Filipino 8

Ikalawang Markahan

Ang Sanaysay, Bahagi, at Iba’t

Ibang Paraan ng Pagpapahayag

Jones V. Samulde
Giselle Mae C. Duenas
Pagbabalik-Ar
1. Sino ang tinaguriang reyna ng
Sarswela?
Sagot: Atang De La Rama

2. Ano ang tawag sa dula na mula sa

Espanya na may kasamang sayaw
at tugtugin? Sagot: Sarswela
3. Anong taon naman pinaniwalaang
dumating ang sarswela sa Maynila?
Sagot: 1879 o 1880

4. Siya ay kilala sa sagisag panulat na Lola

Basyang at Ama ng Sarswela.
Sagot: Severino Reyes
Pagganyak
19, 1, 14, 1, 25, 19, 1, 25

Sanaysay
19, 9, 13, 21, 12, 1

Simula
11, 1, 20, 1, 23, 1, 14

Katawan
16, 1, 7, 16, 1, 16, 1, 8, 1, 25, 1, 7

Pagpapahayag
23, 1, 11, 1 , 19

Wakas
Sanaysay
 Sanaysay
-isang paglalahad ng sariling opinyon o
kuro-kuro ng sumulat tungkol sa isang
bagay o paksa
-ay hango sa salitang pranses na
Essayer na ang ibig sabihin ay
“sumubok” o “tangkain”

-nagsimulang yumabong sa sulatin ni

Michael de Montaigne (1533-92)
-nagsimula sa Asya sa pangunguna ni
Confucious na sumulat ng Analects at
Lao Tzu na sumulat naman ng Tao Te
Ching
Ayon naman kay Alejandro Abadilla,
ang salitang sanaysay ay
nangangahulugang “nakasulat na
karanasan ng isang sanay sa
pagsasalaysay”.
12 Natatanging Uri ng
Sanaysay
1. Pasalaysay- katulad din ng pormal na
sanaysay

2. Naglalarawan- nagpapahayag ng mga

pangyayari sa buhay, inilalarawan nito ang
lahat ng detalye
3. Mag-isip o di-praktikal

-naghahayag ng mga salita na

nagbibigay sa mga mambabasa na mapag-
isipan ang kanilang binabasang sanaysay.
4. Kritikal o Mapanuri

-isang sanaysay na
nangangailangan ng isang malalim na
pag-aaral ng isang paksa
5. Didaktiko o Nangangaral

- nagpapahayag ng sariling
karanasan na nagbibigay pangaral sa
mga mambabasa
6. Nagpapaalala

- nagpapahayag ng sariling
opinyon upang makapag-paalala sa
mga mambabasa
7. Editoryal

- ginagamit sa mg balita at may

paksa tungkol sa mga nangyayari na
trahedya sa kapaligiran
8. Maka-siyentipiko

- sinasanaysay ang mga maka-

agham na mga pangyayari
9. Sosyo-politikal

-napapatungkol sa mga politika

na mga gawain, naglalahad ng
pangyayari sa loob ng politika
10. Sanaysay na pangkalikasan

- pumapaksa sa kapaligiran
11. Sanaysay na bumabalangkas sa
isang tauhan

-sanaysay na nakapokus lamang sa

isang tauhan
12. Mapangdilidili o Replektibo

-masining na pagsulat na may kaugnayan

sa pansariling pananaw at damdamin ng
isang partikular na pangyayari.
Mga Elemento
ng Sanaysay
Tema at nilalaman
- anuman ang nilalalaman ng isang
sanaysay ay itinuturing na paksa dahil sa
layunin sa pagkakasulat nito at kaisipang
ibinahagi.
Anyo at Estruktura
-mahalagang sangkap sapagkat
nakakaapekto ito sa pagkaunawa ng mga
mambabasa lalo na ang maayos na
pagkakasunod-sunod ng mga ideya
Kaisipan
-mga ideyang nabanggit na kaugnay o
panlinaw sa ideya
Wika at Istilo
-nakakaapekto sa pang-unawa ng
mambabasa, higit na mabuting gumamit
ng simple, natural at matapat na mga
pahayag
Larawan ng Buhay
-masining na paglalahad na gumagamit
ng sariling himig ang may akda
Damdamin
- naipapahayag ng isang magaling na
may-akda ang kaniyang damdamin nang
may kaangkupan at kawastuhan sa
paraang may kalawakan at kaganapan
 Himig
- nagpapahiwatig ng kulay o kalikasan
ng damdamin
 Bahagi
ng Sanaysay
Panimula
- pinakamahalagang bahagi ng
isang sanaysay
Gitna
-makikita ang pagtalakay sa
mahahalagang puntos ukol sa tema
at nilalaman ng sanaysay
Wakas
-nagsasara ng talakayang
nagaganap sa katawan ng
sanaysay
Iba’t Ibang Paraan ng
Pagpapahayag
( Paglalahad)
Pag-iisa-isa

-isang paraan ng paglalahad ng isang kalagayan o

sitwasyon sa pamamagitan ng maayos na paghahanay
ng mga pangyayari ayon sa talagang pagkakasunod-
sunod ng mga ito.
Paghahambing at Pagsasalungatan
-ginagamit ang paraang ito sa paghahambing
ng magkakatulad at pagkakaiba ng mga bagay-
bagay. Ang paraang ito ay ang pinakamalimit na
gamitin.
Pagsusuri

- sa paraang ito ay sinusuri ang mga salik

o bagay-bagay na nakakaapekto sa isang
sitwasyon at ang pagkakaugnay-ugnay ng
mga ito.
Sanhi at Bunga

-tinatalakay nito kung ano ang sanhi

o dahilan at kung ano ang kinalabasan.
Pagbibigay ng Halimbawa

- sa pamamagitan nito, madaling

makumbinsi o mahikayat ang nagbabasa
o nakikinig.
Paglalapat
Pagbasa ng isang sanaysay ni
Epifanio G. Matute na
pinamagatang
“SANAYSAGING’’
Pagtataya
I. Isulat sa inyong sangkapat na papel (1/4) ang T kung ang
isinasaad na pangungusap ay wasto at M naman kung
mali.

1. Nakilala si Yushida Kenko ng Hapon na may katha

ng “Mga sanaysay sa Katamaran” noong Ika-14 na
dantaon.
2. Ang sanaysay ay paglalahad ng sariling
opinyon o kuro-kuro ng sumulat tungkol sa
isang bagay o paksa.

3. Ang paglalahad ay isang anyo ng sanaysay na

naglalaman ng iyong opinyon o kuro-kuro
tungkol sa isang bagay o paksa.
4. May labin limang natatanging uri ng sanaysay.

5. Ang sanaysay ay may tatlong bahagi; ang

panimula, gitna at wakas.
II. Piliin at isulat ang titik ng napiling sagot sa
sagutang papel.
1. Isang paglalahad ng sariling opinyon o kuro-kuro ng
sumulat tungkol sa isang bagay o paksa.

a. Alamat c. Maikling Kuwento

b. Nobela d. Sanaysay
2. Ang bahagi ng sanaysay na kinakailangang maging
mayaman sa kaisipan at nagtataglay ng kaisahan
ng mga detalye.

a. Katawan c. Tunggalian
b. Panimula d. Konklusyon
3. Ang bahagi ng sanaysay na naglalahad ng kaisipan
o suliranin.

a. Katawan c. Tunggalian
b. Panimula d. Konklusyon
4. Ang salitang Essay (sanaysay) ay hango sa
salitang pranses na _______.

a. Essaye c. Esayer
b. Essayer d. Esaye
5. Bilang ng bahagi ng sanaysay.

a. Dalawa c. Apat
b. Tatlo d. Lima
6. Ang bahagi ng sanaysay na nagbubuod ng mga
ideyang nakapaloob sa kabuuan.

a. Katawan c. Tunggalian
b. Panimula d. Konklusyon
7. Uri ng sanaysay na ang paksa ay tinatalakay sa
paraang personal.

a. Di-pormal c. tuluyan
b. Pormal d. Konklusyon
8. Ang ibig sabihin ng salitang Essayer sa Wikang
Pranses ay _____.

a. Sumubok c. magsaliksik
b. Magpaliwanag d. Sumayaw
9. May dalawang uri ng sanaysay, ito ay ang______
at ________.

a. Sanhi at bunga c. pormal at di-

pormal
b. Positibo at negatibo d. maanyo at walang anyo
10. Ang sanaysay ay nagsimulang yumabong sa
mga sulatin ni _____.

a. Alejandro G. Abadilla c. Lao Tzu

b. Michel de Montaigne d. Severino Reyes
 Takdang-Aralin
Gumawa ng isang sanaysay na napapatungkol sa
napapanahong isyu o paksang nakatala sa ibaba.
Kailangang maipakita ang iba’t- ibang paraan ng
paglalahad sa bubuuing sanaysay.
Corona Virus Korapsyon
Manila Bay White Sand
Over Population Nasyonalismo
Hindi Pagtangkilik sa
Modyul
Sariling atin
Online Learning Walang Trabahong
Rape Pilipino
 Mga Pamantayan Puntos Aking Puntos

Ang nabuong sanaysay ay batay sa tiyak na katangian 10

nito

Nagamit ang iba’t ibang paraan ng pagpapahayag 15

Napalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa 15

Malinis, maayos ang pagkakasulat, at wasto ang 10

pagkagamit ng wika at ng mga bantas.

Kabuuang Puntos

50
Maraming Salamat!