HỆ THỐNG ĐÀO TẠO

TRỰC TUYẾN
Hệ sinh thái giáo dục UTE 4.0 của trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
 MÔN HỌC
TOÁN ỨNG DỤNG CHO KỸ SƯ

page 3
 CHƯƠNG 3
PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN

page 4
3.3 PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN CẤP CAO
3.4 HỆ PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN
3.5 ỨNG DỤNG
3.6 BIẾN ĐỔI PTVP CẤP CAO

page 5
3.3 Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính

• Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính, thuần nhất

• Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính, thuần nhất, hệ số hằng

Ví dụ 1: Giải phương trình vi phân bậc 3, tuyến tính thuần nhất, hệ số hằng

Giải
• Phương trình đặc trưng

• Nghiệm tổng quát

page 6
3.3 Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính
• Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính, không thuần nhất

• Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính, không thuần nhất, hệ
số hằng

có nghiệm tổng quát

page 7
3.3 Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính

Ví dụ 2: Giải phương trình vi phân

Giải
• Phương trình vi phân cấp 3 tuyến tính thuần nhất tương ứng là

có nghiệm (theo ví dụ 1)
• Vì nên chọn (theo qui tắc không trùng các hàm trong )

page 8
3.3 Phương trình vi phân cấp cao, tuyến tính

• Thế vào phương trình ta được

• Nghiệm tổng quát

page 9
3.4 Hệ phương trình vi phân cấp 1, tuyến tính

• Hệ phương trình vi phân cấp 1, tuyến tính, thuần nhất, hệ số hằng

Phương trình vi phân dạng ma trận

Với

page 10
3.4 Hệ phương trình vi phân cấp 1, tuyến tính
- Nghiệm phương trình vi phân (ma trận) thuần nhất có dạng

trong đó là trị riêng và là véc tơ riêng của ma trận .

- Trị riêng được xác định bởi pt đặc trưng:
- Véc tơ riêng được xác định bởi pt:

page 11
3.4 Hệ phương trình vi phân, cấp 1, tuyến tính

• Hệ phương trình vi phân cấp 1, tuyến tính, không thuần nhất, hệ số

hằng

Phương trình vi phân dạng ma trận

Với

page 12
3.4 Hệ phương trình vi phân cấp 1, tuyến tính
- Nghiệm phương trình vi phân (ma trận) không thuần nhất có dạng
- là nghiệm của phương trình vi phân (ma trận) thuần nhất tương ứng.
- là nghiệm riêng của phương trình vi phân (ma trận) không thuần nhất được
chọn theo dạng của (phương pháp hệ số bất định).

page 13
3.5 Biến đổi phương trình vi phân cấp cao về hệ phương trình vi phân

𝑡 =0 𝐾 5 Ω 1𝐻
- Mạch điện nối tiếp được mô tả bởi ptvp
cấp 2
40 sin 4 𝑡 V 0 ,25 𝐹
• Đặt
Hình 4

• Phương trình vi phân dạng ma

trận:
• Hệ phương trình vi phân

page 14
3.5 Ứng dụng hệ phương trình vi phân trong kỹ thuật điện
𝑅1 𝑖 𝐿
Ví dụ 3: Cho mạch điện như hình
5, , , và . 𝑅2
Tại đóng khóa . 𝑉 𝑖1 𝑖2 𝐶
𝐾
- Viết hệ phương trình vi phân mô 𝑡 =0
tả mạch điện theo và .
Hình 5
- Viết ptvp dạng ma trận
Giải
- Tìm và .
- Hệ phương trình dòng mắc lưới và

Thay ta được

page 15
3.5 Ứng dụng hệ phương trình vi phân trong kỹ thuật điện

- Phương trình vi phân dạng ma trận

Với

- Tìm và
Tìm nghiệm

page 16
3.5 Ứng dụng hệ phương trình vi phân trong kỹ thuật điện

Với

. Chọn
Với

. Chọn

page 17
3.5 Ứng dụng hệ phương trình vi phân trong kỹ thuật điện

Tìm nghiệm riêng

Vì nên ta chọn

Thế vào ptvp ma trận ta được

Vậy

page 18
3.5 Ứng dụng hệ phương trình vi phân trong kỹ thuật điện

Với điều kiện đầu và .

Vậy

page 19
3.6 Biến đổi phương trình vi phân cấp cao về hệ phương trình vi phân

• Phương trình vi phân cấp

được thay thế tương đương bởi hệ ptvp cấp 1 bằng cách đặt

Thế vào ta được đây là ptvp thứ nhất trong hệ ptvp.

Tương tự ta có ptvp tiếp theo.

page 20
3.6 Biến đổi phương trình vi phân cấp cao về hệ phương trình vi phân

Ptvp cấp 1 thứ n được xác định như sau:

Lấy đạo hàm 2 vế phương trình ta được

Từ ta suy ra

do đó

page 21
3.6 Biến đổi phương trình vi phân cấp cao về hệ phương trình vi phân

Ví dụ. Cho ptvp cấp 3

Tìm hệ phương trình vi phân cấp 1 tương đương.

Giải
Vậy hệ ptvp cấp 1 tương đương là
Đặt

nên

Theo ta có

page 22