Respiratorna fizikalna terapija

kod dece obolele od astme

Prim.dr Vera Bekić, Klinika za
d.habilitaciju i rehabilitaciju,
IZZZDIOV, Novi Sad, 16.mart 2018.
 Astma
• u svetu oko 12% dece boluje od astme
• hronična bolest disajnih puteva koja se u našoj
zemlji javlja sa prevalencijom od 10%
• hronična zapaljenska bolest disajnih puteva
koja dovodi do ponavljanih epizoda sviranja u
grudima, gušenja i kašlja
• tegobe se javljaju tokom dana i noću, a osim
alergena može je izazvati i fizički napor
 Patofiziologija astme
• Bolest je posledica pojačanog odgovora disajnih
puteva na različite stimulanse koji dovode do
promenljivog sužavanja disajnih puteva koje se
prekida spontano ili nakon primene lekova
• Uzroci: atopijska konstitucija(alergija na polene,
grinje, gljivice, kućnu prašinu, lekove, alergeni iz
hrane), pasivno i aktivno pušenje, infekcije
izazvane virusima, ishrana bogata solju, snažne
emocije, fizički zamor, promena vremena,
aerozagađenja
 Lečenje dece obolele od astme
• Dijagnoza astme
• Fizikalni pregled
• Alergološki testovi
• Ispitivanje plućne funkcije
• Medikamentna terapija(kod akutnih stanja i
preventivna)
• Fizikalno lečenje astme
 Lečenje astme i samokontrola
• Redovna upotreba leka(akutna i preventivna
terapija)
• Izbegavanje alergena(1xnedeljno prati jastuke,
1x u 2 nedelje prati pokrivače na 60°C)
• Merenje PEF-a(zonski sistem merenja: zelena
između 80-100%, žuta između 50-80%, crneva
niža od 50%)
 Mere rehabilitacije
• Aerosol terapija
• Položajna drenaža
• Relaksacija
• Vežbe disanja
• Korektivne vežbe
• Klimatoterapija
• Komplementarne metode
 Aerosol terapija
• unošenje tečnih i čvrstih čestica u disajne
puteve radi razvodnjavanja bronhalnog
sekreta ili radi lokalnog farmakodinamskog
efekta: mukolitici, bronhodilatatori, antibiotici,
fiz.rastvor; prirodne inhalacije radioaktinim
Radonom ili aerosoli u rudnicima soli, te
ovlaživanje vazduha
 Položajna drenaža
• Osnovni metod za uklanjanje sekreta iz disajnih
puteva
• Bazira se na korišćenju sile Zemljine teže i dodatnih
fizičkih postupaka da bi se potpomoglo isticanje
bronhalnog sekreta iz manjih disajnih puteva u
veće, a otamo se kašljem izbacuje u spoljašnju
sredinu
• Primenjuje se 2-4x dnevno u trajanju 15-30
minuta(zavisno od količine sekreta i tolerancije
pacijenta; propisuje je pulmolog)
 Relaksacija
• Sprovodi se u dva vida: somatska(mišićna) i
psihoterapijska
• Schultzova metoda- modifikovana Jacobsonova
relaksacija za decu ( početni položaj na leđima sa
podloškom ispod kolena i povišenim uzglavljem) po
redosledu: šaka-podlaktica-nadlaktica-vrat-lice-leđa-
grudni koš-stomak-karlica-natkolenica-potklenica-
stomak
• Spovodi je psiholog, fizioterapeut ili defektolog
• Drugi početni položaj na boku, sedeći, stojeći
 Disajne vežbe
• Cilj: povećanje ventilacije pluća, smanjenje
potrošnje energije potrebne za disanje,
sprečavanje nastanka deformiteta gr.koša i
kičm.stuba, olakšavanje ili sprečavanje napada
otežanog disanja i gušenja, povećanje
pokretljivosti grudnog koša, uklanjanje
bronhogenog sekreta
 Vreme sprovođenja vežbi disanja
• U svim fazama bolesti: dijafragmalno i donje
rebarno disanje(sa dubokim insipirijumom i
laganim ekspirijumom(ins. : eks.=4:3)
• U akutnoj fazi bolesti: kontrolisano disanje sa
relaksiranim inspirijumom i ekspirijumom
• Samo pri položajnoj drenaži: vežbe
segmentnog disanja
 Korektivne vežbe
• Potrebno je sprovoditi kada se primeti loše držanje tela,
funkcionalna kifoza i skolioza, strukturalna kifoza i skolioza,
deformiteti grudnog koša(pectus ekskavatum i karinatum)
• Do razvijanja loše posture kod pacijenata sa astmom dolazi zbog
toga što deca u razvoju imaju napade otežanog disanja pri
kojima osim osnovnih mišića moraju da uključe i pomoćne
mišiće zbog povećanog otpora u disajnim putevima
• Disajni mišići vremenom postaju skraćeni, a mm. stabilizatori
kičm.stuba nedovoljno ojačani što uzrokuje loše držanje i
razvijanje deformiteta kičm.stuba i gr.koša
• Veliku važnost treba posvetiti jačanju mm.prednjeg trbušnog
zida(i zbog njene funkcije u podršci dijafragme)
 Klimatoterapija
• Mezoklima Sokobanje(sunčeva radijacija, temperatura
vazduha, vlažnost, jačina vetra i njegov pravac, količina
padavina) uz radioaktivnost termalnih izvora i termalnih
gasova(Radon 222-plemeniti nevidljiv gas, bez ukusa i
mirisa, 7,5x teži od vazduha) ima pozitivan uticaj na
obolele od astme
• Sa aspekta kvaliteta vazduha značajno je jonsko stanje
vazduha. Radon utiče na stvaranje jona pozitivnog i
negativnog predznaka i u interakciji sa klimatskim
osobinama daju vazdušnoj sredini poseban
kvalitet(koeficijent unipolarnosti q=n+/n-)
 Delovanje jona u balneoklimatologiji
• Negativni joni u povećanoj koncentraciji
stimulišu eliminaciju sekreta, sprečavaju
nastanak i razvoj infekcije. Uz to povećavaju
koncentraciju hemoglobina i broj ertrocita,
smanjuju konc.šećera u krvi, povećavaju fizičke
i umne sposobnosti i poboljšavaju
raspoloženje.
Kao zaključak: respiratorna fizikalna terapija

• Primenjuje se kod dece obolele od astme u

akutnim stanjima, kao i u fazi remisije bolesti
• U akutnom stadijumu doprinosi lakšem
prevazilaženju akutne faze otežanog disanja
• Redovnim sprovođenjem vežbi disanja u
mirnoj fazi bolest poboljšava se opšta
kondicija, kao i kondicija disajne muskulature,
a time se proređuje broj napada otežanog
disanja i smanjuje intenzitet napada
Hvala na pažnji