FORMUŁOWANIE KONCEPCJI DZIAŁAŃ

STRATEGICZNYCH W SFERZE
BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Prof. dr hab. Jarosław Gryz

 Układ wystąpienia
• Formułowanie koncepcji działań strategicznych w sferze bezpieczeństwa
narodowego

• Organy Obrony Narodowej

• Prezydent RP
• Minister Obrony Narodowej

• Zarządzanie strategiczne rozwojem sił zbrojnych

• Zagadnienia i zadania szkoleniowe

Formułowanie koncepcji działań strategicznych w
sferze bezpieczeństwa narodowego
• wykorzystanie prakseologicznej wykładni konstruowania bezpieczeństwa państwa
z wykorzystywaniem teorii, metod, technik, sposobów działania jako źródła
wiedzy.

• Interdyscyplinarne łączenie wiedzy z zakresu nauk o polityce, organizacji i

zarządzaniu, stosunków międzynarodowych.

• koncepcja odmiennych podejść teoretycznych skoncentrowanych na sprawnym

działaniu i zarządzaniu w warunkach złożoności, turbulencyjności i
nieprzewidywalności otoczenia społecznego, środowiska bezpieczeństwa w
którym funkcjonuje państwo.
Formułowanie koncepcji działań strategicznych w
sferze bezpieczeństwa narodowego
• sposoby kreowania bezpieczeństwa państwa poprzez organizację sił zbrojnych,
nadawanie ich działaniom celowego, zintegrowanego z innymi domenami
bezpieczeństwa charakteru służącego utrzymaniu:
• bezpieczeństwa państwa,,
• ochrony ładu i stabilności, porządku społecznego,
• obrony państwa, jego całości terytorialnej, suwerenności.
• tworzenie określonych stanów rzeczywistości społecznej, która odnosi się do
teraźniejszości, lecz nieuchronnie prowadzi w przyszłość, do wyabstrahowanych
wizji bezpieczeństwa i obrony przez udział w tym procesie sił zbrojnych.
• kreowania przyszłych, pożądanych zjawisk, procesów, trendów determinujących
sposoby funkcjonowania oraz działań sił zbrojnych w oparciu o instrument
polityki jakim jest strategia bezpieczeństwa państwa.
• łączenie wszystkich trzech wymienionych w zarządzaniu bezpieczeństwem
Decydowanie strategiczne: ustawa o obronie Ojczyzny
• Wykładnia związków między misją a wizją sił zbrojnych w kontekście
identyfikowanych potrzeb bezpieczeństwa państwa w oparciu o:
• konkretyzację strategii rozwoju sił zbrojnych (ang. strategy deployment) w zakresie
sformułowania ocen: jak jest, jak być powinno, jak to osiągnąć;
• zapewnienia kluczowych zasobów finansowych, personalnych, organizacyjnych,
technicznych, innych (jakich – proszę zidentyfikować), na rzecz urzeczywistniania
(strategii?) rozwoju sił zbrojnych w czasie;
• kierowania i nadzorowania przez państwo realizacji (strategii?) rozwoju sił zbrojnych w tym
m.in.:
1) zarządzanie zmianą,
2) zarządzanie rozwojem,
3) zarządzania ryzykiem,
4) zarządzanie wizją.
• Wszystkie wymienione elementy odnoszą się do stanu zwyczajnego
funkcjonowania państwa jak i stanów nadzwyczajnych, tj. kryzysowych.
 Organy Obrony Narodowej
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:
1) przekazuje Radzie Ministrów rekomendacje do strategii bezpieczeństwa narodowego
przed rozpoczęciem przez Radę Ministrów prac nad jej projektem;
2) zatwierdza, w drodze postanowienia, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, strategię
bezpieczeństwa narodowego;
3) przekazuje Radzie Ministrów rekomendacje do przygotowań obronnych Rzeczypospolitej
Polskiej;
4) wydaje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, w drodze postanowienia, Polityczno-
Strategiczną Dyrektywę Obronną Rzeczypospolitej Polskiej, inne dokumenty wykonawcze do
strategii bezpieczeństwa narodowego;
5) zatwierdza, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, plany krajowych ćwiczeń systemu
obronnego, które są organizowane cyklicznie, nie rzadziej niż co 4 lata, przy udziale
najwyższych władz państwowych i kieruje ich przebiegiem;
6) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o wprowadzeniu albo zmianie określonego stanu
 Organy Obrony Narodowej
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:
7) postanawia, w razie konieczności obrony państwa, na wniosek Rady Ministrów, o
dniu, w którym rozpoczyna się czas wojny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
oraz postanawia w tym samym trybie o dniu, w którym kończy się czas wojny na
terytorium RP;
8) kieruje obroną państwa, we współdziałaniu z Radą Ministrów, z chwilą
mianowania Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i przejęcia przez niego dowodzenia;
9) może zwracać się do wszystkich organów władzy publicznej, administracji
rządowej i samorządowej, przedsiębiorców, kierowników innych jednostek
organizacyjnych oraz organizacji społecznych o informacje mające znaczenie dla
bezpieczeństwa i obronności państwa;
10) inicjuje i patronuje przedsięwzięciom ukierunkowanym na kształtowanie
postaw patriotycznych i obronnych w społeczeństwie.
 Organy Obrony Narodowej
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, sprawując zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi:
1) określa, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, główne kierunki rozwoju Sił Zbrojnych
oraz ich przygotowań do obrony państwa;
2) zatwierdza, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, w drodze postanowienia:
a) narodowe plany użycia Sił Zbrojnych do obrony państwa,
b) organizację i zasady funkcjonowania wojennego systemu dowodzenia Siłami Zbrojnymi;
3) wskazuje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, osobę przewidzianą do mianowania na
stanowisko Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych;
4) może uczestniczyć w odprawach kierowniczej kadry Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił
Zbrojnych;
5) kieruje obroną państwa, we współdziałaniu z Radą Ministrów, z chwilą mianowania
Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i przejęcia przez niego dowodzenia.
6) Organem pomocniczym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w procesie kierowania
obroną państwa jest Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
 Organy Obrony Narodowej
Rada Ministrów:
1) opracowuje projekty strategii bezpieczeństwa narodowego;
2) planuje i realizuje przygotowania obronne państwa zapewniających jego
funkcjonowanie w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny,
planowaniu przedsięwzięć gospodarczo-obronnych oraz zadań wykonywanych na
rzecz Sił Zbrojnych i wojsk sojuszniczych;
3) przygotowuje system kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną
państwa, warunków funkcjonowania organów władzy publicznej na stanowiskach
kierowania;
4) utrzymuje stałą gotowość obronną państwa, wnioskuje do Prezydenta o jej
podwyższanie w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny
oraz o jej obniżanie stosownie do zmniejszania stopnia zagrożenia;
5) określa obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa;
 Organy Obrony Narodowej
Rada Ministrów:
6) przygotowuje na potrzeby obronne państwa i utrzymywanie w stałej gotowości
jednolitych systemów obserwacji, pomiarów, analiz, prognozowania i
powiadamiania;
7) przygotowuje system stałych dyżurów na czas zewnętrznego zagrożenia
bezpieczeństwa państwa i wojny;
8) określa zasady wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia i infrastruktury
technicznej państwa na potrzeby obronne, w tym sposobu zabezpieczania
przestrzeni powietrznej i wód terytorialnych w razie zewnętrznego zagrożenia
bezpieczeństwa i w czasie wojny;
9) zapewniania funkcjonowanie systemu szkolenia obronnego w państwie;
10) prowadzeniu kontroli stanu przygotowań obronnych w państwie.
 Organy Obrony Narodowej
• Minister Obrony Narodowej kieruje działem administracji rządowej obrona
narodowa oraz jest organem, za którego pośrednictwem Prezydent RP sprawuje w
czasie pokoju zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi.
• Minister Obrony Narodowej realizując politykę Rady Ministrów w zakresie ogólnego
kierownictwa w dziedzinie obronności kraju i zapewnienia bezpieczeństwa
zewnętrznego państwa kieruje obronnością kraju.
• Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach rekrutacji,
operacyjno-obronnych i administracji niezespolonej są Szef Centralnego Wojskowego Centrum
Rekrutacji oraz szefowie wojskowych centrów rekrutacji.
• Osoba, przygotowuje się do realizacji zadań wynikających z kompetencji Naczelnego
Dowódcy Sił Zbrojnych, do czasu mianowania Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych lub
wskazania przez Prezydenta RP innej osoby przewidzianej do mianowania na to
stanowisko.
• Przygotowania, o których mowa, obejmują w szczególności udział w strategicznych grach i
ćwiczeniach obronnych, planowaniu użycia Sił Zbrojnych do obrony państwa oraz w
 Zarządzanie strategiczne rozwojem sił zbrojnych
Kompleksowe działania związane z kreowaniem strategii rozwoju sił zbrojnych
należy wskazać na podstawie:
• podziału zadań i kompetencji wewnątrz ich organizacji, wynikających zarówno z
istniejących jak i perspektywicznych rozwiązań natury funkcjonalnej;
• zasady współdziałania rodzajów sił zbrojnych w czasie pokoju, kryzysu, wojny;
• struktury wewnętrznej adekwatnej do realizowanych zadań;
• zasady rozstrzygania sporów zaistniałych wewnątrz organizacji.
• Ponadto, sposób weryfikacji osiąganych celów, jakich, kiedy, metody techniki
(proszę wskazać na umownej osi czasu).
 Proce s Proce s Proce s
badania budowy imple me ntacji
otocze nia i dos konale nia s trate gii
s trate gii
1. Przygotowanie
1. Analiza otocze nia programu
we wnę trzne go s trate giczne go
i ze wnę trzne go 2. Dos tosowanie
s truktury Ośrodek
organizacyjne j kontroli
1.Ide ntyfikacja 2. Formułowanie 3. Dos tosowanie i
opcji s trate gicznych polityki kadrowe j
2. Monitoring 4. Harmonizacja nadzoru
3. Wybór s trate gii kulturowa
3. Prze widywanie
Poziom i zakre s Forma organizacji
4. Pomiar i oce na budowy s trate gii

1. Cała organizacja 1. Cała organizacja

2. S e ktory 2. S e ktory
3. Dzie dziny 3. Dzie dziny

zależność podstawowa wpływ określający wpływ inspirująco-korygujący

Pytania?