OLASILIK VE İSTATİSTİK

BÖLÜM 4

KOŞULLU OLASILIK
 Koşullu Olasılık
Bir B olayı, A olayından sonra gerçekleşiyorsa B olayının gerçekleşmesi olasılığına
koşullu olasılık denir ve P (B|A) ile gösterilir, A dan sonra B nin gerçekleşmesi
olasılığı diye adlandırlır ve

ile tanımlanır. Buna göre aşağıdaki gibi tanımlanır.

 Koşullu Olasılık
Örnek:
Hileli bir zar atma deneyinde çift rakamların gelme olasılığı, tek rakamlarınkinin 2
katıdır. Rakamların 3 ten büyük geldiği bilindiğine göre gelen sayının karekökü tam
sayı olması olasılığı nedir?

• S = {1, 2, 3, 4, 5, 6} olmak üzere olasılığı x ile gösterelim. Buna göre tek

rakamlar {1, 3, 5} in toplam olasılığı 3x iken çift rakamların {2, 4, 6} olasılığı 3 ∗
2x = 6x dir. Toplam olasılık 1 olması gerektiğine göre

• Rakamların 3 ten büyük gelmesi olayı A = {4, 5, 6},

 Koşullu Olasılık
Örnek:
Hileli bir zar atma deneyinde çift rakamların gelme olasılığı, tek rakamlarınkinin 2
katıdır. Rakamların 3 ten büyük geldiği bilindiğine göre gelen sayının karekökü tam
sayı olması olasılığı nedir?

• Sayının karekökü tam sayı olması olayı ise B = {4} olmak üzere A ∩ B = {4}
 Koşullu Olasılık
Önerme:

Örnek:
İki hilesiz zar atılma deneyinde, eğer gelen iki sayının toplamı 6 ise, bir zarda gelen
sayının 2 olma olasılığı nedir?

A = {İki sayının toplamı 6 olması } = {(1, 5) , (2, 4) , (3, 3) , (4, 2) , (5, 1)},
A∩B = {(2, 4) , (4, 2)}
 Koşullu Olasılık
Örnek:
Düzenli sefer yapan bir uçuş için uçağın zamanında kalkma olasılığı 0.83, zamanında
varma olasılığı ise 0.82 olup hem zamanında varması hemde zamanında kalkma
olasılığı 0.78 dir. Buna göre;
(i) Uçağın kalkış saati verildiğine göre zamanında varma
(ii) Varış saati bilindiğine göre zamanında kalkma olasılıklarını bulunuz.

K = { uçağın zamanında kalkması } ⇒ P (K) = 0.83,

V = { uçağın zamanında varması } ⇒P (V) = 0.82,
P (K∩V ) = 0.78
 Koşullu Olasılık
Örnek:
Şeydanın çalıştığı şirketin Apple distribütörlüğünü yapma olasılığı %30 olup, bunun
gerçekleşmesi durumunda Şeydanın şirketin yöneticisi olması ise %60 olaslıktadır.
Buna göre Şeydanın Apple distribütörlüğü yapan şirketin yöneticisi olması olasılığı
nedir?

A = {Şirketin Apple distribütörlüğünü yapma } ⇒ P (A) = 0.30,

B = { Şeydanın şirket yöneticisiolması } ⇒ P (B|A) = 0.60 ⇒ P (A ∩
B) =?