You are on page 1of 200

wNskjfhka ixialrKh lrk ,o

uyfukdf

md<s-isxy,

msrejdkd fmd;a
jykafia
mQcHmdo lsn;af.dv [dKdkkao iajdka jykafia

uyfukd ioy m%ldYk


jvqjdj" fmd,a.yfj,'
r$*elaia ( 037 2244602
mahamevnawa1@gmail.com, mahamevnawa@mahamevna.org
www.mahamevna.org, www.gautamabuddha.org, www.buddhavision.com

zuyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafiaZ


mQcH lsn;af.dv [dKdkkao iajdka jykafia
uyfukd ioy m%ldYk
m%:u uqKh ( Y%S nq'j' 2547$48 ^2004 kr&
fojk uqKh ( Y%S nq'j' 2552 ^2008 wei<&
ishu ysl weKs'

ISBN : 978-955-9885-80-4

m.Kl wl=re ieliqu


msgljr ksudKh

uyfukdj Ndjkd wimqj

m%ldYkh

uyfukd ioy m%ldYk


jvqjdj" fmd,a.yfj,'
r$*elaia ( 037 2244602
mahamevnawa@mahamevna.org
mahamevnawa1@gmail.com

uqKh

bf,aIka *afi ^mqoa'& iud.u"


lgqkdhl .=jkaf;dgqm,"
kqjkaf.dv mdr" wdwn,u'
r$*elaia ( 011 2254490 $ 224636

oin,fia,mamNjd ksndkuydiuqoaomhka;d
wGx. u.a.i,s,d kjpkk rx jy;+;s
oin,hka jykafia kue;s ffY,uh mj;fhka mek ke.S
wud uyd ksjk k jQ uyd id.rh wjika fldg we;s
wdh wIagdx.sl ud.h k jQ isys,a h oyka fy
W;= Y%S uqL nqoaO jpk .x.dj
^f,da i;=kaf.a iir l ksjd,ka&
fndfyda l,a .,dniakd fialajd
^i<dh;k ixhq;a;h - Woaodk .d:d&

fmrjok
f uyd Nl,amfhys f,djg my< jod< i;r fjks nqrcdKka jykafia jk
wmf.a f.!;u nqrcdKka jykafiaf.a udf.damfoaYl;ajh;a /ljrKh;a wdYsjdoh;a
Wfoid wms b;du;a Y%oO
a dfjka f;rejka irK huq' ,N ksia ;h fj; iodld,sl
wdf,dalhla Wod lr h yelafla mru ,N jQ nqiiqkg muKs' f;rejka irK .sh
fn!oaOhd fulreK uekeka isysfha ord iskafkls' tksid u ffoksl ;fha
fYaI wjia:djkayS wdYsjdoh i,id .kafka W;= ;=kqrejka irK ;=<ska u h'
ndysr msysgla ms<sirKla fiula ienE fn!oaOfhl=g wh;a fohla fkdf' tksid u
,laosj jev is ;%smsglOd uyd f;reka jykafia,d iska ieoeyej;a fn!oaOhka f.a
j; j,g wdrlaIdj;a iekeiSu;a iem;;a Wfoid ishjia .Kkla uq,af,a Nd;hg
meKs ms;a fmd; f rg ;=< iNdjkdjg m;a jQfha msrejdkd fmd;a jykafia
kks' ,dxlsl fn!oaO ck;dj tu ms;a foaYkdjka iu ;uka f.a uq ;h u
r|jd f.k ;snqKs' wm rg wdl%uKh l< ;HdoDIal bx.%Sis md,lhka jfrl
tx.,ka;hg ,shd hjd ;snqfka ,dxlsl fn!oaO ck;dj i;s ms;a mskal j,ska wE;a
lr .;fyd;a Tjqka j f,aisfhka ls%ia;shdks lr .; yels nj hs' fuhska fmfkkafka
msrejdkd fmd;a jykafia isxy, fn!oaOhd f.a ; j,g noaO we;s wdldrh
ms<sn|j Tjqka hm;a j is nj hs'
;=kah rd;%shla uq,af,ys uy;a Y%oaOd Nla;sfhka hq;=j iCOdhkd lrkq ,nk
ms;a Ouh Y%jKh lsug ieoeyej;a ck;dj uy;a fia re lr;s' tfy;a uE;
Nd.fha m;%dk Ou foaYkd j, fYaI;ajhla ;sfnkafka Y%jK udOQhfhka hq;=
j ;d,hlg weo meo .dhkd lsug i tys w: u;= fldg Y%oaOdj we;s lrjk
wdldrhg ms;a foiSu fkd f' iuyr .sys ms;a foaYkd lrk .sys mskaj;=ka mjd
fndfyda g tu ms;a foikq ,nkafka tys w: lsisjla fkd oek h' iuyr ms;a
foaYkd wefikafka msila tl;= f>darKdvq lrk moafoks' md<s jpk w: m;
fjk moafoka fjka lrka ms;a foaYkd lrk wjia:djka o wmg wikakg ,ef'
iuyr wjia:d j, wdgdkdh jeks yudr foiqula foaYkd lroa wkjYH wdldrfhka
ieoeyej;=ka ;e;s.ekafjk moafoka uydm%dK wlaIr WpdrKh lrka ms;a foaYkd
lrk whqre wmg wikakg ,ef' .S iska lshk wdldrfhka lrkq ,nk ms;a
foaYkdj,a o wmg wikakg ,ef' fufia m;%dk Ou foaYkd j, lsish mydkSh
,laIKhka oHudkj ;sfnk whqre wjOdkfhka wik flfkl=g myiqfjka f;are
.; yels h' fuh ieoeyej;=ka f.a is;a ;=< l<lsu cks; lrug o fya;=jla jkq
we;' f ksid u ms;a foaYkdjlska ,efnk hym;a wdksYxi Ouhka ,nd .ekSf
wjia:dj ieoeyej;a ck;djg wys fjka ;sfnk nj fkdryils'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fuu lreK fya;= lr f.k wNskjfhka msrejdkd fmd;a jykafia kula bm;a
lsug wmg is;a h' fuu ms;a fmd;a jykafia ;=< meye,sj u lrk ,o fjkial
Tng oelal yels h' fuu msrejdkd fmd;a jykafia wdrN jkafka ms;a fma lsu k
jQ mfofhks' tys f;rejka irK yd f;rejka jkaokdjg wu;r j wm f.a
nqrcdKka jykafia fmkajd jod< i;a nqrcdKka jykafia,d jkaokd lsu;a fhdod
;sf' tfuka u nqrcdKka jykafia f.a iqfYaIS jQ .=K iuQyh Wkajykafia iska u
foaYkd fldg jod< b;d iqkaor foiqula jk f,daldjfndaO iQ;%h thg we;=<;a
fldg ;sf' wk;=rej ch ux., .d:d wIaglh olajd we;' fuys tla tla md<s
mfohg wod, f;areu ms<sfj,lg lsj yels moafoka ir, isxyf,ka olajd we;'
tu fldgi y wdldr f,i iduQyslj iCOdhkd lsfuka nqoaOdkqiai;s Ndjkd
mskalu jpkfhka yd is;ska is lr f.k uy;a iem;la i,id .; yels h'
wk;=rej bm;a fldg ;sfnkafka uy ms; hs' tA i|yd uyd ux., iQ;%
foaYkdj" r;k iQ;% foaYkdj yd lrKShfu;a; iQ;% foaYkdj we;=<;a fldg ;sf' uy
ms; wjika jkafka chux., .d:djka iCOdhkd lsfuks' uy msf;a o md<sh
iCOdhkd lsfuka wk;=rej tA tA mfohkag yd .d:djkag miqj isxyf,ka
mejeish yels m mj;kh lf<uq'
B<g bm;a fldg ;sfnkafka hq. foaYkdjka h' m;%dk Ou foaYkdjl
uqyqK fok m%Odk .egj jkafka ld,h ms<sn| l<ukdlrKh hs' iq l,la we;=<;
iQ;% foaYkd rdYshla iCOdhkd l< hq;= j ;sf' fYaIfhka u isxyf,ka o iCOdhkd
l< hq;= fyhska ld,h yeisrh hq;af;a b;d miaifuks' tu ksid ms;a Y%jKh lrk
mskaj;=kag Y%oaOdj ckkh jk moafoka wm f.a ms;a fmd; fufia ixialrKh
lf<uq' tk hq. foiqu werfUkafka LkaO msf;ks' bkamiq fu;a;dksixi ms;;a"
bkamiq fudar ms;;a" bkamiq pkao ms;;a" wk;=rej Oc.a. ms;;a foikq ,ef' tl
iudk wre;a we;s ms;a foiq lsysmhla wm iska bj;a lrk ,oafoa Ou f.!rjhlska
hq;=j ms;a foaYkd lsug ld,h ,nd .ekSu i lsisfia;a wf.!rjhlska k fkd
f' tkuq tu foaYkd Wm.%ka:fhys we;=<;a lsug wm wu;l fkd flf<uq' fojk
hq. foaYkdf uyd liaim;af:arfndCOx. ms;;a .sudkkao ms;;a tla lf<uq'
ld,h ms<sn| m%Yakh u;=jk fyhska leue;s flfkl=g tys isxy, fldgi muKla
jqj o iCOdhkd l< yels h' tys lsis jrola ke;' msf;ys wre; jegySula ysf;a
Y%oaOdj we;s u;a ksielfhka u is f' ms; hkq uka;%hla fkd jk nj wm
fYaIfhka u;l ;nd .; hq;= h' uka;%hl k jpk WpdrKfha is jk fjki
n,mdk nj wm wid we;' kuq;a ms;a Ouh Bg yd;amiskau fjkia h' uyd ldreKsl
nqqrcdKka jykafia f ioaOuh foaYkd fldg jodf<a fo ksia f,dalhd f.a
ys; iqj msKsi h' f,dldkqlmdfjka hq;= j h'
oila meje;= iQ;h
% jkdyS w;s iqfYaI jQ inq foiqula jkafka th nqrcdKka
jykafia f.a m%:u Ou foaYkh u ksid h' tfuka u nq flfkla f,dj my<
jkafka l=ula msKsi oe hs ksrjq,a j f;are .ekSug fuu iQ;% foaYkdj ufydamld
f' tk f,dal i;ajhd iska wjfndaO fkd lrk ,oaod jQ p;=rdh i;Hh Ouh
wjfndaO lru msKsiu h' fuu foiqf fYaI;ajh k th fmdf<dj jdiS fohka
f.a mgka wlKsgd nU f,dj olajd f,dal j, isk jH iuQyhd b;d Y%oaOdfjka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ijka ;su hs' th lshefjkafka fufiah' mj;a;sf;a p mk N.j;d Ou plafla


N=ud foajd ioaoukqiaidfiqx' tA;x N.j;d ndrdKishx bism;fka .odfha wkq;a;rx
Ouplalx mj;a;s;x' wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafk jd udfk
jd n%yauqkd jd flakjd f,daliakaZ;s fuys f;areu fufia h'
Nd.Hj;=ka jykafia iska Ouplalmamj;a;k iQ;% foaYkdj jod< l,ays
fmdf<dj jdiS fofhda Nd.Hj;=ka jykafia iska nrKei bism;k .odfha f
wkq;a;r jQ Ouplalh mj;ajk ,' Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda fofhl=g
fyda udrfhl=g fyda f,dalfhys fjk lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u
hehs oyf>daId meje;ajqjdyq h' f wdldrhg b;d meye,s f;areula ;sh
fndfyda fofkla is;d f.k iskafka fojre id kdo ka nj hs' fojreka iska
lrk ,oafoa id kdo u fkd j hg lS m%ldYh uy;a i;=ka hq;= j y~.d mejiSu
hs' tfy;a f w:h fkd okakd fndfyda fofkla ms;a foiq j, tu fldgi
lshjk g fyais kdo lrj;s' r;s[a[d m;a;= lrj;s' th oila mej;= iQ;%
foaYkdjg fkd oekqj;alka lrkq ,nk wf.!rjhls' tu ksid th f;are .;
hq;af;a tu foiqu ms<sn|j uyd Ou f>daIdj wlksgd nU f,dj olajd fojreka f.a
lka lg me;sr .sh nj hs'
tfuka u oila meje;= iQ;% foaYkdj b;d iia;r j wmg yuqjkafka
ipNx. iQ;%fhks' idmq;a; uyry;ka jykafia iska NslaIQka jykafia,dg jodrK
,o tu foiqu wm iska B< iQ;% foaYkdj f,i we;=<;a lf<uq' ms;g ijkaa fok
ieoeyej;=ka yg oila mej;= iQ;%h ia;r jYfhka isxyf,ka Y%jKh lsf
,N wjia:dj tA ;=<ska ,ef'
B<g ;sfnkafka w;sfl iQ;% foaYkdjka h' tys wm iska m<uqj liSNdroajdc
iQ;%h;a wk;=rej wd,jl iQ;%h;a h<s ji, iQ;%h;a isxyf,ka olajd ;sf' B<g
yuqjkafka yudr foiqu hs' tys fuf;la ms;a foaYkd j, lshefjk wdgdkdh iQ;%h
fjkqjg bis.s,s iQ;%h;a ;=Kqrejka f.a .=K lshefjk Ouf;sh iQ;%h;a bm;a
lf<uq' bis.s,s iQ;%fhys we;=<;a jkafka mfia nqrcdKka ykafia,d f.a kf.d;a h'
tksid th we;=<;a lf<uq' Ouf;sh iQ;%fha we;=<;a jkafka fldfid,a uyrc;=ud
iska fo;m k jQ YdlH ksh .fuys jev is nqrcdKka jykafia gq l,ays
Tyq ;=< we;s jQ m%ido ixf.h m%ldY yhlska m%Yxikd;aulj mejiQ wdldrh hs'
tfuka u th Ouf;sh kka ykajd u;lfhys rojd .kakd f,i nqrcdKka
jykafia iska wkqu; fldg jod< foiquls' wdgdkdh iQ;% foaYkdj wm iska
Wm.%ka;hg we;=<;a lrk ,oafoa tu foiqu ms<sn|j we;s f.!rjh ksidu h' ir;
jr forc uy orejka iska NslaIq NslaIqKS Wmdil Wmdisldjka yg wukqIHhka
f.ka we;s jkakd jQ Wmjhka iukh fldg wdrlaIdj ,nd u msKsi nqrcqka
bfhys mjik ,o wdgdkdh foiqu nqrcdKka jykafia o wkqu; fldg jod<
fial' j;udkfha fndfyda ms;a foiq j, ck;dj f.a wjOdkh fhduq lrjd
.ekSu msKsi b;d f>daIdld f,i w: Y=kH ms<sfj,lska uym%dKdlaIr WpdrKh
lrka tl u f>daIdjla lrf.k ;sfnk whqre wm fldf;l=;a wid ;sf' ta fjkqjg
ieoeyej;a ck;djg b;d wre;anr foiqula Y%jKh lsf Nd.Hh Ouf;sh iQ;%
foaYkdfjka ,ef' ms;a foiqu wjika jkafka wgis msf;ks'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

by; wdldrhg fm<.iajd we;s iQ;% foaYkdjka f.ka m%;suKa; jQ uyfukdf


msrejdkd fmd;a jykafia ijrd;%sl m;%dk Ou foaYkd j, fyda ;u ;uka iska
lshd .kakd jQ ms;a foaYkd j, Nd;d fldg fuf,dj ;hg hym;;a /ljrKh;a
iekeiSu;a Wod lr .; yels nj wms b;du;a Y%oaOdfjka hq;= j mjid isuq'
fuu Wodr lghq;a; msKsi ud yg b; is;ska wkq.%y lrk uyfukdf jev
jik mskaj;a iajdka jykafia,dg;a" orejkag;a ish ldhsl udkisl iem ie<fiajd
tfuka u fuu msrejdkd fmd;a jykafia uqKoajdrfhka Tn iqr;g m;alrk wm
l,HdK ;% jQ wdwn,f bf,aIka m%skagia ys wm;s;=ud we;= ldh uKav,fha
ish fokdg ;a ldhsl udkisl iem ie<fiajd yeu fokdg u f f.!;u nq
iiqfka u iS, iud m%{d hqKq lr.ekSfuka wud uy ksjka iqj wjfndaO lr.ekSf
jdikjd Wodfjd hs b;d lreKdfjka hq;=j wdYsxikh lr'

f;rejka irKhs
fuhg
f.!;u nqiiqk ;=<
fu;a is;ska"
lsn;af.dv [dKdkkao iajdka jykafia'
Y%S nqoaO jI 2548 la jQ kr ui 20 jk h'
^2004'09'20&

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mgqk
1'
2'
3'
4'
5'
6'
7'

ms;a fma lsu


irKd.ukh ^;sirKhg meKSu&
nqoaOdkqiai;s
Oudkqiai;s
ix>dkqiai;s
i;anq jkaokdj
f,daldjfndaO iq;a;x ^f,dalh wjfndaO lsu .ek jod< foiqu&
chux., .d:d ^inqka f.a chux., .d:d&

011
012
012
012
013
014
018

uy ms;
8' uyd ux., iQ;%h ^ux., lreKq .ek jod< foiqu&
9' r;k iq;a;x ^ueKsla .ek jod< foiqu&
10' lrKSh fu;a; iq;a;x ^fu;a me;sru .ek jod< foiqu&
11' uyd chux., .d:d

023
026
032
034

m<uq fjks nKjr


12' LkaO m;a;x ^im rdc l=,j,g fu;a me;sru .ek jod< foiqu&
13' fu;a;dksixi iq;a;x ^fu;a me;srf wkqiia .ek jod< foiqu&
14' fudar m;a;x ^fndai;a fudKrd .ek jod< foiqu&
15' pkao m;a;x ^i| fo mq;=g jod< foiqu&
16' iqh m;a;x ^ysre fo mq;=g jod< foiqu&
17' Oc.a. m;a;x ^fohka f.a fld uqok .ek jod< foiqu&

037
039
040
042
043
045

18'
19'

fo fjks nKjr
uyd liaim;af:ar fndx. iq;a;x
^uyd liaim f;rekag jod< fndx. foiqu&
.sudkkao iq;a;x ^.sudkkao f;rekag jod< foiqu&

050
052

oila foiqu
20' Ouplalmamj;a;k iq;a;x ^oila mej;= iQ;% foaYkdj&
21' ip Nx. iQ;%h ^wdh i;Hh fnod lau .ek jod< foiqu&

060
071

w;sfl foaYkd
22' liSNdroajdc iq;a;x ^liSNdroajdc yg jod< foiqu&
23' wd,jl iq;a;x ^w,jlhd yg jod< foiqu&
24' ji, iq;a;x ^ji,hd .ek jod< foiqu&

082
086
092

10

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yudr foaYkd
25' bis.s,s iq;a;x ^bis.s,s mj;fha jod< foiqu&
26' Ouf;sh iq;a;x ^Ou ffp;Hhka .ek jod< foiqu&
27' wg is ms; yd wdYsjdo .d:d

098
102
112

Wm.%ka:h
28' uyd iuh iQ;%h
29' wdgdkdh ms;
30' mpiuqmamo iuqofhda ksfrdafOda
^mpiuqmamdofha we;s u yd ke;s u&
31' LkaO m;a;x
32' fu;a;dksixi iq;a;x
33' ;a;dksixi iq;a;x
34' fudar m;a;x
35' pkao m;a;x
36' iqh m;a;x
37' Oc.a. m;a;x
38' uyd liaim;af:ar fndx.x
39' uyd fud.a.,a,dk;af:ar fndx.x
40' uyd pqkao;af:ar fndx.x
41' .sudkkkao iq;a;x
42' ip Nx. iq;a;x
43' liSNdroajdc iq;a;x
44' wd,jl iq;a;x
45' mrdNj iq;a;x
46' ji, iq;a;x
47' bis.s,s iq;a;x
48' Ouf;sh iq;a;x
49' km[acrh
50' wx.=,sud, m;a;x ^wx.=,sud, ms;&
51' c,kkaok m;a;x ^c,kkaok ms;&
52' p;=rdrlaLdj fyj;a i;r lugyka
nqoaOdkqiai;s
fu;a;dkqiai;s
wiqNdkqiai;s
urKdkqiai;s
ixf.j;a:q wg
53' kriSy .d:d

114
127
155
155
157
157
159
160
160
161
163
164
165
166
169
174
176
179
181
185
188
193
195
195
195
196
196
197
197
198
199

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai


tA Nd.Hj;a wry;a iud inq rcdKka jykafiag udf.a kuialdrh fjd

ms;a fma lsu


1' irKd.ukh
^;sirKhg meKSu&

nqoaOx irKx .Pd


Oux irKx .Pd
ix>x irKx .Pd
uu nqrcdKka jykafia irK h'
uu Y%S ioaOuh irK h'
uu wdh uyd ix>r;akh irK h'
;shms nqoaOx irKx .Pd
;shms Oux irKx .Pd
;shms ix>x irKx .Pd
fojkqj o uu nqrcdKka jykafia irK h'
fojkqj o uu Y%S ioaOuh irK h'
fojkqj o uu wdh uyd ix>r;akh irK h'
;;shms nqoaOx irKx .Pd
;;shms Oux irKx .Pd
;;shms ix>x irKx .Pd
f;jkqj o uu nqrcdKka jykafia irK h'
f;jkqj o uu Y%S ioaOuh irK h'
f;jkqj o uu wdh uyd ix>r;akh irK h'

11

12

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

2' nqoaOdkqiai;s
b;sZms fida N.jd wryx iud inqof
a Oda cdprK imkafkda
iq.f;da f,dal wkq;a;frda mqiouidr i;a:d foajukqiaidkx
nqoafOda N.jdZ;s'
fufia tA Nd.Hj;=ka jykafia wryx jk fial' iud inqoaO
jk fial' cdprK imkak jk fial' iq.; jk fial' f,dal
jk fial' wkq;;
a frda mqiouidr jk fial' i;a:d foajukqii
a dkx
jk fial' nqoaO jk fial' N.jd jk fial'

3' Oudkqiai;s
iajdlaLdf;da N.j;d Ofuda ikaflda wld,sflda tAym
s iaif
s lda
mkhsflda mp;a;x fys;fnda [ayS ;s'
Nd.Hj;=ka jykafia iska f Y%S ioaOuh uekeka foaYkd
lrk ,oafoa h' f ;fha u wjfndaO l< yels neka f Y%S
ioaOuh ikal jkafka h' kEu ld,hl wjfndaO l< yels
neka wld,sl jkafka h' we;a n,kak he hs lsj yels neka
tAysmiaisl jkafka h' ;ud ;=<g muqKqjd .; hq;= neka mkhsl
jkafka h' nqoau;a ksiqka iska ;u ;u keK muKska wjfndaO
lr .; hq;= neka mp;a;x f;fnda [ayS jkafka h'

4' ix>dkqiai;s
iqmmkafkda N.jf;da idjlixf>da" Wcqmmkafkda N.jf;da
idjlixf>da " [dhmmka f kda N.jf;da idjlixf>da "
idmmkafkda N.jf;da idjl ixf>da' hox p;a;d mqihq.dks
wGmq imq . a . ,d tA i N.jf;da idjlixf>da " wdyq f KfhHda "
mdyq f KfhHda " ola fKfhHda " wxc,s l rKS f hda wkq ; a ; rx
mq[a[lafL;a;x f,daliaidZ;s'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd iqmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd Wcqmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd [dhmmkak jk fial'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

13

Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd idmmkak jk fial'


Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd ud. M, hq., jYfhka
y;rla o jk w;r ud. M, mqoa., jYfhka wg fofkla jk
fial' wdyqfKhah jk fial' mdyqfKhah jk fial' olafKhah
jk fial' wxc,slrKSh jk fial' f,djg W;= mska fl; jk
fial'

5' i;anq jkaokdj


1'

miaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isuf;da


isiaiZms ku;a:q - inN+;dkqlmsfkda
ioy weia we;s - fidre ish we;s
miaiS nqrcdKka yg - kuialdr fjd
ish i;=ka yg - wkqlmd we;s
is nqrcdKka yg - kuialdr fjd

2' fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda


ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoafkda
ish flf,ia ke;s - fjr h we;s
fjiaiN+ nqrcdKka yg - kuialdr fjd
oi ur fiakd - To f;o | y<
ll=i| nqrcdKka yg - kuialdr fjd
3' fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da
liaimiai ku;a:q - mamuq;a;iai in
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqrcdKka yg - kuialdr fjd
yeu flf,iqkaf.ka - fydka .sh
liaim nqrcdKka yg - kuialdr fjd
4' wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isuf;da
fhda bux OuufoafiaiS - inlaLdmkQokx
f,df ish la - uekka re jk
f is ioy mjid joy< - h flfkl=ka fjo

14

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fidre ish we;s - YdlH mq;% jQ


wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nq ika yg kuialdr fjd
5' fha pdms ksnq;d f,dafla - h:dN+;x miaisiqx
f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ;idrod
tA nqjre f,dj - ksjkg je fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - oiqka l< fiala u h
tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h
uydkqNdj imkak u h - iir h ke;s fiala u h
6' ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux
cdprKimkakx - uyka;x ;idrox
cdprKimkakx - nqoaOx jkaodu f.da;ux
fo ksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u k jQ - cdprK imkak jQ
uydkqNdj imkak jQ - yeu fhka ksoyia jQ
nqq rcdKka jykafiag - fo ksiqka kuialdr lrkakdyq h
f.!;u k jQ cdprK imkak jQ
tA nq rcdKka jykafiag - wm f.a kuialdrh fjd
id id id
6' f,daldjfndaOiq;a;x
^f,dalh wjfndaO lsu .ek jod< foiqu&

jq;a;x fya;x N.j;d' jq;a;ury;dZ;s f iq;x'


Nd.Hj;=ka jykafia iska fuu foiqu jodrK ,oafoa h' ud
iska wik ,oafoa tA wry;a jQ inq rcdKka jykafia iska fuh
jodrK ,o nj hs'
f,daflda NslL
a f ;:d.f;ak wNsinqof
a Oda' f,daliaud ;:d.f;da
i[a;af;da' f,daliuqofhda NslaLf ;:d.f;ak wNsinqoafOda
f,daliuqofhda ;:d.;iai mySfKda' f,dalksfrdafOda NslaLf

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

15

;:d.f;ak wNsinqoafOda' f,dalksfrdafOda ;:d.;iai ilf;da'


f,dalksfrdaO.dkS mmod NslaLf ;:d.f;ak wNsinqoaOd'
f,dalksfrdaO.dkS mmod ;:d.;iai Nd;d'
mskaj;a uyfKks" uquy;a f,dalh u ;:d.;hka jykafia
iska b;d fydka wjfndaO lrk ,oafoa h' ;:d.;hka jykafia
f,dalh yd tla fkd jikakdyq h' mskj
a ;a uyfKks" f f,dalfha
yg .ekSu o ;:d.;hka jykafia iska b;d fydka wjfndaO
lrk ,oafoa h' ;:d.;hka jykafia iska f,dalfha yg.ekSu
m%ydKh lrk ,oafoa h' mskaj;a uyfKks" f,dalh ksreoaO u
;:d.;hka jykafia iska b;d fydka wjfndaO lrk ,oafoa h' tA
f,dal ksfrdaOh ;:d.;hka jykafia iska idlaId;a lrk ,oafoa
h' mskaj;a uyfKks" f,dalh ksreoaOu msKsi mj;sk m%;smodj
;:d.;hka jykafia iska b;d fydka wjfndaO lrk ,oafoa h'
f,dalh ksreoaO u msKsi mj;sk m%;smodj ;:d.;hka jykafia
iska m%.=K lrk ,oafoa h'
hx NslaLf ifoajliai f,daliai iudrliai in%yauliai"
iia i uKn% d ya u Ks h d mcdh ifoa j ukq i a i dh Gx iq ; x uq ; x
[a [ d;x m;a ; x mfha i s ; x wkq p;x ukid" hia u d ;x
;:d.f;ak wNsinqoaOx ;iaud ;:d.f;daZ;s jqp;s'
mskaj;a uyfKks" fohka iys; jQ ureka iys; jQ nUqka iys;
jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ f f,dalhd iska o foksia m%cdj
iska o olakd ,o hula weoao" wikd ,o hula weoao" wd>%dKh
lrk ,o hula weoao" ri k hula weoao" myi ,enqjd jQ hula
weoao" is;ska k .kakd ,o hula weoao" ,nd .;a hula weoao" fidhd
.;a hula weoao" is;k
s a uik ,o hula weoao" tA ish,a, u ;:d.;hka
jykafia iska h fyhlska wjfndaO lrk ,oafoa fjhs o tu ksid
;:d.; h hs lshkq ,nkafka h'
h[ap NslaLf r;a;sx ;:d.f;da wkq;a;rx iudifndax
wNs i nq ;s " h[a p r;a ; s x wkq m dfia i dh ks ndkOd;= h d
mksndh;s" hx tA;iax wka;f Ndi;s ,m;s ksoai;s" inx ;x
;f:aj fyda;s' fkda w[a[:d' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqp;s'

16

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskaj;a uyfKks" h rd;%shl ;:d.;hka jykafia wkq;a;r jQ


iud ifndah wjfndaO l< fiala o h rd;%shl ;:d.;hka
jykafia wkqmdfYaI mksjdK Od;=fjka msksjkamdkd fiala o
tA w;r ld,h ;=< ;:d.;hka jykafia hula mjikakdyq o
m%ldY lrkakdyq o ksfoaY lrkakdyq o tA ish foh u tA whqka u
jkafka h' wka whqrlska fkd jkafka u h' tu ksid ;:d.; h hs
lshkq ,nkafka h'
h:djd NslL
a f ;:.df;da ;:dld' h:dld ;:d.f;da ;:djd'
b;s h:djd ;:dld" h:dld ;:djd' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqp;s'
ifoajfla NslL
a f" f,dafla iudrfla in%yu
a fla" iiaiuKn%dyauKshd
mcdh ifoajukqii
a dh ;:d.f;da wNsN+ wkNsNf
+ ;da' w[a[o;a:oq fida
jij;a;S' ;iaud ;:d.f;daZ;s jqp;s'
mskaj;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia h wdldrhlska m%ldY
lrkakdyq o tA wdldrfhka u lghq;= lrkakdyq h' ;:d.;hka
jykafia h wdldrhlska lghq;= lrkakd yq o" tA wdldrfhka u
m%ldY lrkakdyq h' f wdldrfhka hula mjikakdyq o th u
lrkakd yq h' hula lrkakdyq o th u mjikakdyq h' tu ksid
;:d.; h hs lshkq ,nkafka h' mskaj;a uyfKks" fohka iys; jQ
ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ f,dalfhys
o foksia m%cdj ;=< ;:d.;hka jykafia yeu foh u uev
mj;ajkakdyq h' wkNsNjkSh jkakdyq h' tAldka;fhka u ish
foh wjfndaO l<dyq h' ish foh ;u jihg muqKqjd .;a;dyq
h' tu ksid ;:d.; h hs lshkq ,nkafka h'
tA;u;a:x N.jd wfjdap' ;;af:a;x b;s jqp;s'
Nd.Hj;=ka jykafia fulreK jod< fial' f W;= ldrKh
f whqka o mjikq ,nkafka h'
1' inf,dalx wNs[a[dh - inf,dafla h:d ;:x
inf,dalixhq;af;da - inf,dafla wkQmfhda
1' ish f,dj u wjfndaO l<d jQ
yeu f,dj we;s ;;= k .;a;d jQ

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yeu f,dfjka u fjka ishd jQ


ish f,djg we;s wdYd re jQ
2' if indNsN+ frda - in.ka:mamfudapfkda
MqGiai mrud ika;s - ksndkx wl=f;daNhx
2' yeu foh ue~ kqjKe;s uqksks
flf,ia .efgka ksoyia jQ uqksks
Tn gq tA wu ksjk o uqksks
h lsisjla ke;s ksjkh uqksks
3' tAi Kdifjda nqoafOda - wkSf>da kakixifhda
inlulaLhx m;af;da - uq;af;da WmixLfhda
3' flf,ia rys; jQ nq i|dfKks
la ke;s iel ke;s uqksjrhdfKks
ish lu laIh l< uqks|dfKks
wl=i,a ke;s wry;a uqks|dfKks
4' tAi fida N.jd nqoafOda - tAi iSfyda wkq;a;frda
ifoajliai f,daliai - n%yauplalx mj;a;hS
4' wm f.a N.j;a nq i|dfKks
f,dfjys wkq;a;r isxy rcdfKks
fo ksiqka yg iem; iod,k
oila meje;= we;s uqks|dfKks
5' b;s foajd ukqiaid p - fha nqoaOx irKx .;d
ix.u ;x kuiaika;s - uyka;x ;idrox
5' f,df isk kqjKe;s fo ksik
q a
- inq ika irK .sfhda
f,df Ydro .=KuqyqodKka
- l tA yeu fok je| jegqfkda
6' okaf;da ouh;x fifGda - ikaf;da iuh;x bis
uq;af;da fudaph;x w.af.da - ;sKafKda ;drh;x jfrda

17

18

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

6' uqKq is;ska hq;= nq i|dfKks


- mqi ouidr uqks|dfKks
idka; is;a we;s bisjrhdfKks
- yeu is;a ikik uqksjrhdfKks
lska .sh wry;a uqksks
- wka wh uqojk w.r|dfKks
f,dfjka tf;r jQ mqKHj;dfKks
- wkqka tf;r lrjk uqks|dfKks
7' b;s fya;x kuiaika;s uyka;x ;idrox
ifoajliax f,daliax k;a f;a mmq.a.f,daZ;s
7' f,df Ydro .=K ihqrdfKks
Tn yg fo ksiqka ku;a u hs
ifo f,df Tn yd iu lsisfjla
fjk ke; Tn u h nq i|dKka
whms w;af:da jq;af;da N.j;d' b;s f iq;ka;s'
Nd.Hj;=ka jykafia iska f w:h jodrK ,oafoa h' ud
iska wik ,oafoa f whqka u h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

7' chux., .d:d


^inqka f.a chux., .d:d&

1' ndyqx iyiaiuNsks;idZhqOx ;x


.sfL,x W;f>dar ifiakudrx
odkdOukd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
1' oyila w;a o ujka - fkdfhl=;a ie;a o orka
.sfL,d we;= mska - tk udrfiakd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

odkd mdr nf,ka - kqfjda uqkskaod


tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
2' udrd;sfluNshq;inr;a;sx
f>darmkdZ,jlulaLu:oaOhlaLx
Lka;Siqoka;kd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
2' uq ? mqrd hqO je - tk udr fiakd
jQ w, hl= ke.+ - f.drNSr kdfoa
oukfhka bjiQ nf,ka - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
3' kd,d.sx .cjrx w;su;a;N+;x
odj.a.splaluikSj iqodreKx ;x
fu;a;nqfialkd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
3' u;a iqrdfjka we;d - kd,d.s k
m;=rd uyd fyK yka - oreKQ f,iska wd
tA isys,a fu;a meka nf,ka - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
4' Wla;a;L.a.u;sy;a:iqodreKx ;x
Odjx ;sfhdackm:x.=,sud,jx ;x
boaNsixL;ufkda ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
4' wx.=,sud, k fidrd - lvqjla o Tijd
;=ka fhdka mqrd j we;a - oreKQ is;ska hq;a
fmkajQ b n,fhka- kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
5' l;ajdk lGuqorx bj .NskShd
[apdh Gjpkx ckldhuC
ikaf;ak fidaukd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks

19

20

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

5' .NKS jQ ujl fia orh nekaf|a


xpdj ck ueo tfia - kskaod lroa
ixiqka iudys; nf,ka - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
6' ipx ydh u;sipljdofla;=x
jdodNsfrdams;ukx w;swkaON+;x
m[a[dmmc,sf;da ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
6' i;Hh neyer lrka - ipl kka hq;a
w|n,a is;ska To je - jdohg toa
m%{d m%m o,ajd - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
7' kkafodaZmkkaoN=c.x nqOx uysoax
mq;af;ak f:arN=cf.ak oudmhkaf;da
boaOQmfoaikd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
7' nq mq;a f:ar kd rcqka - b nf,ka hq;a
oukh lf<a kd rcqka - kkafodamkkao
tA bhg u. lshd - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd
8' .a.dyN=cf.ak iqoGy;a:x
n%yaux iqoacq;soanldNsOdkx
[dKd.foak kd ;jd uqkskafoda
;x f;acid Nj;= f;a chux.,dks
8

igq u;ska n| fj,d - fkd uqKq is;ska hq;a


nl k nUq o nU f,df - udfkka fmoa
[dKd.foka myr - kqfjda uqkskaod
tA f;aciska Tng ch - ux.,H fjd

9' tA;dZms nqoaOchux., wG.d:d

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fhda jdpflda kfka irf;a u;ka


ys;ajdk fkalOdks pqmoaojdks
fudlaLx iqLx w.fuhH kfrda im[af[da
9' inqka f.a ch u=,a - hq;= wgls .d:d
hful=ka lsh;a k ne;ska th iEu ojfia
;sfnkd fkdfhla Wjre;a - yeu myj hkafka
kqjKe;s mskaj;a W;= - ksjk;a ,nkafka
Nj;= in ux.,x rlaLka;= in foaj;d
in nqoaOdkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
iqN ux.,H fjd - yeu fofhda rls;ajd
W;= nqoaOdkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd
Nj;= in ux.,x rlaLka;= in foaj;d
in OudkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
iqN ux.,H fjd - yeu fofhda rls;ajd
W;= OudkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd
Nj;= in ux.,x rlaLka;= in foaj;d
in ix>dkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
iqN ux.,H fjd - yeu fofhda rls;ajd
W;= ix>dkqNdjfhka - Tng fi; ie,fiajd
if nqoaOd n,mam;a;d mfldk[ap hx n,x
wryka;dk[ap f;afk rlaLx nkaOd infida
W;= inq n,fhka - mfia nq.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish /ljrK fjd
if nqoaOd n,mam;a;d mfldk[ap hx n,x
wryka;dk[ap f;afk rlaLx nkaOd infida
W;= inq n,fhka - mfia nq.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish /ljrK fjd

21

22

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

if nqoaOd n,mam;a;d mfldk[ap hx n,x


wryka;dk[ap f;afk rlaLx nkaOd infida
W;= inq n,fhka - mfia nq.=K n,fhka
ry;=ka f.a o f;aciska - ish /ljrK fjd

^fuf;lska ms;a fma lsu wjika f'&

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

23

uy ms;
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
8' uydux., iq;a;x
^ux., lreKq .ek jod< foiqu&

tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka


wkd:msKaliai wdrdf' w: fLda w[a[;rd foaj;d wNslalka;dh
r;a;h
s d wNsll
a ka;jKaKd flaj,lmamx f;jkx Ndfi;ajd fhak
N.jd f;akm
q ixl' Wmixl;ajd N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x
wGdis tAluka;x ;d fLda id foaj;d N.jka;x .d:dh wCONdis'
ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka
jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS tla;rd fofhla uOHu
rd;%sfhys ukialdka; meyehlska hq;=j uq foru nnqjd f.k
Nd.Hj;=ka jykafia <g meKsfha h' tfia meK Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj isg .;af;a h'
tl;amiaj is tA fohd Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska fufia
mejiqf h'
1'

nyQfoajd ukqiaid p - ux.,dks wka;hqx


wdlxLudkd fid;a:dkx - n%Eys ux.,uq;a;ux

1'

fndfyda fo ksiaiq o - is;=fjda h ux., lreKq .ek


hym; leu;s Tjqkg - W;= ux., lreKq .ek
myod fokak uqksks'

2' wfiajkd p nd,dkx - mKa;dk[ap fiajkd


mQcd p mQckShdkx - tA;x ux.,uq;a;ux

24

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

2' krl wh fkdu weiqr o - l<K;=rka iu. ks;s weiqr o


msh hq;a;ka msu o - fjd W;= u.=,a lreKq h
3' m;srEmfoaijdfida p - mqf p l;mq[a[;d
w;a:iudmKs p - tA;x ux.,uq;a;ux
3' hym;a ;ekl iqu o - fmr l< mska ;su o
;ud hyu hdu o - fjd W;= u.=,a lreKq h
4' ndyqip[ap ismam[ap - kfhda p iqislaf;da
iqNdis;d p hd jdpd - tA;x ux.,uq;a;ux
4' fndfyda oek W.;a nj - fkdfhl=;a Ys,am o;a nj
khlska hq;= nj - ukd fldg yslauqk nj
iqNdis; jQ h nila fjo - fjd W;= u.=,a lreKq h
5' ud;dms;+ WmGdkx - mq;a;odriai ix.fyda
wkdl=,d p luka;d - tA;x ux.,uq;a;ux
5' umsh Wmia:dkh - wUqorejkag ie<l=u
uekeka jev flreu - fjd W;= u.=,a lreKq h
6' odk[ap Ouphd p - [d;ldk[ap ix.fyda
wkjcdks ludks - tA;x ux.,uq;a;ux
6' oka meka msu o - oyu ;=< yeisu o
kEhkag ie<lSu o - ksjer foa lsu o
fjd W;= u.=,a lreKq h
7' wdr;s r;s mdmd - ucmdkd p i[a[fuda
wmamudfoda p Ofiq - tA;x ux.,uq;a;ux
7' mfjys fkd we,Su o - yeu mka je<lSu o
u;a mekska re u o - oyu ;=< fkd mudj o
fjd W;= u.=,a lreKq h
8' .drfjda p ksjdf;da p - ika;= p l;[a`C;d
ldf,ak OuijKx - tA;x ux.,uq;a;ux

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

8' W;=ukag .re lsu o - ksy;udkS u o


,o fohska ;=gq u o - flf<ys .=K ie,lSu o
ksis l,g nK weiSu o - fjd W;= u.=,a lreKq h
9' Lka;S p fidajpiai;d - iuKdk[ap oiaikx
ldf,ak OuidlPd - tA;x ux.,uq;a;ux
9' bjik .=fKka hq;= nj - hym;g wjk; nj
Y%uKjre neye oel=u o - ksis l, o iNdj o
fjd W;= u.=,a lreKq h
10' ;fmda p n%yauph[ap - whipdkoiaikx
ksndKilshd p - tA;x ux.,uq;a;ux
10' ;mfiys iSu o - nUifrys yeisu o
wdh i;Hhka oelSu o - ksjk wjfndaO u o
fjd W;= u.=,a lreKq h
11' MqGiai f,dalOfys - ;a;x hiai k lm;s
wfidalx rcx fux - tA;x ux., uq;a;ux
11 wgf,da oyu tk g - fkd ief,ao hful=f. is;
fidal ke;s flf,iqka ke;s - hla ke;s ;ek is g
fjd W;= u.=,a lreKq h
12' tA;didks l;ajdk - in;a:umrd;d
in;a: fid;ax .Pka;s ;x - f;aix ux.,uq;a;uka;s
12' f whqka lghq;= fldg - wmrd; yeu ;ek
hym;g u h;s yeu ;ek - th Tjqka yg
W;a;u u.=,a lreKq h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

25

26

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

9' r;k iq;a;x


^ueKsla .ek jod< foiqu&

01' hdkSO N+;dks iud.;dks


N=udks jd hdksj wka;,slaf
ifj N+;d iqukd Njka;=
wf:dams ilalp iqKka;= Ndis;x
N+; msia lsisfjl= fuys is;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<df fyda tA yeu tla jqk
ish N+;fhda iem we;s is;a we;s fj;ajd
tfuka u ud mjik foh fydka wi;ajd
02' ;iaud ys N+;d ksidf: if
fu;a;x lfrda: udkqishd mcdh
jd p r;af:da p yrka;s fha n,sx
;iaud ys fka rlaL: wmamu;a;d
ish N+;hsks tksid - wi fhdud is;
fu;a is; m;=r ks;r u - yeu ksiqka fj;
tA lsisfjla f;dm yg mska - j ? mqo fo;
mud fkd f;ms tA yeu - ks;s iq/lsh hq;
03' hx ls[a ;a;x bO jd yqrx jd
i.af.aiq jd hx r;kx mKS;x
k fkda iux w;a ;:d.f;ak
boms nqoaf r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
fuys fyda mrf,dj fyda we;s - h jia;=jlg
fof,dj fyda ;sfnkd h - W;= u ueKslg
fkd yelsh .kakg lsis g - nq rc iu fldg
fuh nq i f. mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
04' Lhx rd.x wu;x mKS;x
hoCO.d ilHuqkS iudysf;da

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

k f;ak Ofk iu;a ls[a


boms Of r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
flf,ia kik ;rd.s - wud ksjk hq;=
h oyula ,enqfha k - uqks iudys;
tA oyug iu l< yels - lsisjla f,dj ke;
fuh ioy ;=< mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
05' hx nqoaOfifGda mjKaKhS iqx
iududkka;l[a[udyq
iudkd f;ak ifuda k c;s
boms Of r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
nq ika w.h lf<a - fyd| hhs hulg
iudh hs th" w;rl - fkd/f|k lsisg
.; fkd yelsh lsisjla tA - iuj; iufldg
fuh ioy ;=< mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
06' fha mq.a.,d wG i;x mi;a:d
p;a;d tA;dks hq.dks fydka;s
f;a olafKhHd iq.;iai idjld
tAf;aiq kakdks uymaM,dks
bOms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
mqoa.,fhda wg fofkla h - fyd| wh miik
y;r fofkls f W;=uka - hq.< ,i f.k
f wh nq ifjda fj;s - okg iqiq jk
uy;a M,h ,enfohs - fu;=ukag mqok ok
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd

27

28

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

07' fha iqmamhq;a;d ukid o<afyak


kslaldfkda f.da;uidikys
f;a m;a;sm;a;d wu;x .hay
,oaOd uqOd ksnq;sx N=[acudkd
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
hfula ms<sfj;ska hq;= fj o - ukiska oe fldg
kslafuk yeu flf,iqka f.ka - nq iiqfkys isg
tA W;=uka meKsh miq - iqkaor ksjkg
j<|;s iqjfia ksjk u - is;= is;= ,ig
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
08' hkaof,da mGxisf;daishd
p;=Ns jdf;aNs wimlmsfhda
;:Qmux imamqix jod
fhda whipdks wfjp miai;s
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
isg jQ .,ageUla ,i - fmdf<df oe f,i
i;r .ska tk iq<`.ska - fkd ief,a lsis f,i
hfula wdh i;H ols;a k - fuys we;s f,i
tA i;amqreIhg lsh fuh - Wmud f,i
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
09 fha wh ipdks Ndjhka;s
.NSrm[af[ak iqfoais;dks
ls[apdZms f;a fydka;s N=imamu;a;d
k f;a Njx wGux wdhka;s
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

.eUqre kqjK we;s nq ika - mjik ,o


wdh i;Hhka uekeka gq - hful=ka fjo
Njfha /f|ka fld;r - mudj ish o
Tjqka fkd t;auh wgjeks - Njhg lsis f,o
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
10' iydjiai oiaikimodh
;hiaiq Oud cys;d Njka;s
ilaldh ls;[ap
iS,n;xjdZms ho;a ls[a
p;+ymdfhays p mamuq;af;da
PpdNs Gdkdks wNfndald;=x
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
Tyq ;=< we;s jk g u - u`. m, kqjK;a
ixfhdack ;=kla u re fjhs - ;u is;skq;a
ilaldh h;a iu`. - oyf ielfhkq;a
iS, j%;hg ne ;sfnk - f lrefKakq;a
i;r wmdfhka fyf;f - fohs ukd fldg
fkd lrhs ih ;ekl lu - jefgk wmdhg
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
11' ls[apdZms fida lux lfrda;s mdmlx
ldfhak jdpd Wo f;id jd
wNfnda fida ;iai mPdodh
wNn;d Gmoiai jq;a;d
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
lsish m lula Tyq f. w;ska flrek g
lhska jpkfhka fyda f;kdj uq,a fldg
th i`.jd f.k iskag fkd yelsh Tyq yg

29

30

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

oyuls fuh ioy oel .;a;= flkd yg


fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
12' jkmam.=f h:dMqiais;.af.a
.sydkudfia mGuiax.sfya
;:Qmux Oujrx wfoaihS
ksndK.dx mrux ys;dh
boms nqoaf r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
.sydfka m<uqj tk - jika; ldf,g
u,a m, nr fjhs jkf.duq j, - ishdjg
foiQ fial W;a;u is ioy - tf,ig
mru iqjh ioka th - f.k hhs ksjkg
fuh nq if.a mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
13' jfrda jr[a`C jrfoda jrdyfrda
wkq;a;frda Oujrx wfoaihS
boms nqoaf r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
W;= uqks W;= oy oek - th fnok
foiQ fial W;= wkq;a;r - ioy nK
fuh nq i f. mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
14' Kx mqrdKx kjx k;aa iNjx
r;a;;a;d wdh;sfla Njiax
f;a Kcd wrE<aysPkaod
ksnka;s rd h:dhmfmda
boms ixf>a r;kx mKS;x
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
jekiqks yeu merKs lu - h<s fkdu /ia fjk
fkd wef,hs is; wkd.f;a - lsis Njhla .ek

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jekiS .sh cqjg lsis od - fkd u me< fjk


ksfj;s ry;a i`. ksfjkd - fu myk ,isk
fuh nq msfiys mj;sk - W;= u ueKslls
ienE niska fuu - fi; ie,fiajd
15' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=udks jd hdksj wka;,slaf
;:d.;x foajukqiai mQ;x
nqoaOx kuiaidu iqj;a fyda;=
N+; msia lsisfjl= fuys is;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<df fyda tA yeu tla jqk
fo ksiqka yeu mqo fok nq ika jk
kuuq wms tA nq rc - fi; ie,fiajd
16' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=udks jd hdksj wka;,slaf
;:d.;x foajukqiai mQ;x
Oux kuiaidu iqj;a fyda;=
N+; msia lsisfjl= fuys is;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<df fyda tA yeu /ia jqk
fo ksiqka yeu mqo fok nq ika jk
kuuq wms is ioy - fi; ie<fiajd
17' hdkSO N+;dks iud.;dks
N=udks jd hdksj wka;,slaf
;:d.;x foajukqiai mQ;x
ix>x kuiaidu iqj;a fyda;=
N+; msia lsisfjl= fuys is;a o /ia jqk
wyfia fyda fmdf<df fyda tA yeu /ia jqk
fo ksiqka yeu mqo fok nq ika jk
kuuq wms nq msrsi o - fi; ie<fiajd
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

31

32

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

10' lrKShfu;a; iq;a;x


^fu;a me;sru .ek jod< foiqu&

01' lrKShu;a:l=if,ak
hx ;x ika;x mox wNsifup
ilaflda WcQ p iQcQ p
iqjfpda piai uq wk;sudkS
ksjkg hk u`. isk m;d f.k
weo ke;s nj is; ;=< r|jdf.k
iqjp iquq .=K we;s lrjd f.k
l< hq;= u h w;sudk kid f.k
02' ika;=iaiflda p iqNfrda p
wmamlsfpda p i,a,yqljq;a;S
ika;skasfhda p ksmflda p
wmam.fNda l=f,aiq wkkq.soafOda
i;=gq j ,o fohlska iqj fia ys|
wvq fldg jev ks;s ieye,afjka b|
oukh l< brka o kqjK ueo
ys; ;=rej l=,fha fkd wef,k i|
03' k p Lqoaox iudpf ls[a
fhak [a`C mf WmjfohHqx
iqfkda jd ffkda fydka;=
if i;a;d Njka;= iq;;a;d
kqjKe;shka f.ka fodia fkd ,nkafka
iq jrola fyda fkdu lrkafka
h ke;s iem we;s m;kafka
ish i;=ka yg fu;a m;=rkafka
04' fha fla mdKN+;;a
;id jd :djrd jd wkjfiaid
>d jd fha uyka;d jd
ucCud riaildKql:Q,d

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

hm;a ;e;s .;a i;=ka o fjd


h iel re l< ry;=ka fjd
f,dl= fmd . uy i;=ka o fjd
ieug iem; we;s is;a we;s fjd
05' Gd jd fhaj woaGd
fha p f jika;s wf
N+;d jd iNfiSjd
if i;a;d Njka;= iq;;a;d
fmfkk fkd fmfkkd i;=ka o fjd
r <`. jikd i;=ka o fjd
bmk-bmfok i;=ka o fjd
ieug iem; we;s is;a we;s fjd
06' k mfrda mrx ksl=f:
kd;su[af[a: l;a: kx l[a
nHdfrdaikd m>i[a[d
kd[a[u[a[iai laLfPhH
lsisfjla lsisfjl= fkdu rjgdjd
lssis ;ekl by<ska fkd is;djd
kmqre oreKq nia fkdu mjidjd
wfkfll= f.a l leu;s fkd fjd
07' ud;d h:d kshx mq;a;x
wdhqid tAlmq;a;ukqrlaf
tAjms inN+f;aiq
udkix Ndjfha wmudKx
;u iu fldg mq;= iqrlskafka
tl u mqf;l= we;s u ,iskafka
fuf,ig f,dj ieu i;=ka olskf
a ka
wmuK fu;a is; u h m;=rkafka
08' fu;a;x p in f,daliax
udkix Ndjfha wmudKx

33

34

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

WoaOx wfOda p ;sh[ap


windOx wfrx wim;a;x
ish f,djg tl f,i i,lkafka
Wv-hg-irig yeu ,iskf
a ka
ffjr i;=re ndOd ke;s jkafka
wmuK fu;a is; u h m;=rkafka
09' ;sGx prx ksiskafkda jd
ihdfkda jd hdj;iai .;oafOda
tA;x i;sx wfGhH
n%yauf;x ydrx bOudyq
isgf.k wek fyda yskd g
ksok fj,djg fyda fkd ksok g
isys l< hq;= fu;a is; u h yeu g
nUyrK f,i mjihs tu g
10' x p wkqm.u iS,jd
oiaifkak imkafkda
ldfiq fkhH f.aOx
kys cd;= .nfihHx mqkf;S ;s
igqjl is; fkd u megf,fka
is,a .=K o /l hk u`. ksjfka
l iemhg lsis g fkd wef,fka
u l=i ksokg h<s fkd u mefKa
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

11' uydchux., .d:d


uydldreKsflda kdf:da ys;dh inmdKskx
mQfr;ajd mdr ind m;af;da ifndauq;a;ux
tAf;ak ipjfk fyda;= f;a chux.,x

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

chkaf;da fndahd uQf,a ilHdkx kkajoaOfkda


tAjx ;=hayx cfhda fyda;= chiaiq chux.,x
ilal;ajd nqoaOr;kx iOx W;a;ux jrx
ys;x foajukqiaidkx nqoaOf;afk fid;akd
kiaika;=moaojd if laLd jQmifuka;= f;a
ilal;ajd Our;kx iOx W;a;ux jrx
m<dyQmiukx Ouf;afk fid;akd
kiaika;=moaojd if Nhd jQmifuka;= f;a
ilal;ajd ix>r;kx iOx W;a;ux jrx
wdyqfkhHx mdyqfkhHx ix>f;afk fid;akd
kiaika;=moaojd if frda.d jQmifuka;= f;a
hx lsx r;kx f,dafla c;s Od mq:Q
r;kx nqoaOiux k;a ;iaud fid;a Njka;= f;a
hx lsx r;kx f,dafla c;s Od mq:Q
r;kx Ouiux k;a ;iaud fid;a Njka;= f;a
hx lsx r;kx f,dafla c;s Od mq:Q
r;kx ix>iux k;a ;iaud fid;a Njka;= f;a
k;a f irKx w[a[x nqoafOda f irKx jrx
tAf;ak ipjfk fyda;= f;a chux.,x
k;a f irKx w[a[x Ofuda f irKx jrx
tAf;ak ipjfk fyda;= f;a chux.,x
k;a f irKx w[a[x ixf>da f irKx jrx
tAf;ak ipjfk fyda;= f;a chux.,x
i;sfhda jcka;= infrdaf.da kiai;=
ud f;a Nj;ajka;rdfhda iq >dhqflda Nj
Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d
innqoaOdkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a

35

36

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d


inOudkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d
inix>dkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a

^uy ms; ks&

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

37

m<uq fjks nKjr


kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
12' LkaO m;a;x
^im rdc l=,j,g fu;a me;sru .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkam~
s q isg;
q u
= d f.a wdrdufha
jev jik fial' tl,ayS ieje;a kqjr ishd jQ tla;rd NslaIqjla
imfhl= oIaG lsfuka lh lf<a h'
tg fndfyda NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia fj;
meKshdyq h' tfia meKs tA NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj jev yqkakdyq h'
tl;amiaj yqka tA NslaIQka jykafia,d iajdkS Nd.Hj;=ka jykai"
f ieje;a kqjr tla;rd NslaIqjla imfhl= oIaG lsfuka lh
lf<ah hs lshd Nd.Hj;=ka jykafiag fu lreK ie<l<dyq h'
mskaj;a uyfKks" Th NslaIqj jkdyS im rdc l=,hka y;rg
fu;a is; me;sr jQfha ke;' bka mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj iska
im rdc l=,hka y;rg fu;a is; me;sr jQfha k mskj
a ;a uyfKks"
imfhl= oIaG lsfuka tA NslaIqj lh fkd lrkafka h'
tA im rdc l=, y;r l=ula o@ rEmdlaI k jQ imrdc
l=,hls' tArdm: k jQ imrdc l=,hls' PnHdmq;a; k jQ imrdc
l=,hls' lKaydf.da;ul k jQ imrdc l=,hls'
mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj imrdc l=,hka y;rg fu;a is;
me;sr jQfha ke;' bka mskaj;a uyfKks" tA NslaIqj iska f im
rdc l=,hka y;rg fu;a is; me;srjQfha k mskaj;a uyfKks"

38

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

imfhl= oIaG lsfuka tA NslaIqj lh fkd lrkafka h'


mskaj;a uyfKks" f imrdc l=,hka fj; fu;a is;
m;=rejkakg wkqu; lrkafk' th jkdyS ;ud yg /ljrKh
msKsi o" wdrlaIdj msKsi o" ;ud yg fu;a ms;la msKsi o
mj;skafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.; jQ
Ydia;Dka jykafia h<s fuh o jod< fial'
01' rEmlafys f fu;a;x - fu;a;x tArdmf:ays f
PnHdmq;af;ays f fu;a;x - fu;a;x lKaydf.da;uflays p
rEmdlaI iml=,hg udf.a fu;a is; fjd
tArdm: iml=,hg udf.a fu;a is; fjd
PnHdmq;a; iml=,hg udf.a fu;a is; fjd
lKaydf.da;ul iml=,hg udf.a fu;a is; fjd
02' wmdoflays f fu;a;x - fu;a;x mdoflays f
p;=mamfoays f fu;a;x - fu;a;x nyqmamfoays f
mdo rys; i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fjd
fo md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fjd
isjq md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fjd
fndfyda md we;s i;=ka flfrys o udf.a fu;a is; fjd
03' ud ux wmdoflda ysxis - ud ux ysxis mdoflda
ud ux p;=mamfoda ysxis - ud ux ysxis nyqmamfoda
mdo rys; if;la fuud yg ysxid fkd flfjd
fo md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flfjd
isjq md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flfjd
fndfyda md we;s if;la fuud yg ysxid fkd flfjd
04' if i;a;d if mdKd - if N+;d p flaj,d
if Ndks miaika;= - ud l[a mdmud.ud
ish i;ajfhda o m%dKSka ish fokd o
bm iskakd jQ ish u i;ajfhda o

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

39

tA yeu fofkla u hym; u ols;ajd


lsis u flfkla fj; kmqrla fkd mefKajd
wmamudfKda nqoafOda wmamudfKda Ofuda wmamudfKda ixf>da'
mudKjka;dks isximdks wysld i;m WKaKdkdNs irnQ uQil
s d'
l;d f rlaLd l;d f m;a;d mlaluka;= N+;dks fidaZyx kfuda
N.jf;da kfuda i;a;kakx iudinqoaOdkka;s'
nqrcdKka jykafia wm%udK .=K we;s fial' ioaOuh o
wm%udK .=K we;s fial' wdh uyd i`. rejk o wm%udK .=K we;s
fial' tfy;a f imhka o f.dakqiaika o m;a;Ehska o ul=jka o
islkka o hka wd fldg we;s f i;aj j.fhda flf,iqka
ksid m%udKhka f.ka hqla; jkakdyq h' ud iska wdrlaIdj lrk
,' ud iska ms;a o lrk ,' ish i;ajfhda uf.ka neyerg
fj;ajd' tA u jkdyS Nd.Hj;=ka jykafiag kuialdr lr' i;a
nqrcdKka jykafia,dg kuialdr lr'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

13' fu;a;;dksixi iq;a;x


^fu;a me;srf wkqiia .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;a nqrcdKka jykafia
mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIQka jykafia,d wu;d jod< fial'
mskaj;=ka jykaie hs lshd tA NslaIQka jykafia,d o Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re kakdyq h' Nd.Hj;a nqrcdKka jykafia f
foaYkh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" ks;r fiajkh lrk ,oaod jQ m%.=K lrk
,oaod jQ nyq, jYfhka jvk ,oaod jQ hdkdjla fuka mqyqKq lrk
,oaod jQ uQ,sl wruqKla f,i mj;ajk ,oaod jQ isf;ys msysgqjd f.k
isk ,oaod jQ mqre mqyqKq lrk ,oaod jQ b;d fydka wrUk ,oaod

40

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jQ ffu;%S ;a; iudh ksid tfldf<dila jQ wdksixi Ouhka


leu;s h hq;af;a h'
tA wkqiia tfld<y k l=ula o@
iem fia ksokafka h' iem fia wj jkafka h' m isysk fkd
olskafka h' ksiqka yg m%sh ukdm jkafka h' wukqIHhska yg o
m%h
s ukdm jkafka h' fohka f.a /ljrK ,efnkafka h' .skf
a kka
fyda ji fika fyda w wdhqOfhka fyda Tyq yg wk;=re fkd
jkafka h' Tyq f.a is; o jyd iud.; jkafka h' uqyqfKa fmkqu
o b;d meyem;a jkafka h' isys uq<d fkd lh lrkafka h'
by< ud.-M, wjfndaOhla ,nd .; fkd yels jQfjda;k
s a nUf,dfjys
Wm; ,nkafka h'
mskaj;a uyfKks" ks;r fiajkh lrk ,oaod jQ m%.=K lrk
,oaod jQ nyq, jYfhka jvk ,oaod jQ hdkdjla fuka mqyqKq lrk
,oaod jQ uQ,sl wruqKla f,i mj;ajk ,oaod jQ isf;ys msysgqjd f.k
isk ,oaod jQ mqre mqyqKq lrk ,oaod jQ b;d fydka wrUk ,oaod
jQ ffu;%S ;a; iudh ksid tfldf<dila jQ wdksixi Ouhka
leu;s h hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;k
s a hq;= tA NslI
a k
Q a
jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia iska jodrK ,oaod jQ f ioaOuh
uy;a fidkiska hq;= j ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd
14' fudar m;a;x
^fndai;a fudKrd .ek jod< foiqu&
1' f ysre Wod jk g - weia we;s tl u rcq f,i
m;=rejd rkajka /i - uy fmdf<dj nnqjkafka
uy fmdf<dj nnqjk - ysre u~, kqU jkafk uu
kqU iska iqrlsk wms - fu oji jiuq iqjfia

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

41

2' fha n%dyauKd fo.+ inOf


f;a f kfuda f;a p ux md,hka;+
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndahd
kfuda uq;a;dkx kfuda uq;a;shd
bux fida m;a;x l;ajd fudafrda pr;s tAikd
2' yeu oy mrf;r je - h ry;a uqksjre iss;a k
tA W;= uqksjre yg - udf.a jeu fjd
tA W;= uqksjre o - uf.a iqrls;ajd
inq jreka yg - udf.a jeu fjd
i;r u`. M, kqjKg - udf.a jeu fjd
W;= ry;=ka yg - udf.a jeu fjd
tA ry;a M,hg - udf.a jeu fjd
tA fndai;a fudKrd f f,iska ms; mjid f.dre fidhkakg
ieird hkafka h'
3' m;=rejd rkajka /i - nnqjd f fmdf<dj o
weia we;s tl u rcq f,i - ysre u~, nei hk g
uy fmdf<dj nnqjk - ysre u~, kqU jkafk uu
kqU iska iqrlsk wms - f /h o jiuq iqj fia
4' fha n%dyauKd fo.+ inOf
f;a f kfuda f;a p ux md,hka;+
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndahd
kfuda uq;a;dkx kfuda uq;a;shd
4' yeu oy mrf;r je - h ry;a uqksjre iss;a k
tA W;= uqksjre yg - udf.a jeu fjd
tA W;= uqksjre o - uf.a iqrls;ajd
inq jreka yg - udf.a jeu fjd
i;r u`. M, kqjKg - udf.a jeu fjd
W;= ry;=ka yg - udf.a jeu fjd
tA ry;a M,hg - udf.a jeu fjd

42

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tA fndai;a fudKrd f f,iska ms; mjid iqj fia jdih lf<a


u h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

15' pkao m;a;x


^i| fo mq;=g jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iuhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tiufhys jkdyS pkau jH mq;%hd
rdyq k wiqr rcq iska .%yKhg .;af;a h' tg pkau jH
mq;%hd Nd.Hj;=ka jykafia j isys lrkafka tA f,dfjys f .d:dj
mejiqf h'
1' kfuda f;a nqoaOrZ;a:q - mamuq;af;daZis in
indOmmkafkdaia - ;iai f irKx NjdZ;s
1' kuialdr fjd Tn yg - inq rhdfKks
f,df we;s yeu la j,ska - uekka k uqksks
u jkdyS oeka - wk;=rg m;a jQfh
tfia jQ ud yg - msysg i<ik fiala jd
tl,a yS Nd.Hj;=ka jykafia pkau jH mq;%hd wrNhd rdyq
wiq yg f .d:dj jod< fial'
2' ;:d.;x wryka;x
pkaud irKx .f;da
rdyq pkaox muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlmld;s
2' pkau fo mq;=ka - irK f.dia ;sfnkafka
;:d.; jQ ry;a uqks h
tfyhska rdyq wiqrh - pkau fo mq;=ka
w;ayer oukq uek - nqjre jkdyS
f,djg wkqlmd lr;a u h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

43

tg rdyq k jQ wiqr rcq iska pkau fo mq;=ka w;ayer


oud fhka fjjq,d f.diska fm;a;s k jQ wiqr rcq fj;
meKsfha h' tfia meK ixf. fjka f,duqvy.;a isrefrka
hq;= j tl;amiaj isfha h' tl;amiaj ishd jQ rdyq k wiqr rcq
yg fm;a;s wiqr rcq .d:djla mejiqf h'
3' lsu o fjjq,d hka f ye - rdyq kqU i| hkag yefha
fhka ;e;s f.k - fuys meKs Tn
wehs fufia h iskafka @
4' nq ika iska - foiQ .d:d weiqfj
bka i| w;a fkd yefha k
udf.a ysia uqk - len,s i;lg me,S hkq we;
j;a jqK;a uu - iemla k fkd ,nkafk'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

16' iQh m;a;x


^ysre fo mq;=g jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iuhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tiufhys jkdyS iQh jH mq;%hd rdyq
k wiqr rcq iska .%yKhg .;af;a h' tg iQh jH mq;%hd
Nd.Hj;=ka jykafia j isys lrkafka tA f,dfjys f .d:dj mejiqf
h'
1'

kfuda f;a nqoaOrZ;a:q - mamuq;af;daZis in


indOmmkafkdaia - ;iai f irKx NjdZ;s

1'

kuialdr fjd Tn yg - inq rhdfKks


f,df we;s yeu la j,ska - uekka k uqksks
u jkdyS oeka - wk;=rg m;a jQfh
tfia jQ ud yg - msysg i<ik fiala jd
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia iQh jH mq;%hd wrNhd rdyq wiq

44

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yg f .d:dj jod< fial'


2' ;:d.;x wryka;x
iQfhda irKx .f;da
rdyq iqhx muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlmld;s
2' iQh fo mq;=ka - irK f.dia ;sfnkafka
;:d.; jQ ry;a uqks h
tfyhska rdyq wiqrh - iQh fo mq;=ka
w;ayer oukq uek - nqjre jkdyS
f,djg wkqlmd lr;a u h'
3' fhda wkaOldf ;uiS mNxlfrda
ffrdapfkda uKav,S W.a.f;afcda
ud rdyq .s,S prx wka;,slaf
mcx uu rdyq muq[ap iqhkaZ;s
3' hfula .k wfrys - t<sh i<id fokafka
nn,ka iskafka - jgl=rej <sfikafka
uyd n,j;a jQ f;aciska hq;= jkafka
tnd rdyq wiqrh - wyfiys ieirk uf.a ysre mq;a
tmd lsis g .s, oukakg
tnd rdyq wiqrh - w;ayer ouj ysre mq;=
tg rdyq k jQ wiqr rcq iska iQh fo mq;=ka w;ayer oud
fhka fjjq,d f.diska fm;a;s k jQ wiqr rcq fj; meKsfha
h' tfia meK ixf. fjka f,duqvy.;a isrefrka hq;= j
tl;amiaj isfha h' tl;amiaj ishd jQ rdyq k wiqr rcq yg
fm;a;s wiqr rcq .d:djla mejiqf h'
4' lsu o fjjq,d hka f ye - rdyq kqU ysre hkag yefha
fhka ;e;s f.k - fuys meKs Tn
wehs fufia h iskafka @
5' nq ika iska - foiQ .d:d weiqfj
bka ysre w;a fkd yefha k

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

45

udf.a ysia uqk - len,s i;lg me,S hkq we;


j;a jqK;a uu - iemla k fkd ,nkafk'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

17' Oc.a. m;a;x


^fohka f.a fld uqk .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;a nqrcdKka jykafia
mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIQka jykafia,d wu;d jod< fial'
mskaj;=ka jykaie hs lshd tA NslaIQka jykafia,d o Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re kakdyq h' Nd.Hj;a nqrcdKka jykafia f
foaYkh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" fuh l,ska is jQjls' fohka yd wiqrhka
f.a hqO flda,dy,hla mgka .;af;a h'
tl,ayS mskj
a ;a uyfKks" ila fo rc;=ud ;;sid jeis fohka
fufia weu;S h' bka ksldfKks" hqoaOhg .sh fojreka yg
hla fyda we;s jkafka k fyda ;e;s .ekSula fyda f,duqvy.ekSula
fyda we;s jkafka k tA fj,dfjys Tn uf.a fldfha uqk muKla
uekeka n,kq uek' tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k uf.a fldfha uqk n,k
Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bka h fyhlska uf.a fldfha uqk fkd n,kakdyq k
tiufhys m%cdm;S fo rcyq f.a fldfha uqk muKla n,kq
uekej' tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda f,duqvy.ekSula
fyda we;s jkafka k m%cdm;S fo rcyq f.a fldfha uqk n,kd
Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bka h fyhlska m%cdm;S fo rcyq f.a fldfha uqk fkd
n,kakdyq k tiufhys jreK fo rcyq f.a fldfha uqk

46

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

muKla n,kq uekej' tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda


f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k jreK fo rcyq f.a
fldfha uqk n,kd Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
bka h fyhlska jreK fo rcyq f.a fldfha uqk fkd
n,kakdyq k tiufhys Bidk fo rcyq f.a fldfha uqk
muKla n,kq uekej' tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k Bidk fo rcyq f.a fldfha
uqk n,kd Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
mskaj;a uyfKks" tA ila fo rcyq f.a fldfha uqk foi
n,d iskd fojreka yg m%cdm;S fo rcyq f.a fldfha uqk
foi n,d iskd fojreka yg jreK fo rcyq f.a fldfha
uqk foi n,d iskd fojreka yg Bidk fo rcyq f.a fldfha
uqk foi n,d iskd fojreka yg h h ula fyda ;e;s
.ekSula fyda f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k th myjkakg
o mqjks' my fkdjkakg o mqjks'
thg fya;=j ;=ula o@
mskaj;a uyfKks" ilafo rc jkdyS re fkd l< rd. we;af;a
h' re fkd l< oafY we;af;a h' re fkd l< fuday we;af;a h'
h jkafka u h' ;e;s .kafka u h' miq nei m,d hkafka u h'
mskaj;a uyfKks" uu o Tn yg Th wdldrfhka mji' bka
mskj
a ;a uyfKks" Tn yg o wrKHhlg .sh g fyda rela fijklg
.sh g fyda md ;eklg .sh g fyda hla fyda ;e;s .ekSula
fyda f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k tiufhys ud .ek u
isys l< hq;af;a h'
fufia tA Nd.Hj;=ka jykafia wryx jk fial' iud inqoaO
jk fial' cdprKimkak jk fial' iq.; jk fial' f,dal
jk fia l ' wkq ; a ; rfrda m q iouidr jk fia l ' i;a : d
foajukqii
a dkx jk fial' nqoO
a jk fial' N.jd jk fial hkqfjks'
mskaj;a uyfKks" tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k ud .ek isys lrk Tn yg

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

47

th ke;s fj,d hkafka h'


bka h fyhlska ud .ek isys fkd lrkakdyq k tg
Ouh isys l< hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia iska f ioaOuh uekeka foaYkd
lrk ,oafoa h' f ;fha u wjfndaO l< yels neka f
ioaOuh ikal jkafka h' kEu ld,hl wjfndaO l< yels
neka wld,sl jkafka h' we;a n,kak hehs lsj yels neka
tAysmiaisl jkafka h' ;ud ;=<g muqKqjd .; hq;= neka mkhsl
jkafka h' nqoau;a ksiqka iska ;u ;u keK muKska wjfndaO
lr.; hq;= neka mp;a;xf;fnda [a`Cys jkafka h'
mskaj;a uyfKks" tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k Ouh .ek isys lrk Tn
yg th ke;s fj,d hkafka h'
bka h fyhlska Ouh .ek isys fkd lrkakdyq k tg
wdh ix> r;akh .ek isys l< hq;af;a h'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd iqmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd Wcqmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd [dhmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd idmmkak jk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd ud.-M, hq., jYfhka
y;rla o jk w;r ud.-M, mqoa., jYfhka wg fofkla jk
fial' wdyqfkhH jk fial' mdyqfkhH jk fial' olafKhH jk
fial' wxc,slrKSh jk fial' f,djg W;= mskafl; jk fial'
mskaj;a uyfKks" tg h h ula fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fyda we;s jkafka k wdh ix>hd .ek isys
lrk Tn yg th ke;s fj,d hkafka h'
thg fya;=j l=ula o@
mskaj;a uyfKks" ;:d.; jQ wry;a jQ iud inqrcdKka
jykafia rd.h re l< fial' oafYh re l< fial' fudayh re

48

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l< fial' h fkd jk fial' ;e;s fkd .kakd fial' fkd miqnisk
fial' m<d fkd hk fial'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.; jQ
YdiA;Dka jykafia h<s fuh o jod< fial'
1' wr[af[a relaLuQf,a jd
iq[a[d.dfj NslaLfjda
wkqiaif: inqoaOx
Nhx ;=ydl fkda ishd
1' jk.; fmfoil - fyda rela fijkl
md ;ekl hk - mskaj;a uyfKks
isys lr inq rcqka - tg Tn yg lsis g
h we;s fkd jkafka u h'
2' fkda f nqoaOx ifrhHd:
f,dalfcGx krdiNx
w: Oux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
2' bka ;=kaf,dj w. rc - kfrda;a;uhdKka jQ
inq rcqka .ek - isys fkd f k Tn yg
ksjkg muqKqjk - uekeka foik ,o
tA W;= is ioy - isyshg ke.sh hq;= u h'
3' fkda f Oux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
w: ix>x ifrhHd:
mq[a[lafL;a;x wkq;a;rx
3' ksjkg muqKqjk - uekeka foik ,o
tA W;= is ioy - isys fkd f k Tn yg
wkq;a;r jQ - f,djg mska fl; jQ
W;= i`. rejk .ek - isyshg ke.sh hq;= u h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

4' tAjx nqoOx irka;dkx


Oux ix>[ap NslaLfjda
Nhx jd PNs;;a;x jd
f,duyxfida k fyiai;SZ;s
4' fufia mskaj;a uyfKks - inq rcqka yd
W;= is ioy o - Y%djl i`. rejk o
isys lrk g Tn yg - hla fyda ;e;s .ekSula fyda
f,duqvy.ekSula fkd jkafka u h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

^m<uq nKjr ks&

49

50

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fofjks nKjr
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
18' uydliaimf:Ar fndCOx. iq;a;x
^uyd liaim f;rekag jod< fndCOx foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia rc.y kqjr f,fykqka f.a wNh N+h jQ fjkfhys
jev jik fial' tl,a yS wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia frda.
mSvd je<fuka ldhsl lg m;a fuka fndfyda .s,kaj msmaM,S
.=ydfjys jev ishdyq h'
tg Nd.Hj;=ka jykafia ijia jrefjys Ndjkdfjka ke.sg
wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia fj; jevu l< fial' tfia
jevu fldg mKjk ,o wdikfhys jevyqka fial' tfia jevyqkakd
jQ Nd.Hj;=ka jykafia wdhqIau;a uyd liaimhka jykafia f.ka
fufia uid jod< fial'
mskaj;a liaim" Tng bjish yels o@ myiqfjka iskakg yels
o@ lfha la fokd wvq ula ;sf o@ je ula fkd f o@ wvq
ula u olskakg ,ef o @ je ula fkd fmfka o@
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykai" udf.a wikSmh bjikag fkd yels
h' myiqfjka iskakg fkd yelsh' udf.a ldhsl la fokd b;d
n,j;a h' je ula u we;af;a h' wvq ula ke;af;a u h' olskag
,efnkafka je ula u h' wvq ula olskag fkd ,efnkafka h'
mskaj;a liaim" ud iska b;d hym;a f,i mjik ,oaod jQ
m%.=K lrk ,oaod jQ nyq, jYfhka hqKq lrk ,oaod jQ fYaI
[dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh msKsi o ksjka wjfndaOh
msKsi o mj;skakd jQ f fndCOx. Ouhka y;ls'
tA fndCOx. Ou y; k l=ula o@

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

51

mskaj;a liaim" i;s ifndCOx.h ud iska b;d hym;a f,i


mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq lrk
,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh msKsi o
ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" Ouph ifndCOx.h ud iska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq
lrk ,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" h ifndCOx.h ud iska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq
lrk ,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" mS;s ifndCOx.h ud iska b;d hym;a f,i
mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq lrk
,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh msKsi o
ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" miaioa ifndCOx.h ud iska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq
lrk ,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" iud ifndCOx.h ud iska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq
lrk ,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" WfmlaLd ifndCOx.h ud iska b;d hym;a
f,i mjik ,oafoa h' m%.=K lrk ,oafoa h' nyq, jYfhka hqKq
lrk ,oafoa h' fYaI [dKh msKsi o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skafka h'
mskaj;a liaim" fuu ima; fndCOx. Oufhda ud iska b;d
hym;a f,i mjik ,oaodyq h' m%.=K lrk ,oaodyq h' nyq, jYfhka

52

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

hqKq lrk ,oaodyq h' fYaI [dKh msKi


s o wdh i;Hh wjfndaOh
msKsi o ksjka wjfndaOh msKsi o mj;skakdyq h'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykai" tAldka;fhka u fjd k
fndCOx. Oufhda u h' iq.;hka jykai" tAldka;fhka u fjd
k fndCOx. Oufhda u h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
i;=gq is;k
s a hq;= jQ uyd liaimhka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia
jod< fndCOx. Ouhka i;=ka ms<s.;a;dyq h' wdhqIau;a uyd
liaimhka jykafia tA wikSmfhka ke.S ishdyq h' wdhqIau;a uyd
liaimhka jykafia f.a tA wikSmh t;ekska u ke;s iqjm;a jQ
fiala u h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

19' .sudkkao iq;a;x


^.sudkkao f;rekag jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jev jik fial' tl,ayS wdhqIu
a ;a .sudkkaohka jykfia
frda. mSvd je<fuka ldhsl lg m;a fuka fndfyda .s,kaj
jevishdyq h'
tl,ayS wdhqIu
a ;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia fj;
jevu l<dyq h' tfia jevu fldg Nd.Hj;=ka jykafia g wdorfhka
jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' tl;amiaj jev yqkakd jQ
wdhqIu
a ;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mejiqjdyq
h'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykai" wdhqIau;a .sudkkaohka jykafia
frda. mSvd je<fuka ldhsl lg m;a fuka fndfyda .s,kaj
jeviskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykai" wkqlmd Wmojd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

53

wdhqIau;a .sudkkaohka jykafia fj; jevu lrk fiala k th


b;d fyd| h'
mskaj;a wdkkao" tfia k Tn .sudkkao NslaIqj fj; meK
oi i[a[d mjid iskak' .sudkkao NslaIqj yg tA oi i[a[dj
weiSfuka miq tA wikSmh ixis hkafka h hk fulreK oelsh
yels jkafka h'
tA oi i[a[dj l=ula o@
wks;H i[a[dj h" wkd;au i[a[dj h" wiqN i[a[dj h"
wkj i[a[dj h" mydk i[a[dj h" rd. i[a[dj h" ksfrdaO
i[a[dj h" ish f,dalh flfrys fkd wef,k i[a[dj h"
ish ixialdrhka flfrys wks;H i[a[dj h" wdkdmdki;sh h'
mskaj;a wdkkao" wks;H i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHhlg .sfha
fyda rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda f
wdldrfhka kqjKska uikafka h' rEmh wks;H h' wks;H h'
ykd .ekS wks;H h' ixialdrhka wks;H h' [a[dKh wks;H
h jYfhks' f wdldrfhka f mxp WmdodkialkaOhka ms<sn|j
wks;H iajNdjh olska jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao" f
jkdyS wks;H i[a[dj h hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wkd;au i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHhlg .sfha
fyda rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda f
wdldrfhka kqjKska uikafka h' wei wkd;au h' weig fmfkkakd
jQ rEm wkd;au h' lK wkd;au h' lKg wefikakd jQ Yo wkd;au
h' kdih wkd;au h' kdihg oefkkakd jQ .| iqj| wkd;au h' j
wkd;au h' jg oefkkakd jQ ri wkd;au h' lh wkd;au h' lhg
oefkkakd jQ myi wkd;au h' uki wkd;au h' ukig isf;kakd
jQ wruqKq wkd;au h jYfhks' f wdldrfhka f wdOHd;al yd
ndysr jQ ih jeoEre wdh;khka ms<sn|j wkd;au iajNdjh olska
jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao fuh jkdyS wkd;au i[a[dj

54

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

h hs lshkq ,nkafka h'


mskaj;a wdkkao" wiqN i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj h m;=f,ka Wv is
ysi flia j,ska my<g iulska jeiS ;sfnkakd jQ kd kd m%ldr jQ
wiqfhka msreKd jQ f lh ms<sn|j u kqjKska uid n,kafka h'
f lfha jkdyS flia h" f,d h" ksh fmd;= h" o;a h" iu h" uia
h" kyrje,a h" weg h" weg h" jl=.vq h" yoj; h" wlaudj h"
o<Uqj h" nvj h" fmky h" l=vd nvje,a h" uyd nvje, h"
wdudYh h" wiq h" ysia fud<h h" ms; h" fiu h" ierj h" f,a h"
oyh h" f;,aukao h" l h" jqreKq f;,a h" fl< h" fidgq h"
i| h" uQ;% o jYfhks' f wdldrfhka lh ms<sn|j wiqN
jYfhka olska jdih lrkafka h' mskaj;a wdkkao fuh jkdys
wiqN i[a[dj h hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wdkj i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda f wdldrfhka
kqjKska uikafka h' f lh jkdyS fndfyda la ;sfnkakd jQ o"
fndfyda wdkj ;sfnkakd jQ o fohls' f lfhys jkdyS Odldr
frda.dndOfhda Wmkakdyqh h' tA ljr frda.hka o@ weia frda.hka
h" lKa frda.hka h" kdid frda.hka h" f frda.hka h" lfha
frda.hka h" ysfia frda.hka h" mslfKys frda.hka h" uqL frda.hka
h" o;a frda.hka h" laIh frda.hka h" weu frda.hka h" mSkia
frda.hka h" ody frda.hka h" WK frda.hka h" l=fia frda.hka h"
isys uQcd u h" f,a w;Sidr frda.hka h" wYia frda.hka h"
fld,rd frda.hka h" l=IaG frda.hka h' .~q frda.hka h" yf
frda.hka h" iajdY frda.hka h" wmiaudr frda.hka h" oo frda.hka
h" lvqf.ka frda.hka h" leiSfuka f. yg .;a frda.hka h"
leiS frda.hka h" mKq fyd frda.hka h" r;ams;a frda.hka h"
hjehd frda.hka h" wxYNd. frda.hka h" ms<sld frda.hka h"
N.kaord frda.hka h jYfhks'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

55

msf;ka yg .kakd frda.fhda h" fifuka yg.kakd frda.fhda


h" jd;fhka yg.kakd frda.fhda h" ;=ka fodia lsmSfuka yg.kakd
frda.fhda h" iD;== mhdi j,ska .kakd frda.fhda h" jer f,i
lh myrKfhka yg.kakd frda.fhda h" Wml%ufhka yg.kakd
frda.fhda h" lu mdlfhka yg.kakd frda.fhda h" iS;, o WKqiu
q
o l=i.skak o msmdih o u,my lsu o uQ;%d lsu o jYfhks' f
wdldrfhka f lh ms<n
s |j wdkj kqjKska olska jdih lrkafka
h' mskj
a ;a wdkkao fuh jkdyS wdkj i[a[dj he hs lshkq ,nkafka
h'
mskaj;a wdkkao" m%ydK i[a[dj hkq l=ula o@
ms k a j ;a wdkka o " fu lrefKys ,d Ns l a I q j Wmka k d jQ
ldu;lhka fkd bjikafka h' w;a ykafka h' re lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkakd jQ jHdmdo
;lhka fkd bjikafka h' w;a ykafka h' re lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkakd jQ ysxid
;lhka fkd bjikafka h' w;a ykafka h' re lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' Wmkqmka mdmS wl=i,
;lhka fkd bjikafka h' w;a ykafka h' re lrkafka h'
ke;s lrkafka h' wNdjgh m;a lrjkafka h' mskaj;a wdkkao fuh
jkdyS m%ydK i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" rd. i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda f wdldrfhka
kqjKska uikafka h' fuh Ydka; jQ fohls' fuh m%KS; jQ fohls'
tk ish ixialdr Ouhka ixis .shd jQ ish flf,ia iys;
luhka re .shd jQ ;Kaydj laIh .shd jQ rd.S jQ wud uy
ksjk h' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS rd. i[a[dj he hs lshkq
,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" ksfrdaO i[a[dj hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda

56

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda f wdldrfhka


kqjKska uikafka h' fuh Ydka; jQ fohls' fuh m%KS; jQ fohls'
tk ish ixialdr Ouhka ixis .shd jQ ish flf,ia iys;
luhka re .shd jQ ;Kaydj ksreoaO .shd jQ wud uy ksjk h'
mskj
a ;a wdkkao" fuh jkdyS ksfrdaO i[a[dj he hs lshkq ,nkafka
h'
mskaj;a wdkkao" ish f,dalh ms<sn| j fkd we,Sf i[a[dj
hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj f ialkaO Od;=
wdh;k f,dalh flfrys ;sfnkakd jQ h nei .ekSula weoao"
neula weoao" f;kd;aul wgka lsula weoao" wNHka;r j
flf,ia meje;aula weoao" tAjd re lrka fkd nef|ka fkd
we,S iskafka h' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS ish f,dalh ms<sn|
j fkd we,Sf i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" ish ixialdrhka ms<sn| j wks;H i[a[dj
hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj ish ixialdrj,ska
mSvdjg m;a fjhs o" ,ecdjg m;a fjhs o" ms<sl=,g m;a fjhs o th
hs' mskaj;a wdkkao" fuh jkdyS ish ixialdrhka ms<sn| j wks;H
i[a[dj he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" wdkdmdki;sh hkq l=ula o@
mskaj;a wdkkao" fu lrefKys ,d NslaIqj wrKHlg .sfha fyda
rela fijKlg .sfha fyda ksoyia ;eklg .sfha fyda m<`.la ne|f.k
lh iDcq lrf.k Ndjkd lrk wruqK ms<sn| j isysh msysgqjd
f.k jd fjkafka h'
fyf;u isysfhka hq;= j u yqiau .kafka h' isysfhka hq;=j u
yqiau fy<kafka h'
> f,i wdYajdi lrkafka k > f,i wdYajdi lr hs
oek .kafka h' > f,i m%Yajdi lrkafka k > f,i m%Yajdi

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

57

lr hs oek .kafka h'


flfhka wdYajdi lrkafka k flfhka wdYajdi lr hs
oek .kafka h' flfhka m%Yajdi lrkafka k flfhka m%Yajdi
lr hs oek .kafka h'
ish lh ms<sn| j u ukd ixf njlska hq;= j u wdYajdi
lrkafk hs yslafukafka h' ish lh ms<sn| j u ukd ixf
njlska hq;= j u m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
wdYajdi m%Yajdi k jQ ldh ixialdrhka ieye,a lrka
wdYajdi lrkafk hs yslafukafka h' wdYajdi m%Yajdi k jQ ldh
ixialdrhka ieye,a lrka m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
m%S;sh ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j wdYajdi lrkafk
hs yslafukafka h' m%S;sh ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
iemh ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j wdYajdi lrkafk
hs yslafukafka h' iemh ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
i[a[d fokd k jQ ;a; ixialdrhka ms<sn| j ukd ixf
njlska hq;= j wdYajdi lrkafk hs yslf
a ukafka h' i[a[d fokd
k jQ ;a; ixialdrhka ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j
m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
;a; ixialdrhka ieye,a lrka wdYajdi lrkafk hs
yslafukafka h' ;a; ixialdrhka ieye,a lrka m%Yajdi
lrkafk hs yslafukafka h'
is; ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j wdYajdi lrkafk hs
yslafukafka h' is; ms<sn| j ukd ixf njlska hq;= j m%Yajdi
lrkafk hs yslafukafka h'
jv jvd;a is; m%uq ; lrjka wdYajdi lrkafk hs yslf
a ukafka
h' jv jvd;a is; m%uq ; lrjka m%Yj
a di lrkafk hs yslf
a ukafka
h'

58

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jv jvd;a is; tl`. lrjka wdYajdi lrkafk hs yslf


a ukafka
h' jv jvd;a is; tl`. lrjka m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka
h'
mxpkSjrKhkaf.ka is; ksoyia lr .kska wdYajdi lrkafk
hs yslafukafka h' mxpkSjrKhkaf.ka is; ksoyia lr .kska
m%Yajdi lrkafk hs yslafukafka h'
wks ; H jYfhka kq j Ks k a ols ka wdYa j di lrka f k hs
yslafukafka h' wks;H jYfhka kqjKska olska m%Yajdi lrkafk
hs yslafukafka h'
we,au re lsu kqjKska olska wdYajdi lrkafk hs
yslafukafka h' we,au re lsu kqjKska olska m%Yajdi lrkafk
hs yslafukafka h'
we,au ksreoaO lsu kqjKska olska wdYajdi lrkafk hs
yslafukafka h' we,au ksreoaO lsu kqjKska olska m%Yajdi
lrkafk hs yslafukafka h'
ish flf,ia w;a yeu kqjKska olska wdYajdi lrkafk
hs yslafukafka h' ish flf,ia w;a yeu kqjKska olska m%Yajdi
lrka f k hs ys l a f uka f ka h' ms k a j ;a wdkka o fuh jkdyS
wdkdmdki;sh he hs lshkq ,nkafka h'
mskaj;a wdkkao" bka Tn jkdyS wdhqIau;a .sudkkao NslaIqj
fj; t<U f oi i[a[djka mejish hq;af;a h' .sudkkao NslaIqj
yg tA oi i[a[dj weiSfuka miq tA wikSmh ixis hkafka h hk
fu lreK oelsh yels jkafka h'
tl,ayS wdhqIau;a wdkkaohka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia
imfha f oi i[a[djka bf.k f.k wdhqIu
a ;a .sudkkaohka
jykafia fj; t<hdyq h'
tfia t<U wdhqIu
a ;a .sudkkaohka jykafiag f oi i[a[djka
mejiqjdyq h' tg f oi i[a[djka weiSfuka miq wdhqIau;a
.sudkkaohka jykafia f.a tA wikSmh iefKlska my .sfha h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

59

wdhqIau;a .sudkkaohka jykafia tA wikSmfhka ke.S ishdyq h'


wdhqIu
a ;a .sudkkaohka jykafia f.a tA wikSmh t;ekska u m%ydKh
.sfha h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

^fofjks nKjr ks&

60

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

oila foiqu
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
20' Ouplalmamj;a;k iq;a;x
^oila mej;= iQ;% foaYkdj&

tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd ndrdKishx yr;s bism;fka


.odfha' ;;% fLda N.jd m[apj.a.f
s ha NslL
a Q wdukaf;ai's
ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka
jykafia nrKei bism;k k .odfha jeijik fial' tl,ayS
Nd.Hj;=ka jykafia miaj. NslI
a k
Q a wu;d f Ouplal foaYkh
jod< fial'
oaf f NslL
a f" wka;d mnf;ak k fia;nd'
mskj
a ;a uyfKks" meoaoka iska fiajkh fkd l< hq;= jQ f
wka; folls'
fhdapdZhx ldfiq lduiqL,a,sldkqfhdaf.da ySfkda .fuda
fmda:
q cksflda wkfhda wk;a:ixysf;da'
h f lduhkayS ldu iqLfha we,S .e,S jdih lsula weoao
fuh ySk jQ fohls" ,dul jQ fohls" mqyq ka ckhd iska fiajkh
lrk fohls" W;a;u ksik
q a iska fiajkh fkd lrk fohls"
wk: iys; fohls'
fhdapdZhx w;a;ls,u:dkqfhdaf.da lafLda wkfhda wk;a:ixysf;da'
mskj
a ;a uyfKks" h tA ;ud j mSvdjg m;a lrjk jev ms<f
s j,la
weoao" th la iys; fohls" W;a;u ksik
q a iska fiajkh fkd
lrk fohls" wk: iys; fohls'
taf;a f;a NslL
a f" WfNda wkaf;a wkqm.u uud mmod
;:d.f;ak wNsinqoO
a d plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[
a dh

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

61

ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'


mskj
a ;a uyfKks" tA f wka; folg fkd meK ;:d.;hka
jykafia iska uOHu m%;m
s odj wjfndaO lrk ,' f uOHu m%;m
s odj
oy wei ,nd fohs' kqjK Wod lrhs' ixisu we;s lrhs' fYaI
[dKh we;s lrhs' ksjk msKi
s mj;skf
a ka h'
l;ud p id NslL
a f" uud mmod ;:d.f;ak wNsinqoO
a d
plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[
a dh ifndaOdh ksndkdh
ixj;a;;s@
mskj
a ;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia iska wjfndaO lrk
,o" oy wei ,nd fok" kqjK Wod lrk" ixisu we;s lrk"
wjfndaOh we;s lrk" ksjk msKi
s mj;skk
a d jQ uOHu m%;m
s odj k
l=ula o@
whfj wfhda wGx.sflda u.af.da' fihHox( iud
iudixlma f mda iudjdpd iudluka f ;da iudwdfjda
iudjdhdfuda iudi;s iudiud'
tA f wdh wIagdx.sl ud.h u h' tk" iud h o" iud
ixl,amh o" iud jdpd o" iud luka;h o" iud wdjh o"
iud jdhduh o" iud i;sh o" iud iudh o hk fuh hs'
whx fLda id NslL
a f" ucud mmod ;:d.f;ak wNsinqoO
a d
plaLl
q rKS [dKlrKS Wmiudh wNs[[
a dh ifndaOdh ksndkdh
ixj;a;;s'
mskj
a ;a uyfKks" ;:d.;hka jykafia iska wjfndaO lrk
,o" oy wei ,nd fok" kqjK Wod lrk" ixisu we;s lrk"
wjfndaOh we;s lrk" ksjk msKi
s mj;skk
a d jQ uOHu m%;m
s odj k
fuh hs'
box fLda mk NslL
a f" laLx whipx' cd;sZms laLd crdZms
laLd jHdZms lafLda urKmsZlaLx wmamf
s hays imfhdaf.da lafLda
msfhays mamfhdaf.da lafLda hmsPx k ,N;s ;ms laLx ix;af;ak
m[apm
q dodklaLkaOd laLd'

62

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l k jQ wdh i;Hh hs' bmu
o lls' crdjg m;a u o lls' frda. mSvd je<u o lls' urKh
o lls' wm%h
s mqo.
a ,hska yd wm%h
s jia;k
+ a iu tlau o lls' m%h
s
mqo.
a ,hka yd m%h
s jia;k
+ a f.ka fjka u o lls' leu;s jkakd jQ
h fohla weoao" th fkd ,eu o lls' ixlafIamfhka lSfjd;a mxp
WmdodkialkaOfhda u lls'
box fLda mk NslL
a f" laLiuqohx whipx' hdhx ;Kayd
fmdafkdaNld kkard.iy.;d ;;%;;%dNskkakS' fihHox(
ldu;Kayd Nj;Kayd Nj;Kayd'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l we;su k jQ wdh i;Hh
hs' mqkNjh we;s lrk" wdYajdofhka wef,kakd jQ" tA tA ;ek i;=ka
ms<.
s kakd jQ h tA ;Kaydjla weoao" th hs' tk" ldu ;Kaydj h"
Nj ;Kaydj h" Nj ;Kaydj h'
box fLda mk NslL
a f" laLksfrdaOx whipx' fhda ;iaidfhaj
;Kaydh wfiaird.ksfrdafOda pdf.da mksii
a .af.da uq;;
a s wkd,fhda'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l ke;su k jQ wdh i;Hh
hs' tA ;Kaydf u b;s ke;sj fkd we,afuka ksreoaO ula f o"
re ula f o" ;Kaydfjka ula f o" wd,h ke;sula f o th
hs'
box fLda mk NslaLf" laLksfrdaO.dkSmmod whipx'
whfj wfhda wGx.sfflda u.af.da' fihHox( iud
iudixlma f mda iudjdpd iudluka f ;da iudwdfjda
iudjdhdfuda iudi;s iudiud'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l ke;su msKi
s mj;sk m%;m
s odj
k jQ wdh i;Hh hs' tA f wdh wIagdx.sl ud.h u h' tk"
iud h o" iud ixl,amh o" iud jdpd o" iud luka;h
o" iud wdjh o" iud jdhduh o" iud i;sh o" iud iudh o
hk fuh hs'
box laLx whipka;s f NslLf" mqf wkkqii
a f
q ;aiq
Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d Womd cd Womd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

63

wdf,daflda Womd'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l k jQ wdh i;Hh hs lshd ud
yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h' [dKh
my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my< h'
;x fLda mksox laLx whipx m[af[hHka;s f NslL
a f"
mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d
Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l k jQ wdh i;Hh mmQK jYfhka wjfndaO l< hq;h
= s
lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h'
[dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my<
h'
;x fLda mksox laLx whipx m[a[d;ka;s f NslL
a f"
mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d
Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l k jQ wdh i;Hh mmQK jYfhka wjfndaO lrk ,
hs lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h'
[dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my<
h'
box laLiuqohx whipka;s f NslL
a f" mqf wkkqii
a f
q ;aiq
Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d Womd cd Womd
wdf,daflda Womd'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l we;su k jQ wdh i;Hh hs
lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h'
[dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my<
h'
;x fLda mksox laLiuqohx whipx myd;nka;s f NslL
a f
mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d
Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l we;su k jQ wdh i;Hh m%ydKh l< hq;h
= s lshd ud

64

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h' [dKh


my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my< h'
;x fLda mksox laLiuqohx whipx mySKka;s f NslL
a f
mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d
Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l we;su k jQ wdh i;Hh m%ydKh jQfha hhs lshd ud yg
fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h' [dKh my<
h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my< h'
box laLksfrdaOx whipka;s f NslL
a f" mqf wkkqii
a f
q ;aiq
Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d Womd cd Womd
wdf,daflda Womd'
mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l ke;su k jQ wdh i;Hh
hs lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h'
[dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my<
h'
;x fLda mksox laLksfrdaOx whipx ild;nka;s f
NslL
a f" mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd
m[a[d Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l ke;su k jQ wdh i;Hh idlaId;a l< hq;h
= s lshd ud
yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h' [dKh
my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my< h'
;x fLda mksox laLksfrdaOx whipx il;ka;s f NslL
a f"
mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d
Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l ke;su k jQ wdh i;Hh idlaId;a lrk , hs lshd ud
yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my< h' [dKh
my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh my< h'
box laLksfrdaO.dkSmmod whipka;s f NslL
a f" mqf
wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx Womd m[a[d Womd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

65

cd Womd wdf,daflda Womd'


mskj
a ;a uyfKks" fuh jkdyS l ke;su msKi
s mj;sk m%;m
s odj
k jQ wdh i;Hh hs lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys
oy wei my< h' [dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my<
h' wdf,dalh my< h'
;x fLda mksox laLksfrdaO.dkSmmod whipx Ndf;nka;s
f NslL
a f" mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx
Womd m[a[d Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l ke;su msKi
s mj;sk m%;m
s odj k jQ wdh i;Hh m%.K
=
l< hq;h
= s lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei my<
h' [dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h' wdf,dalh
my< h'
;x fLda mksox laLksfrdaO.dkSmmod whipx Nd;ka;s
f NslL
a f" mqf wkkqii
a f
q ;aiq Ofiq plaLxq Womd [dKx
Womd m[a[d Womd cd Womd wdf,daflda Womd'
tA l ke;su msKi
s mj;sk m%;m
s odj k jQ wdh i;Hh m%.K
=
lrk , hs lshd ud yg fmr fkd weiQ rE Ouhka ys oy wei
my< h' [dKh my< h' m%{dj my< h' oHdj my< h'
wdf,dalh my< h'
hdjlSj[ap f NslaLf" bfiq p;=iq whifiq tajx
;smjgx oajdoidldrx h:dN+;x [dKoiaikx k iqiqoO
a x wfydai's
fkaj;djdZyx NslaLf" ifoajfla f,dafla iudrfla in%yaufla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqii
a dh wkq;;
a rx iudifndax
wNsinqof
a Oda mp[a[disx'
mskj
a ;a uyfKks" p;=rdh i;H Ouhka ms<n
s |j f wdldrhg
mj; ;=klska hq;j
= wdldr fodf<dilska hq;j
= ienE ;;ajh k
jQ [dK oYkh iqY=oO
a f,i ud yg h ;dla wjfndaO fkd jQfha
f o" tA ;dla l,a u mskj
a ;a uyfKks" fohka iys; jQ f,dalfha
ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ fo ksia

66

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

m%cdj ;=< uu jkdyS wkq;;


a r jQ iud ifndah wjfndaO lf<
hs m%;{
s d fkd kafk'
hf;da p fLda f NslaLf" bfiq p;=iq whifiq tajx
;smjgx oajdoidldrx h:dN+;x [dKoiaikx iqiqoO
a x wfydai's
w:dZyx Ns l a L f" ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqii
a dh wkq;;
a rx iudifndax
wNsinqof
a Oda mp[a[disx'
h lf,l mskj
a ;a uyfKks" ud yg p;=rdh i;H Ouhka
ms<n
s |j f wdldrhg mj; ;=klska hq;j
= wdldr fodf<dilska
hq;j
= ienE ;;ajh k jQ [dK oYkh iqY=oO
a f,ig u wjfndaO
jQfha f o" tA ;dla l,a u mskj
a ;a uyfKks" fohka iys; jQ
f,dalfha ureka iys; jQ nUqka iys; jQ Y%uK n%dyauKhka iys; jQ
fo ksia m%cdj ;=< uu jkdyS wkq;;
a r jQ iud ifndah wjfndaO
lf< hs m%;{
s d kafk'
[dK[ap mk f oiaikx Womd wl=mm
a d f ff;da uq;;
a s
whuka;u
s d cd;s k;aodks mqkNfjdaZ;s'
ud yg [dK oYkh my< h' udf.a ff;da uql;
a h
s fjkia
fkd jkafka h' fuh jkdyS wka;u
s bmu f' ka ud yg mqkNjhla
ke;af;a h'
boufjdap N.jd' w;a;ukd m[apj.a.h
s d NslL
a Q N.jf;da Ndis;x
wNskkaka;'s
Nd.Hj;=ka jykafia f Ouplal foaYkh jod< fial' w;sYhska
u i;=gg m;a jQ tA miaj. NslI
a k
Q a jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia
iska jodrK ,o f Y%S ioaOuh uy;a fidkiska hq;j
= ms<.
s ;a;dyq
h'
buia[a p mk fjhHdlrKiax N[a[udfka wdhiauf;da
fldKav[a[iai rcx ;u,x Ou plaLxq Womd hx ls[
a iuqoh
Oux inx ;x ksfrdaOOukaZ;s'
f Ouplal foaYkh jodrK l,ays wdhqIu
a ;a fldKav[a[hka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

67

jykafiag fya;= m%;Hhkaf.ka yg .kakd jQ h fohla weoao" fya;k


+ a
ksreoaO fuka tA ish,a, u ksreoaO hk iajNdjfhka hql;
a hhs
lshd flf,ia rys; jQ woHd u,lv rys; jQ oy wei my< h'
mj;a ; s f ;a p mk N.j;d Oupla f la N= ud foa j d
ioaoukqiaidfiqx' ta;x N.j;d ndrdKishx bism;fka .odfha
wkq;a;rx Ouplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd
n%dyaufKak jd foafk jd udfk jd n%yauqkd jd flak jd
f,daliakaZ;s'
wm f.a Nd.Hj;=ka jykafia iska nrKei bism;k .odfhys
wkq;;
a r jQ Ouplalh mj;ajk ,' th jkdyS Y%uKfhl=g fyda
n%dyauKfhl=g fyda fofhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yu
a fhl=g fyda
f,dalfhys fjk ljfrl=g fyda fjkia l< fkd yelafla u hhs
lshd fmdf<djjdiS fofhda oy f>daId meje;ajj
Q dyq h'
N= udkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d pd;= uydrdld foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
fmdf<djjdiS fohka f.a oy f>daIdj wid pd;=uydrdl
fofhda oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
pd;=uydrdldkx foajdkx ioaox iq;ajd ;dj;sxid foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
pd;=uydrdl fohka f.a oy f>daIdj wid ;dj;sxi fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
;dj;sxidkx foajdkx ioaox iq;j
a d hdud foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''
;dj;sxi fohka f.a oy f>daIdj wid hdu fofhda oy
f>daId meje;ajj
q dyq h'
hdudkx foajdkx ioaox iq;j
a d ;=i;
s d foajd ioaoukqii
a dfiqx '''''''
hdu fohka f.a oy f>daIdj wid ;=i;
s fofhda oy f>daId
meje;ajj
q dyq h'

68

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;=i;
s dkx foajdkx ioaox iq;j
a d ksudKr;S foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''
;=i;
s fohka f.a oy f>daIdj wid ksudKr;S fofhda oy
f>daId meje;ajj
q dyq h'
ksudKr;Skx foajdkx ioaox iq;j
a d mrks;jij;a;f
s kda foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
ksudKr;S fohka f.a oy f>daIdj wid mrks;jij;a;S
fofhda oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
mrks;jij;a;k
S x foajdkx ioaox iq;j
a d n%yu
a mdicd foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
mrks;jij;a;S fohka f.a oy f>daIdj wid n%yu
a mdic
fofhda oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
n%yaumdicdkx foajdkx ioaox iq;ajd n%yaumqfrdays;d foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
n%yu
a mdic fohka f.a oy f>daIdj wid n%yu
a mqfrday;
s
fofhda oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
n%yaumqfrdays;dkx foajdkx ioaox iq;ajd uydn%yaud foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
n%yu
a mqfrday;
s fohka f.a oy f>daIdj wid uyd n%yu
a fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
uydn% y a u dkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d m;a ; dNd foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
uyd n%yu
a fohka f.a oy f>daIdj wid m;a;dN fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
m;a ; dNdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wma m udKdNd foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
m;a;dN fohka f.a oy f>daIdj wid wmamudKdN fofhda

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

69

oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
wma m udKdNdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wdNia i rd foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
wmamudKdN fohka f.a oy f>daIdj wid wdNiair fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
wdNia i rdkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d m;a ; iq N d foa j d
ioaoukqii
a dfiqx '''''''
wdNiair fohka f.a oy f>daIdj wid m;a;iqN fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
m;a ; iq N dkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d wma m udKiq N d foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
m;a;iqN fohka f.a oy f>daIdj wid wmamudKiqN fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
wmamudKiqNdkx foajdkx ioaox iq;ajd iqNlsKayld foajd
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
wmamudKiqN fohka f.a oy f>daIdj wid iqNlsKy
a fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
iq N ls K a y ldkx foa j dkx ioa o x iq ; a j d fyma M ,d foa j d
ioaoukqii
a dfiqx ''''''
iqNlsKy
a fohka f.a oy f>daIdj wid fymaM, fofhda
oy f>daId meje;ajj
q dyq h'
fymaM,dkx foajdkx ioaox iq;j
a d wyd foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''
fymaM, fohka f.a oy f>daIdj wid wy fofhda oy
f>daId meje;ajj
q dyq h'
wydkx foajdkx ioaox iq;j
a d w;mamd foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''

70

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wy fohka f.a oy f>daIdj wid w;mam fofhda oy f>daId


meje;ajj
q dyq h'
w;mamdkx foajdkx ioaox iq;j
a d iqoiaid foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''
w;mam fohka f.a oy f>daIdj wid iqoiai fofhda oy
f>daId meje;ajj
q dyq h'
iqoiaidkx foajdkx ioaox iq;j
a d iqoiaiS foajd ioaoukqii
a dfiqx
''''''
iqoiai fohka f.a oy f>daIdj wid iqoiaiS fofhda oy
f>daId meje;ajj
q dyq h'
iqoiaik
S x foajdkx ioaox iq;j
a d wlKsGld foajd ioaoukqii
a dfiqx'
ta;x N.j;d ndrdKishx bism;fka .odfha wkq;;
a rx Ouplalx
mj;a;;
s x wmam;sj;a;h
s x iufKak jd n%dyaufKak jd foafk jd
udfk jd n%yu
a k
q d jd flak jd f,daliakaZ;s'
iqoiaiS fohka f.a oy f>daIdj wid wm f.a Nd.Hj;=ka jykafia
iska nrKei bism;k .odfhys wkq;;
a r jQ Ouplalh mj;ajk
,' th jkdyS Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda fofhl=g fyda
udrfhl=g fyda n%yu
a fhl=g fyda f,dalfhys fjk ljfrl=g fyda
fjkia l< fkd yelafla u hhs lshd wlksG fofhda oy f>daId
meje;a;j
= dyq h'
b;sy f;ak LfKak f;ak uqy;
q f
a ;ak hdj n%yu
a f,dald ioafoda
wN=.a.[a' wh[ap oioyiaiS f,dalOd;= ixlms imlms
imf'
tA laIKfhys u" tA fudfydf;ys u" n%yu
a f,dal h ;dla f o"
tA ;dla u f oy f>daIdj me;sr .sfha h' oi oyila f,dal Od;=j u
lmd h' ;ka u lmd h' n,j;a j lmd h'
wmamudfKda p W<dfrda Ndfida f,dafla md;=rfydais w;sll
a u
foajdkx foajdkqNdjkaZ;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

71

fohka f.a foajdkqNdjh blaujd .sh wm%udK jQ wdf,dalhla


f,dalfhys me;sr .sfha h'
w: fLda N.jd Wodkx Wodfkai(s
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia Wodkhla my< l<dyq h'
w[a [ dis j; fNda fldKa v [a f [da w[a [ dis j; fNda
fldKav[af[da;'s
Nj;a fldKav[a[ f;f tAldka;fhka u wjfndaO l<d' Nj;a
fldKav[a[ f;f tAldka;fhka u wjfndaO l<d'
b;s y s o x
wdhia u f;da
fldKa v [a [ ia i
w[a[dfldKav[af[da;f
a j kdux wfydaiZs ;s'
f wdldrfhka wdhq I a u ;a fldKa v [a [ hka jyka f ia g
w[a[dfldKav[a[ hk f kduh we;s jQfha h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

21' ip Nx. iq;a;x


^wdh i;Hh fnod oelau .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iuhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia nrKei bism;k .odfha jev jik fial' tl,ayS
Nd.Hj;=ka jykafia mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIqix>hd wu;d
jod< fial' tA NslaIQka jykafia,d o mskaj;=ka jykai he hs lshd
Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s;=re kakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh
jod< fial'
mskj
a ;a uyfKks" wry;a jQ iud inqoO
a jQ ;:d.;hka jykafia
iska nrKei bism;k .odfha wkq;;
a r jQ Ouplalh mj;ajk
,' f,dalfha fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda fofhl=g
fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha fjk lsisfjl=g
fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'

72

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tk f p;=rdh i;Hh Ouhka ms<sn| j m%ldY lsu h'


foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
tA ljr p;=rdh i;Hhka ms<sn|j o@
l k jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h' foaYkd lsu
h' meku h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h' .%y fldg
fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
fla yg .ekSu k jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
l ksreoaO u k jQ jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' meku h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
l ksreoaO u msKsi mj;sk m%;smodj k jQ jQ wdh i;Hh
ms<sn|j m%ldY lsu h' foaYkd lsu h' meku h' msysgqjd ;eu
h' jrKh lsu h' .%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg
lru h'
mskj
a ;a uyfKks" wry;a jQ iud inqoO
a jQ ;:d.;hka jykafia
iska nrKei bis;mk .odfha wkq;;
a r jQ Ou plalh mj;ajk
,' f,dalfhys fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda
fofhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfhys fjk
lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'
tk f p;=rdh i;Hh Ouhka ms<sn| j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
mskaj;a uyfKks" idmq;a; yd fud.a.,a,dkhka weiqre l<
hq;af;a h' idmq;a; yd fud.a.,a,dkhka Nckh l< hq;af;a h'
Tjqyq kqjKe;af;da h' in%yaupd NslaIQka jykafia,dg wkq.%y
olajkafkda h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

73

mskaj;a uyfKks" orejka jokakd jQ uEKshka h fia o


idmq;a;hka o tA wdldru h' Wmkakd jQ orejd j fmdaIKh lrk
;eke;a;d h fia o fud.a.,a,dkhka tA wdldru h' mskj
a ;a uyfKks"
idmq;a;hka fidajdka M,h wjfndaO lr .ekSu msKsi Y%djlhka
yslaujkafka h' fud.a.,a,dkhka by< ud.M,hka wjfndaO lr
.ekSu msKsi Y%djlhka yslaujkafka h'
mskj
a ;a uyfKks" idmq;;
a hka p;=rdh i;Hh Ouhka ms<n
s |
j ia;r jYfhka m%ldY lrkakg o foaYkd lrkakg o mKjkakg
o msysgqjd,kakg o jrKh lrkakg o .%y fldg olajkakg o
w;sYhska u m%lg lrjkakg o w;sYhska u olaI jkafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' fuh jod< iq.;hka
jykafia wdikfhka ke.sg .kaOl=hg msi jod< fial'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia jevu l< fkdfnda f,djlska
wdhqIau;a idmq;a;hka jykafia wdhqIau;a NslaIQka jykaie hs lshd
NslaIq ix>hd weu;=jdyq h' tA NslaIQka jykafia,d o ms%h wdhqIau;=ka
jykaie hs lshd wdhqIau;a idmq;a;hka jykafiag ms<s;=re kakdyq
h'
wdhqIau;a idmq;a;hka jykafia fuu foiqu jod< fial' m%sh
wdhqIau;=ka jykai" wry;a jQ iud inqoaO jQ ;:d.;hka jykafia
iska nrKei bis;mk .odfha wkq;;
a r jQ Ou plalh mj;ajk
,' f,dalfha fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g fyda fofhl=g
fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha fjk lsisfjl=g
fyda th fjkia l< fkd yelafla u'
tk f p;=rdh i;Hh Ouhka ms<sn| j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
tA ljr p;=rdh i;Hhka ms<sn|j o@
l k jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h' foaYkd lsu
h' meku h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h' .%y fldg

74

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'


fla yg .ekSu k jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
l ksreoaO u k jQ jQ wdh i;Hh ms<sn|j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' meku h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
l ksreoaO u msKsi mj;sk m%;smodj k jQ jQ wdh i;Hh
ms<sn|j m%ldY lsu h' foaYkd lsu h' meku h' msysgqjd ;eu
h' jrKh lsu h' .%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg
lru h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" l k jQ wdh i;Hh hkq l=ula o@
bmu o lls' crdjg m;a u o lls' frda.mSvd je<u o
lls' urKh o lls' fidal je<mS yd ldhsl udkisl la o iqiq
fy<S o lls' leu;s jkakd jQ hula fkd ,ef k th o lls'
ixlafIamfhka lsfjd;a mxp WmdodkialkaOfhda u lls'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" bmu hkq l=ula o@
tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal ;=< h Wm;la weoao h
yg .ekSula weoao u l=il nei .ekSula weoao fYaI Wm;la
weoao WmdodkialkaOhka f.a my< ula weoao weia lka wd
wdh;khka f.a ,eula weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS
bmu he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" crdjg m;a u hkq l=ula o@
tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal ;=< h ula weoao rd
hk iajNdjhla weoao o;a wdfhys leula weoao flia wdfhys
meiSula weoao ifuys /<s jeula weoao wdhqIhd f.a f.ula weoao
weia wd brka f.a fudaard hdula weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh
jkdyS crdjg m;a u he hs lshkq ,nkafka h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

75

ms%h wdhqIau;=ka jykai" urKh hkq l=ula o@


tA tA i;ajhka f.a tA tA i;aj f,dal j,ska h pq; ula weoao
pq; jk iajNdjhla weoao hEula weoao w;=reoyka ula weoao
urKhg m;a ula weoao lh lsula weoao WmdokialkaOhka
f.a hdula weoao Yrfha neyer oeula weoao m%sh wdhqIau;=ka
jykai" fuh jkdyS urKh hehs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fidalh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" Odldr m;a w;ka ljr fyda
m;lska mSvd k flfkl=ka yg Odldr m;a w;ka bjish
fkd yels llska fokd k flfkl=ka yg h lsis fidal
lsula weoao fidalfhka ;eula weoao fidalSj isk iajNdjhla
weoao is; ojd,k fidalhla weoao ys; yd;ami ojd,k fidalhla
weoao m%h
s wdhqIu
a ;=ka jykai fuh jkdyS fidalh hhs lshkq ,nkafka
h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" y~d je<mSu hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" Odldr m;a w;ka ljr fyda
m;lska mSvd k flfkl=ka yg Odldr m;a w;ka bjish
fkd yels llska fokd k flfkl=ka yg h y~d je<mSula
weoao k f.d;a lshka je<mSula weoao y~d je<fmk iajNdjhla
weoao k f.d;a lshka y~d je<fmk iajNdjhlaweoao m%sh
wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS y~d je<mSu he hs lshkq ,nkafka
h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ldhsl l hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" ldhsl j yg .kakd jQ bjish fkd
yels jQ h lla weoao ldhslj yg .kakd jQ wys fokd weoao
lfhys iamYfhka yg .kakd jQ la yd wys fokd weoao |jk
iajNdjhla weoao ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS ldhsl l he
hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" udkisl l hkq l=ula o@

76

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ms%h wdhqIau;=ka jykai" udkisl j yg .kakd jQ bjish fkd


yels jQ h lla weoao udkislj yg .kakd jQ wys fokd weoao
ukfia iamYfhka yg .kakd jQ la yd wys fokd weoao |jk
iajNdjhla weoao weoao ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS udkisl
l he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" la mSvd .ek is;ka iqiq fy<Su hkq
l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" Odldr m;a w;ka ljr fyda
m;lska mSvd k flfkl=ka yg Odldr m;a w;ka l
k flfkl=ka yg we;s jkakd jQ h fjfyila weoao tA .ek is;
is;d h iqiq fy<Sula weoao uy;a fjfyig m;a ula weoao tA
.ek is; is;d iqiq fy<k iajNdjhla weoao fuh jkdyS la mSvd
.ek is;ka iqiq fy<Su he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" leu;s jkakd jQ hula fkd ,ef l
hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" bmu Wreu lr .;a i;ajhka yg
fujeks fohla ,eug leue;a;la Wmkafka h' wfka tAldka;fhka
u wms jkdyS bmu Wreu lr fkd .kakfuda k tAldka;fhka u
bmu wm lrd fkd mefKkafka k fld;r fyd| o lshd h'
tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska Wod lr .kakg fkd
yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh fkd ,ef l h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" crdj Wreu lr .;a i;ajhka yg
fujeks fohla ,eug leue;a;la Wmkafka h' wfka tAldka;fhka
u wms jkdyS crdjg m;a u Wreu lr fkd .kakfuda k
tAldka;fhka u crdj wm lrd fkd mefKkafka k fld;r
fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska Wod lr
.kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh fkd
,ef l h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" f,v lg m;a u Wreu lr .;a
i;ajhka yg fujeks fohla ,eug leue;a;la Wmkafka h' wfka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

77

tAldka;fhka u wms jkdyS f,v lg m;a u Wreu lr fkd


.kakfuda k tAldka;fhka u f,v la wm lrd fkd mefKkafka
k fldhsr fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ
muKska Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd
jQ foh fkd ,ef l h'
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" urKhg m;a u Wreu lr .;a i;ajhka
yg fujeks fohla ,eug leue;a;la Wmkafka h' wfka
tAldka;fhka u wms jkdyS urKhg m;a u Wreu lr fkd .kakfuda
k tAldka;fhka u urKh wm lrd fkd mefKkafka k
fld;r fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS leue;a; ;snQ muKska
Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o leu;s jkakd jQ foh
fkd ,ef l h'
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" fidal je<mS la fodkai iqi
q fy<S
Wreu lr .;a i;ajhka yg fujeks fohla ,eug leue;a;la
Wmkafka h' wfka tAldka;fhka u wms jkdyS fidal je<mS la
fodkia iqiq fy<S Wreu lr fkd .kakfuda k tAldka;fhka
u fida l je<mS la fodkia iq i q fy<S wm lrd fkd
mefKkafka k fld;r fyd| o lshd h' tfy;a th jkdyS
leue;a; ;snQ muKska Wod lr .kakg fkd yelafla u h' fuh o
leu;s jkakd jQ foh fkd ,ef l h'
ms % h wdhq I a u ;= k a jyka i " ixla f Ia m fhka lS f jd;a mxp
WmdodkialkaOfhda u l hkq l=ula o@
tk f rEm WmdodkialkaOh h' fokd WmdodkialkaOh h'
i[a[d WmdodkialkaOh h' ixialdr WmdodkialkaOh h' [a[dK
Wmdodkia l ka O h h' ms % h wdhq I a u ;= k a jyka i " fuh jkdyS
ixlafIamfhka lshk ,o mxp WmdodkialkaO l he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" l yg .ekSu k jQ wdh i;Hh hkq
l=ula o@
mqkNjh we;s lrkakd jQ wdYajdofhka wef,kakd jQ tA tA ;ek

78

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

i;=ka ms<s.kakd jQ h f ;Kaydjla weoao th hs' tk ldu


;Kaydj h' Nj ;Kaydj h' Nj ;Kaydj h' m%sh wdhqIau;=ka
jykai fuh jkdyS l yg .ekSu k jQ wdh i;Hh he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" l ksreoaO u k jQ wdh i;Hh
hkq l=ula o@
tA ;Kayd f u b;s ke;=j fkd we,afuka h ksreoaO ula
weoao w;a yeula weoao re lsula weoao ksoyia ula weoao wd,
rys; ula weoao th hs' ms%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS l
ksreoaO u k jQ wdh i;Hh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" l ksreoaO u msKsi mj;sk m%;smodj
k jQ wdh i;Hh hkq l=ula o@
tA jkdyS f wdh wIagdx.sl ud.h u h' tk" iud h
o iud ixl,amh o iud jdpd o iud luka;h o iud
wdjh o iud jdhduh o iu i;sh o iud iudh o hk fuh
hs'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud h hkq l=ula o@
msh
% wdhqIu
a ;=ka jykai" laL wdh i;Hh ms<n
s | j h wjfndaO
[dKhla weoao laL iuqoh wdh i;Hh ms<sn| j h wjfndaO
[dKhla weoao laL ksfrdaO wdh i;Hh ms<sn| j h wjfndaO
[dKhla weoao laL ksfrdaO .dkS m%;smod wdh i;Hh ms<sn| j
h wjfndaO [dKhla weoao m%sh wdhqIau;=ka jykai fuh jkdyS
iud h he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud ixl,amh hkq l=ula o@
fkla L u ixl,a m h h' wjHdmdo ixl,a m h h' wys x id
ixl,amh h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iud ixl,amh
he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud jdpd hkq l=ula o@

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

79

fndre lSfuka je<lS isu h' fla,d lSfuka je<lS isu h'
mreI jpk lSfuka je<lS isu h' ysia jpk lSfuka je<lS isu
h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iud jdpd he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud luka; hkq l=ula o@
m%dK>d;fhka je<lS isu h' fidrl lsfuka je<lS isu
h' jer ldufiajkfhka je<lS isu h' ms%h wdhqIau;=ka jykai"
fuh jkdyS iud luka; he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud wdj hkq l=ula o@
fu lrefKys,d wdh Y%djlhd ;Hd wdjh re fldg b;d
Odl f,i ;h .; lrkafka h' ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh
jkdyS iud wdj he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud jdhdu hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fu lrefKys,d NslaIqj ;j u yg
fkd .;a;d jQ mdmS wl=i, Ouhka yg fkd .ekSu msKsi leue;a;
Wmojkafka h' jEh lrkafka h' h wrUkafka h' is; oe
fldg .kafka h' n,j;a j h .kafka h'
yg .;a;d jQ mdmS wl=i, Ouhka m%ydKh lsu msKi
s leue;a;
Wmojkafka h' jEh lrkafka h' h wrUkafka h' is; oe
fldg .kafka h' n,j;a j h .kafka h'
yg fkd .;a;d jQ l=i, Ouhka Wmojd .ekSu msKsi leue;a;
Wmojkafka h' jEh lrkafka h' h wrUkafka h' is; oe
fldg .kafka h' n,j;a j h .kafka h'
yg .;a;d jQ l=i, Ouhka mj;skq msKsi" uq,d fkd u msKsi
je hqKq lr .ekSu msKsi mq, njg m;a lr .ekSu msKsi
Ndjkdfjka imQK lr .ekSu msKsi leue;a; Wmojkafka h'
jEh lrkafka h' h wrUkafka h' is; oe fldg .kafka h'
n,j;a j h .kafka h'ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iud

80

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jdhdu he hs lshkq ,nkafka h'


ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud i;sh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fulrefKys ,d NslaIqj lh ms<sn|j
flf,ia ;jk fhka hq;= j ukd kqjKska hq;= j isysfhka hq;=j
f,dalfhys we,S .e re fldg ldhdkqmiaikd Ndjkdfjka l,a
f.jkafka h'
fokdjka ms<n
s |j flf,ia ;jk fhka hq;= j ukd kqjKska
hq;= j isysfhka hq;=j f,dalfhys we,S .e re fldg
fokdkqmiaikd Ndjkdfjka l,a f.jkafka h'
is; ms<sn|j flf,ia ;jk fhka hq;= j ukd kqjKska hq;=
j isyf
s hka hq;j
= f,dalfhys we,S .e re fldg ;a;dkqmiaikd
Ndjkdfjka l,a f.jkafka h'
Ouhka ms<sn|j flf,ia ;jk fhka hq;= j ukd kqjKska
hq;= j isysfhka hq;=j f,dalfhys we,S .e re fldg
Oudkqmiaikd Ndjkdfjka l,a f.jkafka h' ms%h wdhqIau;=ka
jykai" fuh jkdyS iud i;sh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" iud iudh hkq l=ula o@
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fu lrefKys,d NslaIqj lduhkaf.ka
fjka fuka u wl=i, Ouhka f.ka fjka fuka u ;l iys;
jQ pdr iys; jQ flfhka yg .;a;d jQ m%S;sh yd iemh we;a;d jQ
m<uq fjks OHdkh Wmojd f.k jdih lrkafka h'
;l pdrhka f.a ixisfuka u ;u wNHka;rfha n,j;a
meyefuka hq;= j isf;a tl`. nfjka hq;= j ;l pdr rys; jQ
iudfhka yg .;a;d jQ m%S;sh yd iemh we;a;d jQ fojks OHdkh
Wmojdf.k jdih lrkafka h'
mS;
% h
s flfrys fkd we,afuka isyf
s hka yd kqjKska hq;= j lfhka
iemh o ka WfmalaId iy.; j isysfhka hq;= j jdih lrkafka
h' wdhka jykafia,d WfmalaId iy.;j isysfhka hq;= j iemfia

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

81

jdih lsu he hs mjik ,oaod jQ tA ;=ka fjks OHdkh o Wmojd


f.k jdih lrkafka h'
iemh o m%ydKh lsfuka l o m%ydKh lsfuka m<uqfjka u
fidkia fodkia fol ke;s lsfuka la rys; jQ iem rys; jQ
mdY=oaO isysfhka hq;= jQ WfmalaIdj we;a;d jQ y;r fjks OHdkh
Wmojdf.k jdih lrkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS iud iudh he hs lshkq
,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" fuh jkdyS l ksreoaO u msKsi
mj;sk m%;smodjd k jQ wdh i;Hh he hs lshkq ,nkafka h'
ms%h wdhqIau;=ka jykai" wry;a jQ iud inqoaO jQ ;:d.;hka
jykafia iska nrKei bis;mk .odfha wkq;;
a r jQ Ou plalh
mj;ajk ,' f,dalfhys fjk Y%uKfhl=g fyda n%dyauKfhl=g
fyda fofhl=g fyda udrfhl=g fyda n%yaufhl=g fyda f,dalfha
fjk lsisfjl=g fyda th fjkia l< fkd yelafla u h'
tk f p;=rdh i;Hh Ouhka ms<sn| j m%ldY lsu h'
foaYkd lsu h' mekeu h' msysgqjd ;eu h' jrKh lsu h'
.%y fldg fmkau h' w;sYhska u m%lg lru h'
wdhqIau;a idmq;a;hka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;a
we;s tA NslaIQka jykafia,d wdhqIau;a idmq;a;hkafia f.a foaYkdj
i;=ka ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

^oila foiqu ks&

82

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

w;sfl foaYkd
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
22' liSNdroajdc iq;a;x
^liSNdroajdc yg jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iuhl Nd.Hj;=ka jykafia


u.O ckmofhys ol=Kq llrfhys n%dyauK l=,k
S hka f.a tAlkd,d
k .fuys jev jik fial'
tiufhys liSNdroajdc k n%dyauKfhl= f.a l=Uqr iS iEu
msKsi k`.=,a mkaishhla muK fhdojd ;snqfka h'
tl,ays Nd.Hj;=ka jykafia fmrjref isjqre fmdrjd f.k
isjqr;a md;%h;a /f.k liSNdroajdc n%dyauKhd f.a iS idk ;ek
msys foig jevu l< fial' tA fudfyd; jkdyS liSNdroajdc
n%dyauKhd f.a ^iS idk msig& wdydr fnok f,dj h' Nd.Hj;=ka
jykafia o tu wdydr fnok ;ekg jevu l< fial'
jevu fldg tl;amiaj is fial' ms~q msKsi jevu fldg
ishd jQ Nd.Hj;=ka jykafiaj liSNdroajdc n%dyauKhd gqf h'
tfia oel Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isfha h'
tnd Y%uKh uu jkdyS iSidk flfkla fj' jmqrk flfkla
fj' iSiE o fldg jems o fldg wkqNj lrk flfkla fj'
Tn o Y%uKh iS iE hq;af;a h' jemsh hq;af;a h' iS iE o fldg
jems o fldg wkqNj l< hq;af;a h'
mskaj;a n%dyauKh" uu o iSidk flfkla fj' jmqrk flfkla
fj' iSiE o fldg jems o fldg wkqNj lrk flfkla fj'
wms jkdyS mskaj;a f.!;uhka f.a ^iS idk jmqrk& h .ila
fyda k`.=,la fyda flgla fyda .jhka fyda fkd u olskafkuq'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

83

tfia kuq;a mskj


a ;a f.!;uhdfKda" fufia mjikakdyq h' n%dyauKh
uu o iSidk flfkla fj' jmqrk flfkla fj' iSiE o fldg
jems o fldg wkqNj lrk flfkla fj hs lshd h' tl,ayS
liSNdroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska fufia
lSf h'
1'

mjik kuqq Tn f.dfhl= lshd wo


wms fkdu olsuq f.d;ek Tn f.a in|
oek .kq leu;s fjuq wms Tfn f.d;ek o
mjikq uekj wmyg th flf,il o

2' ioaOd cx ;fmda jq


m[a[d f hq.kx.,x
ys Bid ufkda fhd;a;x
i;s f Md,mdpkx
2' cqjg ieoeye h - jeis oyrh ;mi
kqjK o uf.a - k`.=, yd h.i ,i
k.=,si ,ecdj h - /yekh uki
yS je,yd flg i<lkq i;sh f,i
3' ldh.=;af;da j.=;af;da
wdydf Wof hf;da
ipx lfrda ksoaodkx
fidarpx f mfudapkx
3' lh yd jpkh o uu /lf.k is
oekf.k muK wyr o wkqNj lr
hym; yek kslska i;mj
i,ik iem; ykd f.k uu fo
4' hx f OqrfOdarhayx
fhda.lafudjdykx
.P;s wksj;a;ka;x
h;a: .ka;ajd k fidap;s

84

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

4' h uf.a nr Wiq,k ork foh


fhduq ;sfnkafka wu ksjk fj;u h
hhs lsis ;ekl keje;Sula ke;sj th
.sh g tA ;ekg we;s fkdf fYdalh
5' tAjfid liS lGd
id fyda;s wu;maM,d
tA;x lisx lis;ajdk
inlaLd muqp;SZ ;s
5' udf.a iS iEu flref f f,i h
tA iS iEu ;=< ,enqfka wu M,h
f f,iska iS iEu l< g
yeu lska w;a fohs tu g
tl,ayS liSNdroajdc n%dyauK f;f f,dl= rka nkla f.k
tys lsn;la jvd Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s.eka h' mskaj;a
f.!;uhka jykafia wud M, ,nd fokakd jQ iS iEu lrk fyhska
mskaj;dKka o f.dfhla u h'
6' .d:dNs.S;x f wfNdacfkhHx
imiai;x n%dyauK fkai Ofuda
.d:dNs.S;x mkqoka;s nqoaOd
Of i;S n%dyauK jq;a;sfid
6' j<|kq iqiq ke; .Sfhka ,o fndcqk
is; o fkd f flfkl=g oyf /k
nqjre fkd j<|;s .Sfhka ,o fndcqk
i<lkq nuqK fuh oyuls f,dj ;sfnk
7' w[af[ak p flaj,Skx ufyaisx
Kdijx l=lal=p jQmika;x
wkafkak mdfkak WmGyiaiq
fL;a;x ys ;x mq[a[fmaLiai fyda;SZ;s
7' msmqka .=K oka imsrek W;=ukag
ikaiqka .;s ork ksflf,ia ry;=kag

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

85

wyka mekska tA W;=uka i<lkag


iqiq h nuqK msx fl; ykd.kag
tfia k mskaj;a f.!;uhka jykai" u f ls n; ljr
flfkl=g fokafk o@
mskaj;a n%dyauKh" fohka iys; jQ" ureka iys; jQ" nUqka
iys; jQ Y%uKn%dyauKhka iys; jQ fo ksia m%cdfjka hq;=
f,dalfhys hful=g jkdyS tA lsn; je< l,ayS ukdfldg rjkafka
k tA flkd jkdyS ;:d.;hka jykafia kula fyda ;:d.;
Y%djlfhla yer fjk lsisfjl= fkd jk nj uu ols' tfia k
mskaj;a n%dyauKh Tn f lsn; /f.k ks,a ;K fkd ue;s ;ekl
fyda oukq uekj' m%dKSka rys; c,fhys fyda md fldg y< uekj'
tl,ayS liSNdroajdc n%dyauK f;f tA lsn; f.k m%dKSka
rys; c,fhys md fldg yefha h' tff,ys c,fha oeuQ tA lsn;
hk yka hqla; j hk yka hqla; j oukakg
mgka .;af;a h' fndfyda fihska oukakg mgka .;af;a h'
ojila uq,af,a r;a jQ yS je,la jkdyS c,hg oeuQ l,ayS
hk yka hqla; j hk yka oukafka fndfyda fihska
oukafka h fiao tA wdldrfhka u c,fha oeuQ tA lsn;
hk yka hqla; j hk yka hqla; j oukakg mgka
.;af;a h' fndfyda fia oukakg mgka .;af;a h'
tl,ayS ixf.hg m;a jqKd jQ f,duq vy.ekajqkd jQ tA
liSNdroajdc n%dyauK f;f Nd.Hj;=ka jykafia fj; meKsfha
h' tfia meK Nd.Hj;=ka jykafia f.a ism;=,a wi, isriska je|
je Nd.Hj;=ka jykafia g fufia mejiqf h'
mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka
jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
h wdldrfhka o" ie`.e ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkafka
h wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg y u. fmkajd fokafka
h wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd wf
f;,a mykla orkafka h wdldrfhka o tfihska u mskaj;a

86

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f.!;uhka jykafia iska fkdfhla wdldrfhka ioaOuh m%ldY


lrk ,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK h'
ioaOuh o NslI
a q ix>hd o uu irK h' tA uu o mskj
a ;a f.!;uhka
jykafia f.a imfhys me nj ,njd Wmimodj o ,njd
liSNdroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafia f.aimfhys me
nj ,enqf h' Wmimodj o ,enqf h'
me Wmimodj ,o fkdfnda l,lska msfika fjka jqKd jQ
yqfol,d jQ flf,ia ;jk fhka hq;= jQ fofjks fldg oyfuys
yeisfrkakd jQ h l=, mq;f
% hla jkdyS h w:hla msKi
s .syf
s .hska
kslau ukd fldg meoaog meKsfha f o wdhqIau;a Ndroajdchka
jykafia o ;ud ;=< we;s lr .;a;d jQ wjfndaO [dKfhka hqla;
j W;= me ;fha tl u wruqK jQ ta wry;ajh f ;fha
u idlaId;a fldg Bg meK jdih l<dyq h'
^fufia& h<s h<s bmfok iajNdjh wjika .sfha h' W;=
;hla .; lrk ,oafoa h' ksjk msKsi l<hq;= jQ yeu fohla u
lrk ,oafoa h' kej; lsis od mqkNjhla ke;af;a he hs ukdj
wjfndaO lrk ,oafoa h' wdhqIau;a Ndroajdc f;rKqfjda ry;ka
jykafia,d w;r flfkla njg m;a jQjdyq h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

23' wd,jl iq;a;x


^wd,jlhd yg jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia


w< kqjr w, hl= f.a jdi Njfkys jev is fial'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia fj; w, hl= meKsfha h' tfia
meK Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isfha h'
tnd Y%uKh" fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g je fial'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

87

tnd Y%uKh" h,s we;=<g mefKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs


lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g je fial'
fojeks jrg o w< hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isfha h' tnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks"
hs lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g je fial'
tnd Y%uKh" h,s we;=<g mefKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g je fial'
;=ka jk jrg o w< hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isfha h' tnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' fyd|hs wdhqIau;=ks"
hs lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia msg;g je fial'
tnd Y%uKh" h,s we;=<g mefKkq' fyd|hs wdhqIau;=ks" hs
lshd jodrd Nd.Hj;=ka jykafia we;=<g je fial'
y;r jk jrg o w< hld Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid
isfha h' tnd Y%uKh fu;kska msg;a fjkq' wdhqIau;=ks" uu
fu;ekska msg;g fkd hkafk' Tng l< yels fohla f k"
oeka th l< uekj'
tnd Y%uKh f;dmf.ka uu m%YaK wikafk' bka tA .ek
ms<s;=re fkd fokafkys k f;dm f.a is; fyda fmr<d oukafk'
f;dm f.a yoj; fyda m,d oukafk' md j,ska f.k fyda .`.ska
tf;rg islrkafk'
wdhqIau;=ks" fohka iys; jQ" ureka iys; jQ" nUqka iys; jQ"
Y%uKn%dyauKhka iys; jQ fo ksia m%cdfjka hq;= f,dalfhys ud
f.a is; fmr<d oeh yels flfkl=ka fyda yoj; m,d oeh yels
flfkl=ka fyda md j,ska f.k .`.ska tf;rg is lr oeh yels
flfkl=ka fyda uu k fkd ols' tkuq wdhqIau;=ks" Tn leu;s
ldrKdjka uf.ka uiqj uekj'
tl,ays w, hld Nd.Hj;=ka jykafiag .d:djlska mjid isfha
h'

88

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

1' lsxiQZO ;a;x mqiiai fiGx


lsxiq iqkafkda iqLudZjyd;s
lsxiq yf id;rx ridkx
l:x x ;udyq fiGkaZ;s
1' ljr
ljr
ljr
ljr

Okh o mqreIhd yg W;= jkafka


lreK o mqre l< g iem ,efnkafka
rih o f,df hqre u rih jkafka
h o .; lrk g W;= jkafka

2' ioaZO ;a;x mqiiai fiGx


Ofuda iqkafkda iqLudZjyd;s
ipx yf id;rx ridkx
m[a[dx ;udyq fiGkaZ;s
2' ieoeye Okh hs mqreIhd yg W;= jkafka
fidre oyuhs mqre l< g iem ,efnkafka
wdh i;Hh hs f,df hqre u rih jkafka
keKe;s h hs .; lrk g W;= jkafka
3' l:xiq
l:xiq
l:xiq
l:xiq

;r;S >x
;r;s wKaKjx
laLx wf;s
miqCO;S

3' iev fhka tf;r meK .kafk flf,iska o@


iuqqfrka tf;r f.dv hkafk flf,iska o@
Nj lska w; .e,fjkafk flf,iska o@
;h msis j nn<kafk flf,iska o@
4' ioaOdh ;r;S >x
wmamudfoak wKaKjx
fhak laLx wf;s
m[a[dh miqCO;s
4' ieoeyefhks iev fhka tf;r mek .kafk
fkdu mudfjks iir iuqfrka f.dv hkafk

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fhka blau f.dia Nj lska .e,fjkafk


keK nf,ka u h f,df h msis fjkafk
5' l:xiq ,Nf;a m[a[x
l:xiq kaof;a Okx
l:xiq ls;a;sx mmafmda;s
l:x ;a;dks .ka:;s
wiaud f,dald mrx f,dalx
l:x fmp k fidap;s
5' flf,iska o u.g kqjK we;s lr .kafk @
flf,iska o flfkl= f,dj Okh /ia lr.kafk @
flf,iska o flfkl= f.a fyd| kula me;sfrkafk @
flf,iska o hy ;=rka msi ,en .kafk @
fudf,dj yer - mrf,djg .sh g
flf,iska o fYdalhla ke;s fjkafk @
6' ioaodydfkda wry;x
Oux ksndkm;a;shd
iqiaiQ;d ,Nf;a m[a[x
wmamu;af;da plaLfKda
6' wud ksjk g muqKqjd,k - oy mji;s ry;a uqksjre
ieoeye is;a tys Wmojdf.k - ukd fldg tA nK widf.k
weiQ oyug is; fhdud f.k
mud fkd u thg k;= - uikd g kqjK u;= f'
7' m;srEmld Oqrjd
WGd;d kaof;a Okx
ifk ls;a;sx mmafmda;s
oox ;a;dks .ka:;s
7' ndrf.k tk j.lS yeu
fhka lghq;= o lrkd
fkd miqniskd fhka hq;=
flfkl= f k

89

90

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

/ia lrhs fya ish Okh u


ienE nia mjik flkd
,nhs f,dj fyd| ku ukd
hyjka fidhkd flkd
h hq;= h yeu oka ukd
8' hiafiaZf;a p;=frda Oud
ioaOiai >rfisfkda
ipx Ofuda ;S pdf.da
i f fmp k fidap;s
8' ieoeyej;a mskajf;l= yg - .sysf.hs jikd
mj;sk fgl - oy i;rla f lshkd
ienE nia mejiSu o - jegfyk kqjK ;snqu o
W;aiyh mej;Su o - oka fokag yels u o
fjd ;sfnk g - f.jkd ;fha
mrf,dj .sh lf,l - fYdal fkd lrhs thd lsis g
9' bx> w[af[aZms mqPiaiq
mq:qiuKn%dyaufKa
h ipd oud pd.d
Lka;Hd NsfhHda k c;s
9' tfyk Tn yg f .ek - kE k oek .kakg
f,df fjk Y%uK nuqKka - fj;g f.dia uid n,kq uek
ienE nilg - bkashka oukhlg
oka meka msug - bjiSfuka
je;r jQ - ;j;a lsisjla
f,df fjk - we;s oe hs lshd
10' l:kakqZodks mqfPhHx
mq:q iuKn%dyaufKa
fidaZyx wc mcdkd
fhda w;af:da imrdhsflda
10' wfka mskaj;a N.j;dfKks"

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

91

f,df iskd fjk - Y%uK nuqKkaf.ka


l=ug k ud h<s wikag o @
oek .;s wo is;= f,ig uu
fuf,dj - mrf,dj iem; ,en fok ish lreKq u
11' w;a:dh j; f nqoafOda
jdidhdZ,ud.ud
fidaZyx wc mcdkd
h;a: kakx uymaM,x
11' ieneka u nq ifka Tn - ud flfrys lreKdfjka
je fial f w< Njkg
h W;= flfkl=ka yg - ka fohska uyM, ,efnhs k
msh hq;= tA W;= uqkska - oek .;s uu wo fka
12' fidaZyx piaid
.dud .dux mqrd mqrx
kuiaiudfkda inqoaOx
Ouiai p iqOu;kaZ;s
12' kuka inq rcdKka - wisu;a o ri wudjka
mjika f,dj h - .ka .u
weo mji uu rka rg
fufia lS w< hl= f;f Nd.Hj;=ka jykafiag fufia o
mjid isfha h'
mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka
jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
h wdldrfhka o" ie`.e ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkafka
h wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg y u. fmkajd fokafka
h wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd wf
f;,a mykla orkafka h wdldrfhka o' tfihska u mskaj;a
f.!;uhka jykafia iska fkdfhla wdldrfhka ioaOuh m%ldY
lrk ,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK h'
ioaOuh o NslI
a q ix>hd o uu irK h' mskj
a ;a f.!uhka jykafia

92

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wo mgka ud .ek o ;sfnk ;=rd u f;rejka irK .sh


Wmdilfhl= jYfhka ms<s.kakd fialajd'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

24' ji, iq;a;x


^ji,hd .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;a nqrcdKka


jykafia ieje;a kqjr f;jk k jQ wfkams~q isgq;=ud f.a
wdrdufhys jevis fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia fmrjrefjys
isjqre ye| fmdrjd f.k md;%h o fomg isjqre o f.k ieje;a
kqjrg msvq isd je fial'
tiufhys ^.sks mqok n%dyauKfhla jQ& w.a.slNdroajdc k
n%dyauKhd f.a ksjfiys .sks o,ajk ,oafoa h' tl,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia ieje;a kqjr f. ms<sfj<ska ms~q msKsi jevu lrk fiala
w.a.sl Ndroajdc n%dyauKhd f.a ksjig o jevu l< fial'
w.a.sl Ndroajdc n%dyauKhd Nd.Hj;=ka jykafia jkq r u
gqf h' tfia oel Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mjid isfha h'
tnd ysi uq~q l< ;eke;a;" T;eku iskq' tnd Y%uKh T;eku
iskq' tnd ji,h T;eku iskq' fufia lS l,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia w.a.slNdroajdc n%dyauKhd yg fufia jod< fial'
mskaj;a n%dyauKh" ji,fhl= u .ek fyda ji,fhl= njg m;a
lrjkakd jQ ldrKd .ek Tn okakjd o@
mskaj;a f.!;uhdfKks" ji,fhl= u .ek fyda ji,fhl=
njg m;a lrjk ldrKd .ek uu k fkd okafk' mskaj;a
f.!;uhdKka jykafia ud yg oy foikq uekj' tg ji,fhl=
u .ek o ji,fhl= njg m;a lrjk ldrKd .ek o uu oek
.kafk'
tfia k mskaj;a n%dyauKh" fydka wid f.k ish hq;af;a

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

93

h' is; ukd fldg fhduq lr h hq;af;a h' th lshd fokafk'


tfiah mskaj;dfKks hs lshd w.a.slNdroajdc n%dyauKhd
Nd.Hj;=ka jykafiag ms<s;=re kafka h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh
jod< fial'
1'

fl%daOfhka hq;= ffjr nkd


mgq ,dul .=K o ulkd
igq j udhdj mdkd
flkd o; hq;= ji, f,iskd

2' u l=iska cqjka bmk


i;=ka fuf,df hfula jkik
ohdjla ke;s tu i;=ka .ek
o; hq;= h Tyq ji, ,isk
3' . ksh . f.dre lrf.k
meyer f.k tA . o jkik
,nhs .eryq uy fidfrl= hk
o; hq;= h ji,fhl= ,isk
4' .ul fyda jk wrfK ;sfnkd
hfula fjo yslre o iskd
kqka th fidrl o lrkd
flkd o; hq;= ji, f,iskd
5' f.j lshka Khla wrf.k
b,a l, th fkd mek hk
fudk Khla fj o f.h hq;= ;g@
lshk fudyq ji,fhls yeu g
6' uyu.l hk msi kik
Tjqka f.k hk nvq o /f.k
iq fohla fyda meyerf.k hk
flkd ji,h f,df ykk
7' ;ud fyda fjk flfkl= fjkqfjka
Okh fyda fjk fohla fjkqfjka

94

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wik g rjghs o fndrefjka


tA flkd ji,fhls fuf,iska
8' [d;s ;=rka f.a wUqka fj;
ieyeis f,i fyda leue;af;ka hk
l=, is;a | jrfo yeisfrk
flkd o; hq;= ji, ,isk
9' fyd|g ld jik is fia
orefjd muKla is;s iqj fia
rk umsfhd ji;s l fia
fudjqka ji,h okqj fuf,fia
10' udmshka yd fidfydhqrka .ek
kE ishka yg fyda lla fok
fldamfhka fodia mfrdia mjik
flkd ji,h okqj fuf,isk
11' wik g u.g wre;la
lshd fokafka yeug m;la
fodvhs ie isk ,ila
fudyqg we;af;a ji, is;la
12' hfula m l lrk ryfia
fkdu olSjd ud j fuf,fia
is;d ijhs m o is fia
o; hq;= h ji,hd fuf,fia
13' hfula msg f.orlg .sh g
fyd|g ld i;=gq isg
h<s Tjqka ;u f.or wd g
ji,hd u h fkd i<lk g
14' Y%uK nuqKka ksji fj; tk g
.S hhka mjd mefKk
rjghs o fndre nia o lshk
Tyq j o; hq;= ji, ,isk

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

15' hfula fndcqkla lk fj,djg


Y%uK nuqKka f.or wd g
lsis;a fkd fokd fodia kd isg
ji,hl= f Tyq o fuf,ig
16' hula ,enqug leue;s fjkd
oek oek u fndre nia u lshkd
igq j fj; fj,S iskd
ji,fhls fudyq f,df iskd
17' ;ud .ek fudyq ys;d f,dl=jg
wfkla yeu fok fy<k my<g
ySk .;s yrjka udfkg
ji,fhla fjhs Tyq yenEjg
18' fldam is; f,daNfhka fjfka
uiqre ,dul me;= msrefka
lm ,ecd h o keiqfKa
ji,fhls Tyq olskq fidfka
19' hfula iud inqka yg
.sys me ;u f.da, msig
lrhs k kskaod wkqka yg
ji,fhla f Tyq o fuf,ig
20' hfula ys; flf,iqka mqfrdaf.k
ry;a nj rmd is k
nUqka iys; jq f,dju rjgk
uy fidfrla f Tyq o ks;sfhk
fuh o; hq;af;a h fidk
wOu ji, fohla f,isk
lshk , ud fufia Tn yg
o; hq;= h ji,hd fuf,ig
21' Wm;lska ji,fhl= fkd u f
Wm;lska nuqfKl=;a fkd u f

95

96

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;ud f.a jrka ji, f


;u hym;ska nuqfKl=;a f
22' okqj ksoiqk oeka lshd fok
h orefjla iefvd,a f.orl
Whk n uia mrmqfrka tk
Tyq f. ku h ud;x. hk
23' ud;x. iqm;, j .sh i|
f,dj ,n jQ ls;a hiia ueo
rcqka nuqKka meK frdo ne|
lf<da Wjgeka ish msia ueo
24' fof,djg hk hdkhg ke.
hka flf,iqka fkd ue;s uy u
is|,ka l iqjh is; <
.sfha fyf;f nUf,djg w.
25' Wm; nUf,dj j<lajkakg
fkd yels h ;u iefvd,a l=,hg
fo u;=rk nuqKq msig
lsj hq;=h tl fohla fuf,ig
26' Tjqka w;f ks;r ia fj;s
lrk ml fkd ue;s wkque;s
Tjqka yg f f,dj u .ry;s
mrf,dj o .;shla fj; h;s
fkd yels u h ;u nuqKq l=,hg
.;s .erys<s j<lajkakg
27' Wm;lska ji,fhl= fkd u f
Wm;lska nuqfKl=;a fkd u f
;ud f.a jrka ji, f
;u hym;ska nuqfKl=;a f
fuu foiqu jod< l,ays w.a.slNdroajdc n%dyauK f;f
Nd.Hj;=ka jykafiag fufia mejeiS h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

97

mskaj;a f.!;uhka jykai" b;d iqkaor h' mskaj;a f.!;uhka


jykai b;d iqkaor h" hgg ye/ we;s fohla Wvg yrjd ;nkafka
h wdldrfhka o" ie`.e ;snqkd jQ fohla u;= fldg olajkaafka
h wdldrfhka o" uxuq<d jQ flfkl=ka yg y u. fmkajd fokafka
h wdldrfhka o" weia we;af;da rEm olskakdyq he hs lshd wf
f;,a mykla h wdldrfhka o' tfihska u mskaj;a f.!;uhka
jykafia iska fkdfhla wdldrfhka ioaOuh m%ldY lrk
,oafoa h' tA uu o mskaj;a f.!;uhka jykafia irK h' ioaOuh
o NslaIq ix>hd o uu irK h' mskaj;a f.!uhka jykafia wo
mgka ud .ek o ;sfnk ;=rd u f;rejka irK .sh Wmdilfhl=
jYfhka ms<s.kakd fialajd'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

^w;sfl foaYkd ks&

98

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

yudr foaYkd
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai
25' bis.s,s iq;a;x
^bis.s,s mj;fha jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia


rc.y kqjr bis.s,s mj;fhys jev jik fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka
jykafia mskaj;a uyfKks hs lshd NslaIq ix>hd wu;d jod< fial'
tA NslaIQka jykafia,d o mskaj;=ka jykai he hs lshd Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re kakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuu foiqu jod< fial'
mskaj;a uyfKks" wr fNdr mj;h Tng fmfkkjd fkao@
tfiah" iajdkS' mskaj;a uyfKks" Th fNdr mj;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr mdKavj mj;h Tng fmfkkjd fka
o@ tfiah" iajdkS' mskaj;a uyfKks" Th mdKavj mj;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr fmq,a, mj;h Tng fmfkkjd fka
o@ tfiah" iajdkS' mskaj;a uyfKks" Th fmq,a, mj;hg fjk
kula ;snqfKa h' fjk meKula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" wr .scql= mj;h Tng fmfkkjd fka o@
tfiah" iajdkS' mskj
a ;a uyfKks" Th .scl
q
= mj;hg fjk kula
;snqfKa h' fjk meKula ;snqfKa h'
mskaj;a uyfKks" f bis.s,s mj;h Tng fmfkkjd fka o@
tfiah" iajdkS' mskaj;a uyfKks" f bis.s,s mj;hg f ku u

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

99

;snqfKa h' f meKeu u ;snqfKa h'


mskaj;a uyfKks" fuh jkdyS fmr is jQ fohls' tl, f
bis.,
s s mj;fhys mkaih
s kula mfia nqrcdKka jykafia,d rd;a
ld,hla jev iqjdyq h' Wkajykafia,d f mj;hg msfik
wdldrh iajkakdyq h' msishdg miq fkd iajkakdyq h'
tlreK gq ksiqka fufia mejiqjdyq h' f mj;h jkdyS
f bisjrhka jykafia,d .s, oukafka h' bisjreka .s,skafka h
hk wre;ska bis.s,s kduh bmfka h'
mskaj;a uyfKks" mfia nqrcdKka jykafia,d f.a kduhka
mjid,kafk' mskaj;a uyfKks" mfia nqrcdKka jykafia,d f.a
kduhka ykajd fokafk' mskaj;a uyfKks" mfia nqrcdKka
jykafia,d f.a kduhka foaYkd lrkafk' th ukdfldg weish
hq;af;a h' kqjKska isys l< hq;af;a h' mjikafk'
tfia h iajdkS hs lshd tA NslaIQka jykafia,d Nd.Hj;=ka
jykafiag ms<s;=re kakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
mskaj;a uyfKks" wG k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" WmG k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" ;.ris k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" hiiaiS k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" iqoiaik k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" mshoiaiS k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'

100

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

mskaj;a uyfKks" .kaOdr k mfia nqrcdKka jykafia f


bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" msKafvda, k mfia nqrcdKka jykafia
f bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" WmdiN k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskj
a ;a uyfKks" kS: k mfia nqrcdKka jykafia f bis.,
s s
mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskj
a ;a uyfKks" ;: k mfia nqrcdKka jykafia f bis.,
s s
mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" iq;jd k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
mskaj;a uyfKks" Nd;;a; k mfia nqrcdKka jykafia f
bis.s,s mj;fhys rd;ald,hla jev yqkakdyq h'
1' lska f;dr jQ flf,ia re jQ idrj;a ksiqka - iskafka
b;d iqjfia tA ish fok mfia nq nj - ,nd .kafka
ksjka gq tA W;= uqksjre flf,ia yq,a - Wrd oukafka
ijka fokq uek ud iska oeka Tjqka f.a k - lshd fokafka
2' wG yd WmG h ;.ris iy hiiaiS
iqoiaik h yd mshoiaiS f,df mfia nqjreka h
.kaOdr h msKafvda, h WmdiN h hk uqksjre
kS: h ;: iq;jd iy Nd;;a; hk nqjre
3' iqN h iqN f:q, iy wGu hk nqjreka o
f> kka iy wkS> iqodG hk uqksjreka o
ish u Nj /yeka kao W;= mfia nqjreka o
ysx.= fukau ysxf.da hk uykqNdj we;s nqka o
4' cd,s kka fofofklaa jQ nqjre yd wGl uqks
fldai, hk nqrcqka o iqndyq k we;s nqka o

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Wmfkai fkai yd ika;;a; uqksrcqka o


i;Hh ;: rc uqks yd mKa; hk nqka o
5' ld, h yd Wmld, h ; h yd ; uqks o
wx. h mx. h uqksjre yd .=;sf;da uqks o
yeu lg u uq, jQ f flf,ia Wm - re lf<dah
miaiS yd wmrd; nqjre ure merfjda h
6' i;a:d yd mj;a; yd irNxf.da f,dauyxi
Wpx.u yd wis; o wkdijh hk nqka o
ufkdauh h udko iy nkaOqu hk uqks o
;oduq;a; h u, h fla;=u hk nqjreka o
7' fla;=nrd. h ud;x. yd wh uqks o
wpq; yd wpq;.dunHdul nqjreka o
iqux., h o, yd iqmam;sG uqksjreka o
wihay yd fudNsr; fidar; hk uqksjreka o
8' rkakh o ix> uqks yd Wph hk nqka o
wmruqksh yd ihay o wfkdaukslalu nqka o
wdkkao o kkao iu. Wmkkao h hk nqqjre
fodf<dia kula iu.ska fj;s Ndroajdc h uqks o
9' fnda yd uydkdu W;a;r hk nqjreka o
flais is iqkaor yd Ndroajdch nqka o
Nj nkaOk is| | ;siai h Wm;siai uqks
;Kayd is| uqksjre WmiSo yd iSo
10' ux., yd ;rd.s hk k we;s uqksjreka o
la uq,a we;s flf,ia keiQ WiN kka - uqks rcqka o
wud ksjka iqj ,en.;a W;= mfia nqjreka o
Wfmdaif:da yd iqkaor ip kka hq;= nqka o
11' f; chka; h kka o mfuda Wmam, kka o
muq;a;r rla; yd mn; hk nqjreka o
udk;a:oaO h fidaNs; ;rd.s uqksjreka o
flf,iqka f.ka ksoyia jQ lKay kka nq rcqka o

101

102

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

12' f nqjre yd wksl=;a uykqNdj nqjreka o


Nj nkaOk is| | W;= mfia nqjreka o
uy bisjr f nqjre ish flf,ia ke;s - uqksjre
msksjkg je uqksjre wmuK .=K we;s nqjre
mskaj;a uyfKkS Tn;a jkaokd lr ksr;=re
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

26' Ouf;sh iq;a;x


^Ou ffp;Hhka .ek jod< foiqu&

ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia


YdlH ckmofhys fo;m k jQ YdlH rcorejka f.a ksh
.fuys jev jik fial'
tifufhys jkdyS mfiak fldai, rc;=ud lsish lreKla
Wfoid k.rl k jQ YdlHjrekaf.a ksh .u fj; meKsfha h'
tl,ayS mfia k fldai, rc;=ud >ldrdhk fikhka
weu;=fh' m%sh hy ldrdhk" fidre hdkhka iQodk lrj' b;d
iqkaor jQ Whka u olskakg hkafkuq'
tfia h foajhka jykai he hs lshd >ldrdhk f;f mfiak
fldai, rcq yg ms<s;=re fidre hdkdjka ms<sfh, fldg mfiak
fldai, rc;=ud yg foajhka jykai fidre hdkdfjda ms<sfh<
lrk ,oaodyq h' thg oeka l,a oek .; uekj hs okajd isfha h'
tl,ayS mfiak fldai, rc;=ud fidre hdkd j, ke`.S tA
fidre hdkdj,ska k.rfhka ksla uy;a jQ rdcdkqNdjfhka hq;=
j wdrduh lrd meKsfha h' hdkdfjka hd yels;dla r .uka
fldg hdkdfjka nei md .ukska u wdrduhg msisfha h'
mfiak fldai, rc;=ud tA wdrdufhys fomhg myiqj msKsi
Tn fudn ilauka lrka weo hk l,ayS meyeu we;s lrjkakd
jQ ukkqjka weo ne|.kakd jQ ksYaYoj ;sfnkakd jQ f>daId rys;

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

103

jQ ckhd rys; jQ ksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.H jQ o nK


Ndjkdjg fhda.H jQ .ia fijk gqf h' tfia oelal g Nd.Hj;=ka
jykafia j u isysm;a jkakg mgka .;af;a h'
f jkdyS meyeu we;s lrjkakd jQ o ukkqjka weo ne|.kakd
jQ o ksYaYoj ;sfnkakd jQ o f>daId rys; jQ o ckhd rys; jQ o
ksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.HjQ o nK Ndjkdjg fhda.H
jQ o relaLuQ, fiakdikhka h' fujeks ;ekaj, jevjikakd jQ tA
wry;a iud inqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafiaj wms o weiqre
lrkafkuq'
bla ;s mfia k flda i , rc;= u d >ldrdhk fikhd
weu;=fh'
ms%h hy ldrdhk" meyeu we;s lrjkakd jQ ukkqjka weo
ne|.kakd jQ ksYaYoj ;sfnkakd jQ f>daId rys; jQ ckhd rys; jQ
ksiqka f.a yqol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkdjg fhda.H
jQ f relaLuQ, fiakdikhka h' fujeks ;eka j, jev jikakd jQ
tA wry;a iud inqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafia j wmso weiqre
lrkafkuq' ms%h hy ldrdhk oeka jkdyS tA wry;a iud inq jQ
Nd.Hj;=ka jykafia fldys jevjik fiala o@
uyrcdKka jykai" YdlHka f.a fo;m k jQ ksh.ula
we;af;a h' wry;a jQ iud inqoaO jQ Nd.Hj;=ka jykafia f
kj, tys jev jik fial'
msh
% hy ldrdhk" f k.rl k jQ ksh .f isg fo;m
k jQ YdlHhka f.a ksh .u olajd fldmuK rla ;sfnkafka o@
uyrcdKka jykai" rla ke;af;a u h' ;=ka fhdkla muK u
h' ojilska hd .kakg yelafla u h'
tfia k m%sh hy ldrdhk" fidre hdkdjka ms<sfh,
lrj' wms tA wry;a jQ iud inq jQ Nd.Hj;=ka jykafia j neye
olskakg hkafkuq'
tfiah foajhka jykai he hs lshd >ldrdhk f;f mfiak

104

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fldai, rcq yg ms<s;=re fidre hdkdjka ms<sfh, fldg mfiak


fldai, rc;=ud yg foajhka jykai" fidre hdkdfjda ms<sfh,
lrk ,oaodyq h' thg oeka l,a oek .; uekj hs okajd isfha h'
tl,ays mfiak fldai, rc;=ud fidre hdkdj, ke.S ta fidre
hdkdj,ska k.rl k jQ ksh .fuka ksla fo;m k jQ
YdlHhka f.a ksh .ug msg;a tl ojilska u tA fo;m k
jQ YdlHka f.a ksh.ug meKsfha h' wdrduh olajd .uka lf<a
h' hdkdfjka hd yels;dla u .uka fldg hdkdfjka nei md .uksku
a
wdrduhg msisfha h'
tiufhys jkdyS fndfyda NslI
a k
Q a jykafia,d t<suyfka ilauka
lrkakdyq h' tg mfiak fldai, rc;=ud tA NslI
a k
Q a fj; meKsfha
h' tfia meK tA NslaIQka yg fufia mjid isfha h'
iajdkS" f f,dfjys tA wry;a jQ iud inq jQ Nd.Hj;=ka
jykafia fldys jev jik fiala o@ wms o tA wry;a jQ iud inq
jQ Nd.Hj;=ka jykafia j olskq leue;af;uq'
mskaj;a uyrcdfKks" wr ;sfnkafka fodr jid we;s ydrh hs'
Tn t;ekg ksy~ .ukska hkq uekj' l<n, fkd wd,sskaohg
msi W.=r mdod Yo fldg fodr w.=,g fifuka ;gq l< uekej'
Nd.Hj;=ka jykafia Tng oajdrh jr lrk fiala u h'
tg mfiak fldai, rc;=ud lvqj o k,,amg o >ldrdhkhka
yg ndr kafka h' tg >ldrdhk yg f woyia we;s h' oeka jQ
l,S uyrcdKka jykafia fm!oa.,sl l;djl fhfokakdyq h'
tuksid ud iska oeka fuys keje;S ish hq;af;a h'
tg mfiak fldai, rc;=ud fodrjid we;s tA ydrh fj;
ksy~ .ukska meK l<n, fkd wd,skaohg msi W.=r mdod
Yo fldg fodr w.=,g fifuka ;gq lf<ah' Nd.Hj;=ka jykafia
oajdrh jr l< fial'
tg mfiak fldai, rc;=ud ydrhg msi Nd.Hj;=ka jykafia
f.a ism;=,a wNshi ysiska je| je Nd.Hj;=ka jykafia f.a ismd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

105

i`., ;u uqka iskakg mgka .;af;a h' oE;ska msukakg mgka


.;af;a h' ;uka f.a ku o lshkakg mgka .;af;a h' iajdkS" uu
jkdyS mfiak fldai, rc;=ud fj' iajdkS" uu jkdyS mfiak
fldai, rc;=ud fj'
mskaj;a uyrcdfKks" f Yrh flfrys Th wdldr jQ mru
f.!rjhla o mru Wmydrhla o olajkafka ljr lreKla oelSfuka
o@
iajdkS" uf.a is; ;=< Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|j Oudkql+,
jegySula we;af;a h' tk Nd.Hj;=ka jykafia iud inqoaO jk
fial' Nd.Hj;=ka jykafia iska Y%S ioaOuh o uekeka jodrK
,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak jk
fial jYfhks'
iajdkS" uu jkdyS oi jirla iSud fldg is jirla iSud
fldg ;sia jirla iSud fldg y;<sia jirla iSud fldg nUir
iS,fhys yeisfrkakd jQ wkHd.l ;jqika j oel ;sfnkafk'
Tjqka jkdyS tA is,a wjika fldg j;=r kEfuka miq iqj| <jqka
.,ajd f.k flia /jq,a uekeka mSrd f.k mxpldu .=Khka f.ka
brka ms k jka tA j d ms jrd f.k is k wdldrh uu oel
;sfnkafk'
tfy;a iajdkS" f idikfhys ;h ;sfnkd ;=re ish mK
fofjks fldg mmQK jQ mdY=oaO jQ nUir is,a iqrlskakd jQ
NslaIQka uu oel ;sfnkafk' tfuka u iajdkS" f wldrfhka
mmQK jQ mdY=oaO jQ nUir ;hla f nq iiqfkka neyer jQ
fjk lsis wd.ul uu fkd ols' iajdkS" f jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia ms<sn| jQ udf.a Oudkql+, jegySu' tk Nd.Hj;=ka
jykafia iud inqoO
a jk fial' Y%S ioaOuh o Nd.Hj;=ka jykafia
iska uekeka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl
ix>hd o iqmmkak jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'

106

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

rcjre jkdyS rcjreka iu. jdo lr;a u h' laI;%Shjre o


laI;S%hjreka iu. jdo lr;a u h' n%dyauKjre o n%dyauKjreka
iu. jdo lr;a u h' .Dym;sjre o .Dym;sjreka iu. jdo
lr;a u h' uEKsfhda o orejd iu. jdo lr;a u h' orejd o
uEKshka iu. jdo lrkafka u h' mshdfKda o orejd iu. jdo
lr;a u h' orejd o mshdKka iu. jdo lrkafka u h' ifydaorhd
o ifydaoh iu. jdo lrkafka u h' ifydaoh o ifydaorhd
iu. jdo lrkafka u h' nEKd o kEkd iu. jdo lrkafka u h'
kEkd o nEKd iu. jdo lrkafka u h' hyjd o hyjd iu.
jdo lrkafka u h'
tfy;a iajdkS" iu.sj jevjikakd jQ o iu.sj i;=gq jkakd jQ
o jdo jdo fkd lrkakd jQ o ls yd h tla jQ l,la mfoka
Tjqfkdjqka flfrys m%sh weiska olska jdih lrk wdldrh uu
olskafk' tkuq iajdkS" f ;r iu`.s imkak Y%djl msila
nq iiqfkka neyer jQ fjk lsis wd.ul uu fkd olskafk'
NsCIQka jykafia,d" iajdkS" f jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a Oudkql+, jegySu h' tk Nd.Hj;=ka jykafia iud
inqoO
a jk fial' Nd.Hj;=ka jykafia iska Y%S ioaOuh o uekeka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak
jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
iajdkS' uu jkdyS wdrdufhka wdrduhg WoHdkfhka WoHdkhg
Tnfudn ilauka lrka weo hkafk' tg iajdkS" tA uu b;d
lDI .shd jQ o b;d r .shd jQ o jK .shd jQ o m~q meye
.eka .shd jQ o kyrje,a b,amS .shd jQ o Yr we;sj iskakd jQ
we;e wd.l ;jqika olskafk' tfia olsk l,ays th jkdyS
ckhd f.a fk;a weo fkd .kakdla jeks he hs ug .e`.S hkafka h'
tg ud yg iajdkS" f woyi we;s jkafka h' tAldka;fhka u
f wdhqIau;ajreka nUir is,a rlskafka wlue;af;ka u h' fudjqka
iska i`.jd f.k iskakd jQ lrk ,o h m lula we;af;a h' tA
wdldrfhka f wdhqIau;ajreka b;d lDI .sh b;d r .sh

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

107

jK .sh m~q meye .eka .sh kyrje,a b,amS .sh isrere


we;sj isk wdldrh olsk l,ays ckhd f.a fk;a weo fkd .kakdla
jeks he hs ug yef`.kafka h' tg uu Tjqka fj; f.dia fufia
uid,kafk' tnd wdhqIau;ajreks" Tn jkdyS b;d lDI .sh
b;d r .sh jK .sh m~q meye .eka .sh kyrje,a b,amS
.sh isrere we;sj isk wdldrh olsk l,ayS ckhd f.a fk;a weo
fkd .kakdla jeks he hs ug yef`.kafka h' tg Tjqka fufia
mejiqjdyq h' uyrcdfKks" wmg mrmqfrka wd frda.hla we;af;a h'
tfy;a iajdkS" f iiqfkys iskakd jQ NslaIQka jykafia,d o
uu olskafk' ;=gq mygq .sh is;ska To je .sh is;ska iiqfkys
we,S .sh is;k
s a mskd .sh brka we;s j ieye,afjka iska ksy;udkS
wkqka f.a isjqmifhka hefmk wdYd rys; jQ is;ska jikakdyq h'
tg iajdkS" ud yg f woyi we;s jkafka h' tAldka; jYfhka
u f wdhqIu
a ;=ka jykafia,d tA Nd.Hj;=ka jykafia f.a idikfhys
Wodr;r jQ fYaI [dKhka wjfndaO lr .;a;dyq h' tA whqka u
f wdhqIau;=ka jykfia,d ;=gq mygq .sh is;ska To je .sh
is;k
s a iiqfkys we,S .sh is;k
s a mskd .sh brka we;s j ieye,afjka
iska ksy;udkS wkqka f.a isjqmifhka hefmk wdYd rys; jQ
is;ska jikakdyq h' iajdkS" f jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a Oudkql+, jegySu h' tk Nd.Hj;=ka jykafia iud
inqoO
a jk fial' Nd.Hj;=ka jykafia iska Y%S ioaOuh o uekeka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak
jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
uu jkdyS Tgqkq wNsfIal ,;a laI;Ss%h rc flfkla fj' udf.a
hg;a ;fhys jeishka w;ka keish hq;a;ka kikakg o ksOk
l< hq;a;ka ksOk lrkakg o fkrmsh hq;a;ka fkrmkakg o uu
iu: fj' tfy;a iajdkS" wlrK iNdf yskd ud iska
l;d lroa u ndOd msKsi w;r u. wkHfhda o l;d lrkakdyq
h' tg wlrKfha iskd ud yg f l;dj lrk w;f f
Nj;=ka ndOd fkd lr;ajd f Nj;=ka udf.a l;dj wjika jk

108

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;=re is;ajd lshd mjioa o th uu fkd ,nkafk'


tfy;a iajdkS" h lf,l Nd.Hj;=ka jykafia fkdfhla ish
.Kka msig oy foid jordK fial' tg Nd.Hj;=ka jykafia
f.a Y%djlhka w;f lsiq y~la fyda W.=r mdok y~la fyda fkd
wefikafka u h' iajdkS" is jQ fohla mjikafk' tu kfha o
Nd.Hj;=ka jykafia fkdfhla ish .Kka msig oy foika
jev is fial' tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia f.a tla;rd Y%djlfhla
W.=r mEf h' tA fudfydf;a tla;rd in%yaupdka jykafia kula
;u oKysiska Tyq f.a oKysig ;gq fldg m%sh wdhqIau;=ka jykai"
ksYaYofjkq uekj' ms%h wdhqIau;=ka jykai Yo fkd l< uekj'
wm f.a Ydia;Dka jykafia jk Nd.Hj;=ka jykafia oy foik
fialehs lshd we`.jQfha h' tg iajdkS" ug f woyi we;s h'
Njka;s tAldka;fhkau wdYaphhs' Nj;aks taldka;fhka woaN+;hs'
o~quq.=re j,ska f;dr j wwdhqOj,ska f;dr j f Y%djl msi
jkdyS uekeka ysla iskakdyq h' iajdkS" u jkdyS f
wdldrfhka uekeka ysla isk msila k nq iiqfkka neyer
jQ fjk lsis wd.ul fkd olskf
a k ' iajdkS" f jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia ms<sn| udf.a Oudkql+, jegySu h' tk Nd.Hj;=ka
jykafia iud inqoO
a jk fial' Y%S ioaOuh o Nd.Hj;=ka jykafia
iska uekeka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl
ix>hd o iqmmkak jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
f iudcfhys b;d ks m q k jQ jdo jdo lr mq r e jQ
wiaf,daufhka wiaf,dauhg ish
q f,i kakd jQ kqjdhka moafoka
;uka f.a m%{dfjka oDIa.;slhka mrojka yeisfrkakd jQ laI;%Sh
mKa;jre iskakdyq h' Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia
wij,a .ug fyda ksh .ug fyda jevu lrkafka hk fulreK
wikakg ,efnkafka h'
tg TjqyQ m%Yak f.d;kakdyq h' wms jkdyS Y%uK f.!;uhka
<`.g f.dia f m%Yakh wid iskafkuq' wm iska wid iskakd jQ
f m%Yk
a hg fufia ms<;
s r
= e ,efnkafka h' tg wms f wdldrfhka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

109

jdoh mgka .kafkuq' tfia;a uik l,ayS f whqka ms<s;=re


,efnkafka h' tg wms tA ;=<ska o jdoh mgka .kafkuq'
tfia iskd Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia wij,a
.ug fyda wij,a ksh.ug fyda jevu lr iskafka h hk lreK
wikakg ,efnkafka h' tg tA laI;S%h mKa;jre Nd.Hj;=ka
jykafia fj; mefKkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka yg
oy l;dfjka lreKq olajk fial' iudoka lrjk fial' mqn
q q jd,k
fial' i;=gq lrjk fial' Nd.Hj;=ka jykafia iska oy l;dfjka
lreKq olajk ,oaod jQ iudoka lrjk ,oaod jQ mqnqjd,k ,oaod jQ tA
laI;%Sh mKa;jre Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska m%Yak fkd
uikakdyq h' jdodfrdamkhla flfia k lrkag o@ tAldka;fhka
u Tjqyq Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl njg m;a jkakdyq h' iajdkS"
f jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn| jQ udf.a Oudkql+, jegySu
h' tk Nd.Hj;=ka jykafia iud inqoaO jk fial' Nd.Hj;=ka
jykafia iska Y%S ioaOuh o uekeka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka
jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
f iudcfhys b;d ksmk
q jQ jdo jdo lr mqre jQ wiaf,daufhka
wiaf,dauhg ishq f,i kakd jQ kqjdhka moafoka ;uka f.a
m% { dfjka oDIa .;s l hka mrojka yeis f rka k d jQ n% d ya u K
mKa;jre iskakdyq h'''''''''''' .Dym;s mKa;jre iskakdyq h''''''''''''
Y%uK mKa;jre iskakdyq h' Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka
jykafia wij,a .ug fyda ksh .ug fyda jevu lrkafka hk fu
lreK wikakg ,efnkafka h' tg TjqyQ m%Yak f.d;kakdyq h'
wms jkdyS Y%uK f.!;uhka <`.g f.dia f m%Yk
a h wid iskafkuq'
wm iska wid iskakd jQ f m%Yakhg fufia ms<s;=re ,efnkafka
h' tg wms f wdldrfhka jdoh mgka .kafkuq' tfia;a uik
l,ayS f whqka ms<s;=re ,efnkafka h' tg wms tA ;=<ska o jdoh
mgka .kafkuq'
tfia iskd Tjqka yg Y%uK Nj;a f.!;uhka jykafia wij,a
.ug fyda wij,a ksh.ug fyda jevu lr iskafka h hk lreK

110

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wikakg ,efnkafka h' tg tA Y%uK mKa;jre Nd.Hj;=ka


jykafia fj; mefKkakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka yg
oy l;dfjka lreKq olajk fial' iudoka lrjk fial'
mqqnqjd,k fial' i;=gq lrjk fial' Nd.Hj;=ka jykafia iska
oy l;dfjka lreKq olajk ,oaod jQ iudoka lrjk ,oaod jQ
mqnqjd,k ,oaod jQ tA Y%uK mKa;jre Nd.Hj;=ka jykfia fj;ska
m%Yak fkd uikakdyq h' jdodfrdamkhla flfia k lrkag o@
tAldka;fhka u Nd.Hj;=ka jykafiaf.ka u wk.dl nq iiqfkys
me nj ,nd .ekSu msKsi wdhdpkd lr iskakdyq h'
Nd.Hj;=ka jykafia tA wh me lrk fial' tfia me njg
m;a jQ Wka jykafia,d yqfol,d fuka ;ksj jdih lsfuka wm%ud
fuka fo fjks fldg oyf yeisfuka b;d iq lf,lska u
l=,mq;%hka h wre;la msKsi ukd fldg .sys f.oka kslau nq
iiqfkys me fj;a o tA nUir ;fha uqkam;au jk tA W;=
wry;ajh ;uka f.a kqjKska u idlaId;a fldg meK jikakdyq
h'
bkamiq Wkajykafia,d f whqka mjikakdyq h' Nj;aks" fuh
fkd ,enqKd k wms jekeiS hkafkuq' Nj;akS" fuh fkd ,enqKd
k wms fyd|g u jekiS hkafkuq' tl, wms jkdyS wY%uKhka j
ish Y%uKfhda fjuq hs mjid isfhuq' wn%dyauKhka j ish
n%dyauKfhda fjuq hs mjid isfhuq' ry;a fkd ish ry;=ka
fjuq hs mjid isfhuq' ka jkdyS wms ienkau n%dyauKfhda fjuq'
oeka jkdyS wms ieneka u ry;=ka fjuq hs mjikakdyq h' iajdkS"
f jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn| udf.a Oudkql+, jegySu h'
tk Nd.Hj;=ka jykafia iud inqoaO jk fial' Y%S ioaOuh o
Nd.Hj;=ka jykafia iska uekeka jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka
jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
biso;a; yd mqrdK hk f jvq ldlhka fofokd udf.a n;a
jegqmska u udf.a hdkdj,ska u j;a jkakdyq h' uu jkdyS Tjqka
f.a ; o Tjqka f.a lS;sh o ,nd fokafk' tfia kuq;a Tjqka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

111

jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys olajkakd jQ mru wdor f.!rjh


ud flfrys fkd olajkakdyq h'
iajdkS" is jQ fohla mjikafk' uu fiakdj fufyhjoa
f biso;a; mqrdK hk jvq ldlhka fofokd uika tla;rd
indO ia:dkhlg jdihg meKsfh' iajdkS" tl,ayS f biso;a;
mqrdK jvq ldlhka fofokd rd;%S fndfyda f,djla Ou
l;dfjka ld,h f.jd Nd.Hj;=ka jykafia jev jik Ydjg ysi
;nd f.k ud isk Ydjg mdo fhduq fldg ksod .;a;dyq h'
iajdkS" tg ud yg f woyi we;s jQfha h' Nj;ak"s tAldka;fhka
u wdYaph hs' Nj;aks" tAldk;afhka u mqu iy.; hs' biso;a; yd
mqrdK hk f jvq ldlhka fofokd udf.a n;a jegqmska u udf.a
hdkdj,ska u j;a jkakdyq h' uu jkdyS Tjqka f.a ; o Tjqka
f.a lS;sh o ,nd fokafk' tfia kuq;a Tjqka jkdyS Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys olajkakd jQ mru wdor f.!rjh ud flfrys
fkd olajkakdyq h' tAldka;fhka u f wdhqIau;ajreka k tA
Nd.Hj;=ka jykafia f.a idikfh ys Wodr jQ fYaI wjfndaOhla
,nd iskakdyq h' iajdkS" f jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn|
udf.a Oudkql+, jegySu h' tk Nd.Hj;=ka jykafia iud
inqoO
a jk fial' Y%S ioaOuh o Nd.Hj;=ka jykafia iska uekeka
jodrK ,oafoa h' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djl ix>hd o iqmmkak
jk fial jYfhks'
iajdkS" kej; wfklla mji'
Nd.Hj;=ka jykafia o laI;%Sh rdc jxYslfhla jk fial' uu o
laI;%Sh rdc jxYslfhla fj' Nd.Hj;=ka jykafia o fldai,
ckmojdiS flfkla jk fial' uu o fldai, ckmo jdiS flfkla
fj' Nd.Hj;=ka jykafia o wiQ jhia we;s fial' uu o wiQ jhia
we;s flfkla fj' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia o laI;%Sh rdc
jxYslfhla jk fial' uu o laI;%h
S rdc jxYslfhla fj' Nd.Hj;=ka
jykafia o fldai, ckmojdiS flfkla jk fial' uu o fldai,
ckmojdiS flfkla fj' Nd.Hj;=ka jykafia o wiQ jhia we;s
fial' uu o wiQ jhia we;s flfkla fj hk h f ldrKhla

112

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

weoao iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys mru f.!rjhla


olajkakg mru Wmydrhla olajkakg fuh u fya;= jkafka h'
iajdkS" oeka b;ska wms hkafkuq' wmg fndfyda lghq;= we;af;a
h' fnfyda l< hq;= foa we;af;a h' mskaj;a uyrcdfKks" tA i|yd
oeka Tn l,a okafka u h' tg mfiak fldai, rc;=ud yqkiafkka
ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq
fldg kslau .sfha h'
tg Nd.Hj;=ka jykafia mfiak fldai, rcq kslu
a .sh fkdfnda
f,djlska NslaIq ix>hd wu;d jod< fial' mskaj;a uyfKks" wr
mfiak fldfid,a rc;=ud Ou ffp;Hhka mjid ke.sg .sfha h'
mskaj;a uyfKks" Ou ffp;Hhka bf.k .; hq;af;a h'
mskj
a ;a uyfKks" Ou ffp;Hhka mdv lr .; hq;f
a ;a h' mskj
a ;a
uyfKks" Ou ffp;Hhka u;l ;nd .; hq;af;a h' mskaj;a
uyfKks" fuu Ou ffp;Hhka b;d wre;a nka hqla; jkafka
h' ksjka u.g uq,a j mj;skafka h'
Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;k
s a hq;= tA NslI
a k
Q a
jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia jod< fulreK b;d i;=ka
ms<s.;a;dyq h'
tAf;ak ifk iqj;a fyda;=
f i;HdkqNdjfhka ieug fi;a fjd

27' wgis ms; yd wdYsjdo .d:d


1' ;Kaydlfrda uydfrda - fOxlfrda uydhfida
irKxlfrda f,dalysf;da - mxlfrda cq;skaOfrda
2' fldKav[af[da ckmdfudlafLda - ux.f,da mqidifNda
iqufkda iqufkda frda - fjf;da r;sjoaOfkda
3' fidaNsf;da .=Kimkafkda - wfkdauoiaiS ckq;a;fuda
mfuda f,dalmfcdaf;da - kdrfoda jridr

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

4' muq;a;frda i;a;idfrda - iqffOda w.a.mq.a.f,da


iqcdf;da inf,dal.af.da - mshoiaiS krdifNda
5' w;a:oiaiS ldreKsflda - OuoiaiS ;fudakqfoda
isoaO;af:da wifuda f,dafla - ;siafida jroixjfrda
6' Mqiafida jroinqoafOda - miaiS p wkQmfuda
is inysf;da i;a:d - fjiaiN+ iqLodhflda
7' ll=ikafOda i;a:jdfyda - fldaKd.ufkda rK[acfyda
liaifmda isimkafkda - f.da;fuda ilHmqx.fjda
8' f;aix ifk iSf,ak - Lka;sfu;a; nf,ak p
f;ams ;ajx wkqrlaLka;= - wdfrdaf.Hak iqfk pd;s
9' i;sfhda jcka;= infrdaf.da kiai;=
ud f;a Nj;ajka;rdfhda iq >dhqflda Nj
10' Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d
innqoaOdkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
11' Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d
inOudkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a
12' Nj;= inux.,x rlaLka;= infoaj;d
inix>dkqNdfk iod fid;a Njka;= f;a

^ms;a ksudj&

113

114

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Wm.%ka:h
28' uyd iuh iQ;%h
tajx f iq;x' talx iuhx N.jd ilaflaiq yr;s lms,j;a:qiax uydjfka uy;d
NslaLqixf>ak ioax m[apu;af;ays NslaLqif;ays iffyaj wrykaf;ays' oiys p
f,dalOd;+ys foaj;d fhaNf
= hHk ikakm
s ;s;d fydka;s N.jka;x oiaikdh NslL
a i
q x>[ap'
w: fLda p;=kakx iqoaOdjdildhsldkx foajdkx ta;ofydais'
ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia YdlHhka f.a
ckmoh jk lsUq,aj;a kqjr uyd jkfhys ish fokd jykafia u wry;ajhg meKshd
jQ mkaishhla muK NslaIQka f.ka hqla; jQ uy;a NslaIq msila iu. jev isk fial'
tl,ayS oi oyila f,dal Od;= j, fojre Nd.Hj;=ka jykafiaj o NslaIq ix>hd
jykafia o neye oelSu msKsi fndfyda fihska u /ia jQjd yq h' tl,ayS iqoaOdjdi
n%yauf,dalfhys n%yau rdchska i;r fofkl=g f woyi we;s h'
whx fLda N.jd ilaflaiq yr;s lms,j;a:qiax uydjfka uy;d NslaLqixf>ak
ioax m[apu;af;ays NslaLqif;ays iffyaj wrykaf;ays' oiys p f,dalOd;+ys foaj;d
fhaN=fhHk ikaksm;s;d fydka;s N.jka;x oiaikdh NslaLqix>[ap' hkakQk uhms
fhak N.jd f;akqmixlfuhHdu" Wmixl;ajd N.jf;da ika;sfla mflx .d:x
NdfihHdudZ;s' w: fLda ;d foaj;d fihH:dZms kdu n,jd mqfida i[a;x jd
ndyx midfrhH" mid;x jd ndyx i[afchH" tAjfj iqoaOdjdfiaiq foafiq
wka;rys;d N.jf;da mqrf;da md;=ryxiq" w: fLda ;d foaj;d N.jka;x wNsjdfo;ajd
taluka;x wGxiq' tAluka;x ;d fLda tald foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x
wNdis'
f Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS YdlHhka f.a ckmoh jk lsUq,aj;a kqjr uyd
jkfhys ish fokd jykafia u wry;ajhg meKshd jQQ mkaishhla muK NslaIQka
f.ka hqla; jQ uy;a NslaIq msila iu. jev isk fial' tl,a yS oi oyila f,dal
Od;=j, fojre Nd.Hj;=ka jykafiaj o NslaIq ix>hd jykafia o neye oelSu msKsi
fndfyda fihska u /ia jQjdyq h' tksid wms o Nd.Hj;=ka jykafia fj; t<fUkafkuq
k Nd.Hj;=ka jykafia imfhys fjka fjka jYfhka .d:djla mjikafkuq k
b;d hym;a jkafka h' tg tA n%yauldhsl fojre n,j;a mqreIfhla yels w;la .=
lrkafka h fia o la l< w;la yl=jkafka h fia o tA wdldrfhka u iqoaOdjdi
fohka w;=frka w;=reoyka Nd.Hj;=ka jykafia bfhys my< jQjdyq h' tg tA
fojre Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj ishdyq h' tl;amiaj
ishd jQ tla fo flfkla Nd.Hj;=ka jykafia imfhys f .d:dj mejiqf h'
1'

uydiufhda mjkiax - foajldhd iud.;d"


w.;y bux Ouiuhx - ola;dfha wmrd;ix>kaZ;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

1'

115

uyd jkfhys jev iskd - W;=uka /ia bkafka


fof,dj fojre fndfyd fok - f /iaug tkafka
f wmrd; uqksjre - neye olskd isfhkafka
wm ieu fok is; i;=ka - f /iaug tkafka
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
tg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia imfhys f .d:dj mejiqf h'

2'

;;% NslaLfjda iudoyxiq - ;a;u;a;fkda Wcqlulxiq"


idrZj fk;a;dks .fy;ajd - bkashdks rlaLka;s mKa;dZ;s'

2'

fuys iskd NslaIq msi - is; iud .; lf<da h


;u ;uka f. mj;sk is; - iDcq u.lg yqre lf<da h
w;ska /yeka mg wr.;a - hrejre f jf.a h
;u brka /l .kakd - kqjKe;shka y wf.a h
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
tg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia imfhys f .d:dj mejiqf h'

3'

fP;ajd ,x fP;ajd m,s>x - bkao,x W!yp ufkacd"


f;a prka;s iqoaOd u,d - plaLqu;d iqoka;d iqiq kd.dZ;s'

3'

rd. uq;a is|,kafka - flf,ia hyq,a |,kafka


uq,a nei .;a yeu wl=i,a - Wrd ksflf,ia jkafka
ioy weia we;s uqkska - oukh l< tA ry;=ka
ms;=re jQ ksu, is;ska - yeisfrkafka is; i;=ka
w: fLda wmrd foaj;d N.jf;da ika;sfla bux .d:x wNdis'
tg ;j foaj;dfjla Nd.Hj;=ka jykafia imfhys f .d:dj mejiqf h'

4'

fha fla nqoaOx irKx .;dfia - k f;a .iaika;s wmdhx


mydh udkqix foayx - foajldhx mmQfriaika;SZ;s'

4'

nq i f. irK ,enQ - flfkla is;a k fuf,df


i;r wmdhg fkd jefg;s - .sh g tA wh tf,df
ksia isrer w;ay< g - Tjqka msfr;a u h fof,dj

w: fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais" fhaN=fhHak NslaLf oiiq f,dalOd;+iq foaj;d


ikaksm;s;d fydka;s" ;:d.;x oiaikdh NslaLqix>[ap" fhams f;a NslaLf wfyaiqx
w;S;uoaOdkx wrykaf;da iudinqoaOd" f;aims N.jka;dkx tA;mrud fhaj foaj;d
ikaksm;s;d wfyaiqx fihH:dZms uhayx ta;rys'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia NslaIq ix>hd wu;d jod< fial' mskaj;a uyfKks"
oi oyila f,dal Od;= j,ska fndfyda fihska u ;:d.;hka jykafia j oelSu msKsi
;a NslaIq ix>hd oelSu msKsi ;a fojre meK iskakdyq h' mskaj;a uyfKks" tA
wry;a iud inq rcdKka jykafia,d w;S;fhys jev ishdyq o tA Nd.Hj;=ka

116

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jykafia,dg o fumuK u jQ fo foaj;dfjda oeka ud yg /ia we;s wdldrfhka u


/ia jQjdyq h'
fhams f;a NslL
a f Niaika;s wkd.;uoaOdkx wrykaf;da iudinqoO
a d" f;aims
N.jka;dkx tA;xmrud fhaj foaj;d ikaksm;s;d Niaika;s fihH:dZms uhayx ta;rys'
mskaj;a uyfKks" ta wry;a iud inq rcdKka jykafia,d wkd.;fhys jev
iskakdyq o tA Nd.Hj;=ka jykafia,dg o fumuK u jQ fofoaj;dfjda oeka ud yg
/ia we;s wdldrfhka u /iajkakdyq h'
wdlaiaid NslaLf foajldhdkx kdudks" ls;a;hsiaid NslaLf foajldhdkx
kdudks" foaisiaid NslaLf foajldhdkx kdudks" ;x iqKd: idOqlx ukislfrda:
NdisiaidZ;s' tAjx Nkaf;aZ;s fLda f;a NslaLQ N.jf;da mpiafidaiqx' N.jd tA;oZfjdap
mskaj;a uyfKks" tA fojreka f.a k f.d;a mjikafk' mskaj;a uyfKks" tA
fojreka f.a k f.d;a jKkd lrkafk' mskaj;a uyfKks" tA fojreka f.a k
f.d;a foikafk' th ukd fldg wikq uekej' kqjKska fufkys l< uekej'
mjikafk' tA NslaIQka jykafia,d o tfiah iajdks hs lshd Nd.Hj;=ka jykafiag
ms<s;=re kakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial'
1'

isf,dalukqliaid - h;a: N=ud ;oiais;d"


fha is;d .s.ydrx - mys;;a;d iudys;d

1'

isf,dajlska mjikafk - h h ;eka j, iskd


fmdf<df weiqka jikd - fkdfhl=;a fojre is;a o
lj, f,kaj, jikd - wry;a uqKsjre is;a o
flf,iqka ;jkd fjr we;s - iudu;a jQ is;ska o

2'

mq:qiSydZj i,a,Skd - f,dauyxidysiN=fkda"


od;ukid iqoaOd - mamikak ukd,d

2'

.,a f,ka we;=f,a iskd - flair isxyhka ,i


f,duqvy .kakd yeu foh - oukh l< ienE ,i
ms;=re msis ukiska - le<,s ke;s myka is;ska

3'

NsfhHda m[apif;a [;ajd - jfka ldms,j;a:f


;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a

3'

lsUq,ajf;a uy jkfha - jev iskd nq ika


mkaish .Kkg je jQ - Y%djl i msi o oek
nq iiqfkys we,S isk - tA yeu fok wu;kafk

4'

foajdldhd wNslalka;d - f;a cdkd: NslaLfjda


f;a p wd;mamulrex - iq;ajd nqoaOiai idikx

4'

mskaj;a uyfKks Tn yeu - fojre .ek oek .kafka


tA tA fof,dka meKs - fojre /ia bkafka
nq if. jpk wid - tA wry;a i msi o
fojre .ek oel .kakg - fjr h wrUkafka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

5'

f;aix md;=ryQ [dKx - wukqiaidkoiaikx


wmafmafla i;uoaolaLqx - iyiaix w: i;a;x

5'

tA wry;a i msig - jeia kqjK we;s jkafka


fkd ksia jQ wh olskag - tA yeug u yels jkafka
we;e ry;a uqKsjre tys - ish .Kkska oel .kafka
oyila fojre olskag - ye;a;Eodyla olskag
we;e ry;a uqKsjre tys - jeia kqjK ,en .kafka

6'

i;x tafla iyiaidkx - wukqiaidkuoaoiqx


wmafmaflaZkka;uoaolaLqx - id ind Mqgd wyq

6'

ishoyila fojre .ek - we;euqka tys oel .kafka


we;e ry;a uqKsjre tys - wmuK fojre gqfjda
ish id j, me;s - fojre b;s isfhda

7'

;[ap inx wNs[a[dh - jj;a;ajdk plaLqud


;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a

7'

ioy weia we;s uqkska - tA yeu foh .ek olska


nq iiqfka we,S jik - ;u ifjda weu;=fjda h

8'

foajldhd wNslalka;d - f;a cdkd: NslaLfjda


fha fjdaZyx ls;a;hsiaid - .srdys wkqmqnfida

8'

mskaj;a uyfKks Tn yeu - fojre .ek oek.kafka


tA tA fo f,dka meKs - fojre /ia bkafka
tA k wkqms<sfj,lg - Tn yg ud mjikafka

9'

i;a;iyiaid f;a hlaLd - N=ud ldms,j;a:jd


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

9'

lsUq,ajf;ys l,a f.jkd - i;a oyila hlaIfhda h


b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska isskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

10' P iyiaid fyauj;d - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
10' ysud, jkfha jikd - fkdfhl=;a meyefhka iskd
yh oyila hlaIfhda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska isskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

117

118

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

11'

id;d.srd ;siyiaid - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

11'

id;d.s lkafo isk - fkdfhl=;a meyefhka nn<k


;=ka oyila hlaIfhda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska isskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

12'

bff;a fida<iiyiaid - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

12'

fkdfhl=;a meyefhka iskd - oyih oyila hl=ka h


b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska isskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

13'

fjiaid;a;d m[api;d - hlaLd kdk;a;jKaKsfkda


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

13'

fjiai;a; lkafo isk - fkdfhl=;a meyefhka nn<k


mkaishhla hlaIfhda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska isskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

14' l=NSfrda rdc.ysflda - fmq,a,iai ksfikx


NsfhHda kx i;iyiaix - hlaLdkx mhsremdi;S
l=NSfrda rdc.ysflda - fidamd. i;sx jkx
14' rc.y kqjr bmk - hld kka l=NSr h
Tyq f.a wvh ;sfnkafk - fmq,a,.s mjf;a h
ishoyig jeh hl=ka - Tyq f.a msig wh;a h
rc.y kqjr bmk - l=NSr o is; i;=ka
i msfia /iaug - uy jkhg meKqfka h
15'

mqu[ap ix rdcd - O;rfGda ;x midi;s


.kaOndkx wdm;s - uydrdcd hiiais fida

15'

fmr . fmfoil rc jQ - jr rcd O;rG h


fmr . iskd yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
.dkaOjhka yg Tyq - wm;s l lrkafka h
tA fo uy rcd ks;r - ls;a hiiska f<kafka h

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

16'

mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyn,d


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

16'

uy n, we;s bka kka - Tyq f.a fndfyd jH mq;=ka


b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

17'

olaK[ap ix rdcd - rE<afyda ;x midi;s


l=NKavdkx wdm;s - uydrdcd hiiais fida

17'

ol=Kq Ydjg rc jQ - rE<ay k jr rcq h


ol=Kq Ydf yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
l=NdKavhka yg Tyq - wm;sl lrkafka h
tA fo uy rcd ks;r - ls;a hiiska f<kafka h

18'

mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyn,d


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

18'

uy n, we;s bka kka - Tyq f.a fndfyd jH mq;=ka


b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

19'

mu[ap ix rdcd - rEmlafLda ;x midi;s


kd.dK[ap wdm;s - uydrdcd hiiais fida

19'

ngysr fmfoig rc jQ - jr rcd rEmlaL


ngysr iskd yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h
ish kd. msig Tyq - wm;sl lrkafka h
tA fo uy rcd ks;r - ls;a hiiska f<kafka h

20' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyn,d


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
20' uy n, we;s bka kka - Tyq f.a fndfyd jH mq;=ka
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
21'

W;a;r[ap ix rdcd - l=ffrda ;x midi;s


hlaLdk[ap wdm;s - uydrdcd hiiais fida

21'

W;=re Ydjg rc jQ - jr rcd l=fr f

119

120

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

W;=re Ydf yeug u - Tyq f.a wK ,efnkafka h


ish hlaIhka yg Tyq - wm;s l lrkafka h
tA fo uy rcd ks;r - ls;a hiiska f<kafka h
22' mq;a;dZms ;iai nyfjda - bkaokdud uyn,d
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
22' uy n, we;s bka kka - Tyq f.a fndfyd jH mq;=ka
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yev reka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
23' mqux ix O;rfGda - olafKak rE<ayflda
mfk rEmlafLda - l=ffrda W;a;rx ix
23' fmr. fmfoig wm;s - jr rcd O;rG h
ol=Kq Ydjg wm;s - rE<ay k jr rcq h
ngysr fmfoig wm;s - jr rcd rEmlaL
W;=re Ydjg wm;s - jr rcd l=fr fjhs
24' p;a;dfrda f;a uydrdcd - iuka;d p;=frda id
ooao,a,udkd wGxiq - jfka ldms,j;a:f
24' i;rjr uy rcjre - y;r idfjka wjqka
lsUq,ajf;a uyjkfha - <sys <sys iskafkda h
25' f;aix udhdfkda odid - wd.=x j[apksld iGd
udhd l=fgKavq ffgKavq - gqp gqfvda iy
25' i;rjr fojrekag - udhd we;s odifhda h
iglmg j isk Tjqka - jxpdfjka iskafkda h
l=fgkavq yd ffgkavq o - uy udhdldrfhda h
gqp gqfvda iu.ska - Tjqka o fuys meKsfhda h
26' pkaofkda ldufifGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p
mkdfoda mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S
;a;fiafkda p .kaOfnda - kf<da rdcd cfkaifNda
26' pkaok yd ldufiG - lskakq>Kavq yd ks>Kavq
mkdo yd mu[a[ - here jQ ud;,S h
;a;fiak .kaOn o - k,rc yd cfkaiN o
27' wd.=x m[apisfLda fj - ;snrE iqhjpid
taf;a p[af[a p rdcdfkda - .kaOnd iy rdcqNs
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

27' mxpisl o meKsfha h - ;snrE o meKsfha h


iqhjpid fojk - /iaug meKshd h
fufia fkdfhla forcqka o - .dkaOj rcjreka o
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
28' w:d.=x kdNid kd.d - fid,d iy ;Pld
ln,iai;rd wd.=x - mdhd.d iy [d;sNS
28' kdNi k f,a isk - kd rcjre meKsfhda h
i,a mqf kd.hka o - ;Pl hk kd.hka o
ln, yd wiai;r o - kd l=,fha kd.hka o
m%hd. k f;df isk - kEhka yd kd.fhda o
29' huqkd O;rfGda p - wd.=x kd.d hiiaisfkda
tardjfKda uydkdf.da - fidamd. i;sx jkx
29' huqkd k kd.fhda o - O;rdIaG kd.fhda o
ls;a hiiska nenek tA - kd.fhda o meKsfhda h
tArdjK kka isk - uyd kd.rdchd o
i msfia /iaug - uy jkhg meKsfhda h
30' fha kd.rdf iyid yrka;s - nd cd mla iqoaOplaLQ
fydihd f;a jkum;a;d - ;%d iqmKaKd b;s f;aix kdudks
30' kd. rcqka ieyeis f,iska - wrf.k hk .=re,af,da h
b;d ;shqKq oEia ;sfnk - Tjqka jH l=re,af,da h
wyiska mshUd wjqka - jfka ueka meKqfkda h
iqmK yd ;% kka - Tjqkag k ;sfnkafkda h
31'

wNhx ;od kd.rdcdkudis - iqmKaKf;da fuuldis nqoafOda


iKaydys jdpdys Wmyhkakd - kd.d iqmKaKd irKu.xiq nqoaOx

31'

tod kd. rcjrekag - wNh odk ie,iqfkda h


nq ika tA ieu fok - iqmKf.ka iq/l=fjda h
b;d fudf<dla jpk j,ska - tA yeu le|jd .;a g
iqmK yd kd.fhda o - nq ys irK u .sfhda h

32' ;d jry;af:ak - iuqoaox wiqrd is;d


Nd;frda jdijiafiaf;a - boaukaf;da hiiaisfkda
32' ila fo rcq ch .;af;a - uqyqfo isk wiqrhka j
wiqr msi ila fo f. - fidhqre njg meKsfhda h
b nf,ka hq;= tA wh - ls;a hiiska nenfkda h
33' ld,l[acd uydNsiaud - wiqrd odkf>id
fm;a;s iq;a;S p - mydrdfoda kuq iy

121

122

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

33' uy ysiqKq .;s.=K we;s - ld,l[ac wiqrhd h


f>i yd odk kka - iskd ;j wiqrfhda h
fm;a;s yd iq;a;s - mydrdo wiqrhd h
Tjqka iu. meKs flkd - f,da jij;a udrhd h
34' i;[ap n,smq;a;dkx - if ffrdapkduld
ikakhays;ajd n,sx fiakx - rdyqNoaouqmd.uqx
iufhdaodks Noaokaf;a - NslaLQkx i;sx jkx
34' n,s k jQ wiqrhdg - ishhla orefjda is;a h
tA yeu fok ffrdapk - lshk kka iskafkda h
Tjqka o n,s fik iu. - w wdhqOfhka ieriS
rdyq wiqr rcq fj; ;a - f whqka mejiqfjda h
mskaj; fi;a f Tn yg - oeka hkakg l,a wdf
lms,jia;= uy jkfha - i rejk o /ia jQfha
35' wdfmda p foajd mG p - f;afcda jdfhda ;od.uqx
jreKd jdreKd foajd - fidafuda p hiid iy
fu;a;dlreKdldhsld - wd.=x foajd hiiaisfkda
35' wdfmda yd mG hk - fojre f;acia jdfhd o
jreKd jdreK fojre - fidau fo o hi fo o
i rejfka /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
fu;a;d yd lreKd hk - ls;ahiiska ms fojre
oi msjr ne.ska hq;= j - fkdfhl=;a yev reka hq;= j
irejfka /iaug - ish fok u meKqfkda h
36' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
36' b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
irejfka /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
37' fjKayQ p foajd iy,S p - wiud p f hud
pkaoiaiQmksid foajd - pkaoud.=x mqrlaL;ajd
37' fjKayQ iy iy,s fo o - wiu kka isk fo o
fofofkla fj;s hul kka - tfuka u i| fo o we;a
i| fo weiqf iskd - tA fojre fmrgq lrka
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
38' iqhiaiQmksid foajd - iqhud.=x mqrlaL;ajd
klaL;a;dks mqrlaL;ajd - wd.=x ukaoj,dyld
jiQkx jdifjda fifGda - ilafldamd. mqkaofoda

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

38' ysre fo weiqf iskd - tA fojre fmrgq lrka


ysre fohka meKqfkda h
;re udk weiqre lrk - tA fojre fmrgq lrka
ukao j<dyl fojre - /iaug meKqfkda h
jiq k jQ fojrekag - kdhl jdij fofhda
Tyq u kka mqkaoo h - Tyq k ila jH rc h
oi msjr ne.ska hq;= j - fkdfhl=;a yevreka hq;= j
ish,af,da u meKsfhda h
39' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
39' b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
40' w:d.=x iyN+ foajd - c,u.a.s isLdj
wGld p frdafcda p - WudmqmaMksNdisfkda
40' .sKsis ,ig f<ka - iyN+ fojre wdfjda
wG yd frdac kka - iskd fojre wdfjda
hfnr,sh u,a meyefhka - tA fojre nenfkda h
41' jreKd iy Oud p - wpq;d p wfkacld
iQf,hH rerd wd.=x - wd.=x jdijfkaisfkda
41' jreKd iyOu kka - hq;= fojre meKqfkda h
wpq; yd wfkaclh - iqf,hH yd rer foh
jdijfkaiS fofhda - /iaug meKqfkda h
42' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
42' tA fojre ish fok u - fkdfhl=;a yev reka hq;= j
oi msjr ne.ska hq;= j - ish foku meKqfkda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
43' iudkd uydiudkd - udkqid udkqiq;a;ud
vdmisld wd.=x - wd.=x ufkdamisld
43' iudk yd uy iudk - udkqi udkqiq;a;u
lsvdmisl fojre - ufkdamisl fojre
irejfka /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h

123

124

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

44' w:d.=x yrfhda foajd - fha p f,days;jdisfkda


mdr.d uydmdr.d - wd.=x foajd hiiaisfkda
44' y kdfuka hq;= fojre - f,days; jdisl fojre
mdr. uy mdr. hk - kka isk ;j fojre
ls;ahiiska nn<k tA - fojre tys meKqfkda h
45' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
45' f iskd oi fojre - oi msjr ne.ska hq;= j
fkdfhl=;a yev reka hq;= j - ish foku meKsfhda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
46' iqlald lreyd wreKd - wd.=x fLkid iy
od;.hayd mdfudlaLd - wd.=x foajd plaLKd
46' iqlald lreyd wreKd - f.kid hk fojre
od;.hayd foka - iy m%Odk ;j fojre
kka plaLK fojre - i;=gq is;ska meKqfkda h
47' iodu;a;d ydr.cd - iaild p hiiaisfkda
:khx wd. mcqkafkda - fhda id wNsjiai;s
47' iodu;a; ydr.cd id j,g jeis ,en
iskd tA fojreka
/iaug meKsfhda

iail hk fojreka o
fok - mcqkak hk kka hq;= j
o - f> .ckd lrka
h

48' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda


boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
48' f iskd oi fojre - oi msjr ne.ska hq;= j
fkdfhl=;a yev reka hq;= j - ish foku meKsfhda h
b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
49' fhd ;=is;d hdud - lGld p hiiaisfkda
,;ld ,dufiGd - fcda;skdud p wdijd
ksudKr;sfkda wd.=x - w:d.=x mrks;d
49' fh yd ;=is; f,df - hdu f,df we;s fojre

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

lGl k hq;= fojre - ,NS;l fojreka o


,dufiG fojreka o - fcda;s kka hq;= fofhd o
wdij hk fojreka o - i;=gq is;ska meKsfhda h
ksudKr;s fojreka o - mrks; fojreka o
i;=gq is;ska meKsfhda h
50' ofiaf;a oiOd ldhd - if kdk;a;jKaKsfkda
boaukaf;da cq;Sukaf;da - jKaKjkaf;da hiiaisfkda
fudaoudkd wNslalduqx - NslaLQkx i;sx jkx
50' b nf,ka hq;= tA yeu - <sys <sys iskafkda h
iqkaor yevreka hq;= j - ls;a hiiska iskafkda h
i msfia /iaug - i;=gq is;ska meKsfhda h
f iskd oi fojre - oi msjr ne.ska hq;= j
fkd fhl=;a yev reka hq;= j - ish fok u meKqfkda h
51'

ifGaf;a foajksldhd - if kdk;a;jKaKsfkda


kdukajfhak wd.[aPqx - fha p[af[a iid iy

51'

fuys meKqk jH msi - iegla muK iskafkda h


tA meKqk yeu fojre - fkdfhl=;a yev reka hq;= j
;u k f.d;a j,ska hq;= j - ish fokd meKqfkda h
wks;a ish fojreka o - fmd kulska meKqfkda h

52' mjq;a:cd;su,x - >;sKaKukdijx


olaffuda>;rx kd.x - pkaoxj wis;d;s.x
52' bmfok f,dj wjika l< - flf,ia hjq,a Wrd y<
iev h l| ;rKh l< - ksflf,ia uy i rejk o
iev h l| ;rKh l< - f,djg W;= uqkska jQ
mqka i| ,iska nn,k - ksflf,ia nq rcdKka o
neye oel .kakg wdfjuq
53' iqn%yaud mru;af;da p - mq;a;d boauf;da iy
ikxl=udfrda ;siafida p - fidamd. i;sx jkx
53' b n,e;s nq i f. - orejka jQ iqn%yau o
mru;a; h hk n%yau o - kka ikxl=udr nUq
;siai n%yau rdchd o - lms,jia;= uy jkfha
/iaug meKsfhda h
54' iyiaix n%yauf,daldkx - uyd n%yaudNs;sG;s
Wmamkafkda cq;Sukaf;da - Nsiaudldfhda hiiaisfida
54' oyila nU f,dj fojre - /iaug meKsfhda h
uyd n%yauhd yeu g - <sys <sys nn,kafka

125

126

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

iqi,a nU isrefrka hq;= - me;sreKq ls;ahiiska hq;=


tA uy nUq yeu g u - yeug u by<ska bkafka
55' ofi;a: biaird wd.=x - mfljij;a;sfkda
f;ai[ap uf;da wd. - ydf;da mjdf;da
55' ;u ;uka f. nU msig - fjk fjk u kdhl jQ
biqre nka ms nUjre - oy fofkla u meKsfhda h
yeug ueka msjr yd - yd; nUq meKsfha h
56' f;a p if wNslalkaf;a - ibkafoa foaf in%yaufla
udrfiakd wNslalduqx - miai lKayiai ukahx
56' il% fo yd fojre - uy nUq yd n%yaujre o
ish fofhda tys - /iaug meKsfhda h
udr fik tA fudfydf;a - fojre fj; meKsfhda h
lDIaK keue;s udrhd f. - wkqjK nj n,kq uekj
57' tA: .Kay: nkaO: - rdf.ak noaOu;a:q fjda
iuka;d mjdf: - ud fjda uq[a;a: flda kx
57' fuys mefK w,a,.ks - rd. f;dKavqfjka ne|,
ieneka f yeu fojre - ur W.=f,a ysr lr,
tA fojre lsis flfkl=g - mekhkakg bvla fkd fo
ish fokd yd;amiska - /lj,a,d f.k u is
58' b;s ;;a: uydfiafkda - lKayfiakx wfmaihS
mdKskd :,udyp - irx l;ajdk fNarjx
58' fuf,iska tys jij;a ure - udr fik fufyh h
w;af,ka fmdf<djg .ika - ysiqKq y~ kex. h
59' h:d mdjqiaiflda ff>da - :khkaf;da icqflda
;od fida mpqodj;a;s - ixl=oafOda wihxjiS
59' jeys ldf,a ,s fldgd - uyd f> .ck fldg
uyjeis jiskd ,iska - tA jij;a udr f;f
ji lrkakg fkd yelsj - lsmqKq is;ska ye .sfha
60' ;[ap inx wNs[a[dh - jj;a;ajdk plaLqud
;f;da wduka;hS i;a:d - idjfla idifka rf;a
udrfiakd wNslalka;d - f;a cdkd: NslaLfjda
60' ioy weia we;s uqkska - f ish,a, jgyd f.k
idikfhys wekd jQ - ijka weu;Sh fufia
mskaj;a uyfKkS" Tn;a - fuh f;are f.k iskak
udr fik oeka fuys - msi ueog meKqfkda h

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

61'

f;a p wd;mamulrex - iq;ajd nqoaOiai idikx


;rdf.aymlalduqx - fkaix f,dauZms b[achqx

61'

nq i f. joka weiQ - tA wry;a Y%djlfhda


udr fik .ek olskag - kqjKska h flrefjda
;rd.s W;=uka f.ka - udr msi re jqfKda h
f,dauhl= o ry;=ka f.a - lmd l< fkd yelafla h

127

62' if ;ix.dud - Nhd;S;d hiiaisfkda


fudaoka;s iy N+f;ays - idjld f;a cfkaiq;dZ;s'
62' udr hqOh ch wrf.k - h ielfhka tf;rg .sh
yeu ;ek ls;= f.di me;sreK - yeu ;ek fyd| ku me;sreK
tA ry;=ka ish fokd - nq iiqfka ijka yd ieuod i;=ka isfhda

29' wdgdkdh iQ;%h


tAjx f iq;x( talx iuhx N.jd rdc.fya yr;s .sl+f mnf;a' w: fLda
p;a;dfrda uydrdcd uy;shd p hlaLfiakdh uy;shd p .kaOnfiakdh uy;shd p
l=NKavfiakdh uy;shd p kd.fiakdh" p;=oaix rlaLx Gfm;ajd" p;=oaix .=nx
Gfm;ajd" p;=oaix jrKx Gfm;ajd wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx .sl+gx Ndfi;ajd" fhak N.jd f;akqmixlxiq Wmixl;ajd
N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSxiq' f;a ms fLda hlaLd wmafmalf N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSxiq" wmafmalf N.j;d ioax ifudaxiq ifudaokShx
l:x idrKShx ;sidfr;ajd tAluka;x ksiSxiq' wmafmalf fhak N.jd f;ak[ac,sx
mkdfu;ajd tAluka;x ksiS xiq' wmafmalf kduf.d;a;x idfj;ajd taluka;x ksiS xiq
wmafmalf ;=KaySN+;d taluka;x ksiSxiq'
ud iska fufia wik ,' tla iufhl Nd.Hj;=ka jykafia rc.y kqjr .scql=
mj;fhys jev jik fial' tl,ayS i;r jr uyd rcjre uy;a jQ hlaI fiakdjla
o uy;a jQ .dkaOj fiakdjla o uy;a jQ l=NdKav fiakdjla o uy;a jQ kd.
fiakdjla o is Ydf /lj,a lrjd is Ydf uy n, fik msysgqjd is Ydf
ukd /ljrK msysgqjd fmrh rd;%sh f.jqk l,ayS b;d iqkaor jQ rEmfidaNdfjka hq;=
j uq uy;a .sCOl+gh u taldf,dal lr f.k Nd.Hj;=ka jykafia fj; meKshdyq
h' tfia meK Nd.Hj;=ka jykafiag jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' i;r
jr fojreka iu. meKshd jQ tA hlaIhka f.ka we;e hlaIfhla Nd.Hj;=ka
jykafiag wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj yqkk
a dyq h' we;e hlaIfhla Nd.Hj;=ka
jykafia iu. i;=gq jQjdyq h' i;=gq h hq;= jQ ms<si|r l;d ny fldg tl;amiaj
yqkakdyq h' we;e hlaIfhla Nd.Hj;=ka jykafia foig we,s ne| m%Kdu lrka
tl;amiaj yqkakdyq h' we;e hlaIfhla ;u ;uka f.a k f.d;a m%ldY fldg
tl;amiaj yqkakdyq h' we;e hlaIfhla ksYaYoj tl;amiaj yqkakdyq h'
tAluka;x ksiskafkda fLda fjiaijfKda uydrdcd N.jka;x tA;ofjdap(

128

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tl;amiaj yqkakd jQ fjiuqKs uyd jH rdchd Nd.Hj;=ka jykafiag fufia ie<


lf<a h'
ika;s ys Nkaf;a W<drd hlaLd N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a W<drd
hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a uud hlaLd N.jf;da wmamikakd'
ika;s ys Nkaf;a uud hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd
N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd N.jf;da mikakd' fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamikakd fhaj N.jf;da' ;x lsiai fya;=@
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye iskakd jQ n,imkak hlaIfhda
iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys meye iskakd jQ n,imkak
hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye iskakd jQ
uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys
meye iskakd jQ uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys wmeye iskakd jQ kSp jQ hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys meye iskakd jQ kSp jQ hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Th
hlaIfhda jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeyefuka iskakdyq h' thg fya;=j
l=ula o@
N.jd ys Nkaf;a mdKd;smd;d fruKshd Oux foafia;s" wkakdodkd fruKshd
Oux foafia;s" ldfiq Pdpdrd fruKshd Oux foafia;s" uqidjdod fruKshd
Oux foafia;s" iqrdfrhuCmudoGdkd fruKshd Oux foafia;s" fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamr;d fhaj mdKd;smd;d" wmamr;d wkakdodkd"
wma m r;d ldfiq Pdpdrd" wma m r;d uq i djdod" wma m r;d
iqrdfrhucmudoGdkd' f;aika;x fyda;s wmamshx wukdmx'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS m%dK>d;fhka je<lSu msKsi oy foik
fial' fidrlka je<lSu msKsi oy foik fial' jer ldu fiajkfhka je<lSu
msKsi oy foik fial' fndre lSfuka je<lSu msKsi oy foik fial' u;a ug;a
m%udohg;a fya;= jkakd jQ u;a meka yd u;a jH Nd;fhka je<lSu msKsi oy
foik fial' iajdkS" Th hlaIfhda jkdyS fndfyda fihska u m%dK>d;fhka je<lS
fkd iskakdyq h' fidrlka je<lS fkd iskakdyq h' jer ldu fiajkfhka je<lS
fkd iskakdyq h' fndre lSfuka je<lS fkd iskakdyq h' u;a ug;a m%udohg;a fya;=
jkakd jQ u;a meka yd u;a jH Nd;fhka je<lS fkd iskakdyq h' tu ksid Tjqka
yg f ioaOuh wm%sh fohla u h' wukdm fohla u h'
ika;s ys Nkaf;a N.jf;da idjld" wr[af[a jkm;a:dks mka;dks fiakdikdks
mfia j ka ; s wma m ioa o dks wma m ks . a f >da i dks ckjd;dks ukq i a i rdyfihHldks
mi,a,dkidremamdks' ;;a: ika;s W<drd hlaLd ksjdisfkda fha buiax N.jf;da
mdjpfka wmamikakd' f;aix midodh W.a.Kayd;= Nkaf;a N.jd wdgdkdhx rlaLx
NslL
a k
Q x NslL
a k
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx .=;;
a h
s d rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djlfhda jkdyS wdrKHh j, o" jk ,eye
j, o b;d r fiakdik j, o b;d ksYaYo jQ ckhdf.ka f;dr jqKd jQ ksiqka f.a
yqfol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkd lsug iqiq jkakd jQ fikiqka j, jev

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

129

iskakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia jodrK ,o ioaOuh flfrys wmeye iskakd


jQ uydkqNdj imkak hlaIfhda o tn ;eka j, ksn| j jdih lrkakdyq h' Tjqka
f.a meyeu we;s jkq msKsi NslaIQka yg o NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o
Wmdisldjka yg o Wjre we;s fkd u msKsi o /ljrKh msKsi o fjfyi we;s
fkd u msKsi o myiq yrKh msKsi o iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia wdgdkdh
k jQ f wdrlaIdj bf.k jodrK fialajd'
wjdfiais N.jd ;=KaySNdfk' w: fLda fjiaijfKda uydrdcd N.jf;da
wjdikx ;ajd ;dhx f,dhx bux wdgdkdhx rlaLx wNdis(
Nd.Hj;=ka jykafia ksYaYoj jev isfuka tu wdrdOkh bjid jod< fial'
tl,ayS fjiuqKs uyd jH rdchd tA f,dfjys f wdgdkdh k jQ wdrlaIdj mjid
isfha h'
1'

miaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isuf;da


isiaiZms ku;a:q - inN+;dkqlmsfkda
ioy weia we;s - fidre ish we;s
miaiS nqrcdKka yg - kuialdr fjd
ish i;=ka yg - wkqlmd we;s
is nqrcdKka yg - kuialdr fjd

2'

fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda


ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoafkda
ish flf,ia ke;s - fjr h we;s
fjiaiN+ nqrcdKka yg - kuialdr fjd
oi ur fiakd - To f;o | y<
ll=i| nqrcdKka yg - kuialdr fjd

3'

fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da


liaimiai ku;a:q - mamuq;a;iai in
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqrcdKka yg - kuialdr fjd
yeu flf,iqkaf.ka - fydka .sh
liaim nqrcdKka yg - kuialdr fjd

4'

wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isuf;da


fhda bux OuufoafiaiS - inlaLdmkQokx
f,df ish la - uekka re jk
f is ioy mjid joy< - h flfkl=ka fjo
fidre ish we;s - YdlH mq;% jQ
wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nq ika yg kuialdr fjd

5'

fha pdms ksnq;d f,dafla - h:dN+;x miaisiqx

130

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ;idrod


tA nqjre f,dj - ksjkg je fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - oiqka l< fiala u h
tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h
uydkqNdj imkak u h - iir h ke;s fiala u h
6'

ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux


cdprKimkakx - uyka;x ;idrox
fo ksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u k jQ - cdprK imkak jQ
uydkqNdj imkak jQ - yeu fhka ksoyia jQ
nqqrcdKka jykafiag - fo ksiqka kuialdr lrkakdyq h

7'

hf;da W.a.P;s iqfhda - wdfpda uKav,S uyd


hiai jq.a.Pudkiai - ixj ms ksre;s

7'

Wodjk h ;efklska - tA uyd ysreu~,


<sfika nn<k - uyd uKav,hla jk
tA ysre kef.k g - /h o my hkq we;

8'

hiai pq.a.f;a iqfha - jfidaZ;s mjqp;s


ryfoda ms ;;a: .NSfrda - iuqoafoda if;daoflda

8'

ysre Wod jk g - oji h hs ljqre;a lshkafka


wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ifia
.x.d c,h tla jQ - iuqr kka we;s
c, ;gdlh ;sfnkafka

9'

tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda if;daoflda"


bf;da id mqud id - b;s kx wdlaL;S cfkda
me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqr f,i
f whqka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA idjg ckhd - fmr. hs mjikafka

10' hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiais fida


.kaOndkx wdm;s - O;rfGdaZ;s kdu fida
10' hiia msjr we;s - .dkaOjhkag wm;s
O;rG k we;s - tA uyd forc f;f
tA fmr. fmfoi - wK m;=rejkafka
11'

ru;S kp.Sf;ays - .kaOfys mqrlaLf;da


mq;a;d ms ;iai nyfjda - talkdudZ;s f iq;x"

11'

.dkaOjhka fmrgq fldg - kegqka yd .ehqka

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

131

tA rc i;=gq jkafka - ud iska wik ,oafoa


tl u kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs
12'

wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d


f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx

12'

wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda


uyd n,imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka jkakdyq h

13'

rf;daZj kuiaika;s - uyka;x ;idrox


kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u

13'

r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd

l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud


tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
14' fhak fma;d mjqpka;s - msiqKd msuxisld"
mdKd;smd;sfkda oaod - fpdard fkal;sld ckd'
14' msiqKqnia mjik - msuia l;e hs mjik
m%dKjO yeu lrk - kmqre .;s.=K mj;sk
jxpksl fidre jQ - tA fm%a; ckhd
h ;ekl f.k hkakdyq o
15'

bf;da id olaKd id - b;s kx wdlaL;S cfkda


hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida

15'

fuhska ol=Kq . - tA fmfoi we;af;a u h


ol=Kq foi wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
fo rfcla tys iskafka u h

16'

l=NKavdkx wdm;s - rE<afyda b;s kdufida

132

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ru;S kp.Sf;ays - l=NKafys mqrlaLf;da


16'

l=NdKavhkag wm;s - rE<ay k we;s


tA uyd fo rc f;f - l=NdKavhka fmrgq fldg
kegqka yd .ehqka - tA rcq i;=gq jkafka

17'

mq;a;dms ;iai nyfjda - talkdud;s f iq;x"


wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d

17'

tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla


tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h

18'

f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"


rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'

18'

ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays


tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd

l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud


tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
19'

h;a: fpd.a.P;s iqfhda - wdfpda uKav,S uyd


hiai fpd.a.Pudkiai - jfidams ksre;s

19'

nei hk g h ;eklska - tA uyd ysreu~,


<sfika nn,k - uyd uKav,hla jk
tA ysre nisk g - oji o myj hkq we;

20' hiai fpd.a.f;a iqfha - ixj;s mjqp;s


ryfodams ;;a: .NSfrda - iuqoafoda if;daoflda
20' tA ysre nisk g - /h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ifia

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

133

.x.d c,h tla jQ - iuqr kka we;s


c,;gdlh ;sfnkafka
21'

tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda if;daoflda"


bf;da id mud id - b;s kx wdlaL;S cfkda'
hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida'

21'

me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqr f,i


f whqka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA idjg ckhd - ngysr hs mjikafka h
ngysrg wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
fo rfcla tys iskafka u h

22' kd.dkx wdm;s - rEmlafLda b;s kdufida


ru;S kp.Sf;ayS - kdf.ays mqrlaLf;da
22' kd.hka yg wm;s - rEmlaL hk k we;s
tA uyd fo rc f;f - kd.hka fmrgq fldg
kegqka yd .ehqfuka - tA rcq i;=gq jkafka
23' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s f iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d'
23' tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
24' f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"
rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'
24' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux'
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka

134

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

jykafiag wms jkaokd lruq'


25' fhak W;a;rl=rE rud - uyfkare iqoiaifkda"
ukqiaid ;;a: cdhka;s - wuud wm.a.yd'
25' W;=rel=re kka hq;= - iqkaor jhskla we;
b;d iqkaor fmkque;s - uyd frej o tys we;
lsisjla flfrys fkd wek - oe j hulg fkd nek
ksiaiq o tys my< fj;a u h
26' k f;a cx mjmka;s - kms kShka;s kx.,d"
wlGmdlsux id,sx - mN=[acka;s udkqid'
26' tys isk ksiqka - cqjg fkd jmqr;a u h
j.djka flreug - k.=,a f.k fkd h;a u h
bf yg .;a we,aiy,a - Tjqka yeu j<|;a u h
27' wlKx w:qix iqoaOx - iq.kaOx ;Kavq,maM,x"
;=KalSf m;ajdk - ;f;da N=[acka;s fNdackx'
27' fmd;= fkd ue;s ,s ke;s - b;d msis iqj|e;s
tA we,a iy,a f.k - rka nfk ,d msi f.k
Tjqka i;=ka - th nqkafka
28' .dx tAlLqrx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
miqx talLqrx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
28' fokqka w,ajdf.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
.jhska o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
29' b;ajdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix"
mqijdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
29' .EKqka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
mqreIhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
30' l=udjdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix"
l=udrjdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
30' l=uhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
l=ureka o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

135

f;a hdfka wNsrEys;ajd indid wkqmhka;s mpdrd ;iai rdfkda'


Tjqka tA hdkdj,g ke. ish Ydjka ys ieird hkakdyq h' tA rcq f. msi o
tfia ieird hkakdyq h'
31'

y;ahdkx wiaihdkx - nx hdkx Wm;x"


mdidod isld fj - uydrdciai hiiaisfkda'
;iai p k.rd wyQ - wka;,slaf iqudms;d'

31'

we;a hdkdj o - wYaj hdkdj o


t<U ishd jQ - jH hdkdj o
uy,a m%didohka - yd fkdfhla isld f.j,a
uyd ls;= f.di we;s - tA uyd rcq yg
uekeka ue ;sfnkd - tA Tyq f. k.rh
wdldifha mj;S

wdgdkdgd l=iskdgd ml=iskdgd kdgmQhd mrl=is;kdgd" W;a;fk lmSjkaf;da


cfkda>umfk p" kjkj;sfhda wnr wnrj;sfhda w<dlukaod kdu rdcOdks'
l=friai fLda mk udi uydrdciai idKd kdu rdcOdks ;iaud l=ffrda uydrdcd
fjiaijfKda;s mjqp;s" mf ikaf;da mldfika;s ;f;da,d ;;a;,d ;f;da;,d"
cis f;acis ;f;dacis iQfrda rdcd wfGda fka" ryfodams ;;a: OrKS kdu" hf;da
f>d mjiaika;s jiaid hf;da m;dhka;s" iNdms ;;a: N.,j;S kdu h;a: hlaLd
mhsremdika;s'
wdgdkdgd kka o l=iskdgd kka o mrl=iskdgd kka o kdgmqhd kka o
mrl=is;kdgd kka o W;=re Ydfjka lmSjka; kka o ngysr Ydfjka cfkda>
kka o kj kj;sfhda kka o wnr wnrj;sfhda kka o wd,lukaod kka o
rdcOdks we;af;a h' ksldKka jykaki" l=fr k jQ uyd rcdKka yg idKd
kka rdcOdkshla we;af;a h' tu ksid l=fr uyd rcq yg fjiuqKs rc he hs
lshkafka h' fjka fjka jYfhka lreKq fidhkakd jQ ;f;da,d kka o ;;a;,d
kka o ;f;da;,d kka o cis kka o f;acis kka o ;f;dacis kka o iQr kka
o wG kka o fka kka o hl=ka iskakdyq h' tA rdcOdksfhys c,;gdlh OrKS
k jkafka h' tA c,;gdlfhka c,h f.k jId jiskakdyq h' tA jisk jIdfjda tys
u me;sfrkakdyq h' hl=ka /iajkakd jQ N.,j;S k jQ iNdjla o tA je f;f
;sfnkafka h'
32' ;;a: kspM,d relaLd - kdkdc.Kdhq;d"
uhQrfld[apdNsreod - fldals,dNs ys j.a.=Ns'
32' tys ksr;=re M,nr jQ - rela mfrka iqiefka h
fkdfhla l=re fldfnhshka o - yeu g tys .ejiqfkda h
fudKreka fldiajd,sysKska - ys y~ o me;srefjda h
fldals,hka f.a kdfoka - yeug i;=g ie,iqfka h
33' jxjl ioafo;a: - wf:da TGj;a;ld"
l=l=;a:ld l=<Srld - jfka fmdlaLrid;ld'

136

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

33' jx jl k jQ - i;=ka f. y~ me;srefka h


TGj ;a;l k jQ - l=re,a,ka o .ejiqfkda h
j,sl=l=f<da rka l=l=f<da - tA jkfha yeiqrefKda h
fmdlaLr id;lh k we;s - l=re,af,da o yeiqrefKda h
34' iqlid,slioafo;a: - oKavudkjldks p"
fidaN;s inld,x id - l=frk,skS iod'
34' .srjqka yd ie<,sysKska - ysrg y~ me;=refjda h
oKavudkjl k jQ - l=re,af,da o yeisrefKda h
l=fr rcq f.a tA jej - yeu l,g u nenfka h
35' bf;da id W;a;rd id - b;s kx wdlaL;S cfkda"
hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiaisfida'
35' fuhska W;=re . - tA fmfoi we;af;a u h
W;=re foi wK m;=rejk - ls;a hiia yeu me;srek
fo rfcla tys iskafka u h
36' hlaLdkx wdm;s - l=ffrda b;s kdufida'
ru;S kp.Sf;ays - hlafys mqrlaLf;da
36' hlaIhka yg wm;s - l=fr hk ku we;s
tA uyd fo rc f;f - hlaIhka fmrgq fldg
kegqka yd .ehqka - tA rcq i;=gq jkafka
37' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s f iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d'
37' tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
38' f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"
rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'
38' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

137

nqoaOx jkaodu f.da;ux;s'


l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
whx fLda id udi wdgdkdhd rlaLd" NslL
a k
Q x NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx'
.=;a;shd rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s' hiai liai udi NslaLqiai jd NslaLqKshd
jd Wmdiliai jd Wmdisldh jd" whx wdgdkdhd rlaLd' iq.a.ys;d Niai;s iu;a;d
mhdmq;d' ;[af wukqiafida hlafLda jd hlaKS jd" hlaLfmda;flda jd hlaLfmda;sld
jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdifcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOfnda jd .kaO
jd" .kaOnfmda;flda jd .kaOnfmda;sld jd" .kaOnuydu;af;da jd .kaOn
mdifcda jd .kaOnmpdfrda jd" l=NKafvda jd l=NKa jd" l=NKavfmda;flda
jd l= NKa v fmda ; s l d jd" l= NKa v uydu;a f ;da jd l= NKa v mdifcda j d"
l=NKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd kd.fmda;sld jd"
kd.uydu;af;da jd" kd.mdifcda jd kd.mpdfrda jd" mG;af;da NslaLqx jd
NslaLqksx jd Wmdilx jd Wmdislx jd .Pka;x jd wkq.fPhH" ;x jd Wm;sfGhH"
ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmfchH' k f fida udi wukqiafida
,fNhH .dfiq jd ks.fiq jd ilaldrx jd .reldrx jd' k f fida udi wukqiafida
,fNhH wd<lukaodh rdcOdkshd j;a:qx jd jdix jd' k f fida udi wukqiafida
,fNhH hlaLdkx i;sx .ka;=x" wmsiaiq kx udi wukqiaid wkjhayms kx lfrhHqx
wjhsyx' wmsiaiq kx udi wukqiaid" w;a;dysZms mmqKaKdys mNdidys mNdfihHqx"
wmsiaiq kx udi wukqiaid" ;a;ms m;a;x iSfia kslal=fchHqx' wmsiaiq kx udi
wukqiaid i;a;OdmsZiai uqoaOx Mdf,hHqx'
ksldKka jykai" fuh jkdyS wdgdkdh k jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o Wmdisldjka yg o Wjre ke;s u msKsi /
ljrKh msKsi fjfyi ke;s u msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h'
ksldKka jykai" h NslaIqjla iska fyda NslaIqKshla iska fyda Wmdihlfhla
iska fyda Wmdisldjla iska fyda f wdgdkdh k jQ wdrlaIdj b;d fydka
bf.k .kakd ,oafoa k fu;a is;ska hq;= j lg mdv lrk ,oafoa k tfia
wdgdkdh wdrlaId bf.k .;a;d jQ flfkl=ka yg h wukqIHfhla" hflla fjd"
hlaIKshla fjd" hlamegfjla fjd" hlameghla fjd" hla uy weue;sfhla fjd"
hla msfiys flfkla fjd" hla fufylrefjla fjd" .kaOnfhla fjd"
.kaOhla fjd" .kaOn megfjla fjd" .kaOn meghla fjd" .kaOn uy
weue;sfhla fjd" .kaOn msfiys flfkla fjd" .kaOn fufylrefjla fjd'
l=NdKavfhla fjd" l=NdKahla fjd' l=NdKav megfjla fjd" l=NdKav
meghla fjd" l=NdKav uy weue;sfhla fjd" l=NdKav msfiys flfkla fjd"
l=NdKav fufylrefjla fjd" kd.fhla fjd" kd.skshla fjd" kd. megfjla
fjd" kd. meghla fjd" kd. uy weue;sfhla fjd" kd. msfiys flfkla
fjd" kd. fufylrefjla fjd" IaG jQ is;lska hq;= j NslaIqjla fyda NslaIqKshla

138

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk g tA wkqj hkafka k Tyq isk g tA


wkqj iskafka k Tyq ysk g tA wkqj yskafka k Tyq ksok g tA wkqj ksokafka
k ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd .j, fyda ksh.j, fyda ilaldrhla
fkd ,nkafka h .re lsula fkd,nkafkah' ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd
wd,lukaod k rdcOdksfhys bkak ;ekla fyda jdih lrkak ;ekla fyda fkd
,nkafka h' ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHd hlaIhka f.a iNdjg we;= ug
wjir fkd ,nkafka h' ksldKka jykai" ;jo tA wukqIHfhda wdjdyhg o iqiq
fkd jkakdyq h' jdyhg o iqiq fkd jkakdyq h' ksldKka jykai" ;jo wks;a
wukqIHfhda imQK mNj lrk jpk j,ska wr wukqIHhdg mNj lrkakdyq h'
ksldKka jykai" ;jo wksla wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a Tfjys f,day md;%h
oud ysr lrkakdyq h' ksldKka jykai" ;j o wks;a wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a
ysi i;a lvlg m,kakdyq h'
ika;s ys udi wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx wdhka;s' k
uyd rcdkx mqildkx whka;s' k uydrdcdkx mqildkx mqildkx wdhka;s" f;a
fLda f;a udi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" pKav jQ rere jQ b;d ys;=jlaldr jQ wukqIHfhda we;a;yq u
h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjr fojrekag weyqlka fkd fo;a u h' i;rjr
fojreka f.a wud;Hhla fifkjreka f.a jpk j,g weyqlka fkd fo;a u h'
i;rjr fojrekaf.a hla fifkhkaf.a kshqla; fifkhkaf.a jpk j,g
weyqlka fkd fo;a u h' ksldKka jykai" tA f wukqIHfhda jkdys i;rjr
uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fihH:dms udi r[af[da ud.Oiai f;a uyd fpdard' f;a fkaj r[af[da
ud.Oiai wdhka;s' k r[af[da ud.Oiai mqildkx wdhka;s' k r[af[da ud.Oiai
mqildkx mqildkx wdhka;s' f;a fLda f;a udi" uydfpdard r[af[da ud.Oiai
wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" u.O foaYfhys wm;s rc;=ud f.a uyd fidre h wdldr
jkakdyq o tA fidre jkdyS uyrcjrekag weyqlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
wud;Hkaf.a f.a fifkjreka f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h' uyrcjreka
f.a fifkhkaf.a kshqla; fifkjreka f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h'
ksldKka jykai" tA f fidre jkdyS uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq
,nkakdyq h'
tAjfj fLda udi" ika;s ys wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx
wdhka;s' k uyd rcdkx mqildkx whka;s' k uydrdcdkx mqildkx mqildkx
wdhka;s" f;a fLda f;a udi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" Th wdldrfhka u pKav jQ rere jQ b;d ys;=jlaldr jQ
wukqIHfhda we;a;yq u h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjr fojrekag weyqlka fkd
fo;a u h' i;rjr fojreka f.a wud;Hhkaa f.a fifkjreka f.a jpk j,g
weyqlka fkd fo;a u h' i;rjr fojreka f.a hla fifkhka f.a kshqla;
fifkjreka f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h' ksldKka jykai" tA f

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

139

wukqIHfhda jkdys i;rjr uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq


h'
fhda ys flda udi wukqiafida hlafLda jd hlaKS jd" hlaLfmd;flda jd
hlaLfmda;sld jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdifcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOfnda
jd .kaO jd" .kaOnfmda;flda jd .kaOnfmda;sld jd" .kaOnuydu;af;da jd
.ka O n mdifcda jd .ka O nmpdfrda jd" l= NKa f vda jd l= NKa jd"
l= NKa v fmda ; flda jd l= NKa v fmda ; s l d jd" l= NKa v uydu;a f ;da jd
l=NKavmdifcdajd" l=NKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd
kd.fmda;l
s d jd" kd.uydu;af;da jd" kd.mdifcda jd kd.mpdfrda jd" mG;af;da
NslaLqx jd NslaLqKsx jd" Wmdilx jd Wmdislx jd" .Pka;x jd wkq.fPhH' ;x jd
Wm;sfGhH" ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmfchH" bfix hlaLdkx
uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" Wdfma;nx lalka;nx r;nx
whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdi;s" whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda
fyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda k uq[ap;S;s'
ksldKka jykai" h wukqIHfhla hflla fjd" hlaIKshla fjd" hlamegfjla
fjd" hlameghla fjd" hla uy weue;sfhla fjd" hla msfiys flfkla fjd"
hla fufylrefjla fjd" .kaOnfhla fjd" .kaOhla fjd" .kaOn megfjla
fjd" .kaOn meghla fjd" .kaOn uy weue;sfhla fjd" .kaOn msfiys
flfkla fjd" .kaOn fufylrefjla fjd' l=NdKavfhla fjd" l=NdKahla
fjd' l=NdKav megfjla fjd" l=NdKav meghla fjd" l=NdKav uy weue;sfhla
fjd" l=NdKav msfiys flfkla fjd" l=NdKav fufylrefjla fjd" kd.fhla
fjd" kd.skh
s la fjd" kd. megfjla fjd" kd. meghla fjd" kd. uy weue;sfhla
fjd" kd. msfiys flfkla fjd" kd. fufylrefjla fjd" IaG jQ is;lska hq;=
j NslaIqjla fyda NslaIqKshla fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk g tA wkqj
u hkafka k isk g taA wkqj u iskafka k ysk g tA wkqj u yskafka k
ksok g ta wkqj u ksokafka k f hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka
yg uyd fiakdm;sjreka yg f hlaIhd w,a,d .kafka h' f hlaIhd wdfI jkafka
h' f hlaIhd mSvd lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' f hlaIhd
ysxid lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' f hlaIhd w;a fkd
ykafka h lshd oekq h hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yka lsj
hq;a;dyq h'
l;fix hlaLdkx uydhlaLdkx fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx@
ljr hlaIhka yg ljr uyd hlaIhka yg ljr fikam;shka yg ljr uyd
fikam;sjreka yg lsj hq;af;a o h;a
39' bkafoda fidafuda jrefKda p - Ndroajdfcda mcdm;S"
pkaofkda ldufifGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p'
39' bka fidau jreK kka - Ndroajdc m%cdm;S kka
pkaok yd ldufiG - lskakq.Kavq yd ks.Kavq

140

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

40' mKdfoda mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S"


;a;fiafkda p .kaOfnda - kf,da rdcd cfkaifNda'
40' mkdo yd mu[a[ - fohre ud;,S o
;a;fiak .kaOj o - k,rcqka o cfkaiN o
41' id;d.sfrda fyaujf;da - mqKaKflda lr;sfhda .=f<da"
iSjflda uqp,skafoda p - fjiaid;af;da hq.kaOfrda'
41' id;d.s fyauj; o - mqKaKl lr;sh .=f,da o
iSjl yd uqp,skao o - fjiai;a; hq.kaOr o
42' f.damdf,da iqmamf.afOda p - ysfk;a;S p ukafhda"
m[apd,pKafvda wd<jflda - mcqkafkda iqufkda iquqfLda ouqfLda"
uKs udKs pfrda f>da - wf:da fiaiaiflda iy'
42' f.damd,h iqmamf.aO - ysfk;a;S yd ukah
m[apd,pKav wd,jl o - mcqkakh yd iquk o
iquqfLda yd ouqfLda - uKsudKSpr > o
tfuka u fiaiail - hk fudjqka h
bfix hlaLdkx uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" Wdfma;nx
lalka;nx r;nx whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdi;s" whx hlafLda
fyafGa;s' whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s whx hlafLda ysxi;s whx
hlafLda k uq[ap;S;s'
f hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka yg uyd fiakdm;sjreka yg
f hlaIhd w,a,d .kafka h' f hlaIhd wdfI jkafka h' f hlaIhd mSvd
lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' f hlaIhd ysxid lrkafka h' f
hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' f hlaIhd w;a fkd ykafka h lshd oekq h
hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yka lsj hq;a;dyq h'
whx fLda id udi" wdgdkdhd rlaLd" NslaLQkx NslaLqKSkx" Wmdildkx
Wmdisldkx" .=;a;shd rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s' ykao p odks uhx udi
.Pdu' nyqlspd uhx nyqlrKShd;s'
ksldKka jykai" f jkdyS wdgdkdh k jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdihka yg o Wmdisldjka yg o Wjre ke;su msKsi /ljrKh
msKsi fjfyi ke;su msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h' ksldKka
jykai" wmg fndfyda lghq;= ;sfnkafka h' fndfyda l< hq;= oE ;sfnkafka h' tksid
wms oeka hkafkuq'
hiaiodks ;=fya uyd rdcdfkda ld,x u[a[:d;s' w: fLda p;a;dfrda uydrdcd
WGdhdikd N.jka;x wNsjdfo;ajd molaKx l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' f;ams fLda
hla L d WGdhdikd' wma f ma l f N.jka ; x wNs j dfo;a j d mola Kx l;a j d
;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalf N.j;d ioax ifudaxiq ifudaokShx l:x
idrdKShx ;sidfr;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalpfhak N.jd' f;ak[ac,sx

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

141

mkdfu;a j d ;;a f :a j ka ; rOdhs x iq ' wma f ma l f kduf.d;a ; x idfj;a j d'


;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalf ;=KaySN+;d ;;af:ajka;rOdhsxiQ;s'
i;r jr rc orejks" tfia k oeka h .uklg l,a oek .; hq;af;a he hs
jod< fial' tg i;rjr fouy rcjreka wdikfhka ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag
wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' tA hlaIhka
w;ka we;e hlaIfhla wdikfhka ke.sg Nd.Hj;=ka jykafiag wdorfhka jkaokd
fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhla Nd.Hj;=ka jykafia iu. i;=gq
jQjdyq h' ms<si|r l;dnia fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhla
Nd.Hj;=ka jykafia fj; we,s ne| m%Kdu fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e
hlaIfhla k f.d;a mjid tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhka ksYaYo j
tys u fkd fmkS .shdyq h'
w: fLda N.jd ;iaid r;a;shd wpfhak NslaLQ wdukaf;ais bux NslaLf r;a;sx
p;a;dfrda uydrdcdfkda" uy;shd p hlaLfiakdh" uy;shd p .kaOnfiakdh" uy;shd
p l=NKavfiakdh" uy;shd p kd.fiakdh" p;=oaix rlaLx Gfm;ajd p;=oaix
.=nx Gfm;ajd p;=oaix jrkx Gfm;ajd wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx .sl+gx mn;x Ndfi;ajd fhakdyx f;akqmixliq Wmixl;ajd
ux wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiSxiq'
tl,ayS Nd.Hj;=ka jykafia tA rd;%sh wejEfuka NslaIq ix>hd wu;d jod< fial'
mskj
a ;a uyfKks" f bl=;a rd;%f
s hys i;rjr uyrcorefjda uy;a jQ hlaI fiakdjla
o uy;a jQ .dkaOj fiakjla o uy;a jQ l=NdKav fiakjla o uy;a jQ kd. fiakjla
o is Ydf /lj,a lrjd is Ydf uy n, fik msysgqjd is Ydf ukd /
ljrK msysgqjd fmrh rd;%sh f.jqk l,ays b;d iqkaor jQ rEmfYdaNdfjka hq;= j uq
uy;a .scCOl+gh u tAldf,dal lr f.k ud lrd meKshdyq h' tfia meK ud yg
jkaokd fldg tl;amia j yqkakdyq h'
f;ams fLda NslaLf hlaLd" wmafmalf ux wNsjdfo;ajd taluka;x ksiSxiq"
wmafmalf uu ioax ifudaxiq ifudaokShx l:x idrdKShx ;sidfr;ajd taluka;x
ks i S xiq ' wma f ma l ffha k dyx f;a k [a c ,s x mKdfu;a j d ta l uka ; x ks i S xiq '
wmafmalf kduf.d;a;x idfj;ajd tAlu;a;x ksiSxiq" wmafmalf ;=KaySN+;d
tAluka;x ksiSxiq' tAluka;x ksiskafkda fLda NslaLf fjiaijfKda uydrdcd ux
tA;ofjdap
mskaj;a uyfKks" i;r jr fojreka iu. meKshd jQ tA hlaIhkaf.ka
we;e hlaIfhla ud yg wdorfhka jkaokd fldg tl;amiaj yqkakdyq h' we;e
hlaIfhla ud iu. i;=gq jQjdyq h' i;=gq h hq;= jQ ms<si|r l;d ny fldg tl;amiaj
yqkakdyq h' we;e hlaIfhla ud foig we,s ne| m%Kdu lrka tl;amiaj yqkakdyq
h' we;e hlaIfhla ;u ;uka f.a k f.d;a m%ldY fldg tl;amiaj yqkakdyq h'
we;e hlaIfhla ksYaYoj tl;amiaj yqkakdyq h' mskaj;a uyfKks" tl;amiaj
yqkakd jQ fjiuqKs uyd jH rdchd ud yg fufia ie, lf,ah'
ika;s ys Nkaf;a W<drd hlaLd N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a W<drd
hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a uud hlaLd N.jf;da wmamikakd'

142

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ika;s ys Nkaf;a uud hlaLd N.jf;da mikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd
N.jf;da wmamikakd' ika;s ys Nkaf;a kSpd hlaLd N.jf;da mikakd' fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamikakd fhaj N.jf;da' ;x lsiai fya;=@
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye iskakd jQ n,imkak hlaIfhda
iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys meye iskakd jQ n,imkak
hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeye iskakd jQ
uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia flfrys
meye iskakd jQ uOHu wdkqNdj we;s hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys wmeye iskakd jQ kSp jQ hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Nd.Hj;=ka
jykafia flfrys meye iskakd jQ kSp jQ hlaIfhda iskakdyq h' iajdkS" Th
hlaIfhda jkdyS Nd.Hj;=ka jykafia flfrys wmeyefuka iskakdyq h' thg fya;=j
l=ula o@
N.jd ys Nkaf;a mdKd;smd;d fruKshd Oux foafia;s" wkakdodkd fruKshd
Oux foafia;s" ldfiq Pdpdrd fruKshd Oux foafia;s" uqidjdod fruKshd
Oux foafia;s" iqrdfrhuCmudoGdkd fruKshd Oux foafia;s" fhaN=fhHak
fLda mk Nkaf;a hlaLd wmamr;d fhaj mdKd;smd;d" wmamr;d wkakdodkd"
wma m r;d ldfiq Pdpdrd" wma m r;d uq i djdod" wma m r;d
iqrdfrhucmudoGdkd' f;aika;x fyda;s wmamshx wukdmx'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia jkdyS m%dK>d;fhka je<lSu msKsi oy foik
fial' fidrlka je<lSu msKsi oy foik fial' jer ldu fiajkfhka je<lSu
msKsi oy foik fial' fndre lSfuka je<lSu msKsi oy foik fial' u;a ug;a
m%udohg;a fya;= jkakd jQ u;a meka yd u;a jH Nd;fhka je<lSu msKsi oy
foik fial' iajdkS" Th hlaIfhda jkdyS fndfyda fihska u m%dK>d;fhka je<lS
fkd iskakdyq h' fidrlka je<lS fkd iskakdyq h' jer ldu fiajkfhka je<lS
fkd iskakdyq h' fndre lSfuka je<lS fkd iskakdyq h' u;a ug;a m%udohg;a fya;=
jkakd jQ u;a meka yd u;a jH Nd;fhka je<lS fkd iskakdyq h' tu ksid Tjqka
yg f ioaOuh wm%sh fohla u h' wukdm fohla u h'
ika;s ys Nkaf;a N.jf;da idjld" wr[af[a jkm;a:dks mka;dks fiakdikdks
mfia j ka ; s wma m ioa o dks wma m ks . a f >da i dks ckjd;dks ukq i a i rdyfihHldks
mi,a,dkidremamdks' ;;a: ika;s W<drd hlaLd ksjdisfkda fha buiax N.jf;da
mdjpfka wmamikakd' f;aix midodh W.a.Kayd;= Nkaf;a N.jd wdgdkdhx rlaLx
NslL
a k
Q x NslL
a k
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx .=;;
a h
s d rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s'
iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia f.a Y%djlfhda jkdyS wrKHhj, o" jk ,eye
j, o b;d r fiakdikj, o" b;d ksYaYo jQ ckhdf.ka f;dr jqKd jQ ksiqka f.a
yqfol,d lghq;= j,g fhda.H jQ nK Ndjkd lsug iqiq jkakd jQ fikiqka j, jev
iskakdyq h' Nd.Hj;=ka jykafia jodrK ,o ioaOuh flfrys wmeye iskakd
jQ uydkqNdj imkak hlaIfhda o tn ;eka j, ksn| j jdih lrkakdyq h' Tjqka
f.a meyeu we;s jkq msKsi NslaIQka yg o NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o
Wmdisldjka yg o Wjre we;s fkd u msKsi o /ljrKh msKsi o fjfyi we;s

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

143

fkd u msKsi o myiq yrKh msKsi o iajdkS" Nd.Hj;=ka jykafia wdgdkdh


k jQ f wdrlaIdj bf.k jodrK fialajd'
wjdfiais fLda wyx NslaLf" ;=KaySNdfk' w: fLda fjiaijfKda uydrdcd ux
wjdikx ;ajd ;dhx f,dhx bux wdgdkdhx rlaLx wNdis(
mskaj;a uyfKks" ux jkdyS ksYaYoj jev isfuka tu wdrdOkh ms<s.;a fial'
tl,ayS mskj
a ;a uyfKks" fjiuqKs uyd jH rdchd udf.a tA ms<.
s ekSu k tA f,dfjys
f wdgdkdh k jQ wdrlaIdj mjid isfha h'
1'

miaisiai ku;a:q - plaLquka;iai isuf;da


isiaiZms ku;a:q - inN+;dkqlmsfkda
ioy weia we;s - fidre ish we;s
miaiS nqrcdKka yg - kuialdr fjd
ish i;=ka yg - wkqlmd we;s
is nqrcdKka yg - kuialdr fjd

2'

fjiaiN=iai ku;a:q - kyd;liai ;miaisfkda


ku;a:q ll=ikaOiai - udrfiakdmuoafkda
ish flf,ia ke;s - fjr h we;s
fjiaiN+ nqrcdKka yg - kuialdr fjd
oi ur fiakd - To f;o | y<
ll=i| nqrcdKka yg - kuialdr fjd

3'

fldaKd.ukiai ku;a:q - n%dyauKiai jqiSuf;da


liaimiai ku;a:q - mamuq;a;iai in
flf,ia neyer l< - nUir ksu l<
fldaKd.uk nqrcdKka yg - kuialdr fjd
yeu flf,iqkaf.ka - fydka .sh
liaim nqrcdKka yg - kuialdr fjd

4'

wx.Sriiai ku;a:q - ilHmq;a;iai isuf;da


fhda bux OuufoafiaiS - inlaLdmkQokx
f,df ish la - uekka re jk
f is ioy mjid joy< - h flfkl=ka fjo
fidre ish we;s - YdlH mq;% jQ
wx.Sri jQ wm f.a f.!;u nq ika yg kuialdr fjd

5'

fha pdms ksnq;d f,dafla - h:dN+;x miaisiqx


f;a ckd wmsiqKd - uyka;d ;idrod
tA nqjre f,dj - ksjkg je fiala u h
yeu foa .ek ienE ;;ajh - oiqka l< fiala u h

144

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

tA kfrda;a;uhka jykafia,d - msiqKq nia fkd mji;a u h


uydkqNdj imkak u h - iir h ke;s fiala u h
6'

ys;x foajukqiaidkx - hx kuiaika;s f.da;ux


cdprKimkakx - uyka;x ;idrox
fo ksiqka yg - ys; iqj i,ik
f.!;u k jQ - cdprK imkak jQ
uydkqNdj imkak jQ - yeu fhka ksoyia jQ
nqqrcdKka jykafiag - fo ksiqka kuialdr lrkakdyq h

7'

hf;da W.a.P;s iqfhda - wdfpda uKav,S uyd


hiai jq.a.Pudkiai - ixj ms ksre;s

7'

Wodjk h ;efklska - tA uyd ysreu~,


<sfika nn<k - uyd uKav,hla jk
tA ysre kef.k g - /h o my hkq we;

8'

hiai pq.a.f;a iqfha - jfidaZ;s mjqp;s


ryfoda ms ;;a: .NSfrda - iuqoafoda if;daoflda

8'

ysre Wod jk g - oji h hs ljqre;a lshkafka


wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ifia
.x.d c,h tla jQ - iuqr kka we;s
c, ;gdlh ;sfnkafka

9'

tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda if;daoflda"


bf;da id mqud id - b;s kx wdlaL;S cfkda
me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqr f,i
f whqka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA idjg ckhd - fmr. hs mjikafka

10' hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiais fida


.kaOndkx wdm;s - O;rfGdaZ;s kdu fida
10' hiia msjr we;s - .dkaOjhkag wm;s
O;rG k we;s - tA uyd forc f;f
tA fmr. fmfoi - wK m;=rejkafka
11'

ru;S kp.Sf;ays - .kaOfys mqrlaLf;da


mq;a;d ms ;iai nyfjda - talkdudZ;s f iq;x"

11'

.dkaOjhka fmrgq fldg - kegqka yd .ehqka


tA rc i;=gq jkafka - ud iska wik ,oafoa
tl u kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

12'

wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d


f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx

12'

wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda


uyd n,imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka jkakdyq h

13'

rf;daZj kuiaika;s - uyka;x ;idrox


kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u

145

r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
14' fhak fma;d mjqpka;s - msiqKd msuxisld"
mdKd;smd;sfkda oaod - fpdard fkal;sld ckd'
14' msiqKqnia mjik - msuia l;e hs mjik
m%dKjO yeu lrk - kmqre .;s.=K mj;sk
jxpksl fidre jQ - tA fm%a; ckhd
h ;ekl f.k hkakdyq o
15'

bf;da id olaKd id - b;s kx wdlaL;S cfkda


hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida

15'

fuhska ol=Kq . - tA fmfoi we;af;a u h


ol=Kq foi wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
fo rfcla tys iskafka u h

16'

l=NKavdkx wdm;s - rE<afyda b;s kdufida


ru;S kp.Sf;ays - l=NKafys mqrlaLf;da

16'

l=NdKavhkag wm;s - rE<ay k we;s


tA uyd fo rc f;f - l=NdKavhka fmrgq fldg

146

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

kegqka yd .ehqka - tA rcq i;=gq jkafka


17'

mq;a;dms ;iai nyfjda - talkdud;s f iq;x"


wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d

17'

tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla


tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h

18'

f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"


rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'

18'

ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays


tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkahH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd

l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud


tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
19'

h;a: fpd.a.P;s iqfhda - wdfpda uKav,S uyd


hiai fpd.a.Pudkiai - jfidams ksre;s

19'

nei hk g h ;eklska - tA uyd ysreu~,


<sfika nn,k - uyd uKav,hla jk
tA ysre nisk g - oji o myj hkq we;

20' hiai fpd.a.f;a iqfha - ixj;s mjqp;s


ryfodams ;;a: .NSfrda - iuqoafoda if;daoflda
20' tA ysre nisk g - /h hs ljqre;a lshkafka
wkak tA fmfofia - b;d .eUqrg ifia
.x.d c,h tla jQ - iuqr kka we;s
c,;gdlh ;sfnkafka
21'

tAjx kx ;;a: cdkka;s - iuqoafoda if;daoflda"

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

147

bf;da id mud id - b;s kx wdlaL;S cfkda'


hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiaisfida'
21'

me;sreKq c,h we;s - th uyd iuqr f,i


f whqka u tA foh - fndfyda fok okakdyq h
tA idjg ckhd - ngysr hs mjikafka h
ngysrg wK m;=rk - ls;a hiia yeu me;sreK
fo rfcla tys iskafka u h

22' kd.dkx wdm;s - rEmlafLda b;s kdufida


ru;S kp.Sf;ayS - kdf.ays mqrlaLf;da
22' kd.hka yg wm;s - rEmlaL hk k we;s
tA uyd fo rc f;f - kd.hka fmrgq fldg
kegqka yd .ehqfuka - tA rcq i;=gq jkafka
23' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s f iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d'
23' tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
24' f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"
rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'
24' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux;s'
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o
mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u
k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
25' fhak W;a;rl=rE rud - uyfkare iqoiaifkda"
ukqiaid ;;a: cdhka;s - wuud wm.a.yd'

148

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

25' W;=rel=re kka hq;= - iqkaor jhskla we;


b;d iqkaor fmkque;s - uyd frej o tys we;
lsisjla flfrys fkd wek - oe j hulg fkd nek
ksiaiq o tys my< fj;a u h
26' k f;a cx mjmka;s - kms kShka;s kx.,d"
wlGmdlsux id,sx - mN=[acka;s udkqid'
26' tys isk ksiqka - cqjg fkd jmqr;a u h
j.djka flreug - k.=,a f.k fkd h;a u h
bf yg .;a we,aiy,a - Tjqka yeu j<|;a u h
27' wlKx w:qix iqoaOx - iq.kaOx ;Kavq,maM,x"
;=KalSf m;ajdk - ;f;da N=[acka;s fNdackx'
27' fmd;= fkd ue;s ,s ke;s - b;d msis iqj|e;s
tA we,a iy,a f.k - rka nfk ,d msi f.k
Tjqka i;=ka - th nqkafka
28' .dx tAlLqrx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
miqx talLqrx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
28' fokqka w,ajdf.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
.jhska o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
29' b;ajdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix"
mqijdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
29' .EKqka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
mqreIhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
30' l=udjdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix"
l=udrjdykx l;ajd - wkqhka;s fidaix'
30' l=uhka w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
l=ureka o w,ajd f.k - hdkdjlg fuka ke.
id wkq Ydf - ieird hkakdyq h
f;a hdfka wNsrEys;ajd indid wkqmhka;s mpdrd ;iai rdfkda'
Tjqka tA hdkdj,g ke. ish Ydjka ys ieird hkakdyq h' tA rcq f. msi o
tfia ieird hkakdyq h'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

31'

y;ahdkx wiaihdkx - nx hdkx Wm;x"


mdidod isld fj - uydrdciai hiiaisfkda'
;iai p k.rd wyQ - wka;,slaf iqudms;d'

31'

we;a hdkdj o - wYaj hdkdj o


t<U ishd jQ - jH hdkdj o
uy,a m%didohka - yd fkdfhla isld f.j,a
uyd ls;= f.di we;s - tA uyd rcq yg
uekeka ue ;sfnkd - tA Tyq f. k.rh
wdldifha mj;S

149

wdgdkdgd l=iskdgd ml=iskdgd kdgmQhd mrl=is;kdgd" W;a;fk lmSjkaf;da


cfkda>umfk p" kjkj;sfhda wnr wnrj;sfhda w<lukaod kdu rdcOdks'
l=friai fLda mk udi uydrdciai idKd kdu rdcOdks ;iaud l=ffrda uydrdcd
fjiaijfKda;s mjqp;s" mf ikaf;da mldfika;s ;f;da,d ;;a;,d ;f;da;,d"
cis f;acis ;f;dacis iQfrda rdcd wfGda fka" ryfodams ;;a: OrKS kdu" hf;da
f>d mjiaika;s jiaid hf;da m;dhka;s" iNdms ;;a: N.,j;S kdu h;a: hlaLd
mhsremdika;s'
wdgdkdgd kka o l=iskdgd kka o mrl=iskdgd kka o kdgmqhd kka o
mrl=is;kdgd kka o W;=re Ydfjka lmSjka; kka o ngysr Ydfjka cfkda>
kka o kj kj;sfhda kka o wnr wnrj;sfhda kka o wd,lukaod kka o
rdcOdks we;af;a h' ksldKka jykaki" l=fr k jQ uyd rcdKka yg idKd
kka rdcOdkshla we;af;a h' tu ksid l=fr uyd rcq yg fjiuqKs rc he hs
lshkafka h' fjka fjka jYfhka lreKq fidhkakd jQ ;f;da,d kka o ;;a;,d
kka o ;f;da;,d kka o cis kka o f;acis kka o ;f;dacis kka o iQr kka
o wG kka o fka kka o hl=ka iskakdyq h' tA rdcOdksfhys c,;gdlh OrKS
k jkafka h' tA c,;gdlfhka c,h f.k jId jiskakdyq h' tA jisk jIdfjda tys
u me;sfrkakdyq h' hl=ka /iajkakd jQ N.,j;S k jQ iNdjla o tA je f;f
;sfnkafka h'
32' ;;a: kspM,d relaLd - kdkdc.Kdhq;d"
uhQrfld[apdNsreod - fldals,dNs ys j.a.=Ns'
32' tys ksr;=re M,nr jQ - rela mfrka iqiefka h
fkdfhla l=re fldfnhshka o - yeu g tys .ejiqfkda h
fudKreka fldiajd,sysKska - ys y~ o me;srefjda h
fldals,hka f.a kdfoka - yeug i;=g ie,iqfka h
33' jxjl ioafo;a: - wf:da TGj;a;ld"
l=l=;a:ld l=<Srld - jfka fmdlaLrid;ld'
33' jx jl k jQ - i;=ka f. y~ me;srefka h
TGj ;a;l k jQ - l=re,a,ka o .ejiqfkda h
j,sl=l=f<da rka l=l=f<da - tA jkfha yeiqrefKda h

150

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fmdlaLr id;lh k we;s - l=re,af,da o yeiqrefKda h


34' iqlid,slioafo;a: - oKavudkjldks p"
fidaN;s inld,x id - l=frk,skS iod'
34' .srjqka yd ie<,sysKska - ysrg y~ me;=refjda h
oKavudkjl k jQ - l=re,af,da o yeisrefKda h
l=fr rcq f.a tA jej - yeu l,g u nenfka h
35' bf;da id W;a;rd id - b;s kx wdlaL;S cfkda"
hx ix wNsmdf,a;s - uydrdcd hiiaisfida'
35' fuhska W;=re . - tA fmfoi we;af;a u h
W;=re foi wK m;=rejk - ls;a hiia yeu me;srek
fo rfcla tys iskafka u h
36' hlaLdkx wdm;s - l=ffrda b;s kdufida'
ru;S kp.Sf;ays - hlafys mqrlaLf;da
36' hlaIhka yg wm;s - l=fr hk ku we;s
tA uyd fo rc f;f - hlaIhka fmrgq fldg
kegqka yd .ehqka - tA rcq i;=gq jkafka
37' mq;a;dms ;iai nyfjda - tAlkdud;s f iq;x"
wiS;sx oi tAflda p - bkaokdud uyn,d'
37' tlu kka hq;= - mq;=ka fndfyda .Kkla
tA fog we;a;dyq h hs - ud iska wik ,oafoa
wkQ tlla jQ - tA jH mq;%fhda
uyd n, imkak jQ - bka ku we;a;dyq h
38' f;a pdms nqoaOx iajdk - nqoaOx wdpnkaOqkx"
rf;daj kuiaika;s - uyka;x ;idrox"
kfuda f;a mqidc[a[ - kfuda f;a mqiq;a;u'
38' ysre f.d;a jxYfha Wmka - nq ika gqj l,ays
tA fo mq;=ka - r isg u jkakdyq h
uydkqNdj imkak jQ - Ydro njg m;a jQ
wdcdfkhH mqreIhdfKks
Tn jykafiag - kuialdr fjd
mqrefIda;a;uhdfKks" Tn jykafiag - kuialdr fjd
l=if,ak ifulaLis" wukqiaid ms ;x jkaoka;s" iq;x fka;x wNsKayfida ;iaud
tAjx jfoaufia kx jkao: f.da;uxZkx jkaodu f.da;ux' cdprKimkakx
nqoaOx jkaodu f.da;ux;s'
l=i,a n,fhka hq;= j tlreK oel jod< uekj' wukqIHfhda o Tn jykafia yg
jkaokd lr;a u h' wm iska th ks;r u wik ,oafoa h' tA ksid f whqka wms o

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

151

mjid iskafkuq' f.!;u k jQ ij{hka jykafia g jkaokd l, uekj' f.!;u


k jQ ij{hka jykafiag wms jkaokd lruq' cdprK imkak jQ nqrcdKka
jykafiag wms jkaokd lruq'
whx fLda id udi wdgdkdhd rlaLd" NslL
a k
Q x NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx'
.=;a;shd rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s' hiai liai udi NslaLqiai jd NslaLqKshd
jd Wmdiliai jd Wmdisldh jd" whx wdgdkdhd rlaLd' iq.a.ys;d Niai;s iu;a;d
mhdmq;d' ;[af wukqiafida hlafLda jd hlaKS jd" hlaLfmda;flda jd hlaLfmda;sld
jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdifcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOfnda jd .kaO
jd" .kaOnfmda;flda jd .kaOnfmda;sld jd" .kaOnuydu;af;da jd .kaOn
mdifcda jd .kaOnmpdfrda jd" l=NKafvda jd l=NKa jd" l=NKavfmda;flda
jd l= NKa v fmda ; s l d jd" l= NKa v uydu;a f ;da jd l= NKa v mdifcda j d"
l=NKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd kd.fmda;sld jd"
kd.uydu;af;da jd" kd.mdifcda jd kd.mpdfrda jd" mG;af;da NslaLqx jd
NslaLqKsx jd Wmdilx jd Wmdislx jd .Pka;x jd wkq.fPhH" ;x jd Wm;sfGhH"
ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmfchH' k f fida udi wukqiafida
,fNhH .dfiq jd ks.fiq jd ilaldrx jd .reldrx jd' k f fida udi wukqiafida
,fNhH wd<lukaodh rdcOdkshd j;a:qx jd jdix jd' k f fida udi wukqiafida
,fNhH hlaLdkx i;sx .ka;=x" wmsiaiq kx udi wukqiaid wkjhayms kx lfrhHqx
wjhsyx' wmsiaiq kx udi wukqiaid" w;a;dysms mmqKaKdys mNdidys mNdfihHqx"
wmsiaiq kx udi wukqiaid" ;a;ms m;a;x iSfia kslal=fchHqx' wmsiaiq kx udi
wukqiaid i;a;Odmsiai uqoaOx Mdf,hHqx'
ksldKka jykai" fuh jkdyS wdgdkdh k jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdilhka yg o Wmdisldjka yg o Wjre ke;s u msKsi /
ljrKh msKsi fjfyi ke;s u msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h'
ksldKka jykai" h NslaIqjla iska fyda NslaIqKshla iska fyda Wmdihlfhla
iska fyda Wmdisldjla iska fyda f wdgdkdh k jQ wdrlaIdj b;d fydka
bf.k .kakd ,oafoa k fu;a is;ska hq;= j lg mdv lrk ,oafoa k tfia
wdgdkdh wdrlaId bf.k .;a;d jQ flfkl=ka yg h wukqIHfhla hflla fjd"
hlaIKshla fjd" hlamegfjla fjd" hlameghla fjd" hla uy weue;sfhla fjd"
hla msfiys flfkla fjd" hla fufylrefjla fjd" .kaOnfhla fjd"
.kaOhla fjd" .kaOn megfjla fjd" .kaOn meghla fjd" .kaOn uy
weue;sfhla fjd" .kaOn msfiys flfkla fjd" .kaOn fufylrefjla fjd'
l=NdKavfhla fjd" l=NdKahla fjd' l=NdKav megfjla fjd" l=NdKav
meghla fjd" l=NdKav uy weue;sfhla fjd" l=NdKav msfiys flfkla fjd"
l=NdKav fufylrefjla fjd" kd.fhla fjd" kd.skshla fjd" kd. megfjla
fjd" kd. meghla fjd" kd. uy weue;sfhla fjd" kd. msfiys flfkla
fjd" kd. fufylrefjla fjd" IaG jQ is;lska hq;= j NslaIqjla fyda NslaIqKshla
fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk g tA wkqj hkafka k Tyq isk g tA
wkqj iskafka k Tyq ysk g tA wkqj yskafka k Tyq ksok g tA wkqj ksokafka
k ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd .j, fyda ksh.j, fyda ilaldrhla
fkd ,nkafka h .re lsula fkd,nkafkah' ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHhd

152

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wd<lukaod k rdcOdksfhys bkak ;ekla fyda jih lrkak ;ekla fyda fkd
,nkafka h' ksldKka jykai" udf.a tA wukqIHd hlaIhka f.a iNdjg we;= ug
wjir fkd ,nkafka h' ksldKka jykai" ;jo tA wukqIHfhda wdjdyhg o iqiq
fkd jkakdyq h' jdyhg o iqiq fkd jkakdyq h' ksldKka jykai" ;jo wks;a
wukqIHfhda imQK mNj lrk jpk j,ska wr wukqIHhdg mNj lrkakdyq h'
ksldKka jykai" ;jo wksla wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a Tfjys f,day md;%h
oud ysr lrkakdyq h' ksldKka jykai" ;j o wks;a wukqIHfhda tA wukqIHhd f.a
ysi i;a lvlg m,kakdyq h'
ika;s ys udi wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx wdhka;s' k
uydrdcdkx mqildkx mqildkx wdhka;s" f;a fLda f;a udi wukqiaid uydrdcdkx
wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" pKav jQ rere jQ b;d ys;=jlaldr jQ wukqIHfhda we;a;yq u
h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjr fojrekag weyqlka fkd fo;a u h' i;rjr
fojreka f.a wud;Hhla fifkjreka f.a jpk j,g weyqlka fkd fo;a u h'
i;rjr fojrekaf.a hla fifkhkaf.a kshqla; fifkhkaf.a jpk j,g
weyqlka fkd fo;a u h' ksldKka jykai" tA f wukqIHfhda jkdys i;rjr
uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fihH:dms udi r[af[da ud.Oiai f;a uyd fpdard' f;a fkaj r[af[da
ud.Oiai wdhka;s' k r[af[da ud.Oiai mqildkx wdhka;s' k r[af[da ud.Oiai
mqildkx mqildkx wdhka;s' f;a fLda f;a udi" uydfpdard r[af[da ud.Oiai
wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" u.O foaYfhys wm;s rc;=ud f.a uy fidre h wdldr
jkakdyq o tA fidre jkdyS uyrcjrekag weyqlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
wud;H fifkjreka f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h' uyrcjreka f.a
fifkhkaf.a kshqla; fifkjreka f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h'
ksldKka jykai" tA f fidre jkdyS uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq
,nkakdyq h'
tAjfj fLda udi" ika;s ys wukqiaid pKavd reoaod rNid' f;a fkaj uydrdcdkx
wdhka;s' k uyd rdcdkx mqildkx wdhka;s' k uydrdcdkx mqildkx mqildkx
wdhka;s" f;a fLda f;a udi wukqiaid uydrdcdkx wjreoaOd kdu jqpka;s'
ksldKka jykai" Th wdldrfhka u pKav jQ rere jQ b;d ys;=jlaldr jQ
wukqIHfhda we;a;yq u h' tA wukqIHfhda jkdyS i;rjr fojrekag weyqlka fkd
fo;a u h' i;rjr fojreka f.a wud;Hhla fifkjreka f.a jpk j,g weyqlka
fkd fo;a u h' i;rjr fojreka f.a hla fifkhka f.a kshqla; fifkjreka
f.a jpkj,g weyqlka fkd fo;a u h' ksldKka jykai" tA f wukqIHfhda jkdys
i;rjr uyrcjreka f.a reoaOldrhka jYfhka lshkq ,nkakdyq h'
fhda ys flda udi wukqiafida hlafLda jd hlaKS jd" hlaLfmd;flda jd
hlaLfmda;sld jd" hlaLuydu;af;da jd hlaLmdifcda jd hlaLmpdfrda jd" .kaOfnda
jd .kaO jd" .kaOnfmda;flda jd .kaOnfmda;sld jd" .kaOnuydu;af;da jd

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

153

.ka O n mdifcda jd .ka O nmpdfrda jd" l= NKa f vda jd l= NKa jd"


l= NKa v fmda ; flda jd l= NKa v fmda ; s l d jd" l= NKa v uydu;a f ;da jd
l=NKavmdifcdajd" l=NKavmpdfrda jd" kdf.da jd kd.skS jd" kd.fmda;flda jd
kd.fmda;l
s d jd" kd.uydu;af;da jd" kd.mdifcda jd kd.mpdfrda jd" mG;af;da
NslaLqx jd NslaLqKsx jd" Wmdilx jd Wmdislx jd" .Pka;x jd wkq.fPhH' ;x jd
Wm;sfGhH" ksiskakx jd WmksiSfohH" ksmkakx jd WmksmfchH" bfix hlaLdkx
uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" Wdfma;nx lalka;nx r;nx
whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdi;s" whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda
fyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda ysxi;s" whx hlafLda k uq[ap;S;s'
ksldKka jykai" h wukqIHfhla" hflla fjd" hlaIKshla fjd" hlamegfjla
fjd" hlameghla fjd" hla uy weue;sfhla fjd" hla msfiys flfkla fjd"
hla fufylrefjla fjd" .kaOnfhla fjd" .kaOhla fjd" .kaOn megfjla
fjd" .kaOn meghla fjd" .kaOn uy weue;sfhla fjd" .kaOn msfiys
flfkla fjd" .kaOn fufylrefjla fjd' l=NdKavfhla fjd" l=NdKahla
fjd' l=NdKav megfjla fjd" l=NdKav meghla fjd" l=NdKav uy weue;sfhla
fjd" l=NdKav msfiys flfkla fjd" l=NdKav fufylrefjla fjd" kd.fhla
fjd" kd.skh
s la fjd" kd. megfjla fjd" kd. meghla fjd" kd. uy weue;sfhla
fjd" kd. msfiys flfkla fjd" kd. fufylrefjla fjd" IaG jQ is;lska hq;=
j NslaIqjla fyda NslaIqKshla fyda Wmdilfhla fyda Wmdisldjla fyda hk g tA wkqj
u hkafka k isk g taA wkqj u iskafka k ysk g tA wkqj u yskafka k
ksok g ta wkqj u ksokafka k f hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka
yg uyd fiakdm;sjreka yg f hlaIhd w,a,d .kafka h' f hlaIhd wdfI jkafka
h' f hlaIhd mSvd lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' f hlaIhd
ysxid lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' f hlaIhd w;a fkd
ykafka h lshd oekq h hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yka lsj
hq;a;dyq h'
l;fix hlaLdkx uydhlaLdkx fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx@
ljr hlaIhka yg ljr uyd hlaIhka yg ljr fikam;shka yg ljr uyd
fikam;sjreka yg lsj hq;af;a o h;a
39' bkafoda fidafuda jrefKda p - Ndroajdfcda mcdm;S"
pkaofkda ldufifGda p - lskakq>Kavq ks>Kavq p'
39' bka fidau jreK kka - Ndroajdc m%cdm;S kka
pkaok yd ldufiG - lskakq.Kavq yd ks.Kavq
40' mKdfoda mu[af[da p - foajiQf;da p ud;,S"
;a;fiafkda p .kaOfnda - kf,da rdcd cfkaifNda'
40' mkdo yd mu[a[ - fohre ud;,S o
;a;fiak .kaOj o - k,rcqka o cfkaiN o
41' id;d.sfrda fyaujf;da - mqKaKflda lr;sfhda .=f<da"

154

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

iSjflda uqp,skafoda p - fjiaid;af;da hq.kaOfrda'


41' id;d.s fyauj; o - mqKaKl lr;sh .=f,da o
iSjl yd uqp,skao o - fjiai;a; hq.kaOr o
42' f.damdf,da iqmamf.afOda p - ysfk;a;S p ukafhda"
m[apd,pKafvda wd<jflda - mcqkafkda iqufkda iquqfLda ouqfLda"
uKs udKs pfrda f>da - wf:da fiaiaiflda iy'
42' f.damd,h iqmamf.aO - ysfk;a;S yd ukah
m[apd,pKav wd,jl o - mcqkakh yd iquk o
iquqfLda yd ouqfLda - uKsudKSpr > o
tfuka u fiaiail - hk fudjqka h
bfix hlaLdkx uydhlaLdkx" fiakdm;Skx uydfiakdm;Skx" Wdfma;nx
lalka;nx r;nx whx hlafLda .Kayd;s" whx hlafLda wdi;s" whx hlafLda
fyafGa;s' whx hlafLda fyafGa;s" whx hlafLda ysxi;s whx hlafLda ysxi;s whx
hlafLda k uq[ap;S;s'
f hlaIhka yg uyd hlaIhka yg fiakdm;sjreka yg uyd fiakdm;sjreka yg
f hlaIhd w,a,d .kafka h' f hlaIhd wdfI jkafka h' f hlaIhd mSvd
lrkafka h' f hlaIhd n,j;a j mSvd lrkafka h' f hlaIhd ysxid lrkafka h' f
hlaIhd n,j;a j ysxid lrkafka h' f hlaIhd w;a fkd ykafka h lshd oekq h
hq;a;dyq h' y~ k.d lsj hq;a;dyq h' uy yka lsj hq;a;dyq h'
whx fLda id udi" wdgdkdhd rlaLd" NslaLQkx NslaLqKSkx" Wmdildkx
Wmdisldkx" .=;a;shd rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s' ykao p odks uhx udi
.Pdu' nyqlspd uhx nyqlrKShd;s'
ksldKka jykai" f jkdyS wdgdkdh k jQ wdrlaIdj hs' NslaIQka yg o
NslaIqKSka yg o Wmdihka yg o Wmdisldjka yg o Wjre ke;su msKsi /ljrKh
msKsi fjfyi ke;su msKsi myiq mej;Su msKsi fuh fya;= jkafka h' ksldKka
jykai" wmg fndfyda lghq;= ;sfnkafka h' fndfyda l< hq;= oE ;sfnkafka h' tksid
wms oeka hkafkuq'
hiai odks ;=fya uyd rdcdfkda ld,x u[a[:d;s' w: fLda NslaLf p;a;dfrda
uydrdcdfkda WGdhdikd ux wNsjdfo;ajd molaKx l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq'
f;ams fLda NslaLf" hlaLd WGdhdikd" wmafmalf ux wNsjdfo;ajd molaKx
l;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalf uhd ioax ifudaxiq ifudaokShx l:x
idrdKShx ;sidfr;ajd ;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalf fhakdZyx f;ak[a,sx
mKdfu;a j d ;;a f :a j ka ; rOdhs x iq ' wma f ma l f kduf.d;a ; x idfj;a j d
;;af:ajka;rOdhsxiq' wmafmalf ;=KaySN+;d ;;af:ajka;rOdhsxiQ;s'
i;r jr rc orejks" tfia k oeka h .uklg l,a oek .; hq;af;a he hs
ud iska iemiQ l,ays" mskaj;a uyfKks" i;rjr fouy rcjreka wdikfhka
ke.sg ud yg wdorfhka jkaokd fldg meol=Kq fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' tA

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

155

hlaIhka w;ka we;e hlaIfhla wdikfhka ke.sg ud yg wdorfhka jkaokd


fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhla ud iu. i;=gq jQjdyq h' ms<i|r
l;dnia fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhla ud fj; we,s ne|
m%Kdu fldg tys u fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhla k f.d;a mjid tys u
fkd fmkS .shdyq h' we;e hlaIfhka ksYaYo j tys u fkd fmkS .shdyq h'
W.a.Kayd: NslaLf wdgdkdhx rlaLx" mhdmqKd: NslaLf wdgdkdhx rlaLx"
Odf: NslaLf wdgdkdhx rlaLx w;a:ixys;dhx NslaLf wdgdkdhd rlaLd" NslaLQkx
NslL
a K
q k
S x Wmdildkx Wmdisldkx" .=;;
a dh rlaLdh wysxidh Mdiqydrdhd;s' boufjdap
N.jd' w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaka;s'
mskaj;a uyfKks" wdgdkdh wdrlaIdj bf.k .; hq;af;a h' mskaj;a uyfKks"
wdgdkdh wdrlaIdj msjeysh hq;af;a h' mskaj;a uyfKks" wdgdkdh wdrlaIdj
u;l ;nd .; hq;af;a h' mskaj;a uyfKks" wdgdkdh wdrlaIdj w:j;a jQ fohls'
NslaIQkag o NslaIqKSkag o Wmdilhkag o Wmdisldjkag o Wjre ke;s u msKsi o
wdrlaIdj msKsi o ysxid mSvd we;s fkd u msKsi o myiq yrKh msKsi o jkafka
h' Nd.Hj;=ka jykafia fuh jod< fial' i;=gq is;ska hq;= tA NslaIQka jykafia,d
Nd.Hj;=ka jykafia jod< f foaYkh i;=ka ms<s .;a;dyq h'

30' mpiuqmamdo iuqofhda ksfrdafOda


^mpiuqmamdofha we;s u yd ke;s u&
wcd mphd ixLdrd' ixLdr mphd [a[dKx' [a[dK mphd kdurEmx'
kdurEm mphd i<dh;kx' i<dh;k mphd Miafida' Miai mphd fokd' fokd
mphd ;Kayd' ;Kayd mphd Wmdodkx' Wmdodk mphd Nfjda' Nj mphd cd;s'
cd;s mphd crdurKx fidalmfoaj laLfodaukiaiqmdhdid iNjka;s' tAjf;iai
flaj,iai laLlaLkaOiai iuqofhda fyda;s'
p;=rdh i;Hh fkd oekSu k jQ woHdj fya;=fjka ixialdr we;s jkafka h'
ixialdr fya;=fjka [a[dKh we;s jkafka h' [a[dKh fya;=fjka kdurEm we;s
jkafka h' kdurEm fya;=fjka wdh;k yh we;s jkafka h' wdh;k yh fya;=fjka
iamYh we;s jkafka h' iamYh fya;=fjka u we;s jkafka h' u fya;=fjka
wdYdj we;s jkafka h' wdYdj fya;=fjka .%yKh u we;s jkafka h' .%yKh u
fya;=fjka mdl msKsi luhka we;s jkafka h' mdl msKsi lu we;s u fya;=fjka
bmu we;s jkafka h' bmu we;s u fya;=fjka crd urK fidal je<mS la
fodkia iqiq fy<S wdh we;s jkafka h' f wdldrfhka uq uy;a laLialkaOfha
u yg .ekSu jkafka h'
p;=rdh i;Hh wjfndaO fuka woHdj b;s ke;sj u ksreoaO fuka ixialdr
ke;s jkafka h' ixialdr ksreoaO fuka [a[dKh ke;s jkafka h' [a[dKh
ksreoaO fuka kdurEm ke;s jkafka h' kdurEm ksreoaO fuka wdh;k yh ke;s
jkafka h' wdh;k yh ksreoaO fuka iamYh ke;s jkafka h' iamYh ksreoaO
fuka u ke;s jkafka h' u ksreoaO fuka wdYdj ke;s jkafka h' wdYdj

156

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ksreoaO fuka .%yKh u ke;s jkafka h' .%yKh u ksreoaO fuka mdl msKsi
luhka ke;s jkafka h' mdl msKsi lu we;s u ksreoaO fuka bmu ke;s
jkafka h' bmu ksreoaO fuka crd urK fidal je<mS la fodkia iqiq fy<S
wdh ke;s jkafka h' f wdldrfhka f uq uy;a laLialkaOfha u ksreoaO u
jkafka h'
1'

wfkalcd;sixidrx ikaOdiaix wksix


.yldrlx .fikaf;da laLd cd;s mqkmamqkx

1'

fkdfhla f,iska bmo bmo - iif ieird .sfh


f yeu la yok flkd - la | | fidhd .sfh
h<s h<s Wm;la ,eu - f,df lla u h ;su

2'

.yldrl fGdais mqk f.ayx k ldyiS


ind f;a Mdiqld N.a.d .yl+gx ix;x
ixLdr.;x ;a;x ;Kaydkx LhuCO.dZ;S

2'

f yeu la yokd kqU - .ek ykd .;af; u


wdfh;a k fujeks lla - kqUg iod,kq fkd yels h
kqf ish mrd,hka - f.hs uqfka leKs u~, o
lsis od .; fkd yels m - yeu f,i iqrd uqfj
ixLdr.; h is; - yeu ;Kayd ke;s jqfKa h

32' LkaO m;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' f;ak fLda mk iufhak idj;ahx w[a[;frda NslL
a "q wyskd ofGda ld,lf;da
fyda;s'
w: fLda inyq,d NslaLQ fhak N.jd f;akqmixlxiq' Wmixl;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiS xiq' tAluka;x ksik
s k
a d fLda f;a NslL
a Q N.jka;x tA;ofjdapxq '
bO Nkaf;a idj;ahx w[a[;frda NslaLQ wyskd ofGda ld,lf;da;s'
kykQk fida NslaLf p;a;d wysrdcl=,dks fu;af;ak ;af;ak M' if ys
fida NslaLf NslaLQ p;a;d wysrdcl=,dks fu;af;ak ;af;ak MfrhH" kys fida
NslaLf NslaLq wyskd ofGda ld,x lfrhH'
l;udks p;a;d wysrdcl=,dks@ rEmlaLx wysrdcl=,x" tArdm:x wysrdcl=,x"
PnHdmq;a;x wysrdcl=,x" lKaydf.da;ulx wysrdcl=,x'
kykQk fida NslaLf NslaLq budks p;a;d wysrdcl=,dks fu;af;ak ;af;ak
M' if ys fida NslaLf NslaLq budks p;a;d wysrdcl=,dks fu;af;ak ;af;ak
MfrhH" k ys fida NslaLf NslaLq wyskd ofGda ld,x lfrhH'
wkqcdkd NslaLf NslaLQ budks p;a;d wysrdcl=,dks fu;af;ak ;af;ak

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

157

M;=x' w;a;.=;a;shd w;a;rlaLdh w;a;m;a;dhd;s'


boufjdap N.jd" box j;a;d iq.f;da w:dmrx tA;ofjdap i;a:d'
1'

rEmlafys f fu;a;x - fu;a;x tArdmf:ays f


PnHdmq;af;ays f fu;a;x - fu;a;x lKaydf.da;uflays p

2'

wmdoflays f fu;a;x - fu;a;x mdoflays f


p;=mamfoays f fu;a;x - fu;a;x nyqmamfoays f

3'

ud ux wmdoflda ysxis - ud ux ysxis mdoflda


ud ux p;=mamfoda ysxis - ud ux ysxis nyqmamfoda

4'

if i;a;d if mdKd - if N+;d p flaj,d


if Ndks miaika;= - ud l[a mdmud.ud

wmamudfKda nqoafOda wmamudfKda Ofuda wmamudfKda ixf>da' mudKjka;dks


isxmdks wysld i;m WKaKdkdNs irnQ uQisld' l;d f rlaLd l;d f m;a;d
mlaluka;= N+;dks fidaZyx kfuda N.jf;da kfuda i;a;kakx iudinqoaOdkka;s'

32' fu;a;dksixi iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' ;;% fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjda;s' Nokaf;a;s f;a NslaLQ N.jf;da
mpiafidaiqx' N.jd tA;ofjdap'
fu;a;dh NslaLf ff;da uq;a;shd wdfia;dh Nd;dh nyq,Sl;dh hdksl;dh
j;a:ql;dh wkq;dh m;dh iqiudroaOdh' taldoidksixid mdlxLd'
l;f tAldoi @
iqLx iqm;s' iqLx mnqCO;s' k mdmlx iqmskx miai;s' ukqiaidkx msfhda fyda;s'
wukqiaidkx msfhda fyda;s' foaj;d rlaLka;s' kdiai w.a.s jd ix jd i;a:x jd lu;s'
;=jgx ;a;x iudh;s' uqLjKafKda miaiSo;s' wiuQ<afyda ld,x lfrda;s' W;a;x
wmamCOkaf;da n%yauf,dal+mf.da fyda;s'
fu;a;dh NslaLf ff;da uq;a;shd wdfia;dh Nd;dh nyq,Sl;dh hdksl;dh
j;a:ql;dh wkq;dh m;dh iqiudroaOdh' bf taldoidksixid mdlxLd'
boufjdap N.jd' w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaka;s'

33' ;a;dksixi iq;a;x


1' myQ;NlafLda Nj;s - mamjq;af;da ild>rd
nyQ kx Wmjka;s - fhda ;a;dkx k N;s

158

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

1' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g


f.hska msg .sh g - fndfyda ie<lss,s ,efnhs Tyq yg
Tyq ksid fndfyda fofkla - iqj fia f.j;a u h
2' hx hx ckmox hd;s - ks.f rdcOdksfhda
in;a: mQf;da fyda;s - fhda ;a;dkx k N;s
2' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
h lsis kqjrlg - fjk;aa rglg .sh g
yeu ;ek u Tyq yg - mqo i;aldr ,efnkafka u h
3' kdiai fpdard miyka;s - kd;su[af[a;s L;a;sfhda
if w;af;a ;r;s - fhda ;a;dkx k N;s
3' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
fidr-i;=frda o Tyq yg - <x fkd is;a u h
rc;=ud Tyq .ek - wjukla fkd flf u h
Tyq ish i;=rka f.ka - wE;a iskafka u h
4' wlal=oafOda i>rx tA;s - iNdh mkkaf;da
[d;Skx W;a;fuda fyda;s - fhda ;a;dkx k N;s
4' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
fldamhla ke;s is;ska - tkafka h ;u ksjig
iNd ueolg .sh g - ms<s.kafka h i;=ka
kEhka fj;g .sh g - Tyq W;= kEfhla u h
5' ilal;ajd ilalf;da fyda;s - .re fyda;s i.drfjda
jKaKls;a;sNf;da fyda;s - fhda ;a;dkx k N;s
5' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
wkqka yg ie<ls,s fldg - ;ud ie<ls,s ,nkafka u h
wkqka yg .re ire fldg - ;ud .re ire ,nkafka u h
fyd| ku;a meyem;a lu;a - ord f.k iskafka u h
6' mQcflda ,Nf;a mQcx - jkaoflda mjkaokx
hfida ls;a;s[ap mmafmda;s - fhda ;a;dkx k N;s
6' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
msh hq;a;ka mqok - ;ud mso,s ,nkafka u h
jeh hq;a;ka je| mqod - ;ud jeuka ,nkafka u h
me;sreK ls;a hii - Tyq fidhd mefKa u h
7' w.a.s h:d mc,;s - foaj;dj frdap;s
ishd wcysf;da fyda;s - fhda ;a;dkx k N;s
7' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
.sks isjla f,ig - biqfrka f,kafka u h

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fo flfkla ,ig - wdkqNdj ,nkafka u h


ishdj yeu g - Tyq flfrka my fkd jkafka u h
8' .dfjda ;iai mcdhka;s - fL;af;a jq;a;x rEy;s
mq;a;dkx M,uiakd;s - fhda ;a;dkx k N;s
8' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
;ud f.a .j im; - hqKq hkafka u h
l=Uqfrys j.dj o - ireidr jkafka u h
orejka o Tyq yg - iqjfia iskafka u h
9' of;da mn;df;da jd - relaLdf;da m;sf;da kfrda
pqf;da m;sGx ,N;s - fhda ;a;dkx k N;s
9' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
lkaolska nEjqulska - .ylska o jefgkd g
Tyq yg yeu g u - msysg ie,fikafka u h
10' rE<ayuQ,ika;dkx - ksf.%daOj udf;da
w;a;d kmamiyka;s - fhda ;a;dkx k N;s
10' hfula ;=rka yg - fdays ke;sk lsis g
je .sh uq,a we;s - w;=m;r ysod is
uy kq.hla iq<ska - fkd je isk ,iska
i;=rkag lsisg - Tyqj hg l< fkd yelaflau h'

34' fudar m;a;x


1' Wfoa;Zhx plaLqud tAlrdcd
yiaijKafKda mGmamNdfida
;x ;x kuiaid yiaijKaKx mGmamNdix
;hc .=;a;d yfuq jix
2' fha n%dyauKd fo.+ inOf
f;a f kfuda f;a p ux md,hka;=
ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndahd
kfuda uq;a;dkx kfuda uq;a;shd
bux fida m;a;x l;ajd fudafrda pr;s tAikd
3' wfma;Zhx plaLqud tAlrdcd
yiaijKafKda mGmamNdfida
;x ;x kuiaid yiaijKaKx mGmamNdix
;hc .=;a;d yfuq r;a;sx
4' fha n%dyauKd fo.+ inOf
f;a f kfuda f;a p ux md,hka;=

159

160

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ku;a:q nqoaOdkx ku;a:q fndahd


kfuda uq;a;dkx kfuda uq;a;shd
bux fida m;a;x l;ajd fudafrda jdiulmamhS;s'

35' pkao m;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' f;ak fLda mk iufhak pkaud foajmq;af;da rdyqkd wiqkafoak .ysf;da
fyda;s' w: fLda pkaud foajmq;af;da N.jka;x wkqiairudfkda ;dhx f,dhx bux
.d:x wNdis'
1'

kfuda f;a nqoaOrZ;a:q - mamuq;af;daZis in


indOmmkafkdaia - ;iai f irKx NjdZ;s

w: fLda N.jd pkaux foajmq;a;x wdrN rdyqx wiqkaox .d:dh wCONdis'


2'

;:d.;x wryka;x
pkaud irKx .f;da
rdyq pkaox muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlmld;s

w: fLda rdyq wiqkafoda pkaux foajmq;a;x uq[a;ajd ;rudk rEfmda fhak


fm;a;s wiqkafoda f;akm
q ixl' Wmixl;ajd ix.af.da f,dauyGcdf;da tAluka;x
wGdis' tAluka;x ;x fLda rdyqx wiqkaox fm;a;s wiqkafoda .d:dh wCONdis'
3'

lskakqika;rudfkdaZj - rdyq jkaox muq[apis


ix.a.rEfmda wd.u - lskakqNSf;daZj ;sGiSZ;s

4'

i;a;Od f Mf,a uqoaOd


jkaf;da k iqLx ,fNa
nqoaO.d:dNs.Sf;days
fkda f uq[afphH pkaukaZ;s'

36' iQh m;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' f;ak fLda mk iufhak iqfhda foajmq;af;da rdyqkd wiqkafoak .ysf;da
fyda;s' w: fLda iqfhda foajmq;af;da N.jka;x wkqiairudfkda ;dhx f,dhx bux
.d:x wNdis'
1'

kfuda f;a nqoaOrZ;a:q - mamuq;af;daZis in


indOmmkafkdaia - ;iai f irKx NjdZ;s

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

161

w: fLda N.jd iqhx foajmq;a;x wdrN rdyqx wiqkaox .d:dh wCONdis'


2'

;:d.;x wryka;x
iqfhda irKx .f;da
rdyq iqhx muq[apiaiq
nqoaOd f,daldkqlmld;s

3' fhda wkaOldf ;uiS mNxlfrda


ffrdapfkda uKav,S W.a.f;afcda
ud rdyq .s,S prx wka;,slaf
mcx uu rdyq muq[ap iqhkaZ;s
w: fLda rdyq wiqkafoda iqhx foajmq;;
a x uq[
a ;ajd ;rudk rEfmda fhak fm;a;s
wiqkafoda f;akqmixl' Wmixl;ajd ix.af.da f,dauyGcdf;da tAluka;x wGdis'
tAluka;x ;x fLda rdyqx wiqkaox fm;a;s wiqkafoda .d:dh wCONdis'
4'

lskakqika;rudfkdaZj
rdyq iqhx muq[apis
ix.a.rEfmda wd.u
lskakq NSf;daZj ;sGiSZ;s

5'

i;a;Od f Mf,a uqoaOd


jkaf;da k iqLx ,fNa
nqoaO.d:dNs.Sf;days
fkda f uq[afphH iqhkaZ;s

37' Oc.a. m;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' ;;% fLda N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjda;s' Nokaf;a;s f;a NslaLQ N.jf;da
mpiafidaiqx' N.jd tA;ofjdap'
N+;mqnx NslaLf" foajdZiqrix.dfuda iuQmnq<afyda wfydais'
w: fLda NslaLf ilaflda foajdkkafoda foaf ;dj;sxfia wdukaf;ais' if
udid foajdkx ix.du.;dkx WmamfchH Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd
ufZj ;iax iufha Oc.a.x W,af,daflhHd:" uux ys fjda Oc.a.x W,af,dalh;x" hx
Niai;s Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda f f Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: mcdm;siai foajrdciai Oc.a.x
W,af,daflhHd:' mcdm;siai ys fjda foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x" hx Niai;s
Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda f mcdm;siai foajrdciai Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: jreKiai

162

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

foa j rdcia i Oc.a . x W,a f ,da f lhHd:' jreKia i ys fjda foa j rdcia i Oc.a . x
W,af,dalh;x" hx Niai;s Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda f jreKiai foajrdciai Oc.a.x W,af,daflhHd:" w: Bidkiai foajrdciai
Oc.a.x W,af,daflhHd:' Bidkiai ys fjda foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x" hx
Niai;s Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
;x fLda mk NslaLf" ilaliai jd foajdkkaoiai Oc.a.x W,af,dalh;x
mcdm;siai jd foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x jreKiai jd foajrdciai Oc.a.x
W,af,dalh;x Bidkiai jd foajrdciai Oc.a.x W,af,dalh;x hx Niai;s Nhx jd
PNs;;a;x jd f,dauyxfida jd fida mysfha:dZms fkdaZms mySfha:'
;x lsiai fya;=@
ilaflda NslL
a f" foajdkkafoda w;rdf.da w;fodafida w;fudafyda NSrePNs
W;%dis m,dhS;s'
wy[ap fLda NslaLf" tAjx jod' if ;=ydlx NslaLf" wr[a[.;dkx jd
relaLuQ,.;dkx jd iq[a[d.dr.;dkx jd WmamfchH Nhx jd PNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd ufZj ;iax iufha wkqiaifrhHd:'
b;sZms fida N.jd wryx iud inqoafOda cdprK imkafkda iq.f;da f,dal
wkq;a;frda mqiouidr i;a:d foajukqiaidkx nqoafOda N.jdZ;s
uux ys fjda NslaLf" wkqiair;x hx Niai;s Nhx jd PNs;;a;x jd f,dauyxfida
jd fida myShsiai;s'
fkda f ux wkqiaifrhHd:' w: Oux wkqiaifrhHd:'
iajdlaLdf;da N.j;d Ofuda ikaflda wld,sflda tAysmiaisflda mkhsflda
mp;a;x f;fnda [a`CySZ;s'
Oux ys fjda NslaLf" wkqiair;x" hx Niai;s Nhx jd PNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
fkda f Oux wkqiaifrhHd:' w: ix>x wkqiaifrhHd:'
iqmmkafkda N.jf;da idjlixf>da' Wcqmmkafkda N.jf;da idjlixf>da'
[dhmmkafkda N.jf;da idjlixf>da' idmmkafkda N.jf;da idjlixf>da'
hox p;a;d mqihq.dks wGmqimq.a.,d tAi N.jf;da idjlixf>da' wdyqfkfhHda
mdyqfkfhHda olafKfhHda w[ac,slrKSfhda wkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,daliaidZ;s'
ix>x ys fjda NslaLf wkqiair;x" hx Niai;s Nhx jd jd PNs;;a;x jd
f,dauyxfida jd fida myShsiai;s'
;x lsiai fya;= @
;:d.f;da NslaLf" wryx iud inqoafOda ;rdf.da ;fodafida ;fudafyda
wNSre wPNs wkq;%dis wm,dhSZ;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

163

bou fjdap N.jd" box j;ajd iq.f;da w:dZmrx tA;ofjdap i;a:d


1' wr[af[a relaLuQf,a jd
iq[a[d.dfj NslaLfjda
wkqiaif: inqoaOx
Nhx ;=ydl fkda ishd
2' fkda f nqoaOx ifrhHd:
f,dalfcGx krdiNx
w: Oux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
3' fkda f Oux ifrhHd:
kShHdkslx iqfoais;x
w: ix>x ifrhHd:
mq[a[lafL;a;x wkq;a;rx
4' tAjx nqoaOx irka;dkx
Oux ix>[ap NslaLfjda
Nhx jd PNs;;a;x jd
f,dauyxfida k fyiai;SZ;s'

38' uydliaim;af:ar fndCOx.x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya yr;s fjfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak wdhiaud uydliaifmda msmaM,S.=ydhx yr;s wdndflda
laf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda N.jd idhkayiuhx m;si,a,dkd jqf;da fhakdhiaud uydliaifmda
f;akqmixl' Wmixl;ajd m[a[;af;a wdifka ksiS' ksic fLda N.jd wdhiauka;x
uydliaimx tA;ofjdap'
l@ f;a liaim LukShx' l@ hdmkShx' l@ laLd fokd mlaluka;s
fkda wNslaluka;s' mlalfudaidkx m[a[dh;s fkda wNslalfuda;s'
k f Nkaf;a LukShx' k hdmkShx' nd<ayd f laLd fokd wNslaluka;s fkda
mlaluka;s' wNslalfudaidkx m[a[dh;s fkda mlalfuda;s'
i;a;sf liaim fndCOx.d uhd iuolaLd;d Nd;d nyq,Sl;d wNs[a[dh
ifndaOdh ksndkdh ixj;a;kaZ;s'
l;f i;a;@
i;sifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'

164

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

OuphifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da


wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
hifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
mS;sifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
miaioaifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
iudifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdifndCOxf.da fLda liaim" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
bf fLda liaim" i;a;fndCOx.d uhd iuolaLd;d Nd;d nyq,l
S ;d wNs[[
a dh
ifndaOdh ksndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> N.j" fndCOx.d ;.a> iq.;" fndCOx.dZ;s
bouZ fjdp N.jd'
w;a;ufkda wdhiaud uydliaifmda N.jf;da Ndis;x wNskka' jqGdyspdZhiaud
uydliaifmda ;yd wdndOd' ;:d mySfkdapdZ hiauf;da uydliaimiai fida wdndfOda
wfydaiSZ;s'

39' uydfud.a.,a,dk;af:ar fndCOx.x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya yr;s fjfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak wdhiaud uydfud.a.,a,dfkda .sCOl+f mnf;a yr;s
wdndflda laf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda N.jd idhka y iuhx m;s i ,a , dkd jq f;da fha k dhia u d
uydfud.a.,a,dfkda f;akqmixl' Wmixl;ajd m[a[;af;a wdifka ksiS' ksic
fLda N.jd wdhiauka;x uydfud.a.,a,dkx tA;ofjdap'
l@ f;a fud.a.,a,dk LukShx' l@ hdmkShx' l@ laLd fokd
mlaluka;s fkda wNslaluka;s' mlalfudaidkx m[a[dh;s fkda wNslalfuda;s'
k f Nkaf;a LukShx' k hdmkShx' nd<ayd f laLd fokd wNslaluka;s fkda
mlaluka;s' wNslalfudaidkx m[a[dh;s fkda mlalfuda;s'
i;a;sZf fud.a.,a,dk fndCOx.d uhd iuolaLd;d Nd;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;kaZ;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

165

l;f i;a;@
i;sifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
OuphifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
hifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
mS;sifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
miaioaifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
iudifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da nyq,l
S f;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdifndCOxf.da fLda fud.a.,a,dk" uhd iuolaLdf;da Ndf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
bf fLda fud.a.,a,dk" i;a;fndCOx.d uhd iuolaLd;d Nd;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> N.j" fndCOx.d ;.a> iq.;" fndCOx.dZ;s
bouZ fjdap N.jd'
w;a ; ufkda wdhia u d uydfud.a . ,a , dfkda N.jf;da Ndis ; x wNs k ka '
jqGdyspdZhiaud uydfud.a.,a,dfkda ;yd wdndOd' ;:d mySfkdapdZ hiauf;da
fud.a.,a,dkiai fida wdndfOda wfydaiSZ;s'

40' uydpqkao;af:ar fndCOx.x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya yr;s fjfka l,kaolksjdfma'
f;ak fLda mk iufhak N.jd wdndflda fyda;s laf;da nd<ay.s,dfkda'
w: fLda wdhiaud uydpqkafoda idhkayiuhx m;si,a,dkd jqf;da fhak N.jd
f;akm
q ixl' Wmixl;ajd N.jka;x wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiS ' tAluka;x ksik
s k
a x
fLda wdhiauka;x uydpqkaox N.jd tA;oZfjdap'
mNka;= ;x pqkao fndCOx.dZ;s'
i;a;sZf Nkaf;a fndCOx.d N.j;d iuolaLd;d Nd;d nyq,Sl;d wNs[a[dh
ifndaOdh ksndkdh ixj;a;kaZ;s'

166

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;f i;a;@
i;sifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
OuphifndCOxf.da fLda Nka f ;a " N.j;d iuola L df;da Ndf;da
nyq,Slf;da wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
hifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
mS;sifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
miaioaifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
iud ifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,Slf;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
WfmlaLdifndCOxf.da fLda Nkaf;a" N.j;d iuolaLdf;da Ndf;da nyq,l
S f;da
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;;s'
bf fLda Nkaf;a" i;a;fndCOx.d N.j;d iuolaLd;d Nd;d nyq,Sl;d
wNs[a[dh ifndaOdh ksndkdh ixj;a;ka;s'
;.a> pqkao" fndCOx.d ;.a> pqkao" fndCOx.dZ;s
boufjdapdZ hiaud uydpqkafoda
iukq[af[da i;a:d wfydais' jqGdys p N.jd ;yd wdndOd' ;:d mySfkda p
N.jf;da fida wdndfOda wfydaiSZ;s

41' .sudkkao iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' f;ak fLda mk iufhak wdhiaud .sudkkafoda wdndflda fyda;s laf;da
nd<ay.s,dfkda'
w: fLda wdhiaud wdkkafoda fhak N.jd f;akqmixl' Wmixl;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x ksiS" tAluka;x ksiskafkda fLda wdhiaud wdkkafoda N.jka;x
tA;oZfjdap'
wdhiaud Nkaf;a .sudkkafoda wdndflda fyda;s laf;da nd<ay.s,dfkda' idOq
Nkaf;a" N.jd fhakdZhiaud .sudkkafoda f;akqmixlu;= wkqlmx WmdodhdZ;s'
if fLda ;ajx wdkkao" .sudkkaoiai NslaLqfkda Wmixl;ajd oi i[a[d

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

167

NdfihHdis" Gdkx fLda mfka;x c;s hx .sudkkaoiai NslaLqfkda oi i[a[d


iq;ajd fida wdndfOda Gdkfida mmamiaifNhH'
l;ud oi@
wkspi[a[d" wk;a;i[a[d" wiqNi[a[d" wdkji[a[d" mydki[a[d"
rd.i[a [ d" ks f rda O i[a [ d" inf,da f la wkNs r ;i[a [ d" inixLdfiq
wkspi[a[d" wdkdmdki;s'
l;udpdZkkao wkspi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smixlaL;s' rEmx wkspx fokd wkspd i[a[d wkspd ixLdrd wkspd
[a[dKx wkspkaZ;s' b;s bfiq m[apiqmdodklaLkafiq wkspdkqmiaiS yr;s'
whx jqp;dZ kkao wkspi[a[d'
l;udpdZkkao wk;a;i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smixlaL;s' plaLqx wk;a;d rEmx wk;a;d fida;x wk;a;d ioaod wk;a;d >dKx
wk;a;d .kaOd wk;a;d yd wk;a;d rid wk;a;d ldfhda wk;a;d fMdGnd
wk;a;d ufkda wk;a;d Oud wk;a;dZ;s' b;s bfiq Piq wCO;a;sl ndysfiq
wdh;fkaiq wk;a;dkqmiaiS yr;s' whx jqp;dZkkao wk;a;i[a[d'
l;udpdZkkao wiqN i[a[d@
bOdZkkao NslaLq bufj ldhx WoaOx mdo;,d wfOda flaiu;a:ld ;pmhka;x
mQrx kdkmamldriai wiqfkda mpfjlaL;s'
w;a buiax ldfha flaid f,daud kLd oka;d ;fpda uxix kydre w w[acd
jlalx yohx hlkx lsf,daulx msylx mmaMdix wka;x wka;.=Kx Wohx lix
ms;a;x fiyx mqfnda f,days;x fiafoda ffoda wiaiq jid ff,da isx>dksld ,isld
uq;a;ka;s' b;s buiax ldfha wiqNdkqmiaiS yr;s' whx jqp;dZkkao wiqNi[a[d'
l;udpdZkkao wdkj i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;smixlaL;s' nyQ lafLda fLda whx ldfhda nyq wdkfjda' b;s buiax ldfha Od
wdndOd Wmamcka;s' fihHox" plaLqfrdaf.da fida;frdaf.da >dKfrdaf.da ydfrdaf.da
ldhfrdaf.da iSifrdaf.da lKaKfrdaf.da uqLfrdaf.da oka;frdaf.da ldfida idfida mskdfida
vfyda cfrda l=frdaf.da uqPd mlalkald iQ,d iQld l=Gx .Kafvda ls,dfida
fidafida wmudfrda ooa lKavq lPq rLid ;ld f,days;ms;a;x uOqffyda wxid
ms<ld N.kao<d' ms;;
a iuqGkd wdndOd fiyiuqGdkd wdndOd jd;iuqGdkd wdndOd
ikaksmd;sld wdndOd W;=mKducd wdndOd iumydrcd wdndOd mlalld wdndOd
lumdlcd wdndOd iS;x WKayx >Pd msmdid Wpdfrda miaidfjda;s' b;s buiax
ldfha wdkjdkqmiaiS yr;s' whx jqp;dZkkao wdkji[a[d'

168

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;udpdZkkao mydki[a[d@
bOdZkka o Ns l a L q Wma m ka k x ldu;la l x kdjdfia ; s mcy;s fkda f oa ; s
nHka;Slfrda;s wkNdjx .f;s' Wmamkakx jHdmdo ;lalx kdjdfia;s mcy;s
fkdafoa;s nHka;Slfrda;s wkNdjx .f;s' Wmamkakx ysxid;lalx kdjdfia;s
mcy;s fkdafoa;s nHka;Slfrda;s wkNdjx .f;s' Wmamkakqmamkafka mdmfla wl=if,a
Of kdjdfia;s mcy;s fkdafoa;s nHka;l
S frda;s wkNdjx .f;s' whx jqp;dZkkao
mydk i[a[d'
l;udpdZkkao rd.i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;s m ixla L ;s ' tA ; x ika ; x tA ; x mKS ; x hox inixLdriuf:da
inQmmksiai.af.da ;KaylaLfhda rdf.da ksndkkaZ;s' whx jqp;dZkkao rd.
i[a[d'
l;udpdZkkao ksfrdaOi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd
b;s m ixla L ;s ' tA ; x ika ; x tA ; x mKS ; x hox inixLdriuf:da
inQmmksii
a .af.da ;KaylaLfhda ksfrdafOda ksndkkaZ;s' whx jqp;dZkkao ksfrdaO
i[a[d'
l;udpdZkkao inf,dafla wkNsr;i[a[d@
bOdZkkao" NslaLq fha f,dafla Wmhqmdodkd f;fida wGdkdZ Nsksfidkqihd
f;a mcyka f ;da ru;s k Wmdhka f ;da ' whx jq p;dZ kka o inf,da f la
wkNsr;i[a[d'
l;udpdZkkao inixLdfiq wkspi[a[d@
bOdZkkao" NslaLq inixLdfys wh;s yrdh;s .=P;s' whx jqp;dZkkao
inixLdfiq wkspi[a[d'
l;udpdZkkao wdkdmdki;s@
bOdZkkao" NslaLq wr[a[.f;da jd relaLuQ,.f;da jd iq[a[d.dr.f;da jd ksiSo;s
m,a,xlx wdN=;ajd Wcqx ldhx mKsOdh muqLx i;sx WmGfm;ajd'
fida if;da j wiaii;s' if;da j miaii;s
>x jd wiaiikaf;da >x wiaiid;s mcdkd;s' >x jd miaiikaf;da >x
miaiid;s mcdkd;s'
riaix jd wiaiikaf;da riaix wiaiid;s mcdkd;s' riaix jd miaiikaf;da
riaix miaiid;s mcdkd;s'
inldhmixf wiaiisiaid;s islaL;s' inldhmixf miaiisiaid;s
islaL;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

169

mia i Nhx ldhixLdrx wia i is i a i d;s is l a L ;s ' mia i Nhx ldhixLdrx


miaiisiaid;s islaL;s'
mS;smixf wiaiisiaid;s islaL;s' mS;smixf miaiisiaid;s islaL;s'
iqLmixf wiaiisiaid;s islaL;s' iqLmixf miaiisiaid;s islaL;s'
;a;ixLdrmixf wiaiisii
a d;s islL
a ;s' ;a;ixLdrmixf miaiisii
a d;s
islaL;s'
miaiNhx ;a; ixLdrx wiaiisiaid;s islaL;s' miaiNhx ;a; ixLdrx
miaiisiaid;s islaL;s'
;a;mixf wiaiisiaid;s islaL;s' ;a;mixf miaiisiaid;s islaL;s'
wNsmamfudaohx ;a;x wiaiisiaid;s islaL;s' wNsmamfudaohx ;a;x miaiisiaid;s
islaL;s'
iudoyx ;a;x wiaiisiaid;s islaL;s' iudoyx ;a;x miaiisiaid;s islaL;s'
fudaphx ;a;x wiaiisiaid;s islaL;s' fudaphx ;a;x miaiisiaid;s islaL;s'
wkspdkqmiaiS wiaiisiaid;s islaL;s' wkspdkqmiaiS miaiisiaid;s islaL;s'
rd.dkqmiaiS wiaiisiaid;s islaL;s' rd.dkqmiaiS miaiisiaid;s islaL;s'
ksfrdaOdkqmiaiS wiaiisiaid;s islaL;s' ksfrdaOdkqmiaiS miaiisiaid;s islaL;s'
mksiai.a.dkqmiaiS wiaiisiaid;s islaL;s' mksiai.a.dkqmiaiS miaiisiaid;s
islaL;s' whx jqp;dZkkao wdkdmdki;s'
if fLda ;ajx wdkkao" .sudkkaoiai NslaLqfkda Wmixl;ajd bud oi i[a[d
NdfihHdis' Gdkx fLda mfka;x c;s hx .sudkkaoiai NslaLqfkda bud oi i[a[d
iq;ajd fida wdndfOda Gdkfida mmamiaifNhHdZ;s'
w: fLda wdhiaud wdkkafoda N.jf;da ika;sfla bud oi i[a[d W.a.fy;ajd
fhakdZhiaud .sudkkafoda f;akqmixl'
Wmixl;ajd wdhiauf;da .sudkkaoiai bud oi i[a[d wNdiss' w: fLda
wdhiauf;da .sudkkaoiai bud oi i[a[d iq;j
a d fida wdndfOda Gdkfida mmamiaiNs'
jq Gdys p dZhia u d .s udkka f oda ;yd wdndOd' ;:d myS f kda p mkdZhia u f;da
.sudkkaoiai fida wdndfOda wfydaiSZ;s'

42' ip Nx. iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd ndrKishx yr;s bism;fka .odfha' ;;% fLda
N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslLfjdaZ;s' Nokaf;aZ;s f;a NslaLQ N.jf;da mpiafidaiqx'
N.jd tA;oZfjdap'

170

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

;:d.f;ak NslaLf wry;d iud inqoafk ndrdKishx bism;fka .odfha


wkq;a;rx Ouplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafk
jd udfk jd n%yauqkd jd flak jd f,daliax'
hox p;=kakx whipdkx wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd
Nckd W;a;dkSlux'
l;fix p;=kakx @
laLiai whipiai
Nckd W;a;dkSlux'

wdla L kd foa i kd m[a [ mkd mGmkd jrKd

laL iuqohiai whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd


Nckd W;a;dkSlux'
laL ksfrdaOiai whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd
Nckd W;a;dkSlux'
laLksfrdaO.dkSmmod whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd
jrKd Nckd W;a;dkSlux'
;:d.f;ak NslaLf wry;d iud inqoafk ndrdKishx bism;fka .odfha
wkq;a;rx Ouplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafk
jd udfk jd n%yauqkd jd flak jd f,daliax'
hox bfix p;=kakx wh ipdkx wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd
jrKd Nckd W;a;dkSlux'
fia f :
Ns l a L f"
idmq ; a ; fud.a . ,a , dfka "
Nc:
idmq;a;fud.a.,a,dfka' mKa;d NslLQ wkq.a.dyld in%yaupdkx'

Ns l a L f"

fihH:dZms NslaLf" cfk;a;s tAjx idmq;af;da" fihH:dZms cd;iai wdmdfoa;d


tAjx fud.a.,a,dfkda' idmq;af;da NslLf fida;dm;a;s Mf,a fka;s fud.a.,a,dfkda
W;a;u;af:a fka;s'
idmq;f
a ;da NslL
a f" mfyda;s p;a;d whipdks ;a:dfk wdla;=x foafia;x=
m[a[fma;=x mGfma;=x j;=x N;=x W;a;dkSld;=kaZ;s'
bouZfjdap N.jd box j;ajd iq.f;da WGdhdikd ydrx mdis'
;;% fLda wdhiaud idmq;af;da wrmlalka;iai N.jf;da NslaLQ wdukaf;ais'
wdjqfida NslaLfjdaZ;s' wdjqfidaZ;s fLda f;a NslaLQ wdhiauf;da idmq;a;iai mpiafidaiqx'
wdhiaud idmq;af;da tA;oZfjdap'
;:d.f;ak wdjqfida wry;d iud inqoafk ndrdKishx bism;fka .odfha
wkq;a;rx Ouplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafk
jd udfk jd n%yauqkd jd flak jd f,daliax'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

171

hox p;=kakx whipdkx wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd


Nckd W;a;dkSlux'
l;fix p;=kakx @
laLiai whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd Nckd
W;a;dkSlux'
laL iuqohiai whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd
Nckd W;a;dkSlux'
laL ksfrdaOiai whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd jrKd
Nckd W;a;dkSlux'
laLksfrdaO.dkSmmod whipiai wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd
jrKd Nckd W;a;dkSlux'
l;u[apdZjqfida laLx whipx@
cd;s Z ms la L d crdZms la L d jHdZms la f Lda urKZms la L x
fida l mfoa j la L foda u kia i q m dhdidZms la L d' hms Px k ,N;s ;ms la L x'
ix;af;ak m[apqmdodklaLkaOd laLd'
l;udpdZjqfida cd;s@
hd f;aix f;aix i;a;dkx ;ys ;ys i;a;ksldfha cd;s i[acd;s Tlalka;s
wNsksn;a;s LkaOdkx md;=Ndfjda wdh;kdkx m,dfNda' whx jqp;dZjqfida cd;s'
l;udpdZjqfida crd@
hd f;aix f;aix i;a;dkx ;ys ;ys i;a; ksldfha crd rK;d LKapx
md,spx j,s;a;p;d wdhqfkda ixydks bkashdkx mmdflda' whx jqp;dZjqfida crd'
l;u[apdZjqfida urKx@
hx f;aix f;aix i;a;dkx ;yd ;yd i;a; ksldhd pq;s pjk;d fNafoda
wka;rOdkx upqurKx ld,lshd LkaOdkx fNafoda lf<anriai kslaffmda'
;skashiaiqmffoda'box jqp;dZjqfida urKx'
l;fudapdZjqfida fidaflda@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;fk nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;fk laL Ofk MqGiai fidaflda fidapkd fida;;a;x wkaf;da
fidaflda wkaf;da mfidaflda' whx jqp;dZ jqfida fidaflda'
l;fudapdZjqfida mfoafjda@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;fk nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;fk laLOfk MqGiai wdfoafjda mfoafjda wdfoajkd mfoajkd
wdfoa;;a;x mfoa;;a;x' whx jqp;djqfida mfoafjda'

172

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

l;u[apdZjqfida laLx@
hx fLda wdjqfida" ldhslx laLx ldhslx wid;x ldhiMiaicx laLx wid;x
fohs;x' box jqp;dZjqfida laLx'
l;u[apdZjqfida fodaukiaix@
hx fLda wdjqfida" f;islx laLx f;islx wid;x fohs;x ufkda iMiaicx
laLx wid;x fohs;x' box jqp;dZjqfida fodaukiaix'
l;fudapdZjqfida Wmdhdfida@
fhda fLda wdjq f ida " w[a [ ;r[a [ ;fk nHifka k iuka k d.;ia i
w[a[;r[a[;fk laL Ofk MqGiai wdhdfida Wmdhdfida wdhdis;;a;x
Wmdhdis;;a;x' whx jqp;dZjqfida Wmdhdfida'
l;u[apdZjqfida hmsPx k ,N;s ;ms laLx@
cd;s Oudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bPd Wmamc;s' wfyda j; uhx k cd;sOud
wiaidu' k p j; fkda cd;s wd.fPhHd;s' k fLda mfka;x bPdh m;a;nx' boms
hmsPx k ,N;s ;ms laLx'
crdOudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bPd Wmamc;s' wfyda j; uhx k crdOud
wiaidu' k p j; fkda crd wd.fPhHd;s' k fLda mfka;x bPdh m;a;nx' boms
hmsPx k ,N;s ;ms laLx'
jHdOudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bPd Wmamc;s' wfyda j; uhx k
jHdOud wiaidu' k p j; fkda jHd wd.fPhHd;s' k fLda mfka;x bPdh
m;a;nx' boms hmsPx k ,N;s ;ms laLx'
urKOudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bPd Wmamc;s' wfyda j; uhx k
urKOud wiaidu' k p j; fkda urKx wd.fPhHd;s' k fLda mfka;x bPdh
m;a;nx' boms hmsPx k ,N;s ;ms laLx'
fidalmfoajlaLfodaukiaiqmdhdiOudkx wdjqfida i;a;dkx tAjx bPd
Wmamc;s' wfyda j; uhx k fidalmfoajlaLfodaukiaiqmdhdiOud wiaidu' k p
j; fkda fidalmfoajlaLfodaukiaiqmdhdid wd.fPhHqkaZ;s' k fLda mfka;x bPdh
m;a;nx' boms hmsPx k ,N;s ;ms laLx'
l;ufpdZjqfida ix;af;ak m[apqmdodklaLkaOd laLd@
fihHox( rEmQmdodklaLkafOda fokQmdodklaLkafOda i[a`CmdodklaLkafOda
ixLdrEmdodklaLkafOda [a[dKQmdodklaLkafOda' bf jqp;dZjqfida ix;af;ak
m[apqmdodklaLkaOd laLd' box jqp;dZjqfida laLx whipx'
l;u[apdZjqfida laLiuqohx whipx@
hdhx ;Kayd fmdafkdaNld kkard.iy.;d ;;%;;%dNskkakS' fihHox(
ldu;Kayd Nj;Kayd Nj;Kayd' box jqp;dZjqfida laLiuqohx whipx'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

173

l;u[apdZjqfida laL ksfrdaOx whipx@


fhda ;iaidfhaj ;Kaydh wfiai rd. ksfrdafOda pdf.da mksiai.af.da uq;a;s
wkd,fhda' box jqp;dZjqfida laLksfrdaOx whipx'
l;u[apdZjqfida laLksfrdaO .dkSmmod whipx@
whfj wfhda wGx.sflda u.af.da' fihHox( iud iudixlmafmda
iudjdpd iudlukaf;da iudwdfjda iudjdhdfuda iudi;s iudiud'
l;udpdZjqfida iud@
hx fLda wdjqfida laf [dKx laL iuqofha [dKx laLksfrdf [dKx
laLksfrdaO.dkshdmmodh [dKx' whx jqp;dZjqfida iud'
l;fudapdZjqfida iudixlmafmda@
fklaLuixlmafmda wjHdmdoixlmafmda wysxid ixlmafmda' whx jqp;dZjqfida
iudixlmafmda'
l;udpdZjqfida iudjdpd@
uqidjdod fruKS msiqkdh jdpdh fruKS Mreidh jdpdh fruKS iMmam,dmd
fruKS' whx jqp;dZjqfida iudjdpd'
l;fudapdZjqfida iudlukaf;da@
mdKd;smd;d fruKS wkakdodkd fruKS ldfiqPdpdrd fruKS' whx
jqp;dZjqfida iudlukaf;da'
l;fudapdZjqfida iudwdfjda@
bOdZjqfida whidjflda Pdwdjx mydh iudwdfk lx lmafma;s' whx
jqp;dZjqfida iudwdfjda'
l;fudapdZjqfida iudjdhdfuda@
bOdZjqfida NslaLq wkqmamkakdkx mdmldkx wl=i,dkx Oudkx wkqmamdodh
Pkaox cfka;s jdhu;s hx wdrN;s ;a;x m.a.Kayd;s moy;s' Wmamkakdkx mdmldkx
wl=i,dkx Oudkx mydkdh Pkaox cfka;s jdhu;s hx wdrN;s ;a;x m.a.Kayd;s
moy;s' wkqmamkakdkx l=i,dkx Oudkx Wmamdodh Pkaox cfka;s jdhu;s hx
wdrN;s ;a;x m.a.Kayd;s moy;s' Wmamkakdkx l=i,dkx Oudkx ;shd wifudaidh
NSfhHdaNdjdh fmq,a,dh Ndjkdh mdmQhd Pkaox cfka;s jdhu;s hx wdrN;s
;a;x m.a.Kayd;s moy;s' whx jqp;dZjqfida iudjdhdfuda'
l;udpdZjqfida iudi;s@
bOdZjqfida NslaLq ldfha ldhdkqmiaiS yr;s wd;dmS imcdfkda i;sud fkhH
f,dafla wNsCOdfodaukiaix'
fokdiq fokdkqmiaiS yr;s wd;dmS imcdfkda i;sud fkhH f,dafla

174

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wNsCOdfodaukiaix'
;af;a ;a;dkqmiaiS yr;s wd;dmS imcdfkda i;sud fkhH f,dafla
wNsCOdfodaukiaix'
Ofiq OudkqmiaiS yr;s wd;dmS imcdfkda i;sud fkhH f,dafla
wNsCOdfodaukiaix' whx pqp;dZjqfida iud i;s'
l;fudapdZjqfida iudiud@
bOdZjqfida NslaLq fj ldfys p wl=if,ays Ofys i;lalx ipdrx
flcx mS;siqLx mGuxCOdkx Wmimc yr;s'
;lal pdrdkx jQmiud wCO;a;x imidokx f;fida tAfldaNdjx w;lalx
wpdrx iudcx mS;siqLx ;shxCOdkx Wmimc yr;s'
mS;shd p rd.d WfmlaLflda p yr;s if;da j imcdfkda iqLx p ldfhak
mixffoa;'s hx ;x whd wdlaLka;s WfmlaLflda i;sud iqLydZ;s ;x ;;shxCOdkx
Wmimc yr;s'
iqLiai p mydkd laLiai p mydkd mqfj fidaukiai fodaukiaidkx w;a:x.ud
Wfmla L di;s m diq o a x p;= ; a : xCOdkx Wmimc yr;s ' whx jq p;dZjq f ida
iudiud'
bOx jqp;dZjqfida laLksfrdaO.dkS mmodwhipx'
;:d.f;ak wdjqfida wry;d iud inqoafk ndrdKishx bism;fka .odfha
wkq;a;rx Ouplalx mj;a;s;x wmam;sj;a;shx iufKak jd n%dyaufKak jd foafk
jd udfk jd n%yauqkd jd flak jd f,daliaxka;s'
hox bfix p;=kakx whipdkx wdlaLkd foaikd m[a[mkd mGmkd
jrKd Nckd W;a;dkSlux'
boufjdapdZhiaud idmq;af;da' w;a;ukd f;a NslaLQ wdhiauf;da idmq;a;iai
Ndis;x wNskkaka;s'

43' liSNdroajdc iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd u.fiq yr;s olaKd.siax tAlkd<dhx
n%dyauK.df'
f;ak fLda mk iufhak liSNdroajdciai n%dyauKiai m[ap u;a;dks kx.,i;dks
mhq;a;dks fydka;s jmamldf,a'
w: fLda N.jd mqnkayiuhx ksjdfi;ajd m;a;jrudodh fhak liSNdroajdciai
n%dyauKiai lukaf;da f;akqmixl' f;ak fLda mk iufhak liSNdroajdciai
n%dyauKiai mfikd j;a;;s' w: fLda N.jd fhak mfikd f;akqmixl'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

175

Wmixl;ajd tAluka;x wGdis'


woaoid fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x msKavdh ;x' iajdk N.jka;x
tA;ofjdap'
wyx fLda iuK lid p jmd p lis;ajd p jms;ajd p N=[acd' ;ajms iuK
liiaiqp p jmiaiq p lis;ajd p jms;ajd p N=[aciaiQZ;s'
wyms fLda n%dyauK lid p jmd p lis;ajd p jms;ajd p N=[acdZ;s
k fLda mk uhx miaidu f.da;uiai hq.x jd kx.,x jd Md,x jd mdpkx jd
n,sjoafoa jd" w: p mk Njx f.da;fuda tAjudy' wyms fLda n%dyauK" lid p jmd
p lis;ajd p jms;ajd p N=[acdZ;s' w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x
.d:dh wCONdis'
1'

liaiflda mcdkdis
k p miaidu f;a lisx
lisx fkda mqf;da n%Eys
h:d cdfkauq f;a lisx

2' ioaOd cx ;fmda jq


m[a[d f hq.kx.,x
ys Bid ufkda fhd;a;x
i;s f Md,mdpkx
3' ldh.=;af;da j.=;af;da
wdydf Wof hf;da
ipx lfrda ksoaodkx
fidarpx f mfudapkx
4'

hx f OqrfOdarhayx
fhda.lafudjdykx
.P;s wksj;a;ka;x
h;a: .ka;ajd k fidap;s

5'

tAjfid liS lGd


id fyda;s wu;maM,d
tA;x lisx lis;ajdk
inlaLd muqp;SZ;s

w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda uy;shd lximd;shd mdhdix jfV;ajd


N.jf;da Wmkdfis' N=[ac;= Njx f.da;fuda mdhdix liaiflda Njx hx ys Njx
f.da;fuda wu;M,x lisx li;S;s'
6'

.d:dNs.S;x
imiai;x
.d:dNs.S;x
Of i;S

f wfNdacfkhHx
n%dyauK fkai Ofuda
mkqoka;s nqoaOd
n%dyauK jq;a;sfid

176

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

7'

w[af[ak p flaj,Skx ufyaisx


Kdijx l=lal=p jQmika;x
wkafkak mdfkak WmGyiaiq
fL;a;x ys ;x mq[a[fmaLiai fyda;SZ;s

w: liai pdyx fNda f.da;u" bux mdhdix oZ;s'


kjdyka ; x n% d ya u K mia i d ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqiaidh hiai fida mdhdfida N=;af;da iud
mkdux .fPhH w[a[;% ;:d.;iai jd ;:d.;idjliai jd' f;ak ys ;ajx n%dyauK"
;x mdhdix wmamyf;a jd Pfys wmamdKfla jd Wofla ms,dfmaySZ;s'
w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda ;x mdhdix wmamdKfla Wofla ms,dfmais'
w: fLda fida mdhdfida Wofla mla;af;da gdh;s gdh;s ikaOQmdh;s
imOQmdh;s' fihH:dZms kdu Mdf,da jiika;;af;da Wofla mla;af;da gdh;s
gdh;s ikaOQmdh;s imOQmdh;s' tAjfj fida mdhdfida Wofla mla;af;da
gdh;s gdh;s ikaOQmdh;s imOQmdh;s'
w: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda ix.af.da f,dauyGcdf;da fhak N.jd
f;akqmixl' Wmixl;ajd N.jf;da mdfoaiq isrid ksm;s;ajd N.jka;x tA;oZfjdap'
wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a
= ;x jd Wlal
= fchH" mPkakx jd jrfrhH" uQ<y
a iai jd u.a.x wdlafLhH"
wkaOldf jd f;a,mfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaka;SZ;s' tAjfj
fNda;d f.da;fk wfkalmhdfhak Ofuda mldisf;da' tAidZyx Njka;x f.da;ux
irKx .Pd' Ou[a p NslaLqix>[a p' ,fNhHdZyx fNdaf;da f.da;uiai ika;sfla
mncx ,fNhHx WmimokaZ;s'
w,;a: fLda liSNdroajdfcda n%dyaufKda N.jf;da ika;sfla mncx" w,;a:
Wmimox'
wrEmimkafkda fLda mkdhiaud Ndroajdfcda tAflda jQmlfGda wmamu;af;da
wd;dmS mys;;af;da yrkaf;da kriafiaj hiai;a:dh l=,mq;a;d iufoaj wd.driaud
wk.dhx mncka;s ;okq;a;rx n%yauphmfhdaidkx fGajOf ihx wNs[a[d
il;ajd Wmimc ydis' Kd cd;s' jqis;x n%yauphx' l;x lrKShx' kd mrx
b;a:;a;dhdZ;s wN[a[dis' w[a[;frda p fLda mkdZhiaud Ndroajdfcda wry;x
wfydaiSZ;s'

44' wd<jl iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd wd<hx yr;s wd<jliai hlaLiai Njfka'
w: fLda wd<jflda hlafLda fhak N.jd f;akqmixl' Wmixl;ajd N.jka;x
tA;oZfjdap'
kslaLu iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaL'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

177

mi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdis'


;shZms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaL'
mi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdis'
;;shZms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
idOdZjqfidaZ;s N.jd kslaL'
mi iuKdZ;s' idOdZjqfidaZ;s N.jd mdis'
p;=;a:Zms fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap' kslaLu iuKdZ;s'
kjdZyx ;x wdjqfida kslaLiaid' hx f;a lrKShx ;x lfrdaySZ;s'
m[ayx ;x iuK mqiaid' if f k jHdliaiis" ;a;x jd f;a msiaid"
yohx jd f;a Mdf,iaid" mdfoaiq jd .fy;ajd mdr.x.dhx msiaidZ;s'
kjdyka ; x wdjq f ida mia i d ifoa j fla f,da f la iudrfla in% y a u fla
iiaiuKn%dyauKshd mcdh ifoaj ukqiaidh fhda f ;a;x jd fmhH" yohx jd
Mdf,hH" mdfoaiq jd .fy;ajd mdr.x.dh fmhH" wmsp ;ajx wdjqfida mqP hodlxLiSZ;s'
w: fLda wd<jflda hlafLda N.jka;x .d:dh wCONdis'
1' lsxiQZO ;a;x mqiiai fiGx
lsxiQ iqKafKda iqLudZjyd;s
lsxiQ yf idOq;rx ridkx
l:x x ;udyq fiGxZ;s
2' ioaZO ;a;x mqiiai fiGx
Ofuda iqkafkda iqLudZjyd;s
ipx yf idOq;rx ridkx
m[a[dx ;udyq fiGkaZ;s
3' l:xiq
l:xiq
l:xiq
l:xiq

;r;s >x
;r;s wKaKjx
laLx wf;s
miqCO;s

4' ioaOdh ;r;S >x


wmamudfoak wKaKjx
fhak laLx wf;s
m[a[dh miqCO;s
5' l:xiq ,Nf;a m[a[x
l:xiq kaof;a Okx
l:xiq ls;a;sx mmafmda;s
l:x ;a;dks .ka:;s

178

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wiaud f,dald mrx f,dalx


l:x fmp k fidap;s
6'

ioaoydfkda wry;x
Oux ksndkm;a;shd
iqiaiQid ,Nf;a m[a[x
wmamu;af;da plaLfKda

7' m;srEmld Oqrjd


WGd;d kaof;a Okx
ifk ls;a;sx mmafmda;s
oox ;a;dks .ka:;s
8' hiafiaZf;a p;=frdaOud
ioaOiai >rfisfkda
ipx Ofuda ;S pdf.da
i f fmp k fidap;s
9'

bx> w[af[aZms mqPiaiq


mq:qiuKn%dyaufKa
h ipd oud pd.d
Lka;Hd NsfhHda k c;s

10' l:kakqZodks mqfPhHx


mq:q iuKn%dyaufKa
fidaZyx wc mcdkd
fhda w;af:da imrdhsflda
11' w;a:dh j; f nqoafOda
jdidhdZ<ud.
fidaZyx wc mcdkd
h;a: kakx uymaM,x
12'

fidaZyx piaid
.dud .dux mqrd mqrx
kuiaiudfkda inqoaOx
Ouiai p iqOu;kaZ;s

tAjx jq;af;a wd<jflda hlafLda N.jka;x tA;oZfjdap'


wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a
= ;x jd Wlal
= fchH" mPkakx jd jrfrhH" uQ<y
a iai jd u.a.x wdlafLhH"
wkaOldf jd f;a,mfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaka;SZ;s' tAjfjx
fNda;d f.da;fk wfkalmhdfhak Ofuda mldisf;da' tAidZyx N.jka;x f.da;ux
irKx .Pd' Ou[a p NslL
a i
q x>[ap Wmdilx ux Njx f.da;fuda Odf;= wc;.af.a
mdKqfma;x irKx .;ka;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

179

45' mrdNj iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' w: fLda w[a[;rd foaj;d wNslalka;dh r;a;shd wNslalka;jKaKd
flaj,lmamx f;jkx Ndfi;ajd fhak N.jd f;akqmixl' Wmixl;ajd N.jka;x
wNsjdfo;ajd tAluka;x wGdis' tAluka;x ;d fLda id foaj;d N.jka;x .d:dh
wCONdis'
1' mrdNjka;x mqix
uhx mqPdu f.da;ux
N.jka;x mqGqudZ.u
lsx mrdNjf;da uqLx
2' iqcdfkda Njx fyda;s
iqcdfkda mrdNfjda
Ouldfuda Njx fyda;s
OufoiaiS mrdNfjda
3' b;s fya;x cdkdu
mGfuda fida mrdNfjda
;shx N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
4' wika;iai mshd fydka;s
ikaf;a k l=ref;a mshx
wi;x Oux frdaf;s
;x mrdNjf;da uqLx
5' b;s fya;x cdkdu
;sfhda fida mrdNfjda
;;shx N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
6' ksoaodiS,S iNdiS,S
wkqGd;d p fhda kfrda
w,fida fldaOm[a[dfKda
;x mrdNjf;da uqLx
7' b;s fya;x cdkdu
;;sfhda fida mdrdNfjda
p;=;a:x N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
8' fhda ud;rx jd ms;rx jd
KaKlx .;fhdnkx

180

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

myQikaf;da k Nr;s
;x mrdNjf;da uqLx
9' b;s fya;x cdkdu
p;=;af:da fida mrdNfjda
m[apux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
10' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
w[a[x jdms jKsnlx
uqidjdfoak j[af;s
;x mrdNjf;da uqLx
11' b;s fya;x cdkdu
m[apfuda fida mrdNfjda
PGux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
12' myQ;;af;da mqfida
iysr[af[da ifNdacfkda
tAflda N=[ac;s idks
;x mrdNjf;da uqLx
13' b;s fya;x cdkdu
PGfuda fida mrdNfjda
i;a;ux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
14' cd;s;a:oafOda Ok;a:oafOda
f.d;a;;a:oafOda p fhda kfrda
i[a[d;sx w;su[af[a;s
;x mrdNjf;da uqLx
15' b;s fya;x cdkdu
i;a;fuda fida mrdNfjda
wGux N.jd n%Eys
lsx mrdNfjda uqLx
16' b;aOq;af;da iqrdOq;af;da
wlaLOq;af;da p fhda kfrda
,oaOx ,oaOx kdfia;s
;x mrdNjf;da uqLx
17' b;s fya;x cdkdu
wGfuda fida mrdNfjda
kjux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

181

18' fiays odfysZika;=fGda


fishdiq miai;s
iai;s mrodfiq
;x mrdNjf;da uqLx
19' b;s fya;x cdkdu
kjfuda fida mrdNfjda
oiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
20' w;S;fhdnfkda fmdafida
wdfka;s ;snre;a:ksx
;iaid biaid k iqm;s
;x mrdNjf;da uqLx
21' b;s fya;x cdkdu
oifuda fida mrdNfjda
tAldoiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
22' b;afidKax lsrKsx
mqixjdZms ;dix
biaihiax Gdfma;s
;x mrdNjf;da uqLx
23' b;s fya;x cdkdu
tAldoifuda fida mrdNfjda
oajdoiux N.jd n%Eys
lsx mrdNjf;da uqLx
24' wmamfNdaf.da uyd;Kafyda
L;a;sfha cdhf;a l=f,a
fidaZO rcx m;a:h;s
;x mrdNjf;da uqLx
25' tAf;a mrdNf f,dafla
mKaf;da iufjlah
wfhda oiaikimkafkda
i f,dalx Ncf;a isjka ;S

46' ji, iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd idj;ahx yr;s f;jfka wkd:msKaliai
wdrdf' w: fLda N.jd mqnkayiuhx ksjdfi;ajd m;a;jrudodh idj;ahx msKavdh
mdis'

182

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;ak fLda iufhak w.a.slNdroajdciai n%dyauKiai ksfifka w.a.smc,sf;da


fyda;s wdyq;s m.a.ys;d' w: fLda N.jd idj;ahx imodkx msKavdh prudfkda fhak
w.a.slNdroajdciai n%dyauKiai ksfikx f;akqmixl'
woaoid fLda w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x rf;daZj wd.Pka;x iajdk
N.jka;x tA;oZfjdap' ;f;%aZj uqKavl ;f;%aZj iuKl ;f;%aZj ji,l ;sGdySZ;s'
tAjx jq;af;a N.jd w.a.slNdroajdcx n%dyauKx tA;oZfjdap'
cdkdis mk ;ajx n%dyauK" ji,x jd ji,lrfKa jd OfZ;S'
kjdZyx fNda f.da;u" cdkd ji,x jd ji,lrfKa jd Of' idOq f Njx
f.da;fuda ;:d Oux foafia;=" h:dZyx cdfkhHx ji,x jd ji,lrfKa jd OfZ;s'
f;ak ys n%dyauK iqKdys' idOqlx ukislfrdays' NdisiaidZ;s' tAjx fNdaZ;s fLda
w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jf;da mpiafidais' N.jd tA;oZfjdap'
1' fldaOfkda WmkdyS p
mdmula p fhda kfrda
mkak udhd
;x c[a[d jif,da b;s
2' tAlcx jd oacx jdZms
fhdaZO mdKdks ysxi;s
hiai mdfKa ohd k;a
;x c[a[d jif,da b;s
3' fhda yka;s mrekaO;s
.dudks ks.udks p
ks.a.dyflda iu[a[df;da
;x c[a[d jif,da b;s
4' .df jd hjdZr[af[a
hx mfix uudhs;x
f:hHd wkakx wdh;s
;x c[a[d jif,da b;s
5' fhda yf bKudodh
pqcudfkda m,dh;s
kys f;a bKu;aZ;s
;x c[a[d jif,da b;s
6' fhda f ls[alaLluH;d
mka:iax jc;x ckx
yka;ajd ls[alaLudfoa;s
;x c[a[d jif,da b;s
7' fhda w;a;fya;= mrfya;=

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

Okfya;= p fhda kfrda


ilamqfGda uqid n%Eys
;x c[a[d jif,da b;s
8' fhda [d;Skx iLdkx jd
odfiq m;siai;S
iyid imsfhak jd
;x c[a[d jif,da b;s
9' fhda ud;rx jd ms;rx jd
KaKlx .;fhdnkx
myQikaf;da k Nr;s
;x c[a[d jif,da b;s
10' fhda ud;rx jd ms;rx jd
Nd;rx N.sksx iiqx
yka;s frdafia;s jdpdh
;x c[a[d jif,da b;s
11' fhda w;a:x mqf;daikaf;da
wk;a:ukqidi;s
mPkafkak ukaf;a;s
;x c[a[d jif,da b;s
12' fhda l;ajd mdmlx lux
ud ux c[a[d;s bP;s
fhda mPkaklukaf;da
;x c[a[d jif,da b;s
13' fhda f mrl=,x .ka;ajd
N=;ajdk iqfNdackx
wd.;x k mmQf;s
;x c[a[d jif,da b;s
14' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
w[a[x jdZms jKsnlx
uqidjdfoak j[af;s
;x c[a[d jif,da b;s
15' fhda n%dyauKx jd iuKx jd
N;a;ldf, Wmf;a
frdafia;s jdpd k p foa;s
;x c[a[d jif,da b;s
16' wi;x fhdaZO mn%E;s
fudafyak m<s.=Kaf;da

183

184

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ls[alaLx ks.sxidfkda
;x c[a[d jif,da b;s
17' fhda p;a;dkx iuqlalxfia
mrx p ujcdk;s
ksySfkda fiak udfkak
;x c[a[d jif,da b;s
18' frdaiflda lofhda p
mdmsfPda uP ifGda
wysflda wfkd;a;dmS
;x c[a[d jif,da b;s
19' fhda nqoaOx mNdi;s
w: jd ;iai idjlx
mndcx .yGx jd
;x c[a[d jif,da b;s
20' fhda f wkryd ikaf;da
wryx mcdk;s
fpdafrda in%yaufla f,dafla
tAi fLda ji,dZOfuda
21' tAf;a fLda ji,d jq;a;d
uhd fjda fha mldis;d
k cpd jif,da fyda;s
k cpd fyda;s n%dyaufKda
lukd jif,da fyda;s
lukd fyda;s n%dyaufKda
22' ;okdZms cdkd:
h:d fox ksoiaikx
pKavd,mq;af;da fidamdflda
ud;xf.da b;s iaiqf;da
23' fida hix mrux m;af;da
ud;xf.daZhx iq,a,Nx
wd.[aPqx ;iaiqmGdkx
L;a;shd n%dyauKd nyQ
24' fida foajhdkudrehay
rcx fida uydm:x
ldurd.x rdfc;ajd
n%yauf,dal+mf.da wyQ
25' k kx cd;s ksjdfis

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

185

n%yauf,dal+mm;a;shd
wCOdhl l=f,a cd;d
n%dyauKd uka;nkaOqfkda
26' f;a p mdfmaiq lfiq
wNsKayuqmiaif
fGaZj Of .drhayd
imrdfha p .a.;sx
k f;a cd;s ksjdf;s
.a.pd .rydh jd
27' k cpd jif,da fyda;s
k cpd fyda;s n%dyaufKda
lukd jif,da fyda;s
lukd fyda;s n%dyaufKda
tAjx jq;af;a w.a.slNdroajdfcda n%dyaufKda N.jka;x tA;ofjdap'
wNslalka;x fNda f.da;u wNslalka;x fNda f.da;u fihH:dms fNda f.da;u
ksll
a
= ;x jd Wlal
= fchH" mPkakx jd jrfrhH" uQ<y
a iai jd u.a.x wdlafLhH"
wkaOldf jd f;a,mfcda;x OdfrhH plaLqukaf;da rEmdks olaka;SZ;s' tAjfj"
fNda;d f.da;fk wfkalmhdfhak Ofuda mldisf;da' tAidZyx Njka;x f.da;ux
irKx .Pd' Ou[a p NslL
a i
q x>[ap Wmdilx ux Njx f.da;fuda Odf;= wc;.af.a
mdKqfma;x irKx .;ka;s'

47' bis.s,s iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd rdc.fya yr;s bis.s,siax mnf;a' ;;% fLda
N.jd NslaLQ wdukaf;ais NslaLfjdaZ;s' Nokaf;aZ;s f;a NslaLQ N.jf;da mpiafidaiqx'
N.jd tA;ofjdap'
miai: fkda ;=fya NslaLf" tA;x fNdrx mn;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLf" fNdriai mn;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=fya NslaLf" tA;x mKavjx mn;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLf" mKavjiai mn;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=fya NslaLf" tA;x fmq,a,x mn;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLf" fmq,a,iai mn;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=fya NslaLf" tA;x .sCOl+gx mn;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' tA;iaiZms
fLda NslaLf" .sCOl+giai mn;iai w[a[dj iu[a[d wfydais w[a[dm[a[;a;s'
miai: fkda ;=fya NslaLf" bux bis.s,sx mn;kaZ;s@ tAjx Nkaf;a' buiai ys
fLda NslLf" bis.s,siai mn;iai tAidj iu[a[d wfydais tAid m[a[;a;s'

186

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

N+;mqnx NslaLf m[apmflnqoaOi;dks buiax bis.s,siax mnf;a


rksjdisfkda wfyaiqx' f;a bux mn;x mika;d iaika;s' mGd k iaika;s'
;fkx ukqiaid iajd tAjudyxiq' whx mnf;da bf biS .s,;SZ;s bis.s,s
bis.s,S;afj iu[a[d Womd'
wdlaiaid NslaLf" mflnqoaOdkx kdudks' ls;a;hsiaid NslaLf"
mflnqoaOdkx kdudks' foaisiaid NslLf mflnqoaOdkx kdudks' ;x iqKd:'
idOqlx ukislfrda: NdisiaidZ;s'
tAjx Nkaf;aZ;s fLda f;a NslaLQ N.jf;da mpiafidaiqx'
N.jd tA;ofjdap'
wfGda kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
WmfGda kdu NslL
a f" mflinqof
a Oda buiax bis.,
s i
s
a x mnf;a rksjdiS
wfydais'
;.ris kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
hiiaiS kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
iqoiaifkda kdu NslL
a f" mflinqof
a Oda buiax bis.,
s i
s
a x mnf;a rksjdiS
wfydais'
mshoiaiS kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
.kaOdfrda kdu NslL
a f" mflinqof
a Oda buiax bis.,
s i
s
a x mnf;a rksjdiS
wfydais'
msKafvdaf,da kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a
rksjdiS wfydais'
WmdifNda kdu NslL
a f" mflinqof
a Oda buiax bis.,
s i
s
a x mnf;a rksjdiS
wfydais'
kSf;da kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
;f:da kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'
iq;jd kdu NslaLf" mflinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a rksjdiS
wfydais'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

187

Nd;;af;da kdu NslaLf" mflLinqoafOda buiax bis.s,siax mnf;a


rksjdiS wfydais'
1' fha i;a;idrd wkS>d ksrdid
mfl fjCO.uqx iqfndax
f;aix i,a,dkx kre;a;udkx
kdudks f ls;a;hf;da iqKd:
2' wfGda WmfGda ;.ris hiiaiS
iqoiaifkda mshoiaiS p nqoafOda
.kaOdfrda msKafvdaf,da WmdifNda p
kSf;da ;f:da iq;jd Nd;;af;da
3' iqfNda iqfNda f:qf,da wGfuda p
w:iaiqff>da wkSf>da iqodfGda
mflnqoaOd Njfk;a;sKd
ysx.= p ysxf.da p uydkqNdjd
4' oafcd,sfkda uqksfkda wGflda p
w: fldaif,da nqoafOda wf:da iqndyq
Wmfkafida fkafida ika;;af;da
ifpda ;f:da rfcda mKaf;da p
5' ldmld,d f;da f;da p
wxf.da p mxf.da p .=;sf;da p
miaiS cyS Wmx laLuQ,x
wmrdf;da udrn,x wfis
6' i;a:d mj;a;d irNxf.da f,dauyxfida
Wpx.udfhda wisf;da wkdifjda
ufkdufhda udkfoda p nkaOqud
;oduq;af;da uf,da p fla;=ud
7' fla;=nrdf.da p ud;xf.da wfhda
w:Zpqf;da wpq;.dunHduflda
iqux.f,da of,da iqmam;sf;da
wihafyda fudNsrf;da p fidarf;da
8' rkakfhda ixf>da wf:daZms Wpfhda
wmfrda uqkS ihafyda wfkdaukslalfuda
wdkkao kkafoda Wmkkafoda oajdoi
Ndroajdfcda wka;sufoayOd
9' fnda uydkdfuda wf:dams W;a;frda
flaiS is iqkaofrda Ndroajdfcda
;siaiQm;siaid NjnkaOkod

188

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

WmiSo ;Kayfoda p iSo


10' nqoafOda wyQ ux.f,da ;rdf.da
WiNod cd,sksx laLuQ,x
ika;x mox wCO.uQmkSf;da
Wfmdaif:da iqkaofrda ipkdfuda
11' ff;da chkaf;da mfuda Wmamf,da p
muq;a;frda rlaf;da mnf;da p
udk;a:oafOda fidaNsf;da ;rdf.da
lKafyda p nqoafOda iquq;a;;af;da
12' tAf;a p w[af[a p uydkqNdjd
mflnqoaOd Njfk;a;sKd
f;a inix.d;s.f;a ufyais
mksnqf;a jkao: wmamfufhHdZ;s

48' Ouf;sh iq;a;x


tAjx f iq;x' tAlx iuhx N.jd ilaflaiq yr;s fo;mx kdu ilHdkx
ks.fuda'
f;ak fLda mk iufhak rdcd mfiak fldaif,da k.rlx wkqmam;af;da fyda;s
flakfoaj lrKSfhak'
w: fLda rdcd mfiak fldaif,da >xldrdhkx wdukaf;ais' fhdafys iu
ldrdhk" Ndks Ndks hdkdks" WhHdkN+x .Pdu iqN+x oiaikdhdZ;s'
tAjx foajd;s fLda f>daldrdhfkda r[af[da mfiakiai fldai,iai miaiq;ajd
Ndks Ndks hdkdks fhdacdfm;ajd r[af[da mfiakiai fldai,iai mffoais'
hq;a;dks fLda foaj Ndks" Ndks hdkdks" hiaiodks ld,x u[a[iS;s'
w: fLda rdcd mfiak fldaif,da Nx hdkdx wNsreys;ajd Nfays Nfays hdfkays
k.ryd kshHdis uyp rdcdkqNdfk fhak wdrdfuda f;ak mdhdiS' hdj;sld hdkiai
N+ hdfkak .ka;ajd hdkd mfpdafrdays;ajd m;a;sfldaj wdrdux mdis'
woiai fLda rdcd mfiak fldaif,da wdrdf cx>dydrx wkqpxluudfkda
wkqprudfkda relaLuQ,dks mdidldks mdidokShdks wmamioaodks wmamks.af>daidks
ckjd;d;s ukqiairdyfihHldks mi,a,dkidremamdks' iajdk N.jka;x fhaj
wdrN i;s Womd'
budks fLda ;dks rela L uQ , dks mdidldks mdidokS h dks wma m ioa o dks
wmamks.af>daidks ckjd;d;s ukqiairdyfihHldks mi,a,dkidremamdks' h;a: iqox
uhx ;x N.jka;x mhsremdidu wryka;x iudinqoaOkaZ;s'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

189

w: fLda rdcd mfiak fldaif,da >x ldrdhkx wdukaf;ais'


budks fLda iu ldrdhk" ;dks relaLuQ,dks mdidldks mdidokShdks wmamioaodks
wmamks.af>daidks ckjd;dks ukqiairdyfihHldks mi,a,dkidremamdks' h;a:
iqox uhx ;x N.jka;x mhsremdidu wryka;x iudinqoaOx' lyx kq fLda iu
ldrdhk" tA;rys fida N.jd yr;s wryx iudinqoafOda;s@
w;a uydrdc" fo;mx kdu ilHdkx ks.fuda' ;;a: fida N.jd tA;rys
wryx iudinqoafOda yr;s'
lSj frda mk iu ldrdhk" k.rlyd fo;mx kdu ilHdkx ks.fuda
fyda;;
S @s
k f uydrdc" ;SKs fhdackdks' ilald jidjfiafiak .ka;=ka;s'
f;ak ys iu ldrdhk" fhdafys Ndks Ndks hdkdks .iaidu uhx ;x
N.jka;x oiaikdh wryka;x iudinqoaOkaZ;s'
tAjx foajd;s fLda f>da ldrdhfkda r[af[da mfiakiai fldai,iai miaiq;ajd
Ndks Ndks hdkdks fhdacdfm;ajd r[af[da mfiakiai fldai,iai mffoais'
hq;a;dks fLda f;a foaj Ndks Ndks hdkdks" hiaiodks ld,x u[a[iS;s'
w: fLda rdcd mfiak fldaif,da Nx hdkx wNsreys;ajd Nfays Nfays hdfkays
k.rlyd ksla;ajd fhak fo;mx kdu ilHdkx ks.fuda f;ak mdhdis'
f;afkaj jidjfiafik fo;mx kdu ilHdkx ks.ux imdmqKs fhak wdrdfuda
f;ak mdhdis' hdj;sld hdkiai N+ hdfkak .ka;ajd mfpdafrdays;ajd m;a;sfldaj
wdrdux mdis'
f;ak fLda mk iufhak inyq,d NslaLQ wfNdaldfia pxluka;s' w: fLda rdcd
mfiak fldaif,da fhak f;a NslaLQ f;akqmixl' Wmixl;ajd f;a NslaLQ tA;ofjdap'
lyx kq fLda Nkaf;a" tA;rys fida N.jd yr;s wryx iud inqof
a Oda" oiaikldud
ys uhx ;x N.jka;x wryka;x iudinqoaOkaZ;s'
tAfida uydrdc ydfrda ixjq;oajdfrda f;ak wmamioafoda Wmixl;ajd w;rudfkda
wd,skaox mis;ajd Wlaldis;ajd w.a.,x wdfldafys" jiai;s f;a N.jd oajdrka;s'
w: fLda rdcd mfiak fldaif,da ;;af:aj L.a.[ap WKaySi[ap >iai
ldrdhkiai mdodis' w: fLda >iai ldrdhkiai tA;ofydais' rydh;s fLda bodks
uydrdcd' f;ak bfjodks uhd Gd;nka;s'
w: fLda mfiak fldaif,da fhak fida ydfrda ixjq;oajdfrda f;ak wmamioafoda
Wmixl;ajd w;rudfkda wd,skaox mis;ajd Wlaldis;ajd w.a.,x wdfldafis" j
N.jd oajdrx'
w: fLda rdcd mfiak fldaif,da ydrx mis;ajd N.jf;da mdfoa isrid ksm;s;ajd
N.jf;da mdodks uqfk p mpqn;s' mdKSys p mindy;s" kdu[ap idf;s'
rdcdyx Nkaf;a" mfiak fldaif,da" rdcdyx Nkaf;a" mfiak fldaif,da ;s'

190

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

lsx mk ;ajx uydrdc" w;a:jix imiaiudfkda buiax if tAjrEmx


mruksmpdldrx lfrdais ;a;+mydrx WmoxfiaiS;s@
w;a fLda f Nkaf;a" N.j;s Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd"
iajdlaLdf;da N.j;d Ofuda" iqmmkafkda N.jf;da idjlixf>da;s'
bOdyx Nkaf;a" miaid tAfla iuKn%dyaufKa mhka;l;x n%yauphx prka;s'
oims jiaidks" i;sms jiaidks" ;sxims jiaidks" p;a;dims jiaidks'
f;a wmfk iufhak iqkyd;d iq,s;a;d lmams;flaiuiaiq m[apys ldu.=fKays
iumams;d iux.SN+;d mpdfrka;s'
bO mkdyx Nkaf;a" NslaLQ miaid hdjjx wmdKfldalx mmqKaKx miqoaOx
n%yauphx prkaf;a" k fLda mkdyx Nkaf;a" bf;da nysoaOd w[a[x tAjx mmqKaKx
miqoaOx n%yauphx iukqmiaid' whms fLda f Nkaf;a" N.j;s Oukajfhda"
fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Ofuda" iqmmkafkda N.jf;da
idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" rdcdfkdams rdcQys joka;s' L;a;shdms L;a;sfhays joka;s'
n%dyauKdms n%dyaufKays joka;s' .ym;Sms .ym;Sys joka;s' ud;dms mq;af;ak jo;s'
mq;af;dams ud;rd jo;s' ms;dms mq;af;ak jo;s' mq;af;dams ms;rd jo;s' Nd;dms N.skshd
jo;s' N.skshd Nd;rd jo;s' iyfhdams iyfhak jo;s'
bO mkdyx Nkaf;a NslaLQ miaid iu.a.d ifudaokd wjoudkd frdaolSN+;d
w[a[u[a[x mshplaLQys imiaika;d yrka;s' k fLda mkdyx Nkaf;a bf;da nysoaOd
w[a[x tAjx iu.a.x mix iukqmiaid' whms fLda f Nkaf;a" N.j;s Oukajfhda"
fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Ofuda" iqmmkafkda N.jf;da
idjl ixf>da;s'
mqk p mrdZyx Nkafka" wdrdfk wdrdux WhHdfkak WhHdkx wkqpxlud
wkqprd' fidayx ;;a: miaid tAfla iuKn%dyaufKa lsfia f nKafKa
WmamKavqmamKavqlcdf;a Ouksika:;.;af;a k h u[af[a plaLqx nkaOkaf;a ckiai
oiaikdh' ;iai uhayx Nkaf;a tAjx fyda;s' woaOd bf wdhiaukaf;da wkNsr;d jd
n%yauphx prka;s' w;a jd fkaix ls[a mdmxlux l;x mPkakx ;:d bf
wdhiaukaf;da lsid Ld nKaKd WmamKavqmamKavqlcd;d Ouksika:;.;a;d" k h
u[af[a plaLqx nkaO: ckiai oiaikdhd;s' ;Hdyx Wmixl;ajd tAjx jod' lskakq
;=fya wdhiaukaf;da lsid Ld nKaKd WmamKavqmamKavqlcd;d Ouksika:;.;a;d"
k h u[af[a plaLqx nkaO: ckiai oiaikdhd;s' f;a tAjudyxiq' nkaOqlfrdaf.da
fkda uydrdcd;s'
bO mkdyx Nkaf;a NslaLQ miaid yGmyGd Wo.a.=o.a.d wNsr;rEmd mSkS;skashd
wmafmdaiaiqlald mkakf,daud mrojq;a;d .N+f;ak f;id yrka;s ;iai uhayx
Nkaf;a tAjx fyda;'s woaOd bf wdhiaukaf;da ;iai N.jf;da idifka W<drx mqfkdmrx
fiaix i[acdkka;s" ;:d bf wdhiaukaf;da yGmyGd Wo.a.=o.a.d wNsr;rEmd
mSKs;skashd wmafmdaiaiqlald mkakf,daud mrojq;a;d .N+f;a; f;id yrka;s' whms
fLda f Nkaf;a" N.j;s Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

191

N.j;d Ofuda" iqmmkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'


mqk p mrdZyx Nkaf;a" rdcd L;a;sfhda uqoaOdjis;af;da mfyda >df;a;dhx jd
>df;a;=x cdfma;dhx jd cdfma;=x' mnf;dhx jd mndf;=x' ;iai uhayx Nkaf;a
wglrfKa ksiskakiai wka;rka;rd l:x mdf;ka;s' fidayx k ,Nd" udf
fNdkaf;da wglrfKa ksiskakiai f wka;rka;rd l:x mdf;a:' l:dmfhdaikx
f Njkaf;da wd.fuka;=;s' ;iai uhayx Nkaf;a' wka;rka;rdj l:x mdf;ka;s'
bO mkdyx Nkaf;a" NslaLQ miaid hiax iufha N.jd wfkali;dh midh
Oux foafia;s' fkaj ;iax iufha N.jf;da idjldkx ms;ioafoda jd fyda;s
Wlaldis;ioafoda jd N+;mqnx Nkaf;a" N.jd wfkalid;dh midh Oux foafiais'
;;%[a[;frda N.jf;da idjflda Wlaldis' ;fk[a[;frda in%yaupd cKaKqflak
>fis' wmamioafoda whiaud fyda;=" udhiaud ioaouldis' i;a:d fkda N.jd Oux
foafia;S;s' ;iai uhayx Nkaf;a tA;ofydais' wPhx j; fNda" wN+;x j; fNda'
woKafk j; lsr fNda wi;af:ak tAjx iqkS;d mid Niai;S;s' k fLda mkdyx
Nkaf;a bf;da nysoaOd w[a[x tAjx iqkS;x mix iukqmiaid' whms fLda f
Nkaf;a" N.j;s Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d
Ofuda" iqmmkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'
mq k p mrdZyx Nka f ;a " mia i d bflf L;a ; s h mKa f;a ks m q f Ka
l;mrmamjdfoa jd<frEfma fjdaNk
s oa ka;d u[af[a prka;s m[a[d.f;ak .;dks'
f;a iqKka;s iufKda L fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd iiai;S;s'
f;a m[ayx wNsixLfrdka;s' bux uhx m[ayx iuKx f.da;ux Wmixl;ajd
mqiaidu' tAjx f fkda mqfGda tAjx nHdliai;s" tAjuiai uhx jdox wdfrdafmiaidu'
tAjx fms fkda mqfGda tAjx nHdliai;s" tAjmsiai uhx jdox wdrdafmiaidud;s'
f;a iqKka;s iufKda L fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd ifgda;s'
f;a fhak N.jd f;akqmixluka;s' f;a N.jd Ohd l:dh ikaoiafia;s iudofma;s
iuq;af;af;s" imyxfia;s f;a N.j;d Ohd l:dh ikaoiais;d iudoms;d
iuq ; a f ;a ;d imyxis ; d k fp N.jka ; x m[a y x mq Pka ; s ' l= f ;da jdox
wfrdafmiaika;s' w[a[o;a:q N.jf;da idjld imcka;s' whms fLda f Nkaf;a"
N.j;s Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Ofuda"
iqmmkafkda N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrdZyx Nkaf;a " miaid bflf n%dyauKmKaf;a -fm- .ym;smKaf;a
-fm- iuKmKaf;a
ks m q f Ka l;mrma m jdfoa jd<frEfma fjda N s k a o ka ; d u[a f [a prka ; s
m[a[d.f;ak .;dks' f;a iqKka;s iufKda L fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux
jd ks.ux jd iiai;S;s' f;a m[ayx wNsixLfrdka;s' bux uhx m[ayx iuKx
f.da;ux Wmixl;ajd mqiaidu' tAjx f fkda mqfGda tAjx nHdliai;s" tAjuiai
uhx jdox wdfrdafmiaidu' tAjx fms fkda mqfGda tAjx nHdliai;s" tAjmsiai uhx
jdox wdrdafmiaidud;s'

192

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

f;a iqKka;s iufKda L fNda f.da;fuda wuqlx kdu .dux jd ks.ux jd ifgda;s'
f;a fhak N.jd f;akqmixluka;s' f;a N.jd Ohd l:dh ikaoiafia;s iudofma;s
iuq;af;af;s" imyxfia;s f;a N.j;d Ohd l:dh ikaoiais;d iudoms;d
iuq ; a f ;a ;d imyxis ; d k fp N.jka ; x m[a y x mq Pka ; s ' l= f ;da jdox
wdfrdafmiaika;s' w[a[o;a:q N.jka;[af[aj ldix hdpka;s w.driaud wk.dhx
mncdh'
f;a N.jd mndf;s' f;a ;:d mn;d iudkd tAld jQmlGd wmamu;a;d
wd;dmsfkda mys;;a;d yrka;d k riafiaj hiai;a:dh l=,mq;a;d iufoaj w.driaud
wk.dhx mncka;s' ;okq;a;rx n%yauphmfhdaidkx fGaj Of ihx wNs[a[d
il;ajd Wmimc yrka;s'
f;a tAjudyxiq uhx j; fNda wkiaidu" uhx j; fNda mkiaidu" uhx ys mqf
wiaiuKdj iudkd iuKyd;s mcdksyd" wn%yauKdj iudkd n%dyauKyd;s
mcdkyd" wkrykaf;daj iudkd wrykaf;dayd;s ccdksyd' bodks fLdayd iuKd"
bodks fLdayd n%dyauKd" bodks fLdayd wrykaf;da;s' whms fLda f Nkaf;a" N.j;s
Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Ofuda" iqmmkafkda
N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" bf biso;a;mqrdKd :m;fhda uuN;a;d uuhdkd wyx
fkaix ;iai mod;d hiiai wdy;a;d w: p mk fkda ;:d uhs ksmpdldrx
lfrdka;s h:d N.j;s'
N+;mqndZyx Nkaf;a fiakx wN+hHdfkda iudfkda bfj biso;a;mqrdKd :m;fhda
uxiudfkda w[a[;riax indf wdjif:a jdix Wm.[ax' w: fLda Nkaf;a"
bf biso;a; mqrdKd :m;fhda nyqfoaj r;a;sx Ohd l:dh ;skdfu;ajd hf;da
wfydais N.jd ;f;da iSix l;ajd ux mdof;da l;ajd ksmxiq' ;iai uhayx Nkaf;a"
tA;ofydais' wPhx j; fNda" wN+;x j; fNda" bf biso;a;mqrdKd :m;fhda
uuNka;d uuhdkd wyx fkaix ;iai mod;d hiiai wdy;a;d w: p mk fkda ;:d
uhs ksmpdldrx lfrdka;s h:d N.j;s' woaOd bf wdhiaukaf;da ;iai N.jf;da
idifka W<drx mqfkdmrx fiaix i[acdkka;S;s' whms fLda f Nkaf;a" N.j;s
Oukajfhda" fyda;s iud inqoafOda N.jd" iajlaLdf;da N.j;d Ofuda" iqmmkafkda
N.jf;da idjl ixf>da;s'
mqk p mrx Nkaf;a" N.jdms L;a;sfhda" wyms L;a;sfhda" N.jdms fldai,flda"
wyms fldai,flda" N.jdms wdiS;sflda" wyms wdiS;sflda" hms Nkaf;a N.jdms
L;a;f
s hda" wyms L;a;f
s hda" N.jdms fldai,flda" wyms fldai,flda" N.jdms wdiS;f
s lda
wyms wdiS;sflda bkdjdrydfjdyx Nkaf;a" N.j;s mruksmpdldrx l;a;=x
;a;m
+ ydrx Wmoxfia;x= ' ykao p odks uhx Nkaf;a" .Pdu' nyql
s pd uhx nyqlrKShd;s'
hiaiodks ;ajx uydrdc" ld,x u[a[iS;s' w: fLda rdcd mfiak fldaif,da WGdikd
N.jka;x wNsjdfo;ajd molaKx l;ajd mlald'
w: fLda N.jd wrmlalka;iai r[af[da mfiakiai fldai,iai NslaLQ
wdukaf;ais' tAfida NslaLf" rdcd mfiak fldaif,da Ouf;shdks Ndis;ajd
WGdhdikd mlalkaf;da'

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

193

W.a.Kyd: NslL
a f" Ouf;shdks' mhdmqKd: NslL
a f" Ouf;shdks' Odfr:
NslaLf" Ouf;shdks" w;a:ixys;dks NslaLf" Ouf;shdks wdn%yauphldkS;s'
boufjdap N.jd w;a;ukd f;a NslaLQ N.jf;da Ndis;x wNskkaka;s'

49' km[acrh
1' chdik.;d rd fc;ajd udrx ijdysKsx
p;=ipdu;rix fha msxiq krdiNd
2' ;Kyxlrdofhda nqoaOd wGi;s kdhld
if m;s;d ;=hayx u;a:fla f;a uqksiaird
3' isf m;s;d nqoaOd Ofuda p ;j f,dapfka
ixf>da m;sf;da ;=hayx Wf in.=Kdlfrda
4' yofha wkqreoafOda p idmq;af;da p olafKa
fldKav[af[da msNd.iax fud.a.,a,dfkdais jdufla
5' olafKa ijfKa ;=hayx wdyqx wdkkaordyq,d
liaifmda p uydkdfuda WfNdaZiqx jdufida;fla
6' flaikaf;a msNd.iax iqfhda h mNxlfrda
ksiskafkda isimkafkda fidaNsf;da uqksmqx.fjda
7' l=udrliaifmda kdu ufyaiS ;%jdoflda
fida ;=hayx jofka kspx m;sGdis .=Kdlfrda
8' mqKafKda wx.=,sudf,da p Wmd,s kkaoiSj,S
f:ard m[ap bf cd;d ,,df ;s,ld ;j
9' fiaidiS;suydf:ard ;d kidjld
c,ka;d iS,f;afk wx.uxf.aiq iKa;d
10' r;kx mqrf;da wdis olafKa fu;a;iq;a;lx
Oc.a.x mPf;da wdis jdfu wx.=,sud,lx
11' LkaOfudarm;a;[a p wdgdkdhiq;a;lx
wdldiPokx wdis fiaid mdldri[a[s;d
12' kdZKdn, ixhq;af;a OumdldrZ,xlf;a
jif;da f;a p;=lsfk iod inqoaOm[acf
13' jd;ms;a;di[acd; ndysrCO;a;=Zmoaojd
wfiaid ,hx hka;= wkka;.=Kf;acid
14' kmxcruCOGx yrka;x uyS;f,a
iod mdf,ka;= ;ajx if f;a uydmqidZiNd

194

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

15' bfjupka;lf;da iqrlafLda


kdZkqNdfk ;+mmoaofjda
nqoaOdkqNdfk y;dixf>da
prdys ioaOukqNdjmd,sf;da
16' bfjupka;lf;da iqrlafLda
kdZkqNdfk ;+mmoaofjda
OudkqNdfk y;dixf>da
prdys ioaOukqNdjmd,sf;da
17' bfjupka;lf;da iqrlafLda
kdZkqNdfk ;+mmoaofjda
ix>dkqNdfk y;dixf>da
prdys ioaOukqNdjmd,sf;da
18' ioaOumdldrmlaf;daZis
wGdhd wGidiq fydka;s
t;a:ka;f wGkd:d Njka;s
WoaOx ;dkx j kd ;d f;a
19' Nskaokaf;da udrfiakx ;j isris f;da fndaudrehay i;a:d
fud.a.,a,dfkdais jdf ji;s N=c;f olafKa idmq;af;da
Ofuda ufC Wriax yr;s Njf;da fudlaLf;da fudarfhdaksx
im;af;da fndai;af;da prKhq. .f;da Ndkqf,daflalkdf:da
20' indZjux.,uqmoaojkaks;a;x
iZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
inZka;rdh Nhiaiqmskx wlka;x
nqoaOdZkqNdjmjfk mhd;= kdix
21' indZjux.,uqmoaojkaks;a;x
iZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
inZka;rdh Nhiaiqmskx wlka;x
OudZkqNdjmjfk mhd;= kdix
22' indZjux.,uqmoaojkaks;a;x
iZ;sfrda..yfodaiufiaikskaod
inZka;rdh Nhiaiqmskx wlka;x
ix>dZkqNdjmjfk mhd;= kdix

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

195

50' wx.=,sud, m;a;x


^wx.=,u
s d, ms;&
m;a;x hx NKka;iai - ksiskakGdkfOdajkx
WolZms kdfia;s - infj miaihx
fid;akd .NjqGdkx - hx p idf;s ;x LfKa
f:riaix.=,sud,iai - f,dalkdf:ak Ndis;x
lmamGdhsuydf;acx - m;a;x ;x NKdufya
hf;daZyx N.sks" whdh cd;shd cdf;da kdZNscdkd i[ap mdKx ;d
fjdafrdafma;d" f;ak ifk fid;a f;a fyda;=" fid;a .NiaidZ;s'

51' c,kkaok m;a;x


^c,kkaok ms;&
1'

p;=i;s nqoafOda;s - fhda Niai;s W;a;ux


mdr n,hq;af;ays - c,kkaok W;a;ux

2'

wfkdaudkS c,x ;Sf - W;a;ux m;a;jf


mdr f;a c,x fyda;s - ijnkaOkfokx

3'

wdkkafoda;s uydf:arx - W;a;ux OuNKavlx


fhak NslaLq uydf:arx - ihfka nkaOkjxikx

4'

b;s f,dalnqoafys - fhak OudkqNdjf;da


hka;%uka;%yrx l;ajd - kdix nqoaOdkqNdjf;da

5'

uqkskafoda fyda;s kfuda nqoaOx - udrfiakd mysc;s


oifldaiyiaidks - ijnkaOkfokx

6'

mdr;d .=Kd fydka;s - fida Niai;s W;a;ux


wfkalcd;sixidrx - iyiaix OudkqNdjf;da

7'

ihdfkda jd iyiaidks - W;a;ux .=Kmq.a.,x


wiS;sx fhak ifms - inisoa Njka;= f;a

52' p;=rdrlaLdj fyj;a i;r lugyka


nqoaOdkqiai;s fu;a;d p - wiqNx urKiai;s
b;s bud p;=rdrlaLd - NslaLq NdfjhH iS,jd

196

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

nqoaOdkqiai;s
1' wkka;;a:dr .=Kx - .=Kf;daZkqiairx uqksx
NdfjhH nqoaud NslaLq - nqoaOdkqiai;sZudf;da
2' ijdifka lsf,afia fida - tAflda if ks>d;sh
wyQ iqiqoaOika;dfkda - mQcdkZ[ap iodrfyda
3' inld,.f;a Of - if iud ihx uqks
indldfk nqC;ajd - tAflda in[a`C;x .f;da
4' miaikdcdys - iS,dprfKays p
iqioafys imkafkda - ..kdfNays kdhflda
5' iud .f;da iqNx Gdkx - wfuda>jpfkda p fida
;sOiaidms f,daliai - [d;d ksrjfiaif;da
6' wfkaflays .=fKdaf>ays - ini;a;=;a;fuda wyQ
wfkaflays Wmdfhays - krof ofis p
7' tAflda iniai f,daliai - inw;a:dkqidiflda
Nd.Hbiaihdkx - .=Kdkx mrfuda ks
8' m[a[diai inOfiq - lreKd incka;=iq
w;a;;a:dkx mr;a:dkx- idld .=Kfcld
9' ohdh mdr ;ajd - m[a[dhZ;a;dkuqZoaO
WoaO inOf p - ohdhZ[af[a p WoaO
10' iaiudfkda ms ;djiai - rEmldfhda wka;sfhda
widOdrK[dKf - Ouldfha l:dj ldZ;s

fu;a;dkqiai;s
1' w;a;+mudh ifix - i;a;dkx iqLldu;x
miais;ajd luf;da fu;a;x - ini;af;aiq Ndjfha
2' iq NfjhHx ksoalafLda - wyx kspx wyx h
ys;d p f iq fydka;= - uCOGd :p ffkda
3' buys .dulafL;a;ys - i;a;d fydka;= iq iod
;f;da mrZ[ap rfiq - plaljdf<aiq cka;=fkda
4' iuka;d plaljdf<aiq - i;a;dkkaf;aiq mdKsfkda
iqfkda mq.a.,d N+;d - w;a;dNdj.;d ishqx
5' ;:d b;a mqud fZj - whd wkhdmsZp
foajd krd wmdhGd - ;:d oiidiq pdZ;s

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

wiqNdkqiai;s
1' w[a[dKZiqNksNx - i[a[dKZiqNx bux
ldhx wiqNf;da miaix - wiqNx Ndjfha h;s
2' jKaKiKaGdk.kafys - wdifhdaldif;da ;:d
mlal+,dks ldfhda f - l=Kmdks oafida<i
3' m;s;ydZms l=Kmd - f.=Px ldhksiais;x
wdOdfrda ys iq ;iai - ldfha ;= l=Kfma ;x
4' <afya lsZj ldfhdaZhx - wiqys iuqf;da
wkaf;da wiqimqKafKda - mqKaKjpl= h
5' wiq ikaof;a kspx - h:d fol:d,sld
kdkdlsl=,djdfida - mlalpkaoksld h
6' .KavN+f;da frda.N+f;da - jKN+f;da iuqiaifhda
wf;alsfPda;sf.=fPda - mNskakl=KmQmfudaZ;s

urKdkqiai;s
1' mjd;m;=,Hdh - idhqika;;shdlaLhx
mrEmudh imiaix - Ndjfha urKiai;sx
2' uydim;a;sim;a;d - h:d i;a;d u;d bO
;:d wyx uiaid - urKx uu fyiai;s
3' Wmam;a;shd ifyafox - urKx wd.;x iod
urK;a:dh ldix - jOflda h tAi;s
4' Bilx wksj;a;ka;x - i;;x .ukqiaiqlx
;x Wohd w;a:x - iqfhda h Odj;s
5' cqnqnq,Wiaidjc,rdmlaLhx
>d;fldaZj mQ ;iai in;a:dZms wjdfhda
6' iqhi;a:dumq[a[soanqoajqoakoajhx
>df;ais urKx mamx - ld ;= udifla l:d
7' mphdkZ[ap fl,Hd - ndysrCO;a;=moaojd
urdfudarx ksfidZms - urudfkda wkqlaLKZka;s

197

198

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

ixf.j;a:q wg
1' Ndfj;ajd p;=rdrlaLd - wdjfchH wkka;rx
uydixf.j;a:Qks - wG w;fhda
2' cd;s cdrd jHd pq;S wmdhd
w;S;wmam;a;ljglaLx
bodks wydr.fjlaLx
ixf.j;a:Qks budks wG
3' mdf;da p idhuZmsfj bux x fhda
wdfiajf;a i;;u;a;ys;dNs,diS
mmafmda;s fida;sZmq,x y;mdmkaf:da
fiGx iqLx uqksisGu;x iqfk pdZ;s'

53' kriSy .d:d


1' plaljrxls;r;a;iqmdfoda
,laLKuKa;wdh;mKayS
pdurP;a;N+is;mdfoda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
1' r;ameyefhka ismd hq. f,kd
ila ,l=Kska la ka iekd
fifur p;% isfhka o nenf,kd
wkak n,ka mq; ika jkd
2' ilHl=udrjfrda iqLqudf,da
,laLK;a;s;mqKaKifrda
f,dalys;dh .f;da krfrda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
2' idlH l=,fha ishque,s l=urdfKda
fidre ,l=Kq ms mska isrerdfKda
f,dj fi;g u je r krdfKda
wkak n,ka mq; nq i\fKda
3' mqKaKiixLksfNdauqLjKafKda
foajkrdk msfhda krkdf.da
u;a;.kao,dis;.d
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
3' mqka i| fia nn,k ks,a wyfia

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

fo ksiqka fk;a ikik is;a fia


jk .uk we;a rcq f. ,dfia
krUkq mq; i\Kka is;a fia
4' L;a;shiNjw.a.l=,Sfkda
foajukqiaikuiais;mdfoda
iS,iudm;s;;af;da
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
4' rc l=,fha nq i Wmkafka
fo ksiqka md hq. kukafka
is,a iud is; ;=< msysgkafka
wkak mqf;a nq i jkafka
5' wdh;;=x.iqiKa;kdfida
f.damLqfuda wNskS,iqfk;af;da
bkaoOkQ wNskS,NuQflda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
5' ks,ajka mdka fk;a hq. f,kd
;=ka. iqika; kdih ;sfnkd
weys neu foakq hq., ,iskd
wkak n,ka mq; ika jkd
6' jgiqugiqiKa;.Sfjda
iSyykQ .rdcifrda
l[apkiqP W;a;ujKafKda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
6' nn,k f;o isy rfcl= f. jekafka
ishque,s nj uqj rfcl= f. jekafka
rkajka /ia isreka ysfokafka
wkak mqf;a nq i jkafka
7' isksoaO iq.NsruCcqiqf>dafida
ysx.=,nkaOqiqr;a;iqfyda
i;s i;s fia;iqokaf;da
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
7' isks fidre ysfrka y~ kef.kd
ys=, iqr;a meye jlska iefokd
iai ne.ska iq o;a fm< f<kd
wkak n,ka mq; ika jkd
8' w[ackjKaKiqkS,iqflafida
l[apkmgiqoaO,,dfgda

199

200

uyfukdf md<s - isxy, msrejdkd fmd;a jykafia

imKavriqoaOiqWKafKda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
8' ks,a mdka isrfia flia nenf,a
rkajka /ia ysfokjd k,f<a
W!K frdau Od;=j j; luf,a
nq if. uq isrer u nenf,a
9' .P;s kS,mf:a h pkafoda
;dr.Kd mf;rEfmda
idjluCO.f;da iuKskafoda
tAi ys ;=hay ms;d kriSfyda
9' ks,a wyfia mqka i| mdhkafka
i|jg fldg rka ;re nenf,kafka
uqKs i| Y%djl ueo iqf,kafka
wkak mqf;a nqq i jkafka

id id id

msrejdkd fmd;a jykafia ks'

You might also like