ULUSLARASI HİZMET TİCARETİ VE HİZMET

İHRACATINA SUNULAN DESTEK PROGRAMLARI

Ülker Nur ONUR HİNTOĞLU

Ticaret Uzmanı
ULUSLARARASI HİZMET TİCARETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

19 Eylül 2023
 SUNUM PLANI

01 ULUSLARARASI HIZMET TİCARETİ

02 HİZMET SEKTÖRÜ DESTEKLERİ

03 GENEL DESTEK PROGRAMI

04 MARKA VE TURQUALITY® DESTEK PROGRAMI

05 BILIŞIM VE E-TURQUALITY® DESTEK PROGRAMI

06 YURT DIŞI LOJISTIK DAĞITIM AĞLARI DESTEK PROGRAMI

07 TEKNİK MÜŞAVİRLİK DESTEK PROGRAMI

08 HUSUSİ DAMGALI PASAPORT

09 DESTEK MEVZUATINA ERİŞİM

01 ULUSLARARASI HİZMET TİCARETİ

Sınır Ötesi Hizmet İhracatı
(Yurt dışında yerleşik kişi veya
kuruluşlara yönelik olarak yurt içinde
sağlanan ve yurt dışında faydalanılan
hizmet sunumu)
Yurt Dışında Ticari Varlık
(Hizmet ihracatçıları tarafından
yurt dışında ticari varlık kurulması
suretiyle sağlanan hizmet sunumu)
HİZMET İHRACATI YÖNTEMLERİ
Yurt İçi Hizmet İhracatı
(Yurt dışında yerleşik kişi veya
kuruluşlara yurt içinde sağlanan ve yurt
içinde faydalanılan hizmet sunumu)
Gerçek Kişiler Tarafından Gerçekleştirilen
Hizmet İhracatı
(Yurt içinde yerleşik kişi veya kuruluşlar adına ya da
bağımsız olarak gerçek kişiler tarafından yurt dışında
sağlanan hizmet sunumu)
 RAKAMLARLA HİZMET SEKTÖRÜ VE HİZMET TİCARETİ

Türkiye’de GSYİH ve İstihdamın dünyaya

Küresel Gayri Safi Hasılanın (GSH) üçte paralel olarak yaklaşık üçte ikisini hizmet
ikisini ve istihdamın %50’si Hizmet👆🏻 sektörleri oluşturmaktadır.
sektörleri oluşturmaktadır
(Kaynak: Dünya Bankası)

Tür
Türkiye 2022 yılında dünya hizmet
Gelişmiş ekonomilere doğrudan kiy
e
%1,
ihracatında %1,3 pay ile 23. sırada
yabancı yatırımın dörtte üçünden 3
yer almaktadır.
fazlasını hizmet sektörleri
çekmektedir.
Hizmet ihracatımız 2022 yılı itibarıyla
90,5 milyar dolara ulaşmıştır.
Hizmet Ticaretinin, toplam dünya
ticaretinden aldığı payın 2040 yılında 2022 yılı sonunda hizmet ihracatımız
%50 artışla %30 oranına ulaşması cari açığın kapanmasına 50 milyar $’lık
beklenmektedir.* katkı sunmuştur.
2022 yılında en yüksek hizmet ihracatı yapan ilk 30 ülke
arasında Türkiye hizmet ihracatını en çok artıran 2. ülkedir
(*) Kaynak: DTÖ (World_Trade_Report 2019: The future of services trade)
(%47 oranında) 5
 2002’DEN BUGÜNE ULUSLARARASI HİZMET TİCARETİMİZ (Milyar $)

100.0

%9 , 8 90,5

YBBO
90.0

80.0

70.0 67.2
63.1 61.4
59.6 59.3
60.0 56.2 54.0
50.0 46.7
43.9
40.8 40.4
40.0 36.9 36.2 38.2
33.9
29.9 35.6 28.7 29.6
30.0 27.6 27.9 27.1 28.5
25.9 25.5 25.5 25.8 23.9
23.1
19.4 20.6 20.7 19.5
20.0 18.0 15.8 18.0 16.9
14.0
9.4 10.8 11.0
10.0 5.5 6.8

0.0
02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

ıs
ay
20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

20

-M
ak
Oc
23
20
Hizmet İhracat Hizmet İthalatı

Hizmet ihracatımız 20 yılda 6 kattan fazla artış gösterdi.

2002’de 14 milyar $ olan hizmet ihracatımız, 2022 yılında 90,5 milyar $ olarak gerçekleşti.
Dünya hizmet ihracatının 2002 yılından bu yana yıllık bileşik büyüme oranı %9,8 olmuştur. Kaynak: TÜİK
6
 HİZMET İHRACATI DESTEKLERİNE İLİŞKİN İSTATİSTİKLER

2023 Yılında; Günümüze kadar 81 firma TURQUALITY® ve Marka

 5 adet sektörel ticaret heyeti, 2 adet sektörel alım heyeti programları kapsamında desteklenmiş halihazırda ise 57
gerçekleştirilmiştir. firma aktif olarak destek kapsamındadır.
 7 adet uluslararası fuara milli katılım gerçekleştirilmiştir.
2022 yılında;
 6 adet alım heyeti,13 adet ticaret heyeti
gerçekleştirilmiştir.
“Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi-HİSER”
 9 adet uluslararası fuara milli katılım gerçekleştirilmiştir. kapsamında 4 proje uygun görülmüş böylece toplam proje sayısı
toplam 11’e ulaşmıştır.

Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağları (YLDA) projelerinde güncel

olarak 5 proje onaylanmış, 1 projeye ön onay verilmiştir.

2017/9962 sayılı İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine

İlişkin Esaslar Hakkında Karar kapsamında; 2023 yılında hizmet
sektörlerinde faaliyet gösteren 80 firmaya 114 pasaport kontenjanı
tanımlanmıştır.
02 HİZMET SEKTÖRÜ DESTEKLERİ
 DESTEKLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ

Hizmet Sektörüne Özel Destek Teknik Müşavirlik

Destek Başlangıcı
Programı
2012/4 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin 2014/10 Sayılı “Teknik Müşavirlik Hizmetlerine

2012

2014
2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Desteklenmesi Hakkında Tebliğ Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Karar” (Mevcut
2011

Pazara Giriş Desteği Hakkında • Rapor Haliyle Devam)

Tebliğ • Hasta yol • Bilgisayar • Proje desteği
• Yurt dışı birim oyunu/mobil • Yurt dışı ofis
• Yurt Dışı Tanıtım • Belgelendirme uygulama geliştirme • Pazar araştırması
• Bireysel Fuar Katılım • Ticaret/Alım • Belgelendirme • Yazılım desteği
Heyeti • Film Reklam
• Danışmanlık
• Pazara Giriş

Genel Destek ve Marka Programı Yeni Genel Destek Programı

2015/9 sayılı Döviz Kazandırıcı 2015/8 sayılı Döviz Kazandırıcı 5448 sayılı Hizmet İhracatının Tanımlanması,Sınıflandırılması ve
Hizmet Sektörleri Markalaşma Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Desteklenmesi Hakkında Karar
Destekleri Hakkında Karar Hakkında Karar

2022
• Ürün/Hizmet/Marka Tescil Korunma • Ürün/hizmet/marka tescil korunma • Hizmet ticareti sınıflandırılması yapıldı.
2015

• Reklam, Tanıtım ve Pazarlama • Acente komisyon • Sektör kapsamı genişletildi.

• Belgelendirme • Milli fuar katılım • Sektöre özgü destek unsurları genişletildi.
• Fuar Katılım • Yurt dışı şirket alımı danışmanlık • Oran ve üst limitler güncellendi.
• Yurtdışı Birim Kira, Dekorasyon ve Kurulum • Yurt içi Tanıtım ve Eğitim
• Franchising • Tercümanlık
• Rapor • Hasta yol
• Danışmanlık • Film yurtdışı pazarlama
• İstihdam • Film platosu/stüdyosu kira
• Gelişim Yol Haritası • HİSER
• Yarışma etkinlik
 HİZMET İHRACATI YENİ DESTEK PROGRAM PAKETİ

MARKA VE TURQUALITY® GENEL DESTEK

K
TE
ES
2564 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet 5448 sayılı Hizmet İhracatının

LD
Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Tanımlanması, Sınıflandırılması ve

NE
Karar Desteklenmesi Hakkında Karar

GE
M U
TU
AR A

Bİ RQ
RQ

LİŞ UA
TU
KA LIT

M LI
VE Y ®

VE TY
E- ®
YURT DIŞI LOJİSTİK DAĞITIM AĞLARI BİLİŞİM VE E-TURQUALITY®
5449 sayılı Yurt Dışı Lojistik Dağıtım 5447 sayılı Türkiye Bilişim Sektörünün

DA
Ağlarının Desteklenmesi Hakkında Karar Uluslararasılaşması ve E-Turquality

YL
(Bilişimin Yıldızları Programı) Hakkında
Karar

 Sisteme yeni sektörler eklenmiş,  Sektörle (STK) istişare halinde yeni destek unsurları tasarlanmış,
 Verim sağlanamayan destek unsurları sistemden çıkarılmış,  Güncel gelişmelerle uyumlu, kapsamlı, yenilikçi ve esnek bir destek mekanizması
oluşturulmuştur.
03 GENEL DESTEK PROGRAMI
 GENEL DESTEK PROGRAMI ÖZELLİKLERİ

YENİ İSİM VE YENİ KURGU

HİZMET İHRACATI TANIMI

ULUSLARARASI SEKTÖREL
SINIFLANDIRMA

PERFORMANS ÖLÇÜMÜ VE
İSTATİSTİK TEMİNİ

• Sağlık kuruluşu
• Sağlık turizmi aracı kuruluşu
• Konaklama tesisi
• Seyahat acentesi
• İşbirliği Kuruluşları
Sağlık ve Spor
Turizmi
• Danışmanlık hizmeti sunan
şirketler
• İşbirliği Kuruluşları
Yönetim
Danışmanlığı
GENEL DESTEK PROGRAMI
DESTEKLENEN SEKTÖRLER VE YARARLANICILAR
• Yükseköğretim kurumları • Lojistik ve taşımacılık şirketleri
• Özel öğretim kurumları • İşbirliği Kuruluşları
• İşbirliği Kuruluşları
Lojistik ve
Eğitim
Taşımacılık
• Fuarcılık hizmeti veren • Yeşil hizmetler sektöründe
şirketler faaliyet gösteren danışmanlık
• İşbirliği Kuruluşları şirketleri
• Doğrulayıcı kuruluşlar
• İşbirliği Kuruluşları
Fuarcılık Yeşil Hizmetler
• Film şirketleri
• Dijital sanat şirketleri
• İnternet yayın platform
işletmecileri
• İşbirliği Kuruluşları
Kültürel ve
Yaratıcı
Endüstriler
• Kombine destek hizmetleri
• Gemi klaslama müesseseleri
• Patent danışmanlığı
• Uygunluk değerlendirme
• Uluslararası ticaret ve
yatırımlar konusunda hukuki
danışmanlık sunan şirketler
• İşbirliği Kuruluşları
Diğer Hizmetler
 GENEL DESTEK PROGRAMI
DESTEK UNSURLARI

DESTEK ORANI %50-%75

DESTEK ÜST LİMİTİ (30 bin TL – 16 milyon 832 bin TL)

Pazara Giriş Acente Reklam, Tanıtım

Tescil ve
Belgeleri Komisyon ve Pazarlama Birim Desteği
Koruma Desteği
Desteği Desteği Desteği

Sanal Fuar
Yurt Dışı Etkinlik Milli Katılım Yurt İçi Etkinlik HİSER Projesi Organizasyon
Katılım Desteği Desteği Katılım Desteği Desteği

Ürün Yarışma Ve Sektörel Ticaret Sektörel Alım

Yerleştirme Etkinlik Desteği Heyeti Heyeti
 GENEL DESTEK PROGRAMI
SEKTÖRE ÖZGÜ DESTEK UNSURLARI

1 2 3 4

Uluslararası öğrenci ofisleri
kapasite geliştirme
Yabancı dil ve sağlık turizmi
Akademisyen istihdamı
Uluslararası sıralama
Uluslararası kuruluşlara üyelik
Rapor
Tanıtım Heyeti
Komplikasyon ve seyahat Korsanla Mücadele Fuar alanı yapım
sağlık sigortası
Dublaj ve Altyazı Giderleri Sektörel nitelikli uluslararası
yurt içi fuar organizasyon
eğitimi Film Platosu/Stüdyosu Kul-
Sağlık/Spor Turizmini lanım Giderleri Yurt dışı fuar organizasyon
Geliştirme/Tanıtım
Hasta Yol

SAĞLIK VE SPOR TURİZMİ

EĞİTİM KÜLTÜREL VE YARATICI ENDÜSTRİ FUARCILIK
04 MARKA VE TURQUALITY® DESTEK
PROGRAMI
 MARKA VE TURQUALITY® DESTEK PROGRAMI
DESTEKLENEN SEKTÖRLER

LOJİSTİK
SAĞLIK HİZMETLERİ ULAŞTIRMA
ALTYAPI

FİLM/DİZİ
EĞİTİM

GASTRONOMİ
KONAKLAMA

BAŞVURU ŞARTLARI

Yararlanıcının Türkiye’de yerleşik olması ve markasının Türkiye’de tescilli olması

Yararlanıcının ya da yararlanıcı ile organik bağı olan bir şirketin Madrid Sistemi’ne taraf olan ülkelerden en az birinde
.
marka tescili olması
 MARKA VE TURQUALITY® DESTEK PROGRAMI
DESTEK UNSURLARI

DESTEK ORANI %50

Tescil,
Reklam, Tanıtım Yurt Dışı ve Yurt
Akreditasyon ve Yurt Dışı Birim
ve Pazarlama İçi Etkinlik
Koruma

Belgelendirme,
Pazar
Ruhsatlandırma Danışmanlık İstihdam
Araştırması
ve Test

Uluslararası
Acente Ürün/ Hizmet
Kuruluşlara
Komisyon Yerleştirme
Üyelik
Şampiyonlar MARKALAŞMA PROGRAMININ VİZYONU

Uluslararası
Markalar YÜKSEK
Uluslararası Büyüme KATMA
Uluslararası Rekabet İçin
Hazırlanma
DEĞERLİ
İHRACAT
2. Seviye

Potansiyel İnsan kaynağı

Uluslararası Yerel Pazarda Rekabetçi Bölgesel markalardan
altyapısına yatırım

Markalar Pozisyonun Geliştirilmesi küresel markalara geçiş

Stratejik iş yapma
kültürü ile markalaşma
1. Seviye

Marka
Destek Altyapının Etkin Bir Şekilde Yapılandırılması Uluslararası Yayılma
Programı (Kısa ve Orta Vade) (Uzun Vade)
 MARKA VE TURQUALITY DESTEK PROGRAMLARI
DESTEK SÜRELERİ

3 TURQUALITY® Destek Programı

5 yıl + her bir Hedef Pazar için 5 yıl destek süresi

2
Marka Destek Programı
4 yıl destek süresi

İşbirliği Kuruluşları TURQUALITY® Projeleri

1 1-4 yıllık proje bazlı destek sistemi
 DESTEK KAPSAMINA ALINMA SÜRECİ

STRATEJİK DESTEK
TURQUALITY ÖN
BAŞVURU İŞ ÖDEMESİ
OTOMASYON İNCELEME PLANI
KAYIT

4.
BAŞVURU

1.
STRATEJİK İŞ PLANI
• Bakanlığımızca başvurunun incelenmesi • Marka Stratejisi
• Ön inceleme çalışması için Yönetim Danışmanlığı • Sektör Pazar Yapısı Analizi
firmasının atanması • Hedef Pazarların Belirlenmesi

3.
ÖN İNCELEME • Satış ve Pazarlama Alanlarının Tespiti
• Ön inceleme ziyaretinin gerçekleştirilmesi • Finansal Plan
• İnceleme raporunun Bakanlığımıza iletilmesi • Gelişim Yol Haritası

2.
TURQUALITY® OTOMASYON SİSTEMİ
• Turquality® Destekleri kapsamında destek DESTEK ÖDEMESİ
süreçleri otomasyon sistemi üzerinden
yürütülmektedir.
• Firma yetkilileri otomasyon sistemine gerekli
evraklar ibraz edilerek kayıt gerçekleştirilir.
5.
• Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) tarafından
destek ödeme başvuru dosyasının incelenmesi
ve uygun görülen ödemelerin yapılması
05 BİLİŞİM VE E-TURQUALITY® DESTEK
PROGRAMI
 BİLİŞİM DESTEK PROGRAMI
DESTEKLENEN BİLİŞİM ALANLARI

FİNANSAL SİBER
GÖMÜLÜ YAPAY YAZILIM
YAZILIM GÜVENLİK
YAZILIM ZEKÂ

BİLİŞİM BLOK DİJİTAL

E-SPOR ZİNCİR AKILLI
HİZMETLERİ OYUN ŞEHİR

DİJİTAL
YEŞİL BÜYÜK VERİ VERİ
ARACILIK
DÖNÜŞÜM MERKEZİ

SİSTEM BAKIM BULUT VE

VE DESTEK İLETİŞİM TELEKOMÜNİKASYON
5G HİZMETLERİ
 BİLİŞİM DESTEK PROGRAMI
DESTEK PROGRAMI YAPILANMASI

PAZARLAMA VE
PAZARDA
TUTUNDURMA YÜKSEK KATMA
DESTEKLERİ DEĞERE YÖNELİK
İHRACATA HAZIRLIK VE
DESTEKLER
KURUMSAL KAPASİTE
E-TURQUALITY
OLUŞTURMA AŞAMASI
E-Turquality
DESTEKLERİ (Bilişimin Yıldızları)

KAPSAMDA 20 BİLİŞİM FİRMASI

 BİLİŞİM DESTEK PROGRAMI
İHRACATA HAZIRLIK/KURUMSAL KAPASİTE OLUŞTURMA DESTEKLERİ

DESTEK ORANI %50 - %70

DESTEK ÜST LİMİTİ 96 BİN TL – 9,6 MİLYON TL

Tekno Hızlandırıcı
Yurt Dışı Tescil Rapor ve Veri
İhracat Projelerinin Belgelendirme
Koruma Desteği Analizi
Desteklenmesi

E-Ticaret Site ve
Kiralama (Donanım
Yurt Dışı Arama Platformlara Geliştirme
ve Yazılım)
Bireysel Üyelik

Pazara Giriş HİSER

 BİLİŞİM DESTEK PROGRAMI
PAZARLAMA VE PAZARDA TUTUNDURMA DESTEKLERİ

DESTEK ORANI %50 - %70

DESTEK ÜST LİMİTİ 360 BİN TL – 24 MİLYON TL

Reklam, Tanıtım Yurt Dışı Etkinlik Yurt İçi Etkinlik

Ürün Yerleştirme
ve Pazarlama Bireysel Katılım Bireysel Katılım

Yurt İçi
Sektörel Ticaret
Organizasyonların Yurt Dışı Birim Komisyon
ve Alım Heyeti
Desteklenmesi

Uluslararası
Yurt Dışı Etkinlik
Teknoloji
Milli Katılım
Pazarlama Ofisi
 BİLİŞİM DESTEK PROGRAMI
E-TURQUALITY® BİLİŞİMİN YILDIZLARI PROGRAMI

DESTEK ORANI %50 - %70

DESTEK ÜST LİMİTİ 360 BİN TL – 48 MİLYON TL

Diğer destek unsurlarına ek olarak:

Stratejik İş Planı Yurt Dışı Test Veri Merkezi Danışmanlık

Yurt Dışı
Yurt dışı Yüksek Marka/Oyun/Yazılım/
Yıldız Teknoloji
Yurt Dışı İhale Katma Değerli Bilişim Aracılık Platformu
Ofisleri
Yüklenici Proje Alımına Yönelik
Danışmanlık
06 YURT DIŞI LOJİSTİK AĞLARI DESTEK
PROGRAMI
 YURT DIŞI LOJİSTİK AĞLARI DESTEK PROGRAMI

Kapsam

• Yurt dışı lojistik dağıtım ağlarının kurulması ve/veya işletilmesine yönelik olarak
Türkiye’de yerleşik işbirliği kuruluşları

İşbirliği kuruluşu Nedir?

• Kamu Kurum ve Kuruluşları

• Sektörel çatı kuruluşları
• Yurt dışı lojistik dağıtım ağının faaliyet gösterdiği veya göstereceği ülkede
gümrükleme dâhil depoculuk ve taşımacılık hizmetlerinin tamamının yanı sıra
dağıtım, katma değerli lojistik hizmetleri ve tedarik zinciri yönetimi
hizmetlerinden en az birini yerine getiren ve ilgili ülkede en az 5.000 metrekare
depo alanı veya ilgili ülke plakalı en az 50 ticari araca sahip Türkiye’de yerleşik
lojistik şirketleri ya da
• Bunlar tarafından kurulan ve en az %51 oranında hissesine sahip olunan Türk
sermayeli şirketleri
 YURT DIŞI LOJİSTİK AĞLARI DESTEK PROGRAMI
DESTEK UNSURLARI

İlk kurulum YLDA’nın işletilmesine ilişkin Reklam, Tanıtım ve Pazarlama

• %70 kira/ruhsat/komisyon/hukuki (Yurt iç/dışı)
• 120 milyon 234 bin TL danışmanlık giderleri desteği • %50
• İlk iki yıl %70, diğer yıllar %50 • Yurt dışı 6 milyon 11 bin TL
• 48 milyon 93 bin TL • Yurt içi 2 milyon 404 bin TL

İstihdam Navlun Borsası

• İlk iki yıl %70, diğer yıllar %50 • %60
• 9 milyon 618 bin TL (max. 10 kişi) • 7 milyon 214 bin TL
07 TEKNİK MÜŞAVİRLİK DESTEK
PROGRAMI
 YURT DIŞI TEKNİK MÜŞAVİRLİK DESTEK PROGRAMI
DESTEK UNSURLARI

DESTEK ORANI %50

DESTEK ÜST LİMİTİ 5 BİN DOLAR – 1 MİLYON DOLAR

Reklam, Tanıtım ve
Proje Desteği Yurt Dışı Ofis Pazar Araştırması
Pazarlama

Yurt Dışı Fuar Seminer ve

Heyet Programı Yurt Dışı Eğitim
Katılım Konferans Katılım

Mesleki Uluslararası
Yazılım Sorumluluk Mesleki
Sigortası Yarışmalara Katılım
08 HUSUSİ DAMGALI PASAPORT
 HUSUSİ DAMGALI PASAPORT

Pasaport Verilebilecek Kişiler

• Firma sahibi, ortakları veya çalışanları

• Firma sahibi/ortaklarının tüzel kişi olmaları durumunda bunların sahibi/ortakları veya
çalışanları.

Hizmet İhracatı Beyanı

• Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlara yönelik olarak yurt içi ve/veya yurt dışında
gerçekleştirilen, yurt içi ve/veya yurt dışında faydalanılan hizmet sunumlarına ilişkin olması

Son 3 takvim yılı itibariyle (2020, 2021, 2022), yıllık ortalama ihracatı Yeşil Pasaport Hakkı
500 bin - 10 milyon ABD Doları 1
10 milyon - 25 milyon ABD Doları 2
25 - 50 milyon ABD Doları 3
50 - 100 milyon ABD Doları 4
100 milyon ABD Doları üzeri 5
09 Mevzuata Erişim
 Mevzuata Erişim

• Hizmet İhracatçıları Birliğine Üyelik

1 • https://hib.org.tr/tr/

• Mevzuata Erişim
2 • https://ticaret.gov.tr/
ULUSLARASI HİZMET TİCARETİ VE
HİZMET İHRACATINA SUNULAN
DESTEK PROGRAMLARI

TEŞEKKÜRLER
Ülker Nur ONUR HİNTOĞLU
Ticaret Uzmanı
Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü
T.C. TİCARET BAKANLIĞI
0312 204 9304
u.onurhintoglu@ticaret.gov.tr

37/31