FARMACEUTSKO - ZDRAVSTVENI FAKULTET UNT

VAKCINE I VAKCINACIJA

Doc.dr. Azra Bakra-Beiraj Ass.Azra Bai, DVM

TA JE VAKCINA?
Vakcina je medicinski preparat koji sadri materijal dobijen od mikroorganizama ili njihovih dijelova obraen na poseban nain kojim se uklanjanju njihova infektivna ali ne i antigena svojstva slui u svrhu pobuivanja imuniteta organizma u koji se unosi. pobueni imunitet stvara antitijela koja neutraliziraju dati mikroorganizam

KAKO JE SVE POELO?

Vakcinaciju su vrili jo u staroj Kini-uzimali su gnoj iz papula oboljelih od velikih boginja i inokulisali ga zdravim ljudima radi podsticanja imuniteta 1776. godine Edward Jenner izveo prvi ogled na ovjeku Za vakcinaciju protiv velikih boginja na isti nain upotrebio je kravlje boginje (lat. Vacca-krava) 40tih godina amerika vojska poela vakcinaciju protiv gripe

CILJ VAKCINACIJE
Vakcine se koriste u spreavanju nastanka zaraznih oboljenja Svrha vakcinacije je unijeti MO ili njihove antigene koji e stimulirati produkciju specifinih antitjela ali nee izazvati oboljenje niti druge negativne pojave

VRSTE VAKCINA
1.

VAKCINE SPRAVLJENE OD IVIH MOkojima je smanjena ili oduzeta virulentnost a ouvana imunogenost; Dobijaju se metodama atenuacije ovim vakcinama se stimulie infektivni proces koji prolazi subkliniku fazu razvoja pa su bolje od mrtvih vakcina Dobre su za stvaranje humoralnog i celularnog imuniteta, i koriste se kod: gripe, tuberkuloze, pjegavog tifusa itd.

2.

VAKINE SPRAVLJENE OD MRTVIH MOdobijaju se metodama inaktivacije Koriste se samo visokoimune bakterije kojima se prije upotrebe moraju provjeriti antigenske osobine, imunogenost i reaktivnost Koriste se kod gripe, trbunog tifusa i paratifusa

3.

VAKCINE OD ANATOKSINA-dobijaju se od egzotoksina Izolovanjem egzotoksinu se oduzimaju toksina svojstva (dranjem u formalinu 30dana na 37oC) a zadravaju antigenost i imunogenost Koriste se kod tetanusa, difterije

4.

KOBINOVANE VAKCINE-su spravljene od vie antigena te se jednim ubrizgavanjem postie imunitet za vie oboljenja kao npr. Di-Te-Per vakcina

OBAVEZNA VAKCINACIJA U BIH PROTIV

tuberkuloze - BCG vakcina difterije tetanusa velikog kalja (pertusis) djeije paralize (poliomijelitis) malih boginja (morbili) ,zauaka (parotitis) rubeole

AKO PUTUJEMO U ZEMLJE KOJE ZAHTJEVAJU IMUNIZACIJU

npr. protiv ute groznice Kolere Velikih boginja hepatitisa

ZONE POVEANOG RIZIKA

Zemlje u kojima su prijavljeni sluajevi "tropskih bolesti" (kolera, denga virus, uta groznica...), prema podacima SZO, u periodu od 2004 do 2007. godine Kolera: Angola, Kongo, Etiopija, Gana, Indija, Sudan, Japan, Kina, Kenija, Tajland, Uganda, Tanzanija, Zambija, Zimbabve, Centralna Amerika, Aljaska, Indonezija, Avganistan, Iran, Irak, Junoafrika Republika Denga virus: Juna Amerika (Brazil, Kolumbija, Venecuela...), Angola, Nigerija, Zair, Etiopija, Kenija, Tanzanija, Mozambik, Indija, Mjanmar, Laos, Vijetnam, Filipini, Indonezija uta groznica: Juna Amerika (Brazil, Kolumbija, Surinam, Bolivija, Peru, Venecuela...), Centralna Afrika (Niger, ad, Sudan, Zair, Kenija, Etiopija, Uganda, Tanzanija...) Malarija: Brazil, Kolumbija, Peru, Centralna i deo june Afrike, Madagaskar, Indija, Pakistan, Vijetnam, Kamboda, Laos, Indonezija, Malezija Poliomijelitis: Nigerija, Niger, ad, Zair, Angola, Etiopija, Kenija, Somalija, Pakistan, Avganistan, Indija, Mjanmar, Banglade, Burundi Meningokokni meningitis: Sporadini sluajevi u celom svetu endemski u supsaharnom pojasu, (Burkina Faso), SAD, Saudijska Arabija Japanski encefalitis: Indija, Mjanmar, Banglade, Kina (juni deo), Severna i Juna Koreja, Japan, Tajvan, Filipini, Malezija, Indonezija