Gio trnh tng hp nguyn tc hot ng ca qut ly tm

Nguyn tc hoat ng cua hu ht cac quat ly tm nh sau : Khng kh c gung canh

quay hut vao bn trong va ep ln thanh vo quat. Vo quat co cu tao c bit bin ap sut
ng thanh ap sut tnh ln u ra, ng thi i hng chuyn ng cua lung gio. Mt
dn ng thng c gn trc tip ln truc quat hoc dn ng bng ai.
Di y la c im cua mt s quat ly tm thng gp.
1. Quat ly tm canh cong v pha trc (FC)
Quat ly tm canh hng v pha trc c s dung trong cac trng hp cn lu lng
ln nhng ap sut tnh thp. S lng canh cua quat thng nm t 24 n 64 canh. Khoang
lam vic co hiu qua cao (hiu sut cao) cua quat nm trong khoang 30% n 80% lu lng
nh mc. Hiu sut co th at ti 70%. Quat ly tm co canh cong v pha trc co cac u
im :
- n gian nn gia thanh re
- Tc quay thp.
- Pham vi hoat ng rng.
Tuy nhin , quat FC cung co nhc im la khi ct ap tnh thp co kha nng ng c b
qua tai, kt cu canh khng vng chc.
2. Quat ly tm canh nghing v pha sau (BI)
Quat ly tm canh hng sau co 2 dang canh n va canh dang kh ng (canh 2 lp). c
im cua quat BI la tc quay ln, ap sut tao ra ln. Do c im cu tao nn hiu sut
quat BI kha ln, co th at 80%. Kha nng qua tai cua ng c t xay ra do ng c tnh
cua cng sut at cc ai gn ngoai vung lam vic. Khoang lam vic hiu qua t 45% n
85% lu lng nh mc.
3. Quat ly tm canh hng knh (RB)
Quat RB t c s dung trong ky thut do ng knh rto ln. c im cua quat RB la
kha nng tao ap sut tnh ln , chnh v vy no thng c s dung vn chuyn vt liu
dang hat. ng c tnh cng sut N gn nh ty l vi lu lng, v th loai nay co th
kim soat lu lng thng qua kim soat nng lng cung cp mt. Nhc im cua quat
RB la gia thanh cao va hiu sut khng cao. Hiu sut cc ai co th at 68%.
4. Quat ly tm dang ng (TC)
Quat ly tm thi thng (dang ng) : (Tubular centrifugal fan, in-line centrinfugal fan)
Quat TC gm mt vo hnh tru, gung canh, canh, ming hut va ng cn. Dong kh i vao
quat theo truc, qua quat i hng 90o va b ep vao vo tru tao nn ap sut, sau o lai i
hng song song vi truc. Quat TC thoat trng ging quat hng truc nhng nguyn ly kh
ng khac hn. Hiu sut thp va n cao, nhng khng thay i dong nn c s dung
thay cho quat hng truc khi cn ap sut cao.
6.3.2.2 Quat hng truc :
Co 3 loai chu yu :
- Quat doc truc kiu chong chong
- Dang ng
- Co canh hng
156

Hnh 6-27 : Cac loai quat hng truc

i vi quat hng truc cacac c tnh cua no phu thuc rt ln vao ty s ng knh chn
canh va nh canh Rh = Do/D1
1. Quat hng truc dang chong chong :
S dung tng i rng rai, co 3 n 6 canh , ty s Rh nho hn 0,15 nn ct ap be trong
khi lu lng ln. Loai quat ly tm kieu chong chong thng thm vanh canh hay vanh a
pha trc.
2. Quat hng truc dang ng
Loai dang ng thng co 6 n 9 canh, t trong vo tru, hai u un cong dang kh ng.
T s Rh khng qua 0,3. Quat co lu lng va ct ap ln so vi kiu chong chong
3. Quat co canh hng
Quat co canh hng cung co vo tru tng t quat dang ng. trit tiu dong xoay va nn
thng dong pha sau gung canh con co thm cac canh hng . Cac canh hng con co tac
dung bin mt phn ap sut ng thanh ap sut tnh.
Quat co canh hng thng co t s Rh > 0,3 , nn co kha nng tao ra ap sut cao va lu
lng ln. S lng canh thng nhiu t 8 n 16 canh.
6.3.3 c tnh quat va im lam vic cua quat trong mang ng ng.
* th c tnh:
th biu din quan h gia ct ap H va lu lng V ng vi s vong quay n cua gung
canh cua quat goi la th c tnh cua quat.
Trn th c tnh ngi ta con biu th cac ng tham s khac nh ng hiu sut
quat q, ng cng sut quat Nq.
* c tnh mang ng ng:
Mi mt quat mt tc quay nao o u co th tao ra cac ct ap Hq va lu lng V
khac nhau ng vi tng tr lc p dong kh i qua
Quan h p - V goi la c tnh mang ng ng.
Trn th c tnh im A c xac nh bi tc lam vic cua quat va tng tr lc
mang ng ng goi la im lam vic cua quat. Nh vy mt tc quay quat co th co
157

nhiu ch lam vic khac nhau tuy thuc c tnh mang ng ng. Do o hiu sut cua
quat se khac nhau va cng sut keo oi hoi khac nhau.
Nhim vu cua ngi thit k h thng ng ng la phai lam sao vi mt lu lng V cho
trc phai thit k ng ng sao cho at hiu sut cao nht hoc ch t cang gn max cang
tt.

Hnh 6-28 : th c tnh cua quat

6.3.4 La chon va tnh toan quat gio.
Mun chon quat va nh im lam vic cua quat cn phai tin hanh xac nh cac ai
lng:
- Lu lng cn thit Vq
- Ct ap cn thit Hq
Cac ai lng Vq va Hq c xac nh thng qua lu lng tnh toan Vtt va ct ap tnh
toan Htt. Sau o cn lu y mt s yu t nh : n cho phep, rung ni t may, nhit
cht kh, kha nng gy n mon kim loai, nng bui trong kh
1) Lu lng tnh toan Vtt
Lu lng tnh toan Vtt c xac nh tuy thuc vao chc nng cua quat.
i vi h thng iu hoa khng kh, quat dan lanh, dan ngng c lp t kem theo
may. Ta co th xac nh im lam vic da vao ng c tnh cua quat
- Quat dan lanh : Lu lng tnh toan cua quat dan lanh chnh la lu lng gio cn thit Lv
cua thit b x ly khng kh a xac nh trong chng 4
V =

Qo
; m3 / kg
.( I C I O )

Qo - Cng sut lanh cua dan lanh, W

IC, IO - Entanpi cua khng kh vao ra dan lanh, J/kg
- Khi lng ring cua khng kh : = 1,2 kg/m3

158

(6-31)

- Quat dan ngng : Khi qua dan ngng ch co trao i nhit khng co s trao i m nn
lu lng khng kh c xac nh theo cng thc

V=

Qk
.C p .(t" k t ' k )

(6-32)

trong o :
Qk - Cng sut giai nhit cua dan ngng

2) Ct ap tnh toan chnh la Htt = p

3) Lu lng cn thit cua quat chon nh sau :
- Vi mi trng sach : Vq = Vtt
- Vi quat hut hay tai liu : Vq = 1,1 Vtt
4) Ct ap cn tit cua quat Hq chon theo ap sut kh quyn va va nhit cht kh

H q = H tt .

273 + t 760 K
.
.
293
B KK

(6-33)

k , kk khi lng ring cua cht kh va khng kh tnh 0oC va Bo = 760mmHg

- Nu quat tai bui hoc cac vt rn khac (bng, vai, si . . ) th chon
Hq = 1,1 .(1 + K.N).Htt
(6-34)
K la h s tuy thuc vao tnh cht cua bui
N - Nng khi lng cua hn hp c vn chuyn
N=

Khi lng vt cht tai (kg/s)

Khi lng khng kh sach (kg/s)

(6-35)

5) Cn c vao Vq va Hq tin hanh chon quat thch hp sao cho ng c tnh H-V co hiu
sut cao nht (gn max).
6) nh im lam vic cua quat va xac nh s vong quay n va hiu sut cua no. T o
tnh c cng sut ng c keo quat.
Khi chon quat cn nh tc tip tuyn cho phep nm trong khoang u < 40 45 m/s
tranh gy n qua mc. Ring quat co kch thc ln hn Do > 1000mm cho phep chon u <
60m/s
7) Cng sut yu cu trn truc
(6-36)
Nq = Vq.Hq.10-3/q , kW
3
Trong o Vq m /s va Hq , Pa
Vi quat hut bui hoc quat tai:
(6-37)
Nq = 1,2.Vq.Hq.10-3/q , kW
8) Cng sut t cua ng c:
Nc = Nq .Kdt/ t
t - Hiu sut truyn ng
+ Trc tip t = 1
+ Khp mm : t = 0,98
+ ai : t = 0,95
Kdt - H s d tr phu thuc cng sut yu cu trn truc quat.
159

Nq , kW
< 0,5
0,51 - 1,0
1,1 - 2,0
2,1 - 5,0
>5

Quat ly tm
1,5
1,3
1,2
1,15
1,10

Bang 6-58
Quat doc truc
1,20
1,15
1,10
1,05
1,05

Khi chon quat phai lu y n. n cua quat thng c cac nha ch tao a ra trong
cac catalogue. Nu khng co catalogue ta co th kim tc dai trn nh quat. Tc o
khng c qua ln
= .D1.n < 40 45 m/s
***

160