuyện đau xót

“Cậy thế mình ở trong ban “Quên rằng dân bầu

này ban nọ, rồi ngang tàng ra mình để làm việc
phóng túng, muốn sao được cho dân, chứ không
vậy, coi khinh dư luận, không phải để cậy thế với
nghĩ đến dân” dân”
 Thế nào là nhà nước do dân?
Do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình

Đó là Dân làm chủ, do dân ủng hộ, giúp đỡ, đóng thuế
nhà Tạo mọi điều kiện để nhân dân thực hiện những
nước quyền mà hiến pháp và pháp luật đã quy định
đầy đủ.
Các
cơ Dựa vào dân
Coi trọng việc giáo dục
quan nhân dân, nhân dân phải
Liên hệ với dân
nhà tự giác phấn đấu để có
đủ năng lực thực hiện
nước Chịu sự kiểm soát của
quyền dân chủ của mình
dân
phải
 Thế nào là nhà nước vì dân?

Đó là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng của

nhân dân, không có đặc quyền, đặc lợi, thực sự
trong sạch, cần kiệm liêm chính

Theo Hồ Chí Minh, chỉ có một nhà nước thực sự

của dân, do dân tổ chức, xây dựng và kiểm soát thì
mới có thể là nhà nước vì dân được

Từ Chủ tịch trở xuống đều là công bộc của dân

 NHÀ NƯỚC HỢP HIẾN, HỢP
PHÁP

2. NHÀ NHÀ NƯỚC THƯỢNG TÔN

NƯỚC PHÁP LUẬT
PHÁP
QUYỀN
PHÁP QUYỀN NHÂN
NGHĨA
Xây dựng một nhà nước hợp hiến, hợp pháp

Nhà nước hợp hiến là nhà nước do nhân dân

bầu ra bằng hình thức dân chủ
Chỉ 1 ngày sau khi đọc “Tuyên ngôn độc lập”,
trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm
thời, Bác đã đề nghị tổ chức tổng tuyển cử để
lập Quốc hội rồi từ đó lập ra Chính phủ
 “Chúng ta phải có một Hiến pháp dân chủ. Tôi đề
nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc
tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu”

Theo Ngày 20/9/1945, Bác ký sắc lệnh số 34

đó thành lập UB dự thảo Hiến pháp của
nước Việt nam Dân chủ cộng hòa

Cuộc tổng tuyển cử được tiến hành trong cả

nước chỉ 4 tháng sau ngày Độc lập, đưa lực lượng
chính trị của nhân dân lên cầm quyền
 Bối Nam bộ chống Pháp gây hấn Hơn
cảnh 90%
bầu cử tri
cử Bắc bộ chống Tưởng gây rối đi bầu
Giải quyết vấn đề diệt giặc đói và diệt giặc dốt, giặc
ngoại xâm. Chuẩn bị những điều kiện để dân thực
hiện quyền dân chủ của mình

333 đại biểu trúng cử. Phiên họp Quốc hội

Kết
đầu tiên, ngày 2/3/1946 quyết định thêm
quả
50 ghế cho VNQD Đảng, 20 ghế cho VNCM
đồng minh hội không qua bầu cử
 NHÀ NƯỚC THƯỢNG TÔN PHÁP LUẬT

Đưa pháp luật vào trong cuộc sống, đảm bảo cho
pháp luật được thi hành và có cơ chế giám sát
việc thi hành pháp luật
Nhà nước dân chủ

Trong khuôn khổ

Pháp Dân
luật chủ
Luôn đi đôi với nhau

Đảm bảo cho chính quyền vững mạnh

 Hồ Chí Minh luôn nêu cao tính nghiêm minh
của pháp luật

Hồ Chí Minh luôn khuyến khích nhân dân phê

bình, giám sát công việc của nhà nước, giám
sát quá trình nhà nước thực thi pháp luật, nhắc
nhở cán bộ nhà nước phải gương mẫu tuân
thủ pháp luật.
 Để có nhà nước pháp quyền, phải:

Xây dựng, hoàn Tuyên truyền Hiến

thiện Hiến pháp pháp và pháp luật cho
và hệ thống nhân dân biết để thực
pháp luật hành trong xã hội

“Làm sao cho dân biết hưởng quyền dân chủ, biết
dùng quyền dân chủ của mình, dám nói, dám làm,
dám phê bình cán bộ khi họ có khuyết điểm”
 PHÁP QUYỀN NHÂN NGHĨA

Pháp luật có Pháp luật thể hiện

tính nhân văn, tính nghiêm minh
khuyến thiện, nhưng khách quan và
lấy mục đích công bằng
giáo dục, cảm
hóa
Nhà nước phải tôn trọng, đảm bảo thực hiện
đầy đủ các quyền con người, chăm lo đến lợi
ích của mọi người
 Kiểm soát quyền lực của nhà nước
3. NHÀ
NƯỚC
TRONG
SẠCH,
VỮNG Phòng, chống tiêu cực trong nhà
MẠNH nước
 KIỂM SOÁT QUYỀN LỰC
NHÀ NƯỚC

Dựa trên cách Nhân dân là

Về hình
thức, cần
thức tổ chức chủ thể tối
bộ máy nhà cao của
phát huy
nước và việc quyền lực
vai trò,
phân công,
trách nhà nước, vì
phân nhiệm
nhiệm của vậy có quyền
giữa các cơ
Đảng cộng kiểm soát
quan thực thi
sản việt quyền lực
quyền lực của
Nam
nhà nước nhà nước
 Phòng, chống tiêu cực trong Nhà nước

Đề phòng và khắc phục những tiêu cực

trong hoạt động của Nhà nước

Một là, Phải tẩy trừ thói cậy mình là người

đặc trong cơ quan chính quyền để cửa
quyền quyền, hách dịch với dân
đặc lợi

Lạm quyền để vơ vét tiền của, làm

lợi cho cá nhân mình
 Hai là, tham ô, lãng phí, quan liêu

Tham ô, lãng phí,quan liêu dù vô tình hay cố ý, đều

là bạn đồng minh của thực dân, phong kiến

“…nó làm hỏng tinh thần trong sạch và ý chí khắc

khổ của cán bộ ta. Nó phá hoại đạo đức cách mạng
của ta là cần, kiệm, liêm, chính”

Tội lỗi ấy cũng nặng như tội Việt gian, mật thám

Ba là, “tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo”

 Nâng cao trình độ dân chủ trong xã hội, thực
hành dân chủ rộng rãi, phát huy quyền làm chủ
của nhân dân
Pháp luât của nhà nước, kỉ luật của Đảng phải
nghiêm minh
CÁC BIỆ N
PHÁ P CƠ Kết hợp thực hiện tính nghiêm minh của luật pháp
BẢ N và đẩy mạnh giáo dục đạo đức
THEO HỒ
CHÍ
MINH: Thực hiện việc nêu gương,tu dưỡng đạo
đức trong cán bộ

Huy động sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước

PHẦN 3. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO
CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG NHÀ
NƯỚC
 XÂY DỰNG ĐẢNG THẬT SỰ
TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH

Phải đề
ra Phải tổ chức Phải chú
đường thực hiện trọng hơn
lối, chủ thật tốt nữa công tác
trương đường lối, chỉnh đốn
đúng chủ trương Đảng
đắn của Đảng
 Phải xây dựng Nhà nước thật
XÂY sự trong sạch, vững mạnh
DỰNG
NHÀ
NƯỚC
Đổi mới, tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đối với nhà nước
 CÂU HỎI CHUẨN BỊ BÀI
 1. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về những
nguyên tắc hoạt động của Đảng trong xây dựng và
chỉnh đốn Đảng hiện nay.
 2. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng cộng
sản Việt Nam để phân tích vấn đề phòng, chống
các tiêu cực trong Đảng hiện nay.
 2. Phân tích những điểm đặc sắc trong tư tưởng
Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước Việt Nam.
 3. Xây dựng nhà nước pháp quyền hiện nay theo
tư tưởng Hồ Chí Minh, cần chú ý những vấn đề gì?