4

Ikatlong Markahan – Ikalawang Linggo

NATATALAKAY ANG KAHULUGAN AT

KAHALAGAHAN NG PAMAHALAAN
  SANGAY PANGHUKUMAN

 Nakasalalay ang kapangyarihang panghukuman sa

Kataas-taasang Hukuman at sa mga nakabababang
hukuman.
 Ang mga hukuman sa bansa ay malaya at hindi
pinakikialaman ng ibang sangay ng pamahalaan.
 Ang mga hukuman ang inaasahang mag-aayos at
lulutas ng mga sigalot na kinasasangkutan ng mga
mamamayan. Ang mga ito ay nagbibigay ng hatol nang
naaayon sa batas. Ito ang nagpapasiya kung mayroong
naganap na pagsasamantala at paglabag sa batas.
 Ang mga hukuman ay inaasahang magkakaloob ng
pantay na pagtingin sa mga mamamayan. Ang mga ito
ay may tungkuling magbigay katarungan sa lahat batay
sa mga katibayang inilalahad. Ang sinumang
napatunayang nagkasala ay pinapatawaran nito ng mga
kaparusahan batay sa bigat ng pagkakasala at sa
itinakda ng batas.
  Ang Kataas-taasang Hukuman
( Supreme Court)
Ang kataas-taasang Hukuman ang pinakamataas na hukuman
sa ating bansa. Binubuo ito ng Punong Hukom at labing apat na
Kagawad na Hukom. Ang mga na ito ay hinihirang ng ating
Pangulo. Kung nabakante ang posisyon ng isang hukom,
kailangang punan iton sa loob ng 90 na araw. Ang mga hukom
ng Korte Suprema ay maaaring maglingkod hangga’t malinaw pa
ang kanilang kaisipan. Ngunit dapat silang magretiro pagdating
nila ng edad na 70.
  ANG Kapangyarihan ng Kataas-taasang
Hukuman
1. Pag-aaral at pagpapatupad nang maayos ng mga batas at
pagpapasiyya kung mayroong naganap na pagmamalabis o
pagsasamantala ng kapangyarihan ng mga mababang
hukuman.
2. Pagtatakda ng pagbabago sa lugar ng paglilitis upang
maiwasan ang pagkaantala ng pagpapairal ng katarungan.
3. Padidisiplina sa mga huwes ng mababang hukuman.
4. Paghirang sa lahat ng mga pinuno at mga kawani ng mga
hukuman ayon sa itinakda ng Batas ng Serbisyo Sibil.
5. Pagpapasiya tungkol sa mga isinampang isyu at usapin na
may kinalaman sa konstitusyon at constitutionality o
pagiging konstitusyunal na anumang batas ng bansa.
Pandaigdigang kasunduan, at mga kautusan ng Pangulo.
 Hukuman Para sa Pag—aapila ( Court of
Appeals)
Binubuo ang Court of Appeals ng isang punong Mahistrado at
apatnapu’t siyam na Kagawad na Mahistrado na hinihirang ng Pangulo.
Dinidinig ng hukumang ito ang mga desisyong sa mga kasong sibil at
criminal na iniaapila mula sa Panrehiyong mga Hukuman ng Paglilitis
(Regional Trial Courts) at ibang mababang hukuman. May
kapangyarihan din itong sumalungat, magpatibay, o magbago ng mga
pasiyang iginawad ng nakabababang hukuman.
 Ang Regional Trial Court
Ito ang humahawak sa mga kasong sibil tulad ng mga
kaso sa pag-aangkin ng mga ari-arian, mga usapin nang
hindi pagkakasundo na may-ari ng lupa at mga kasama
nito, pag-aampon, at pagpupuslit ng mga kalakal.
 Ang Metropolitan Trial Court
Ang Metropololitan Trial Court ang lumilitis sa mga kasong
cadastral. Ang mga kasong ito ay may kinalaman sa
paglutas ng mga usapin sa lupain na hindi maaaring
pagpasiyahan ng pambayanang hukuman. Ito rin ang
lumilitis sa lahat ng mga kasong may kaugnayan sa
paglabag sa mga kautusang panglungsod.
 Municipal Trial Court
Ito ay may kapangyarihang magpasiya sa mga kasong
paglabag sa mga ordinansa ng munisipyo tulad nga
pagsusugal, pagdadala ng armas, at mga bagay na
pumuputok, at pangangasiwa ng mga loterya o bookies.
Ang mga kasong pinagpasiyahan nito ay maaring idulong
sa pambayanang hukuman sa paglilitis.
 Mga Natatanging Hukuman at Tanggapang Ligal

Ang Shari’a District Courts ay matatagpuan sa ilang

bahagi ng Mindanao. Katumbas nito ang Judicial Regional
Trial Courts. Ngunit, naiiba ito sa mga Regional Trial Court
dahil sinusunod at ipinatutupad nito ang Muslim Code on
Personal Laws.
Ang Judicial Bar Council
ang may tungkuling pumili
at mag rekomenda ng
mga taong karapat-dapat Ang Ombudsman naman
na italaga sa mga ang may kapangyarihang
hukuman. mag-imbestiga ng mga kaso
ng pagnanakaw at
panunuhol sa pamahalaan.