БЕРЗНИК 0065 од 16.03.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090316-0065L

б е р з Н И К - GODINA III - BROJ 65 - 16 MART 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK)
Зачмаените инвеститори ќе
се пробудат со јавни понуди
Data 16. 3. 2009 broj 65
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI MEDIUMI
берзНИК
3
Г
лобалната економија оваа година ќе зголемување на банкарските камати...
забележи застој првпат по Втората Издавањето едномесечни државни записи,
светска војна, а трговијата ќе достигне според премиерот и Министерството за
најниско ниво во последните 80 години. Ова е финансии, било редовна работа што се прави
дел од песимистичкото сценарио за со години наназад, а каматите се формираат
годинашново движење на економијата што го пазарно.
обелодени Светска банка и тоа 10–на дена по Според гувернерот на Народна банка на
загрижувачките прогнози на ММФ и Виенскиот Македонија, Петар Гошев, буџетскиот дефицит
институт... е главна причина за новото задолжување на
Во прогнозата на Светска банка се Владата на домашниот пазар. -Во буџетот има
потенцира дека глобалната финансиска криза дефицит, а тој може да се финансира од
ќе доведе до недостиг од 700 милијарди домашни извори и со надворешни
долари за финансирање за сиромашните земји задолжувања. Може и со комбинација, со
и за земјите во развој. Или, поблиску внатрешно и со надворешно зајмување. По
објаснето, група од 129 држави ќе останат без која цена ќе се задолжува Владата,
потребното финансирање. Таа предупредува одлучуваат надлежните институции за
дека меѓународните финансиски институции буџетот, вели Гошев.
Оптимисти.... Во врска со објавените државни записи од

страна на Министерствтото за финансии,
вицепремиерот Ставрески рече дека тоа е
еден од облиците за финансирање на буџетот,
не се во состојба да ги обезбедат потребните кога има потреба од тоа.
средства за надминување на светската криза - Тоа не е нешто ново. Државата и порано
токму во земјите во развој. Особено објавувала благајнички записи на
загрижувачки е што тие земји не располагаат Централната банка или државни записи. Се
со сопствени финансиски ресурси за да ги работи за 30-дневен инструмент, тоа е
премостат последиците од рецесијата... секојдневна операција на министерствата за
Според постојаниот претставник на финансии во многу земји, активност за
Светска банка во Македонија, Маркус Репник редовно сервисирање на буџетските обврски -
(како што појасни во неделното интервју за за полицијата, одбраната, образованието,
Радио Слободна Европа), во 2009 земјава ќе здравството...
оствари значително намален раст во однос на Инаку, според официјалните податоци од
претходната година, кој што се проценува на веб-страницата на Министерството за
околу три отсто. Основата на ваквата финансии, за три месеци се реализирани и
прогноза произлегува од глобалната криза, пет аукции на тримесечни државни записи, со
која пак, како што вели Репник ќе се одрази што по оваа основа се зајмени пари од
врз три клучни елементи на македонската домашниот пазар во износ од 94 милиони
економија: извозот, приливот на средства и евра. Каматите за овие записи се движеле од
директните странски инвестиции. 7,5 до 8 %, но биле продадени помалку од
Тој образложи дека во услови кога Европа понудените износи. Во зависност од
е во рецесија и кога очекува негативна стапка долгорочноста на записите, се калкулираат и
на раст од два отсто годинава, не може каматите, колку се подолгорочни –каматите се
Македонија, која дури 60 отсто од извозот го помали, но и заинтересираноста на
пласира на европскиот пазар, да очекува инвеститорите се намалува.
поинаква разврска. Дотолку повеќе што Но, факт е дека овие задолжувања на
Репник смета дека клучни мерки што се Владата го билдаат внатрешниот долг, а како
вообичаени за вакви ситуации: инвестирање сега стојат работите, од почетокот на
во инфраструктурата, подобрување на бизнис годинава, е зголемен и надворешниот долг.
климата и заштитата на социјално Заедно надворешниот и внатрешниот долг,
најранливите слоеви, владата веќе ги кои го даваат вкупниот јавен долг на
презеде. Според него всушност државата, заклучно со јануари годинава
инвестирањето во инфраструктурата е изнесува 1,844 милијарди евра. Сума
особено важно за отворање нови работни сумарум, ако се земат во предвид и ветените
места, или во најмала рака задржување на владини инвестиции од осум милијарди евра,
нивото на вработеноста. Инаку, според се очекува зголемување на надворешниот
процените на Светска банка, стапката на долг до 40 отсто од БДП.
сиромаштија во земјава е 20 отсто. А за да се Но, ако се суди по ланските остварувања,
подобри животниот стандард, економијата според кои директните странски инвестиции
мора континуирано да расте со стапка од над се на највиско можно ниво во последните 18
пет отсто. Втор услов е да се осигури дека години, дека за само две години во нашава
социјалната помош ќе пристигне на земја како инвеститори продефилираа
вистинското место. познатите светски брендови: Џонсон
Makedonka Baldazarska Во време кога меѓународните финансиски Контролс, Џонсон Мети, Сосиете Женерал,
Glaven i odgovoren институции предвидуваат црни сценарија за Шведска млекарница, Мобилко Австрија, Хипо
urednik na берзНИК светските економии, на домашната економска Алпе Адриа лизинг, Сава Ре осигурување,
e-mail: сцена не стивнуваат политичките Триглав осигурување, Лакталис од Франција
berzNIK@interNIK.com.mk препукувањата околу последниот потег на преку Данјуб груп, Мајлстон, ИБЦ Израел,
Владата - вонредна аукција со издавање Газит Глобал Израел, Поршебанк, Кејблтел,
едномесечни државни записи со камата од Централна Кооперативна банка... тогаш,
дури 8,9 отсто. Опозицијата обвинува дека оптимизмот не треба да не напушта.
задолжувањето со високи камати на
државните записи неминовно ќе доведе и до До следниот
понеделник
4 берзНИК broj 65
Data 16. 3. 2009
NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 5.03 DO 12.03 2009

Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
5
9.03.2009 g. PONEDELNIK
S O D R @ I N A
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Млекарницата Сведмилк и денеска топ тема во Србите, информираат весниците. Имено, граѓаните
весниците, но овој пат делумно со позитивни вести. на Србија од септември до почетокот на оваа
Како што пишува Вечер, по седуммесечната година од банките подигнале 1,13 милијарди евра
голгота, сточарите на Сведмилк ги добија првите заштеди од банките. Според Народната банка на
VOVEDNIK ............................................3 пари. Исплатата започна во петокот, доцна Србија, само во октомври лани, граѓаните
попладне, и како што потврдуваат и самите исплашени од светската економска криза
сточари, новите газди на Сведмилк им го исплатиле подигнале 860 милиони евра. Банките во Србија се
долгот за предаденото млеко за август и септември пред колапс, а нивната вкупна загуба изнесува
РЕГИОНАЛНА БЕРЗА....................................4 2008 година. Досега на сметките на фармерите се половина милијарда евра. Министерката за
легнати околу 900.000 евра. Сопственикот Моше финансии на Србија, Дијана Драгутиновиќ, смета
Баум им најавил дека во текот на утрешниот ден и дека вториот бран на кризата ќе биде уште посилен
во среда уште милион и пол евра ќе бидат и се поставува прашањето дали банките ќе можат
BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ....................................5-7 префрлени на нивните банкарски сметки, со што да ја преживеат кризата. Српскиот динар во
млекарницата ќе го исплати долгот заклучно до последните месеци во повеќе наврати
декември. Што се однесува за подмирување на девалвираше, спуштајќи се на ниво од околу 95
долгот за јануари и февруари и за тековниот откуп динари за едно евро.
НА ДОМАШЕН ТЕРЕН...............................8-11 на млекото, сточарите велат дека ќе склучуваат Во услови на криза и намалена
нови договори со млекарницата за натамошна економска активност, домашните фирми уште
исплата. Меѓутоа, според информациите во дел од повеќе доцнат со сервисирањето на обврските
НБРМ.............................................................................12-13 печатените медиуми, пелагониските кооперанти на едни кон други. Вината за внатрешната се
шведската млекарница се уште немаат добиено поголема задолженост бизнисот ја бара и кај
ИНТЕРВЈУ............................................................................14-17 ниту денар. За притисоците што врз нив се вршат Владата, односно буџетските институции, кои
од разни страни, а по жестоките протести и упади доцнат со исплатите. Бизнисот се жали и смета
SVET VESTI..........................................................17-19 во државни и локални институции, фармерите ќе ја дека тоа треба веднаш да се промени, бидејќи како
информираат меѓународната заедница за нивниот што бара државата од фирмите навреме да си ги
BERZNIK - ЧЕТВРТОК-САБОТА .................................20-22 спор со млекарницата. плаќаат сите обврски кон неа, така и фирмите од
буџетските корисници бараат и тие навреме да си
НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24 ги сервисираат обврските. Од Сојузот на
Граѓаните масовно ги продаваат стопанските комори, во Утрински весник,
БЕРЗА..................................................25-26 денарите за девизи бидејќи се плашат дека најавуваат дека во пакетот нови мерки што ќе и го
можната девалвација ќе им ги изеде заштедите, предложат на Владата ќе стои и ова прашање. Тие
информира Дневник. Тие почнаа да ги префрлаат и работат на концептот, односно на прецизен
денарските заштеди во банките во девизни, иако за предлог на кој начин и во која форма да се издава
нив добиваат двојно помали камати. Според интерна гаранција, која ќе значи брза наплата на
Народната банка на Македонија, денарското
побарувањата меѓу домашните фирми. Инаку, во
I M P R E S S U M штедење во јануари падна за 3,5 отсто, а
заштедите во евра пораснаа за 1,9 отсто.
последните три месеци, заклучно со јануари 2009
Јануарскиот вкупен пад на депозити во банките од година, Централниот регистар на Македонија
0,9 отсто или 1,644 милион денари, банкарите го бележи пораст на бројот на компании со блокирани
коментираат како незначителен. Државата и сметки. Во ноември и декември минатата година и
стопанството во јануари покажале поголема во јануари оваа година сметките им биле
недоверба во денарот отколку граѓаните. Според блокирани на 1.928 компании. Ова е за 88,5 отсто
Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje
НБМ, јавните претпријатија и фирмите ги намалиле повеќе во однос на претходното тримесечје,
Mediumska biblioteka i digitalna arhiva своите денарски депозити за 7,2 отсто, а односно август, септември и октомври 2008 година,
Redakcija na берзНИК домаќинствата за 0,1 отсто. Граѓаните за 90 отсто кога биле блокирани вкупно 1.023 компаниски
Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000, ги префрлиле своите денарски заштеди во сметки. Најмногу сметки се блокирани во декември
R.Makedonija девизни. Ако состојбата на пазарот на пари не се минатата година, односно 732 компании, што е за
стабилизира, НБРМ ќе мора да ја смени 28 отсто повеќе во однос на ноември
Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839
монетарната политика, сметаат економистите. Нова дупка во Фондот за пензиско
Internet: www.interNIK.com.mk; Банкарите очекуваат дека во прво време осигурување од неколку десетици милиони евра до
e-mail: info@interNIK.com.mk централната банка ќе почне да нуди благајнички крајот на годинава ќе создадат реформата бруто-
записи со повисока каматна стапка. На тој начин плата и ланското покачување на пензиите,
Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski таа ќе го прибере вишокот пари на пазарот и ќе го предупредуваат експертите. Тие ја доведуваат во
намали притисокот врз денарот. Девалвацијата на прашање и редовната исплата на пензиите во
Marketing: Ivona Josifovska денарот најмногу ќе ги погоди посиромашните наредните месеци доколку Владата итно не ја
IKT Menaxer: Kiro Velkovski граѓани, а неа најмногу ја посакуваат извозниците анализира новата состојба со наплатата на
Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i} бидејќи ќе добиваат повеќе девизи за своите придонесот. Препорачуваат кастрење на
извозни артикли. буџетските трошоци или заеми од банки за
Заштедите од банките ги подигаат и сервисирање на пензионерите.
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI
MEDIUMI берзНИК
берзНИК e osnovan 2007 godina.
2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
1. СТОЧАРИТЕ НА СВЕДМИЛК ГИ ДОБИЈА ПРВИТЕ ПАРИ (*****)
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI 2. И „ТЕЛЕКОМ АВСТРИЈА” ГО ПИКИРА „КОСМОФОН” (***)
MEDIUMI берзНИК
ДНЕВНИК УТРИНСКИ ВЕСНИК
Broj: 56 с.3 КРИЗА И ВО ЧЕВЛАРСКАТА ИНДУСТРИЈА
Data: 01.12.2008 с.9 МАКЕДОНИЈА И АЛБАНИЈА ЗАЕДНО ПРОТИВ
с.6 СЕКОЈ СЕКОМУ ДОЛЖИ, НЕ Е ПОДОБРА НИ
КРИЗАТА
ДРЖАВАТА
SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA с.9 ГРАЃАНИТЕ СЕ ОСЛОБОДУВААТ ОД ДЕНАРОТ с.7 ФАРМЕРИТЕ БАРААТ ПОМОШ ОД
МЕЃУНАРОДНАТА ЗАЕДНИЦА
FOTO NASLOVNA:
ШИШЕ ЏАМ ВО БИЗНИС ВРЕМЕ
МАКЕДОНИЈА
с.2 МАКЕДОНИЈА И АЛБАНИЈА ЗАЕДНО ПРОТИВ с.6 МЛЕКОТО СЕ ПЛАЌА НА РАТИ
Foto: СВЕТСКАТА ЕКОНОМСКА КРИЗА с.6 ПАТРИОТСКИТЕ СМЕТКИ НЕ СИ ЗАМИНУВААТ
Robert Spasovski с.3 БАНКИТЕ ЌЕ ИНВЕСТИРААТ ВО ДРЖАВН ЛЕСНО
ХАРТИИ, А НЕ ВО ПРИВАТНИОТ СЕКТОР с.7 ТЕЛЕФОНСКИТЕ СМЕТКИ ИЗЕДОА 400 МИЛИОНИ ЕВРА
Redakcija na берзНИК с.7 И „ТЕЛЕКОМ АВСТРИЈА” ГО ПИКИРА
Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mk „КОСМОФОН” ВЕЧЕР
Glaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska с.9 „ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА” СО ПОДОБРИ
с.6 БЕРЗАТА И НАТАМУ ВО РИКВЕРЦ
Novinari: Vaska Mickoska РЕЗУЛТАТИ ОД „ДОЈЧЕ ТЕЛЕКОМ”
с.6 НАЈПОСАКУВАНИТЕ МОБИЛНИ АПАРАТИ ОТСЕГА И
Evoluator na vesti: Renata Tasovska с.10 ДОЛАРОТ ОСЛАБЕ ВО ОДНОС НА ЕВРОТО КАЈ НАС
operatori: Mare Lazarevska, Martin Arsovski, \or|e Rexi} i с.11 ДЕПОЗИТАРНАТА БАНКА ЌЕ ГО ЧYВA ИМОТОТ с.7 СТОЧАРИТЕ НА СВЕДМИЛК ГИ ДОБИЈА ПРВИТЕ ПАРИ
Darko Tripunovski - ДРУШТВАТА ЌЕ ЈА ПРЕСМЕТУВААТ ВPEДНOCТA
Fotoreporter: Robert Spasovski
с.12 ОБВРЗНИЦИТЕ И ПОНАТАМУ АТРАКТИВНИ ЗА
ИНВЕСТИТОРИТЕ НОВА МАКЕДОНИЈА
Marketing, distribucija i proda`ba:
с.13 МБИ -10 ОПАДНА ЗА 2,67 ПРОЦЕНТИ ЗАВРШИ с.6 ДЕНАРОТ Е ЗРЕЛ ЗА СКАЛЕСТА ДЕПРЕСИЈАЦИЈА
INTERNACIONAL NIK AD - Skopje
НА 1.709,20 ПОЕНИ с.8 ПОВТОРНО СЕ ОДОЛЖУВА РОКОТ ЗА „ЧЕБРЕН”
И ЗА „ГАЛИШТЕ”
Data 16. 3. 2009
10.03.2009 g. VTORNIK
По ММФ и Виенскиот институт и Светска банка иницијативата на состанокот на високите од Кина. Претходно пак корејската компанија
со песимистички прогнози за годинашново владини функционери на 20 најразвиени потпиша меморандм за разбирање со
движење ан економијата....Според Светска земји Г-20, кон крајот на оваа седмица, да се македонската влада.
банка, глобалната економија оваа година ќе договори удвојување на средствата на При потпишувањето на меморандумот во
забележи застој првпат по Втората светска Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) октормви минатата година беше најавено дека
војна, а трговијата ќе достигне најниско ниво наменети за кредитирање на државите кои се во Бунарџик Корејците ќе произведуваат ЛЦД
во последните 80 години. Во извештајот, што соочени со најголемите финансиски проблеми монитори и телевизори. Според плановите на
денес повеќе или помалку со дискретни поради актуелната економска криза. ММФ двете компании од Далечниот исток, во
коментари го пренесуваат речиси сите бара износот на неговиот фонд за укажување фабриката во скопската економска зона ќе се
печатени медиуми се дава нова прогноза за на кредитна поддршка за најзагрозените вработат околу 200 луѓе, а ќе биде отворен и
развојот на светската економија, во која се членки на таа меѓународна финансиска регионален истражувачки центар за ИТ
вели дека до средината на годината организација да се зголеми на 500 милијарди решенија. Мо
индустриското производство би требало да се долари, од сегашните 250 милијарди, се -Вториот мобилен оператор во
намали дури за 15 отсто во споредба со лани. наведува во нацрт документот кој министрите Македонија, Космофон, е прогласен за за
од ЕУ треба да го одобрат утре... водечки бренд на домашниот пазар, од страна
-Македонија, според развиеноста Меѓународната организација Супербрендс,
Во прогнозата на Светска банка се на информатичко комуникациските која ги избира најдобрите брендови во 82
потенцира дека глобалната финансиска криза технологии (ИКТ) се наоѓа на 65. место во земји ширум светот, е една од вестите којашто
ќе доведе до недостиг од 700 милијарди светот. На листата на Меѓународната унија за е најзастапена во весниците. Од компанијата
долари за финансирање за сиромашните телекомуникации (ИТУ) за развојот на ИКТ во посочуваат дека за Космофон, ова признание
земји и за земјите во развој. Група од 129 периодот 2002-2007 година, Македонија е поттик за уште поголем ангажман во правец
држави ќе останат без потребното паднала за 12. Места, е веста која исто така на зајакнување и промовирање на
финансирање во вредност меѓу 270 и 700 денес се најде во сите печатени вредностите, за кои компанијата се залага во
милијарди долари. СБ предупредува дека информативни гласила. Листата покажува градењето на сопствениот бренд. Во прилог
меѓународните финансиски институции не се дека индексот на развој на ИКТ се зголемил на ваквото признание, оди и интересот за
во состојба да ги обезбедат потребните од 2,65 на 3,42, што значи дека другите земји купување на Космофон од Турксел,
средства за надминување на светската криза многу побрзо ги развивале информатичко- најголемиот турски мобилен оператор,
во земјите во развој. Особено загрижувачки е комуникациските технологии од Македонија... Групацијата Телеком Австрија (под која е
што тие земји не располагаат со сопствени На листата од земјите од регионот подобро од третиот македонски оператор Вип), па
финансиски ресурси за да ги премостат Македонија се рангирани Словенија (28), Телеком Словенија, Турк Телеком и
последиците од рецесијата. ..Според Грција (34), Хрватска (43), Бугарија (45), американскиот инвестициски фонд Аксос
постојаниот претставник на СБ во Македонија, Романија (46), Босна (58), полош резултат Капитал.
Маркус Репник, во 2009 земјава ќе оствари има само Албанија (85).... Македонско-косовска енергетска соработка се
значително намален раст во однос на Во фокусот на топ вести и продлабочува. -...Македонија ќе увезува
претходната година и се проценува дека тој информацијата за производството на ЛЦД јаглен од Косово за производство на струја.
ќе изнесува околу три отсто. Основна причина монитори во Бунарџик. -Кинескиот гигант Ќе се гради и заедничка акумулација во
за ваквата прогноза е глобалната криза, која Хајер влегува во Бунарџик. Новата хи-тецх реонот на Луково Поље, која преку мала
ќе се одрази врз три клучни елементи на фабрика идниот месец ќе почне да се гради во хидроцентрала ќе биде споена со мавровските
македонската економија: извозот, приливот зоната. А до крајот на годината таму ќе хидроцентрали. Ова се дел од енергетските
на средства и директните странски почнат да се произведуваат ЛЦД монитори, проекти што вчера по заедничка работна
инвестиции. телевизори, деск топ и лаптоп компјутери и средба ги најавија македонскиот министер за
Денес ќе читате и дека ЕУ ќе ја други производи. За оваа инвестиција економија Фатмир Бесими и неговата
подржи иницијативата,Фондот на ММФ да се деновиве договор за заедничко вложување колешка, министерката за енергетика и
зголеми од 200 на 500 милијарди долари... потпишаа Три вју ЛТД од Јужна Кореја и Хајер минерали на Косово, Јустина Широка-Пула...
Министрите за финансии од ЕУ ќе ја поддржат

1. КОРЕЈЦИТЕ НАЈАВИЈА ВО АПРИЛ ФАБРИКА ЗА ТЕЛЕВИЗОРИ ВО „БУНАРЏИК” (*****)
2. ОТКАКО ПАК ИЗВИСИЈА, ФАРМЕРИТЕ РЕШИЈА ДА ЈА ТУЖАТ „СВЕДМИЛК” (***)
ДНЕВНИК ГОДИНИ!
с.3 ЛЦД МОНИТОРИ ЌЕ ИЗЛЕЗАТ ОД БУНАРЏИК
с.7 ТЕТОВО ГО ТРЕСЕ МЛЕЧНА КРИЗА
с.6 КОСМОФОН СУПЕР БРЕНД -
с.7 НЕМА ПАРИ ЗА ФАРМЕРИТЕ ОД „СВЕДМИЛК”
с.7 ОД КОСОВО ЌЕ УВЕЗУВАМЕ ЈАГЛЕН
ВРЕМЕ
БИЗНИС с.6 МЛЕКАРАТА ВО ТЕТОВО ГО ПРЕЛЕАЈА МЛЕКОТО
с.3 ГОДИНАВА РАСТ ОД ОКОЛУ ТРИ ПРОЦЕНТИ с.6 BO „БУНАРЏИК” ЌЕ CE ПРАВАТ МОНИТОРИ
с.3 „КОСМОФОН” ПРОГЛАСЕН ЗА СУПЕРБРЕНД - с.6 ВЛАДАТА ОТВОРЕНО ДА КАЖЕ ЗА „СВЕДМИЛК”
с.10 КУРСОТ ЕВРО-ДОЛАР МЕЃУ 1,2647 И 1,2727 ДОЛАРИ ЗА ЕВРО с.6 КОСОВО И МАКЕДОНИЈА СО ЗАЕДНИЧКА ЦЕНТРАЛА
с.12 ФИНАНСИСКИОТ ЕФЕКТ ОД РАБОТЕЊЕТО НА МАКСТИЛ ПОМАЛ ЗА 25
ВЕСТ
ПРОЦЕНТИ
с.12 ПРОМЕТОТ ОД ОБВРЗНИЦИ -4,117 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.6 ШТРАЈК BO “ЖИТО ЛУКС“
с.13 „ТОПЛИФИКАЦИЈА” ГО СТОПИ МБИ-10 ЗА 3,99 ПРОЦЕНТИ с.7 ФАРМЕРИТЕ ПАК НЕ ГИ ДОБИЈА ПАРИТЕ
с.140 НАФТАТА СО НАЈВИСОКА ВРЕДНОСТ ВО ПОСЛЕДНИТЕ ШЕСТ НЕДЕЛИ
с.10 ВОЛСТРИТ ПРЕД КОЛАПС
с.16 ФОНДОТ НА ММФ ДА СЕ ЗГОЛЕМИ ОД 250 НА 500 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ
НОВА МАКЕДОНИЈА
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.7 ИЗГРАДБАТА Е ЕКОКОМСКИ ОПРАВДАНА
с.6 МАКЕДОНИЈА И КОСОВО ЌЕ СОРАБОТУВААТ ВО ЕНЕРГЕТИКАТА
с.8 ПРЕКИНА ПРОИЗВОДСТВОТО ВО ТЕТОВСКАТА МЛЕКАРНИЦА
с.6 ФАРМЕРИТЕ НАЈАВИЈА ТУЖБА ЗА „СВЕДМИЛК” ОТКАКО ПОВТОРНО
с.8 ИКТ-ПАЗАРОТ ВО МАКЕДОНИЈА ЛАНИ ПОРАСНАЛ ЗА 63 ПРОЦЕНТИ
ИЗВИСИЈА
с.7 ЦРНИ СЦЕНАРИЈА ЗА СВЕТСКАТА ЕКОНОМИЈА -КАДЕ Е МАКЕДОНИЈА? ШПИЦ
с.8 HA ВЛАДАТА НИКАКО ДА И ТРГНЕ СО „ЧЕБРЕН” И „ГАЛИШТЕ” с.4 ЕНЕРГЕТСКИ СОЈУЗ СО КОСОВО
с.9 УМОТ Е МЕСИЈА ВО РЕЦЕСИЈА
ВЕЧЕР с.9 КРИЗАТА ЌЕ ГО СТОПИ РАСТОТ
с.3 СТРАНСКИТЕ ИНВЕСТИЦИИ НА НАЈВИСОКО НИВО ПОСЛЕДНИВЕ 18
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
7
11.03.2009 g. SREDA
Буџетот снема пари, Владата се задолжи со барањата согласно правото на ЕУ. Според очекуваат делумно заострување...
екстра камати, е насловот на анализата на стратегијата на Владата за развој на И кандидатите за претседател и
Утрински весник.-Откако Владата призна дека се земјоделството, стратешки сектори што ќе се градоначалниците со предлози за излез од
прибрани помалку пари во буџетот од финансираат преку ИПАРД програмата се: економската криза во своите програми,
предвиденото, сега се реши да зајмува пари на грозје, овошје и зеленчук, млеко и млечни пренесува Вечер.
домашниот пазар. Прв пат издаде едномесечни производи, месо и месни производи. Во Дневник, осврт на проблемите и на
државни записи со екстрависока камата од дури Во денешните изданија на весниците тетовските и на млекарите кои се во бизнис со
8,9 отсто, на износ од две милијарди денари или една од најзастапените информации е и веста за Сведмилк. Тетовските млекари го блокираа
32,5 милиони евра. примената на ХАСАП системите..... судот, оние од Сведмилк се уште чекаат пари-
Македонските компании се’ уште не се Стотина кооперанти на тетовската млекарница
подготвени за примена на ХАСАП-системот, што незадоволството од прекинот на откупот го
Ова е вонредна аукција на од 1 мај е и законска обврска, оценуваат искажаа со едночасовна блокада на судот и на
едномесечни државни записи, бидејќи моментно експертите. Според нив, основна причина за тоа булеварот Илинденска по што заминаа во
на државата очигледно и’ се неопходни пари, се неинформираноста и ставот дека општината. ... Во Тетово, млекарницата не
кои за 28 дена, односно на 8 април, по изборите, воведувањето безбедносни стандарди е трошок, работи четврт ден. Работниците, кои тврдат дека
ќе ги враќа заедно со висока камата. Каматната а не долгорочна добивка. имаат мнозински пакет акции, ги запреа
стапка на овие записи што ги издава „По 1 мај или од 1 септември, според производството и откупот на млеко.
Министерството за финансии е за 2% процентни Законот за јавно ветеринарно здравство, ќе се Протестираат по одлуката на акционерот,
поена повисока од каматата на благајничките знае точно колку фирми го имплементирале штипската фирма Макмонтинг да постави нов
записи на Народна банка на Македонија, која системот за безбедност на храна. Засега одбор на директори. Тие обвинуваат за
моментно изнесува 7% на годишно ниво. Тоа е официјална статистика не постои. Најчесто незаконско работење. Перо Матоски од
многу примамливо и за банките и за посочуваните проценти, три, пет или 10 отсто - Раотинце, заменик-претседател на Здружението
инвеститорите, на кои многу повеќе им се се шпекулации“, изјави Владимир Какуринов, вели дека дошле во судот за да се информираат
исплаќа парите да ги вложат во државни записи, професор на Факултетот за земјоделски науки и и да побараат што поскоро да пресече за спорот
како многу посигурни инструменти, отколку, на храна... за тоа кој е мнозински акционер во
пример, парите да се насочуваат во ...Банките не ги користат парите од млекарницата.... И додека млекарите ги
стопанството....., изјави Драган Тевдовски од ЕИБ-Домашните или филијалите на странските чекаат парите од Сведмилк и се подготвуваат за
Комисијата за економија на СДСМ. банки во Западен Балкан не ги повлекуваат, нов штрајк, на увид и ревизорскиот извештај,
Вечер пренесува дека Агенцијата за ниту користат голем дел од расположливите кој е направен уште во септември лани, а
финансиска поддршка во земјоделството и средства на Европската инвестициона банка. според кој најголем виновник за пропаѓањето
руралниот развој стекна национална Ова во Брисел го изјави претседателот на на Сведмилк е фирмата Миа бевериџис, која
акредитација за располагање со средства од банката, Филип Мејстат, кој го претстави зела млеко од млекарницата, а не го платила.
ИПАРД претпристапната помош на Европската годишниот извештај на банката за 2008, и Во него се препорачува прекинување на
Унија. Со тоа, на Агенцијата која е надлежна за потсети дека ЕИБ за периодот од 2007 до 2013 соработката на Сведмилк со оваа фирма и
имплементација на средствата од петта година предвидела 8,7 милијарди евра за исклучување од договорот за содружништво...
компонента на Инструментот за претпристапна финансирање на проекти во ЈИЕ. Ревизијата била нарачана од Свед фанд,
помош на ЕУ за помош на македонското -Кредитите ем скапи ем ќе ги нема, е заклучокот шведскиот фонд кој е еден од акционерите во
земјоделие, на располагање ќе и бидат 45,5 од анкетата на НБРМ на банкарите...- Околу фабриката поради тоа што тој немал свој
милиони евра до 2011 година. една четвртина од анкетираните банки сметаат претставник во фабриката, а добивал извештаи
Парите од ИПАРД треба долгорочно дека кредитните услови значително ќе се дека фабриката за една година кога се градела,
да се искористат за подготовка на агро- заострат во текот на првиот квартал на 2009 а не произведувала, направила загуби од скоро
прехранбниот сектор за исполнување на година, додека останатите банки (околу 73%) 90 милиони денари.

1.БУЏЕТОТ СНЕМА ПАРИ - ВЛАДАТА СЕ ЗАДОЛЖИ СО ЕКСТРА-КАМАТИ (*****)
2.ТЕТОВСКИТЕ МЛЕКАРИ ГО БЛОКИРАА СУДОТ (***)
ДНЕВНИК ВЕЧЕР
с.6 ТЕТОВСКИТЕ МЛЕКАРИ ГО БЛОКИРАА СУДОТ с.3 КОРУПЦИЈАТА ВО ПРИВАТИЗАЦИЈАТА НА АЛБАНСКИ ТЕЛЕКОМ СО ТУРСКИ
с.6 НЕМА ПАРИ ОД „СВЕДМИЛК” ЧАЛИК ЕНЕРЏИ
с.6 СЕ ПРОДАВА ИМОТ НА БИТОЛСКИ „БЕТОН” с.4 КРЕДИТИТЕ ЕМ СКАПИ, EM КЕ ГИ НЕМА!

с.6 ВРАБОТЕНИТЕ УТРЕ КЕ ШТРАЈКУВААТ: ЖИТО ЛУКС ЗАМЕСИ ТЕХНОЛОШКИ
ВИШОК
БИЗНИС
с.6 ОКРУПНУВАЊЕ НА БИЗНИСОТ ЗА СПАС ОД ЕКО-НОМСКАТА КРИЗА
с.3 СЕ ПРОДАВА ИМОТОТ НА ГРАДЕЖНОТО ПРЕТПРИ-ЈАТИЕ
с.3 НОВА ЕКСПОЗИТУРА ВО НОВО ЛИСИЧЕ ВРЕМЕ
с.7 БАНКИТЕ НАЈЗАИНТЕРЕСИРАНИ ЗА ДРЖАВНИТЕ ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ с.6 МЛЕЧНА КРИЗА ВО ТЕТОВО
с.8 „БЕТОН” ГО ДОБИ ТЕНДЕРОТ ЗА ПАТОТ МАКЕ-ДОНСКИ БРОД -СКОПЈЕ
с.8 „ЖИТО ЛУКС” НЕМА ДОНЕСЕНО ОДЛУКА ЗА ТЕХНОЛОШКИ ВИШОК НА с.6 ВО „ЖИТО ЛУКС” ВРИЕ
ВРАБОТЕНИ с.7 ПАРИ НЕМА, ОТИДЕ ИМОТОТ
с.8 „ЛОТАРИЈА НА МАКЕДОНИЈА” ГО МЕНУВА СТА-ТУТОТ
с.8 ПОВЕЌЕ ПОДАТОЦИ ЗА ПАЗАРОТ -МОЖНОСТ ЗА ВЛОЖУВАЊЕ НА
ИНВЕСТИТОРИТЕ ВЕСТ
с.9 МБИ-10 ЗАГУБИ 2,60 ПРОЦЕНТИ ЗАВРШИ НА 1.598,50 ПОЕНИ с.6 МЛЕКОТО СЕ ФРЛА И ВО TEТОВO
с.10 АМЕРИКАНСКИОТ ДОЛАР ПОСЛАБ ВО ОДНОС НА ЕВРОТО с.6 БИТОЛСКИТЕ ФAРМЕРИ OД ДЕНЕС ПАК НА ПРО-ТЕСТИ
с.10 АЗИСКИТЕ ИНДЕКСИ ОД ГОЛЕМИ МИНУСИ ВО ПЛУС
УТРИНСКИ ВЕСНИК НОВА МАКЕДОНИЈА

с.2 „ТРИВЈУ” И „ХАЕР” НАЈАВИЈА НОВА И БРЗА ИНВЕСТИЦИЈА ВО „БУНАРЏИК”
с.8 ТЕТОВСКИТЕ МЛЕКАРИ ГИ БЛОКИРАА СУДОТ И ОПШТИНАТА
с.5 КАВГА МЕЃУ АКЦИОНЕРИТЕ ЈА БЛОКИРА ТЕТОВ-СКАТА МЛЕКАРНИЦА
с.7 BO „СВЕДМИЛК НАГОЛЕМО СЕ ПРАВЕЛЕ МАЛВЕР-ЗАЦИИ
с.7 ОДБОРОТ НА „МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ” ГИ ОДОБРИ ИЗВЕШТАИТЕ ШПИЦ
с.8 БУЏЕТОТ СНЕМА ПАРИ, ВЛАДАТА СЕ ЗАДОЛЖИ СО ЕКСТРА-КАМАТИ
с.7 ЛОНДОН ГО ПЕЧАТИ СТРАВОТ ЗА ДЕНАРОТ
Data 16. 3. 2009
НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....
АЛКАЛОИД ОТВОРИ ИНСТИТУТ ЗА РАЗВОЈ НА КОНТРОЛА И КВАЛИТЕТ
Инвестиција од осум милиони евра
В
о состав на најголемиот фармацевтската индустрија за квалитетни, безбедни и ефикасни лекови.
производител на лекови во постигнување на максимална безбедност. На генералниот директор Живко
Македонија, фабриката Алкалоид, Растот во работењето, модернизација на Мукаетов, министерот Османи му го врачи
на 11 март беше пуштен во употреба своето производство, пробивот на ГМП сертификатот за новиот Институт кој
Институт за развој и контрола на странските пазари и вложувањето на претставува официјален документ дека
квалитет. Вкупната инвестиција изнесува капиталот во нови производни објектот е во согласност со највисоките
близу осум милиони евра, а Институтот капацитети го прави Алкалоид одличен стандарди во фармацевтскиот сектор.
чиј камен-темелник беше поставен во пример за сите останати компании, рече Мукаетов, истакна дека нивните
февруари минатата година е опремен со премиерот Груевски, кој го отвори визии ќе продолжат да се реализираат со
најсовремена аналитичка опрема и Институтот. несмален интензитет. Компанијата лани
инструменти. Објектот се простира на Mинистерот за здравство Бујар остварила консолидирана нето добивка
1.540 метри квадратни. - Османи,потенцираше дека станува збор од 8,2 милиони евра, што претставува
Целта на отворањето е задоволување на за прва институција од ваков вид во раст на профитот за 33 отсто во споредба
строгите барања и спецификации на земјава за производство и развој на со 2007 година.
ДРЖАВАТА ЌЕ ИНТЕРВЕНИРА ВО ОХРИДСКАТА ФАБРИКА
ЕМО ќе се опоравува со седум милиони евра

– Државата со седум милиони евра ќе го помогне милиони евра да се исчистат билансите, за раководството
заживувањето на фабриката ЕМО од Охрид, истакна заменик- кое добро работи да може да се насочи кон барање на нови
премиерот Зоран Ставрески при минатонеделната посета на пазари. ЕМО има квалитетни производи кои се извезуваат во
поранешниотстопански гигант. Тој појасни дека на охридски ЕУ, наше како држава е да му помогнеме, затоа што околу
ЕМО и на уште три фирми во државна сопственост ќе им 2.000 семејства ја обезбедуваат егзистенцијата преку оваа
бидат конверзирани побарувањата на државата во влог, што фирма, рече Ставрески, изразувајќи уверување дека
ќе помогне во расчисувањето на нивните биланси и на тој објавувањето тендер за ЕМО би можело да се очекува за
начин ќе може да се распише тендер за нивна околу два месеци, веднаш по расчистувањето на билансот на
приватизација, односно ќе се олесни процесот на изнаоѓање компанијата.
стратешки партнер. Инаку, ЕМО – Охрид е акционерско друштво во кое
- Што се однесува за ЕМО ќе му помогнеме со седум повеќе од 60 отсто од акциите се државна сопственост.
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
9
ИКТ ПАЗАРОТ ВО ЗЕМЈАВА ВО ПОДЕМ
Информатичкиот кадар- дефицитарен

П
азарот на информатичко- Во насока на надминување на проблемот година.
комуникациските технологии во со дефицитарен кадар за оваа област,
Македонија минатата година пораснал за Ивановски рече дека Владата прави Спред Иавновски, Македонија е веќе на
63 проценти. За можноста таквиот тренд напори со тоа што двојно се зголемија мапата на голем број земји
да продолжи и годинава, и покрај квотите на сите државни факултети, две кои размислуваат да дојдат, а има и
глобалната економска криза, разговараа години по ред се доделуваат 125, а ќе голем број компании што се присутни во
министерот за информатичко општество се отвори и факултет за информатички и државава да направат бизнис анализа со
Иво Ивановски и претставници на ИКТ телекомуикациски технологии во Охрид. какви капацитети располагаат
компаниите во земјава. македонските компании.
На средбата станало збор и проекти
Состанокот е прв годинава од
Претставниците на ИКТ планирани за образованието, како што е
компаниите изразиле загриженост поради дигитализирањето на предметите за воспоставената пракса на Министерството
светската економска криза, побарале да основните и средните училиште, што кај за информатичко општество еднаш на
се организираат обуки за да се создаде фирмите поттикнало интерес бидејќи секој квартал да се состанат со
кадар кој е дефицитарен во Македонија, овозможува да направат долгорочна стопанските комори за да се запознаат со
на малите фирми да им се помогне да стратегија и да се пријават со добра проектите што ги работи Владата, како и
направат конзорциум, како да се понуда на тендерот што ќе го објави
со проблемите со кои се соочуваат
направи поголема промоција на Владата. Ќе се почне со седум предмети,
македонските фирми.
македонските фирми надвор од земјава. а тој број ќе се зголемува во 2010 и 2011
АГЕНЦИЈАТА ЗА ФИНАНСИСКА ПОДДРШКА ВО

ВО СТОПАНСКАТА КОМОРА
ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО И РУРАЛНИОТ РАЗВОЈ
Акредитација за ИПАРД Презентација на

Агенцијата за финансиска поддршка во земјата корисник, но истовремено и
миланскиот,
земјоделството и руралниот развој зголемена контрола од страна на TUTTOFOOD 2009
на 05.03.2008 година стекна национална Европската унија како во поглед на
акредитација од страна на Националниот доделување на самото право за управување - Во Стопанска комора на
службеник за одобрување (НАО), како дел со средствата, така и во поглед на Македонија, пред претставници на
од оперативната структура надлежна за оправданоста и целисходноста на повеќе компании од земјава, беа
имплементација на средствата од петтата искористените средства. Сето однапред презентирани подробности
компонента на Инструментот за кажано ја зголемува обемноста и значењето околу меѓународниот саем за
претпристапна помош на Европската унија на извршената работа од сите релевантни храна TUTTOFOOD 2009 што ќе се
(ИПАРД). институции: Агенцијата за финансиска одржи од 10 до 13 јуни годинава
Националната акредитација поддршка на земјоделството и руралниот во Милано.
претставува дел од севкупниот процес на развој, Управувачкото тело при На манифестацијата се изложуваат
остварувањето на правото на Република Министерството за земјоделство, шумарство најразлични видови месни и
Македонија, како земја кандидат за и водостопанство, Националниот фонд млечни производи, риба, вино,
полноправно членство во ЕУ, да управува (Министерство за финансии),Секретаријатот пијалаци, леб, пецива, житарки,
со финансиски средства од за европски прашања и Ревизорското тело тестенини, кафе, какао, масла,
претпристапните фондови на Европската во Државниот завод за ревизија. зачини, органска, здрава и
унија. Средствата од петтата компонента Во текот на следните месеци претстои бебешка храна, диететски
на претпристапната помош – ИПАРД во завршување на започнатиот процес преку производи, деликатеси,
областа на земјоделството и руралниот демонстрирање на целосна подготвеност на специјалитети, слатки...
развој во вредност од 45,5 милиони ЕУР за инволвираните структури за примена на TUTTOFOOD, беше нагласено, е
период 2007-2011 година ќе бидат европското законодавство од доменот на одлична можност за остварување
достапни за користење по завршување на руралниот развој и имплементација на бизнис контакти и за
преносот на правото за управување правилата на цврст финансиски менаџмент. договарање конкретни зделки.
(цонферрал оф манагемент ригхтс) од Процесот на акредитација целосно ќе Годинава саемот ќе зафаќа
страна на Европската комисија - Генерален заврши со добивање на правото за површина од 38.000 метри
директорат за земјоделство и рурален управување со европските средства и квадратни. TUTTOFOOD се одржува
развој. почетокот на користење на доделените секои две години. Во 2007 имало
Самостојноста во одлучувањето средства во земјоделството и руралниот 1.200 излагачи од 33 земји и
всушност значи целосна одговорност на развој до крајот на 2009 година. 35.000 посетители од 72 држави.
Data 16. 3. 2009
МЕНАЏМЕНТОТ НА ЖИТО ЛУКС АД СКОПЈЕ
Нема технолошки вишок

Како одговор на соопштението од Синдикалната Организација придонесите навремено и во согласност со Законот.
при Жито Лукс АД Скопје кое што беше објавено во медиумите, в. Преговорите со Синдикатот не се завршени како
Друштвото Жито Лукс АД -Скопје го изјавува следново: неуспешни, како што тврди Синдикатот. Напротив, преговорите
– како што им е најавено - се закажани да започнат во текот на
а. Друштвото нема донесено било каква одлука за месец март.
прогласување технолошки вишок на поголем број на вработени. г. Вработените имаат право да излезат на штрајк доколку
б. Друштвото секогаш врши исплата на платите и сметаaт дека нивните права се нарушени.
НОВА ИНВЕСТИЦИЈА НА МЕРКУР ВО МАКЕДОНИЈА
Над милион евра за трговскиот

центар во Автокоманда
С
ловенечки Меркур ја реализира
третата своја инвестиција во
Македонија вредна над еден милион
евра. Станува збор за трговски центар со
над 20 илјади артикли со површина од
2.500 метри квадратни, сместен во
Скопје.
Меркур Македонија е една од 16-те
компании во групацијата на словенечки
Меркур, која според претседателот на УО
на компанијата Бине Кордеж е една од
најмалите, но е меѓу најуспешните во
групацијата.
- Во Македонија сме присутни со
години и имаме добри резултати и затоа
одлучивме да инвестираме, истакна
Кордеж кој додаде дека и покрај
светската економска криза која ќе има
влијание врз развојот на групацијата
сепак и натаму ќе се развиваат.
Досега словенечки Меркур во
Македонија инвестираше шест милиони
евра, а планира и нови инвестиции
во поголемите градови во Македонија.
- Светската криза има влијание врз

развојот на Меркур. Очекуваме помала
продажба, но остануваме на зацртаното
да одиме со развој, истакна Кордеж
додавајќи дека во последните 10 години
- Ова е втора инвестиција на интересот на странските компании за
групацијата ја зголемила продажбата од
Меркур во Македонија за неполни шест Република Македонија. Први што доаѓаат
300 милиони на 1,3 милијарди евра.
месеци, рече Боцевски кој додаде дека кај нас се токму нашите пријатели од
Триесет проценти од вкупниот промет на
во Македонија словенечката бизнис Словенија, токму оние кои беа
групацијата се прави надвор од
заедница расте, особено преку најуспешни од нашата поранешна држава
Словенија, а минатата година во
словенечките инвестиции и оти тие се во нивните евроатлански аспирации,
Македонија прометот е 20 милиони евра.
добредојдени секогаш и за Владата и за истакна вицепремиерот Ивица Боцевски.
Според вицепремиерот Ивица
граѓаните. По повод отворањето на новиот
Боцевски реализцијата на инвестицијата
трговски центар, Меркур додели донација
во услови на една од најголемите светски
- Самото приближување на Македонија од 50.000 денари на Основното
кризи е сигнал дека односите меѓу двете
кон ЕУ се огледува во тоа што расте училиште, Стив Наумов во Автокоманда.
земји се засилуваат.
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
11
ТУРЦИТЕ ЌЕ ГРАДАТ ФАБРИКА ЗА ПРОИЗВОДСТВО НА СТАКЛО
Шишеџам во Бунарџик
М еморандум за разбирање и за
инвестирање во Република
Македонија и изградба на фабрика за
производство на стакло, потпишаа
премиерот Никола Груевски и Ахмет
Кирман, претседател на Одборот на
директори и извршен директор на
турската компанија Шишеџам и Доган
Арикан, претседател на компанијата.
- Компанијата веднаш ќе почне со
подготовките за инвестирање, а
изградбата на фабриката во технолошко -
индустриската зоната Бунарџик ќе започне
во 2010 година. Меѓупериодот ќе
биде искористен за подготвителни работи,
изјави по потпишувањето премиерот
Груевски.
Инвестицијата, како што нагласи
Груевски, ќе изнесува 45 милиони евра,
во првата фаза ќе бидат вработени околу
300 лица, a производството на годишно
ниво е предвидено да биде 45 милиони
евра.
- Република Македонија нема ваква другото поради даночните олеснувања, долгорочна основа и за доброто на сите.
фабрика и таа ќе биде добредојдена за местоположбата и добрите односи од Турската компанија од Истанбул, Шишеџам
другите компании кои користат стакло, минатото. е формирана во 1936 година и е четврта
рече Груевски, додавајќи дека во - Оваа инвестиција ќе биде насочена за најголема компанија за стакло и стаклени
Бунарџик се резервирани девет хектари за производство на шишиња за пиво и сокови. производи во светот. Шишеџам покрај
изградба на оваа фабрика. Половина од производството, што се во Турција има свои сопствени капацитети
Извршниот директор на турската очекува да стартува во 2011 година, ќе во Русија, Грузија, Босна и Херцеговина,
компанија Шишеџам, Ахмет Кирман биде наменето за македонскиот пазар, Египет и во други земји. Кирман истакна
нагласи дека по истражувањата кои ги додека половина за извоз, додаде Кирман. дека компанијата не е погодена од
вршеле од 2007 година дошле до Охрабрени од поддршката што ја добиле од моменталната економска криза и оти нема
сознание дека Македонија е најповолна македонската Влада, тој рече дека се никакви препреки за натамошни
земја за инвестирање во оваа област, меѓу убедени оти инвестицијата ќе биде на инвестирања.
ВО СТРУМИЦА
БЕТОН ДОБИ ТЕНДЕР
Остварен извоз од 120 Изградба на
милиони евра регионалниот
пат Македонски
- Струмичкото стопанство минатата оствариле АД Струмица табак,
година оствари извоз од околу 120 индустријата за санитарна керамика
милиони евра. Според локалните
аналитичари, очекуваните извозни
Македонија, конфекциските куќи Герас
Цунев и Единство, рудникот за неметали брод- Скопје
резултати се помали за два до три Огражден и земјоделскиот сектор.
Бетон ќе го гради регионалниот пат
проценти, а како една од причините за Од друга страна, пак, вкупната
Македонски брод – Скопје, проект
тоа е потфрлањето на пласманот на вредност на увозот лани достигна над
вреден 8,2 милиони евра (506
јагниња во Италија и Хрватска. 132 милиони евра, што претставува
милиони денари).
Најголемиот дел од пласманот на пораст за околу четири отсто, а покрај
Станува збор за патот од
тутун, свеж и конзервиран зеленчук, автомобилите во импортот најмногу
Македонски брод преку резерватот
грозје, вино, јагнешко месо, санитарни учествувале стоките за широка
Јасен кон Скопје, во должина од
производи, неметали, конфекција и друго потрошувачка кои најчесто се увезуваат
околу осум километри.
е реализиран во Србија, Германија, од Блискиот и Далечниот Исток. Како што
Тендерот е добиен, а според
Бугарија, Грција, Англија, САД, на Косово се очекува, годинава извозот на стоки и
најавите на владата, делницата
и во други земји. услуги од струмичкиот регион ќе
треба да биде изградена до мај
Според вредноста на остварениот достигне над 123, а увозот околу 135
годинава.
девизен прилив најголем извоз лани милиони евра.
Data 16. 3. 2009
СПОРЕД НБРМ
Условите за кредитирање и натаму под лупа

В
о јануари 2009 година, кредитната На годишна основа, вкупните пласмани на банките го
активност на банките кон продолжија минатогодишниот тренд на постојано забавување
приватниот сектор растеше со
забавена месечна динамика што
на стапките на раст (почнувајќи од мај 2008 година) и во
претставува продолжение на трендот јануари 2009 година кредитниот раст се сведе на 32,1%, во
карактеристичен за последниот квартал однос на јануари претходната година... Врз динамиката на
на 2008 година. Според месечната кредитниот раст влијаеја и променетите согледувања на
информација на Народна банка на РМ во
јануари вкупните кредити на банките кај
банките за ризиците, што придонесува за заострување на
приватниот сектор се повисоки за 1.357 условите за одобрување кредити и следствено, забавен
милиони денари, односно 0,8% во однос кредитен раст.
на крајот на 2008 година. Постојаното - Според проценката за кредитните движења во првиот квартал
забавување на кредитниот раст
на 2009 година, годишната стапка на кредитен раст на крајот
соодветствува со натамошното
намалување на депозитното јадро, што на март 2009 година се очекува да се сведе на 27,2%
влијае на капацитетот на банките за повисоко за 29,1% на годишна основа 2008 година. Во првиот квартал на 2009
обезбедување на потребниот обем извори (наспроти 32,2% во декември 2008 година, банките очекуваат натамошно
на финансирање, во услови на висока година). заострување на условите за одобрување
макроекономска неизвесност и релативно Според проценката за кредитните кредити и на претпријатијата и на
стеснет простор за надворешно движења во првиот квартал на 2009 населението. Од аспект на идната
задолжување. Истовремено, врз година, годишната стапка на кредитен побарувачка за кредити, банките
динамиката на кредитниот раст влијаеја и раст на крајот на март 2009 година се очекуваат делумно намалувањето на
променетите согледувања на банките за очекува да се сведе на 27,2%. побарувачката на кредити во првиот
ризиците, што придонесува за Нето девизната актива на банките квартал да биде забележано и кај двата
заострување на условите за одобрување во јануари 2009 година се зголеми за 40 пазарни сегмента, со поизразени ефекти
кредити и следствено, забавен кредитен пати (односно за 1.004 милиони денари) на сегментот на кредитирање на
раст. во споредба со декември 2008 година, населението.
Од аспект на валутната структура, во кога износот на нето девизната актива се
јануари 2009 година кредитите во сведе на најниско историско ниво од 25 КАМАТНИ СТАПКИ
странска валута остварија месечен раст милиони денари. Ваквиот пораст на нето На последните три аукции на
од 2,3% (за разлика од минатомесечниот девизната актива се оствари во услови на благајнички записи (на 04.02.2009
пад за 0,2%) со што тие претставуваа месечно зголемување на девизните година, на 11.02.2009 година и на
доминантна компонента на месечниот средства за 778 милиони денари, или за 18.02.2009 година), при тендер со износи
пораст на вкупните кредити во јануари 3,3% и истовремен месечен пад на и фиксна каматна стапка од 7%, беше
(со придонес од 66,2%). Истовремено, девизните обврски за 225 милиони повлечена ликвидност од 87 милиони
денарските кредити забележаа умерен денари, или за 0,9%. денари. На крајот на јануари 2009
пораст од 0,3%, на месечна основа. Во Резултатите од спроведената Анкета година, бруто девизните резерви
поглед на секторската распределба, за кредитната активност на банките изнесуваа 1.441,7 милиони евра и беа
забележаниот пораст на кредитите кон за четвртиот квартал на 2008 година пониски за 53 милиони евра во однос на
приватниот сектор во целост се должи на укажуваат на делумно заострување на крајот на 2008 година. Во рамки на
зголеменото кредитирање на кредитните услови за одобрување анализираниот период се одржаа и две
домаќинствата, во услови кога кредити и на населението и на аукции на тримесечни државни
банкарските пласмани кон претпријатијата. Ваквата реакција на записи, и тоа на 03.02.2009 година и на
претпријатијата забележаа пад од 0,3%, банките во најголема мера се одразува со 17.02.2009 година, при што во услови на
во споредба со декември 2008 година. заострување на каматната политика, во поголема понуда од побарувачка беа
На годишна основа, вкупните услови на голема неизвесност за остварени каматни стапки од 7,66% и
пласмани на банките го продолжија макроекономските движења. Врз 7,88%, соодветно (наспроти 7,6% на
минатогодишниот тренд на постојано одлуките на банките за затегнување на последната аукција одржана во јануари
забавување на стапките на раст кредитните услови, најзначајно влијание 2008 година). Воедно, на 03.02.2009
(почнувајќи од мај 2008 година) и во имаше промената на согледувањата на година се одржа аукција на
јануари 2009 година кредитниот раст се банките за ризиците, особено кај шестмесечни државни записи при што
сведе на 32,1%, во однос на јануари кредитирањето на претпријатијата, каде во услови на поголема понуда од
претходната година. Од валутен аспект, што очекувањата за вкупната економска побарувачката, беше остварена каматна
девизните кредити остварија годишна активност и перспективите на гранката стапка од 7,51%(наспроти 7,26% на
стапка на раст од 25,4% (наспроти 25,3% на која припаѓаат одделните последната аукција). Во периодот 1. до
во декември), а денарските пласмани претпријатија претставуваат доминантен 18. Февруари 2009 година, просечната
растеа со стапка од 34,2% (наспроти фактор за позатегнати кредитни услови. меѓубанкарска каматна стапка во
37,1% во декември 2008 година). Од Кај населението, трошоците на билатералните тргувања на банките (до
секторски аспект, кредитирањето и на финансиски средства и билансните еден ден) изнесуваше во просек 4,95%
секторот домаќинства и на ограничувања (поскапи извори на (4,99% во јануари 2009 година).
корпоративниот сектор се одвиваше со финансирање) е фактор со доминантен
позабавено темпо, при што поголем дел придонес за заострување на кредитните Во доменот на каматната политика на
од кредитите банките пласираа кај услови. Во поглед на кредитната банките, во декември 2008 година,
секторот претпријатија (придонес од побарувачката, најголем дел од оцените просечната пондерирана каматна стапка
54,4% во порастот на вкупните кредити). на банките се во насока на непроменета на денарските кредити и просечната
Притоа, кредитирањето на домаќинствата побарувачка на сегментот претпријатија, пондерирана каматна стапка на
забележа годишен раст од 37% (наспроти додека кај населението банките денарските депозити се задржаа на
37,4% во декември 2008 година), додека оценуваат делумно намалување на истото ниво како и во претходниот месец
корпоративното кредитирање беше побарувачката во четвртиот квартал на при што изнесуваа 9,8% и 6,5%,
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
13
ДЕВИЗЕН КУРС
Реалниот ефективен девизен курс на
денарот (РЕДК) пресметан според
индексот на трошоци на живот во
последниот месец од годината укажува на
засилена месечмесечна и годишна
апрецијација, главно заради
апрецијацијата на НЕДК. Така, во
декември 2008 година, РЕДК на месечна
основа оствари апрецијација од 2%, во
услови на апрецијацијата на НЕДК на
денарот од 1,5% и пад на странските
цени од 0,2% и пораст на домашните
цени од 0,3%. Годишната апрецијацијата
од 1,5% произлегува исклучиво од
апрецијацијата на НЕДК за 2,7% на
годишна основа (во однос на српскиот
динар, руската рубља, турската лира и
бугарскиот лев), делумно неутрализирана
со поголем пораст на странските од
соодветно. Во рамките на секторот зголеми за 0,7 процентни поени на домашните цени. На збирна основа, во
претпријатија, кај активните каматни месечна основа. Во рамките на 2008 година РЕДК на денарот според
стапки е забележано умерено месечно девизните каматни стапки, каматната индексот на трошоци на живот забелажа
намалување кај краткорочните и стапка на девизните кредити се намали апрецијација од 0,6%, при апрецијација
долгорочните кредити со валутна за 0,6 процентни поени (во услови на на НЕДК (1%) и повисок пораст на
клаузула за 0,1 процентен поен, намалување на каматните стапки на странските од домашните цени. Од друга
соодветно. Од аспект на пасивните меѓународните пазари) и изнесува 7,2%, страна, индексот на РЕДК на денарот
каматни стапки, е забележано месечно додека каматната стапка на девизните дефлациониран со индексот на цените на
зголемување од 0,3 процентни поени кај депозити се зголеми за 0,1 процентен производителите на индустриски
депозитите без валутна клаузула со рок поен и изнесува 3%. Во декември 2008 производи, во декември 2008 година, на
од 6 до 12 месеци, како и кај депозитите година, каматните стапки на месечна основа апрецира за 3%, што се
со валутна клаузула со рок до 1 месец од новодобрените кредити и должи на апрецијацијата на НЕДК и
3,4 процентни поени (станува збор за новопримените депозити остварија падот на индексот на релативните цени
мали износи на депозити). Кај секторот месечно намалување од 0,2 и 0,1 (1,4%). Наспроти тоа, на годишна основа
население, во рамките на активните процентни поени, соодветно. Кај РЕДК повторно депрецира, но за разлика
каматни стапки, е забележано месечно каматната стапка на девизните од минатиот месец (4%), во декември
зголемување од 0,2 процентни поени кај новодобрени кредити во декември е само за 0,3%, исклучиво како резултат
каматната стапка на краткорочните забележано намалување од 1,2 на релативните цени. На кумулативна
кредити без валутна клаузула. Кај процентни поени, при што изнесува 6,6% основа, е забележана апрецијација од
пасивните каматни стапки, позначајна додека каматната стапка на девизните 0,8%, што се должи на апрецијацијата на
промена е забележана кај депозитите со новопримени депозити изнесува 1,5%, НЕДК, во услови на речиси еднаков
валутна клаузула и рок од 6 до 12 наспроти 1,3% во ноември. пораст кај домашните и странските цени.
месеци, чијашто каматната стапка се
МОНЕТАРНИ АГРЕГАТИ
Денарското штедење, намалено за 3,5 проценти

На крајот на јануари 2008 година, примарните пари, на (заедно со јавните претпријатија)15 за 7,2%, наспроти
годишна основа се повисоки за 10,1% (8% во претходниот минималниот пад на депозитите на домаќинствата од 0,1%.
месец), главно заради порастот на вкупните ликвидни средства Притоа, и во текот на првиот месец од 2009 година, новото
на банките (за 20,1%), при забележано мало зголемување на штедење на домаќинствата беше деноминирано во странска
готовите пари во оптек (од 0,8%, на годишна основа). На валута, надоместувајќи околу 90% од падот на нивните
месечна основа, примарните пари се пониски за 5%, што во депозити во домашна валута.
целост се должи на сезонски пониската побарувачка за готови На годишна основа (јануари 2009 година во однос на
пари (пад од 11,1% на месечна основа), по сезонскиот јануари 2008 година), депозитите на домаќинствата и на
декемвриски пораст пред новогодишните празници, при претпријатијата (приватни и јавни) се повисоки за 12,7% и
забележан умерен месечен пораст на вкупните ликвидни 0,8%, соодветно (14,6% и 8,8%, соодветно, во претходниот
средства на банките (од 1,3%). Анализирано од аспект на месец). Кај вкупниот депозитен потенцијал продолжи трендот
тековите на креирање и повлекување ликвидност, месечното на забавување на динамиката на годишен раст. Така,
намалување на примарните пари претставува комбиниран годишната стапка на раст на вкупните депозити на приватниот
ефект од остварената нето-продажба на девизи на девизниот сектор кај банките (со депозитните пари) изнесува 10,3% во
пазар од страна на НБРМ и повисоката нето-позиција на јануари 2009 година (наспроти 12,6% во претходниот месец),
државата. Во јануари, монетарните инструменти (вклучувајќи при забележан годишен раст на денарските и на девизните
го и задолжителниот депозит кај НБРМ) претставуваа тек на депозити од 1,1% и 21,9%, соодветно (4,6% и 22,8%,
креирање ликвидни средства. соодветно, во декември 2008 година). Со исклучување на
Во јануари 2009 година, вкупниот депозитен потенцијал на депозитните пари, годишната стапка на раст на вкупните
банките (со вклучени депозитни пари) на месечна основа депозити во јануари 2009 година изнесува 5,1%, наспроти
се намали за 1.644 милиони денари, или за 0,9%, што во 9,1% во претходниот месец.
целост се должи на намаленото денарско штедење (за 3,5%), Остварувањата кај вкупните депозити соодветно се одразија
при забележан пораст на депозитите во странска валута од врз динамиката на најшироката парична маса М4. Така, во
1,9%. Депозитните пари имаа доминантно влијание врз јануари 2009 година, овој монетарен агрегат на годишна
динамиката на денарските депозити овој месец, и тие основа е повисок за 9,3% (11,4% во претходниот месец) и во
објаснуваат 88% од падот на вкупните денарски депозити. однос на проценетата годишна стапка за крајот на првиот
Анализата на секторската структура покажува позначајно квартал, бележи негативно отстапување од 3,6 процентни
месечно намалување на депозитите на корпоративниот сектор поени.
Data 16. 3. 2009
ИНТЕРВЈУ...
МИЛЧО ЌУПЕВ, ПРАВЕН КОНСУЛТАНТ ВО МЕНС ЛЕГИС
Зачмаените инвеститори ќе се пробудат со јавни понуди

М
акедонската берза за хартии од
вредност најголем подем, според Основната функција на
остварениот промет, профит, обем берзата се котираните
и број на тргувања, порастот на компании и доведување на
берзанските индекси, достигна во 2007
година. Минатата година вртоглавиот нови компании од
пораст не само што запре, туку неофицијалниот на
движењата на пазарот се свртеа во официјалниот пазар, преку
обратна насока, тргна во надолна линија.
Сите информации сврзани за Берзата се ИПО. Последниве десетина
сведуваа на црни сценарија, дека таа го години нови емисии имаат
достигна дното, дека и претстои крах...
само банките
Состојба која што инволвираните субјекти
ја препишуваат пред се на глобалната Значи, да суспендира и на подолг рок.
финансиска криза предизвикана од Второ, имавме перманентно автоматски
светските пазари, како една од основните зголемувања на цените за 10 отсто секој
причини поради што берзанските цени ден, иако во тој период немаше реално
тргнаа надолу. Дали падот на тргување со дадената акција. Немаше
македонскиот пазар на капитал е зошто секој ден автоматски да се
рефлексија на светската криза или пак зголемуваат цените. Така, за кусо време
тоа е само психолошка еуфорија која ги ги набилдаа цените, тие станаа многу
зафати и институцииите и инвеститорите високи. Тука Берзата не реагираше, а
и акционерите, разговараме со Милчо мораше да реагира.
Ќупев, поранешен прв човек на правниот Нормално, тука е и Комисијата за
сектор во Македонска берза, сега правен хартии од вредност, која исто така не
експерт во консултантската куќа, Менс внимаваше на овие моменти и не
Легис. реагираше. КХВ, тогаш срамежливо се
-Основната функција на Берзата е да пројави со едно соопштение
го обезбеди интегритетот на пазарот. инвеститорите да внимаваат и да
Значи, да привлече инвеститори преку тргуваат само врз основа на релевантни
добрата регулатива, безбедноста и податоци. Но, тоа не е доволно. Јас не се
сигурноста што ја нуди и ја обезбедува. обезбедат поголем профит за своите сеќавам дека имаше контроли, дека
Затоа Берзата е саморегулативна брокерски куќи. Второ, од личен интерес, имаше проверка на налози....
институција, вели Ќупев. Според него, бидејќи и тие имаат право да тргуваат во
основниот мотив на пазарот на капитал свое име и за свој интерес. Потоа, иако ГОДИНАВА КОМИСИЈАТА Е
од самиот почеток базира на немаа овластувања, даваа инвестициони ПОИНВЕНТИВНА И ПОАГИЛНА...?
обезбедување сигурност на совети, навлекуваа клиенти. И во таа - Сега мислам дека во одредени
инвеститорите и како што вели тој,- еуфорија, почнаа да тргуваат со случаи, во оние одлуки што ги носи, е
долго време исклучиво се работеше на неликвидни хартии од вредност, давајќи престрога. И, на ваков пазар, тоа е малку
тоа и на едукација на инвеститорите. Со лажни податоци на инвеститорите. контрапродуктивно. Излегува дека е
текот на развојот на берзата, на свеста Инвеститорите, сите оние коишто пазарот шпекулативен. Мислам дека и
на акционерите, на сознанијата, на веќе очекуваа некоја заработувачка, тоа е малку нелогично. Во дадени случаи
економската моќ на државата која се лесно, брзо им веруваа и влегуваа во даваат кумулативно казни - и на
создаваше во последните години и такви трансакции, особено со тоа што беа брокерот, и на директорот и на
економската моќ на поединечните поттикнати и со лесно добивање на друштвото. Казни, за работи од коишто
инвеститори, дојде до едно зголемено кредити. Или со манипулирање со некои се решаваат само со обична
тргување и заработки на берзата. кредитни картички на пари. Сето тоа кога опомена. Сметам дека казните се високи
Но, она што се случуваше пред ќе го поврзете, се направи една убава – суспензија на брокери од по 30 дена....
година ипол, две, едно такво масовно, шема за привлекување на инвеститори и Во секоја случај, курсот на Комисијата е
енормно тргување, енормно очекување зголемување на тргувањето. добар, но треба да се најде баланс во
дека преку ноќ ќе се заработи, тоа веќе Но, ова не е поттикнато од нашите казнувањето. КХВ си ја врши работата
беше вештачки поттикнато од самите брокери, туку од инвестиционите како што треба – врши редовни контроли,
учесници на пазарот на капитал – од фондови коишто дојдоа од надвор, изнаоѓа пропусти и санкционира.
брокерите, од самата берза, првенствено од Словенија и Хрватска. Значи, сите тие пропусти, намерни
менаџментите во компаниите, и од самите Тие почнаа прво да го придвижуваат или ненамерни, од сите учесници на
банки, и медиумите. Велам и од пазарот и да дојде до овој енормен скок. пазарот, доведоа до тоа зголемено,
медиумите, затоа што тие немаа критички енормно тргување.
поглед на целокупната ситуација. Тргнаа КАДЕ Е ВО СЕТО ОВА БЕРЗАТА?
еуфорично, ја поддржуваа таа ситуација, - Значи, еден од битните моменти во СЕГА, ИМАМЕ ОБРАТЕН ПРОЦЕС-
а никој не предупреди на состојбата. целата таа еуфорија е пасивното ЗАБЕЛЕЖУВАМЕ ЕДЕН КОНТИНУИРАН
однесување, нереагирање на Берзата, ПАД НА БЕРЗАТА. КАКО ЈА
КОЈ И КАКО ОД НАВЕДЕНИТЕ иако таа имаше инструменти тоа да го КОМЕНТИРАТЕ ТАКВАТА СИТУАЦИЈА?
УЧЕСНИЦИ СЕ ВКЛУЧИЈА ВО ТРКАТА направи. Можеше за одредени акции, -Ова што денес се случува е
ЗА ЗАРАБОТКА? каде што немаше основа за такво нормално.Кризата не не одминува. Но,
-Да тргнеме од брокерите. Тие, прво тргување- да прекине, потоа да бара кај нас оваа ситуација не е предизвикана
го гледаа својот сопствен интерес- да информации од котираните компании... од светските пазари. Тоа е најголемата
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
15
заблуда што ние ја создаваме во јавноста размислуваа. Со текот на времето, оваа од брокерските друштва, дека не можат
- дека тоа е предизвикано од светската рецесија им доаѓа како добро да издржат во оваа ситуација, што е
криза. Не. Падот на берзата е пред се оправдување - дека рецесијата е виновна нормално- нема тргување, нема провизии
заради напуштањето на пазарот на за намалувањето на тргувањето. и можеби ќе има затворање.
странските инвеститори, заради Нормално, и тоа има голем удел, меѓутоа, Но, она што е најбитно, треба да се
недоволната моќност на домашните основните мотиви за падот на берзата е гледа од аспект на компаниите и
инвеститори и заради разочарувањето финансиската немоќ на домашните акционерите што се во компаниите,
што се случи после тие големи тргувања инвеститори, малиот број и финансиската особено на котираните. Ова особено од
и падовите на цените на хартиите од немоќ, разочарувањето (масовниот број причина што нашата берза е формирана
вредност. Сега има инвеститори коишто на инвеститори кои влегоа во тие и така е поставена да функционира со
купија прескапи акции и тие во оваа тргувања, земаа кредити, сега не можат официјален пазар и котирани компании.
ситуација не можат да излезат, не можат да ги враќаат и имаат огромни загуби) и Сите тие компании што доаѓаат на
да заштитат нешто од вредноста со секако излезот на странските котација мора да имаат одредена
продажба, затоа што ќе направат огромни инвеститори. Ако се следат податоците од сатисфакција. Друштвото покажува добри
загуби. И, едноставно тие се во стенд бај берзата, ќе се види дека и во ваков финансиски резултати, дисциплинирано е
и чекаат некои подобри времиња да пазар, денешен, педесет отсто од спрема берзата, објавува редовно
продаваат. Значи, нема некоја зголемена прометот на берзата пак го држат податоци за се што се случува во него, а
понуда за да може да се тргува или странските инвеститори, со тоа што пазарот не го валоризира тоа.
некоја побарувачка, токму од стравот купувањето од нивна страна на акциите и Во оваа ситуација, најголемо
дека може пак да дојде до некои обврзниците е помало во однос на она разочарување, според мене, би требало
турбуленции на пазарот и да имаат што продаваат. Ако се земе последниот да имаат самите менаџерски тимови,
загуба. податок, за февруари, ќе се види дека 40 затоа што нивното успешно водење на
и неколку проценти е странски компаниите, делењето на дивидендите,
ЗНАЧИ, КОГА СЕ АНАЛИЗИРА инвеститори на страна на продажба и 33 позитивните резултати, пазарот не ги
НАШИОТ ПАЗАР, ТРЕБА ДА СЕ ГЛЕДА отсто на страна на купување од вкупниот валоризира. И, тие се прашуваат – зошто
ПОДОЛГОРОЧНО. ЗОШТО? промет на берзата. Така што, ако се да одат на берза, зошто да преземаат
Првиот пад, којшто никој не сака да тргнат тие странски инвеститори, ќе се обврски за транспарентност, за давање
го коментира, настана кога беше види дека домашните инвеститори ги извештаи, значи, коишто се зголемени со
објавена јавната понуда на акции на нема буквално никаде. За овие трендови, тие обврски од правилата на берза што
хрватскиот Телеком. Тогаш се повлекоа и речиси и воопшто не сум сретнал се за котација. Зошто да не останат на
првите странски инвеститори. Тоа е информации или некој да размислува. нивото на законските обврски и зошто да
првиот момент при којшто осетно се Ние само гледаме од аспектот на прават трошоци за компаниите – годишна
почувствува пад на тргувањето. Никој не инвеститорите. Значи, имаме инвеститори членарина за берзата, котациона
реагираше. Ниту берзата, ниту коишто не тргуваат, имаат загуби..., а провизија, кога тоа не им се валоризира?
брокерите. Едноставно, тие беа заспани другите учесници на пазарот не ги Тоа е, гледано краткорочно.
во претходните добивки и успех и не ни гледаме. Се појавуваат само информации Долгорочно, сигурно дека тие треба да
Берзата мора да се
насочи, да се лоцира
на своите основни
функции – котираните
компании, акциите на
котираните компании
и обврзниците.
Воведувања на други
инструменти во овој
момент е неблагодарно,
затоа што не е
погоден пазарот.
Нема инвеститорска
моќ за такво нешто
Data 16. 3. 2009
останат сите на котираниот пазар. Централниот депозитар и брокерските КАКО ЈА ТОЛКУВАТЕ ИДЕЈАТА ЗА
друштва. Не само да се задржи на својата РЕГИОНАЛЕН БЕРЗАНСКИ ПАЗАР?
МОЖЕ ЛИ БЕРЗАТА ДА ПРЕЗЕМЕ контролна и надзорна функција. -Соработката со другите берзи е
НЕКОИ КОНКРЕТНИ ЧЕКОРИ ДА СЕ константно добра, но за да може берзата
УБЛАЖИ ТАА СИТУАЦИЈА? КАКВО Е И КАДЕ Е УЧЕСТВОТО НА подлабоко да соработува, потребна е
-Во секој случај може. Прво што не го БРОКЕРСКИТЕ ДРУШТВА? промена во законската регулатива. На
прави берзата, е транспарентноста. Таа -Исто, зачудува фактот што времето имаше страшен притисок да се
се задоволува со транспарентноста, со брокерските друштва воопшто не вршат работи во регионов и за тоа водевме
објавување на податоците од компаниите притисок на берзата за да ја зголеми некои активности. Но, секогаш се
на нејзината веб страница. Тоа можеби транспарентноста, протокот на доаѓаше до пречки од страна на
во други времиња и пред други информациите, присуството на пазарот, законската регулатива. Јас верувам дека
инвеститори кои што следат нон стоп на да ја зголеми нејзината едукативна берзата сака тоа да го направи и дека се
интернет, е доволно. Но, во ситуација улога. Можеби е мој пропуст, но во труди, но мора да има волја и од другата
кога има една зачмаена инвеститорска последниве 2-3 години јас не сум чул или страна и реални услови таа соработка да
структура, мора да ја поттикнете и да ја не сум прочитал на веб страницата на се оствари. Можеби за нашата берза и
донесете на берза. А тоа ќе го постигнете берзата дека прават некои семинари..... воопшто за регионот, е најдобро да се
само ако буквално ги клукате со Второ, очигледно е отсуството на берзата направи некоја регионализација,
информации, посебно кога компаниите и на некои јавни трибини за пазарот на регионален пазар. Но, сега имаме
што се котирани, се успешни. Тоа треба капитал, за корпоративното управување. изедначување на регулативата (се се
да го прави берзата. Мора да излегува со Сум бил на неколку, каде отсуството на прави по европските стандарди) и мислам
податоци, ако треба и со платени огласи берзата, депозитарот, паѓа в очи. дека многу лесно може да се направи
во медиумите. Дури, ако треба ќе За корпоративното управување еден регионален пазар. Да се издвојат од
подготви посебни брошури, конференции најзаинтересирани се берзата и сите овие пазари добри компании и да се
за медиуми, стручни и едукативни централниот депозитар, а ги нема или тргува.
расправи, се со цел да покаже дека има ретко ги има. Тоа е недозволиво. Наместо Од друга страна пак, тука е опасноста
компании што се вредни. Таа мора на тој тие да бидат предводниците и носителите од прелевање на парите и оттаму,
начин прво, да ги привлече на корпоративното управување. Овде проценка на државата е дали тоа ќе го
инвеститорите, а второ, да покаже пред само ќе потсетам дека воведувањето на дозволи или не. Значи, има објективна
котираните компании, пред нивниот корпоративното управување и неговите пречка – интересот на државата, колку
менаџмент, дека таа е заинтересирана за принципи, започна уште во 1997 година, тоа ќе може да го дозволи. За креирање
тие компании. Дека таа како берза, она токму од берзата и до 2004-2005 година на еден регионален пазар мислам дека
што е должна да го направи, го прави во масовно се протежираше преку учество берзите се спремни, но усогласувањето
нивни интерес. Пример, да го земеме на меѓународни собири, со стручни на регулативата мора прво да го
светското признание за брендот Кафетин написи и расправи кај нас во државата. И направат државите, а после берзите.
на Алкалоид. Тоа помина глуво. И многу сега сето тоа одеднаш го нема.
други примери. Тоа е оставено само на КАКВО Е ВАШЕТО ВИДУВАЊЕ ЗА
компанијата ако тоа го објави. Значи, ПРОДАЖБАТА НА БЕРЗАТА НА
берзата тука мора да ја смени својата СТРАНСКИ ИНВЕСТИТОР? ШТО ЗНАЧИ
позиција. Мора од својата зачмаеност да ТОА ЗА МАКЕДОНИЈА?
тргне во друг правец. Мора да биде -Не знаеме што се очекува со таа
иницијативна и таа да изнаоѓа продажба и што се нуди. Во принцип тоа
информации кои треба да ги пласира во е добро, ќе се продаде, ќе дојде странски
име на компаниите. инвеститор. Сега, дали е потребно токму
во берзата странски инвеститор, не знам,
НО, БЕРЗАТА НЕ САМО ШТО НЕ Е но има тука неколку работи. Прво, треба
ИЗЛЕЗЕНА СО КОНКРЕТНО да се проценат кои се бенефитите и за
СООПШТЕНИЕ, ТУКУ СЕ ДИСТАНЦИРА
СО ОБРАЗЛОЖЕНИЕ ДЕКА НЕМА ШТО
ДА КОМЕНТИРААТ...
- Прво, тоа е многу погрешен Светската рецесија на
пристап. Берзата не смее да коментира пазарите има голем удел,
дневни движења за одредени компании.
Но, кога се работи за вакви глобални
меѓутоа основните мотиви
работи, кога се однесува за целиот пазар за падот на берзата е
на капитал, таа е должна да излезе со финансиската немоќ на
свое видување да ја извести јавноста -
зошто е тоа така, како и од кои причини
домашните инвеститори,
и што ќе направи. Не може да се малиот број и
преминува преку тоа со една финансиската немоќ,
ноншалантност, со леснотија. Но,
управниот одбор на берзата никаде го разочарувањето
нема, не реагира. Комисијата за хартии (масовниот број на
од вредност исто така не реагира, макар инвеститори кои влегоа во
што нема којзнае колку ингеренции.
Меѓутоа, едноставно има право секогаш тие тргувања, земаа
да бара повеќе и повеќе информации од кредити, сега не можат да
берзата. Улогата на Комисијата е во тоа, ги враќаат и имаат
што по свое видување, може секогаш
дополнително да наметнува обврски и огромни загуби) и секако
барање кон субјектите што ги излезот на странските
контролира, а тоа се берзата,
инвеститори...
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
17
кого? Што значи тоа за пазарот на ДОВЕДЕМЕ УШТЕ КОМПАНИИ НА позитивен ефект.
капитал во Македонија? Второ, државата ПРВИОТ ПАЗАР НА БЕРЗАТА? Значи, една од основните функции на
мора да размисли, оти тука се нарушува -Котирањето на самата компанија на берзата е префрлање на брзорастечките
основното правило дека берзата е берза е нејзина деловна одлука. Берзата компании од неофицијалниот на
саморегулативна институција. во своето работење во овие изминати официјалниот пазар преку ИПО. Тоа е
Промената на Законот за хартии од години, особено во првите шест-седум големиот недостаток на берзата во сите
вредност, со којшто ќе дозволите еден години, соочувајќи се со недоаѓање на години на нејзиното постење. И, мислам
акционер да има и повеќе од 50% во компаниите на котација, плашејќи се дека берзата треба да се насочи кон ова
берзата, се нарушува саморегулативната пред се од нивната обврска за прашање – да пронаоѓа компании кои ќе
функција на берзата, односно мора транспарентност, тие критериуми за прибираат свеж капитал со ИПО и ќе одат
статусот на берзата драстично да се доаѓање на котација ги менуваше, но тоа на официјалниот пазар.
смени. Со тоа што ќе се симне не ги донесе компаниите на берза, туку
ограничувањето од 10 % за акционер во законската обврска во 2001 година (кога БЕЗ РАЗЛИКА НА ТОА ШТО СЕ
берзата и што ќе се дозволи поголемо Никола Груевски беше министер за СЛУЧУВА НАДВОР, МОЖЕ ЛИ ДА СЕ
учество, не сте решиле ништо. Сте внесле финансии). Значи, тие дојдоа по сила на ПРЕЗЕМАТ НЕКОИ ДРУГИ МЕРКИ ЗА
странски инвеститор, но не знаете како закон. Тоа беше добар потег. Но, ако СТАБИЛИЗИРАЊЕ НА БЕРЗАТА? ИЛИ,
тој утре ќе се однесува на пазарот на зборуваме од аспект на компаниите, ако НЕКОИ НОВИ ИНСТРУМЕНТИ?
капитал. Тоа е едниот момент, го гледаме го согледаат искуството од 2000 година, - Воведувања на други инструменти
во системска поставеност. Значи, веднаш кога дојдоа на котација до денес, тие во овој момент е неблагодарно, затоа што
има проблем. Има неизвесност, бидејќи сега би се запрашале – зошто да бидеме во моментов не е погоден пазарот. Нема
се нарушува балансот. Тоа не беше на берзата кога еден од условите, инвеститорска моќ за такво нешто. Вие
случајно ставено, еден акционер да може нивната сатисфакција не ја добиваат. А сега да воведете нов инструмент, кога
да има најмногу 10 % и да има најмногу тоа е валоризацијата на нивните имате квалитетни акции и никој не ги
12-13 акционери, кои не можеа да прават вредности, добра пазарна цена, купува, а не некој нов инструмент.
коалиции. Значи, се појде од тоа, ликвидност. Тие не можат да излезат во Посебно кога секој малку поинформиран
акционерот не само сам да нема вакви услови со нова емисија да инвеститор ќе каже – еве во светот што
доминантна позиција, туку и тешко да прибираат капитал. Која компанија ќе се се случи со такви воведувања на нови и
коалицира. Измените, со влез со 51 %, осмели тоа да го направи, ќе крахира. Не нови инструменти. Зошто ние би им
значат и управување со берзата. Значи, ќе може да собере капитал. верувале ?
мора тоа да се избалансира. А, кога Од таа страна, повеќе треба да се
зборуваме за инвеститор, се поставува СПОРЕД НЕКОИ СТРАНСКИ даде акцент на основната функција на
прашањето, зошто странски инвеститор, КОМПАНИИ И ИНВЕСТИТОРИ ШТО берзата, за она што е формирана, а тоа
зошто да не ја тераме идејата да ВЛЕГОА ВО БРОКЕРСКИ КУЌИ И ВО се котираните компании и доведување на
направиме заеднички пазар во нашето БАНКИ, МАКЕДОНСКИОТ ПАЗАР Е нови компании од неофицијалниот на
опкружување, во кој може да влезат ИНТЕРЕСЕН ЗАТОА ШТО Е МНОГУ официјалниот пазар, преку ИПО.
берзите од Бугарија, Романија, Србија, РАЗДРОБЕН. КАДЕ ВОДИ Последниве десетина години нови емисии
Хрватска, Словенија, Босна и тн, во кој ОКРУПНУВАЊЕТО? имаат само банките. Ретко кое
ќе се оди со еден посебен пазар, со -Ќе нема тргување. Дисперзираноста акционерско друштво.
акции на квалитетни фирми. Тоа воопшто на акционерството доведува (би требало) Тука може да се види дека има и
не е идеја за потценување и отфрлање. по дефиниција, да донесе до ликвидност. некои законски пречки. Повеќе се
-Од друга страна, веднаш ќе речат И затоа е добро, затоа се тие барања на користи можноста со приватен пласман,
дека Љубљанска берза се продаде. берзата на котација што ги има– да се меѓутоа правото на првенствен откуп од
Точно, но тие се во ЕУ. Ние се уште не има најмалку 100 или 200 акционери, за постојните акционери е забрането,
сме и нашиот пазар треба се уште да го да има секогаш ликвидност за да може да односно суспендирано. Така што, тие се
развиваме од аспект на домашните се тргува со тие акции. Компаниите со пречки кои што не даваат можност за
состојби. Прво, од аспект на поставеност
помалку акционери не се атрактивни за нови емисии.
во државата, од аспект на интерес на
берзата. Пример, една од најдобрите
државата и на компаниите во државата, ЗНАЧИ, СЕПАК СЕ ПОТРЕБНИ
компании, скопска Пивара, апсолутно
и, пак ќе се вратам на котираните ПРОМЕНИ ВО ЗАКОНОДАВСТВОТО?...
нема потреба да доаѓа на берзата затоа
компании – на зајакнување на нивното -Па, треба малку поопстојно да се
што таму нема кој да тргува.
место и улога на пазарот на капитал, погледнат овие две, три работи и да ги
како компании што се јавуваат како
ИМА СЛУЧАИ КОГА ДИРЕКТОРИТЕ НА релаксира. Мислам дека определбата во
еминтенти на акции со кои се тргува и
ДОБРОСТОЕЧКИ ДРУШТВА СЕ законот за трговски друштва, за
компании кои котираат на берзата, кои се
ПЛАШАТ ОД ИЗЛЕГУВАЊЕ НА БЕРЗА, суспендирање на правото на првенствен
транспарентни. Оти, во случај на
ЗАТОА ШТО ОДЛУКИТЕ ЌЕ ТРЕБА ДА откуп е една пречка, пред се за саамите
продажба, онака како што ја пласираат и
ГИ НОСАТ ВО СОГЛАСНОСТ СО акционери во друштвата и за влез на
како што имаме недостаток на
ДРУГИТЕ РАКОВОДНИ ОРГАНИ...? странски инвеститори. Ако сакате да
информации, едноставно се добива
-Со ова допирате едно многу значајно имате странски инвеститори кои што се
впечаток дека само акционерите сакаат
прашање од основната функција на развојно насочени, коишто сакаат да
да ќарат. Еве, имавме успешни две
берзата, а тоа е трансформацијата на вложат во одредена компанија во
години, вредноста на берзата се зголеми,
малите компании, односно преку ИПО да наредните неколку години поголеми
дај да ја продадеме да заработиме. Така
доаѓаат на официјалниот пазар. Тоа е суми, не можете да ги терате веднаш да
се сведува, во што јас лично не би сакал
една од основните функции на берзата, ги платат. Тие очекуваат преку издавање
да верувам, меѓутоа, како што е
која за жал во Македонија во изминативе на нови емисии, кога веќе ќе влезат во
пласирано до сега, така произлегува.
12-13 години откога е берзата, не може компанијата и ќе го имаат доминантниот
да профункционира. Моментот беше во дел, преку издавање нови емисии да го
АКО ЗБОРУВАМЕ ДЕКА ТРЕБА ДА СЕ
последниве пет години да се направи развиваат и бизнисот и самата компанија.
ЗАЈАКНАТ КОТИРАНИТЕ КОМПАНИИ,
јавна понуда со некоја таква компанија. Бидејќи правото на првенствен откуп не
ДАЛИ НЕ БИ ТРЕБАЛО ВО ТАА
Една таква компанија што го направи тоа им го дозволувате, ги обесхрабрувате и
НАСОКА И ОДРЕДЕНИ ПРОМЕНИ ВО
е Попова кула, но засега, гледано според не влегуваат во нови емисии, не
ЗАКОНСКАТА РЕГУЛАТИВА. ДА СЕ
цената на нивните акции, нема некој влегуваат во компаниите воопшто.
ИЗМЕНАТ ПРАВИЛАТА ЗА ДА
Data 16. 3. 2009
ВЕСТИ... СВЕТ...
ТУРСКА ЦЕНТРАЛНА БАНКА
ШВАЈЦАРСКА
НАЦИОНАЛНА БАНКА Продажба на долари за
Намалување на зголемување на ликвидноста
основната камата Турската централна банка соопшти дека долари доколку јавните понуди не
ќе започне секојдневно да објавува јавни одговорат на потребите за ликвидност на
понуди за продажба на долари, со цел да пазарите и доколку како резултат на тоа
Националната банка на Швајцарија
ја зголеми ликвидноста и да ја зајакне настапат екстеремни колебања на курсот
ја намали базната камата речиси на
вредноста на турската лира. на валутата.
нула во обид да спречи
Оваа мерка е објавена во момент кога Во услови на светската финансиска
понатамошен раст на франкот и да
националната валута на Турција денеска криза турската лира од септември загуби
се избори со дефлацијата во време
достигна историски најниска вредност од околу 31 процент од вредноста во однос
кога земјата се соочува со најлоша
1,82 лири за еден долар. на доларот. Турската економија по
рецесија во изминатите три
Централната банка ги определи неколкугодишен економски раст меѓу пет
децении. секојдневните понуди на 50 милиони и десет проценти, во четвртото
На веста за намалување на долари, но посочи дека сумата може да тримесечие од минатата година достигна
главната каматна стапка на 0,25 од биде зголемена во зависност од пад на 0,5 отсто. Невработеноста во
0,50 проценти, франкот забележа пазарните услови. јануари достигна 12,3 отсто, а
најголем дневен пад на вредноста Банката прецизираше дека може да индустриското производство се намали за
спрема еврото во историјата. пристапи и кон директна продажба на 21,3 проценти.
Вредноста на швајцарската валута
се намали и во однос на доларот. СВЕТСКА БАНКА
Во рамки на најновите мерки,
Централната банка најави дека ќе
Една милијарда евра кредит за Полска
Светската банка, во следните неколку месеци
купува корпоративни обврзници и
планира на Полска да и одобри кредит од една
ќе продаде извесна количина
милијарда евра. Тој кредит нема никаква
франци на валутниот пазар, за
врска со моменталната економска криза, туку
првпат од 1992 година. едноставно станува збор за продолжување на
-Економската ситуација нагло се долгорочната соработка на оваа меѓународна
влоши од декември и постои ризик финансиска институција и полското
од негативна инфлација во следните министерство за финансии. Преговорите за
три години. Поради тоа беше добивање на кредитот ќе траат до јуни, кога
неопходна одлучна акција за да се ќе се донесе одлука и за што ќе бидат
олабават монетарните услови, се искористени парите од Светската банка.
вели во соопштение од Банката. Банката изрази желба парите да се искористат
за решавање на социјалните прашања.
BANK OF AMERICA ПРЕПОРАЧУВА ЕИБ

Купувајте акции на Telecomа Italia Хрватска ќе добие кредит
Bank of America ја зголеми оценката Italia во изминатите пет години беше од 500 милиони евра
на акциите на Telecomа Italia од полошо, заради падот на
неутрално на –да се купи, а во профитабилноста на домашниот пазар и Европската инвестициска банка
објаснувањето се вели дека акциите на показателите на падот на приходот по годинава ќе и додели на
најголемата италијанска телефонска акција, но неодамнешното подобрување Хрватска кредити во висина од 500
компанија се премногу евтини. на приходната страна, заедно со мерките милиони евра. Средствата ќе бидат
Лондонскиот аналитичар Jesus Romero за намалување на трошоците би можеле наменети за помош на малиот и средниот
изјави дека работењето на Telecoma конечно да го запрат тој надолен тренд. бизнис. Претстои да биде потпишан
договорот меѓу Хрватска и Европската
ИНГ БАНКА инвестициска банка.
Емисија на обврзници за 2 милијарди евра Хрватска минатата година зеде заем од

Европската инвестициска банка од 170
ИНГ Банка минатата недела државни гаранции во вредност од десет милиони евра за реализација на развојни
емитираше петгодишни обврзници милијарди евра. Во првите два месеци
проекти.
вредни две милијарди долари, со фиксна од годинава, емитираше обврзници
Од 2001 година Европската инвестициска
камата од 3,9 отсто. вредни 8,7 милијарди евра.
Оваа емисија е во рамките на планот Обврзниците ги купија финансиски банка и има дадено кредити на Хрватска
за кредитни гаранции на холандската институции, вклучувајќи централни во висина од 1,6 милијарди евра, а голем
влада и дел од регуларните среднорочни банки, агенции и фондови од Европа, дел од парите беа наменети за изградба,
операции на финансирање на ИНГ САД, Среден Исток и Азија. Обврзниците санација и поддршка на патната
банката. На почетокот на оваа година имаат ААА рејтинг од агенциите инфраструктура.
ИНГ најави емисија на обврзници со Стандард и Пурс, Фич и Муди.
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
19
ВЕСТИ... СВЕТ...
ХИПО БАНКА
Продажба на балканските филијали

претпријатија во Италија, Црна Гора и
Србија, а Бајрише ландесбанк со оваа
мерка сака да преземе поголема моќ над
сестринските компании, како што е
групацијата Хипо.
По огромните загуби, шефот на
германската банка Михаел Кемер бил
приморан да претстави нов концепт за
иднината на банката и нејзините
сестрински претпријатија. Според овој
план, чиј работен наслов е Херкулес,
неизвесна е судбината на 5.600 од
вкупно 19.200 работни места во рамките
на целиот концерн, при што најголем дел
ќе биде намален во Хипо. Продажбата на
сестринските фирми во Србија и Црна
Гора ќе се оствари бидејќи германската
Австриската банка Хипо Алпе Адриа Ландесбанк, објавија австриските банка -не се чувствува добро на
ќе мора да ги продаде своите филијали медиуми. Балканот, пред се поради честите
на Балканот, на барање на главниот Шефот на Хипо банката, Тило Берлин, приказни за загубите на австриските
сопственик, германската Бајрише доби налог да ги продаде сестринските банки во Источна Европа.
CARREFOUR ЕВРОПСКА УНИЈА

Добивката помала Бугарија ќе добие 2,8 милијарди евра за
за 45 отсто зелената економија
Европската унија до 2013 година ќе Најмногу средства во најновиот пакет
вложи 2,8 милијарди евра во бугарското од 2,8 милијарди евра, околу третина, се
зелено стопанство, одосно во проекти наменети за секторот водоснабдување, а
чија реализација е тесно поврзана со значајни средства ќе бидат вложени и во
заштитата на животната средина, изјави железничкиот транспорт (464 милиони
комесарот на ЕУ за регионална политика, евра), третманот на отпадот (300
Данута Хубнер. милиони евра) и енергетската ефикасност
-Во истиот период сите членки на ЕУ (125 милиони евра).
за реализација на еколошките проекти ќе -Покрај ова, речиси 99 милиони евра
Carrefour, најголемиот европски
примат вкупно 105 милијарди евра, се издвоени за директна заштита на
малопродажен синџир, објави пад на
наведе Хубнер и додаде дека Бугарија природата и зголемување на биолошката
нето добивката во минатата година на
има право на европското финансирање разновидност и уште 66 милиони евра за
1,27 милијарди евра од 2,3 милијарди
во десет сектори, пренесе агенцијата производство на енергија од обновливи
евра една година претходно. Според
анкетата на Блумберг, аналитичарите БТА. извори, изјави Хубнер.
очекуваа дека добивката ќе изнесува
1,82 милијарди евра. Добивката е помала OIKOCREDIT
Од микрофинансирање - профит
заради еднократните трошоци од 524
милиони евра.
Carrefour беше погоден со рекорден
пад на довербата на потрошувачите во од 11,4 милиони евра
декември во Франција, нивниот најголем Oikocredit, една од најголемите милиони евра.
пазар. Заради тоа се засили
светски приватни институции за -Моменталната криза му го поставува
намалувањето на цените. Попустите ќе
микрофинансирање, лани оствари нето на финансискиот свет прашањето која е
бидат поддржани со инвестиции од 600
милиони евра. Во реновирање на добивка од 11,4 милиони евра, а целта на профитот. Оваа година,
објектите ќе бидат вложени до 2,5 управата предложила од оваа сума 6,6 инвеститорите ќе добијат дел од
милијарди евра. Лани капитални милиони евра да се исплатата како профитот и повторно ќе бидат повикани
инвестиции изнесуваа 2,9 милијарди дивиденда на акционерите. да реинвестираат дел од таа награда, со
евра. Во време кога повеќето финансиски цел да помагаат на сиромашните во цел
Продажбата во Франција, каде инстиуции бележат послаби резултати свет. Не можеме да го пренебрегнеме
Carrefour остварува 44 отсто од заради глобалната криза, Oikocredit ги фактот дека милијарда луѓе живеат под
приходот, незначително е променета во зголеми своите инвестиции за 32 % на линијата на сиромаштија, без храна, дом
првите два месеци од годинава, додека
365 милиони евра, наспроти падот на и образование, се вели во соопштението.
порастот на продажбата на Carrefour во
сите акции на пазарот, акцијата на Инвеститорите на Oikocredit ги
Шпанија и Кина е забавен.
Oikocredita ја зачува својата вредност, се ставаат своите финансиски интереси
Carrefour планира да подели
дивиденда од 1,08 евро за акција, што е наведува во соопштението на оваа после социјалните бенефити кои можат
непроменето во однос на една година холандска институција. Вкупната актива да се реализираат со нивните пари,
порано. на Oikocredit порасна за 15 отсто, на 449 соопштува оваа институција.
Data 16. 3. 2009
12.03.2009 g. ЧЕТВРТОК
Отворањето на првиот Институт за развој и нека им ги исплати парите - рече Спасеноски на евра се во сопственост на правни лица.
квалитет на лекови , денес е најзастапена вест во брифингот со новинарите, пренесувајќи дел од ЕБОР ја награди Комерцијална банка -
информативните пешатени медиуми. -Произведство разговорот со Баум. Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) по трет
на нови модерни форми на генерички лекови, во - Денес Владата ги погреба фармерите, пат ја прогласи Комерцијална банка и и додели
кои ќе бидат имплементирани најновите научни е насловот во Дневник. Вака пишуваше на специјална награда за најактивен учесник од
созанија од областа на фармацијата, ќе бидат мртовечкиот венец што млекарите го носеа на чело Македонија во Програмата за надворешно трговско
произведувани во Институтот за развој и контрола на погребната колона од 200 фармери што помина финансирање во која се вклучени повеќе од 200
на квалитетот на лекови на фармацевтската низ улиците и запре да протестира пред банки од 17 земји. УНИ Банка минатата година
компанија Алкалоид. Овој институт којшто е прв од општинската зграда во Битола.... Со овој венец ја заврши со добивка од 97,28 милиони денари, а
ваков вид во земјава, по една година од искажуваме револт затоа што Владата го погреба пораст е регистриран во сите сегменти на
поставувањето на камен-темелникот вчера македонското сточарство. Во маркетите има повеќе работењето. Вкупните банкарски приходи
официјално беше пуштен во употреба. Новата увозно отколку домашно млеко. Нашата влада не го изнесуваат 1.324 милиони денари што претставува
технолошко-аналитичка единица во која се гледа нашето сточарство. Само ги гледа трговијата пораст од речиси 40 отсто во споредба со 2007
инвестирано 8 милиони евра, располага со 1540 м2 и профитот - изјави Гоце Кантаровски, фармер од година, додека на нето-основа порастот на
корисна површина, којашто е екипирана со Могила. ...Според Спасеноски, Сведмилк може да приходите изнесува 22,19 насто. Нето каматните
најсовремена лабораториска и производствена конкурира во Гинисовата книга на рекорди бидејќи приходи за лани се зголемени од 348 милиони
опрема. за две години фабриката успеала да направи долг денари на 439 милиони денари или за 26 проценти.
од 38,5 милиони евра... - Анонимни повици издаваат банкарски
-Владата се задолжува поради тајни, анализира Нова Македонија. Маријана
И денес, текстовите за млечната криза Марушиќ, директорка на Дирекцијата за заштита
буџетскиот дефицит. -Во врска со тоа зошто
во Македонија, топ тема за повеќе гласила. Вест на лични податоци, вели дека граѓаните повеќе
Владата се реши на вонредна аукција со издавање
објави: Во Македонија дневно завршуваат по околу пати реагирале по оваа основа. Таа додава дека
едномесечни државни записи за првпат, и тоа со
50 тони млеко на буниште, откако се појавија службениците прават пропусти и на тој начин го
камата од дури 8,9 отсто, гувернерот објаснува
проблемите со исплатата и откупот на млекото во повредуваат гарантираното право на приватност на
дека причина е буџетскиот дефицит, пренесува
Свидмилк и во Тетовската млекарница, тврдат од граѓаните кога станува збор за заштита на личните
Утрински весник.
Федерацијата на фармери на Македонија. податци. Таа информира дека досега, освен
Фармерите кажуваат дека ова млеко е измолзено телефонските реакции на граѓаните, по ова
-Тоа е работа на Министерството за
од 2.500 крави, а неговата вкупна вредност, ако се прашање не пристигнала ниту една претставка или
финансии. Во буџетот има дефицит, а тој може да
земе за средна цена 13 денари по литар, е околу барање да-се утврди повреда на правото за
се финансира од домашни извори и со надворешни
100.000 евра. заштита на личните погодоци.
задолжувања. Може и со комбинација, со
Вечер, пак на оваа тема пишува: На светските пазари - Акциите на
Новиот газда на Сведмилк лажго- нема пари во внатрешно и со надворешно зајмување. По која
Волстрит вчера забележаа најголем раст во 2009
банките. -Повеќе детали околу разговорите со цена ќе се задолжува Владата, одлучуваат година, со зголемување на индексот Стандард и
новиот газда на Сведмилк, манаџерот Моше Баум надлежните институции за буџетот, вели Гошев. Пурс 500 за 4,6 отсто откако банката Ситигруп
даде министерот за земјоделство, Ацо Спасеноски. Граѓаните имаат 171,03 милиони евра во соопшти дека има најдобар квартал од 2007
Тој вели дека Баум го известил оти 180 кооперанти недостасани обврзници, стои во анализта на година. Акциите на Ситигруп поскапеа за 38
на Сведмилк поднеле тужби за наплата на долгот. Бизнис. -Вредноста на недостасаните структурни проценти откако е соопштено дека банката имала
- Дојдов зошто сакам да инвестирам. Ја државни обврзници изнесува 264,44 милиони евра. добивка во првите два месеца од оваа година,
откупив фабриката и ќе го платам долгот. Имам Однив 121,82 милиони евра се однесуваат на откако пет квартали едноподруго нижеше загуби.
ревизорски извештај кој ќе го објавам кога ќе биде структурните државни обврзници за Акциите на Џеј Пи Морган Чејс скокнаа за 23 отсто,
моментот. Ќе поднесеме тужби кон сите што и денационализација, a 142,62 милиони евра се а на Бенк оф Америка за 28 проценти откако ФЕД
должат на Сведмилк. На Велија Рамковски му реков однесуваат на структурните државни обврзници за повика на темелна ревизија и промени во
долгот кон Сведмилк да го плати на тој начин што старото девизно штедење.Од вкупниот износ на финансиската регулатива. Индексот „Дау Џонс“
ќе му дадам список на кооперантите и со цесија недостасани структурни обврзници 93,40 милиони порасна за 5,8 отсто.

1. АЛКАЛОИД ОТВОРИ НАЈСОВРЕМЕН ИНСТИТУТ ЗА КОНТРОЛА НА ЛЕКОВИ (*****)
2. ЕБОР ЈА НАГРАДИ КОМЕРЦИЈАЛНА (***)
ДНЕВНИК с.7 ДРАГОЉУБ АРСОВСКИ ПРВ ЧОВЕК НА ТТК БАНКА
с.6 ПОГРЕБЕН МАРШ НА ПЕЛАГОНИСКИТЕ ФАРМЕРИ с.8 ХИПО ГИ ПРОДАВА СВОИТЕ ФИЛИЈАЛИ НА БАЛКАНОТ
с.6 ТЕТОВСКАТА МЛЕКАРНИЦА ПРОДОЛЖИ СО ОТКУПОТ с.8 СИТЕ СЕ ОГРАДУВААТ ОД КРИМИНАЛОТ ВО „СВЕДМИЛК”
БИЗНИС ВЕЧЕР
с.6 ЕБОР ЈА НАГРАДИ КОМЕРЦИЈАЛНА
с.3 ИНВЕСТИЦИЈА ОД ОСУМ МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ПОЕФИКАСНИ ЛЕКОВИ с.6 НОВИОТ ГАЗДА НА СВЕДМИЛК ЛАЖГО
с.4 УКИНАТИ ОДРЕДБИ ОД ЗАКОНОТ ЗА БАНКИТЕ с.6 АПЛИКАЦИИ ЗА ИЗДРЖАИИ ПРОЕКТИ
с.7 УНИБАНКА - ЛИДЕР ВО ГРУПАТА НА СРЕДНИ БАНКИ
ВРЕМЕ
с.8 ДРАГОЉУБ АРСОВСКИ Е ИМЕНУВАН ЗА ДИРЕКТОР НА ТТК БАНКА
с.6 ХИПО БАНКА ГИ ПРОДАВА ФИЛИЈАЛИТЕ НА БАЛКАНОТ
с.8 ИНДЕКСИТЕ НА ВОЛ СТРИТ СО РЕКОРДЕН ДНЕВЕН РАСТ
с.7 БИЗНИСМЕНИТЕ И ДРЖАВАТА СТАНАА ЛУТИ КОНКУРЕНТИ
с.9 МАКЕДОНСКИОТ БЕРЗАНСКИ ИНДЕКС ЗАВРШИ СО ПОЗИТИВНИ 1,21
ПРОЦЕНТ
ВЕСТ
с.10 ГРАЃАНИТЕ ИМААТ 171,03 МИЛИОНИ ЕВРА ВО НЕДОСТАСАНИ
ОБВРЗНИЦИ с.3 СЕ ФРЛААТ 50 ТОНИ МЛЕКО ДНЕВНО
с.12 ПОРАСТ НА ВРЕДНОСТА НА АМЕРИКАНСКИОТ ДОЛАР с.6 АЛКАЛОИД ОТВОРИ ИНСТИТУТ ЗА КОНТРОЛА НА ЛЕКОВИ
УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 АНОНИМНИ ПОВИЦИ ИЗДАВААТ БАНКАРСКИ ТАЈНИ
с.6 АЛКАЛОИД” ОТВОРИ НАЈСОВРЕМЕН ИНСТИТУТ ЗА КОНТРОЛА НА ЛЕКОВИ
с.8 BO „АЛКАЛОИД” НОВ ИНСТИТУТ ЗА РАЗВОЈ
с.6 ЗА ТОПИЛНИЦА ЌЕ ОДЛУЧУВА СОБРАНИЕ НА ДОВЕРИТЕЛИ
с.7 ГОШЕВ: ВЛАДАТА СЕ ЗАДОЛЖУВА ПОРАДИ БУ-ЏЕТСКИОТ ДЕФИЦИТ ШПИЦ
с.8 БУЏЕТСКАТА ДУПКА СЕ КРПИ СО ЗАПИСИ
с.7 ЕБОР ПO ТРЕТ ПАТ ЈА НАГРАДИ КОМЕРЦИЈАЛНА
с.11 ПАРИТЕ ЗА МЛЕКОТО УТРЕ САБАЈЛЕ
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
21
13.03.2009 g. ПЕТОК
Денес во фокусот на печатените медиуми, веста за намалувањето на дефектите во него... пари колку што прибрала, па на сметка останале
понудата на Телеком Словенија за купување на -По осум месеци ветувања и лажења, само пет милиони евра. Во истиот месец лани
Космофон; Новата понуда на Прокредит банка за фармерите денес на протест пред Владата - државата беше во плус 260 милиони евра, а за
стопанствениците; ЕВН со системи за подобрување Млекопроизводителите на кои Сведмилк им должи годинава проектираше дека плусот ќе го зголеми за
на услугите и протестот на млекарите.... четири милиони евра, денес ќе протестираат пред дополнителни дваесетина милиони евра.
Владата, соопшти Федерацијата на фармери на Експертите велат дека јануарските резултати
Македонија. Фармерите велат дека се покажуваат дека Владата итно мора да го прекрои
- Телеком Словенија јави дека достави изманипулирани и од државата и од сопствениците
обврзувачка понуда за купување на Космофон. буџетот и да ја прифати реалноста и да ги скрати
на млекарницата и дека се наоѓаат во безизлезна
Вчера беше последниот рок за доставување на трошоците. Тие предупредуваат дека виси
состојба. Во Скопје ќе дојдат кооперантите од цела
понуди за купување на македонскиот мобилен редовната исплатата на платите на буџетарите,
Македонија....
оператор кој мора да се продаде за да не се створи пензиите и социјалните трансфери.
- Ha малите и средни претпријатија од
монопол во мобилната телефонија во Македонија На Владата итно и требаат пари, затоа се
регионот на Југоисточна Европа им е потребна
откако Дојче Телеком, газдата на Т-Мобиле консултантска помош во време кога во светот дивее задолжува, пишува Утрински весник. Издавањето
Македонија, купи 25 проценти од акциите на грчки економската криза. Особено консултанти кои се на државните записи со екстра-камата од 8,9 отсто
ОТЕ, стопроцентниот сопственик на Космофон. специјализирани за извоз со цел компаниите да се протолкува како итна мерка за собирање пари
-Под мотото -Прокредит банка е со вас зајакнат, зошто консултантството нуди развојни во буџетот, а опозицијата укажа дека постои
и во оваа специфична го дина ќе им дадеме силна солуции за бизнисите, објави Бизнис. Во време на опасност да иницира и нов бран поскапувања на
поддршка на претприемачите, со бизнис-кредити криза, компаниите треба уште повеќе да ги кредитите за граѓаните и за фирмите. Експертите
под поволни услови, соопштија вчера во банката. користат консултантските услуги, а не да ги сметаат дека, дефинитивно, финансискиот систем е
Оттаму додаваат дека кредитите ќе се исплаќаат одбегнуваат гледајќи на нив како на непотребен единствен и поврзан, па затоа предупредуваат
според вообичаената брза и едноставна процедура, трошок. Ова е резиме на регионалната дека повисоката камата на државните записи може
со фиксна каматна стапка за кредити со рок на конференција, Мрежа на консалтинг за извозна да повлече зголемување на каматите на
отплата до пет години и со флексибилен залог. промоција на Југоситочна Европа, која се одржа во благајничките записи, според кои, пак, се
-ЕВН Македонија ги вгради географскиот организација на проектот на Германското друштво формираат банкарските камати.
информативен систем (ГИС) и дистрибутниот за техничка соработка ГТЗ за развој на регионални
менаџмент софтвер (ДМС),кои претставуваат Македонска берза чека инфузија,
понуди на услуги и пазари за деловен консалтинг анализира Вечер.-Додека светските берзи се
поддршка за компанијата при обезбедување на ориентиран кон надворешната трговија, што се
подобри услуги кон потрошувачите. ...За стабилизираат, лошата инвестициска клима на
одржа на 26 и 27 февруари во Белград, на која
потрошувачите тоа ќе значи поквалитетна услуга, македонскиот пазар на капитал никако да се
учествуваа претставници од Макпрогрес Виница,
точни и брзи податоци на располагање и побрз разбие. Иако американските берзански индекси се
Стопанската комора на Македонија, Фондот за
процес на нови приклучоци. движат по нагорна линија, неделава на
развој на човечки ресурси и домашни консултанти.
Двата системи се инсталирани на централниот Конференцијата беше добра можност да се Македонската берза за хартии од вредност се
сервер и можат да се користат во сите делови на споделат искуствата од шест земји од регионот. случуваат спротивни состојби - индексите паѓаа до
земјава. Тие се основа за вршење анализи, вторникот, а во средата е забележан благ пораст.
Во Дневник ќе читате: Државната каса
изработка на планови и експертизи и треба да Домашните експерти укажуват дека позитивни
во јануари годинава останала речиси празна -
водат кон подобрување на квалитетот во сигнали од Америка подоцна се рефлектираат врз
покажува пресметката на Министерството за
снабдувањето со струја на системот и македонскиот пазар на хартии од вредност.
финансии. Владата потрошила речиси еднакво

1. ФАРМЕРИТЕ ДЕНЕСКА ПРЕД ВЛАДАТА (*****)
2. „ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА” ДОСТАВИ ПОНУДА ЗА „КОСМОФОН” (***)
ДНЕВНИК с.6 МАКЕДОНСКОТА БЕРЗА ЧЕКА ИНФУЗИЈА

с.6 ДРЖАВНАТА КАСА ПРАЗНА, ВИСИ ИСПЛАТАТА НА ПЕНЗИИТЕ с.6 ДОБИВКА ОД 97,28 МИЛИОНИ
с.6 „ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА” ДОСТАВИ ПОНУДА ЗА „КОСМОФОН” с.8 ФАРМЕРИТЕ НА СВЕДМИЛК ДЕНЕСКА НА ПРОТЕСТ
с.6 ФАРМЕРИТЕ ДЕНЕСКА ПРЕД ВЛАДАТА
с.8 ОДЛОЖЕН ШТРАЈКОТ ВО ЖИТО ЛУКС
с.7 „ЕВН МАКЕДОНИЈА” СО НОВ СОФТВЕР ДО ПОДО-БРИ УСЛУГИ
с.8 ВГРАДЕНИ СИСТЕМИ ЗА ПОДОБРИ УСЛУГИ КОН ГРАЃАНИТЕ
с.8 НОВИ КРЕДИТИ ЗА БИЗНИСОТ
БИЗНИС
с.3 ЕВН СО МОДЕРНИ ГИС И ДМС СИСТЕМИ
ВРЕМЕ
с.3 БИЗНИС КРЕДИТИ СО ПОВОЛНИ УСЛОВИ
с.3 МОЖНОСТ ЗА КОНТАКТИ И КОНКРЕТНИ ЗДЕЛКИ с.6 ЕВРОТО СОЗДАДЕ ПСИХОЛОШКИ ПРОБЛЕМИ
с.6 ФАРМЕРИТЕ НИКАКО ДА СЕ НАПЛАТАТ с.6 СТОЧАРИТЕ ЌЕ ШТРАЈКУВААТ ПРЕД ВЛАДАТА
с.10 АМЕРИКАНСКИОТ ДОЛАР ПОВТОРНО РАСТЕ с.6 БЕРЗАТА ПОЧНА ДА СКОКА
с.11 КОНСУЛТАНТИ ЗА СПАС НА КОМПАНИИТЕ ВО КРИЗАТА

с.12 ИНДЕКСИТЕ НА ВОЛ СТРИТ ГО ПРОДОЛЖУВAAТ РАСТОТ ВЕСТ
с.12 ЦЕНАТА НА НАФТАТА ПОРАСНА NO ПАДОТ ОД 7,39 ПРОЦЕНТИ с.5 “ТУШ” ОТПУШТИ ПОЛОВИНА ОД ВРАБОТЕНИТЕ ВO ШТИП
с.13 ИНДЕКСОТ НА НАЈЛИКВИДНИТЕ КОМПАНИИ ПОРАСНА ЗА 1,79 ПРОЦЕНТИ с.8 ФАРМЕРИТЕ ДЕНЕС НА ПРОТЕСТ ПРЕД BЛAДA
с.8 ПРОКРЕДИТ БАНКА ПРОДОЛЖУВА СО КРЕДИТИ ЗА ПРЕТПРИЕМАЧИ
УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 ЕБОР ПО ТРЕТ ПАТ ЈА НАГРАДИ КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА
с.8 HA ВЛАДАТА ИТНО И ТРЕБААТ ПАРИ, ЗАТОА СЕ ЗАДОЛЖУВА

с.8 ЕВН СО СИСТЕМИ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА УСЛУ-ГИТЕ
с.10 ПРОКРЕДИТ БАНКА НУДИ ПОВОЛНИ БИЗНИС-КРЕДИТИ
с.9 ФАРМЕРИТЕ ДЕНЕСКА НА ПРОТЕСТИ ПРЕД ВЛАДАТА
с.10 ЕВН ГО РЕШИ ПРОБЛЕМОТ СО ДЕФЕКТИТЕ
с.9 ПРОКРЕДИТ ПРОМОВИРА НОВ БИЗНИС-КРЕДИТ
ШПИЦ
ВЕЧЕР
с.7 ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА ДОСТАВИ ПОНУДА ЗА КОСМОФОН
с.4 ТЕЛЕКОМ СЛОВЕНИЈА ДАДЕ ПОНУДА
с.7 МЛЕКОПРОИЗВОДИТЕЛИТЕ НА ПРОТЕСТИ ПРЕД ВЛАДАТА
Data 16. 3. 2009
14.03.2009 g. САБОТА
Топ вест во сите денешни весници е дека сепак, и натаму ќе се развиваат. Досега словенечки компанијата ќе издаде ново соопштение по
Шишеџам, четвртата најголема компанија за стакло Меркур има инвестирано во Македонија шест потпишувањето на продажниот договор. Сепак, ова
во светот, влегува во Македонија. Во милиони евра, а планира и нови инвестиции во следи по јавните објави на најголемиот турски
индустриската зона Бунарџик, во фабриката за поголемите градови во Македонија. мобилен оператор Туркчел, на Телеком Словенија и
производство на стакло, чија изградба ќе започне Сведмилк и натаму во топ вестите. - од турската компанија за фиксна телефонија Турк
наредната година, ќе бидат инвестирани 45 Нема пари и решение за сточарите. Ова вчера на Телеком дека доставиле обврзувачки понуди за
милиони евра во земјава, а годишно ќе се фармерите им го соопштиле министерот за Космофон. Туркчел ја доставил понудата преку
произведуваат околу 100.000 тони шишиња за економија, Фатмир Бесими, и заменик-министерот својата подружница Белтур, а таа вклучува
пиво и сокови. Ова вчера го најавија премиерот за земјоделство, Кристијан Делев, на разговорите купување на 100 отсто од акциите на Космфон и
Никола Груевски и раководството на компанијата, во Владата, откако нивните протести ескалираа и Германос во Скопје. Претходно, Телеком Австрија
кои потпишаа меморандум за разбирање. Според добија несакани димензии. Вчера кулминираше исто така изразуваше заинтересираност за понуда
најавите на првите луѓе на турската компанија, во гневот на фармерите-кооперанти на Сведмилк. за купување на македонската компанија.
првата фаза од изградбата ќе бидат вработени Група од 200 фармери од Скопје, Битола и Прилеп Цените на индустриските производи во
околу 300 лица. Премиерот Груевски истакна дека жестоко протестираа пред Владата, a првично февруари, во однос на истиот месец лани се помали
новата инвестиција ќе биде добредојдена за најавениот мирен протест прерасна во агресивен за 5,1 процент, покажуваат податоците на Заводот
останатите компании што користат стакло, со оглед настап на млекопроизводителите, кои сакаа за статистика. Најголем пад на цените на годишно
на тоа дека во земјава нема фабрика што го насилно да влезат во зградата, влечејќи и тргајќи ниво е забележан кај нафтените деривати, за 33
произведува. Извршниот директор на Шишеџам, ја заштитната ограда, поставена пред кордонот проценти, и во преработувачката индустрија, за
Ахмет Кирман, објасни дела нивните анализи во полицајци. По пристигнување на дополнителните девет проценти. Во однос на претходниот месец,
2007 година покажале дека Македонија е полициски единици, огорчените фармери се уште пак, најголемо намалување на цените е
најповолна земја за инвестирање во оваа област извикуваа и го повикуваа премиерот да се сретне забележано во производството на основни метали
поради даночните олеснувања, местоположбата и со нив, но конкретно решение на нивниот проблем, за 14 %, во производство на хартија за 16 %, а во
добрите односи од минатото. Инаку, турскиот исплата на долгот од Сведмилк, не добија, по што делот на градежништвото е забележан пад од шест
гигант има свои претставништва во повеќе земји во се закануваа дека ќе останат во Скопје додека не проценти. Причина за ваквиот пад на цените е
Европа меѓу кои и во Грузија, Русија и Босна и ги добијат парите што им следуваат. намалената побарувачка од странските партнери.
Херцеговина. По подолго време, бум на берзата. Статистиката на ЕУ покажува дека индустриско
Позитивните движења на македонскиот пазар на производство во Унијата во декември 2008 година
хартии од вредност, како што информираат е помало за 10 % во однос на јануари истата
Печатените медиуми информираат и за
весниците, се должат на акциите на Алкалоид, година. Македонија извезува 63 % во Европската
новата, трета по ред, инвестиција на словенечката
Макпетрол, Макстил и на Гранит, кои го доведоа унија и зависи од тамошното производство.
компанија Меркур во Македонија. Имено, Меркур
индексот МБИ 10 до вредност од 1.719,65 индексни Александар Панов, директор на Макстил, кој е
во населбата Автокоманда во Скопје, отвори
поени, односно пораст од 4,43 отсто. Раст од 0,65 најголем извозник од металуршките компании, за
трговски центар вреден над еден милион евра.
отсто забележа и индексот на јавно поседуваните Време изјавува дека цените на ламарината во
Официјалното отворање го означија генералниот
друштва, а единствено индексот на обврзниците февруари во однос на минатиот месец се намалени
директор и претседател на Управниот одбор на
падна за 0,02 отсто. Вчера на пазарот на капиталот од 10 до 15 проценти. - Се обидуваме да ја следиме
групацијата Меркур од Словенија, Бине Кордеж, и
беше остварен промет од 12,5 милиони денари, кој конкуренцијата, но импутите за сега не ни
директорката на Меркур Македонија, Весна
се оствари од 148 трансакции. дозволуваат да одиме подолу со цените. Но, се
Мирчевска, а присуствуваше и вицепремиерот
Грчкиот мобилен оператор Космоте обидуваме, се бориме. Сега се менува структурата
Ивица Боцевски. -Во Македонија сме присутаи со
објави дека добиле повеќе обврзувачки понуди за на работење. Се бара поприспособливо,
години и имаме добри резултати, па затоа
купување на операторот Космофон во Македонија. поенергично да се настапи на пазарот. Co почести
одлучивме да инвестираме, истакна Кордеж, кој
Во кусата објава од Космоте, пренесена во контакти со нашите партнери, треба да најдеме
додаде дека и покрај светската економска криза,
весниците, не откриваат кои се понудувачите и не заеднички решенија за да излеземе од проблемот,
која ќе има влијание врз развојот на групацијата,
даваат понатамошни детали освен дека објаснува Панов.

1. ФАБРИКАТА ЗА СТАКЛО „ШИШЕЏАМ” ВО БУНАРЏИК (*****)
2. „МЕРКУР” ОТВОРИ ТРГОВСКИ ЦЕНТАР ВО СКОПЈЕ (****)
ДНЕВНИК ВРЕМЕ
с.7 „МЕРКУР” ОТВОРИ ТРГОВСКИ ЦЕНТАР ВО СКОПЈЕ с.6 БЕРЗИТЕ ЗЕМАА ЗАЛЕТ
с.6 ЕВРОПА ЈА ТОПИ ДОБИВКАТА НА НАШИТЕ КОМПАНИИ
с.7 БУМ НА БЕРЗАТА ПО ПОДОЛГО ВРЕМЕ
с.7 ФАРМЕРИТЕ ТРЕБА ДА ГО ДОБИЈАТ „СВЕДМИЛК”
с.7 БУЏЕТОТ ПРАЗЕН КАКО ВО ВОЈНА
с.7 ВО „БУНАРЏИК” ЌЕ СЕ ГРАДИ СТАКЛАРНИЦА
с.7 „ТУРКЧЕЛ” И „ТУРК ТЕЛЕКОМ” СО ПОНУДИ ЗА „КОСМОФОН”
с.8 МЛЕКАРИТЕ СЕ СУДРИЈА СО ПОЛИЦИЈАТА
ВЕСТ
с.5 СТАВРЕВСКИ: ДЕВАЛВАЦИЈАТА ИМ ОДГОВАРА НА ПЕТМИНА ВО ДРЖАВАТА
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.6 ЈАНКУЛОВСКА ДА ГИ ПРИВЕДЕ КРАДЦИТЕ ОД „СВИДМИЛК“
с.7 „МЕРКУР” СО НОВ ТРГОВСКИ ЦЕНТАР с.8 ИМОТЕН ЛИСТ МОЖЕ ДА СЕ ИЗВАДИ И ВО “СКОПЈАНКА”
с.7 ФАРМЕРИТЕ НАПАДНАА НА ВЛАДАТА - ПАРИ НЕМА с.8 НОВАТА ВЛАСТ ДО ГО ЗАШТИТИ ЈСП ОД ДИВИ КОМБИЊА
с.8 ВОЛСТРИТ ПРОДОЛЖУВА ДА РАСТЕ
с.8 МЕМОРАНДУМ СО „ШИШЕЏАМ”, ЌЕ СЕ ГРАДИ ЗА ЕДНА ГОДИНА НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 И МБИ 10 ОТИДЕ НАГОРЕ ПО ПОДОЛГО ВРЕМЕ с.10 „МЕРКУР” ОТВОРИ ТРГОВСКИ ЦЕНТАР ВРЕДЕН НАД ЕДЕН МИЛИОН ЕВРА
с.10 „ШИШЕЏАМ” ВО 2010-ТА ЌЕ ГРАДИ ФАБРИКА ВО БУНАРЏИК
с.10 ФАРМЕРИТЕ ПРОТЕСТИРАА ПРЕД ВЛАДАТА
ВЕЧЕР
с.5 АЛКАЛОИД ГО ШИРИ БИЗНИСОТ ВО УКРАИНА
ШПИЦ
с.6 ОТВОРЕН ТРГОВСКИ ЦЕНТАР ВО АВТОКОМАНДА
с.7 ИНВЕСТИЦИИ НА КАПКИ
с.6 СЛОВЕНЦИ И ТУРЦИ BO ТРКА ЗА КОСМОФОН с.7 ФАБРИКАТА ЗА СТАКЛО „ШИШЕЏАМ” ВО БУНАРЏИК
с.6 ВО БУНАРЏИК ЌЕ СЕ ГРАДИ ФАБРИКА ЗА ШИШИЊА с.7 „МЕРКУР” ОТВОРИ ТРГОВСКИ ВО СКОПЈЕ
с.7ПОЛИЦАЈЦИТЕ ЗОВРЕА ОД МЛЕКАРИТЕ
Data 29.12.2008 broj 55
берзНИК
23
OD 8.03 DO 14.03.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE
ГЛОБУС немо да има. Но, се потешкото одржување на стабилноста на денарот е
реалност и манифестација на болеста на македонската економија-
с.12 РАЗМНОЖУВАЊЕ НА ПАРИТЕ ВО ИНКУБАТОРОТ НА неконкурентност и непре-структуираност. Дали девалвацијата е терапија
ГРУЕВСКИ со која ќе се излекува оваа болест, се чини е прашоње на кое одговорот
Владата вели дека ќе инвестира 150 отсто од БДП на Македонија во не сакаме да си го признаеме.
текот на следните седум години. Во меѓувреме, другите земји, како што
е, на пример, Германија, инвестира не повеќе од 10 отсто од БДП
с.30 ФИРМИТЕ ПОЧНАА ДА КАСТРАТ ПЛАТИ И ДА ОТПУШТААТ
Македонија влезе во 2009 година со силен страв од економските РАБОТНИЦИ!
земјотреси што ја очекуваат. Главно, поради светските случувања, но и
Македонските компании погодени од кризата почнаа да отпуштаат
поради сериозната дефицитарност на добри и ефективно ситуирани еко-
работници и да намалуваат плати, со цел да ги намалат трошоците во
номски потези на домашната владина екипа.
услови на намален обем на работа. Државниот завод за статистика
покажа дека извозот во јануари е намален за 43,9%. Мена-џерите на
с.15 ПЛАН БЕЗ КРЧМАР најголемиот дел компании се плашат дека ќе треба да ги ревидираат
Глигор Бишев од Стопанска банка најави дека годинава банките направените проекции за обемот на работа годинава Владата има уште
планирале помалку, а не повеќе пари за кредити... многу малку време да интервенира, ако сака да ја спречи страшната
Што велат банкарите на сето ова? Од нивна страна нема конкретна економска криза што и се заканува на Македонија
изјава, но првиот човек на Стопанска банка, Глигор Бишев, неодамна, во
друг контекст, ре-че дека нема да се остварат банкарските проекции за
с.35 РУСКИОТ ГАС СТАНА НЕСИГУРЕН ЕНЕРГЕНС
кредитен раст од 28 насто.
Иако март сигурно нема да биде студен како јануари, очигледно е дека
примирјето помеѓу Русија и Украина беше краткотрајно и дека е на
ФОКУС
видик нова гасна војна. Земјитепотрошувачи бараат кроткорочен спас во
с.10 НУКЛЕАРНАТА ЦЕНТРАЛА ЌЕ НИКНЕ ТОГАШ, КОГА ДУНАВ
изградба на складишта за гас, а долгорочен во алтернатибни гасоводи.
ЌЕ ТЕЧЕ НИЗ МАРИОВО!? Македонија нема услови за да складира гас, но прави студија за нови
И ,нуклеарната, идеја изгледа има пропаганден карактер. Власта и гасоводи
експертите божем сериозно деба-тираат, колку да остават впечаток дека
нешто сепак се работи. Проблемот е во тоа што Македонија се повеќе го
зголемува увозот на електрична енергија. Дури и да ги имаме сите с.40 ИНВЕСТИТОРИТЕ ОЧЕКУВААТ ЛОША ГОДИНА
предуслови за нејзино градење, нукле-арната централа би почнала да Обемот на тргување на Македонска берза и индексот МБИ 10
работи дури после 20 години. Прашањето е, имено, што правиме до продолжуваат да паѓаат. Анали-тичарите велат дека причината за тоа е
тогаш? целосното пресликување на случувањата од светските берзи, кои се во
мораториум после хоророт што го предизвика глобалната економска и
финансиска криза на тие пазари. Но, главната причина сепак лежи во
с.18 ИНВЕСТИТОРИТЕ ОД МАКЕДОНИЈА БЕГААТ, A МИЛИЈАРДИ
очеку-вањата на инвеститорите кои се многу песимистични кога сганува
ЕВРА ВО AЛБАНИЈА СЕ ВЛОЖУВААТ
збор за Македонија и за 2009 година
Bo истата година, 2008 кога редица инвеститори или ги откажаа или ги
одложија своите проекти во Маке-донија, и во 2009 г., кога премиерот
Груевски признава дека странските инвеститори срамежливо ќе
инвестираат во нашата земја, поради глобалната финансиска и ФОРУМ
економска криза, Албанија потпиша неколку крупни инвестициски
договори, вредни околу 5 милијарди евра! Еден од најважните докази с.9 АЛКАЛОИД ГО ОТВОРИ ИНСТИТУТОТ ЗА РАЗВОЈ И
дека во Македонија и Србија причината за падот на стран-ските КОНТРОЛА НА КВАЛИТЕТ
инвестиции не е глобалната криза, туку полити-чкиот ризик, е Црна Најголемата фармацевтска компанија во земјава и еден од најголемите
Гора, тврди аналитичарот Сем Вакнин. извозници денес го пушти во употреба својот Институт за развој и
контрола на квалитет. Во Институтот се вложени 8 милиони евра,
КАПИТАЛ најголемиот дел сопствени средства на компанијата, a се протега на
с.10 ТРОШЕЊЕТО HA ДРЖАВНИТЕ ПАРИ ЗАДАВА
1.500 квадратни метри.
ГЛАВОБОЛКИ HA НБМ
Наглото повлекување пари од сметката на државата во Нородната банка
на Македонија на крајот од минатата година, е една од причините за с.33 КРВАВА НЕДЕЛА
големиот притисок врз курсот на денарот поради што НБМ мораше да Македонска берза – минатата недела
акумулира денари, па и да троши евра од девизните резерви. Според
Главниот проблем во моментов е неизвесноста. Големата неизвесност ги
анализите на централната банка, во ноември е остварен буџетски
оневозможува инвеститорите да донесат разумна процена на ризикот и
дефицит од 3,3 милијарди денари, што е сосема различно од трендот во ги прави дополнително несигурни во поглед на донесувањето на своите
првите три квартали од 2008 година. инвестициони одлуки.
с.22 ОД КАДЕ 8 МИЛИЈАРДИ ЕВРА?!

Мега-планот на Владата за инвестирање на осум милијарди евра во с.34 ШТРАЈК НА КУПУВАЧИТЕ
капитални проекти до 2016 година во суштина е добар. Но, главен Светски берзи - минатата недела
проблем е неговата реализација. Посебно што се предлага во време на Каде е излезот? Во довербата. После дождот изгрева сонце, па тaкa и
светска финансиска криза, поради која меѓународните финансиски по овој надолен тренд на потро-шувачката, БДП, цените на акциите и
институции, банките и земјите- кредитори станаа скржави и себични, а куќите, мора повторно да има нагорен тренд, кој ќе започне кога кај
потрошувачите ќе се врати вградената човеч-ка верба во посветла
инвеститорите резер-вирани. Тромавата и неаручна државна
идниа, па ќе може да проработи нагонот за себезадоволување и
администра-ција, пак, се детектира како голема пречка за брзо, докажување пред дру-гите преку трошење
навремено и ефикасно спроведување на сите тендери и проекти за
изградба на електроцентрали, гасовод, Коридорите 8 и 10, регионални и
с.43 МАКЕДОНСКИТЕ КОМПАНИИ СЕ БУДАТ
локални патишта, водоводи...
Co вложување во опрема, квалитетни кадри, брендирање на своите
производи и со користење на другите маркетиншки алатки, денес
с.26 НИ ДЕВАЛВАЦИЈА НЕ ЈА СПАСУВА МАКЕДОНСКАТА
македонските компании ја имаат последната шанса да се позици-онираат
ЕКОНОМИЈА на пазарот и да работат на одржување на таа позиција. Во спротивност,
Шпекулациите за девалвација во последно време стануваат погласни од во блиска иднина ќе бидат згазени од странските, пред се од
уверувањата на политичките и економските лидери дека девалвација регионалните компании.
Data 29.12.2008
НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...
Берзата со
позитивни вибрации
И ако почетокот на минатата недела навестуваше мал промет и
повторно опаѓање на цените на акциите, сепак ситуацијата која
настана во петокот покажа дека сеуште постои оптимизам помеѓу
Комерцијална банка кои остварија промет од 13,8 милиони денари
што претставуваше околу 20 проценти од вкупниот остварен промет
инверститорите. Македонската берза на хартии од вредност ја на пазарот. Втора според висината на прометот е Македонски
заврши неделава со вкупен неделен промет од 69,849,783,12 Телеком со промет од 5,25 милиони денари, а тука некаде се најде
денари, при што најголемо учество имаше акцијата на Комерцијална и акцијата на Жито Вардар Велес со остварен промет од 5,15
банка со промет на неделно ниво од 13,8 милиони денари. милиони денари. На неделно ниво најголем раст доживеа акцијата
Во однос на движењето на домашните индекси, неделава беа на Жито Вардар Велес со пораст од дури 17,65 проценти. Најниската
забележани многу осцилации и промени. Македонскиот индекс на цена за оваа акција во последниов период изнесуваше 1,700,00
десетте најликвидни компании ја започна неделава со денари, меѓутоа во четвртокот се истргува по цена од 2,000,00
катастрофален пад на својата вредност во понеделникот кога изгуби денари.
3,99 проценти. Кон средината на неделата настана промена и МБИ Местото на најголем губитник неделава и припадна на акцијата
10 почна да расте, завршувајќи во петокот на неверојатни 4,43 на Вардар осигурување Скопје чија цена се спушти на 5,000,00
проценти во зелената зона. Главните виновници за ваквиот раст беа денари при тргувањето во петокот што претставуваше пад од 96,97
акциите на Макстил, Гранит, Комерцијална банка и Алкалоид кои проценти кај оваа акција. Ваквите позитивни вибрации на
достигнаа пораст на својата вредност дури и до 10 проценти. македонскиот пазар на капитал секако проструија од движењата на
Останатите два индекси, МБИД и индексот на обврзниците имаа светските берзи. Имено, иако акциите на Вол Стрит ја отворија
слично движење со тоа што во петокот покрај МБИ 10, раст неделата во минус, сепак кон средината на седмицата ситуацијата
забележа и индексот на јавно поседуваните друштва, додека пак се промени по што следеше тридневен раст на акциите, меѓу кои
ОМБ забележа незначителен пад од 0,02 проценти.. . голем пораст забележаа акциите на технолошките компании.
Вкупниот неделен промет на нашата берза изнесуваше 69,8 Европските индекси генерално се движеа во позитивна насока
милиони денари, од кој поголемиот дел се реализира на иако во понеделникот и тие се наоѓаа во црвената зона. Во петокот
Официјалниот пазар во вредност од 54,5 милиони денари додека лондонскиот ФТСЕ се наоѓаше во позитива, со пораст од 1,79
остатокот од15,3 милиони денари беше реализиран на Редовниот проценти, германскиот ДАКС порасна за 1,49 проценти, а
пазар. Најтргувани акции во текот на неделава беа акциите на францускиот ЦАЦ 40 забележа раст од 2,01 процент.
ЕБОР ја награди Комерцијална банка за најдобра

-Европската банка за обнова и развој во конкуренција на повеќе банки учесници
Драгољуб Арсовски
(ЕБОР) по трет пат ја прогласи во Програмата за финансирање на прв човек на ТТК банка
Комерцијална банка и и додели специјална надворешната трговија во Европа, преку
Поранешниот државен ревизор Драгољуб
награда за најактивен учесник од која се остварува годишен промет од 4,8
Арсовски е назначен за претседател на
Македонија во Програмата за надворешно милијарди евра.
Управниот одбор на ТТК банка. Ваква
трговско финансирање. Со тоа уште еднаш Европската банка за обнова и развој ја одлука донесе Надзорниот одбор на
се потврди долгогодишното присуство и прогласи 2008 година за една од банката откако претходно била добиена
придонес на Банката во надворешната најуспешните во спроведување на согласност од НБМ. Арсовски во својата
трговија преку успешната поддршка која Програмата за надворешно трговско кариера извршувал повеќе раководни
Комерцијална им ја дава на своите клиенти. работење во која се вклучени повеќе од 200 функции.
Свечената церемонија се одржа во Лондон, банки од 17 земји.
УНИ банка со добивка од ПроКредит банка е со вас банки и нема да потфрлиме пред
одговорноста да ги поддржуваме малите
97,28 милиони денари Доследни на мисијата за поддршка на бизниси, кои претставуваат над 80% од
УНИ Банка минатата година ја македонското стопанство, Прокредит банка вкупното кредитно портфолио и на тој начин
заврши со добивка од 97,28 милиони продолжува со активно кредитирање на да го поддржиме економскиот развој на
денари, а пораст е регистриран во бизнисите. Под мотото, Прокредит банка е со Македонија. Прокредит е цврста и здрава
сите сегменти на работењето. Вас, банката објавува дека и во оваа Банка и има доволен капитал за да ги
Вкупните банкарски приходи специфична година ќе пружи силна поддршка кредитира претпријатијата, истакна
изнесуваат 1.324 милиони денари што на претприемачите со бизнис кредити под генералниот директор на банката, Јованка
претставува пораст од речиси 40 отсто поволни услови. Кредитите се исплаќаат Јолеска Поповска. Прокредит банка минатата
во споредба со 2007 година, додека според вообичаената брза и едноставна година одобри 24.000 кредити, од кои
на нето-основа порастот на приходите процедура, со фиксна каматна стапка за најголемиот дел, над 80 отсто, беа исплатени
изнесува 22,19 насто. Нето каматните кредити со рок на отплата до пет години, a нa мали и средни претпријатија. Таа е една од
приходи за лани се зголемени од 348 залогoт e флексибилeн. најбрзо растечките банки во земјава. Бројот на
милиони денари на 439 милиони -Прокредит банка има поинаква бизнис клиенти заклучно со месец февруари 2009г.
денари или за 26 проценти. ориентација од останатите комерцијални достигна 150.000.
Вкупните приходи од курсни разлики
изнесуваат 403,8 милиони денари и се Телеком Словенија достави понуда за купување на Космофон
за дури 85,61% поголеми од 2007 што
доведува и до пораст на нето- - Телеком Словенија во Атина ја достави Албанија се исто така успешни во регионот.
приходите од курсни разлики од понудата за купување на 100 отсто од акциите Преку 50 отсто сопственост на гибралтарскиот
15,37%, на Космофон, вториот по големина мобилен национален оператор Гибтелком, Телеком
- Овие резултати се показател на оператор во Македонија. Словенија остварува успех и надвор од
квалитетот и успешната стратегија - Телеком Словенија, еден од трите најдобро регионот, се вели во соопштението до
која ја применуваме во изминативе втемелени телекомуникациски оператори во медиумите од Телеком Словенија.Доколку
неколку години. Податок што најмногу Југоисточна Европа, со ова продолжува да ја купувањето заврши во корист на Телеком
ни значи е прогресивното реализира својата стратегија за проширување. Словенија, како што стои во
зголемување на бројот на клиентите. Оваа компанија е веќе присутна на соопштението, дејствувањето на македонскиот
Продолжуваме со истото темпо и во македонскиот пазар преку Он нет, вториот по пазар ќе се комплетира и групацијата ќе може
иднина - вели Коста Митровски, големина интернет провајдер во државата. да понуди целосен опсег на телекомуникациски
претседател на УО на УНИБанка. Филијалите во Косово, Босна и Херцеговина и услуги.
Data 16. 3. 2009 broj 65
берзНИК
25
NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA
za period od 9.03. - 13.03. 2009 godina
VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

BERZA AD SKOPJE UÊSTVO NA ODDELNI PAZARNI
SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET
PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR
10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

NA OFICIJALEN PAZAR
OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 9.03. D0 13.03. 2009
Data 16. 3. 2009

БЕРЗНИК 0065 од 16.03.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090316-0065L

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

БЕРЗНИК 0065 од 16.03.2009 г. на МАКЕДОНСКИ - MKIBN20090316-0065L

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

б е р з Н И К - GODINA III - BROJ 65 - 16 MART 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK)

Оптимисти.... Во врска со објавените државни записи од

NAJLIKVIDNI HARTII OD VREDNOST VO REGIONOT ZA PERIOD OD 5.03 DO 12.03 2009

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

с.6 СЕ ПРОДАВА ИМОТ НА БИТОЛСКИ „БЕТОН” с.4 КРЕДИТИТЕ ЕМ СКАПИ, EM КЕ ГИ НЕМА!

УТРИНСКИ ВЕСНИК НОВА МАКЕДОНИЈА

Инвестиција од осум милиони евра

ДРЖАВАТА ЌЕ ИНТЕРВЕНИРА ВО ОХРИДСКАТА ФАБРИКА

ЕМО ќе се опоравува со седум милиони евра

ИКТ ПАЗАРОТ ВО ЗЕМЈАВА ВО ПОДЕМ

Информатичкиот кадар- дефицитарен

АГЕНЦИЈАТА ЗА ФИНАНСИСКА ПОДДРШКА ВО

Акредитација за ИПАРД Презентација на

Нема технолошки вишок

НОВА ИНВЕСТИЦИЈА НА МЕРКУР ВО МАКЕДОНИЈА

Над милион евра за трговскиот

- Светската криза има влијание врз

Условите за кредитирање и натаму под лупа

Денарското штедење, намалено за 3,5 проценти

Зачмаените инвеститори ќе се пробудат со јавни понуди

BANK OF AMERICA ПРЕПОРАЧУВА ЕИБ

Емисија на обврзници за 2 милијарди евра Хрватска минатата година зеде заем од

Продажба на балканските филијали

CARREFOUR ЕВРОПСКА УНИЈА

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

ДНЕВНИК с.6 МАКЕДОНСКОТА БЕРЗА ЧЕКА ИНФУЗИЈА

с.6 ФАРМЕРИТЕ НИКАКО ДА СЕ НАПЛАТАТ с.6 СТОЧАРИТЕ ЌЕ ШТРАЈКУВААТ ПРЕД ВЛАДАТА

с.10 АМЕРИКАНСКИОТ ДОЛАР ПОВТОРНО РАСТЕ с.6 БЕРЗАТА ПОЧНА ДА СКОКА

с.11 КОНСУЛТАНТИ ЗА СПАС НА КОМПАНИИТЕ ВО КРИЗАТА

с.8 HA ВЛАДАТА ИТНО И ТРЕБААТ ПАРИ, ЗАТОА СЕ ЗАДОЛЖУВА

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

с.22 ОД КАДЕ 8 МИЛИЈАРДИ ЕВРА?!

ЕБОР ја награди Комерцијална банка за најдобра

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

You might also like