Professional Documents
Culture Documents
d:d iy msrs;a
^isxy, f;areï iys;j&
iín odkx Oïu odkx cskd;s
mgqk
msgqj
1 kuialdrh" f;rejka irK hdu" mkais,a" iudoka jSu" jkaokd .d:d
2 nqoaO mQcd .d:d
3 r;akud,S hka;% .d:d" o<∞ jykafia jkaokd lsrSu
4 fidf<diauia:dk je|Su
5 P;a; udKjl .d:d
6 ch ux., .d:d
7 uyd ux., iQ;%h
8-9 r;k iQ;%h
10 lrKSh fu;a; iQ;%h
11 uyd chux., .d:d
12 fi;a .d:d
13-14 ch msrs;
15 wgjsis msrs;
16 pQ, cskm[acrh^ oi osid msrs;&
17 c, kkaok msrs;
18-19 iSj,S msrs;
20 fndcACOx. msrs;
21 .sks msrs;" jeis msrs;
22 jÜgl msrs;
23 wx.=,sud, msrs;
24-25 cskm[acrh
26 wekjqï msrs;
27 fu;a jevSu
28 kriSy .d:d
29 kj .%y Ydka;sh
30 fn`Os mQcd ljs
31 fojshkag mska oSu
kuialdrh msgqj 1
kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoaOiai
kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoaOiai
kfuda ;iai N.jf;` wryf;` iïud iïnqoOa iai
f;rejka irK hdu
nqoaOx irKx .ÉPdus
Oïux irKx .ÉPdus
ix>x irKx .ÉPdus
≥;shïms nqoaOx irKx .ÉPdus
≥;shïms Oïux irKx .ÉPdus
≥;shïms ix>x irKx .ÉPdus
;;shïms nqoaOx irKx .ÉPdus
;;shïms Oïux irKx .ÉPdus
;;shïms ix>x irKx .ÉPdus
mkais,a iudoka jSu
mdKd;smd;d fõruKS islaLdmox iudoshdus
woskakdodkd fõruKS islaLdmox iudoshdus
ldfïiq usÉPdpdrd fõruKS islaLdmox iudoshdus
uqidjdod fõruKS islaLdmox iudoshdus
iqrdfïrh ucacmudoÜGdkd fõruKS islaLdmox iudoshdus
nq≥.+K isys lsrSu
b;s’ms fi` N.jd wryx iïudiïnqoafO`
jscacdprKiïmkafk` iq.f;` f,`ljs¥
wkq;a;fr` mqrsioïuidr:S
i;a:d foaj ukqiaidkx nqoafO` N.jd’;s'
oyï.+K isys lsrSu
iajdlaLdf;` N.j;d Oïfu` ikaosÜGsfl`
wld,sfl` taysmiaisfl` ´mkhsfl`
mÉp;a;x fõos;ífn` js[a™yS’;s'
iÛ.+K isys lsrSu
iqmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>`
Wcqmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>`
∆hmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>`
iduSpsmgsmkafk` N.jf;` idjlixf>`
hosox p;a;drs mqrsihq.dks wÜGmqrsi mq.a.,d
tai N.jf;` idjlixf>`
wdyqfkfhH` mdyqfkfhH`
olaLsfKfhH` w[ac,slrKSfh`
wkq;a;rx mq[a[lafL;a;x f,`liaid’;s'
ffp;H jkaokdj
jkaodus fÉ;shx iínx
iínOdfkaiq m;sÜGs;x
idrSrslOd;+ uyd fn`Osx
nqoaOrEmx il,x iod'
fn`Os jkaokdj
hiai uQf,a ksiskafk`’j
iíndrs jschx wld
m;af;` iín[a™;x i;a:d
jkafoa;x fn`Os mdomx'
bfï taf;a uydfn`Os
f,`lkdf:ak mQcs;d
wyïms f;a kuiaidus
fn`Osrdcd ku;a:q f;'
bkaokS, jKaKm;a; fia; LkaO Ndiqrx
i;a:q fk;a; mxlcdNsmQcs;.a. id;ox
w.a.fn`Os kdu jdu foaj relaL ikaksNx
;x jsid, fn`Os mdomx kudus iínod'
nqoaO mQcd .d:d isxy, f;areï msgqj 2
mQcd wrdOkdj mQcd wrdOkdj
ksfõohdus iïnqoaOx jS;rd. uyd uqKs jQ" f,`ld.% jQ" kr
jS;rd.x uyduqksx fY%aIaG jQ iq.;jQ iïnq≥rcdKka jykafiag
ksuka;hdus iq.;x wdrdOkd lrus
f,`lfcÜGx krdiNx
2 ix idNs.x flaj, fu`y kd ix 2 iel ;eka ¥re lrk tf,iska fu` kik
ix kdylx udr rfK jsfia ix hQoe≥ï f,iska ur hqofhys osjs rlsk
ix fiajs;x odis uqodr yd ix weiqrska i;=g fok flf,iqka we;s kik
ix ydr Oïux mKfï iod ix kuosus ne;ska isrs ioyï usKs myk
8 ≥.a.dy osÜGs N+cf.ak iqoÜG y;a:x 8 jeros u;j, t,an .ekSu keu;s kd.hd
n%yaux jsiqoaOs cq;susoaOs nldNsOdkx jsiska oIaG lrk ,o w;a we;s nl kï
∆Kd.foay jsOskd cs;jd uqkskafo` n%yauKhka uyd keK nf,ka uqkska∞
;x f;acid Nj;+ fï* chux.,dks oskQfial' ta wdkqNdfjka chuÛ=,a fõjd!'
1 nyQfoajd ukqiaidp - ux.,dkS wpska;hqx 1 ;ukag fof,dj ys; jQ l=i,a oyuqkaf.a meusKSu
wdlxLudkd fid;a:dkx - n%Eys ux., uq;a;ux leu;s fojsfh`o"usksiaiqo oshqKqjg ys; lreKq is;+y
ta W;=ï u.=,a wmg wkqlïmdfjka foikq uekjs'
3 m;srEmfoai jdfidap - mqífí p l;mq[a[;d 3 iq¥iq foaYhl jsiSuo"fmr lrk ,o mska we;s njo"
w;a;iïudmKSOsp - ta;x ux., uq;a;ux is; ukdfldg msysgSuo fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
4ndyq iÉp[ap ismam[a p-jskfhda p iqislaLsf;da 4 nyqY%e; Ndjh kïjQ W.;aluo"Ys,am oekSuo"
iqNdis;d p hd jdpd - ta;x ux., uq;a;ux ukdfldg yslafuk ,o jskho iqneis jpkhkao
fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
5 ud;dms;+ WmÜGdkx - mq;a;odriai ix>fyda 5 uõmshkag Wjgeka lsrSuo" wUqorejkag ix.%y
wkdl+,d p lïuka;d - ta;x ux., uq;a;ux lsrSuo"ksrjq,a lu_dka; we;s njo fuf;u W;=ï
uÛ=,ah'
6 odkxp Oïuprshd p - [d;ldk[ap ix>fyda 6 wdusI oSuo Ou_∞kdosho" oi l=i,alïys yeisrSuo"
wkjcAcdks lïudks - ta;x ux., uq;a;ux kEhkag ie,lSuo" ksjeros lu_dka; lsrSuo
fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
7 wdr;s jsr;s mdmd - ucAcmdkd p i[a[fuda 7 mõlïj, fkdwe,auo"wl=Y, ls%hd j,ska je<elauo
wmamudfoda p Oïfïiq - ta;x ux., uq;a;ux U;ameka nSfuka je<elauo"ish,q l=i,a oyïys mud
fkdjSuo fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
8 .frfjdap ksjdf;dap - ika;+ÜGs p l;[a™;d 8 nqoaOdoSka flfrys .re lsrSuo"hg;ajQ mej;=ï we;s
ldf,ak Oïu ijKx - ta;x ux., uq;a;ux njo i;=g we;s njo"l< lf<ys .=K okakd
njo"iq¥iq ld,fhys nK weiSuo fuf;u W;=ï
uÛ=,ah'
9 Lka;S p fidaj piaikd - iuKdkxp oiaikx 9 bjiSuo"lSlre njo" uyK nuqKkaf.a oelSuo
ldf,ak Oïu idlÉpd - ta;x ux., uq;a;ux iq¥iq ld,fhys Ou_h ms<sn| idlÉPd lsrSuo
fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
10 ;fmdap n%yauprshd p - wrsh iÉpdk oiaikx 10 ;mio" W;=ï yeisrSuo" wdhH_ i;Hhka kqjKska
ksíndk iÉcs lsrshd p- ta;x ux., uq;a;ux oelSuo" ksjka wjfn`O lsrSuo fuf;u W;=ï
uÛ=,ah'
11MqÜGiai f,dalOïfïys-ps;a;x hiai k lïm;s 11 wgf,` oyuska uvkd ,oa∞ jQ hful=f.a is; fkd
wfidalx jsrcx fÄux - ta;x ux., uq;a;ux ief,ao"fY`l ke;s is; o" flf,ia rcia ke;s
nsh ke;s is;o fuf;u W;=ï uÛ=,ah'
3 kp nqoaOx iudpfrA ls[apsfhak 3 kqjK we;s whf.a f∞ig ,lajk iqΩ jrola
js[a™ mfrA WmjfohHqx fy` fkdlrhs' ishΩ i;=ka iem we;af;`" nsh
iqLsfkdajd fÄusfkda fydka;+ Wj≥re ke;af;` fj;ajd!' iemj;a is;a
iífí i;a:d Njka;+ iqLs;;a:d we;af;` fj;ajd!'
4 ilal;ajd Oïu r;kx - ´iOx W;a;ux jrx 4 flf<ia .skafkka we;sjk oejs,a,
mrs<dyQ miukx - Oïuf;afcAk fid;a:skd ixis≥jk OrAu r;akh W;=ï fnfy;ls'ta
kiaika;+ moaojd iífí - NhdjQmifuka;+ fï f;aciska uf.a ish,q Wj≥re kefiajd!
ish,q Nh ¥re fõjd!
5 ilal;ajd ix> r;kx - ´iOx W;a;ux jrx 5 ≥risg f.kjq;a mqok isõmih ms<s.ekSug
wdyqfkHhx mdyqfkHhx - ix>f;afcAk fid;a:skd iq≥iq ix>r;akh W;=ï fnfy;ls" ta
kiaika;+ moaojd iífí - frd.djQmifuka;+ fï f;aciska uf.a ish,q Wj≥re kefiajd! ish,q
fr`. ¥re fõjd!
6 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 6 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla
r;kx nqoaO iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï nqoaO r;akhg iu l< fkdyel' ta
i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd!
7 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 7 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla
r;kx Oïu iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï OrAu r;akhg iu l< fkdyel'ta
i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd!
8 hx ls[aps r;kx f,`fla - jscAc;s jsjsOd mq:q 8 fï fmf<`;f,ys we;s lsisu jia;=jla
r;kx ix> iux k;a:s - ;iaud fid;a:s Njka;+ fï ix> r;akhg iu l< fkdyel'ta
i;Hfhka ug ish,q hym; fõjd!
9 k;a:s fï irKx w[a[x - nqoafO` fï irKx jrx 9 nq≥rcdKka jykafia ug tlu irK
taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x jk fial' wka lsisu irKla ke;' ta
i;Hfha n,fhka ug ch ux.,hla fõjd!
10 k;a:s fï irKx w[a[x - Oïfu` fï irKx jrx 10 OrAu r;akh ug tlu irK h' wka
taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x lsisu irKla ke;' ta i;Hfha n,fhka
ug ch ux.,hla fõjd!
11 k;a:s fï irKx w[a[x - ixf>` fï irKx jrx 11 ix> r;akh ug tlu irK h' wka
taf;ak iÉpjcAfcAk - fy`;+ fï chux.,x lsisu irKla ke;' ta i;Hfha n,fhka
ug ch ux.,hla fõjd!
12 iínS;sfh` jsjcAcka;+ - iínfr`.d jskiai;+ 12 ish,q Wj≥re ¥re fõjd! ish,q fr`.
ud fï Nj;ajka;rdfh` - iqLS oS>dhqfl` Nfõ jskY fõjd! lsisu wk;=rla fkdfõjd !
oSrA>dhqI iem ,efíjd !
13 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 13 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh`
iín nqoaOdkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q nq≥jrekaf.a n,fhka ug
ieu ∞ iqj fi;a fõjd!
14 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 14 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh`
iín OïudkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q OrAur;akfha n,fhka
ug ieu ∞ iqj fi;a fõjd!
15 Nj;+ iínux.,x - rlaLka;+ iín foaj;d 15 yeu ux.,hlau fõjd! ish,q fojsfh`
iín ix>dkqNdfõk - i∞ fid;a:s Njka;= fï rls;ajd ! ish,q ix>r;akfha n,fhka
ug ieu ∞ iqj fi;a fõjd!
16 klaL;a;hlaLN+;dkx - mdm.a.yksjdrKd 16 klaI;% .%y wm,hkao hlaIN+;hkaf.ka
mrs;a;iaidkqNdfõk - yka;+ f;aix Wmoaofõ yd mdmS .%yhkaf.ka jk fo`ihka o
ish,q Wmøjhkao msrsf;a wkqyiska ¥re
fõjd!
fi;a .d:d isxy, f;areï msgqj 12
1 hka≥kaksus;a;x wjux.,[ap 1 ≥rAksus;s" wjux.," whym;a mCISka yevQ yv"
fh` pdukdfm` il+Kiai ioafo` mdm .%y" fo`I" krl ySk fmkSu hk ish,a,
mdm.a.fy` ≥iaiqmskx wlka;x nqoaOdkq Ndjfhka jskdY fj;ajd!'
nqoaOdkqNdfõk jskdifuka;+
1 osidiq oi Ndf.aiq - Gs;d nqoaOdkq Ndjf;` 1oi osidjkays isgshdjq nq≥jrekaf.a wdkqNdjfhka
fõrdms wka;rdhdms - jskiaika;= wfiaif;` ffjrfh`o wk;+reo b;srs ke;sj jskdY fj;ajd
taj udoS .=fK`fma;x - mrs;a;x ;x NKdufya fï .+K j,ska hq;+ msrs;la lshkq ,efí'
2 m≥uq;a;fr` mqr;a:s udhx - w.a.sïysfõp frAjf;` 2 W;+ïjq m≥u nq≥ka kef.Kysr osYdfjkao".sKs
olaLsfKa liaifm` nqoafO` - ksrsf;a p iqux.f,` fldKska frAj; nq≥kao" ldYHm nq≥ka ol+Kskao
mÉcsfï p iSLS nqoafO` - jdhjHd fïOxlfr` ux., nq≥ka ksrsf;kao" isLS nq≥ka ngysfrka o"
jhUska fïOxlr nq≥ka o jevisgs;s'
3 W;a;fr` mshoiaiS p - BYdfka oSmxlfr` 3 W;+rska mshoiaiS nq≥ka o" Bidfkka oSmxlr
m:jHd ll=ikafO` p - wdldfia irKxlfr` nq≥ka o" fmdf<dfjys ll+io nq≥ka o" wyfiys
wÉpka;rdhd iífí f;a - fi`l frd.d Nhdms p irKxlr nq≥kao jevisgs;s' ta ish,q
jskiaika;= i∞ ;=hayx - iínSrshd mf:aiq p nq≥jrekaf.a wdkqNdjfhka ish,q wk;+re"
fY`l" fr`." Nh wdosh jskdYfõjd!
4 hlaLdos foaj;dys p - rdc fp`rdys w.a.sys 4 hCI"foaj"rc" fidr i;+re .sks wdosfhka we;s
wuqkqiafiays iífíys - ;srÉcdk .f;ays p jk Wj≥reo" wukqIHkaf.ka" ;srsika i;ajhska
cd;d Wmoaojd iífí - jskiaika;= wfiaif;` f.ka" ishΩ brshõ meje;afuka we;sjk
Wj≥reo jskdYfõjd!'
5 isriausx f;a nqoaO fiÜfG`-idrsmq;af;` p olaLsfK` 5 Un isrfiys ta W;+ï nq≥rcdKka jykafiah'
mÉpsfï ;j wdkkafo` - p;=oaosid LsKdijd ol+K; iershq;a ry;ka" msgqmi wdkkao
iuka;d f,`lmd,d p - bkao foafj` p n%yau p f;rekafõ' yeu w;skau f,`l md,l bJø fojs
taf;aix wdkqNdfõk - iínqmoao uqmoaojd hd yd n%yauhdh' fï ish,a,kaf.a wdkqNdjfhka
wfkald wka;rd hdms - jskiaika;= wfiaif;` ish,q Wmøjfh`o b;srs ke;sj jskdY fõjd!'
c, kkaok msrs; msgqj 17
1 mQfrka;d mdruS iífí - iífí mÉfÉl kdhld 1 ish,q mdrus;djka iïmQrAK fldg ish,q
iSj,S.=Kf;afcAk - mrs;a;x ;x NKdufya OrAuhka wjfn`O lr .;a;djQ ta iSj,S uy
k cd,s;S ;S cd,s;dus - wd" B" W!" wdï b iajdyd ry;ka jykafiaf.a .+K f;acdkqNdjfhka
nqoaOidus nqoaOi;Hus fï msrs;a wikafkuq'
2 m≥uq;a;fr` kdu csfk` - iín Oïfïiq plaLqud 2 fuhska l,am ish oyilg fmr ish,q OrAuhka
bf;` i;iyiaiïys - lmafma WmamcAcs kdhfld o;a kdhljq m≥uq;a;r kï nq≥r≥ka Wmkafkah'
3 iSj,Sp uyd f:afr` - fi` rfy` mÉphdoskx 3 iSj,S uyf;reka m%;H,dNSka w;r w.%ia:dkhg
msfh` foaj ukqiaidkx - msfh` n%dyauK uq;a;fu` iq≥iq jsh' foõ usksiqkag m%sh jsh'n%yauhka w;r
msfh` kd. iqmKaKd kx - mSKskaøshx kud uyx W;+ï jsh' kd. iqmrAKdoSkago m%sh jsh'
m%ikakjQ b≥rka we;s Wkajykafiag o uu josus'
4 kdix isfu`p fud iSix - kdkdcd,s;S i[ac,sx 4 iSj,S uyry;ka jykafiaj ish,q fojshka yd
ifoaj ukqiaimQcs;x - iín ,dNd Wfmka;= fï usksiqka jsiska mqok ,oS' ug ish,q ,dNhka
fõjd'
5 i;a;d yx oajdr uq<afy` yx - uyd≥laL iumamsf;` 5 i;a oskla uyd ≥llska ujq l+i fyd;a;djQ uu
ud;d fï Pkao ∞fkk - tajudiS iq≥laLs;d uõ mejsosjSu ioyd leue;a;oSu ksid uyd
≥llska us≥fkus'
6 flafiaiq cscAc udfkiq - wry;a;umdmqKS 6 flia lmk l,aysu ry;aNdjhg m;ajSus' foõ
foajd kd.d ukqiaid p - mÉphdkq’ mfkka;sux Usksiqka iuqyhd fj;o ud jsiska m%;Hfhka
wkq.%y lrk ,oS'
7 m≥uq;a;r kdu[ap - jsmiaisx p jskdhlx 7 m≥uq;a;r kïjqo" jsmiais kïjqo" kdhlhka
ixmQchsx muqosf;d - mÉpfhays jsfiaif;` jykafia,d jsfYaI jq m%;Hfhka muqos; jq ud
jsiska mqok ,oS'
8 ;f;` f;aix jsfiafiak - lïudkx jsmq,q;a;ux 8 ta jsfYaI jQ Wkajykafia,dg l<jq uy;ajq
,dNx ,Ndus iín;a: - jfka .dfï cf,a :f,a W;+ï lrAufha m,fhkao jkfhys .fuys
c,fhys f.dvnsfuys yd yeu;eku m%;H ,nus'
9 ;od foafj`mkSf;ayS - uu;a:dh uydu;s 9 tl,ays f,`l kdhljq uy iÛrejk iys;jq
mÉpfhays uydjSfr` - iixf>` f,`lkdhfl` uy kqjKe;s uyd jSrhkajQ f,`l kdhlhka
fj; meusKsfhus'
10 WmÜGsf;` uhd nqoafO` - .ka;ajd frAj;uoaoiai 10 miqj fca;jkdrduhg .shdjq ud frAj;
;f;` fcA;jkx .ka;ajd - ta;o.af.a Gfmais ux NslaIqj ≥gqfjus' wk;+rej nq≥r≥ka jsiska ud o
w.% ia:dkfhys ;enq fial'
11 frAj;x oiaik;a:dh - h∞ hd;s jskdhfl` 11 f,`lkdhlhka jykafia hï lf<l frAj;
;sxiNslaLqiyiafiays - iy f,`l.a.kdhfl` NslaIqj oelSug hdu msKsi ;sia oyila NslaIqka
iu. u.g ms<smkafka h
12 ,dNSkx iSj,S w.af.` - uu isiafiaiq NslaLfj` 12 ish,q f,`lhdg ys; msKsi Ydia;Dka jykafia
iínf,`lysf;` i;a;d - ls;a;hS mrsidiq ux uyfKks udf.a isiqka w;r ,dNSkaf.ka iSj,s
w.%jkafkahehs msrsi ueo .+K lSrA;sh m%lgl<y
13 lsf,aid COdms;d uhayx - Njd iífí iuqy;d 13 u jsiska flf<ia isosk ,oafoa Njfhka ish,q
kdf.`j nkaOkx fP;ajd - jsyrdus wkdifj` flf<ia keiqfha wkdY%j jqfha ry;aj iir
ish,q neus is| jdih lrus'
14 iajd.;x j; fï wdiS - nqoaO fiÜGiai ika;slx 14 nqoaO fYa%IaGhls jykafiaf.a iuSmhg ukdj
;siafi` jscAcd wkqmam;af;` - l;x nqoaOiai idikx uu meusKsfhus' ;%s jsoHdjg m;ajq ud ish,q
nq≥ iiqka lsi ksujk ,oS '
15 mgsiïNs∞ p;iafi` p - jsfudlaLdmS p wÜGfu` 15 isjq ms<sUshdjka yd wIag jsfu`CIhka o
P<Ns[a∆ iÉPsl:d - l;x nqoaOiai idikx wNs{do ,dNSjq ud jsiska ish,q nq≥ iiqka lsi
ksujk ,oS '
msgqj 19
16 nqoaOmq;af;` uydf:afr` - iSj,S csk idjfl` 16 nq≥ mq;ajq csk Y%djljq iSj,s uy f;reka
W.a.f;afc` uyd jSfr` - f;acid csk idikx jsiska W.% f;cia we;s uyd jsrhka
jykafiaf.a nq≥ iiqk nn,jk ,oS'
17 rlaLka;d iS,f;fcAk - Ok jkaf;` hiiaisfk` 17 iSj,s ud ysushkaf.a rlsk ,o iS, fyd|ska
tajx f;acd’kqNdfõk - i∞ rlaLka;= iSj,S Okj;a hiiaj rlskq ,nkafka iSj,s uy ry;a
n,fhka yd tu f;cdkqNdjfhka ud iod rlSjd
18 lmamGdhS;S nqoaOiai - fn`OsuQf,a ksiSohs 18 fn`uq, jev ysos urfika mrojd ta nq≥f;aci
udrfiakmam uoaokaf;` - i∞ rlaLka;= iSj,S l,amhla mj;skafka hehs lshkq ,nk i;H
n,fhkq;a iSj,s uy ry;a n,fhkq;a ud rlSjd!
19 oi mdrus ;mam;af;` - míncs csk idifka 19 oi fmreï msrejdjq nq≥ iiqfkys mejsos
f.`;u idlH mq;af;`is - f:afrAk uu iSj,S jqfjus' f.!;u YdlH mq;+jqfjysh' uu isj,S
f;reka fjus'
20 uyd idjld wiS;sxiq - mqKaK;af:afr` hiiaisfi` 20 wiQ uyd Y%djl mqKaK f;reka hiiska w.%
Nj fn`f.a w.a. ,dNSiq - W;a;fu` f;ak iSj,S jqy' Nj fN`. ,dNSka w;r iSj,S uy f;reka
jykafia W;+ï jsh'
21 tajx wpska;shd nqoaOd - nqoaO Oïu wpska;shd 21 nqoaO jsIh wpska;Hh^fkdis;sh fkdyel&"
wpska;sfhaiq mikakdkx - jsmdfl` fy`;s wpska;sfh` OrAuho wpska;Hh' w;sYhska tys m%ikak jqjyq
f.a jsmdlho wpska;Hh"
22 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp 22 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o
f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín ≥laL jskdikx bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q ≥la kid ud
rls;ajd !
23 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp 23 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o
f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín Nh jskdikx bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q Nh kid ud
rls;ajd !
24 f;aix iÉfÉk iSf,ak - Lka;s fu;a; nf,akp 24 Wkajykafia,d f.a i;H jq iS, n,fhka o
f;amS ux ^;ajx& wkqrlaLka;= - iín fr`. jskdikx bjiSu" ffu;%S n,fhkao ish,q fr`. kid ud
rls;ajd !
fndcACOx. msrs; isxy, f;areï msgqj 20
1 ixidfrA ixirka;dkx" iín≥CL jskdifla 1 fndcACOx. oyuska ishΩ ≥la o iir
i;a;Oïfu p fndcACOxf.a" udrfiakmamuoaosfk` osla lruska isgsk urfika o kefia'
2 nqcACOsFjd fhamsfï ika;d" ;syjd uq;a;d ys W;a;ud" 2 W;=fu` fï oyu oekf.k ;sf,dj
wcd;sx wcrnHdOsx" wu;x ksíNhx .;d chf.k fr`≥la nsh fkdfok
ksjka iqjfhka i∞ iekiqkdy"
4 fndcACOxf.d i;sixLdf;`" Oïudkx jspfh` ;:d" 4 isysh" oï jsuiqu" jSrsh" is; iekiqu"
jsrshx mS;s miaioaOs fndcACOx.d p ;f;`mfrA ueoy;a lu" iudOs o fndcACOx. jk
fuhhs'
5 iudOqfmCLd fndcACOx.d" i;af;a f;a iínoiaiskd 5 i;a jeoereï jk fï oyu iïnq≥ ysus
uqkskd iïuoCLd;d" Ndjs;d nyq,Sl;d jsiska uekjska oek ieujsg jvk
,oafoah
10 iïfu`osFjd p wdndOd" ;ïyd jqÜGdis Gdkfi` 10 bka i;=gq jSfuka uqks∫ka iqjm;a
tf;ak iÉpjcAfcAk" fidJ:ss f;a fy`;= iín∞ jSh' fï ienE jokska Tng ieuosk
iqjfi; fõjd!
iqN+f;` p uydf:fr` - uydldfh` ufy`ofr` uekjska mj;skakdjq uy;a lhla we;s uy;a
kS,jKafK` uydf;afc` - mjiaika;= j,dyld Worhla we;s jeys j,dl+,q jis;ajd!
wNsF:kh mcAcqkak - ksOsx ldliai kdih jeys fojsh f.rjkak' udΩka lmqgkaf.ka
ldlx fi`ldh rfJOys - ux p fidld mfu`ph uqojd,kak' udo fY`lfhka uqojd,kak'
taf;ak iÉpjcAfcAk - iïud foafj` mjiai;= fï i;H jpkfhka hym;a jeiai jiSjd!'
jÜgl msrs; isxy, f;areï msgqj 22
3 wF:s f,`fla iS,.=fK` 3 f,dj we;s ienE msrsis≥ ohd is,a .=K
iÉpx fi`fphHkqoaohd n,h u; W;=ï wosgka lrus
f;ak iÉfÉk ldydus
iÉplsrshukq;a;rx'
3 isfr m;sÜGs;d nqoaOd - Oïfu`p ;j f,`pfka 3 nq≥jrhka jykafia,d Tnf.a ysfiys;a Y%S
ixf>` m;sÜGsf;` ;=hayx - WfrA iín.=Kdlfr` ioaOrAuh Tfí wefiys;a ish,q .=Kj,ska
msrs ix>r;akh Wrysiaj,;a msysgshy'
4 yofh wkqreoafO` p - idrsmq;af;` p olaLsfKa 4 wkqreoaO ry;=ka Tfí yojf;yso"iershq;a
fldKav[af[` msÜGsNd.iausx - ud.a.,a,dfk`is jdufl ry;=ka ol=Kq Wfrys;a" ldKav[a[
ry;=ka msfgyso" uq.,ka ry;=ka jï
Wrysfi;a jevisgsk fial'
5 olaLsfKa ijfKa ;=hayx - wdyqx wdkkao rdyq,d 5 wdkkao iy rdyq, ry;=ka ol=Kq lfKa;a
liaifm` p uydkdfu` - Wfy`iqx jdufi`;fla ldYHm yd uydkdu ry;=ka jï lfKa;a
jevisgsk fial'
6 flaikaf;a isÜGsNd.iausx - iqrsfh` jsh myxlfr` 6 msgqmi flia w. m%NdYajr iQrAhhd fuka
ksiskafk` isrsiïmkafk` - fi`Nsf;` uqksmqx.fj` ys| Y%shdfjka mssreKq fi`Ns; uqks jevisgsk
fial'
7 l=udrliaifm` kdu - ufyaiS ps;%jdofl` 7 .=Khg wdlrhla jQ l=udrliaim kïjQ
fi` ;=hayx jofka ksÉpx - m;sÜGdis .=Kdlfr` l:slhdfK` Tfí jpkfhys /|S isgsk
fial'
8 mqKafK` wx.=,sudf,` p - Wmd,S kkao iSj,s 8 mqKaK" wx.=,sud," Wmd,s" kkao" iSj,S hk
f:rd m[ap bfï cd;d - ,,dfÜ ;s,ld ;j f;reka Tnf.a k,f,ys ;s,lhla fia
jevisgsk fial'
9 fiaidiS;s uydf:rd - jscs;d cskidjld 9 nq≥ iiqfka is,a f;aciska hq;a wiQjla uy
c,ka;d iS,f;afcAk - wx.uxf.aiq ikaGs;d f;reka Tnf.a wx.m%;Hx.hkays msysgs
fial'
10 r;kx mqrf;` wdis - olaLsfKa fu;a;iq;a;lx 10 r;k iQ;%h Tnf.a bosrsfhka o" ol=Kska
Oc.a.x mÉPf;` wdis - jdfï wx.=,sud,lx lrKSh fu;a; iQ;%h o" Oc.a. iQ;%h
msgqmiska o"wx.=,sud, iQ;%h jïmiska o fõ'
11 nkaOfu`rmrs;a;x p - wdgdkdgshiq;a;lx 11 Lkao msrs;o" fu`r msrs;o" wdgdkdgsh
wdldiÉPokx wdis - fiaid mdldri[a[s;d iQ;%h o wyfiys jshkla fia o fiiq iQ;%
m%dldrhla fuka o fõ'
12 cskd’Kdn, ixhq;af;a - Oïumdldr’,xlf;a 12 cskjrekaf.a n, uysfuka o" OrAu
jif;` f;a p;=lsÉfÉk - i∞ iïnqoaOm[acfrA m%dldrfhkao" nq≥kajykafia,d jsiska jglr
.;a oef,ys jik Tng Ydka;shlau fõjd!'
13 jd;ms;a;dosi[acd;d - ndysrcACO;a;=’moaojd 13 nq≥kajykafiaf.a wkka; .=K f;aciska jd
wfiaid js,hx hka;= - wkka;.=K f;acid ms;aj,ska wdos fr`." ndysr yd wNHka;r
Wmøj yd ish,q lror Nx. fõjd!
14 cskm[acr ucACOÜGx - jsyrka;x uyS;f,a 14 csk^nq≥& mxcrh^l+vqj& ueo jik Tnj
i∞ mdf,ka;= ;ajx iífí - f;a uydmqrsid’iNd ta W;=ï uyd mqreIfh` fmdf,` ;,fha
ieu ∞ rls;ajd!
15 bÉfÉj uÉpka;lf;` iqrlafL` 15 m;k foh fouska /ljrKh lruska
cskdkqNdfõk cs;+mmoaofj` nq≥kajykafiaf.a wdkqNdjfhka uev
nqoaOdkqNdfõk y;drsixf>` mj;ajk ,o Wmøj we;s nqoaOdkqNdjfhka
prdys ioaOïukqNdjmd,sf;` iq/lsj isgSjd!
msgqj 25
16 bÉfÉj uÉpka;lf;` iqrlafL` 16 m;k foh fouska /ljrKh lruska
cskdkqNdfõk cs;+mmoaofj` nq≥kajykafiaf.a wdkqNdjfhka uev
OïudkqNdfõk y;drsixf>` mj;ajk ,o Wmøj we;s OïudkqNdjfhka
prdys ioaOïukqNdjmd,sf;` iq/lsj isgSjd!
19 ysJokaf;` udrfiakx ;j isris Gsf;` 19 udr fikÛ ch .ksuska fn` ius∫ wnshi
fn`Osudrehay iF:d keÛSisgs uqks∫ka Tn isrfiys jevisgsk
fud.a.,a,dfk`is jdfï ji;s N=c;fÜ fial' uq.,ka f;reka jï ndyqfjys o "
oCLsfKa idrsmq;af;` iershq;a f;reka ol=Kq ndyqfjys o jev
Oïfu`ufcACè Wriausx jsry;s Njf;` isgs;s' OrAuh mmqj ueo mj;S'
fudCLf;` fu`rfh`ksx
iïm;af;` fn`Osi;af;` prKhq..f;`
Ndkqf,`flalkdf:`
3 mqKaK iixl ksfNd uqLjKafKd 3. mqkai| fia nn,k uqj fi`nd we;s foõ usksiqka uk
fojkrdk ms fhd krkdf.d jvkakd jQ kfrd;a;u jq u;a jq we;a rfcl+f.a .uka
u;a; .cs≈ js,dis; .duS jeks .uka we;a;djq hï W;+fula ^fõ o& wr ^tkafka&
t iys ;+hay ms;d kriSfyd krfY%IaG jq ^ta& kqfò mshdh.
4 L;a;sh iïNj w.a. l+,Sfkd 4. le;a l+,fhys bmoSu fya;+fjka fY%IaG l+, we;a;djq
foj ukqiai kuiais; mdf∞ foõ usksiqka jsiska j|sk ,o md we;s YS, iudOs folays
iS, iudOs m;sÜGS; ps;af;d msysgshd jq is;a we;s wr krfY%IaG f;u jkdys kqUf.a
t iys ;+hay ms;d kriSfyd mshdh.
6 jÜg iquÜg iqiKaGs; .Sfjd 6. jg jQ fyd|ska msysgs .%Sjd we;s isxyfhl+f.a ykq
iSy ykq us.rdc irSfrd jeks ykq we;s isxyrdcfhl+f.a fmrv lh jeks
l[apk iqÉPjs W;a;u jKafKd msrsmqka isrerla we;a;djq liqka jka ukd isjs we;s
t iys ;+hay ms;d kriSfyd W;+ï meye we;s wr krfY%IaG f;u kqfò mshdh.
7 isksoaO iq.ïNsr u[acq iqf>dfid 7. isks∫ jq b;d .eUqre jq usysrs jq ukd y~ we;s
ysx.+, nkaOq iqr;a; iqcsõfyd rkaisrsh,a jeks jQ b;d r;+ jQ ukd osjla we;s Wv hg
jSi;s jSi;s fi; iqokaf;d ykq folays jsiai ne.ska iq≥ o;a we;s wr krfY%IaG
t iys ;+hay ms;d kriSfyd f;u kqfò mshdh.
8 w[ack jKaK iqkS, iqflfid 8. w∫ka mdg we;s b;d ks,a jQ ukd flfy we;s rka
l[apk mÜg jsiqoaO ,,dfgd mgla jeks msrsis≥ k,,la we;s ´iOs ;rej fuka iq≥
TiOs mKavr iqoaO iq WKafKd jQ msrsis≥ jq ukd W!K_ fr`u we;s wr krfY%IaG f;u
t iys ;+hay ms;d kriSfyd kqfò mshdh.
9 .ÉP;s kS, mf: jsh pkaf∞ 9. ;re iuQyhd msrsjerE pJø f;u wyfiys ^hkakdla&
;dr.Kd mrsfjGs; rEfmd fuka iõjka ueog meusKs Y%ufKJø jQ kriSy jQ wr
idjl ucACO.f;d iuKSkaf∞ kqfò mshdh.
t iys ;+hay ms;d kriSfyd
kj .%y Ydka;sh msgqj 29
wryx nq≥.=fKka uf.a bref. wm, ≥refõjd
f,v ≥la nsh fkdjS lsis;a i;=g iem; jevsfõjd
7 uu fï uΩjg hkjd tk jd
fn`uq,a fn` m;a ug mEf.k jd
iudj oS uf. mõ wrjk jd
fn` rcqfka ug wjir fok jd
jsIaKq fojshkag
kudus jsIaKq foajx ;x - irAjdrlaIdjsOdhlï
wps>akx l=rAj;dx uyHx - irAj ldrAfhaIq irAj∞
l;r.u fojshkag
jkafoa ialkaOl=udrx ;x - ldpr.%duf.`prx
mrsrlaI;= udx ks;Hx - jrAOhka iqniïmox
m;a;sks foajshg
ud;rx m;a;sksx jkafoa - irAji;aj Ysjxlrx
oo;dx i;;x uyHx - wdfr`.Hx rlaIKx n,ï
iriaj;S foajshg
foajSx iriaj;Sx jkafoa - irAj Ydia;%dOskdhlSx
m%jrAOh;= fï nqoaOsx - fu`yld,qIHkdYkx
.K fojshkag
jkafoa .fKaIx fofõkaøx - irAj js>akdmydrsKx
wdrlaIdx l=re;dx uyHx - ldhH_dldfhHIq irAj∞
BYajr fojshkag
;%sfk;%uSYajrx jkafoa - i;;x f,`lYxlrx
jsoHOd;= p fï ks;Hx - wdhqrAjrAKx iqLx n,x
Nøld,s foaj;d≥jg
Nøld,sx kfï ks;Hx - js>akfo`Iyrx jrx
jsoOd;= i∞ uyHx - wdhqrdfr`.Hiïmoï