berzNIK - GODINA II - BROJ 14 - 17 MART 2008 GODINA - (PRILOG NA TENDERNIK)
Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Berzanski {ok
so politi~ki kolorit
ladinata kriza, najbrz negativen efekt produ-
V cira{e na Berzata. Poslednite dva trgovski
dena zavr{ija so opa|awe na cenata na akciite,
no so porast na dnevniot promet. Vo petokot berzan-
skiot indeks ima{e rekorden pad za poslednive ne-
kolku meseci od 4,64 %, no brojot na trguvawata se
zgolemi. Prometot ostana na zadovolitelno nivo vo
sporedba so prethodnite desetina dena, a re~isi
identi~en vo poslednite dva.
Zna~i, i ovaa nedela berzanskite trguvawa se
oboeni so politi~kite previrawa. Fakt e deka ten-
ziite vo politi~kite kuluari pravat odredeni ce-
novni potresi na pazarot na kapital, no sigurno tie
ne se direktniot udar poradi koj igra me~kata, a ne
caruva bikot!? Zna~i vladinata kriza e navistina
alarmantna, no vo sekoj slu~aj pove}e od aspekt na
fini{irawe na trkata za
I ovaa nedela berzanskite trgu- dobivawe na pokanata za
vawa se oboeni so politi~kite previ- priem vo NATO. Vladiniot
rawa. Fakt e deka tenziite vo poli- kurc{lus, sekako vlijae na
ti~kite kuluari pravat odredeni ce- ~uvstvitelnosta na pazarot,
novni potresi na pazarot na kapital, pred se dejstvuva kako ini-
no sigurno tie ne se direktniot udar cijalna kapisla kaj malite
poradi koj igra me~kata, a ne caruva akcioneri, koi vo panika da
bikot!? Zna~i vladinata kriza e na- ne izgubat se, prodavaat
vistina alarmantna, no vo sekoj slu~aj po{to-za{to, no sekako ne
pove}e od aspekt na fini{irawe na mo`e da bide presuden za
trkata za dobivawe na pokanata za ru{eweto na pazarot. Fak-
priem vo NATO. torite koi go podrivaat
... Zemjata kako ekonomski zavisna berzanskiot pazar se mnogu
ne mo`e da go amortizira porastot na podlaboki, igra~ite mnogu
cenite na naftenite derivati, a toa pokrupni. Razmisluvawata
pak gi zgolemuva tro{ocite na kompa- odat do tamu - insajderi da
niite pri nivno rabotewe i gi pravi ja koristat politi~kata
nekonkurentni na doma{niot i stran- kriza kako {pekulativen
skiot pazar. moment za da gi ostvarat
svoite celi, da gi simnat
cenite na akciite za koi se zainteresirani!?
Sekako problemot mo`e da se gleda i poinaku.
Monotonijata, povlekuvaweto na nekoi investitori i
pogolemata vozdr`anost na drugi, se vodat od svet-
skite trendovi. Svedoci sme deka ve}e podolg peri-
od na svetskite pazari ima golemi turbulencii koi,
osven pod udarot na amerikanskata recesija gi dik-
tiraat i istoriski rekordniot porast na cenata na
naftata, na p~enicata, na oboenite metali, pa i na
prehranbenite proizvodi... Zna~i, preto~uvaweto na
krizata od pogolemite pazari i definitivno infla-
cijata se vinovni za direktnite potezi na investito-
rite. Tie kako glavni igra~i koi gi sledat svetskite
tokovi, i posebno regionalnite dvi`ewa na Berzite,
navreme go usmeruvaat i prefrlaat svojot kapital vo
posigurni zdelki.
Za da bide konfuzijata na doma{niot pazar po-
golema, pridonesuvaat i samite brokeri, ili pak si-
mulantite koi ja liferuvaa vesta deka golem del od
stranskite investitori naglo se povlekle od Make-
donska berza. Vakvata teza ja ubla`uvaat poedini
analiti~ari so tvrdeweto deka strancite prvi rea-
giraat na promenite vo Vladata i na politi~kata
nestabilnost. No i tie, za slu~uvawata na Makedon-
skata berza velat deka vlijae i nadolniot trend na
globalno i na regionalno nivo, iako za berzanskiot
{ok vo ~etvrtokot (koga akciite na vkupno 27 kompa-
nii zavr{ija so crveno saldo) presuden be{e inter-
niot faktor.
berzNIK
3
Analogno na ova dr`i i tezata za regionalnite
negativni bilansi. Dokaz za toa se i padot na ber-
zanskite indeksi na Evropskite i Aziskite berzi.
Tamu pak indeksite padnaa bidej}i optimizmot okolu
merkite na centralnite banki za olesnuvawe na glo-
balnata kreditna kriza e vo senka na stravovite od
recesija. Londonskiot indeks FTSE 100 padna za
1,8%, pariskiot SAS 40 za 1,8%, a frankfurtskiot
DAKS za 1%. Tokiskiot NIKEI izgubi 3,5%, a kine-
skiot Hang Seng padna za 4,8%.
Svetskite analiti~ari vakvite ostri padovi gi
prepi{uvaat isto kako i nie, na rekordnata cena na
naftata, koja se iska~i preku 110 dolari za barel i
stravovite deka toa }e go zabavi profitot na fir-
mite. Analiti~arite se skepti~ni i vo odnos na spa-
suva~kiot plan na centralnite banki.
Konkretno i na{ite stopanstvenici se svesni za
problemot i o~ekuvaat od Vladata da prezeme merki
za ubla`uvawe na posledicite od dramati~niot skok
na crnoto zlato. Zemjata kako ekonomski zavisna ne
mo`e da go amortizira porastot na cenite na nafte-
nite derivati, a toa pak gi zgolemuva tro{ocite na
kompaniite pri nivno rabotewe i gi pravi nekonku-
rentni na doma{niot i stranskiot pazar. Pretseda-
telot na Stopanskata komora, Branko Azeski, smeta
deka nafteniot {ok treba partnerski da go spodelat
Vladata i kompaniite. - Nie `iveeme vo pazarno
stopanstvo i mora da se prisposobime. Zgolemenata
cena na naftata e vlezena vo cenite na proizvodite
{to kotiraat na berza. Kako edna od merkite za ub-
la`uvawe na krizata e i podelbata na 20.000 toni
dr`avna p~enica od rezervite na site firmi {to
pobaraa. No pekarite ostanuvaat na stavot deka in-
tervencijata nema da ja namali cenata na lebot, tuku
taa }e zavisi od svetskata cena na p~enicata. Tie ja
garantiraat sega{nata cena dodeka ne se potro{i
dr`avnata p~enica.
- Na makedonskite kompanii im nedostasuvaat
dobro menaxirawe i znaewe kako da se promoviraat
vo regionot i vo svetot. Vakov vpe~atok dominira{e
na Konferencijata za korporativno upravuvawe, koja
se odr`a vo Skopje, a na koja u~estvuvaa stranski i
doma{ni eksperti, kako i menaxeri od regionot. Tie
zabele`uvaat deka kaj nas, poradi `elbata za pro-
fit, ne se vodi dovolno gri`a i za ugledot na fir-
mata. - Direktorite treba da nau~at deka zgolemena-
ta transparentnost ja zgolemuva vrednosta na nivni-
te akcii i potoa im nosi pogolem profit - prepora-
~uvaat od finskata Asocijacija na profesionalni
direktori.
Netransparentnosta i nedostigot od znaewe za
samopromocija se odlika na kompaniite vo tranzici-
skite zemji, veli Huan Karlos Fernandez, direktor
na proektot za korporativno upravuvawe na Me|una-
rodnata finansiska korporacija.
I koga sme kaj sovetite koi ni gi nudat stran-
skite eksperti, kako li~no iskustvo, da gi poslu{ame
i sega: Vo ovoj moment na preden plan e interesot na
dr`avata...
Do sledniot ponedelnik
Makedonka Baldazarska
Glaven i odgovoren urednik
na berzNIK
e-mail: berzNIK@interNIK.com.mk
 4 berzNIK
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
KOMISIJA ZA HARTII OD VREDNOST
DOPOLNUVAWA NA
PRAVILATA ZA
KOTACIJA NA
MAKEDONSKA BERZA
Otsega, osven superkotiranite i ostanatite
34 kotirani dru{tva }e moraat da objavuvaat
celosni konsolidirani revidirani finan-
siski izve{tai
Komisijata za hartii od vrednost na
devedeset i sedmata sednica {to se odr`a
na 13.03.2008 godina, a so koja pretsedava-
{e Pretsedatelot Marina Na}eva-Kavra-
kova dade soglasnost na izmenite i do-
MAKEDONSKO-[PANSKI BIZNIS FORUM
INTENZIVIRAWE
NA TRGOVSKATA RAZMENA
Trgovskata komora na Makedonija pri
Sojuzot na stopanski komori na
Makedonija i Komorata za stopanstvo i
industrija na Saragosa - [panija,
potpi{aa Memorandum za sorabotka
minatata nedela
- Makedonija kako predizvik i mo`-
nosti za sorabotka i investirawe, be{e
tema na sredbata na biznismenite-~lenki
na Makedonskata i [panskata stopanska
komora. - Intenzivirawe na trgovskata
razmena i investicii vo energetikata i
grade`ni{tvoto najavi {panskiot ambasa-
dor vo Republika Makedonija, Hoze Manuel
Paz Agueras na biznis forumot {to vo or-
ganizacija na Sojuzot na stopanski komori,
se odr`a na 13. mart vo Skopje.
- Ova e prva sredba so SSK vo Makedo-
nija. Na{ata cel e da ja zgolemime trgov-
skata razmena. So otvoraweto na nova am-
basada }e se zgolemat investiciite. Zaed-
no so pretstavnicite od Stopanskata ko-
mora na [panija dojdoa i pretstavnici od
Saragosa, koi sakaat da ja zajaknat sora-
botkata so Makedonija, izjavi {panskiot
ambasador Hoze Manuel Paz Agueras.
Slavka Kalenikova, Pretsedatel na
Trgovska komora pri Sojuzot na stopanski
komori na Makedonija pri obra}aweto do
prisutnite istakna:
- Trgovskata razmena so Kralstvoto
[panija e od posebno zna~ewe za Republi-
ka Makedonija. Vo minatata godina taa iz-
nesuva{e okolu 250 milioni dolari, a nie
o~ekuvame, otkako ve}e se vospostavi di-
rektna diplomatija me|u dvete zemji, tr-
govskata razmena da ja zgolemime dvojno.
Makedonija osven {to va`i za zemja so ta-
kanare~en ramen danok, odnosno za zemja so
najniski dava~ki, raspolaga i so kvalitet-
ni kadrovski potencijal, odli~na geogra-
fska postavenost kako centar na Jugois-
to~na Evropa i ima posebni kriteriumi za
broj 14
polnuvawata na Pravilata za kotacija
na Makedonska berza a.d. Skopje. So niv,
osven ~etirite superkotirani kompanii
(Beton, Investbanka, Komercijalna banka i
Toplifikacija) otsega, i ostanatite trie-
set i ~etiri kotirani dru{tva }e moraat
da objavuvaat celosni konsolidirani re-
vidirani finansiski izve{tai i toa: Re-
vizorsko mislewe, Bilans na sostojba, Bi-
lans na uspeh, Izve{taj za pari~nite teko-
vi, Izve{taj za promenite vo kapitalot i
Bele{ki kon finansiskite izve{tai. Ovaa
obvrska dru{tvata se dol`ni da ja ispol-
nuvaat vo rok od 30 dena po usvojuvaweto
od Sobranieto na akcioneri.
Preku objavuvawe na celosni konsoli-
dirani revidirani finansiski izve{tai
}e se zgolemi transparentnosta, a inves-
olesnuvawe na stranskite investicii vo
zemjata. Trgovskata razmena so [panija
ima dolgogodi{na tradicija. Na{ite fir-
mi, u{te od devedesettite godini bea me|u
prvite od biv{ite jugoslovenski prostori
{to rabotea so sopstvenicite od Kralst-
voto [panija, kako {to se kompanijata Ka-
dis, so fabrikata na Seat vo Barcelona,
Xonson i Filips , Tarnes - keramika i dr.
Tie site uspe{no funkcioniraat i se na-
devam deka taa sorabotka }e prodol`i i vo
naredniot period. Ovaa trgovska misija so
Stopanskata komora na Saragosa, }e pri-
donese da se otvori u{te eden proces za
sorabotka i so drugite stopanski komori
vo [panija, re~e Kalenikova.
Zamenik - ministerot za ekonomija Ki-
ro Spanxov, istakna deka ve}e se naprave-
ni izmeni vo Zakonot za grade`ni{tvo, so
{to se sozdava dopolnitelen uslov za po-
dobra sorabotka me|u dvete zemji.
- Vo Zakonot za grade`ni{tvo se na-
praveni izmeni koi treba da privle~at
pogolem broj na investicii. Vo izminative
dve godini, Vladata rabote{e na podobru-
vawe na biznis klimata, obezbeduvaj}i le-
gislativi koi }e donesat novi investicii,
izjavi Spanxov.
Na delovnata sredba {to se odr`a vo
restoranot Vodenica, dojdoa {panski sto-
panstvenici koi ve}e imaat najaveno
sredbi so makedonskite stopanstvenici
od razni sektori od Skopje, Kumanovo,
[tip i Strumica.
K.S.
Lista na kompanii od [panija koi bea
vo poseta na R. Makedonija:
1. MAQUIOBRAS, S.A. - Dna. Adriana
Asensio
2. EURO SEATING INTERNATIONAL, S.A.
- D. Jesus Munoz
Data 17.03.2008
titorite }e imaat pove}e informacii za
dru{tvata.
Nova emisija na KIB
Kumanovo
KHV na Komercijalno Investiciona
Banka a.d. Kumanovo i dade odobrenie
za izdavawe na sedma emisija na akcii.
So ova, KIB a.d. Kumanovo dobi dozvola
da izdade 215.000 obi~ni akcii so nomi-
nalna i proda`na vrednost od 1.720 de-
nari po akcija, odnosno so vkupen iznos
od 369.800.000 denari. Emisijata }e se
realizira po pat na privatna ponuda. Ku-
puva~ na akciite e Milestone Ehf. Iceland.
3. IDE, S.A. - D. Jakobo Ramirez
4. SIMILDIET, S.L - D. Inigo Jaime
5. OMB SISTEMAS ELECTRONICOS,
S.A. - D. Ivan Perallon
6. HIMOINSA, S.L. - D. Rafael Garcia
7. CERTEST BIOTEC S.L. - D. Oscar
Landeta
8. Sr. D. Carlos Karam, General Menager
of PROEXZA,
9. Sr. D. Javier Andonegui, Chamber of
Commerce and Industry of Zaragoza
10. Sra. Malgorzata Chylak, Chamber of
Commerce and Inustry of Zaragoza
11. Sr. D. Hermogenes Lopez Garcia de
Lomana, Deputy Head of Mission
12. Sr. D. Carlos Tortola Sebastian,
Economic and Comercial Counselor
Lista na makedonski kompanii
prisutni na biznis forumot:
1. Trgovska komora na Makedonija -
Slavka Kalenikova
2. Grupacija na importeri na motorni
vozila - Zlatko Kalenikov, pretsedatel
3. Ka-dis - Zoran Kalenikov
4. Jonson Jonson i Philips - Goran Arna-
udovski
5. Centar Dizajn - Toni Dimitrovski
6. Kanal 4 - Bor~e Lukanovski
7. Ina Energosistemi - Stefan Pop Du-
~ev
8. Turboin`iwering - Mende Georgiev-
ski
9. In`iwering DASS - Sande Trpovski
10. Flex Power - Svetlana Bo{kovska
11. Flex Power - Bobi Krstevski
12. Mak Kab - Andrej Manev
13. Mak Kab - Demiri Muhamet
14. Kanet Kompani - Adem Ko~ani
15. Arcuss Dizajn - Mir~e ^ekrexi
16. Aneta Arsenova - Britanska Amba-
sada
17 Joana Babusku - Britanska Ambasada
 Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
S O D R @ I N A
VOVEDNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
KOMISIJA ZA HARTIJA OD VRED- Isklu~itelno slabiot promet {to e ostvaren
NOST. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 na Berzata vo minatata nedela e tema na pove}eto
dene{ni dnevni vesnici, koi vo svoite osvrti is-
MAKEDONSKO-[PANSKI BIZNIS taknuvaat deka prodol`uva pove}emese~niot
FORUM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 trend na neatraktivnost na makedonskiot pazar na
hartii od vrednost. Spored berzanskite analiti-
BERZNIK - PONEDELNIK, VTORNIK, ~ari, trguvaweto vo vkupna vrednost od 2,2 mili-
SREDA, ^ E T V R T O K . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-7 oni evra pretstavuva svoeviden presedan na Ber-
zata vo poslednite nekolku godini. Glavnata pri-
DIVITE PRODAVA^I I TRGOVCITE SO ~ina {to na Berzata slabo se trguva e is~ekuva-
STAROTO @ELEZO POD - LUPA.............8 weto dali Makedonija }e dobie pokana za ~lens-
tvo vo NATO idniot mesec. Inaku, na Berzata mi-
VESTI BERZA... VESTI BERZA... ..............9 natata nedela padna vrednosta na akciite na po-
ve}eto kompanii. Taka, vrednosta na kapitalot na
PRIDOBIVKITE OD DOBROTO Makpetrol se namali za 4,8 otsto, akcijata na
KORPORATIVNO UPRAVUVAWE - VO Fer{ped minatiot petok se prodava{e za 255.000
TREND. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-11 denari, {to e za 2 otsto pomalku vo odnos na pos-
ledniot petok vo fevruari, a cenata na akcijata
ELEKTRONSKI SISTEM ZA JAVNI na Skopski pazar se namali za 7,9 otsto. Vrednos-
NABAVKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 ta na kapitalot na Mako{ped padna za 9,8 otsto, a
na ZK Pelagonija od Bitola za 5,4 otsto. Vo mina-
BERZNIK - ^ETVRTOK, PETOK, SABOTA tata nedela najmnogu se trguva{e so akciite na
........13-15 Komercijalna banka. Vtora firma za koja se inte-
resiraa investitorite be{e Toplifikacija, so
BERZNIK - NEDELNICI . . . . . . . . . . . . . . . 16 ostvaren promet od 138.000 evra, iako cenata na
akcijata se namali za 2,5 otsto. Na Berzata poka-
NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA `aa interes i za akciite na farmacevtskata kom-
BERZA ZA HARTII OD VREDNOST . 17-19 panija Alkaloid. Sepak, na makedonskiot pazar na
hartii od vrednost minatata nedela se registri-
ra{e i rast na kapitalot. Taka, porast na akciite
I M P R E S S U M ima{e grade`nata kompanija Mavrovo, kako i kaj
Replek. Vo minatata nedela na Berzata se pojavi i
noviot igra~, a toa e Dru{tvoto za upravuvawe so
otvoreni investiciski fondovi - Moj fond.
Pretstoi liberalizacija na telekomunikaci-
Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje skiot pazar. Kako {to izvestuva Utrinski vesnik,
Mediumska biblioteka i digitalna arhiva @eleznica }e go iznajmuva svojot opti~ki kabel na
Redakcija na berzNIK zainteresirani telekomunikaciski operatori. Do
Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, krajot na nedelava se o~ekuva kompanijata da ras-
1000, R.Makedonija pi{e povik so koj del od opti~kiot kabel, {to go
Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839 postavuvaat za nivni potrebi, }e go dadat pod za-
Internet: www.interNIK.com.mk; kup. Inaku, opti~kiot kabel vo svetot momentalno
e-mail: info@interNIK.com.mk e najbrziot na~in na transfer na podatoci. Preku
kapacitetot na opti~kiot kabel mo`e da se prene-
Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski suva Internet, televizija i site drugi digitalni
Odnosi so javnost: Nata{a Dimovska sodr`ini. Direktorot na Makedonski `eleznici -
Marketing: Ivona Josifovska Infrastruktura, Nikola Dimitrovski veli deka
Asistent na PR i marketing: Stojne Danilova kapacitetot na opti~kiot kabel ne mo`e vo celost
E-biznis: Ratko Projkovski da se iskoristi isklu~ivo za potrebite na pret-
Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i} prijatieto i zatoa }e se odi na negovo iznajmuva-
Logistika: Ana Petrova we. Kako pridobivka od ovaa liberalizacija, gra-
Finansii: Gordana Stojanovska |anite }e dobijat pobrz i poevtin Internet.
Vo Utrinski mo`e da se pro~ita i deka Sil-
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI mak seu{te ne mo`e da po~ne so rabota iako toa na
MEDIUMI berzNIK golema vrata go najavi Vladata pred okolu dve ne-
berzNIK e osnovan 2007 godina. deli. Iako Vladata mu veti na Kombinatot deka }e
mu ispora~uva no}na struja, {to za kompanijata
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI
MEDIUMI berzNIK 2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
Broj: 14
Data: 17.03.2008 1. BERZATA I NATAMU BELE@I ISKLU^ITELNO SLAB PROMET (***)
2. GRCIJA VTOR INVESTITOR VO MAKEDONIJA (***)
SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA
DNEVNIK
FOTO NASLOVNA: s.1 GR^KITE BIZNISMENI VO MAKEDONIJA
KAKO DOMA
s.9 DVE I POL GODINI STROG POST ZA NOVO
Foto: PUNTO
Robert Spasovski s.9 RASPREDELENI 117 ILJADI HEKTARI
DR@AVNO ZEMJODELSKO ZEMJI[TE
Redakcija na berzNIK s.9 SKOPSKIOT REGION SO NAJGOLEMO
Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mk U^ESTVO VO BDP NA MAKEDONIJA
Glaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska s.9 VO KRIVOPALANE^KO ]E SE ZASEAT 2700
Novinari: Vaska Mickoska HEKTARI
Kompjuterska podgotovka: Tatijana Trpkovska s.9 NA KIRO KU^UK MU SE ZAKANUVA STE^AJ
Redakcija: s.9 BAREL NAFTA 200 DOLARI
Evoluator na vesti: Anita Ba{oska,. R. Tasovska UTRINSKI VESNIK
operatori: Mare Lazarevska, Arslan Skoro, Zoran s.1 SE U[TE NEMA ODLUKA ZA STRUJA ZA
Stamatovski, Martin Arsovski, \or|e Rexi}, Toni Arsovski SILMAK
i Darko Tripunovski s.1 I NATAMU SLAB PROMET NA BERZATA
Fotoreporter: Robert Spasovski s.7 VLADATA NE MU DAVA NALOG NA ELEM ZA
NO]NATA STRUJA ZA SILMAK
Marketing, distribucija i proda`ba: s.8 @ELEZNICA ]E GO IZNAJMUVA OPTI^-
INTERNACIONAL NIK AD - Skopje KIOT KABEL
s.8 BERZATA I NATAMU BELE@I ISKLU^I-
berzNIK
5
10.03.2008 g. PONEDELNIK
zna~e{e povtorno restartirawe po trimese~na
pauza, strujata seu{te ja nema i pe~kite i ponata-
mu se izgasnati.
Britanskata kompanija Xonson Meti vo april
}e ja po~ne izgradbata na fabrikata vo Bunarxik
so {to ja prolongira prethodno najavenata dina-
mika za realizacija na nivnata investicija za re-
~isi dva meseca, informira Vest. Spored prvi~-
nite najavi od kompanijata, grade`nite raboti
treba{e da startuvaat vo tekot na fevruari, no
zasega vo bescarinskata zona samo se ras~istuva
terenot. Xonson Meti ima u{te ~etiri vakvi fab-
riki koi proizveduvaat za istiot pazar i prolon-
giraweto na startot na izgradbata na fabrikata
vo Makedonija nema da se odrazi vrz kontinuira-
noto snabduvawe na na{ite potro{uva~i. Nema za-
docnuvawe, tuku toa e proces od koj sme zadovolni
kako se odviva - istaknuva objasnuva Xefri Kolin
od Xonson Meti.
Vo vele{kata kerami~ka fabrika Kiro Ku~uk
e otvorena postapka za ste~aj, izvestuva Dnevnik.
Ste~ajnata upravni~ka Angelina Gogu{eva do 20
mart treba da gi ispita uslovite i pri~inite za
baraweto za ste~aj, koe dojde od Fondot za penzi-
sko poradi dolg za neplateni pridonesi od 45 mi-
lioni denari za period od tri godini. Vo me|uvre-
me se blokirani site smetki na pretprijatieto i
ima zabrana za otu|uvawe na imotot. Inaku, za ku-
puvawe na Kiro ]u~uk se zainteresira privatnata
firma Elenica od Strumica, koja pred eden mesec
go kupi pogonot na vele{kata fabrika vo ^a{ka.
Na svetskiot pazar, cenata na naftata, po
preminuvawe na granicata od sto dolari za barel,
prodol`uva da se zgolemuva, taka {to ne mo`e da
se isklu~i mo`nosta da dostigne i dvesta dolari,
i toa vo ne tolku dale~na idnina, prognozira in-
vesticiskata banka Goldman Saks. Inaku, Bankata
i prethodno, prili~no to~no, go predvide sega{-
niot rast na cenata na glavnata energetoka suro-
vina, koja v~era na berzata vo Wujork vo eden mo-
ment dostigna rekordno nivo,od 106,4 dolari za
barel.
Kako posledica na vrtoglaviot rast na cenata
na naftata, vozeweto avtomobil stanuva luksuz za
najgolem procent od gra|anite vo dr`avava, izves-
tuva Ve~er. Distributerite na nafteni derivati
velat deka vo posledno vreme mnogu ~esto gra|a-
nite na benziskite pumpi baraat da im se nato~i
gorivo za skromni 200 denari, kolku da im se najde
za itna potreba. Tie imaat razbirawe za namale-
nata potro{uva~ka bidej}i standardot na gra|ani-
te opa|a kako rezultat na zgolemuvaweto na `i-
votnite tro{oci, {to e pak predizvikano od
poskapuvaweto na cenite na gorivata, hranata,
parnoto, vodata... Prose~no makedonsko semejstvo
za gorivo od svojot mese~en buxet izdvojuva od
2.000 do 3.000 denari, odnosno od 30 do 50 evra.
TELNO SLAB PROMET
s.8 VO JANUARI IZDADENI 193 DOZVOLI ZA
GRADBA
VE^ER
s.8 AVTOMOBILITE SE VOZAT SAMO ZA NA
LEKAR
s.8 REGIONALNA BERZA ZA BREND INVESTI-
TORI
VREME
s.1 UKRAINSKO @ELEZO SE TOPI VO MAKE-
DONSKI XEBOVI
VEST
s.3 GRCIJA VTOR INVESTITOR VO MAKEDO-
NIJA
s.7 XONSON METI OD APRIL ]E JA GRADI
FABRIKATA
s.10 OXAKOT NA USJE NE OTRU
NOVA MAKEDONIJA
s.5 MAKEDONIJA PROMOVIRANA KAKO NOVO
EKONOMSKO ^UDO VO EVROPA
s.5 NAFTATA STIGNA DO GRANICATA OD 106
DOLARI ZA BAREL
 6 berzNIK broj 13
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 10.03.2008

11.03.2008 g. VTORNIK
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Vladata ne gleda pri~ina za porast na deficit. Vo januari godinava Makedonija vo toa }e mo`e da go napravat nivni kolegi od
kamatite, e naslovot na tekstovite vo koj nadvore{notrgovskata razmena so stranstvo drugite zemji na Zapaden Balkan.
dene{nite izdanija na Dnevnik i Utrinski go ostvarila minus od 182,9 milioni dolari, Akciite na grade`nata kompanija Mav-
prenesuvaat stavot na ministerot za finan- {to e porast za 45,1 otsto vo sporedba so de- rovo v~era bea vo fokusot na interes na in-
sii Trajko Slaveski. Spored prviot finan- ficitot od istiot mesec lani. Spored in- vestitorite. Vo pove}e od 60 transakcii se
sier, to~no e deka bankite treba da gi sledat formaciite na Dr`avniot zavod za statis- prodadeni 16 procenti od glavnicata na
signalite od NBM, no nema logika tie da gi tika, koi se preneseni vo pe~atenite mediu- kompanijata. Edna akcija dostigna proda`na
zgolemuvaat kamatite, bidej}i toa }e bide mi, vo januari e ostvaren izvoz od nad 268 cena od 2.450 denari, a vo transakciite bea
nepovolno za niv, poradi faktot {to nema da milioni dolari, uvozot nadminuva 451 mili- istrguvani 39.000 hartii od vrednost. So
bidat konkurentni i mo`e da gi izgubat svo- on dolari, a pokrienosta na uvoz so izvoz iz- proda`bata na ovie akcii se inkasirani 95.5
ite klienti. Argument plus e i ogromnata nesuva 59,4 otsto. Kako pri~ini za zgoleme- milioni denari, odnosno pove}e od 1.5 mili-
likvidnost na na{iot bankarski sektor. - niot deficit ekspertite gi naveduvaat zgo- oni evra. Ovoj promet na oficijalniot pazar
Kaj nas bankite plivaat vo pari. Edna banka lemeniot uvoz na surova nafta, elektri~na na kapital v~era pretstavuva{e re~isi 70
pred desetina dena kupi samo vo eden den energija i na motorni vozila. procenti od vkupniot promet na Berzata. Ka-
zapisi od NBM za celi 50 milioni evra, {to Biznismenite vo dr`avava ne se infor- ko {to prenesuvaat vesnicite, iako ofici-
e eden procent od bruto-doma{niot proiz- mirani za iskoristuvaweto na parite od ev- jalno ne e potvrdeno koj gi kupuva akciite, se
vod na zemjava. Toa poka`uva kolku mnogu pa- ropskata Programa za konkurentnost i ino- smeta deka ovoj paket akcii }e odi na smet-
ri imaat bankite, pojasnuva ministerot Sla- vacii CIP 2007- 2013, ~ija realizacija tre- kata na zagrebskata kompanija INGRA, koja
veski. ba da po~ne kon krajot na ovoj ili vo po~eto- oficijalno najavi deka podgotvuva javna po-
Ministerot za finansii najavuva deka kot na sledniot mesec, informira Dnevnik. nuda za prezemawe na makedonskata grade`-
proektiranata stapka na inflacija od tri Od tie pri~ini, vo ramkite na dvegodi{niot na operativa.
otsto za ovaa godina }e se revidira, infor- proekt za zajaknuvawe na pretpriemni{tvo- Gasot vo slobodnata ekonomska zona Bu-
miraat pove}eto vesnici. Promenata na to, konurentnosta i inovativnosta zapo~nuva narxik }e stasa za desetina dena. Kako {to
stapkata na inflacija }e se napravi vo kon- kampawa za podobo zapoznavawe so Evrop- doznava Utrinski, site tehni~ki zafati se
sultacija so Narodnata banka na Makedonija skite fondovi. Inaku, CIP programata e zavr{eni za priem na gasot, postaveni se
i so MMF, a kako {to istaknuva Slaveski, po proektirana na dva milioni evra i parite }e cevkovodite i potrebnata instalacija, {to
porastot na inflacijata na globalno nivo mo`e da gi koristat site zemji od regionot, zna~i deka Xonson kontrols kone~no }e mo`e
pove}e centralni banki vo zemjite od EU gi ako apliciraat so proekti {to bi ja zgolemi- da go koristi za svoi potrebi. Iako gasifi-
korigiraa proektiranite stapki na infla- le konkurentnosta na malite i na srednite kacijata na Bunarxik {to treba{e da ja spro-
cija. Spored analiti~arite, Vladata mora da pretprijatija. Proektite }e se realiziraat vede GAMA odamna treba{e da bide zavr{e-
ja revidira makroekonomskata politika i da po principot na kofinansirawe, pri {to 15 na, toa sepak ne pretstavuva pre~ka za te-
napravi nova proekcija na stapkata na in- do 20 otsto od vrednosta obezbeduva apli- kovnata i za idnite potrebi na Xonson kon-
flacija za godinava. kantot, a preostanatite 75 do 80 ots-to gi trols i za Xonson Meti, koja zapo~nuva so
Makedonskata ekonomija godinava }e ima pokriva EU. Ako makedonskite biznismeni ne gradba vo po~etokot na april.
u{te eden golem problem, a toa e trgovskiot gi iskoristat parite od CIP-programata,
2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
1. AEK OBJAVI KONKURS ZA DIREKTOR (****)
2. FIRMITE NE ZNAAT KAKO DA KORISTAT EVROPSKI PARI (****)
DNEVNIK s.8 HRVATSKA INGRA KUPI 16 OTSTO OD MAVROVO?
s.1 VLADATA NE GLEDA PRI^INA ZA PORAST NA KAMATITE s.8 SE BARA DIREKTOR-MENAXER
s.13 MBI 10.03.2008 s.8 KONFERENCIJA ZA KORPORATIVNO UPRAVUVAWE
s.13 EVROPSKI PARI ZA POGOLEMA KONKURENTNOST NA
MAKEDONSKITE FIRMI VREME
s.13 AEK OBJAVI KONKURS ZA DIREKTOR s.8 GRA\ANITE POKUSI ZA 90.000 EVRA MESE^NO
s.13 PROEKTIRANATA STAPKA NA INFLACIJA ]E SE REV- s.8 ZA REK BITOLA NEMA DA IMA ZIMA
IDIRA s.8 FIRMITE TREBA DA SE BORAT ZA EVROPSKITE PARI
s.13 VLADATA NE GLEDA PRI^INA ZA PORAST NA KAMATITE
VEST
UTRINSKI VESNIK s.3 TRGOVSKIOT DEFICIT 182 MILIONI DOLARI
s.1 REKORDEN TRGOVSKI DEFICIT VO JANUARI s.9 KANDIDATITE ZA DIREKTOR ]E POLAGAAT STRU^EN
s.3 VLADATA NE GLEDA PRI^INA ZA ZGOLEMUVAWE NA TEST
KAMATITE
s.6 ZAVISNOSTA OD UVOZ NA ENERGENSI E GLAVNA NOVA MAKEDONIJA
PRI^INAZA NEGATIVNOTO SALDO VO RAZMENATA SO s.1 BIZNISMENITE BEZ INFORMACII KAKO DA KORISTAT
STRANSTVO PARI OD EU
s.6 AGENCIJATA ZA ELEKTRONSKI KOMUNIKACII ]E BIRA s.5 BIZNISMENITE BEZ INFORMACII KAKO DA POVLE^AT
DIREKTOR PARI OD EU
s.7 GASOT VO BUNARXIK TREBA DA STASA ZA DESETINA s.5 CENATA NA NAFTATA MO@E DA DOSTIGNE I 200 DOLARI
DENA ZA BAREL
s.7 VINARSKATA VIZBA [ATO KAMNIK POBEDNIK NA SAE- s.5 ISTRGUVANI 16 OTSTO OD AKCIITE NA GP MAVROVO
MOT GAST 2008 VO SPLIT s.5 AEK OBJAVI KONKURS ZA IZBOR NA DIREKTOR
s.7 PRODADENI 16 OTSTO OD AKCIITE NA MAVROVO
s.7 KONFERENCIJA ZA KORPORATIVNO UPRAVUVAWE [PIC
s.1 NAVALI NARODE NA PRIJAVUVAWE DANOCI
VE^ER s.8 NAVALI NARODE HA PRIJAVUVAWE DANOCI!
s.7 BIZNISMENITE VO POHOD PO EVROPSKITE PARI! s.8 FIRMITE NE ZNAAT KAKO DA KORISTAT EVROPSKI
s.7 MAKEDONIJA E GRADILI[TE SO SAMO 190 IZDADENI PARI
DOZVOLI?!
 Data 17.03.2008
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Devet stranski kompanii-trgovci so
elektri~na energija dostavile ponudi za iz-
voz na struja do MEPSO, be{e najaktuelnata
vest vo dene{nite vesnici. Svoi ponudi dos-
tavija GEN-I od Kr{ko od Slovenija, EFT i
EGL od [vajcarija, Rudnap grup od Srbija,
Korlea invest od Slova~ka, Vivid pauer od
Bugarija, EZPADA i RE Trejding CEE od Praga
od ^e{ka i PCC Enerxi trejding od Germani-
ja, objavuva Ve~er. Cenata na dnevnata ener-
gija e vo raspon od 67,75 evra za megavat-~as
do 119,94 evra za megavat-~as elektri~na
energija. Vo no}nata tarifa se ponudeni ceni
vo raspon od 29,92 evra za megavat-~as do
76,88 evra za eden mgv~. Inaku, predmet na
tenderskata ponuda na MEPSO bea koli~ini
struja za periodot od 16 mart do 31 dekemvri
2008 godina. Vo naredniot period komisija
treba da ja izbere kompanijata so najpovolna
ponuda i cena, uslovite na isporaka, vkupno
ponudenite koli~ini struja i na~inot i rokot
na pla}awe.
Vlez na avtomobilska kompanija od SAD
i otvorawe kancelarija na telekomunikaci-
skiot gigant Nortel vo Makedonija, e najave-
no denovive vo Va{ington. Kako {to javi -
Glasot na Amerika - programa na makedonski
jazik, ova e rezultat od biznis-forumot Ma-
kedonija - novo ekonomsko ~udo vo Evropa,
koj vo minatata nedela se odr`a vo Va{ing-
ton, pi{uvaat dene{nite vesnici. Potpi{u-
vawe memorandum za sorabotka so avtomo-
bilskata kompanija od SAD se o~ekuva do
krajot na ovoj mesec, po {to }e sleduva ko-
broj 14
ne~nata odluka dali taa }e investira vo Ma-
kedonija. Prviot ~ovek na Nortel, Majk Za-
firovski, najavi deka negovata kompanija vo
narednite nekolku nedeli }e otvori kance-
larija za proda`ba vo Makedonija.
ELEM v~era objavi tender za izbor na
firma {to }e gradi kombinirana gasna elek-
trana Energetika, a }e bide partner vo zaed-
ni~ko vlo`uvawe. Novata elektrana treba
da ima minimalna instalirana mo}nost od
300 megavati za proizvodstvo na struja i
maksimalna mo}nost od 150 megavati za pro-
izvodstvo na toplinska energija, pi{uva Ut-
rinski vesnik. Novata centrala, spored pr-
vi~nite presmetki na ELEM, treba da bide
gotova za dve i pol godini i da pokrie okolu
11 otsto od nedostigot od struja. Elektrana
}e se gradi vo skopskata naselba @elezara,
vedna{ do postoe~kata elektrana na ELEM,
dodava Vest.
Cenata na surovata nafta postavi nov
rekord, petti den vo nizata istoriski re-
kordi. Na elektronskoto trguvawe na berza-
ta vo Wujork, cenata na naftata nadmina 109
dolari za barel, kako rezultat na vlo`uva-
wata za terminskite transakcii za nafta
{to nosat pogolem prihod od finansiskite
pazari, pi{uva Nova Makedonija. Za samo ed-
na godina, na berzata vo Wujork cenata na
naftata se zgolemi za 80 otsto, dodeka naj-
aktuelnite indeksi kako Dou Xons opadnaa,
naveduva Blumberg.
Vo sabota istekuva rokot do koga gra|a-
nite {to vo 2007 godina ostvarile prihodi
berzNIK
7
12.03.2008 g. SREDA
nadvor od redovnite primawa treba da po-
polnat godi{na dano~na prijava, velat vo
Upravata za javni prihodi. Gra|anite mora da
podnesat dano~na prijava bez ogled {to per-
sonalniot danok na dohod za ekstra prihodi-
te e platen, objavuva Dnevnik. Prolongirawe
na rokot nema da ima, iako se o~ekuva{e toj
da bide prodol`en barem do ponedelnik. So
ogled na toa deka ovaa sabota e rabotna, Up-
ravata za javni prihodi najavuva deka toga{
}e se zaokru`i postapkata na pribirawe na
godi{nite dano~ni prijavi. Dosega{niot od-
yiv na gra|anite e mnogu mal, odnosno do 7
mart, samo 8.576 gragani dostavile dano~ni
prijavi do UJP, a o~ekuvawata na Upravata
se do nea da bidat dostaveni 27.000 dano~ni
prijavi, {to zna~i deka povtorno se ~eka
posledniot moment za zavr{uvawe na ovaa
obvrska.
Sosiete `eneral re~e deka planot na
Bankata da sobere 5,5 milijardi evra so pro-
da`ba na akcii po namalena cena na ve}e
prisutni investitori e uspe{en.
Akciite se prodavaat na popust od 40%
ili 47,50 po akcija, i francuskata firma ve-
li deka investitorite baraat re~isi dva pa-
ti pogolem broj od ponudenite akcii. Mnogu
analiti~ari smetaat deka visokata pobaru-
va~ka za ovie akcii proizleguva od {peku-
lacijata deka pogolemiot francuski rival
BNP Paribas razmisluva za prezemawe na od
skandalot o{tetenata Sosiete @eneral,
doznava Vest.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. ELEM OBJAVI OGLAS ZA IZGRADBA NA GASNA ELEKTRANA (*****)
2. U[TE TRI DENA ZA DANO^NITE PRIJAVI (*****)

s.5 STRUJATA JA POTRO[I VODATA

DNEVNIK s.8 KE SE GRADI GASNA ELEKTROCENTRALA
s.11 ELEM OBJAVI OGLAS ZA IZGRADBA NA GASNA ELEK- s.8 GRADE@NICITE SE VRA]AAT NA SCENA
TRANA s.8 INVESTICISKITE FONDOVI POLESNO ]E STANAT
s.11 ZA KIRIJATA MORA DA SE PLATI DANOK IGRA^I
s.11 NAJAVI ZA VLEZ NA AVTOMOBILSKA KOMPANIJA OD
SAD VEST
s.11 IZVE[TAJ NA MBI ZA 11.03.2008 s.11 SOSIETE PRODAVA AKCII ZA DA JA NAMALI ZAGUBATA
s.11 NAFTATA NAD 109 DOLARI
UTRINSKI VESNIK
s.1 NAFTATA URIVA REKORDI, MAKEDONIJA NEMO POSMA- NOVA MAKEDONIJA
TRA s.1 SO NOVATA PROGNOZA INFLACIJATA DVAPATI
s.10 NAFTATA URIVA REKORDI -MAKEDONIJA NEMO POS- POGOLEMA
MATRA s.5 CO NOVATA PROGNOZA INFLACIJATA DVAPATI
s.10 DEVET KOMPANII DOSTAVILE PONUDI ZA STRUJA DO POGOLEMA
MEPSO s.5 ISTEKUVA ROKOT ZA PODNESUVAWE GODI[NI
s.11 ELEM RASPI[A OBJAVA ZA GASNA ELEKTRANA DANO^NI PRIJAVI
s.11 BO MAKEDONIJA ]E VLEZE AVTOMOBILSKA KOMPANI- s.5 BAREL NAFTA NA DOSTIGNA 109 DOLARI
JA OD SAD s.5 DOMA[NITE KOMPANII IMAAT EDNAKOV TRETMAN SO
s.11 U[TE TRI DENA ZA DANO^NITE PRIJAVI STRANSKITE

VE^ER [PIC
s.8 BERZANSKI IGRA^ ]ARIL 5 MILIOII EVRA VO 2006 s.7 MAPTOVSKITE SMETKI ZA STRUJA BEZ MANIPULA-
GODINA TIVNI TRO[OCI
s.9 DEVET PONUDUVA^I NA STRUJA s.7 SE BARA ORTAK ZA GASNA ELEKTRANA
s.7 18.000 GRA\ANI ]E NAVALAT VO UJP
VREME s.7 MEPSO NAJDE STRUJA ZA GODINAVA
s.1 STRUJATA JA POTRO[I VODATA
 8 berzNIK
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
DIVITE PRODAVA^I I TRGOVCITE SO STAROTO @ELEZO - POD LUPA
I POKRAJ GOLEMITE KAZNI, KRADEWETO
@ELEZO PROFITABILEN BIZNIS
Na Makedonija godi{no i trebaat
okolu 450.000 toni staro `elezo, a
cenata na kilogram `elezo se dvi`i
od ~etiri do sedum denari. No, 50% od
otkupot na metali ne odi samo vo
na{ite prerabotuva~ki kapaciteti na
teri torijata na Makedonija, tuku se
izvezuva glavno vo Grcija. Poradi toa
strogo }e bidat kontrolirani tie
punktovi. Inspektoratot }e raboti
postojano na teren, za da mo`e ovie
sostojbi da gi popravi
ali povtorno da se vovede zabranata
D za otkup na staro `elezo, ili site
nadle`ni institucii maksimalno da
se vklu~at vo prekin na pojavata na
kradewe i nelegalna preproda`ba?
Ova e klu~noto pra{awe za koe minata-
ta nedela vo Stopanska komora be{e odr-
`ana tribina so prestavnici od Vladata i
firmi koi legalno se bavat so ovoj biznis.
Se krade se, a na punktovite na golemo
se trguva i so staro `elezo koe ne smee da
bide predmet na proda`ba, kako {to e ba-
karot, ogradi od avtopatite, soobra}ajni
znaci, {ahti. Najzagrozena e infrastruktu-
rata na Makedonski @eleznici, kade za sa-
mo edna godina ukradena e oprema vo vred-
nost od nad eden milion evra, {teta koja do
sega @eleznicata sama ja pokriva. Od
nivnite prugi se krade bukvalno se {to e
metal, pa duri i celi {ini.
- Tie {to go pravat ova mo`at da pre-
dizvikaat posledici so golemi {teti, pa
duri i ~ove~ki `rtvi, re~e Milan Janku-
lovski, rakovoditel vo M@.
Kradeweto `elezo, pa duri i celi be-
tonski stolbovi od prugite na M@ trae po-
dolgo vreme, no dr`avata se u{te nema
krajna formula kako da se spravi so ovaa
pojava. Iako kaznite se golemi i nadle`ni-
te institucii revnosno si ja vr{at zada~a-
ta, se ~ini deka se raboti za profitabi-
len biznis i nelojalnata konkurencija vo
ovaa sfera zema se pogolem zamav.
broj 14
Nemo`ej}i da se spravi so ovoj problem,
Vladata najverojatno povtorno }e ja stavi
na sila zabranata za otkup na staro `elezo,
najavi zamenikot - minister za `ivotna
sredina i prostorno planirawe, Sowa
Lepitkova. - Vladata na 5. april }e bide
informirana za poslednite nastani i pre-
zemenite ~ekori od strana na Dr`avniot
inspektorat. Kone~nata odluka }e se donese
vo ovoj period, a do toga{ vo masovna akci-
ja }e se otkrivaat divite prodava~i i
trgovcite {to nelegalno go prodavaat sta-
roto `elezo. Nie prethodno sakame da gi
iskoristime site drugi mehanizmi i vo taa
funkcija e i ovoj sostanok, da gi razgledame
opciite za spravuvawe so problemot so site
involvirani strani vo ovoj biznis. Od na{a
strana kako ministerstvo, baznite doku-
menti se doneseni i ponatamu }e odime vo
stroga kontrola i so rigorozni kazni, vo
smisla onie subjekti koi{to dosledno ne gi
primenuvaat zakonite da bidat kazneti
blagovremeno. Dokolku i po edno-dve
kaznuvawa ne pristapat kon po~ituvawe na
zakonite, licencite za vr{ewe na ovaa
dejnost trajno }e im bidat odzemeni. Inaku,
na Makedonija godi{no i trebaat okolu
450.000 toni staro `elezo, a cenata na
kilogram `elezo se dvi`i od ~etiri do se-
dum denari. No, konstatiravme deka 50%
od otkupot na metali ne odi samo vo na{i-
te prerabotuva~ki kapaciteti na teritori-
jata na Makedonija, tuku se izvezuva glavno
vo Grcija. Zna~i, idnata nedela }e bidat
strogo kontrolirani tie punktovi, me|utoa,
ne samo idnata nedela, tuku i vo kon-
tinuitet. Inspektoratot }e raboti posto-
jano na teren, za da mo`e ovie sostojbi da
gi popravi, me|utoa, tuka ni treba poddr{ka
od site subjekti vo dr`avata, zna~i, vnat-
re{no organizirawe na Makedonski @e-
leznici, Ministerstvoto za ekonomija, koe-
{to }e treba preku dozvolite na uvoz i dr.
da go regulira uvozot, izvozot, prerabo-
tuvaweto na otpadnite metali i, sekako,
Data 17.03.2008
solidariziraweto na samite subjekti koi-
{to vr{at otkupuvawe na otpad edni od
drugi, nivnoto me|usebno neprijavuvawe.
Dokolku znaat daka takvo ne{to se slu~u-
va, vo Zakonot se predvideni kazni za na-
merno postapuvawe, tie se navistina gole-
mi, pa duri mo`at da zavr{at i so krivi~-
ni prijavi, istakna zamenikot minister za
`ivotna sredina Sowa Lepitkova.
Ovaa pojava e prisutna i vo zemjite od
regionot. Kra`bi na del od `eleznicata
ima i vo Bugarija, Albanija, Srbija, Hrvat-
ska. Vo Hrvatska sankcioniraweto na kra`-
bite e izdignato do nivo na delo na sa-
bota`a kon dr`avata.
Na mo`nosta Vladata povtorno da ja
upotrebi nepopularnata merka, reagiraa
pretstavnici na firmite koi legalno se
bavat so ovoj biznis.
- Inspekciite treba so tie revizii i
~esti kontroli da gi sankcioniraat site
tie koi se drznale da ja prekr{at odredba-
ta, izjavi za berznik Aleksandar Panov, di-
rektor na Makstil. - Jas sum revoltiran od
predlogot, nie samite da se organizirame
vo borba protiv ovaa pojava. Instituciite
se tie koi {to treba da se borat protiv
nelojalnata konkurencija. Od Vladata ve-
lat deka se prezemaat site aktivnosti, so
{to jas ne se soglasuvam. Makstil otkupuva
60.000 toni `elezo godi{no, {to ne e mala
brojka. Problemot e seriozen. Nie ne sme
protiv da zememe svoe u~estvo. No, nie ne
otkupuvame od lu|e koi materijalot go na-
bavile od op{testveni dobra. Ve}e izbr-
kavme 10 rabotnici vo pravec na suzbivawe
na ovaa pojava. Makedonski @eleznici
treba da sednat so pretstavnici od nad-
le`nite institucii i temelno da razgo-
varaat za koordinirana borba protiv nele-
galnite trgovci. Dokolku prodol`i ovoj
trend na nelojalna konkurencija, mo`e da
bidat otpu{teni i rabotnici, {to e lo{o
za site.
K.S.
 Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
berzNIK
9
VESTI BERZA... VESTI BERZA...
@ito Luks- finansiskite rezultati se u{te so negativen Tehniometal Vardar -
predznak minimamalna pozitiva
Minatata godina za @ito Luks e uspe{na godina imaj}i gi vo predvid nepovolnite Bilansot na uspeh na Tehnometal
pazarni uslovi vo svetski ramki koi predizvikaa dramati~en porast na cenata na p~e- Vardar e minimalen, 378.000 denari. Toa
nicata. No i pokraj takvite dvi`ewa, prezemenite merki za prestruktuirawe, podobro pred se e rezultat na prepolovenite
anga`irawe na resursite i racionalizacija na tro{ocite vo izminatite godini, dove- operativni prihodi, koi od 500.502.000
doa do podobruvawe na finansiskite rezultati na kompanijata. Prihodite bele`at po- denari vo 2006 godina se namalile na
rast za 16% vo spordba so 2006 g. i dostignaa 992.401.000 denari, kako rezultat na po- 226.482.000 denari vo 2007 godina. Teh-
golemiot obem na prodadeni proizvodi, novolansirani proizvodi i neizbe`nite korek- nometal Vardar bele`i namaluvawe i
cii na proda`nite ceni. Finansiskiot rezultat e podobren za 77% vo odnos na prethod- kaj operativnite rashodi vo 2007 godina
nata godina, no seu{te so negativen predznak (26.676.000 denari sporedeno so i tie iznesuvaat 231 954 000 denari, do-
115.779.000 denari vo 2006 g.). Pokazatelot na likvidnost e zgolemen od 0,79 na 1,13 do- deka finansiskite prihodi iznesuvaat
deka pokazatelot na zadol`enost e podobren od 0,98 na 0,92%. samo 6.649.000 denari.

Beton, lani so namalena dobivka

Uspe{na godina za
Makpetrol
Akcionerskoto dru{tvo Makpetrol
vo 2007 godina ostvarilo vkupna pro-
da`bi vo iznos od 19.709.305.000 dena-
ri i bele`i porast vo odnos na pret-
hodnata godina koga tie bile 18.
923.371.000. denari. Dobivkata od de-
lovnoto rabotewe isto taka bele`i po-
rast i od 144,434 milioni denari se is-
ka~ila na 151.461.000 denari, a dobiv-
kata po odano~uvaweto iznesuva
164.000.000 denari. Prethodnata godina
za Makpetrol bila pouspe{na bidej}i
ostvarila dobivka vo iznos od
292.690.00 denari. Kompanijata vo go-
di{niot nerevidiran finansiski iz-
ve{taj prika`ala promeni vo akcio-
nerskiot kapital, koj na po~etokot na
2007 g. iznesuval 3.319.155 denari, a na
krjot na godinata dostignal 3.694.335
denari. Pozitivni promeni ostvarila i
so rezervite koi od 255.997.000 na po-
~etokot se zgolemile na 320.430.000 de-
nari na krajot na godinata.
Minatata godina prihodite od proda`ba na grade`nata kompanija Beton iznesuvaat
956.514.000 denari i se povisoki vo odnos na prethodnata godina koga dostignale vred-
nost od 874.977.000 denari. Kaj site drugi parametri kompanijata poka`uva blago zgole-
muvawe na rashodite, {to e najizrazeno kaj nabavkata na trgovski stoki, kade tro{ocite
od minus 3.972 .000 se iska~ile na minus 22.031.000 denari. Dobivkata od opertivnoto
rabotewe iznesuva 31.655.000 denari, a dobivkata od redovnoto rabotewe po odano~uva-
we iznesuva 21.853.000 denari i e namelana vo odnos na prethodnata godina koga iznesu-
vala 25.973.000 denari, iako ima blag porast kaj vonrednite prihodi vo odnos na pret-
hodnata godina. Neto dobivkata vo 2007 godina iznesuva 26.914.000 denari i e namalena
vo odnos na minatata godina koga iznesuvala 29.742.000 denari.
Fer{ped so pozitiven bilans na uspeh
Najgolemata {pediterska firma vo Makedonija, Fer{ped a.d. Skopje ja zavr{i mi-
natata godina so dobivka od 189.569.000 denari. Suma koja poka`uva blag porast vo od-
nos na 2006 g. koga dobivkata bila 148.488.000 denari. Kompanijata bele`i porast kaj
dobivkata od operativnoto rabotewe vo iznos od 237.500.000 denari za razlika od
prethodnata godina koga taa iznesuvala 212.431.000 denari. Zgolemeni se prihodite od
proda`ba od 4,036 milioni denari vo 2006 g. na 5,480 milioni denari lani.No, zgoleme-
ni se i brojkite za potro{eniot materijal, kako i tro{ocite za vrabotenite. Dobivkata
pred odano~uvawe iznesuva 220.796.000 denari i e pogolema od prethodnata godina koga
iznesuvala 167.944.000 denari.
ZK Pelagonija- so dva ipol pati pogolema neto dobivka
Zemjodelskiot kombinat od Bitola lanskata godina prika`al prihodi od proda`ba
vo vrednost od 768.221.000 denari, {to pretstavuva malo zgolemuvawe vo odnos na pret-
hodnata godina, a ima porast i kaj prihodite po drugi osnovi vo visina od 180.743.000
denari. Dobivakata od operativnoto rabotewe bele`i najgolem porast vo odnos na dru-
gite finansiski pokazateli i iznesuva 91.797.000 denari i e poglema vo odnos na 2006
godina koga iznesuvala samo 190.000 denari. Neto dobivkata za 2007 godina iznesuva 146
978.000 denari i istata e povisoka za dva ipol pati vo odnos na 2006 godina koga iznesu-
vala 53 331 000 denari.

R@ Uslugi so petpati pogolema zarabotka Profitabilna godina za

Bilansot na uspehot na R@ Uslugi a.d. e so odli~ni finansiki rezultati. Prakti~no Toplifikacija
kompanijata ja zavr{i 2007 godina neto dobivka vo vrednost od 15.234.000 denari, {to
pretstavuva petpati pogolema dobivka sporedeno so 2006 g.koga taa dostignala 2.720.000 Toplifikacija ja zavr{ila godina-
denari. Pozitivnite finansiski prihodi se rezultat na porastot na vrednostite po site ta so prili~no pozitivna neto dobivka
ekonomski parametri. Lani kompanijata ostvarila zna~itelno povisoki prihodi od vo odnos na prethodnata godina. Taa la-
proda`ba vo odnos na prethodnata godina i dostignale vrednost od 317.173.000 denari. ni ostvarila 117.703.000 denari dobiv-
Nagoren trend zabele`ale i vrednostite od operativnoto rabotewe, finansiskite pri- ka {to e duplo pogolema od dobivkata
hodi, nabavnata vrednost na prodadenite stoki. No, koga se }e se dodade i odzeme dobiv- vo 2006 g. koga iznesuvala samo
kata pred odano~uvawe iznesuva 18.969.000 denari, a dobivkata od redovnoto rabotewe 40.885.000. denari. Prihodite od pro-
iznesuva 15.234.000, {to vsu{nost e i neto dobivkata za 2007 godina. da`ba za 2007 godina na Toplifikacija
iznesuvaat 1.560.357.000 denari i se
Makoteks ja zavr{i 2007 godina so zaguba pomali vo odnos na 2006 godina, koga
bile 1.568.287.000 denari. Dobivkata
Prihodite od proda`ba na trgovskoto dru{tvo Makoteks za 2007 godina iznesuvaat od operativnoto rabotewe iznesuva 156
51.084.000 denari. Dobivkata od operativnoto rabotewe za 2007 godina iznesuva 607.000 denari, a dobivkata od redov-
1.083.000 denari. Poradi golemite tro{oci od koi najvisoki se operativnite rashodi, noto rabotewe po odano~uvawe e 117
dru{tvoto Makoteks ostvaruva zaguba vo svoeto rabotewe vo iznos od 31.889.000 denari. 703 000 denari.
10 berzNIK broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 17.03.2008

PRIDOBIVKITE OD DOBROTO KORPORATIVNO UPRAVUVAWE - VO TREND

TRANSPARENTNOSTA I
ATRAKTIVNOSTA NA KOMPANIITE -
VO KONKURENCIJA ZA SVE@ KAPITAL
Doverbata vo nekoja kompanija i nejzinata reputacija, steknati vrz principite na dobroto korporativno upravu-
vawe, pridonesuvaat za namaluvawe na tro{ocite pri finansiraweto, olesneto rabotewe so partnerite i
drugite u~esnici na pazarot, kako i namaluvawe na rizicite vnatre vo kompanijata. Dobroto korporativno
upravuvawe pridonesuva za uspehot na ekonomijata kako celina, bidej}i osnovnite principi - integritet, kor-
porativna odgovornost i transparentnosta, istovremeno se temeli na edna efikasna i funkcionalna ekonomija

odravka be{e prvata kompanija vo standardi kako vo razvienite zemji - re~e internacionalna kompanija koja ima fab-

P Hrvatska, koja u{te vo 2002 godina go

usvoi kodeksot za korporativno up-
ravuvawe, koj se pojavi vo Evropa edna de-
Drenislav @eki~, pomo{nik pretsedatel
na Upravniot odbor na Podravka, na neo-
damna odr`anata konferencijata za kor-
riki vo 17 dr`avi, sedum iljadi vraboteni,
a Vegetata ja prodava vo pove}e od 40 dr-
`avi vo svetot, e dobra ilustracija kako
cenija porano. Za da ja prodavame Vegetata porativno upravuvawe {to ja organiziraa drugite koi primenile dobri praktiki na
i supite na stranskite pazari, sakale ili vesnikot Kapital i IFC, a ~ija cel be{e korporativno upravuvawe, stanale pous-
ne, nie moravme da rabotime po tie pravi- da se pretstavi korporativnoto upravuva- pe{ni i pomo}ni.
la na odnesuvawe i standardi. Ve}e na- we kako model, koj makedonskite kompanii Korporativnoto upravuvawe odamna e
rednata godina ja dobivme nagradata na Eu- mo`e da gi napravi pouspe{ni, poodr`li- praktika vo svetot i se pove}e kompanii gi
romoney, bidej}i bevme prepoznaeni kako vi pred bankite i poatraktivni za inves- usvojuvaat principite na dobroto korpora-
kompanija koja raboti po kriteriumi i ticiii. Primerot na Podravka, koja sega e tivno upravuvawe, bidej}i vo osnova toa e
isplatlivo. Imeno, doverbata vo nekoja
Maja Stevkova [terieva - Komercijalna banka, direktor na Sektor za upravuvawe so kompanija i nejzinata reputacija, steknati
rizici i planirawe vrz principite na dobroto korporativno
upravuvawe, pridonesuvaat za namaluvawe
Transparentnosta vo Komercijalna banka e sfatena kako mnogu seriozen predi- na tro{ocite pri finansiraweto, olesne-
zvik. Vo minatata godina Bankata objavi 54 cenovno ~uvstvitelni informacii, od koi to rabotewe so partnerite i drugite u~es-
37 se informacii za koi Bankata cenela deka imaat posebno zna~ewe za investi- nici na pazarot, kako i namaluvawe na ri-
torite, za javnosta i za site zasegnati subjekti. Nekoi od niv kompanijata mo`ebi i zicite vnatre vo kompanijata, dodeka ma-
nemala obvrska da gi objavi, no sepak, vo vnatre{nite konsultacii bilo oceneto deka kedonskite kompanii sega po~nuvaat so ne-
e podobro i javnosta i investitorite da bidat informirani. No, ima izvesni proble- gova primena. Dobroto korporativno upra-
mi koi se javuvaat okolu transparentnosta. Imeno, se postavuva pra{aweto: Kako da se vuvawe pridonesuva za uspehot na ekono-
opredeli optimalnoto nivo na transparentnost? Toa e navistina te{ko i vo praksa se mijata kako celina, bidej}i osnovnite
soo~uvame so dilemata {to treba da se objavi, a {to ne. Toa poteknuva od tamu {to principi - integritet, korporativna odgo-
objavuvaweto na informacii za nekoi nastani, za koi ima izvesna doza na neizvesnost, vornost i transparentnosta, istovremeno
mo`e da se pridvi`i vo dva pravci. Ako informacijata se objavi, a nastanot ne e se temeli na edna efikasna i funkcional-
uspe{en, nekoj toa mo`e da go oceni kako zaveduvawe na akcionerite. Ako pak infor- na ekonomija.
macijata za odreden proekt ne se objavi, a toj bide upe{en, postoi opasnost da se ka`e Za razlika od svetskite trendovi i us-
deka kompanijata ne e dovolno transparentna. pe{nite iskustva od zemjite od Regionot,
makedonskite kompanii duri sega gi pravat
 Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
berzNIK
11
po~etnite ~ekori vo primenata na korpo-
rativnoto upravuvawe. Spored istra`uva- Elena Jakimovska Petrovska -izvr{en direktor vo Makedonskata berza
weto {to vo 2006 godina vo dr`avava go
napravi IFC, korporacijata za finansii - Transparentnosta e mo`nost za novi izvori na finansirawe na nejzinite
na Svetskata banka, se poka`alo deka na aktivnosti, zgolemena vizibilnost na kompanijata i na nejzinite proizvodi i bren-
makedonskite kompanii im nedostasuva dovi, {to zna~i i unapreduvawe na nejziniot imix i zgolemuvawe na dovebata kaj
transparentnost. Iako nejzinata osnovna potro{uva~ite. Na berzanska kotacija ne mo`e i ne bi trebalo da dojde kompanija
cel e preku plasiranite informacii za koja{to ne e podgotvena da bide transparentna vo svoeto rabotewe i da gi obelodenu-
kompanijata i nejziniot biznis od site va informaciite za nejzinoto rabotewe.
mo`ni aspekti, da se predizvika interes [to zna~i kotacija i transparentnosta za nekoja kompanija, najdobro mo`e da se
kaj investitorite za da vlo`at vo nego, ilustrira so podatocite deka za posledniot mesec, na sajtot na Makedonskata berza
spored Kiril Nejkov od IFC, duri kaj 85 imalo 12 milioni poseti za barawe na informacii, od strana na 320 iljadi
otsto od firmite koi bile opfateni so posetiteli. Prose~no dnevno, veb stranata e posetena od 7.400 lica, od 50 zemji.
istra`uvaweto nemalo zgolemuvawe na ***
nivniot osnova~ki kapital, dodeka kaj O~igledno e deka zgolemenata vizibilnost mo`e da bide pridobivka. Edna od naj-
onie {to imalo zgolemuvawe, najgolem broj golemite e mo`nosta za novi finansii. Ako toa ne se ostvaruva, pra{aweto e zo{to
od investiciite bile direktni stranski nekoj bi bil prisuten na berzata, osven drugite pridobivki kako adekvatnoto vrednu-
vlo`uvawa. Koristeweto na obvrznici ili vawe na berzata i podobruvaweto na korporativniot imix. Vo praksata mnogu retko
doma{ni investicii vo toj period bilo re- gledame situacii koga firmite, poradi toa {to se transparentni se trudat da obezbe-
lativno nisko, a firmite voop{to nemale dat novi izvori na kapital so izdavawe na novi hartii od vrednost. Mnogu e slabo
iskustva so zemawe zaemi od me|unarodni prisutno finansiraweto na kopaniite so izdavawe na novi hartii od vrednost,
organizacii. - Kompaniite smetaat deka posebno preku javna ponuda..
davaweto pove}e podatoci povrzani so
korporativnoto upravuvawe direktno vli- Netransparentnosta sepak ne e samo ro nagraden. Toa mora da se menuva, i toa
jae vrz povredata na nivnite delovni taj- na{ specijalitet, tuku e karakteristika za tokmu so voveduvawe na korporativnoto
ni. Tie naj~esto ja objavuvaat nivnata fi- site zemji vo tranzicija, iako e najkarak- upravuvawe, bidej}i toa uka`uva kako da
nansiska sostojba, bilansot na uspeh i go- teristi~na tokmu za dr`avite od Balka- se zarabotat pari na eden korekten, trans-
di{niot izve{taj, dodeka nikoga{ ne go not. Kako {to mo`e{e da se slu{ne od is- parenten i ~esen na~in. Ottamu, kako {to
objavuvaat nadomestokot na menaxmentot i kustvata na prisutnite eksperti, pri~ina objasni @eki~ od Podravka, - objavuvajte
na ~lenovite na upravniot i nadzorniot za toa e i faktot deka `iveeme vo tranzi- gi samo podatocite na koi ve obvrzuva za-
odbor - veli Nejkov. konot i onie za koi vie mislite
Vo prilog na netransparent- deka }e vi bidat od korist. Ne
nosta na subjektite vo makedon- smee da se la`e, no i ne mora se
skata ekonomija e i analizata na da se ka`e. Vie birajte {to }e
Goran Koevski, profesor na Pra- ka`ete.
ven fakultet vo Skopje, koja se Stranskite eksperti im po-
temeli na pra{aweto zo{to kom- ra~aa na makedonskite kompa-
paniite ja krijat akcionerskata nii deka treba vnimatelno da
struktura i se prisposobuvaat sledat kako rabotat drugite, da
poedine~nite akcionerski udeli ne kopiraat ne~ij model, tuku
da bidat pod zakonskiot mini- da primenat ne{to svoe po {to
mum, koga toa se bara so zakon? }e bidat prepoznatlivi. - Sega
Ili, zo{to se pla{at doma{nite site se natprevaruvame na
vlo`uva~i gordo da ja otkrijat svetskiot pazar. Onie zemji koi
svojata sopstvenost. Dali priva- se sposobni pred globalniot
tizacijata e izvedena vo uslovi kapital da se pretstavat kako
na nedovolno i nejasno izgradena atraktivni zemji, tie od toj ka-
pravna i institucionalna ramka? Ili e vo ciski zemji vo koi potekloto na kapitalot pital }e imaat i rezultat. Ako ne se pret-
pra{awe stav od politi~ki reket? - Kako ne e sekoga{ transparentno. Istovremeno, stavite kako atraktivna zemja, nema da bi-
i pove}eto socijalni dr`avi, i nie `ivee- ne treba da se zaboravi i na neobjavuvwe- dete kazneti, tuku toj kapital nema da doj-
me vo op{testvo na individualci, koi mu to na podatocite, kako {to se tie za pro- de kaj vas. ]e si odi na drugo mesto - poso-
zaviduvaat na onoj {to pove}e zarabotuva, fitot i golemite zarabotuva~ki na upra- ~i Leonardo Peklar od Socius, Slovenija,
baraj}i sekoga{ kriminalna i nezakonska vuva~kite garnituri vo kompaniite, na {to dodavaj}i deka vo korporativnoto upravu-
pozadina na golemite zarabotuva~ki - ve- vlijanie ima i mentalitetot na ovie pros- vawe sekoj treba da ja odigra svojata uloga.
li Koevski tori, kade seu{te e sramota da bide{ dob- Potrebna e edukacija na mladite, na vra-
botenite vo kompaniite, posebno so lu|eto
Zorica Semenkova, od Komisija za hartii od vrednost koi se na najisturenite pozicii vo firmi-
te, bidej}i se poka`uva deka vlo`uvaweto
Za razlika od razvienite zemji kade {to dobrite praktiki na korporativnoto vo lu|eto e klu~ot na uspehot.
upravuvawe se preto~uvaat vo zakon, kaj nas se zabele`uva obraten proces, odnosno O~evidno, vo naredniot period, na
obvrskite za obelodenuvawe podatoci se vospostavuvaat so zakon. Zna~i, se nametnu- kompaniite im pretstojat zna~ajni prediz-
va zakonska obvrska kompaniite da obelodenuvaat podatoci. Toa be{e slu~aj so vici kako da stanat relevantni konkuren-
obvrskata za zadol`itelna kotacija i objavuvawe na podatoci, so izmenite na Zakonot ti na me|unarodniot pazar i kako da stanat
za hartii od vrednost vo 2002 godina. Ovaa praktika se povtori vo 2003 godina, koga e nositeli na makedonskata ekonomija. Eden
voveden registarot na trgovski dru{tva. Od aspekt na regulatornata ramka, se od klu~nite elementi vo spravuvaweto so
zabele`uva zna~itelno podobruvawe na transparentnosta vo makedonskite kompanii, ovie predizvici e dobroto korporativno
za {to ima zasluga i ZHV. Tuka bi ja spomenala i podzakonskata regulativa, kade se upravuvawe, za koe vo narednite tri godi-
izdvojuvaat Pravilnikot za formata i sodr`inata na prospektot i pokanata za ni {vajcarskiot dr`aven sekretarijat za
zapi{uvawe i uplata na hartii od vrednost i pravilnicite so koi se reguliraat ekonomski pra{awa, vo sorabotka so IFC,
obvrskite na akcionerskite dru{tva so posebni obvrski za izvestuvawe. Za podobre- }e sproveduva programa za dobro korpora-
nata transparenost i pogolema za{tita na akcionerskite prava zboruva i namaleniot tivno upravuvawe vo makedonsakta ekono-
broj na barawe za za{tita na akcionerski prava koi {to gi podnesuvaat akcionerite mija.
vo KHV.
V.M.
12 berzNIK
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
OD PO^ETOKOT NA GODINAVA
ELEKTRONSKI SISTEM
ZA JAVNI NABAVKI
Biroto za javni nabavki pri Ministerstvoto za finansii i
Proektot za delovno okru`uvawe na USAID (BEA) na krajot na
minatata goidna go promoviraa noviot Zakon za javnite
nabavki, a koj zapo~na da se primenuva od po~etokot na
godinava
d januari 2008 godina, Elektronski-
O ot sistem za javni nabavki (ESJN) im
e celosno dostapen na javnite ins-
titucii i delovnata zeadnica. Sistemot
nudi golem broj na funkcionalnosti, vklu-
~itelno i mnogu ekonomi~noto negativno
naddavawe. Garantira odgovornost i do-
verba vo javnoto tro{ewe na parite od da-
no~nite obvrznici. Isto taka, so stapuva-
weto na sila na noviot zakon za javni na-
bavki, od po~etokot na godinata, vovedeni
se elektronskite aukcii kako nova alatka
vo ESJN, koi ovozmo`uvaat negativni nad-
davawa, kako mnogu efikasen metod za
ostvaruvawe na za{tedi na pari.
Biroto za javni nabavki e odgovorno za
sledewe na procesot na elektronskite
javni nabavki i promovirawe na ESJN. Vo
ovie dva meseci od stapuvaweto na sila na
noviot Zakon za javni nabavki, vo tek e
kampawa za promocija na ESJN poddr`ana
od Biroto za javni nabavki, e-gov proektot
na USAID i Vladata na RM. Odr`ani se
nekolku obuki za dogovornite organi i
ekonomskite operatori, na koi prakti~no e
pretstaven metod na funkcionirawe na
sistemot, kako i negovite pridobivki. Vo
momentov registrirani na ovoj sistem se 20
dogovorni organi i okolu 300 ekonomski
operatori, i se sprovedeni 15 celosni
postapki za dodeluvawe na dogovor za jav-
na nabavka. U~esnicite vo postapkite za
javnite nabavki, kako od strana na dogo-
vornite organi, taka i od strana na eko-
nomskite operatori, sprovedeni preku
sistemot po elektronski pat, iako posle
prvi~nata rezerviranost vo odnos na isti-
ot, se uverija vo negovite pridobivki: zgo-
lemena transparentnost, za{tedi na pari
i vreme i zgolemena konkurencija.
Javnite nabavki pretstavuvaat klu~en
instrument vo sozdavaweto na pazarnata
ekonomija. So izvr{uvawe na nabavkite
dr`avata direktno u~estvuva na pazarot i
nejzinoto odnesuvawe vo golema merka
vlijae vrz sevkupnite ekonomski tokovi.
Vsu{nost pri vr{eweto na javnite nabav-
ki, dr`avata treba da poka`e deka gi po-
~ituva osnovnite principi na pazarnata
ekonomija, odnoso obezbeduva funkcioni-
rawe na slobodna i fer konkurencija. Vo
toj kontekst i noviot Zakon za javni nabav-
ki pretstavuva osnova za vospostavuvawe
na transparenten i efikasen sistem na
javni nabavki, a voedno i zna~ajno sredst-
vo protiv devijantnite pojavi.
Donesuvaweto na noviot zakon, me|u
drugoto, se temeli na obvrskite za usogla-
suvawe na na{eto zakonodavstvo so zako-
broj 14
Data 17.03.2008
nodavstvoto na Evropska-
ta unija. Imeno, potrebata
od celosno usoglasuvawe
na zakonskata regulativa
na poleto na javnite nabav-
ki vo Republika Makedo-
nija e odredena soglasno
obvrskata od ~len 68 od
Spogodbata za stabiliza-
cija i asocijacija pome|u
Evropskata unija i Repub-
lika Makedonija, kako i so
obvrskite koi proizlegu-
vaat od Nacionalnata pro-
grama za usvojuvawe na pra-
voto na Evropskata unija,
pri {to pojdovna osnova za
izgotvuvawe na zakonot se
Direktivite na Evropskata
unija koi ja reguliraat oblasta na javnite preku nego se objaveni site oglasi za javni
nabavki i presudite na Evropskiot sud na nabavki vo dr`avava vo izminatiot peri-
pravdata. Ovoj zakon po~iva na principite od od stapuvaweto na sila na noviot zakon.
na transparentnost, konkurencija, ednakov So ovoj sistem ne samo {to se postigna
tretman i nediskriminacija i racionalno olesnuvawe i unificiranost vo postapki-
i efikasno iskoristuvawe na javnite te na oglasuvawe i dostavuvawe na izves-
sredstva. tuvawata, tuku i dobienite informacii od
ovaa oblast }e pretstavuvaat solidna baza
INFORMACISKI SISTEM ZA JAVNI na podatoci za izve{taite koi gi izrabo-
NABAVKI tuva Biroto za doma{nite i me|unarodnite
So stapuvaweto na sila na Zakonot za institucii. Golema povolnost na ovoj sis-
javni nabavki, od januari 2008, e voveden tem e toa {to pregledot na oglasite i iz-
kompletno nov sistem na oglasuvawe i vestuvawata e celosno sloboden i bespla-
dostavuvawe na izvestuvawata za postap- ten na stranata https://oglasi-izvestuvanja.fi-
kite za javni nabavki vo Republika Make- nance.gov.mk za ekonomskite operatori i
donija. So ovoj sistem se vovede unifici- za site zainteresirani strani koi sakaat
ranost na oglasite i izvestuvawata za jav- da imaat pristap do informaciite za jav-
nite nabavki, se vovede celosna avtomati- nite nabavki. So toa Biroto ima golema
zacija i elektronizacija vo odnos na ovaa uloga vo namaluvawe na tro{ocite na pri-
procedura i se zgolemi nivoto na ednos- vatniot sektor za pristap do pazarot na
tavnost i efikasnost na istata. javnite nabavki na RM.
Noviot informaciski sistem za ogla-
suvawe, dostapen na veb stranata - Od januari do sega registrirani se
https://oglasi-izvestuvanja.finance.gov.mk, e 260 dogovorni organi na sistemot, i ob-
izraboten vrz osnova na sistemite za og- javeni se 350 Oglasi za dodeluvawe na
lasuvawe na EU - SIMAP i TED. So ovoj dogovor za javna nabavka i 170 Oglasi za
sistem upravuva Biroto za javni nabavki, a ba rawe za pribirawe na ponudi.
So cel voveduvawe na pogolem broj uslugi so koristewe na elektronski sredstva,
od sega preku veb stranata na Biroto za javni nabavki http://javni-nabavki.finance.gov.mk
dogovornite organi }e mora da gi objavuvaat oglasite za dodeluvawe na dogovori za
javni nabavki (tenderi).
Inaku terminot Dogovorni organi gi opfa}a site dr`avni organi, organi na edi-
nicite na lokalnata samouprava i Gradot Skopje, pravni lica osnovani za zadovolu-
vawe na potrebite od javen interes, javni pretprijatija i site drugi dogovorni organi
navedeni vo ~len 4 od Zakonot za javni nabavki, a koi preku ESJN sproveduvaat pos-
tapki za dodeluvawe dogovori za javni nabavki;
Ekonomski operator (ponuduva~) pretstavuva sekoe fizi~ko ili pravno lice ili
grupa na takvi lica koi na pazarot nudi stoki, uslugi ili raboti, a koi vo ESJN u~e-
stvuvaat vo postapkite na dodeluvawe dogovori za javni nabavki.
 Data 17.03.2008
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
ESM-EVN i Elektrani na Makedonija
povtorno se sudrija okolu snabduvaweto so
elektri~na energija, pi{uvaat dene{nite
vesnici. EVN-ESM reagira{e na izjavata na
Vlatko ^ingoski, direktor na Elektranite,
deka dopolnitelniot uvoz na struja ne e re-
zultat na lo{oto proizvodstvo, tuku na zgo-
lemenata potro{uva~ka, koja e povisoka za
14 otsto vo odnos na lani. Spored nego, treba
da se preispita dali ima gre{ka vo planira-
weto od strana na EVN, pi{uva Dnevnik.
Oxacite na kombinatot Silmak od tetov-
sko Jegunovce od v~era povtorno po~naa da
~urat. Zasega, samo tri pe~ki rabotat i tie
}e se zagrevaat vo periodot od edna nedela,
po {to }e startuva i proizvodstvoto na fe-
rosilicium za izvoz.Pe~kite sega rabotat i
se zagrevaat so uvozna struja {to nie ja dogo-
vorivme. Od idnata nedela treba da po~ne
isporakata na no}nite vi{oci na ELEM od
strana na prenosniot operator MEPSO, kako
{to najavi vicepremierot Zoran Stavreski -
veli Yvonko Stojanovski, direktor na kom-
binatot Silmak. Vladata i Silmak ve}e ne-
kolku nedeli pregovaraat za toa dali Sil-
mak }e saka da gi zeme no}nite vi{oci od dr-
`avata po poniska cena, a dnevnata struja da
si ja nabavuva sama na pazarot.
Preporaka od stranskite menaxeri: Ne
treba da bidete evtini kako Kinezite, tuku
kvalitetni kako Francuzite so vinoto. Ova,
Drenislav @eki~ od hrvatskata kompanija
Podravka im go pora~a na pretstavnici na
makedonskite kompanii na v~era{nata de-
broj 14
lovna konferencija za korporativno upravu-
vawe vo Skopje, na koja u~estvuvaa i nekol-
kumina stranski eksperti, doznava Ve~er.
Stranskite eksperti im prepora~aa na
makedonskite kompanii deka treba vni-ma-
telno da sledat kako rabotat drugite, no ne
treba da kopiraat ne~ij model, tuku da pri-
menat ne{to svoe po koe }e bidat prepoznat-
livi. Zaedni~ka nivna ocenka be{e deka ma-
kedonskite kompanii moraat da bidat pove}e
transparentni vo raboteweto, no i mnogu da
vlo`uvaat vo edukacija na svoite vraboteni
bidej}i toa e klu~ot na uspehot.
Grupa desetina {panski stopanstvenici
od Saragosa nekolku dena }e prestojuvaat vo
Makedonija so cel da gi ispitaat mo`nostite
za sorabotka i eventualna mo`na investici-
ja vo zemjava. [panskite firmi se zaintere-
sirani za investirawe vo Makedonija, po-
sebno vo sektorite na prehranbenata, tutun-
skata, mesnata, metalnata, avtomobilskata i
kerami~kata industrija. [panskite biznis-
meni ja ocenuvaat biznis-klimata vo na{ata
zemja kako povolna, posebno poradi perspek-
tivata za vlez na Makedonija vo NATO, no
mnogu pove}e vo EU, bidej}i toa }e garantira
ekonomska stabilnost na firmite koi }e se
re{at da vlezat na na{iot pazar, objavuva
Utrinski vesnik.
Pozitivni rezultati od svetskoto ber-
zansko trguvawe. Vest objavuva deka Evrop-
skite i aziskite berzanski indeksi skoknaa,
otkako najgolemite centralni banki vo sve-
tot vetija injekcija od milijardi dolari za
berzNIK
13
13.03.2008 g. ^ETVRTOK
globalnite finansiski pazari. London po-
rasna za 1,1%, Pariz za 1,4%, a Frankfurt za
1,1%. Prethodno, japonskiot Nikei zatvori
za 1,6% pogope.
I vo dene{nite vesnici, aktuelen ten-
derot {to go objavi Elektrani na Makedonija
(ELEM) za izbor na firma za izgradba i ra-
botno koristewe na kombiniranata gasna
centrala Energetika, kako partner vo zaed-
ni~ko vlo`uvawe. Gasnata centrala }e se
gradi vo Skopje, vedna{ do postojnata cen-
trala na ELEM, a kompanijata }e ima obvrska
proizvedenata struja prvo da ja ponudi na
doma{niot pazar na elektri~na energija.
Ima najavi deka avtomobilskata indus-
trija na SAD planira da vleze vo Makedoni-
ja, izjavi vicepremierot Zoran Stavreski za
Glasot na Amerika na makedonski jazik.
Sledniot mesec bi sledela kone~nata odlu-
ka dali avtomobilskata kompanija od SAD }e
investira vo Makedonija. Ovaa idea se rodi
po odr`aniot biznis - forum nasloven Ma-
kedonija - novo ekonomsko ~udo vo Va{ing-
ton.
Vtorata po golemina francuska banka
Sosiete `eneral, koja stana poznata po naj-
golemata izmama vo istorijata, objavi deka e
ispolnet nejziniot plan za zgolemuvawe na
kapitalot za 5,5 milijardi dolari po pat na
emisija na novi akcii. Toa zna~i deka banka-
ta e na dobar pat da se stabilizira po kriza-
ta predizvikana so brokerskata izmama
vredna 4,9 milijardi evra, pi{uva Utrinski
vesnik.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. EVN I ^INGOSKI SE SUDRIJA I ZA UVOZOT NA STRUJA (****)
2. [PANSKI BIZNISMENI GO ISPITUVAAT TERENOT ZA INVESTIRAWE VO MAKEDONIJA (***)

DNEVNIK VEST
s.5 PROFITOT POVA@EN OD UGLEDOT s.2 ELEM BARA PARTNER ZA IZGRADBA NA GASNA CENTRALA
s.10 SILMAK OD V^ERA GI ZAGREVA PE^KITE s.7 SILMAK RESTARTIRAN, NA RABOTA SE VRA]AAT 500
s.10 EVN I ^INGOSKI SE SUDRIJA I ZA UVOZOT NA STRUJA RABOTNICI
s.8 ^INGOSKI:UVEZUVAME STRUJA PORADI GRE[KA NA
UTRINSKI VESNIK ESM
s.1 KOJ ]E PLATI 30 MLN. EVRA ZA UVOZ NA STRUJA s.10 EVROPSKITE I AZISKITE AKCII PORASNAA
s.7 KOJ ]E PLATI 30 MILIONI EVRA ZA UVOZ NA STRUJA?
s.7 PREPUKUVAWA NA RELACIJA ELEM -EVN-ESM NOVA MAKEDONIJA
s.8 [PANSKI BIZNISMENI GO ISPITUVAAT TERENOT ZA s.9 IMA NAJAVI ZA VLEZ NA AVTOMOBILSKATA INDUSTRI-
INVESTIRAWE VO MAKEDONIJA JA NA SAD VO MAKEDONIJA
s.8 CENATA NA NAFTATA BLAGO PADNA NA 108,6 DOLARI ZA s.9 NEMA[E DA IMA NEDOSTIG OD STRUJA, AKO ELEM
BAREL PROIZVEDUVA[E KOKU [TO TREBA
s.8 SOSIETE @ENERAL GI SOBRA PLANIRANITE 5,5 MLRD. s.9 UVOZOT NA STRUJA E REZULTAT NA ZGOLEMENATA
EVRA POTRO[UVA^KA
s.9 SILMAK STARTUVA SO RABOTA
VE^ER s.9 DEVET KOMPANII KONKURIRAAT DA UVEZAT ELEK-
s.6 INDUSTRIJATA ZA@IVEA, NO SO TOA DOJDOA PROB- TRI^NA ENERGIJA
LEMITE ZA STRUJA s.9 MAKEDONSKOTO PROIZVODSTVO NA STRUJA PRED
s.6 SILMAK PO^NA DA ^URI KOLAPS
s.7 NE BIDETE EVTINI KAKO KINEZITE TUKU KVALITETNI
KAKO FRANCUZITE [PIC
s.1 PROIZVODSTVOTO HA ELEKTRI^NA ENERGIJA PRED
VREME KOLAPS
s.1 PROIZVODSTVOTO NA ELEKTRI^NA ENERGIJA E PRED s.8 AMERIKANSKA AVTOMOBILSKATA KOMPANIJA ]E
KOLAPS VLEZE VO MAKEDONIJA?
s.6 VO MAKEDONIJA PROIZVODSTVOTO NA STRUJA E PRED s.8 SILMAK STARTUVA[E SO RABOTA
KOLAPS s.8 PROIZVODSTVOTO NA STRUJA PRED KOLAPS
s.6 ]E IM SE NAMALI ZARABOTKATA
s.6 VOJNA VO ENERGETSKIOT SEKTOR
14 berzNIK broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 17.03.2008

14.03.2008 g. PETOK
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

Najnovite informacii za kriza vo vla-
dinata koalicija i za mo`en pad na Vladata
negativno se odrazija vrz akciite na pove}e-
to kompanii koi kotiraat na Makedonska
berza, izvestuvaat dene{nite izdanija na
dnevnite vesnici. Politi~kite previrawa
vo zemjava pridonesoa makedonskiot berzan-
ski indeks MBI-10 v~era da padne za 2,71
otsto, {to e vtor po golemina pad godinava
po 23 januari koga iznesuva{e 3,35 procenti.
Akciite na vkupno 27 kompanii v~era{noto
trguvawe go zavr{ija so crveno saldo, samo
{est ostvarile porast, a pet se bez promena
na svojata vrednost. Brokerite velat deka
v~era od Makedonskata berza se povlekle
re~isi site stranski investitori, izvestuva
Dnevnik, prenesuvaj}i go objasnuvaweto na
analiti~arot Marjan Ivanovski od Ilirika
fund menaxment, koj veli deka na slu~uva-
wata na Makedonskata berza vlijae i nadol-
niot trend na globalno i na regionalno nivo,
no deka za v~era{niot {ok presuden faktor
e krizata vo vladinata koalicija. Inaku,
v~era najgolem promet ostvarile akciite na
Teteks, ~ija cena padna za 5,4 otsto i Komer-
cijalna banka, ~ii akcii bea poevtini za 1,9
otsto.
Stopanstvenicite o~ekuvaat od Vladata
da prezeme merki za ubla`uvawe na posle-
dicite od dramati~niot skok na cenata na
naftata, koja v~era nadmina 110 dolari za
barel, izvestuva Vreme vo dene{noto izda-
nie. Me|u najpogodenite od nafteniot {ok se
transporterite, koi velat deka ne mo`at da
gi zgolemat cenite na uslugite, zaradi mala-
ta pobaruva~ka. - Pred izvesno vreme podne-
sovme barawe do Vladata za namaluvawe na
akcizite, sega od mediumite doznavame deka
takov ~ekor ne mo`e da prezemat bidej}i bu-
xetot ve}e bil isplaniran so tie akcizi, -
veli Biljana Muratovska, pretsedatel na
transportnoto pretprijatie Makamtrans.
Nadle`nite pak, objasnuvaat deka spored
Zakonot za akcizi, ovaa dava~ka ne e procent
od vrednosta na naftenite derivati, tuku e
fiksna za edinica koli~ina.
Energetikata, grade`ni{tvoto i elek-
tronikata se oblasti za koi {panskite biz-
nismeni se zainteresirani da investiraat,
pi{uvaat pe~atenite mediumi. Trgovskata
razmena so [panija iznesuva 250 milioni
evra, no stopanstvenicite velat deka postoi
potencijal taa da bide dvojno zgolemena. Vo
taa nasoka e i prviot memorandum za sora-
botka, {to v~era go potpi{aa Trgovskata ko-
mora pri Sojuzot na stopanski komori i Sto-
panskata komora od Saragosa, [panija.
Akcionerite }e mo`at da napravat uvid
vo dokumentacijata na dru{tvoto vo rok od
tri dena, informira Vest, osvrnuvaj}i se na
izmenite na Zakonot za trgovski dru{tva. So
predlog-izmenite, koi pominaa na vladinata
sednica, se obvrzuva i sekoe dru{tvo vo go-
di{niot izve{taj da objavuva informacii za
goleminata na odobreni transakcii, i toa za
na~inot i postapkata na odobruvawe, kako i
fakti koi se odnesuvaat na zainteresirana-
ta strana, so cel da se za{titat investito-
rite. Izmenite predviduvaat usoglasuvawe
so evropskite direktivi, so preporakite od
Svetskata banka i so principite na zemjite
~lenki na OECD.
Vladata povtorno }e go zabrani otkupot
na staro `elezo, bidej}i sostojbata na teren
poka`ala deka kra`bata na `elezo galopi-
ra~ki raste, izvestuva Nova Makedonija.
Pritoa, najzagrozena e `elezni~kata infra-
struktura kade samo za edna godina ukradena
e oprema vo vrednost od eden milion evra.
Del od licenciranite kompanii reagiraat na
najavite za nova zabrana na otkup i baraat
pogolem anga`man na doma{nite institucii.
Inaku, na Makedonija godi{no i trebaat 450
iljadi toni staro `elezo.
Zaradi poddr{ka na malite i na sredni-
te biznisi, Prokredit banka i Por{e Make-
donija po~naa akcija so koja nudat podobri
uslovi za kupuvawe vozila od brendovite
folksvagen, {koda i audi, mo`e da se pro~i-
ta vo Dnevnik. Akcijata }e trae ~etiri nede-
li, a zainteresiranite stopanstvenici mo`e
da kupat vozilo na kredit so u~estvo od pet
otsto, rok na otplata do sedum godini i so
povolnosti za kasko osiguruvawe. Od Pro-
kredit soop{tuvaat deka baraweto za kredit
mo`e da se popolni vo site ekspozituri na
bankata i vo salonite na Por{e Makedonija.
Najgolemiot proizvoditel na leb vo zem-
java, @ito luks, na pazarot ja lansira{e no-
vata familija lebovi so specijalno poteklo
{to ja so~inuvaat francuskiot leb, gr~kiot
leb i makedonskata rustika. Ovaa familija
sega e dostapna vo novi pakuvawa i zbogate-
na so noviot francuski leb. Novite vidovi
leb se prodavaat po novi namaleni ceni od 1
do 2 denara za vekna.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. VLADINATA KRIZA JA URNA BERZATA (****)
2. BIZNISMENITE ZAINTERESIRANI ZA GRADE@NI[TVOTO (***)

DNEVNIK GRADE@NI[TVOTO
s.1 VLADINATA KRIZA JA URNA BERZATA s.7 GRA\ANITE SE ZADOL@IJA SO 12 MILIONI EVRA
s.7 MBI 13.03.2008 VEST
s.7 PROKREDIT I POR[E VO AKCIJA s.2 FONDOT ZA PENZISKO ]E IM VRA]A PARI NA PEN-
s.7 MEMORANDUM ZA SORABOTKA SO [PANSKI FIRMI ZIONERITE
s.7 VELE[ANI OSTANAA BEZ PLATEN STA@ s.3 PAD NA BERZATA PO NAJAVITE ZA KRIZA VO VLADATA
s.7 DR@AVNA P^ENICA ZA SITE [TO BARAAT s.9 UVID VO DOKUMENTACIJATA NA DRU[TVOTO VO ROK
s.7 VLADINATA KRIZA JA URNA BERZATA OD TRI DENA
UTRINSKI VESNIK s.9 VLADATA JA UBIVA NADE@TA ZA SRE]A
s.9 I GODINAVA ]E JADEME SKAPA HRANA s.13 AKCIITE PAK PADNAA
s.9 IZVE[TAJ NA MBI ZA 13.03.2008 s.13 AUSTRIAN ERLAJNS IZLEZE OD NEGATIVA
s.9 PAD NA CENITE NA AKCIITE NA BERZATA s.13 GRADE@NA FIRMA OTPADNA OD FTSE 100
s.9 @ITO LUKS LANSIRA NOVI VIDOVI LEB SO PONISKI s.13 VTORIOT PRIVEDEN BROKER NA SOSIETE @ENERAL
CENI PU[TEN OD PRITVOR
s.9 MAKEDONIJA INTERESNA ZA [PANSKITE BIZNIS- NOVA MAKEDONIJA
MENI s.2 EKSTREMNI KAZNI ZA NELEGALNITE OTKUPUVA^I NA
VE^ER STARO @ELEZO I
s.6 CRNOTO ZLATO GI POCRNI EKONOMIITE s.3 INTENZIVIRAWE NA SORABOTKATA SO [PANIJA
s.6 ]E SE PRO^NESTUVAAT VODITE NIZ JALOVI[TETO s.6 ZK PELAGONIJA OSTVARI 175 OTSTO RAST NA
s.7 UDVOJUVAWE NA TRGOVSKATA RAZMENA DOBIVKATA
VREME s.6 NAFTATA DOSTIGNA CENA OD 110,20 DOLARI ZA BAREL
s.6 STOPANSTVENICITE BARAAT SPAS OD VLADATA s.7 NAJSTROGI KAZNI ZA DIVITE PRODAVA^I NA METAL
s.6 RABOTNICITE SE VRA]AAT NA RABOTA s.7 TIKVE[ GO ZGOLEMI PROFITOT ZA 124 OTSTO
s.6 SREDBA NA MENAXERITE VO SLOVENIJA s.7 SUEZ I RWE VLEGOAVO NAJTESNIOT IZBOR ZA BELENE
s.7 TOPLIFIKACIJA BARA KONKURENCIJA [PIC
s.7 NEDOSTIGOT OD STRUJA GI SKARA ENERGETI^ARITE s.2 NAFTATA MO@E DA LETNE GO 200 DOLARI
s.7 BIZNISMENITE ZAINTERESIRANI ZA
 Data 17.03.2008
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Deneska zavr{uva podnesuvaweto na go-
di{nite dano~ni prijavi, pi{uvaat dene{-
nite izdanija na dnevnite vesnici. Za taa
cel site dano~ni kancelarii na Upravata za
javni prihodi deneska }e rabotat so prodol-
`eno rabotno vreme do 18 ~asot. Inaku, {al-
terite na UJP poslednite dva-tri dena bea
bukvalno pretrupani od gra|ani {to gi ko-
ristea poslednite ~asovi za podnesuvawe na
svoite godi{ni dano~ni prijavi, iako nad-
le`nite izvesen period nanazad uka`uvaa
deka ovaa obvrska mora da se zavr{i zaklu~-
no so 15. mart. Godi{ni dano~ni prijavi mora
da dostavat site gra|ani koi pokraj platata
ili penzijata vo 2007 godina, imale i drugi
prilivi na pari, kako na primer najmuvawe
stan, prihodi od trguvawe na Berza, igri na
sre}a, dividendi. Tie {to nema da stignat do
deneska do 18 ~asot da podnesat godi{na da-
no~na prijava, a imale vakvi prihodi, }e bi-
dat sankcionirani so pari~ni kazni od 500
do 1.000 evra. Kaznite za pravni lica se
dvi`at od 2.000 do 3.000 evra, pi{uva Dnev-
nik.
Inflacijata, najverojatno, i natamu }e
raste i pokraj obidite na Vladata i na cen-
tralnata banka da sozdadat uslovi za nejzi-
no zauzduvawe, predupreduvaat ekspertite.
Ako prodol`i sega{niot trend na zgolemu-
vawe na cenite, profesorot na Ekonomskiot
fakultet vo Skopje Slave Risteski o~ekuva
Makedonija vo septemvri godinava da ima
stapka na inflacija od nad 10 procenti, do-
kolku ne se promenat globalnite trendovi na
broj 14
poskapuvawa, najmnogu podgreani so raste~-
kata cena na naftata, no i prognozite deka
ne ~eka u{te edno su{no leto, pi{uva Vest.
I vo dene{nite vesnici aktuelno vlija-
nieto na politi~kiot haos vo Makedonija vrz
berzanskoto trguvawe. Najavata na DPA deka
definitivno ja napu{ta vladinata koalici-
ja go potrese i trguvaweto na Berzata. In-
vestitorite naglo po~naa da gi prodavaat
akciite, a optimistite gi kupuvaa akciite po
vrtoglavo niski ceni. V~era makedonskiot
berzanski indeks MBI 10 do`ivea rekorden
pad od 4,64 otsto. Pa|aa akciite na re~isi
site kompanii, taka {to Beton ima{e pad od
8,18 otsto, Toplifikacija za 4,45 procenti, a
Alkaloid za 4,82 procenta, no namaluvawe
na vrednosta do`iveaja akciite i na mnogu
drugi firmi, objavuva Utrinski vesnik.
Tretiot blok na REK Bitola od nedela
}e bide isklu~en, a nedostigot od struja }e
se nadopolnuva od TEC Negotino, {to prak-
ti~no zna~i deka negotinskata centrala od
nedela }e raboti so poln kapacitet. Spored
Elektrani na Makedonija (ELEM), tretiot
blok na REK Bitola }e bide isklu~en ~etiri
dena za da se optimalizira proizvodstvoto
vo ovoj energetski kapacitet, pi{uva dene-
{en Ve~er. Bitolskata centrala vo posledno
vreme se soo~uva so kontinuirani defekti
na remontiranite blokovi. Izminatiot pe-
riod vo REK Bitola ima{e desetina defek-
ti na blokovite, poradi {to se tro{ea og-
romni sumi pari za interventen uvoz na stru-
ja.
berzNIK
15
15.03..2008 g. SABOTA
Vo Vreme mo`e da se pro~ita odlukata
na Komisijata za hartii od vrednost deka si-
te kompanii {to kotiraat na Berzata }e mora
da objavuvaat celosni konsolidirani revi-
dirani finansiski izve{tai i toa: revizor-
sko mislewe, bilans na sostojba, bilans na
uspeh, izve{taj za pari~nite tekovi, izve{-
taj za promenite vo kapitalot i bele{ki kon
finansiskite izve{tai. Vaka re~i KHV na
v~era{nata sednica davaj}i soglasnost na
izmenite i dopolnuvawata na Pravilata za
kotacija na Makedonskata berza a.d. Skopje.
Dosega obvrska za vakvi izve{tai imaa samo
~etirite superkotirani kompa-nii: Beton,
Investbanka, Komercijalna banka i Topli-
fikacija, otsega obvr-skata se odnesuva i na
drugite 34 kotirani dru{tva. -Preku objavu-
vawe celosni konsolidirani revidirani
finansiski izve{tai }e se zgolemi transpa-
rentnosta, a investitorite }e imaat pove}e
informacii za dru{tvata, se veli vo soop-
{tenieto.
Distributivnata kompanija EVN-Make-
donija vo sreda }e i ja isklu~i strujata na
skopskata fabrika Ohis poradi dolg od
600.000 evra. Od EVN-Makedonija v~era pot-
vrdija deka }e ja prekinat isporakata na
strujata na fabrikata, vo koja dr`avata po-
seduva pove}e od polovina od kapitalot, bi-
dej}i prethodno propadnale site obidi so
nadle`nite da se plati zaostanatiot dolg za
potro{ena elektri~na energija, doznava Ve-
~er.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. TURKANICI ZA PRIJAVUVAWE DANOK (*****)
2. INFLACIJATA DO SEPTEMVRI ]E DOSTIGNE 10 PROCENTI? (*****)

DNEVNIK VREME
s.11 MBI 14.03.2008 s.3 BERZANSKIOT LAKMUS POKA@A KISELO
s.11 TURKANICI ZA PRIJAVUVAWE DANOK s.3 ]E SE VKLU^I NEGOTINSKATA CENTRALA
s.11 REKORDEN PAD NA MAKEDONSKATA BERZA s.7 UVID VO KOTIRANITE KOMPANII
s.11 MAJLSTOUN ]E DOKUPI AKCII VO KIB-KUMANOVO s.7 VLADINATA KRIZA GI POEVTINI AKCIITE NA BERZATA
s.11 TRETIOT BLOK VO REK BITOLA POVTORNO ISKLU^EN
s.11 KREDIT ZA SAMOVRABOTUVAWE BARAAT 134 VEST
KUMANOVCI s.5 REKORDEN PAD NA BERZATA
s.5 VO SEPTEMVRI NAD 10 OTSTO INFLACIJA?
UTRINSKI VESNIK s.28 OSTANAVME ZALO@NICI NA TELEKOM
s.6 INFLACIJATA DO SEPTEMVRI ]E DOSTIGNE 10 PRO-
CENTI? NOVA MAKEDONIJA
s.8 MBI 14.03.2008 s.1 PO REKORDNIOT PAD - DEPRESIJA VO TRGUVAWETO
s.8 DENES POSLEDEN DEN ZA PRIJAVITE, UJP PRETRU- s.5 PO REKORDNIOT PAD - DEPRESIJA VO TRGUVAWETO
PANA OD GRA\ANI s.5 KHV JA ODOBRI SEDMATA EMISIJA NA AKCII OD KIB
s.8 NAFTATA GORI, NEMOJTE DA VOZITE AVTOMOBILI! AD KUMANOVO
s.9 KOTIRANITE KOMPANII DA BIDAT POTRANSPARENT- s.5 TEC NEGOTINO ]E RABOTI SO POLN KAPACITET
NI s.5 AGROKOR SE KONCENTRIRA NA AKVIZICII VO RUSIJA
s.9 MAJLSTOUN JA DOKAPITALIZIRA KIB SO 6 MILIONI s.5 R.@. USLUGI OSTVARI 460 OTSTO RAST NA NETO
EVRA DOBIVKATA
s.9 SE ISKLU^UVA TRETIOT BLOK NA REK BITOLA, TEC s.5 @ITO LUKS LANSIRA NOVA LINIJA NA PROIZVODI
NEGOTINO ]E RABOTI SO POLN KAPACITET s.6 INFLACIJATA ]E SE ZGOLEMI NAD 10 OTSTO
s.9 REKORDEN PAD NA BERZATA
[PIC
VE^ER s.5 DO SEPTEMVRI INFLACIJA OD 10 OTSTO
s.6 TEC NEGOTINO OD NEDELA, PAK, VO POGON s.6 TURKANICI ZA PRIJAVUVAWE DANOK
s.6 OHIS V SREDA ]E OSTANE BEZ STRUJA s.6 ]E SE PODOBRUVAAT KAPACITETITE ZA RABOTA NA
s.6 UJP DENESKA ]E RABOTI PRODOL@ENO REK BITOLA
s.6 FIRMITE DA OBJAVUVAAT CELOSNI IZVE[TAI
16 berzNIK broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE
GLOBUS
s.12 ^IJ KAPITAL E NAJGOLEM VO MAKEDONIJA
JORDANOV I NAKOV NAJBOGATITE BIZNISMENI
PPBI Bogatstvoto na Min~o Jordanov i na [terjo Nakov, prvi
akcioneri vo Makstil i vo Fer{ped, e najgolemo vo Makedonija, pa,
sepak, ne e nitu polovina od ona na tutunskiot bos, po~inatiot Dan~o
[uturkov.
Min~o Jordanov, najgolemiot poedine~en akcioner vo Makstil, i
[terjo Nakov, menaxer i akcioner vo Fer{ped, se me|u najbogatite
biznismeni vo Makedonija.
KAPITAL
s.8 KONFERENCIJA ZA KORPORATIVNO UPRAVUVAWE VO
ORGANIZACIJA NA KAPITAL I IFC
Kako dobroto korporativno upravuvawe mo`e da Ve napravi po-
uspe{ni, poodr`livi pred bankite i poatraktivni za investicii e
temata na konferencijata koja v~era se odr`a vo hotelot Aleksandar
Palas, vo organizacija na nedelnikot Kalital i Me|unarodnata fi-
nansiska korporacija (IFC)
s.11 GRANIT OSNOVA FIRMA ZA POPRAVKA NA MOTORNI VO-
ZILA
Akcionerskoto dru{tvo Granit minatata nedela osnova{e nova
firma. Stanuva zbor za firmata Kar Va{ - Granit Dooel - Skopje,
~ija osnovna dejnost e odr`uvawe i popravka na motorni vozila.
s.14 VOREN BAFET STANA NAJBOGAT ^OVEK NA PLANETATA
Najbogat ~ovek vo svetot pove}e ne e Bil Gejts, tuku Voren Bofet,
komu vrednosta na akciite Berkshire Hathaway mu obezbedija bogat-
stvo od 62 milijardi dolari, soop{ti Forbs.
s.38 KOMERCIJALNA BANKA SO NAJGOLEM PROFIT, OHIS
NAJGOLEM ZAGUBAR
Invest banka, Teteks, Komuna, ZK Pelagonija, R@ Uslugi i Inter-
ne{nl hotels se kompanii kotirani na oficijalniot pazar na Make-
donskata berza, koi {to najmnogu ja zgolemile svojata dobivka vo
2007 godina, vo odnos na prethodnata.
s.40 INGRA I MAVROVO ZAEDNO ]E GO OSVOJUVAAT LIBI-
SKIOT PAZAR
Iako momentalno nemaat pogolemi proekti vo Libija, vo Ingra se
nadevaat deka prezemaweto na Mavrovo }e im donese nov potencijal
za konkretni pregovori na libiskiot pazar.
s.43 GODINAVA ]E INVESTIRAME NOVI 1,5 MILIONI EVRA
VO PROIZVODSTVO!
Vinarskata vizba Tikve{ od Kavadarci godinava }e investira
novi 1,5 milioni evra vo proizvodstvoto, informiraat od menaxmen-
tot na kompanijata.
s.44 IK BANKA SO RAST NA AKTIVATA OD 32%
Izminatata 2007 godina e zabele`ana kako isklu~itelno uspe{-
na vo raboteweto na IK banka od Skopje, konstatiral Upravniot od-
bor po razgleduvawe na finansiskite rezultati.
s.44 INVEST BANKA LANI SO ^ETIRIKRATEN RAST NA PRO-
FITOT!
Invest banka minatata godina ja zavr{ila so re~isi ~etirikra-
ten rast na profitot, poka`uva nerevidiraniot finansiski izve{-
taj na bankata Neto-dobivkata na bankata lani vo odnos na 2006 go-
dina porasnala to~no za 287%.
Data 17.03.2008
10.03.-15.03.2008 g. PONEDELNIK-SABOTA
s.47 VO SKOPJE SE SOZDAVA NAD 47% OD MAKEDONSKIOT
BDP
Spored presmetkite na Dr`avniot zavod za statistika, najgole-
mo u~estvo vo bruto-doma{niot proizvod na Makedonija ima Skop-
skiot region so 46,3% vo 2004, odnosno 47,3% vo 2005.
s.52 NAFTATA STIGNA DO GRANICATA OD 106 DOLARI ZA BA-
REL
Amerikanskata lesna nafta vo Wujork za isporaka vo april mi-
natata nedela dostigna nov rekord or 105,97 dolari za barel, nadmi-
nuvaj}i go prethodniot rekord od 105,57 dolari zabele`an na po~e-
tokot na trguvaweto.
FORUM
S.38 VISOKITE KAMATI GO PUMPAAT KREDITNIOT RIZIK
Narodna banka na Makedonija denovive povtorno gi zgolemi ka-
matnite stapki na blagajni~kite zapisi. Tie se zgolemeni od 5,25 ot-
sto na 6 procenti.
MAKEDONSKO SONCE
S.26 @IVOT NA RATI
Porastot na inflacijata za cel procenten poen za samo eden me-
sec, vo fevruari vo odnos na januari, vnese dopolnitelna panika me-
|u gra|anite Ve}e najaveniot nov bran poka~uvawa na cenite na os-
novnite proizvodi za `ivot vo ovie uslovi na besparica, }e im do-
nese dopolnitelni glavobolki na mnogu makedonski semejstva.
s.29 MAKEDONSKOTO VINO JA IMA FORMULATA ZA VE^NA
MLADOST
\OR\I PETRU[EV, GENERALEN DIREKTOR NA TIKVE[
Forum: Poslednive nekolku godini sme svedoci na intenzivna
kampawa za promocija na makedonskite vina. Koi se dosega{nite
efekti i dali kone~no evropskite i stranskite kupuva~i gi zapoznaa
makedonskite vina? Petru{ev: So ovaa kampawa se nadopolni eden
istoriski nedostatok za prezentirawe na makedonskoto vino, odnos-
no se pravat napori da se nadmine gledi{teto deka Makedonija e sa-
mo surovinska baza za proizvodstvo na vino.
s.33 FORUM PROGNOZIRA
Ostanuva da se nadevame deka nedelata zad nas mo`ebi }e bide
najpesimisti~ka godinava, pred se poradi faktot {to za prvpat po
objavuvaweto na pozitivnite bilansi za uspe{no rabotewe ia kompa-
niite, namesto finansiskite pokazateli vo preden plan se stavija
nerealni politi~ki ocenki.
s.33 MALKU TRANSAKCII, MALI INTERESI
I minatata trgovska nedela be{e bezli~na, anemi~na, potpro-
se~na. Pomina vo mirna atmosfera so nizok promet, malku transak-
cii, bez interesi...
s.34 VREDNOSTA NA KOMPANIITE NA BERZATA SE U[TE
PRECENETI
SPMG e osnovana pred re~isi 4 godini. Glavna dejnost i e upravu-
vawe so privatniot investiciski fond SIF (Small Investment Fund),
razli~en od aktuelnite investiciski fondovi od tipot na Ilirika,
kako i ostanatite 10 privatni fondovi koi se osnovaat kaj nas vo
poslednive meseci.
s.35 NAFTATA I HRANATA SE POSKAPI
Cenata na sirovata nafta na Wujor{kata berza na po~etokot na
nedelava povtorno sobori rekord, dostignuvaj}i 109,20 dolari za
barel.
 Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
berzNIK
17

NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA

za period od 10.03. - 14.03.2008 godina

12.03.2008 NERABOTEN I NETRGOVSKI DEN

18 berzNIK broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 17.03.2008

12.03.2008 NERABOTEN I NETRGOVSKI DEN

 Data 17.03.2008 broj 14
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
berzNIK
19
12.03.2008 NERABOTEN I NETRGOVSKI DEN