Professional Documents
Culture Documents
Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
CC PHNG PHP TM NGUYN HM
* tm h nguyn hm ca mt hm s y=f(x) , cng c ngha l ta i tnh mt tch
phn bt nh :
( ) I f x dx
. Ta c ba phng php :
- Phng php phn tch .
- Phng php i bin s .
- Phng php tch phn tng phn
Do iu quan trng l f(x) c dng nh th no ta ngin cu c th phn tch chng
sao cho c th s dng bng nguyn hm c bn tm c nguyn hm ca chng .
Hoc s dng hai phng php cn li
- Sau y l mt s gi gip cc em c th nhn bit dng ca f(x) m c phng php
phn tch c th , t tm c nguyn hm ca chng .
Bng nguyn hm
Nguyn hm ca nhng
hm s s cp thng gp
Nguyn hm ca nhng hm s
thng gp
Nguyn hm ca nhng
hm s hp
C x dx +
( ) 1
1
1
+
+
C
x
dx x
( ) 0 ln +
x C x
x
dx
C e dx e
x x
+
( ) 1 0
ln
< +
a C
a
a
dx a
x
x
C x xdx +
sin cos
C x xdx +
cos sin
C x dx
x
+
tan
cos
1
2
C x dx
x
+
cot
sin
1
2
( ) ( )
1
ax b dx ax b C
a
+ + +
( )
( )
( ) 1
1
1
1
+
+
+
+
+
C
b ax
a
dx b ax
( ) 0 ln
1
+ +
+
x C b ax
a b ax
dx
C e
a
dx e
b ax b ax
+
+ +
1
( ) ( ) C b ax
a
dx b ax + + +
sin
1
cos
( ) ( ) C b ax
a
dx b ax + + +
cos
1
sin
( )
( ) C b ax
a
dx
b ax
+ +
+
tan
1
cos
1
2
( )
( ) C b ax
a
dx
b ax
+ +
+
cot
1
sin
1
2
C u du +
( ) 1
1
1
+
+
C
u
du u
( ) 0 ln +
u C u
u
du
C e du e
u u
+
( ) 1 0
ln
< +
a C
a
a
dx a
u
u
C u udu +
sin cos
C u udu +
cos sin
C u du
u
+
tan
cos
1
2
C u du
u
+
cot
sin
1
2
PHNG PHP TM NGUYN HM BNG CCH PHN TCH
I.TRNG HP : f(x) L MT HM A THC
1
1 0
( ) .....
n n
n n
f x a x a x a
+ + +
A.CCH TM
1. S dng cng thc tm nguyn hm ca hm s : f(x)=
1
1
( ) .
1
x F x x C
+
+
+
2. Do nguyn hm ca f(x) l : ( )
1 1
0
.....
1
n n n n
a a
F x x x a x C
n n
+
+ + + +
+
B. MT S V D MINH HA .
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 1
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
V d 1. Tm nguyn hm cc hm s sau
1.
3 4 3 2
1
4 2
4
x x x x dx
_
+ + +
,
2.
3 2
3
4 5
3 1 7
2
m
mx x x m dx
x x
_
+ + +
,
3. ( )
3
2 log 2sin 2 3cos 4
x x
me a x x x dx + + +
4.
2
3 t anx+3x-2
x
dx
x
_
+
,
GII
1.
5
3 4 3 2 5 4 2
3
1 1 4 3 1
4 2 . 2
4 20 3 5 2
x x x x dx x x x x x C
_
+ + + + + + +
,
2.
( )
3
3 2 4 3
2
3 2 2
4 5 2 4 5
3 1 7 1 7
2 4 3 2. 2.
m m m
mx x x m dx x x x mx C
x x x x
_
+ + + + +
,
3. ( ) ( )
3
2 1 3
2 log 2sin 2 3cos 4 ln os2x+ sin 4
ln ln3 4
x
x x x
a
me a x x x dx me x x x c x C
a
+ + + + + +
4.
2
2 3 3
3 t anx+3x-2 4 ln osx 2
ln3 2
x
x
dx x c x x C
x
_
+ + + + +
,
.
Trc ht ta ngin cu cch tm nguyn hm ca f(x) c mt s dng c bit .
1. Hm s f(x) c dng : ( )
2
1
0
ax
I dx a
bx c
+ +
* Ta phn tch :
2
2
2
ax
2 4
b
bx c a x
a a
1
_
+ + +
1
,
1
]
, m ta bit lp 10 .
* Xt ba trng hp ca . Ta s c ba dng ca f(x) v ta cng c ba cch tm nguyn
hm gi sau :
- Nu :
( )
2
2
2
2 2
;
2 2 0 0ax
2 4
b
u x k
b
a a bx c a x
a a
a u k
1 +
_
< > + + +
1 '
,
1
]
+
- Nu :
2
2
2
0
2 4 2
b b
a x au u x
a a a
1
_ _
+ +
1
, ,
1
]
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 2
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
- Nu :
( ) ( )
2
1 2 1 2 2
0 ;
2 4 2 2
b b b
a x a x x x x x x
a a a a
1 _
+ _
> +
1
,
1
, ]
Do vy tch phn trn c th gii nh sau :
- Trng hp :
0 <
, th
2 2 2
1 1 1
.
ax
I dx du
bx c a u k
+ + +
* Nu t :
( )
( )
( )
( )
2
2
2
2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2
1
tan 1 tan
1 1 1 1
os
. . 1 tan
. 1 tan
tan 1 tan
u t du dt t dt
c t
I du t dt
a u k a k t
u k k t k k t
+
'
+ +
+ + +
2 2
1
.
t
dt C
a k ak
+
. ( vi :
tan arctanu u t t
).
- Trng hp : =0 th :
2 2
1 1 1 1
ax
2
I dx du C
b bx c u u
x
a
+
+ + _
+
,
.
Hay :
2 2
1 1 1 1
ax
2
2
I dx dx C
b bx c a
b
a x
x
a
a
+
+ + _
_
,
,
- Trng hp : 0. > th :
( ) ( ) ( )
2
1 2 2 1 2 1
1 1 1 1 1 1
ax
I dx dx dx
bx c a x x x x a x x x x x x
_
+ +
,
( )
( )
( )
2
1 2
2 1 2 1 1
1 1
ln ln ln
x x
x x x x C
a x x a x x x x
+
.
V d 1. Hy tnh cc tch phn sau :
a.
2
1
1
dx
x x + +
b.
2
1
2 3
dx
x x + +
GII
a.
2 2
2
1 1
1
1 3
4 2
dx dx
x x
x
+ +
_
_
+
,
,
. t : ( )
2
1 3 3
tan 1 tan
4 2 2
x t dx t dt
_
+
,
.
( )
( )
2
2
2
1 1 3 3
. 1 tan
3 3
1 4 4
1 tan
4 4
dx t dt dt t C
x x
t
+ +
+ +
+ +
.
Vi :
1 3 2 3
tan arctan
4 2 4x-1
x t t
_
_
,
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 3
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
b.
( )
( )
2 2
2
1 1
.
2 3
1 2
dx dx
x x
x
+ +
+ +
t : ( )
2
1 2 tan 2 1 tan x t dx t dt + +
.
( )
( )
2
2 2
1 1 1 1
. 1 tan
2 3 2 2 2 tan 1
dx t dt dt t C
x x t
+ +
+ + +
Vi :
1 1
1 2 tan tan arctan
2 2
x x
x t t t
+ + _
+
,
V d 2 . Tm nguyn hm ca cc hm s sau
a.
2
1
4 4
dx
x x +
b.
2
1
9 12 4
dx
x x +
GII
a.
( )
2 2
1 1 1
4 4 2
2
dx dx C
x x x
x
+
+
b.
2 2 2
1 1 1 1 1 1 1
2 9 12 4 9 9 9 6
2 2
9
3
3 3
dx dx dx C
x x x
x
x x
+
+ _
_ _
,
, ,
V d 3. Tm nguyn hm cc hm s sau
a.
2
1
3 2
dx
x x +
b.
2
1
4 3 1
dx
x x
GII
a.
( ) ( )
2
1 1 1 1 1 2
ln 2 ln 1 ln
3 2 2 1 1 2 2 1 1
x
dx dx dx dx x x C
x x x x x x x
+
+
b.
( )
2
1 1 1 1 1 1 1
.
1 1 1 4 3 1 4 3 1
1 1
4 4 4
dx dx dx dx
x x x
x x x
1
1
1
_ _
1 + +
]
, ,
( ) 4 1 1 1 1 1 1
ln 1 ln ln ln
1
3 4 3 3 4 1
4
x x
x x C C
x
x
1
+ + +
1
+
]
+
2. Hm s f(x) c dng :
2
Ax+B
( )
ax
f x
bx c
+ +
* Ta c hai cch tm .
-Cch mt : Bin i t s thnh dng :
( )
2
Ax+B=d(ax ) 2 bx c D ax b dx D + + + + +
+) Nu D=0 th :
( ) ( )
2
2
2 2 2
d ax
2 Ax+B
ln ax
ax ax ax
bx c
ax b dx
dx bx c C
bx c bx c bx c
+ +
+
+ + +
+ + + + + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 4
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
+)Nu D
0
th :
( ) ( )
2
2 2 2 2
d ax
2 Ax+B 1
ax ax ax ax
bx c
ax b dx
dx D dx
bx c bx c bx c bx c
+ +
+
+
+ + + + + + + +
2
2
1
ln ax
ax
bx c D dx C
bx c
+ + + +
+ +
Trong :
2
1
ax
dx
bx c + +
, bit cch tm 1.
-Cch hai :( Ch p dng cho trng hp mu s c hai nghin thc 1 2
x x <
)
+) Ta bin i :
( ) ( )
( )
2
1 2 1 2
Ax+B Ax+B 1
*
ax a x-x
M N
bx c x x a x x x x
_
+
+ +
,
+) Sau quy ng mu s v phi thnh :
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
2 1 2 1
1 2 1 2
1 1 M x x N x x M N x Mx Nx
a x x x x a x x x x
_ + + +
,
+) ng nht h s hai t s , ta c h :
( )
2 1
M N A
Mx Nx C
+
'
+
. T suy ra M,N
+) Thay M,N vo (*) ta tnh c tch phn :
1 2 2
1 2
Ax+B 1
ln ln
ax
M N M N
dx dx dx x x x x C
bx c a x x x x a a
1
+ + +
1
+ +
]
* Ch : Ta c th tm M,N bng cch khc l thay ln lt hai nghim ca mu
s vo hai t s , ta c hai phng trnh .T hai phng trnh ta suy ra M,N . Cc bc
tip theo li lm nh trn .
CC V D P DNG
V d 4. Tm nguyn hm cc hm s sau
a.
2
2( 1)
2 3
x
dx
x x
+
+
b.
( )
2
2 2
4 4
x dx
x x
GII
a.
( )
2
2
2 2 2
2 3
2( 1) 2 2
ln 2 3
2 3 2 3 2 3
d x x
x x
dx dx x x C
x x x x x x
+
+ +
+ +
+ + + +
b.
( ) ( )
2
2
2 2 2
4 3
2 2 2 4
ln 4 3
4 3 4 3 4 3
d x x
x dx x dx
x x C
x x x x x x
+
+ +
+ + +
V d 5. Tm nguyn hm cc hm s sau
a.
2
3 2
2 3
x
dx
x x
+
+
b.
2
2 3
4 4
x
dx
x x
+ +
GII
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 5
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
a.Cch 1.
Ta c :
( )
2 2 2
2 2 3 2 2 2
2 3 2 3 2 3
E x D x E D E
x x x x x x
+ + + + +
+ +
. ng nht h s hai t s ta c h phng
trnh :
( )
2 2 2
3
3
2 2
2 3
3 2 1
2
2
2 2 2 3 2 3 2 3
1
x
E E x
D E x x x x x x
D
+
+
' '
+ +
.
Vy :
( )
( )
2
2
2 2 2
2 3
3 2 3 1 3
ln 2 3 1
2 3 2 2 3 2 3 2
d x x
x
dx dx x x J
x x x x x x
+
+
+ + +
+ + +
Tnh :J=
2
1 1 1 1 1 1 1
ln 1 ln 3 ln
2 3 4 1 3 4 4 3
x
dx dx dx x x C
x x x x x
_
+ +
+ + +
,
Do :
2
2
3 2 3 1 1
ln 2 3 ln
2 3 2 4 3
x x
dx x x C
x x x
+
+ + +
+ +
-Cch 2.
Ta c :
+)
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
2
3 1 3 3 2 3 2
*
2 3 1 3 1 3 1 3 1 3
A x B x A B x A B x x A B
x x x x x x x x x x
+ + + + + +
+
+ + + + +
ng nht h s hai t s ta c h :
5
3
4
3 2 7
4
A
A B
A B
B
' '
Suy ra :
( ) ( )
2
3 2 5 1 7 1
. .
2 3 4 1 4 3
x
x x x x
+
+
+ + +
Vy :
2
3 2 5 1 7 1 5 7
ln 1 ln 3
2 3 4 1 4 3 4 4
x
dx dx dx x x C
x x x x
+
+ + + + +
+ + +
.
+) Phn tch f(x) n (*) .Sau thay hai nghim x=1 v x=3 vo hai t s tm
A,B , c th ta c h hai phng trnh sau :
5
3.1 2 (1 3)
4
3( 3) 2 ( 3 1) 7
4
A
A
B
B
+ +
' '
+
b.
( ) ( ) ( )
2
2 6
1 2 4
x x
dx
x x x
+ +
GII
a.Ta phn tch f(x)=
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
2
Ax x+2 1 1 2 3 3 12
1 2 1 2 1 2
Bx x C x x x x A B C
x x x x x x x x x
+ + + + +
+ +
+ + +
.
Bng cch thay cc nghim thc ca mu s vo hai t s ta c h :
1 18 3 6
6 3 6
2 18 6 3 ( )
1 2
0 12 2 6
x A A
x B B f x
x x x
x C C
+
'
+
Vy :
( ) ( )
2
3 3 12 6 3 6
6ln 1 3ln 2 6ln
1 2 1 2
x x
dx dx x x x C
x x x x x x
+ + _
+ + + +
+ +
,
b. Ta phn tch
f(x)=
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
2
2 4 1 4 1 2 2 6
1 2 4 1 2 4 1 2 4
A x x B x x C x x x x A B C
x x x x x x x x x
+ + + +
+ +
Bng cch thay cc nghim ca mu s vo hai t s ta c h :
1 9 3 3
3 7 5
2 14 2 7 ( )
1 2 4
4 30 6 5
x A x
x B x f x
x x x
x C C
+
'
Vy
( ) ( ) ( )
2
2 6 3 7 5
3ln 1 7ln 2 5ln 4
1 2 4 1 2 4
x x
dx dx x x x C
x x x x x x
+ + _
+ + +
,
V d 7. Tm nguyn hm cc hm s sau
a.
( ) ( )
2
2
2 1
1 1
x x
dx
x x
+
+
b.
( ) ( )
2
3
1
1 3
x
dx
x x
+
+
GII
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 7
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
a. Trong trng hp ny ,mu s cha cc biu thc c nghim thc v khng c nghim
thc . Cc em hy ch n cch phn tch sau .
Ta c f(x)=
( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( )
2
2
2 2 2
1 1
2 1
1
1 1 1 1 1 1
A x x Bx C
x x A Bx C
x x x x x x
+ + +
+ +
+
+ + +
.
Thay x=1 vo hai t ta dc : 2= 2A, cho nn A=1.
Do (1) tr thnh :
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2
2 2
1 1 1
1 1
1 1 1 1
x x Bx C
B x C B x C
x x x x
+ + +
+ + +
+ +
.
ng nht h s hai t s , ta c h :
2
1 1 0
1 2
2 2 ( )
1 1
1 1 1
B B
C B C f x
x x
C A
+
+
' '
+
Vy :
( ) ( )
( )
2
2 2
2 1 1 1
2 ln 1 2 2
1 1 1 1
x x
dx dx dx x J C
x x x x
+
+ + + +
+ +
* Tnh J =
2
1
1
dx
x +
. t :
( )
2
2 2
tan 1 tan
1 1 tan
x t dx t dt
x t
'
+ +
.
Cho nn : ( )
2
2 2
1 1
. 1 tan ; : tan arctanx
1 1 tan
dx t dt dt t do x t t
x t
+
+ +
Do , thay tch phn J vo (2) ta c :
( ) ( )
2
2
2 1
ln 1 arctanx+C
1 1
x x
dx x
x x
+
+
+
+
Thay x=1 v x=-3 vo hai t s ta c :
1
1 2 4
2
5
3 10 64
32
x A A
x D D
'
+ + +
'
+
Vy :
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
2
3 3 2
1 1 3 5 5
32 1 32 3
1 3 2 1 8 1
x
dx dx
x x
x x x x
_
+
+ + +
+
+
,
( )
( )
( )
( )
2 2
1 3 5 5 1 3 5 1
ln 1 ln 3 ln
8 1 32 32 8 1 32 3
4 1 4 1
x
x x C C
x x x
x x
+ + + + +
+
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 8
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
III. . NGUYN HM CC HM S LNG GIC .
xc nh nguyn hm cc hm s lng gic ta cn linh hot la chn mt trong cc
phng php c bn sau :
1. S dng dng nguyn hm c bn .
2. S dng phng php bin i lng gic a v cc nguyn hm c bn
3. Phng php i bin
4. Phng php tch phn tng phn
A. S DNG CC DNG NGUYN HM C BN .
BI TON 1.
Xc nh nguyn hm cc hm s lng gic
bng vic s dng cc nguyn hm c bn
Dng 1 .: Tnh tch phn bt nh :
( ) ( ) sin sin
dx
I
x a x b
+ +
Bc 2: Ta c :
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
sin
1
sin sin sin sin sin
x a x b
dx
I dx
x a x b a b x a x b
1
]
+ + + +
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
sin os x-b sin os x-a 1
sin sin x+a sin
x a c x b c
dx
a b x b
+
( )
( )
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
os x+b os x+a 1 1
ln sin ln sin
sin sin sin x+a sin
c c
dx dx x b x a
a b x b a b
1
1 + +
1
]
+
]
( )
( )
( )
sin 1
ln
sin sin
x b
C
a b x a
+
+
+
* Ch Phng php trn cng c p dng cho cc dng tch phn sau :
1.
( ) ( )
,
os x+a os x+b
dx
I
c c
2.
( ) ( )
,
sin os x+b
dx
x a c +
s dng ng nht thc :
( )
( )
os a-b
1
os a-b
c
c
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 9
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
V d 1 . Tm h nguyn hm ca hm s :
1
( )
osx.cos x+
4
f x
c
_
,
.
Gii
Cch 1. S dng ng nht thc :
os x+
os
4
4
1 2 os x+
4
os os
4 4
c x
c
c x
c c
1 _
1
1 _ , ]
1
, ]
Ta c :
os x+ os x+ osx+sin x+ sinx
4 4 4
( ) 2 2
sinx.cos x+ sinxcos x+
4 4
c x c c
F x dx dx
1 _ _ _
1
, ] , ,
_ _
, ,
=
sin x+
osx sinx 4
2 2 ln sinx ln os x+ 2 ln
sinx 4
cos x+ cos x+
4 4
c
dx dx c C
1 _
1
1
_
,
1 + +
1
_ _
, 1
]
1
, , ]
Cch 2 : Da trn c th ca hm s f(x)
Ta c :
( ) ( )
2
2
1 1 1 1
( ) 2 2 2
cosx sinx sinx-cosx sin x cotx-1
sinxcos x+ sin x 1-
4 sinx
F x dx dx dx dx
_ _
, ,
( ) ( ) cot cot 1
2 2 2 ln cot 1
cot 1 cot 1
d x d x
x C
x x
+
Dng 2: Tnh tch phn bt nh :
sinx+sin
dx
I
.
2.
; 1
osx+m osx+cos
dx dx
I I m
c c
V d 2: Tm h nguyn hm ca hm s :
1
( )
2sin 1
f x
x
+
Gii
Bin i f(x) v dng :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 10
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
1 1 1 1 1
( ) . 1
6 6 1 2 4
sinx+sin sin . os 2 sinx+
6 12 12 2
f x
x x
c
+
_
,
S dng ng nht thc :
6x+ 6x- 6x+ 6x- 6x+ 6x-
os os . os sin sin
os
2 12 12 12 12 12 12
6
1
6x+ 6x-
3 3
os sin os
6 12 12
2
c c c
c
c c
1 _ _ _ _
+
1
] , , , ,
_ _
, ,
.
Ta c :
6x+ 6x-
os sin
2 2 6x+ 6x- 12 12
( ) ln sin ln cos
6x+ 6x- 12 12 3 3
sin cos
12 12
c
F x dx dx
1 _ _
1
_
_ _
, ,
1
_ _
, , 1
,
1
, , ]
6x+
sin
2 12
ln
6x-
3
os
12
C
c
_
,
+
_
,
.
Dng 3: Tnh tch phn bt dnh :
( ) t anx.tan x+ I dx
2.
( ) ( ) cot cot I x x dx + +
V d 3. Tm h nguyn hm ca hm s sau :
t anx.tan x+
4
I dx
_
Gii :
Ta bin i f(x) v dng :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 11
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
sinx.sin x+ osx.cos x+
os
4 4
4
( ) 1 1
osx.cos x+ osx.cos x+
4 4
c
c
f x
c c
_ _
+
, ,
_ _
, ,
( )
2 2
( ) 1
2 2
osx.cos x+ osx.cos x+
4 4
dx dx
F x dx dx dx x
c c
_ _
, ,
tnh :
osx.cos x+
4
dx
J dx
c
_
,
1 _
+
1
_ _ , ]
+ +
, ,
Ta c :
sin osx-sinx.cos sin
sinx 4 4 4
2 2
cosx
osx.cos cos
4 4
x c x x
J dx dx dx
c x x
1 _ _ _
+ + +
1
, , ,
1
_ _
1
+ +
1
, , ]
( )
osx
2 ln os x+ ln cosx 2 ln
4 cos x+
c
c C
_
_
+ +
,
,
Cch 2. Da trn c th ca hm s di du tch phn .
Ta c : ( ) ( )
2
1 1 1 1
2 2 .
osx cosx-sinx 1 t anx os
osx.cos x+
4
J dx dx dx
c c x
c
_
,
( ) 1 t anx
2 2 ln 1 t anx
1-tanx
d
C
.
Dng 4. Tnh tch phn bt nh :
1
a.sinx+b.cosx
I dx
+ + + +
+
+ + +
2 2 2 2
tan
1 1 2
ln tan
2
tan
2
x
d
x
I C
x
a b a b
+ _
+
,
+
+
+ +
_
+
_
,
+ +
_ _ _ _ _
,
+ + + + +
, , , , ,
Dng 5: Tnh tch phn bt nh sau :
1 1
2 2
sinx+b osx
a sinx+b osx
a c
I dx
c
Gii
Bin i :
4sin 3cos (sinx+2cosx)+B(cosx-2sinx)=(A-2B)sinx+(2A+B)cosx x x A +
.
ng nht h s hai t s ,ta c :
2 4 2
2 3 1
A B A
A B B
' '
+
Khi :
( ) ( ) 2 sinx+2cosx osx-2sinx osx-2sinx
( ) 2
sinx+2cosx sinx+2cosx
c c
f x
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 13
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Do :
( ) osx-2sinx osx-2sinx
( ) ( ) 2 2 2 ln sinx+2cosx
sinx+2cosx sinx+2cosx
c dx c
F x f x dx dx dx x C
_
+
,
Dng 6. Tnh tch phn bt nh :
( )
1 1
2
2 2
a sinx osx
sinx+b osx
b c
I dx
a c
+
+
+
+ _
+
+
,
+ +
Trong :
2 2
2 2 2 2
2 2 2 2
sin ; cos
b a
a b a b
+ +
.
V d 6 : Tm nguyn hm ca hm s sau :
8cos
( ) .
2 3sin 2 os2x
x
f x
x c
+
Gii
Bin i :
( )
2
2 2
8cos 8cos
( )
3sin 2 3sinxcosx+cos
3sinx+cosx
x x
f x
x x
+
Gi s : ( ) ( ) ( ) ( )
8cos 3sinx+cosx 3 osx-sinx 3 sinx+ a+b 3 osx x a b c a b c +
.
ng nht h s hai t s ta c h :
2
3 0
2 3
3 8
a
a b
b
a b
' '
+
Khi :
( )
2 3 3 osx-sinx
2
( )
3sinx+cosx 3sinx+cosx
c
f x
Do :
( )
3 osx-sinx
2 1 2 3
( ) 2 3 ln tan
2 2 12 3sinx+cosx 3sinx+cosx 3sinx+cosx
c dx
dx x
F x C
_
+ +
,
Ch : Trong v d trn ta ly kt qu v d 4 cho :
2
3sinx+cosx
dx
.
Dng 7. Tnh tch phn bt nh :
1
asinx+bcosx+c
I dx
.
Ta xt ba kh nng :
1. Nu
2 2
c a b + .
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 14
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Ta thc hin php bin i :
( ) 2
1 1 1 1
.
asinx+bcosx+c 2 1 os x-
os
2
x
c c c
c
+ 1
]
Trong :
2 2 2 2
sin ; os =
a b
c
a b a b
+ +
Khi :
2
1 1
tan
2 2
os
2
dx x
I C
x
c c
c
_
+
2. Nu :
2 2
c a b +
Ta thc hin php bin i :
( ) 2
1 1 1 1
.
asinx+bcosx+c 2 1 os x-
sin
2
x
c c c
1
]
Trong :
2 2 2 2
sin ; os =-
a b
c
a b a b
+ +
Khi :
2
1 1
cot
2 2
sin
2
dx x
I C
x
c c
_
+
3. Nu :
2 2
c a b +
Ta thc hin php bin i bng cch i bin s :
tan
2
x
t
.
Khi :
2
2
2 2 2
2
.
1
2t 1-t 2t
sinx= ; osx= ; t anx=
1+t 1 1-t
dt
dx
t
c
t
+
'
+
,
thay vo tch phn cho
( ) I f t dt
.
V d 7. Tnh tch phn sau :
2
2sin osx+1
dx
I
x c
.
Gii
t :
2
2
tan
2 1
x dt
t dx
t
+
.
Khi :
2
2 2
2 2
x
4 t an
2 1 1
1 2
ln ln
x
4 1 2 2 2
tan +2
1
2
1 1
dt
dt t
t
I dt C C
t t t t t t t
t t
_
+
+ +
+ + +
,
+
+ +
Dng 8. Tnh tch phn bt nh :
1 1 1
2 2 2
sinx+b osx+c
sinx+b osx+c
a c
I dx
a c
.
Ta thc hin theo cc bc sau :
Bc 1. Bin i :
( ) ( )
1 1 1 2 2 2 2 2
sinx+b osx+c sinx+b osx+c osx-b sinx a c A a c B a c C + +
Bc 2 : Khi :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 15
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( ) ( )
2 2 2 2 2
2 2 2
sinx+b osx+c osx-b sinx
sinx+b osx+c
A a c B a c C
I
a c
+ +
( )
2 2
2 2 2 2 2 2
osx-b sinx
sinx+b osx+c sinx+b osx+c
a c dx dx
A dx B C
a c a c
+ +
2 2 2
2 2 2
Ax+Bln a sinx+b osx+c
a sinx+b osx+c
dx
c C
c
+
.
Trong :
2 2 2
a sinx+b osx+c
dx
c
, c xc nh dng 4.
V d 8 : Tm h nguyn hm ca hm s :
5sin
( )
2sin osx+1
x
f x
x c
.
Gii
Bin i :
( ) ( ) ( ) ( ) 5sin 2sin osx+1 2cos sinx 2 sinx+ 2b-a osx+a+c x a x c b x c a b c + + + +
ng nht h s hai t s :
2 5 2
2 0 1
0 2
a b a
b a b
a c c
+
' '
+
Khi :
( ) ( ) 2 2sin osx+1 2cos sinx 2 2cos sinx 2
( ) 2
2sin osx+1 2sinx-cosx+1 2sinx-cosx+1
x c x x
f x
x c
+ + +
+
Do vy :
( ) 2cos sinx
2 2 2 ln 2sin osx+1 2
2sin osx+1 2sin osx+1
x dx dx
I dx x x c J C
x c x c
+
+ + +
Vi :
2sin osx+1
dx
J
x c
.
PHNG PHP CHUNG
Ta thc hin theo cc bc sau :
Bc 1 : Bin i :
( ) ( ) ( )
2 2 2 2
1 1 1 2 2
sin x+b sinxcosx+c os Asinx+Bcosx sinx+b osx sin os a c x a c C x c x + +
Bc 2 : Khi :
( ) ( ) ( )
( )
2 2
2 2
2 2 2 2
Asinx+Bcosx sinx+b osx sin os
Asinx+Bcosx
sinx+b osx sinx+b osx
a c C x c x
dx
I C
a c a c
+ +
+
( )
2 2 2 2
2 2 2 2
cos sin cos sin ln tan
sin 2
C dx C x
A x B x A x B x C
x
a b a b
+
+ + + + +
+
+ +
Trong :
2 2
2 2 2 2
2 2 2 2
sin ; os =
b a
c
a b a b
+ +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 16
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
V d 9 : Tm h nguyn hm ca hm s :
2
4sin 1
( )
3sinx+cosx
x
f x
+
.
Gii
Bin i :
( )
( ) ( )
2 2 2 2 2
4sin 1 5sin os asinx+bcosx 3sinx+cosx sin os x x c x c x c x + + + +
( ) ( )
( )
2 2
3 sin 3 sinx. os os a c x a b c x b c c x + + + + +
.
ng nht h s hai t s :
3 5
3
3 0 1
1 2
a c
a
a b b
b c c
+
' '
+
.
Do : ( )
2 1
3sinx-cosx 3 osx-sinx- ln tan
2 2 12 3sinx+cosx
dx x
I dx c C
_
+ +
,
.
Ch : v d 4 , ta c :
2 1
ln tan
2 2 12 3sinx+cosx
dx x _
+
,
+ +
+ +
+ +
Gii
Ta c :
( )
( )
2 2 2
t anx
3tan 2tan 1 3tan 2tan 1 os
d dx
I
x x x x c x
.
t :
2
dt 1 1 1 1 1 1 1 3 3
t anx I= . ln ln
1 1 1
3 2 1 3 1 4 4 3 1
1
3 3 3
t t
t dt C
t t t t
t t
_
+
+
+ + +
,
Thay tr li :
1 3tan 3
t anx I= ln
4 3tan 1
x
t C
x
+
+
.
B. S DNG PHP BIN I LNG GIC A V CC NGUYN HM C
BN.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 17
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Bi ton 2:
Xc nh nguyn hm cc hm s lng gic bng cc php bin i lng gic
PHNG PHP CHUNG
S dng php bin i lng gic , a biu thc di du tch phn v dng quen
thuc . Cc php bin i lng gic bao gm :
Php bin i : Tch thnh tng ( Chng ta thy bi ton 1)
H bc :
2 2
1 os2x 1 os2x
os ; sin
2 2
c c
c x x
+
.
Cc k thut bin i khc .
1. S dng phng php bin i : Tch sang tng .
y chng ta s dng cc cng thc :
( ) ( ) ( )
1
. osxcosy= os x+y os x-y
2
a c c c +
b.
( ) ( ) cos x-y os x+y
sinxsiny=
2
c
c.
( ) ( ) sin x+y sin
sinxcosy=
2
x y +
d.
( ) ( ) sin x+y sin
osxsiny=
2
x y
c
Sau s dng cng thc nguyn hm : ( ) ( )
1
os ax+b sin ax+b c dx C
a
+
.
V d 11. Tm nguyn hm ca hm s :
( ) os3xcos5x f x c
Gii
Ta bin i :
cos8x+cos2x 1 1
( ) os3xcos5x= os8x+ os2x
2 2 2
f x c c c
Khi :
1 1 1 1
( ) os8xdx+ os2xdx= sin8 sin 2
2 2 16 4
I f x dx c c x x C + +
V d 12. Tm h nguyn hm ca hm s :
( ) t anx.tan tan
3 3
f x x x
_ _
+
, ,
Gii
Ta bin i :
sinx.sin sin
3 3
( ) t anx.tan tan
3 3
osx.cos os
3 3
x x
f x x x
c x c x
_ _
+
_ _
, ,
+
_ _
, ,
+
, ,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 18
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
( )
2
1 1 1
sinx. cos2x-cos
os2x.sinx+ sinx sin3 sinx sinx
sin3 3
2 2 2
1 1 1 2 os3x
cos2x.cosx- osx os3x+cosx osx osx cos2x+cos
2 2 2 3
c x
x
c
c c c c
_
+
,
_
,
Khi :
( ) os3x sin3 1 3sin3 1 1
( ) ln os3x
os3x 3 os3x 3 os3x 3
d c x x
I f x dx dx dx c C
c c c
+
2. S dng cng thc h bc :
Ta nh li cc cng thc sau :
a.
2 2
1 os2x 1 os2x
os ; sin
2 2
c c
c x x
+
. b.
3
3sin sin3
sin
4
x x
x
c.
3
3cos os3x
os
4
x c
c x
+
d.
4 4
3 1
sin os os4x
4 4
x c x c + +
e. ( )
6 6 2
3 3 5 3
os sin 1 sin 2 1 1 os4x os4x
4 8 8 8
c x x x c c + +
V d 13. Tm h nguyn hm ca cc hm s :
a.
3
( ) sin .sin3 f x x x
b.
3 3
( ) sin . os3x+cos .sin3 f x x c x x
Gii
a. Ta c :
3 2
3sin sin3 3 1
( ) sin .sin3 sin3 sin3 .sinx- sin 3
4 4 4
x x
f x x x x x x
_
,
( ) ( )
3 1 3 1 3 1
os2x-cos4x 1 os6x os2x+ os6x- os4x-
8 8 8 8 8 8
c c c c c
.
Do :
3 1 3 1 3 1 3 1
( ) os2x+ os6x- os4x- sin 2 sin 6 sin 4
8 8 8 8 16 48 32 8
I f x dx c c c dx x x x x C
_
+ +
,
b.Ta bin i :
3 3
3sinx-sin3x os3x+3cosx
( ) sin . os3x+cos .sin3 os3x sin3
4 4
c
f x x c x x c x
_ _
+
, ,
( )
3 3
os3xsinx+sin3xcosx sin 4
4 4
c x
Do :
3 3
( ) sin 4 os4x+C
4 16
I f x dx xdx c
3. S dng nhiu php bin i khc nhau .
Trong phng php ny di hi HS cn linh hot vn dng cc cng thc lng gic .
Ngoi ra cn bit cch nh hng bin i sao cho s dng c bng nguyn hm .
V d 14. Tm h nguyn hm ca hm s :
sin3 .sin 4
( )
t anx+cot2x
x x
f x
Gii :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 19
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Ta bin i :
sin3 .sin 4 sin3 sin 4 sin3 .sin 4
( ) sin3 .sin 4 .sin 2
sinx.sin2x+cosx.cos2x osx
t anx+cot2x
osx.sin2x cosx.sin2x
x x x x x x
f x x x x
c
c
( ) [ ] ( )
1 1 1
osx-cos7x sin 2 sin 2 . osx-cos7xsin2x sin3 sinx-sin9x+sin5x
2 2 4
c x x c x +
.
Do :
( )
1 1 1 1 1
sin3 sinx-sin9x+sin5x os3x- osx+ os9x- os5x+C
4 12 4 9 5
I x dx c c c c
_
+
,
.
PHNG PHP TM NGUYN HM
BNG PHNG PHP I BIN S
Phng php i bin s c s dng kh ph bin trong vic tnh cc tch phn
bt nh . Phng php i bin s xc nh nguyn hm c hai dng da trn nh l
sau :
a/ Nu :
( ) ( ) f x F x C +
v vi u=
(x) l hm s c o hm th :
( ) ( ) f u du F u C +
b/ Nu hm s f(x) lin tc th t x=
( ) t
. Trong
( ) t
cng vi o hm ca n (
( ) ' t
l nhng hm s lin tc ) th ta c :
( ) ( ) ( ) ' ( ) ( ) f x dx f t t dt g t dt G t C + 1
]
.
T ta trnh by hai bi ton v phng php i bin s nh sau :
Bi ton 1:
S dng phng php i bin s dng 1 tnh tch phn bt nh :
( ) I f x dx
1
]
' ;
2 2
a x +
( )
tan ;
2 2
cot 0;
x a t t
x a t t
_
,
a x a x
a x a x
+
+
x=a.cos2t
( ) ( ) x a b x x=a+
( )
2
sin b a t
V d 1. Tnh tch phn bt nh
a/
( )
3
2
1
dx
x
b/
2
2 3
dx
x x + +
Gii
a/ t : x=sint ; t
; ostdt
2 2
dx c
_
,
Suy ra :
( ) ( )
( )
3 2
3 3
2 2
ostdt ostdt
tan
cos os
1 1-sin
dx c c dt
d t
t c t
x t
.
Khi :
( )
( )
3 2 2
2
sin
tan tan
1 sin 1
1
dx t x
d t t C C
t x
x
+ +
b/ V : ( )
( )
2
2
2
2 3 1 2 x x x + + + + , nn
t :
2
1
1 2 tan ; ; 2. ; tan
2 2 os 2
dt x
x t t dx t
c t
+ _
+
,
Suy ra :
( )
( )
( )
2
2 2 2 2
2
1 ostdt
.
1-sin 2 ost 2
2 3 2 tan 1 . os
1 2
dx dx dt dt c
t c
x x t c t
x
+ + +
+ +
1 ostdt ostdt
.
sint-1 sint+1 2 2
c c _
,
.
Khi :
2
1 ostdt ostdt 1 sin 1
ln
sint-1 sint+1 sin 1 2 2 2 2
2 3
dx c c t
C
t
x x
_
+
+
, + +
(*)
T :
( )
2
2
2 2
2 2
1 1 sin 2
tan tan sin 1
1 sin 2 2 3 2
x x t
t t t
t x x
+ +
+ +
. Ta tm c sint , thay
vo (*) ta tnh c I .
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 21
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
V d 2: Tnh tch phn bt nh :
2
2
1
x dx
I
x
.
Gii
V iu kin :
1 x >
, nn ta xt hai trng hp :
Vi x>1
t
2
1 2cos 2
; 0;
sin 2 4 sin 2
tdt
x t dx
t t
_
,
.
Do :
( )
2 2
2
2 3 3 3
2
2
2
2 sin os
1 2cos 2 2
sin 2 sin 2 8sin cos 1
1
sin 2 . 1
sin 2
t c t dt
x dx tdt dt
t t t t
x
t
t
+
_
,
=
2 2 2
1 1 1 2 1
cot . tan . .
4 sin os tan os
t t dt
t c t t c t
_
+ +
,
Vy :
2 2
1 2 1 1 1
cot . (cot ) tan . (tan ) . (tan ) cot tan 2ln tan
4 tan 4 2 2
I I t d t t d t d t t t t C
t
_ _
+ + + + +
, ,
2 2
1 1
1 ln 1
2 2
x x x x C +
Vi x<1 . ngh hc sinh t lm .
* Ch : Tch phn dng ny ta c th gii bng cch khc nhanh hn :
Ta c :
( )
2 2 2
2 2
2 2 2 2 2
1 1 1
1 1 1
1 1 1 1 1
x x x dx dx
x I x dx J K
x x x x x
+
+ + +
Vi : J
( )
2
2 2 2
2
1 1 1
1
x
x dx x x dx x x I a
x
Tch phn :
2 2 2
2
ln 1 1 ln 1
1
dx
K x x I x x I x x
x
+ + +
2 2 2 2
1 1
2 1 ln 1 1 ln 1
2 2
I x x x x I x x x x C + + + + +
V d 3. Tnh tch phn bt nh :
( )
3
2
1
dx
I
x
Gii
t :
2
tan ; ;
2 2 os
dt
x t t dx
c t
_
,
Suy ra :
( ) ( )
2
3 3
2 2
1
. ostdt
os
1 1 tan
dx dt
c
c t
x t
+ +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 22
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Khi :
( )
3 2
2
ostdt sin
1
1
dx x
I c t C C
x
x
+ +
+
+
Ch :
1. S d trong v d trn c kt qu nh vy v :
2 2
2
2
1
ost= ;sin
1+x 1
; ost>0 cos ost;sint=tant.cost=
2 2
1
x
c t
x
x
t c t c
x
+
'
_
, +
.
Bi ton 2: S dng phng php i bin s dng 2 tnh tch phn :
( ) I f x dx
.
PHNG PHP CHUNG.
Ta thc hin theo cc bc sau :
Bc 1: Chn t=
( ) x
. Trong
( ) x
l hm s m ta chn thch hp .
Bc 2: Tnh vi phn hai v :
( ) ' dt t dt
.
Bc 3: Biu th :
( ) ( ) ( ) ' ( ) f x dx f t t dt g t dt 1
]
.
Bc 4: Khi :
( ) ( ) ( ) I f x dx g t dt G t C +
* Ch : Ta c mt s du hiu i bin thng gp :
Du hiu Cch chn
Hm s mu s c t l mu s
Hm s :
( )
( )
; f x x t= ( ) x
Hm ( )
.sinx+b.cosx
.sinx+d.cosx+e
a
f x
c
x
tan ; os 0
2 2
x
t c
_
,
Hm
( )
( ) ( )
1
f x
x a x b
+ +
Vi : x+a>0 v x+b>0 : t :
t x a x b + + +
Vi x+a<0 v x+b<0 ,
t : t x a x b +
V d 4. Tnh tch phn bt nh sau : ( )
8
2 2
2 3 I x x dx
Gii
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 23
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t : ( ) ( )
8
2 2 2 8 8 9
2
6
2 1
2 3 2 3 2
2
3 3
3
dt xdx
t
t x x x t t t
t
x
_
'
.
Vy : ( ) ( ) ( ) ( )
8 9 10
2 2 8 9 9 10 2 2
1 2 1 2 1
2 3 2 2 3 2 3
3 27 30 27 30
I x x dx t dt t dt t t C x x C + +
V d 5 : Tnh tch phn bt nh :
3
1
x dx
x
Gii
t : t=
( ) ( )
( )
3
2
2 2
2 4 6
1 2
1
1 2 1 2 3
2 1
t tdt
x t x dx
x t t t dt
t dx tdt x
+
'
.
Vy : ( )
3
2 4 6 3 5 7
4 6 2
2 4 6 2 2
3 5 7 1
x dx
t t t dt t t t t C
x
+ + + + +
( ) ( ) ( )
2 3 4 6 2
2 1 1 1 1 1 1 1
3 5 7
x x x x x x x C + + +
V d 6: Tnh tch phn bt nh :
( )
2
5 2
3
1 2 x x dx
Gii
t : t= ( ) ( )
3
2 3 2 2 2
3
1 3
1 2 1 2 2
2 2
t
x t x x xdx t dt
Do : ( ) ( )
3
2
5 2 2 2 7 4
3
1 3 3
1 2 .
2 4 8
t
x x dx t t dt t t dt
_
,
Vy : ( ) ( ) ( )
2
5 2 7 4 8 5 6 3 2
3
3 3 1 1 3
1 2 5 8
8 8 8 5 320
x x dx t t dt t t t t t C
_
+
,
= ( ) ( ) ( )
2 2
2 2 2
3
3
5 1 2 8 1 2 1 2
320
x x x C
1
+
1
]
V d 7: Tnh tch phn bt nh :
3
sin osx I x c dx
.
Gii
t : t=
2
osx osx 2tdt=-sinxdx c t c .
Do : ( ) ( ) ( )
3 2 4 6 2
sin osx 1 os osx sinxdx= t 1 2 2 x c dx c x c t tdt t t dt
.
Vy : ( )
3 6 2 7 3 3
2 2 2 1
sin osx 2 os osx osx osx+C
7 3 7 2
I x c dx t t dt t t C c x c c c +
V d 8: Tnh tch phn bt nh :
3
2
osx.sin
1 sin
c x
I dx
x
Suy ra :
( )
3 2
2 2
1 osx.sin 1 sin .2sin . osx.dx 1 1 1
1
1 sin 2 1 sin 2 2
t dt c x x x c
dx dt
x x t t
_
+ +
,
.
Vy : ( ) ( )
3
2 2
2
osx.sin 1 1 1 1
1 ln 1 sin ln 1 sin
1 sin 2 2 2
c x
I dx dt t t C x x C
x t
_
1
+ + + +
]
+
,
V d 9: Tnh tch phn bt nh :
2
8
os
sin
c x
I dx
x
Gii
V :
( ) ( ) ( )
2
2 2 2 2 2 2
2
8 8 8
os os sin 1 sin 1 sin sin
os
sin sin sin
c x c x x x x x
c x
x x x
+ +
t : t =
2
2 2
2
1
sin
cot
1
1 cot 1
sin
dt dx
x
x
x t
x
'
+ +
Suy ra : ( ) ( )
2
2 2
2 2 2 2 2
8 6 2
os 1 1
cot cot 1 cot . 1
sin sin sin
c x
dx x dx x x dx t t dt
x x x
_ 1
+ +
1
, ]
Vy : ( )
2
2 4 6 3 5 7
8
os 1 2 1
2
sin 3 5 7
c x
I dx t t t dt t t t C
x
_
+ + + + +
,
. Thay : t= cotx vo .
V d 10 : Tnh tch phn bt nh :
( )
2
0
dx
I a
x a
+
Gii
t :
( )
2
2
2 2 2 2
1
x x a dx
x tdx dt dx
t x x a dt dx
t
x a x a x a x a
+ +
+ + +
+ + + +
Vy :
2
2
ln ln
dx dt
I t C x x a C
t
x a
+ + + +
+
V d 11: Tnh tch phn bt nh :
( ) ( ) 1 2
dx
I
x x
+ +
Gii
a. xt hai trng hp :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 25
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vi :
1 0
1.
2 0
x
x
x
+ >
>
'
+ >
t : 1 2 t x x + + +
Suy ra :
( ) ( ) ( ) ( )
1 1 1 1 2
2 2 1 2 1 2 1 2
tdx dt dx
dt dx
t x x x x x x
_
+
+ + + + + + ,
Vy :
( ) ( )
2 2ln 2ln 1 2
1 2
dx dt
I t C x x C
t
x x
+ + + + +
+ +
Vi :
1 0
2.
2 0
x
x
x
+ <
<
'
+ <
t t = ( ) ( ) 1 2 x x + + +
Suy ra :
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
1 1 1 1 2
2 2
1 2 1 2 1 2
tdx dt dx
dt dx
t
x x x x x x
_
+
+ + + + + +
,
Vy :
( ) ( )
2 2ln 2ln 1 2
1 2
dx dt
I t C x x C
t
x x
+ + + + +
+ +
BI TP CHO HAI PHNG PHP : PHN TCH V I BIN S
Bi 1 : Tm h nguyn hm ca cc hm s sau
a/ ( )
9
2
1 x x dx
b/
3 2
2
2 6 9 9
3 2
x x x
dx
x x
+ +
+
c/
( )
2
3
3 1
x
dx
x +
d/
( )
2
3
2
x x
dx
x
Bi 2: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
2
2
1
x
dx
x x +
b/
2
4
1
1
x
dx
x
+
c/
5
3
os
sinx
c x
dx
d/
3
sinx+cosx
sinx-cosx
dx
Bi 3: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
4
sin
dx
x
b/
1
sinx.sin x+
6
dx
_
,
c/
1
sinxcos x+
4
dx
_
,
d/
1
os x- os
6 3
dx
c c x
_ _
, ,
Bi 4: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
2 4
sin cos x xdx
b/
2 3
sin cos x xdx
c/
4 5
sin cos x xdx
d/
4
tan xdx
b/
4
sin cos
dx
x x
c/
3
2
sin
1 os
x
dx
c x +
d/
( )
3
2
8
4
x dx
x
Bi 6: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/.
4 2
3 2
xdx
x x +
b/
( )
2
10
1
dx
x x +
c/
5
6 3
2
x dx
x x
d/
( )
2
2 5
3 2 1
x
dx
x x
+
Bi 7: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
sin 2 sinx
1 3cos
x
dx
x
+
+
b/
1 3ln ln x x
dx
x
+
c/
2 2
sin 2
os 4sin
x
dx
c x x +
d/
1 sin 2 cos 2
cos sin
x x
dx
x x
+ +
+
Bi 8: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
2 2
sin 2
sin 2cos
x
dx
x x +
b/
4 4
sin cos
sin cos 1
x x
dx
x x
+ +
c/
sinx+7cosx+6
4sin 5cos 5
dx
x x + +
d/
3 3
3
sin sinx
sin tan
x
dx
x x
Bi 9: Tm h nguyn hm ca cc hm s sau:
a/
1
1 sinx+cosx
dx
+
b/
2 2 2 2
sinxcosx
os sin
dx
a c x b x
c/
osx+sinxcosx
2 sinx
c
dx
+
d/
2
sinxdx
cosx sin 1 x +
LUYN TP TI LP
Tm nguyn hm cc hm s sau :
1.
1
0
2x 9
dx
x 3
+
+
2.
1
2
0
3
dx
x 4x 5
3.
2
2
1
5
dx
x 6x 9 +
4.
4
2
1
1
dx
x (x 1) +
5.
1
2
0
x 3
dx
(x 1)(x 3x 2)
+ + +
6.
1
4 2
0
1
dx
(x 4x 3) + +
7.
2 1
0
x 3x 2
dx
x 3
+ +
+
9.
2 1
2
0
x
dx
4 x
10.
1
2
0
x
dx
4 x
12.
3 2
2
1
3x
dx
x 2x 1 + +
13 .
1
3 2
0
4x 1
dx
x 2x x 2
+ + +
14.
dx
x
x x x
I
+
+ + +
2
0
2
2 3
4
9 4 2
15.
( )
1
2
0
x x 1
dx
x 4
16.
1 2
2
0
x 3x 10
dx
x 2x 9
+ +
+ +
17.
2
1
dx
x 1
+
+
1 4
0
x
18.
2 2
2
1
x
dx
x 7x 12 +
19.f(x)=
4
6
x 1
dx
x 1
+
+
20.
1 2
4
1/ 2
1 x
dx
1 x
+
+
.
PHNG PHP CHUNG
Ta thc hin theo cc bc sau :
Bc 1: Ta bin i tch phn ban u v dng :
1 2
( ) ( ). ( ) I f x dx f x f x dx
Bc 2: t :
1
1
2 2
' ( )
( )
( ) ( )
du f x dx
u f x
v f x dx dv f x
' '
Bc 3: Khi :
. . . u dv u v v du
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 28
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
V d 1: Tnh tch phn bt nh :
( )
2
2
.ln 1
1
x x x
I dx
x
+ +
Gii
Vit li : ( )
2
2
ln 1 .
1
xdx
I x x
x
+ +
+
.
t :
( )
2
2
2 2
2
2
1
ln 1
1
1 1
1
1
x
u x x
dx
x
du
xdx
x x x
dv
x
v x
+
+ +
' '
+ + +
+
+
Khi : ( ) ( )
2 2 2 2
. 1ln 1 1ln 1 I u dv x x x dx x x x x C + + + + + + +
V d 2: Tnh tch phn bt nh :
( )
2
ln osx
os
c
I dx
c x
Gii
Ta vit li : ( )
2
ln osx .
os
dx
I c
c x
t :
( )
( )
2
2
2
sinx
ln osx t anx
cosx
. t anx.ln cosx tan
v= t anx
os
os
u c du
I u dv xdx
dx
dx
dv
c x
c x
+
' '
.
Khi :
( ) ( )
2
1
t anx.ln cosx 1 t anx.ln cosx t anx-x+C
os
I dx
c x
_
+ +
,
. Vi P(x) l mt a thc .
PHNG PHP CHUNG
Ta la chn mt trong hai cch sau :
Cch 1: S dng tch phn tng phn , thc hin theo cc bc sau :
+/ Bc 1: t :
'( )
( )
1
osax
sinaxdx
cosaxdx 1
sin
a
du P x dx
u P x
c
a
dv v
ax
' '
+/ Bc 2: Thay vo cng thc tch phn tng phn :
+/ Bc 3: Tip tc th tc nh trn ta s kh c bc ca a thc .
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 29
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Cch 2: ( S dng phng php h s bt nh ) . Ta thc hin theo cc bc sau :
+/ Bc 1: Ta c :
( ) ( ) osaxdx=A(x)sinax+B(x)cosax+C 1 I P x c
Gii
Ta c :
( )
2
1 os2x 1 1 1 1
cos 2 1
2 2 2 4 2
c
I x dx xdx x xdx x J
_
,
Tnh :
cos 2 J x xdx
t :
1 1
sin 2 sin 2 sin 2 os2x+C
1
os2xdx 2 2 2 4 sin 2
2
du dx
u x
x x
J x xdx x c
dv c v x
+
' '
Thay vo (1) :
2 2
1 1 1 1 1
sin 2 os2x sin 2 os2x
4 2 2 4 4 2
x
I x x c x x x c C
_ _
+ +
, ,
V d 4: Tnh tch phn bt nh : ( )
3 2
2 3 sinx I x x x dx +
Gii
Theo nhn xt trn , ta s dng phng php h s bt nh
Ta c :
( ) ( ) ( )
3 2 3 2 3 2
1 1 1 1 2 2 2 2
2 3 sinx osx+ sinx I x x x dx a x b x c x d c a x b x c x d + + + + + + +
(1)
Ly o hm hai v ca (1)
( ) ( ) ( )
3 2 3 2
2 1 2 1 2 1 2
2 3 sinx= a 3 2 osx x x x x a b x b c x c d c 1 + + + + + + +
]
( ) ( ) ( )
3 2
1 2 1 2 1 2 1
- a 3 2 sinx 2 x a b x b c x c d 1 +
]
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 30
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
ng nht thc ta c :
2 2 1 2
1 2 2 1 1 2
1 2 2 1 1 2
1 2 2 1 1 2
0 1 1; 0
3 0 3 1 1; 3
2 0 2 2 4; 2
0 3 1; 4
a a a a
a b a b b b
b c b c c c
c d c d d d
+
' ' '
+
+ +
Khi : ( ) ( )
3 2 2
4 1 osx+ 3x 2 4 sinx+C I x x x c x + + + +
.
* C nhn xt g khi gii bng cch ly tch phn tng phn ba ln ( Do y l a
thc bc ba ).
t :
( )
( ) ( )
2 3 2
3 2 2
3 2 2 2 3
osx 2 3 3 2 2 osxdx
sinxdx
osx
du x x dx u x x x
I c x x x x x c
dv
v c
+ +
+ + +
' '
(1
)
Tnh :J= ( )
2
3 2 2 osxdx x x c +
t :
( )
( ) ( ) ( )
2
1 2 1
1 1
6 2 3 2 2
sinx 3 2 2 6 2 sinxdx 2
osxdx sinx
du x dx u x x
J x x x
dv c v
+
+
' '
Tnh : K=
( ) 6 2 sinxdx x
t :
( ) ( )
2 2
2 2
6 2 6
osx 6x-2 6 osxdx= osx 6x-2 6sin
sinxdx osx
u x du dx
K c c c x
dv v c
+ +
' '
Thay cc kt qu tm c ln lt vo (2) v (1) ta tnh c I
J= ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 2
sinx 3 2 2 osx 6x-2 6sin sinx 3 2 4 6 2 osx x x c x x x x c + + +
I= ( ) ( ) ( )
3 2 2
osx 2 3 sinx 3 2 4 6 2 osx c x x x x x x c
1
+ + +
]
( ) ( )
3 2 2
4 1 osx+ 3x 2 4 sinx+C I x x x c x + + + +
- Nh vy vn t ra l : Em no thy cch no d hiu v khng b nhm ln ,
th chn cch , khng nht thit l di hay ngn , quan trng nht l kt qu phi chnh
xc .
Bi ton 3: Tnh tch phn bt nh :
ax
ax
sin
osbxdx
I e bxdx
I e c
. ( Vi a, b
0
)
PHNG PHP CHUNG
S dng phng php tch phn tng phn , theo cc bc sau :
Bc 1: t
ax
ax
ax
ax
sin bxdx
osbx
1
v= e
dv=e
a
cos b sin
1
du b
u c
dx
du b xdx u bx
dv e dx
v e
a
'
'
'
'
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 31
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Bc 2: Thay vo cng thc tch phn tng phn
Ch : Ring i vi dng tch phn ny bao gi cng phi ly tch phn tng
phn hai ln .
V d 5: Tnh tch phn bt nh sau :
2 2
sin
x
I e xdx
Gii
Ta c :
( )
2 2 2 2 2 2
1 os2x 1 1 1 1
sin os2xdx 1
2 2 2 4 2
x x x x x
c
I e xdx e dx e dx e c e J
_
,
Tnh tch phn J=
2
os2xdx
x
e c
.
t :
( )
2 2 2
2 2x
2sin 2
os2x
1 1
os2x+ sin 2 os2x+K 2
1
2 2 dv=e
2
x x x
x
du xdx
u c
J e c e xdx e c
v e dx
' '
.
t :
( )
1
1
2 2 2
2 2
1 1
2cos 2
sin 2
1 1
sin 2 os2xdx sin 2 3
1
2 2
2
x x x
x x
du xdx
u x
K e x e c e x J
v e dv e dx
' '
T (2) v (3) ta c h :
( )
2
2
2
1
os2x
1
2
sin 2 os2x
1 4
sin 2x
2
x
x
x
J K e c
J e x c
J K e
+
'
Thay vo (1) ta c : I=
( ) ( )
2 2 2
1 1 1 1 1
. sin 2 os2x 1 sin 2 os2x
4 2 4 4 2
x x x
e e x c e x c C
_
+ + +
,
Bi ton 4: Tnh tch phn bt nh :
ax
( ) I P x e dx
' '
Bc 2: Khi :
ax ax
1 1
( ) '( ) I e P x P x e dx
a a
Gii
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 32
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
3 3 3 3
3 3
1 1 1 1
1
3 3 3 9
3
x x x x
x x
du dx
u x
I xe e dx xe e C
v e dv e dx
+
' '
Gii
t :
( )
2
2 2 2 2 2
2 2
2
1 1
. 1
1
2 2
2
x x x
x x
du xdx
u x
I x e x e dx x e J
v e dv e dx
' '
.
t :
1
1
2 2 2 2
2 2
1 1
1 1 1 1
1
2 2 2 4
2
x x x x
x x
du dx
u x
J xe e dx xe e
v e dv e dx
' '
Thay vo (1) ta c : I= ( )
2 2 2 2 2 2
1 1 1 1
2 2 1
2 2 4 4
x x x x
x e xe e C e x x C
_
+ + +
,
* Ch :
Qua hai v d 6 v 7 ta thy s ln ly tch phn tng phn bng vi s bc ca a thc
P(x) . Ngha l : s bc ca P(x) cng cao th s ln ly tch phn tng phn cng nhiu .
Bi ton 5: Tnh tch phn bt nh :
( ) ln I P x xdx
' '
Bc 2: Thay vo cng thc tch phn tng phn , ta c mt tch phn quen
thuc m c th tinh c bng hai phng php bit .
Gii
t :
( )
2
3 2
ln
2 1
3
dx
du
u x
x
dv x x dx
v x x
' '
b/
2
sinxdx x
c/
cos x xdx
d/ ( )
2
1 t anx+tan
x
e x dx +
b/
2
ln x
dx
x
_
,
c/
2
os3xdx
x
e c
d/
( ) sin ln x dx
b/ ( )
2
. 0 x b dx b +
c/
3
ln x xdx
d/
2
2
log x xdx
b/
2
os
x
dx
c x
c/
2
4 8 x x dx +
d/
( ) 1 sinx
1 osx
x
e
dx
c
+
+
c/
2
1 1
ln
1 1
x
dx
x x
+
d/
2 3x
x e dx
b/
2
os3xdx
x
e c
c/
3
sin xdx
d/
( )
2
ln 1 x
dx
x
+
TCH PHN XC NH
I. TCH PHN S DNG BNG NGUYN HM
Bi 1. Tnh cc tch phn sau :
( )
2
2
1
. 2 1 a x x dx + +
2
2 3 1
1
3
.
x
b x e dx
x
+
_
+ +
,
2
2
1
1
.
x
c dx
x
( )
2
4
1
2
2
4
.
x
e dx
x
2
2
1
1 1
.
e
f x x dx
x x
_
+ + +
,
( ) ( )
2
1
. 1 1 g x x x dx + +
( )
2
2 3
1
. h x x x x dx + +
( )
4
3 4
1
. 2 4 i x x x dx +
2 2
3
1
2
.
x x
k dx
x
2
1
2 5 7
.
e
x x
l dx
x
+
8
3 2
1
1
. 4
3
m x dx
x
_
GII
( )
2
2 3 2
1
2
1 8 1 19
. 2 1 4 2 1 1
1 3 3 3 3
a x x dx x x x
_ _ _
+ + + + + + + +
, , ,
2
2 7 4
2 3 1 3 3 1 7 4
1 1
3 1 1 8 1 1 7 3
. 3ln 3ln 2 3ln 2
3 3 3 3 3 3 3
x x
e e
b x e dx x x e e e
x
+ +
_ _ _ _
+ + + + + + + + +
, , , ,
2
2 2
2 2
1 1 1
1 1 1 1 1 1
. ln ln 2 1 ln 2
2 2
x
c dx dx x
x x x x
_ _
+ +
, ,
( )
( )
2
2 2
2
2
2 2
1
1 1
2
1 1 1 1 1
. ln 2 ln 6 ln3 ln 2
2 2 2 2 2 2 2
d x
x
d dx x
x x
+
+
+ +
( )
2
4 1
1 1 1 8 4
6 2 7 3
2 2 2
2 2 2 2
4
8 16 16 1
. 8 4 16ln
7
x
x x
e dx dx x x dx x x x
x x x
+
+ + _ _
+ + + +
, ,
3
2 2 3 2
2
1 1
1 1 1 1 1 2
. ln
3 3 3
e
e
e
f x x dx x x x e
x x x e
_ _
+ + + + + + +
, ,
( ) ( ) ( )
2
2 2 5
3
2
1 1
1
2 8 2 3
. 1 1 1
5 5
g x x x dx x dx x x
_ +
+ + + +
,
( )
2
2 2 1 4 3 5 3
2 2 3 3
3 3 2 2
1 1
1
1 2 3 71 8 2 9 3
.
3 5 4 60 5 4
h x x x x dx x x x dx x x x
_ _
+ + + + + + + +
, ,
( )
4
4 4 1 4 1 1 3 5
3 4 3 3 2 4 2 4
1 1
1
2 3 16
. 2 4 2 4 2.
3 4 5
i x x x dx x x x dx x x x
_ _
+ + +
, ,
2
2 2 2
3 2
1 11
2 1 2 2
. ln ln 2 3
x x
k dx dx x
x x x x
_ _
+
, ,
( )
2
1
1 1
2 5 7 2 5
. 7 4 5ln 7 4 7 8
e e
e
x x
l dx dx x x x e e
x x x
+ _
+ + +
,
8 8 2 1
2
3 3
3 2
1 1
1 1 1
. 4 4 2 125
3 3
3
m x dx x x dx x x
x
_ _ _
, , ,
Bi 2. Tnh cc tch phn sau
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 35
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
2
1
. 1 a x dx +
5
2
.
2 2
dx
b
x x +
( )
2
2 3
1
. c x x x x dx + +
2
2
0
.
1
xdx
d
x
2 2
3 3
0
.
x
e dx
x
4
2
0
. 9 f x x dx +
GII
( ) ( ) ( )
( )
2 2
1 3
2
2 2
1
1 1
2 2
. 1 1 1 1 3 3 2 2
3 3
a x dx x d x x + + + +
( )
( ) ( )
( )
5
5 5
3 3
2 2
2 2 2
1 1 2 1
. 2 2 2 2 7 7 3 3 8
4 4 3 6 2 2
dx
b x x dx x x
x x
1
+ + + + +
1
+ ]
( )
2
2 2 1 4 3 5
2 2 3 3 3
3 3 2 2
1 1
1
1 2 3 7 7 8 2 3
. 2
3 5 4 3 20 5 2
c x x x x dx x x x dx x x x
_ _
+ + + + + + + +
, ,
( ) ( )
1 1
1
2 2
2
0
0 0
. 1 1 1
1
xdx
d d x x
x
( ) ( )
2 2 2 3
22
3 3 3 3 3 3
3 3
0
0 0
1 9 1
. 1 1 1
2 2
1
x
e dx x d x x
x
+ + +
+
( )
( ) ( )
4 4
34
2 2 2 2
0
0 0
1 2
. 9 9 9 9
3 3
f x x dx x d x x + + + +
Bi 3. Tnh cc tch phn sau
0
. sin 2
6
a x dx
_
+
,
( )
2
3
. 2sin 3cos b x x x dx
+ +
( )
6
0
. sin3 os2x c x c dx
4
2
0
t anx
.
cos
d dx
x
3
2
4
. 3tan e xdx
( )
4
2
6
. 2cot 5 f x dx
2
0
.
1 sinx
dx
g
2
0
1 osx
.
1+cosx
c
h dx
2
2 2
0
. sin cos i x xdx
( )
3
6
. t anx-cotx k dx
2
2
sin
4
.
sin
4
x
l dx
x
,
_
+
,
3
4
0
. os m c xdx
GII
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 36
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
0 0
1 1
. sin 2 os 2 3 3 0
6 2 6 2
a x dx c x
_ _
+ +
, ,
( )
2 2
2
2
3
3
1 3 3
. 2sin 3cos 2cos 3sin 6
2 2 18
b x x x dx x x x
_
+ + + + +
,
( )
6
6
0 0
1 1 2 3
. sin3 os2x os3x+ sin 2
3 2 4
c x c dx c x
+ _
+
,
( ) ( ) ( )
4 4
1 3
2 2 4
2 0
0 0
t anx 2 2
. t anx t anx t anx
cos 3 3
d dx d
x
( )
3 3
2
3
2
4
4 4
1
. 3tan 3 1 3 t anx-x 3 3 3
os 4
e xdx dx
c x
_
,
( ) ( )
4 4 4
2
4
2 2
6
6 6 6
1 2
. 2cot 5 2 1 5 3 3 cot 3 1
sin sin 4
f x dx dx dx x x
x x
_ _ _
+ + +
, , ,
2
2 2
2
0 0
0
1 2
. = . tan 1
x
1 sinx 2
x
1 t an
1 t an
2
2
dx x
g d
_
_
+
,
_
+
+
,
,
2
2 2 2
2
2 2
0 0 0 0
2sin
1 osx 1 4
2
. 1 2tan
1+cosx 2 2
2cos os
2 2
x
c x
h dx dx dx x
x x
c
_
_
,
,
2 2 2
2
2 2 2
0 0 0 0
1 1 1 os4x 1 1 1 1
. sin cos sin 2 sin 4
4 4 2 8 4 8 2 4
c
i x xdx xdx dx x x
_ _ _
+
, , ,
( )
( )
3 3 3
3
6
6 6 6
sin 2 2 os2x
. t anx-cotx ln sin 2 0
sin 2 sin 2
d x c
k dx dx x
x x
( )
2 2 2
2
2
2 2 2
sin
osx+sinx osx-sinx 4
. ln osx+sinx ln 2
osx+sinx osx+sinx
sin
4
x
d c c
l dx dx c
c c
x
_
,
_
,
+
,
( ) ( )
3 4
4
4
0 0 0
1 1 1 1 3 1 1
. os 3 4cos 2 os4x 3 2sin 2 sin 4 2 3 7
8 8 4 8 4 4 32
m c xdx x c dx x x x
_ _
+ + + + + +
, ,
Bi 4. Tnh cc tch phn sau :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 37
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
1 1 2
1
0
0 0
1
. ln ln
2
x x
x x
x x
x x x x
d e e
e e e
a dx e e
e e e e e
+
+
+
+ +
( )
( )
2
2 2 2
2
1 1 1 1
1
ln 1
. ln ln ln 2 ln 2
ln ln ln
x
d x x x
x
b dx dx x x
x x x x x x x
+
+ +
+ +
+ + +
( ) ( )
( ) ( )
1 1 1 2
1
0
0 0 0
2 2
4
. 2 2 3
2 2
x x
x
x x
x x
e e
e
c dx dx e dx e x e
e e
+
+ +
( )
ln2 ln2
ln2
0
0 0
1
. ln 1 ln3 ln 2
1 1
x
x
x
x x
d e
e
d dx e
e e
+
+
+ +
( )
2 2
2
2
1
1 1
1
. 1 ln ln 2
x
x x x
e
e e dx e dx e x e e
x x
_
_
,
,
1
1 1
0 0
0
. 1
2 2 2 2
x x
x
x
e e e e
f dx dx
1
_ _
1
, ,
1
]
( ) ( )
2 2
osx osx osx
2
0
0 0
. sinxdx=- osx 1
c c c
g e e d c e e
( ) ( ) ( )
4 4
4
2
1
1 1
. 2 2 2
x
x x
e
h dx d e e e e
x
( ) ( ) ( )
( )
1 3
2 2
1
1 1
1 ln 2 2
. 1 ln ln 1 1 ln 2 2 1
3 3
e e
e x
i dx x d x x
x
+
+ + +
( ) ( )
2
1
1 1
ln 1 1
. ln ln ln
2 2
e e
e
x
k dx xd x x
x
( )
( )
2 2
1
1
0
0
1 1
. 1
2 2
x x
l xe dx e e
( )
( )
1 1 1
1
0
0 0 0
1
1 2
. 1 ln 1 1 ln 1 ln 2 1 ln
1 1 1 1
x x
x
x
x x x
e e
e
m dx dx dx x e e
e e e e
+
_
+ + + +
+ + + +
,
II. TCH PHN BNG PHNG PHP I BIN S
1. Dng 1.( t n ph )
Bi 1. Tnh cc tch phn sau
( ) ( )
1
1 1
19
19 20 21
0 0 0
1 1 1 1 1
. 1 1
20 21 20 21 420
a x x dx x x dx x x
_
,
( )
1 3
3
2
0
.
1
x
b dx
x +
. t :
( )
( )
2
1 2 2
2
3 3 2
2
1 0 1
1 1 1 1 1 7
1 2
2 2 2 16
1
t x xdx
t x dt xdx dt
t t t
x
_
+ +
,
+
1 1 5 4
2 2
0 0
.
1 1
x x xdx
c dx
x x
+ +
. t :
( )
2 2
2 2
2 2
2
1 1 1
1 2 ; 1.
1
1 1 1 1 2ln 2 1
2 2 ln
2 2 2 2 4
x t dt xdx x t
t dt
t dt t t t
t t
+
_ _
+ +
, ,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 38
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
1
0
.
2 1
xdx
d
x +
. t :
2
1 1
2 1 . 1 1; 1 3
2 2 1
t
t x dt dx x x t x t
x
+
+
Do :
( )
2 3
1 3
3
1 0 1
1
1 1 1
.
2 2 3 3 2 1
t
xdx
d dt t t
x
_
+ ,
1
2
0
. 1 e x x dx
. t :
2 2 2
1 1 ; 0 1; 1 0 t x x t xdx tdt x t x t
Do :
1
1 0 1
2 2 2 3
0 0 1 0
1 1
. 1
3 3
e x x dx t dt t dt t
_
,
1
3 2
0
. 1 f x x dx
. t :
2 2 2
1 1 ; 0 1; 1 0 t x x t xdx tdt x t x t
Vy : ( ) ( )
1
1 1 0 1
3 2 2 2 2 3 2 4
0 0 0 1 0
1 1 1
1 1 1
2 4 4
x x dx x x xdx t tdt t t dt t t
_
,
2 3 2 3
2 2 2
5 5
.
4 4
dx xdx
g
x x x x
+ +
. t :
2 2 2
4 4; ; 5 3; 2 3 4 t x x t xdx tdt x t x t +
Vy :
( )
4
2 3 4 4
2
2 2
3 3 3 5
1 1 1 1 1 1 3 2 1 9
ln ln ln ln
2 1 1 2 1 2 5 3 2 10 1
4
xdx tdt t
dt
t t t t t
x x
_ _
+ + , ,
+
3 5 3
2
0
2
.
1
x x
h dx
x
+
+
. t :
2 2 2
1 1; . 0 1; 3 2 t x x t xdx tdt x t x t +
Vy :
( ) ( ) ( )
2 2 2 2 2
3 3 2 2 5 3
3 4
2 2
0 0 1 1 1
2 1 1
2 1 1 15
ln ln 2
4 4
1 1
x x xdx t t
x x
dx dt t dt t t
t t
x x
+ +
+ _ _
, , + +
( )
ln2 ln2
ln2
0
0 0
1
. ln 1 ln3 ln 2
1 1
x
x
x
x x
d e
e
i dx e
e e
+
+
+ +
( )
( ) ( ) ( )
ln3
ln3 ln3 1 1
2 2
3
0 0 0
. 1 1 2 1 4 2 2
1
x
x x x
x
e dx
k e d e e
e
1
+ + +
1
]
+
1
2 ln
.
2
e
x
l dx
x
+
. t :
2
2 ln 2 ln ; 2 ; 1 2, 3
dx
t x t x tdt x t x e t
x
+
Vy :
3
3
3
2 1 2
2 ln 1 3 3 2 2
.
2 3 3
e
x
dx t tdt t
x
+ _
,
1
1 3ln
. ln
e
x
m xdx
x
+
. t :
2
3
1 3ln 1 3ln ; 2 ; 1 1; 2
dx
t x t x tdt x t x e t
x
+
Vy :
( )
2
2 2 2
4 2 5 3
1 1 1 1 1
1 3ln 1 2 2 2 1 1 116
ln ln . 1 3ln .
3 3 9 9 5 3 135
e e
x dx t
xdx x x t tdt t t dt t t
x x
+ _
+
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 39
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
2
2 2
0
sin 2
.
os 4sin
x
n dx
c x x
. t :
2 2 2 2 2
os 4sin os 4sin ; 2 3sin 2 ; 0
0; 2
2
t c x x t c x x tdt xdx x
x x t
+ +
Vy :
2
2 2 2
2 2
0 0 0 1
sin 2 2 1 2 2 4
.
3 3 3 3
os 4sin
x
dx tdt dt t
t
c x x
_
, +
3 2
2
0
osxsin
.
1 sin
c x
o dx
x
. t :
2 2
1 sin sin 2 ;sin 1; 0 1; 2
2
t x dt xdx x t x t x t
+
Vy :
( )
( )
2
2 2 3 2 2 2
2 2
0 0 1 1 1
1 osxsin 1 sin .sin 2 1 1 1 1 1 ln 2
1 ln
1 sin 2 1 sin 2 2 2 2
t dt c x x xdx
dx dt t t
x x t t
_
+ +
,
6
2 2
0
sin 2
.
2sin os
xdx
p
x c x
. t :
2 2
5
2sin os sin 2 ; 0 1;
6 4
t x c x dt xdx x t x t
+
Vy :
5
6 4
5
4
2 2 1
0 1
sin 2 5
ln ln
2sin os 4
xdx dt
t
x c x t
+
2.Dng 2.
Bi 2. Tnh cc tch phn sau bng phng php di bin s dng 2
1
2
2
0
.
1
dx
a
x
. t :
2 2
1
sin ostdt;x=0 t=0;x= ; 1 1 sin ost
2 6
x t dx c t x t c
.( Do
( )
1
6 6 2
6
0
2
0 0 0
ostdt
0;
6 cost 6
1
dx c
t dt t
x
1
1
]
.
1 3
2
0
.
4
x
b dx
x
t :
2
2sin 2cos ; 0 0; 1 ; 4 2cos
6
x t dx tdt x t x t x t
( )
( ) ( )
3
1 3 6 6 6
6
2 2 3
2
0 0 0 0 0
2sin .2cos 1 2
8 sin sin 8 1 os ost 8 os cos 3 3
2cos 3 3
4
t tdt x
dx t tdt c t d c c t t
t
x
_
,
2
2 2
1
. 4 c x x dx
.
t :
2
2sin 2cos ; 1 ; 2 ; 4 2cos
6 2
x t dx tdt x t x t x t
Vy :
( )
2 2 2 2
2
2 2 2 2
1
6
6 6 6
1 2 3
4 4sin .2cos .2cos 4sin 2 2 1 os4t 2 sin 4
2 3 2
x x dx t t tdt tdt c dt t t
_
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 40
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
3
2
0
.
3
dx
d
x +
t : ( )
2 2
2
1
3 tan 3 ; 0 0; 3 ; 3 3 1 tan
os 3
x t dx dt x t x t x t
c t
+ +
( )
3 3 3 3
2 2 2
0 0 0
0
3 3 3 3
3 3 3 9 os 3 1 tan
dx dt
dt t
x c t t
_
+ +
,
( ) ( )
( )
1 1
2 2 2 2
0 0
1 1
. 1
1 2 1 2
dx
e dx I J
x x x x
_
+ + + + ,
Tnh :
1
2
0
1
dx
I
x
. t :
( )
( )
2 2
2
4 4
4
0 2 2
0 0
1
tan ; 0 0, 1 ;1 1 tan
os 4
4 os 1 tan
x t dx dt x t x t x t
c t
dt
J dt dt t
c t t
+ +
+
Tnh :
1
2
0
3
dx
J
x
. t :
2
3 tan 3 . 0 0; 3
os 3
dt
x t dx x t x t
c t
Vy :
( )
1 3 3 3
2 2 2
0 0 0
0
3 3 3 3
3 3 3 9 os 3 1 tan
dx dt
I dt t
x c t t
_
+ +
,
Do : I-J=
3
4 9
1
4 2
0
f.
1
xdx
x x + +
.
t :
1 1
2
4 2 2
0 0
1 1
2 ; 0 0; 1 1
1 2 1 2
xdx dt
x t dt xdx x t x t I
x x t t
+ + + +
Tnh :
1
2
2
0
1
1 3
2 2
I dt
t
_
_
+ +
,
,
. t :
2
1 3 3
tan
2 2 2 os
t u dt du
c u
+
( )
2
2
2
1 3 3
1 tan ; 0 ; 1
2 2 4 6 3
t u t u t u
_
_
+ + +
,
,
( )
3 3 3
2 2
6
6 6
3 2 3 2 3 3
3
3 3 9
2 os 1 tan
4
I du du u
c u u
_
,
+
0
2
1
.
2 2
dx
g
x x
+ +
.
Ta c : ( )
2
2
2
2 2 1 1 1 tan ; 1 0; 0
os 4
dt
x x x x t dx x t x t
c t
+ + + + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 41
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy :
0 4 4 4
2 2 2
2 2
1 0 0 0
1 1
ost
2 2 os 1 tan
os 1 tan
2 2
dx dt dt
dt
t t c
x x c t t
c
_
+ + +
4
4
0
0
tan 1 tan 1
1 1
8 2
2 tan 2ln 2ln 2ln tan 0
2 4
tan 1 tan 1 tan 1 tan 1
2 2 2 8
t
t
d
t t t
_
+ +
_
,
+
,
2 2
3
1
1
.
x
h dx
x
t :
2
2
1
1 ost ost
2
; 1
sin sin sint
2
4
x t
c c
x dx dt x
t t
x t
.
; sin , ost>0
4 2
t t c
1
1
]
Vy :
2 2 2 2
2
3 3 2
1
3
4 4
1 ost 1 ost 1 os2t 1 1 2
. . sin 2
sint sin 2 2 2 8
1
sin
x c c c
dx dt dt t t
x t
t
+ + _
,
_
,
( )
1
3
2
0
.
1
dx
i
x +
t : ( )
3
2
2 3
0 0
1
tan ; 1
os os 1
4
x t
dt
x t dx x
c t c t x t
( )
( )
1 4 4
4
2 0
3
2
0 0 0
3
1 2
. ost sin
1
os 2
1
os
dx dt
c dt t
c t
x
c t
+
2
3
2
2
.
1
dx
k
x x
t :
2
2
2
1 ost ost 6
; ; 1
2
sin sin sint
3 3
x t
c c
x dx dt x
t t
x t
Vy :
( )
2
3 3 3
3
2
2
6 2
6 6
1 ost
1 ost
sin 3 6 6
1
.
sin sint
dx c
dt dt t
c
t
x x
t
_
,
2
2 2
2
0
.
1
x
l dx
x
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 42
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
2
x=0 t=0
sin ostdt ; 1 ost
2
x=
2 4
x t dx c x c
t
Vy :
2
2 2 2 4 4
4
2
0 0 0 0
sin 1 os2t 1 1 2
ostdt= sin 2
ost 2 2 2 8
1
x t c
dx c dt t t
c
x
_
,
( )
2 2
2
2
0 0
. 2 1 1 m x x x dx x x dx
t :
2
0
1 sin
2
1 sin ; 2 ost
ostdt
2
2
x t
x t
x t x x c
dx c
x t
( ) ( ) ( )
2 2 2
2
2
2 3
0
-
2
2 2
1 os2t 1 1 1 2
1 1 1 sin ost.costdt= os ost sin 2 os
2 2 2 3 3
c
x x dx t c c td c t t c t
+ 1 _ _
+ +
1
, , ]
III. PHNG PHP TCH PHN TNG PHN
Bi 1. Tnh cc tch phn sau
4
0
. sin 2 a x xdx
( )
2
2
0
. sin osxdx b x x c
2
2
0
. osxdx c x c
2
4
0
. os x d xc dx
3
2
4
. tan e x xdx
( )
1
2
0
. 2
x
f x e dx
ln2
0
.
x
g xe dx
1
. ln
e
h x xdx
( )
3
2
2
. ln i x x dx
2
3
0
. sin5
x
k e xdx
2
osx
0
. sin 2
c
l e xdx
3
1
. ln
e
m xdx
3 2
1
. ln
e
o x xdx
2
1
ln
.
e
e
x
p dx
x
( )
0
2 3
1
. 1
x
q x e x dx
+ +
GII
4
0
. sin 2 a x xdx
t :
4 4
4
0
0 0
1 1 1 1
sin 2 os2x os2xdx= sin 2
4 1
2 2 4 4 sin 2 os2x
0
2
u x du dx
x xdx xc c x
dv xdx v c
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 43
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( ) ( )
2 2 2
2 2 3
0 0 0
1 1
. sin osxdx cos sin osxdx=I+ sin 1
2
3 3
0
b x x c x xdx xc x I
+ + +
Ta c : ( )
2 2 2
0 0 0
cos sinx sin sinxdx= osx 1
2 2
2 2
0 0
I x xdx xd x x c
+
Thay vo (1) :
( )
2
2
0
1 2
sin osxdx 1
2 3 2 3
x x c
+ +
2
2
0
. osxdx c x c
( ) ( )
2 2 2 2 2
2 2 2
0 0 0 0 0
2 2
osxdx sinx sinx 2 sin 2 osx 2 cos osxdx
0 0
x c x d x x xdx xd c x x c
1
1
1
]
[ ]
2
2 2 sinx 2 2 0 4
0
1
1
]
2
4
0
. os x d xc dx
t :
2
1
2 . 0 0;
4 2 2
t x dt dx tdt dx x t x t
x
Vy :
( )
2
2 2 4 2 2 2
2 2 2
0 0 0 0
os x 2 ostdt= 2 sin 2 sin 4 sin sin (1)
2
2 2 2
0
xc dx t c t d t t t t tdt J J
Tnh : ( )
2 2 2
0 0 0
4 sin 4 ost 4 cos ostdt 4 0 sin 4
2 2
0 0
J t tdt td c t t c t
1 1
1
1 1
1
+ +
1 1
1
1 1
1
]
] ]
Vy thay vo (1) ta c :
2
2 4
0
os x 4
2
xc dx
3
2
4
. tan e x xdx
t : ( ) ( )
3 3
2
2
4 4
3
3
tan t anx-x t anx-x (1)
4 tan t anx-x
4
u x du dx
x xdx x dx J
dv xdx v
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 44
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Tnh ( )
( )
3 3 3 3
2
4 4 4 4
osx 1
3 3
t anx-x t anxdx- tan
osx 2
4 4
d c
dx xdx x x x
c
( )
2 2 2
1 1
3
3 ln osx 3 ln 2
4 2 3 4 4 24 2
4
c
_
+ +
,
Vy thay vo (1) th :
2 3
2
4
3 1
tan 3 ln 2
4 4 24 2
x xdx
_
+
,
( ) ( ) ( ) ( )
1 1 1
2 2 2 2 2 2
0 0 0
1 1
1 1 1 1
. 2 2 2 2
0 0 2 2 2 2
x x x x x
f x e dx x d e x e e dx e e
1 1
1 1
1 ]
]
( )
2
2
2 2
1 1 5 1
1 1
2 4 4 2 4
e
e
e e
( )
ln2 ln2 ln2
0 0 0
ln 2 ln 2
. 2ln 2 2ln 2 2 1 2ln 2 1
0 0
x x x x x
g xe dx xd e xe e dx e +
( )
2
2 2 2 2 2
1 1 1
1 1 1 1 1 1
. ln ln ln
1 1 2 2 2 2 4
e e e
e e
e
h x xdx xd x x x x dx e x
x
1 1
+
1 1
1 ] ]
2
3
0
. sin5
x
k e xdx
t :
3 3
2
3x 3
0
3
1 3 1
os5x.e os5x= (1)
2
1
5 5 5 sin5 os5x
0
5
x x
x
u e du e
I c e c J
dv xdx v c
+ +
t :
3 3
2
3
3 3
2
0
' ' 3
1 3 1
sin5 sin5 (2)
2
1
5 5 5 ' os5 ' sin5
0
5
x x
x x
u e du e
J e x e xdx e I
dv c xdx v x
T (1) v (2) ta c h :
3
2
3
2
1
1 5
10 1
5
I J
e
I
I J e
+
'
2 2
osx osx
0 0
. sin 2 2 sinx.cosxdx
c c
l e xdx e
t :
2
osx cosx osx
osx osx
0
osx sinx
2 osx 2 sinxe 2 2 2
2 2
sinx
0 0
c c
c c
u c du dx
I e c dx e e
dv e dx v e
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 45
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
3
1
. ln
e
m xdx
t :
2
3
3 2
1
3ln
ln
ln 3 ln 3 (1)
1
e
x
e
u x du dx
I x x xdx e J
x
dv dx v x
t :
2
2
1
2ln
' ln '
ln 2 ln 2 (2)
1
' '
e
x
e u x du dx
J x x xdx e K x
dv dx v x
t :
1
'' ln ''
ln 1
1 1
'' ''
e
dx
e e u x u
K x x dx e x x
dv dx v x
t :
2
4
4 2 3
3 4
1
2ln
ln
1 1 1
ln ln (1)
1 1 4 2 4 2
4
e
x
u x du dx
e
e
x
I x x x xdx J
dv x dx v x
t :
( )
4 4 4
4 3 4 4
3 4
1
' ln '
1 1 1 1 1 3 1
ln . 1
1 1 1 4 4 4 4 4 4 16 16
' '
4
e
dx
u x du
e e
e e e
x
J x x x dx x e
dv x dx v x
Thay cc kt qu vo (1) ta c :
4 4 4
1 3 1 1
4 2 16 32
e e e
I
_ +
,
2
1
ln
.
e
e
x
p dx
x
t :
2
1
2
ln
1 1 1 1 2
ln
1 1
1
e
dx
e e u x du
x
I x dx e
dx x x e x e
dv v
e e
x x
_
+
,
( )
0 0 0
2 2 3 3
1 1 1
. 1 1 (1)
x x
q x e x dx xe dx x x dx I K
+ + + + +
t :
( )
0 2
2 2 2
2 2 2 2 2
1
0 0
1 1 1 1 1 1 1 1
1 2
1
1 1 2 2 2 4 2 4 4
2
x x x
x x
u x u dx
e
I xe e dx e
e e e dv e dx v e
+ _
Vy : ( ) ( )
1 1
3 2 6 3 7 4
0 0
1
1 1 1 1 9
1 .3 3 3 3
0 7 4 7 4 28
I t t t dt t t dt t t
_ _
, ,
IV. TCH PHN CC HM S C CHA DU TR TUYT I
Bi 1. Tnh cc tch phn sau
2
0
. 2 a x dx
2
3
0
. b x x dx
2
2
0
. 2 3 c x x dx +
3
2
3
. 1 d x dx
( )
5
2
. 2 2 e x x dx
3
0
. 2 4
x
f dx
4
2
1
. 6 9 g x x dx +
3
3 2
0
. 4 4 h x x dx +
1
1
. 4 i x dx
GII
Bi 1.
2
0
. 2 a x dx
. Do : [ ] 0; 2 2 0, 2 2 x x x x <
Vy :
( )
2
2
0
2
1
2 2 4 2 2
0 2
I x dx x x
_
,
2
3
0
. b x x dx
. Do : ( )
3 2
( ) 1 0 0, 1; 1 f x x x x x x x x
[ ] [ ] ( ) 0 1; 2 ; ( ) 0 0;1 f x x f x x > <
Vy : ( ) ( )
2 1 2
3 3 2 4 4
0 1
1 2
1 1 1 1 5
0 1 2 4 4 2 2
I x x dx x x dx x x x
_
_
+ +
,
,
2
2
0
. 2 3 c x x dx +
. V : [ ] [ ]
2
( ) 2 3 0 1, 3 ( ) 0 1; 2 ; ( ) 0 0;1 f x x x x x f x x f x x + > <
( ) ( )
1 2 1 2
2 2
0 1 0 1
( ) ( ) 3 2 2 3 I f x dx f x dx x x dx x x dx + + +
2 3 3 2
1 2
1 1 1 8 1
3 3 3 1 4 6 1 3 5
0 1 3 3 3 3 3
x x x x x x
1 _ _ _ _ _
+ + + + +
1
, , , , , ]
3
2
3
. 1 d x dx
.
- V : [ ] [ ] [ ]
2
( ) 1 0 1; 1 ( ) 0 3; 1 1;3 ; ( ) 0 1;1 f x x x x f x x f x x > <
- Vy : ( ) ( ) ( )
1 1 3
2 2 2 3 3 3
3 1 1
1 1 3
1 1 1
1 1 1
3 1 1 3 3 3
I x dx x dx x dx x x x x x x
_ _ _
+ + + +
, , ,
20 4 16 40
3 3 3 3
I + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 47
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
5
2
. 2 2 e x x dx
.
- Lp bng xt du : [ ] [ ] ( ) 4 2; 2 ; ( ) 2 2;5 f x x f x x x
-Vy :
5 2 5
2
2 2 2
2 5
( ) 4 2 4 16 32 4 44
2 2
f x dx dx xdx x x
+ + +
3
0
. 2 4
x
f dx
- Nhn xt : [ ] [ ] 2 4 0 2. ( ) 0 2;3 ; ( ) 0 0; 2
x
x f x x f x x > > > <
- Vy :
( ) ( )
2 3
0 2
2 3
1 1 3 4 1
4 2 2 4 4 2 2 4 8 4 4
0 2 ln 2 ln 2 ln 2 ln 2 ln 2
x x x x
I dx dx x x
_ _ _ _
+ + + +
, , , ,
4 4
2
1 1
. 6 9 3 g x x dx x dx +
- Ta c : [ ] [ ] 3 0 3; 4 ; 3 0 1;3 x x x x > <
-Vy : ( ) ( )
3 4
2 2
1 3
3 4
1 1 1 5
3 3 3 3 2
1 3 2 2 2 2
I x dx x sx x x x x
_ _
+ + +
, ,
3 3
3 2
0 0
. 4 4 2 h x x xdx x xdx +
-V : [ ] [ ] ( ) 0 2;3 ; ( ), 0 0; 2 f x x f x x > <
- ( ) ( )
2 3
0 2
2 2 I x xdx x xdx +
( ) ( )
( )
2 2 4
2
4 2
2 2 4 2
0 0; 2 2
2 ; ( )
2 4 3 3
t t tdt t t dt
x t x t
t x t x dx tdt f x dx
t t dt x t
- Vy : ( ) ( )
2 3
2 4 4 2 2 5 5 2
0 2
3
2 2 18 3 16 2 2
4 2 2 4 2 2 2
5 5 5 5
0
2
I t t dt t t dt t t t t
_ _
+ + +
, ,
1 0 1
1 1 0
. 4 4 4 (1) i x dx xdx xdx J K
+ + +
- Tnh :
0
1
4 ; J xdx
t :
2
4 4 , 2 ; 1 3, 0 2 t x t x dx tdt x t x t + +
- Vy :
2 2
2 3
3 3
0
1
.2 2 2 2 3
3
3
J t tdt t dt t
.
- Tnh :
1
0
4 K xdx
. t :
2
4 4 2 . 1 3; 0 2. t x t x tdt dx x t x t
Vy :
3 2
2 3
2 3
2
2 16
.2 2 3
3 3
3
K t tdt t dt t
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 48
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Do :
16 16
2 3 3 3 3
3 3
I J K + +
Bi 2. Tnh cc tch phn sau
2
0
. 1 os2x a c dx
0
. 1 sin 2 b xdx
2
2
. sinx c dx
. 1 sinx d dx
2
0
. 1 os2x e c dx
0
. 1 os2x f c dx
3
2 2
6
. tan cot 2 g x x dx
3
3
2
. osx cosx-cos h c xdx
2
0
. 1 sinx i dx
GII
Bi 2.
2 2 2
2
0 0 0
. 1 os2x 2sin 2 sinx a c dx xdx dx
-Do : [ ] [ ] 0; s inx>0. sinx =sinx ;x ;2 s inx<0 sinx =-sinx x
Vy : ( )
2
0
2
2 sinxdx+ sinxdx 2 osx osx 2 1 1 1 1 4 2
0
I c c
_ _
+ + + +
, ,
( )
2
0 0 0 0
. 1 sin 2 osx-sinx osx-sinx 2 os x+
4
b xdx c dx c dx c dx
_
,
Do :
cos 0 . cos 0 0
4 4 2 4 4 4 2 4
x x x x x k x
_ _
+ > + > > > + < + < + < <
, ,
4
0
4
2 os x+ os x+ 2 sin sin x+ 2 2
4
4 4 4 4
0
4
I c c dx x
1 1
_ _ _ _ 1 1
+ + +
1 1
, , , ,
1 1
] ]
2
2
. sinx c dx
- Do :
sinx<0 x - ; 0 ;sinx>0 x 0;
2 2
1 1
1 1
] ]
- Vy : ( )
0 2
0
2
0
sinxdx+ sinxdx=cosx osx 1 0 0 1 2
2
-
0
2
I c
. 1 sinx d dx
V :
2
x x
1 sinx= cos -sin 1 sinx 2 os
2 2 2 4
x
c
_ _
+
, ,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 49
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Mt khc :
x
os 0 ; 2
2 4 2 4 2 2 4 2
x x
c k k x k
_
+ > + > + > + > +
,
Vy :
2
2
x x
2 os 2 os 2 2 sin 2 2 sin 4 2
2
2 4 2 4 2 4 2 4
2
x x
I c dx c dx
_ _ _ _
+ + + + + +
, , , ,
2
0
. 1 os2x e c dx
V :
2
1 os2x=2cos 1 os2x 2 osx ; c x c c + +
Do :
3
2 2 2
0
3
2 2
2 3
2
2 osxdx+ 2 osxdx+ 2 osxdx= 2 sinx sinx sinx 4 2
2
3
0
2
2
I c c c
1
1
1 +
1
1
]
2
0 0
2
. 1 os2x 2 osxdx- osxdx 2 sinx sinx 2 2
2
0
2
f c dx c c
_ _
+
, ,
3
2 2
6
. tan cot 2 g x x dx
- V :
2
2 2 2 2
2
4cos 2 os2x
tan cot 2 tan cot 2 2 ; ; 2 ; 2
sin 2 sin2x 6 3 3 3
x c
x x x x x x
x
1 1
+ +
1 1
] ]
3 4
6 4
2cos 2 2cos 2 3
4 3
ln sin 2 ln sin 2 ln ln3 2ln 2
sin 2 sin 2 4
6 4
x x
I dx dx x x
x x
_
,
3
3
2
. osx cosx-cos h c xdx
V :
( )
3 2 2 3
cos os osx 1-cos osxsin cos os sinx osx x c x c x c x x c x c
0 2
0
2
sinxcosx cosx sinxcosx cosx I dx dx J K
+ +
* Tnh J: t :
2
osx osx 2tdt=-sinxdx
x=- 0; 0 1; 0
2 2
t c t c
t x t x t
Do :
1 1
2 4 5
0 0
1
2 2
.2 2
0 5 5
J t t tdt t dt t
* Tnh K. Ging nh trn ,ta c :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 50
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
0 1
5 5 5
1 0
1
2 2
2 2 0
0 5 5
K t dt t dt t I J K +
V. TCH PHN CC HM S HU T
* Trc khi lm bi tp , tng hp cho HS cc phng php phn tch hng dn .
Bi 1. Tnh cc tch phn sau
3
3
1
.
dx
a
x x +
1
2
0
.
5 6
dx
b
x x +
3 3
2
0
.
2 1
x dx
c
x x + +
( )
1
3
0
.
1 2
x
d dx
x +
( )
3 2
9
2
.
1
x dx
e
x
( )
4
2
1
.
1
dx
f
x x +
( )
4
2
.
1
dx
g
x x
( )
1
2
0
4 11
.
5 6
x dx
h
x x
+
+ +
1 3
0
1
.
1
x x
i dx
x
+ +
+
0 3 2
2
1
2 6 9 9
.
3 2
x x x
k dx
x x
+ +
+
3 2
3
2
3 3 3
.
3 2
x x
l dx
x x
+ +
+
( )
1 2
3
0
.
3 1
x
m dx
x +
GII
3
3
1
.
dx
a
x x +
Phn tch :
( )
( )
( )
2
3 2 2 2
1 1
( )
1 1 1
A B x Cx A A Bx C
f x
x x x x x x x x
+ + + +
+
+ + + +
ng nht h s hai t s ta c :
2
0 1
1
0 1 ( )
1
1 0
A B A
x
C B f x
x x
A C
+
' '
+
( )
3 3
2
2
1 1
1 1 ln3 ln 2 3
( ) ln ln 1
1 2 2
1
x
f x dx dx x x
x x
_ _
+
+
, ,
1
2
0
.
5 6
dx
b
x x +
Phn tch :
( ) ( )
2
1 1 1 1
( )
5 6 2 3 3 2
f x
x x x x x x
+
Vy :
( )
1 1
0 0
1
1 1
( ) ln 3 ln 2 2ln 2 ln3
0 3 2
f x dx dx x x
x x
_
,
3 3
2
0
.
2 1
x dx
c
x x + +
.
Phn tch :
( )
3
2 2 2 2
5 2 5 2 2 3
( ) 2 2
2 1 2 1 2 2 1
1
x x x
f x x x
x x x x x x
x
+ + _
+ +
+ + + + + +
, +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 51
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy :
( )
3 3
2 2
0 0
5 2 2 3
( ) 2
2 2 1
1
x
I f x dx x dx
x x
x
_
+ _
+
+ +
, +
,
( )
2
2
3
1 5 3 3
2 ln 1 10ln 2
0 2 2 1 4
x x x
x
1
+ + +
1
+
]
( )
1
3
0
.
1 2
x
d dx
x +
.
Phn tch :
( ) ( ) ( )
( )
( )
2
3 3 2 3
4 2 4
( )
1 2
1 2 1 2 1 2 1 2
Cx B C x A B C x A B C
f x
x
x x x x
+ + + + +
+ +
+
+ + + +
ng nht h s hai t s :
( ) ( )
3 2
1
2
4 0
1 1 1
2 4 1 ( )
2
2 1 2 2 1 2
0
0
A
C
B C B f x
x x
A B C
C
+ +
' '
+ +
+ +
Vy :
( ) ( ) ( )
1 1
3 2 2
0 0
1
1 1 1 1 1
( )
0 2(1 2 9
2 1 2 2 1 2 4 1 2
I f x dx dx
x
x x x
_ _
+
+
+ + +
, ,
( )
3 2
9
2
.
1
x dx
e
x
.
Phn tch :
( )
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
( )
2
2
9 9 9 8 9 8
1 1
2 1 1 1 1
( )
1 1 1 1 1 1
x
x x x
f x
x x x x x x
+
Vy :
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 3
9 8 7 8 7 6
2 2
3
1 2 1 1 2 1
( )
2
1 1 1 8 1 7 1 6 1
I f x dx dx
x x x x x x
_ _
+ +
, ,
( )
4
2
1
.
1
dx
f
x x +
.
Phn tch :
( )
( ) ( )
( )
2
2 2 2
1 Ax+B
( )
1 x 1 1
A C x A B x B C
f x
x x x x x
+ + + +
+
+ + +
ng nht h s hai t s :
2 2
0 1
1 1 1 1 1
0 1 ( )
1 1
1 1
A C A
x
A B B f x
x x x x x
B C
+
+
+ + + +
' '
+ +
Vy :
4 4
2
1 1
4
1 1 1 1 3
( ) ln ln 1 ln5 3ln 2
1 1 4
I f x dx dx x x
x x x x
_ _
+ + + + +
+
, ,
( )
4 4
2 2
4
1 1 1 3
. ln ln ln3 ln 2
2 1 1 2
dx x
g dx
x x x x x
_
,
( )
1
2
0
4 11
.
5 6
x dx
h
x x
+
+ +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 52
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Phn tch :
( )
( ) ( )
2 2 2
2 2 5 1 4 11 2 5 1
( ) 2
5 6 5 6 5 6 2 3
x x x
f x
x x x x x x x x
+ + + +
+
+ + + + + + + +
Vy :
1 1
2
2
0 0
1
2 5 1 1 2 1
( ) 2 2ln 5 6 ln ln 2
0 5 6 2 3 3 2
x x
I f x dx dx x x
x x x x x
+ + _
+ + + +
+ + + + +
,
1 3
0
1
.
1
x x
i dx
x
+ +
+
.
Phn tch :
( ) ( ) ( )
3
2 2 2
1 1 1
( ) 1 1 1 2
1 1 1 1
x x x
f x x x x x x x
x x x x
+ +
+ + + + +
+ + + +
Vy :
1 1
2 3 2
0 0
1
1 1 1 11
( ) 2 2 ln 1 ln 2
0 1 3 2 6
I f x dx x x dx x x x x
x
_ _
+ + +
+
, ,
0 3 2
2
1
2 6 9 9
.
3 2
x x x
k dx
x x
+ +
+
.
Phn tch : f(x)=
( ) ( )
3 2
2 2
2 6 9 9 5 9 5 9
2 2
3 2 3 2 1 2
x x x x x
x x
x x x x x x
+ + + +
+ +
+ +
Phn tch :
( ) ( )
( )
( ) ( )
2 5 9
1 2 1 2 1 2
A B x B A x A B
x x x x x x
+ +
+
ng nht h s hai t s :
5 14
19 14
( ) 2
2 9 19 2 1
A B A
f x x
B A B x x
+
+
' '
Vy :
( )
0 0
2
1 1
0
19 14
( ) 2 19ln 2 14ln 1 32ln 2 19ln3 1
1 2 1
I f x dx x dx x x x
x x
_
+ + +
,
3 2
3
2
3 3 3
.
3 2
x x
l dx
x x
+ +
+
.
Phn tch :
( ) ( ) ( )
( )
2 2
2 2 3
3 3 3 3 3 3
( )
3 2 1 2
1 2 1
x x x x A B C
f x
x x x x
x x x
+ + + +
+ +
+ +
+
( ) ( )
( ) ( )
2
2
2 2 2
1 2
B C x B C A x A B C
x x
+ + + + +
+
. ng nht h s hai t s ta c :
( )
( )
2
3 3
3 2 1
2 3 2 ( )
1 2
1
2 2 3 1
B C A
A B C B f x
x x
x
A B C C
+
+ + +
' '
+
+
Vy :
( )
( )
3 3
2
2 2
3
3 2 1 3 3
( ) 2ln 1 ln 2 ln5
2 1 2 1 2
1
I f x dx dx x x
x x x
x
_
_
+ + + + + +
+
,
,
( )
1 2
3
0
.
3 1
x
m dx
x +
.
Phn tch :
( ) ( ) ( )
2
3 3 2
( )
3 1
3 1 3 1 3 1
x A B C
f x
x
x x x
+ +
+
+ + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 53
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
( )
2
3
9 3 6
3 1
Cx B C x A B C
x
+ + + + +
+
. ng nht h s hai t s :
( ) ( )
( )
3 2
1
9
9 1
2 1 2 1
3 6 0 ( )
9 9 3 1
9 3 1 9 3 1
0
1
9
A
C
B C B f x
x
x x
A B C
C
+ +
' '
+
+ +
+ +
Vy :
( ) ( )
( )
1 1
3 2
0 0
1 2 1
( )
9 3 1
9 3 1 9 3 1
I f x dx dx
x
x x
_
+
+
+ +
,
( )
( )
2
1
1 3 2 3 1 2 1
ln 3 1 ln 2
0 18 9 3 1 9 9 96
3 1
x
x
x
_
+ + +
+
+
,
Bi 2. Tnh cc tch phn sau :
2
2
0
1
.
2 2
a dx
x x +
( )
2
3
2
0
3 2
.
1
x
b dx
x
+
+
2 3 2
2
0
2 4 9
.
4
x x x
c dx
x
+ + +
+
( ) ( )
1
2 2
0
1
.
2 3
d dx
x x + +
1 3
2
0
1
.
1
x x
e dx
x
+ +
+
1
4
0
.
1
x
f dx
x +
( )
2
4
1
1
.
1
g dx
x x +
( )
2 2008
2008
1
1
.
1
x
h dx
x x
( )
3 4
2
2
2
.
1
x
i dx
x
2
2
0
1
.
4
k dx
x +
2 2
4
1
1
.
1
x
l dx
x
1 4
2
0
2
.
1
x
m dx
x
GII
2
2
0
1
.
2 2
a dx
x x +
Phn tch :
( )
2
2 2
1
1 1
os
( ) 1 tan
2 2
1 1
0 , 2
4 4
dx dt
c t
f x x t
x x
x
x t x t
+
+
Vy :
( )
2 4 4
2 2
0
4 4
4
( )
2 os 1 tan
4
dt
I f x dx dt t
c t t
( )
2
3
2
0
3 2
.
1
x
b dx
x
+
+
.
Phn tch :
2
2 2
3 2 1
( ) 3
1 1
x
f x
x x
+
+ +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 54
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy :
3 3 3
2
0 0 0
3
( ) 3 3 3 3 (1)
1
0
dx
I f x dx dx x J J
x
+
Tnh :
3
2
0
1
dx
J
x
. t :
2
1
os
tan
0 0, 3
3
dx dt
c t
x t
x t x t
Do :
( )
3 3 3
2 2 2
0 0 0
1
3 3 3
1 3 3 os 1 tan
0
dx
J dt dt t I
x c t t
+ +
2 3 2
2
0
2 4 9
.
4
x x x
c dx
x
+ + +
+
.
Phn tch :
3 2
2 2
2 4 9 1
( ) 2
4 4
x x x
f x x
x x
+ + +
+ +
+ +
Vy :
2 2
2
2
0 0
2
1 1
( ) 2 2 6 (1)
0 4 2
I f x dx x dx x x J J
x
_ _
+ + + + +
+
, ,
Tnh :
2
2
0
1
4
J dx
x
. t :
2
2
os
2tan
0 0, 2
4
dx dt
c t
x t
x t x t
( )
4 4
2 2
0 0
1 1 1
4
4 4 16 os .4 1 tan
0
J dt dt t
c t t
+
. Thay vo (1) :
6
16
I
+
( ) ( )
1
2 2
0
1
.
2 3
d dx
x x + +
.
Phn tch :
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2 2 2
3 2 1 1 1
( )
2 3 2 3 3 2 2 3
x x
f x J K
x x x x x x x x
+ +
+ + + + + + + +
Tnh :
( ) ( )
2
1
3 2
J
x x
+ +
. Phn tch :
( ) ( ) ( )
2 2
1
3 2
3 2 2
A B C
x x
x x x
+ +
+ +
+ + +
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2 2 2
4 5 4 6 3 1
( )
3 2
3 2 2 3 2
A B x A B C x A B C A B C
g x
x x
x x x x x
+ + + + + + +
+ +
+ +
+ + + + +
ng nht h s hai t s :
( )
2
0 1
1 1 1
4 5 0 1 ( )
3 2
2
4 6 3 1 1
A B A
A B C B g x
x x
x
A B C C
+
+ + +
' '
+ +
+
+ +
Vy :
( )
1 1
2
0 0
1
1 1 1 1 2
( ) ln 3 ln 2 3ln 2 2ln3
0 3 2 2 3
2
J g x dx dx x x
x x x
x
_
_
+ + +
+ + +
, +
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 55
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Tnh :
( ) ( )
1
2
0
1
2 3
K dx
x x
+ +
Phn tch :
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2 2 2
6 5 9 6 2 1
( )
2 3
2 3 3 2 3
A B x A B C c A B C A B C
h x
x x
x x x x x
+ + + + + + +
+ +
+ +
+ + + + +
ng nht h s hai t s :
( )
( )
2
0 1
1 1 1
6 5 0 1 ( )
2 3
3
9 6 2 1 1
A B A
A B C B h x
x x
x
A B C C
+
+ +
' '
+ +
+
+ +
( )
( )
1 1
2
0 0
1
1 1 1 1 1
( ) ln 2 ln 3 2ln3 3ln 2
0 2 3 3 12
3
K h x dx dx x x
x x x
x
_
_
+ + +
+ + +
, +
,
Do : I=
2
3ln 2 2ln3
3
-(
1
2ln3 3ln 2
12
)=
7
12
1 3
2
0
1
.
1
x x
e dx
x
+ +
+
.
Phn tch :
3
2 2
1 1
( )
1 1
x x
f x x
x x
+ +
+
+ +
Do :
1 1
2
2
0 0
1
1 1 1
( ) (1)
0 1 2 2
I f x dx x dx x J J
x
_
+
+
,
Tnh :
1
2
0
1
dx
J
x
. t :
2
1
os
tan
0 0, 1
4
dx dt
c t
x t
x t x t
Do :
( )
1 4 4
2 2 2
0 0 0
1 1
4
1 4 2 3 os 1 tan
0
dx
J dt dt t I
x c t t
+ +
1
4
0
.
1
x
f dx
x +
.
t :
2
2
1
2cos
tan
0 0; 1
4
xdx dt
t
x t
x t x t
Vy :
( )
1 4 4
4 2 2
0 0 0
1 1 1
4
1 2 2 8 2cos 1 tan
0
x
dx dt dt t
x t t
+ +
( )
2
4
1
1
.
1
g dx
x x +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 56
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Phn tch :
( ) ( )
( )
( )
4
3
4 4 4 4 4
1
1 1
( )
4 1 1 1
d x
x dx
f x dx dx
x x x x x x
+
+ + +
Do : t :
( )
3
4
4
1 ( )
4 1 1 2, 2 5
dt x dx dt
t x f x dx
t t x t x t
+
( )
2 5 5
1 2 2
5
1 1 1 1 1 3ln 2 ln5
( ) ln
2 4 1 4 1 4 4
dt t
I f x dx dt
t t t t t
_ _
, ,
( )
2 2008
2008
1
1
.
1
x
h dx
x x
.
Phn tch :
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2008 2008 2007 2007
2008 2008 2008 2008 2008 2008
1 1
( )
1 1 1 1 1
x x x x
f x
x x x x x x x x x
+ + + + +
Vy :
( )
2 2 2 2007 2007 2007
2008
2008 2008 2008 2008
1 1 1
2
1 1
ln 1
1 1 2007 1 2007 1
x x x
I dx dx J dx J x
x x x x
+
+ + +
Tnh :
( )
2 2007
2008 2008
1
1
x
J dx
x x
t :
( )
2007
2008
8
2008
1 1 1 1
( )
2008 1 2008 1
1 1, 2 2
dt x dx
dt
t x f x dx dt
t t t t
x t x t
_
+ +
,
Vy :
( )
8
8
2 8
1
9ln 2 ln 1 2
2 1 1 1 1
ln
2008 1 2008 1 2008 1
t
J dt
t t t
+
_ _
+ +
, ,
Cho nn :
( ) ( )
8 8
9ln 2 ln 1 2 ln 1 2 ln 2
2008 2007
I
+ + +
( )
3 4
2
2
2
.
1
x
i dx
x
Phn tch :
( ) ( ) ( )
4 4 2
2 2 2 2 2
2 2 2
2
2
1 1 1 1 2 1
( ) 1
1 1 1
1 1 1
1
x x x
f x J K
x x
x x x
x
x
+ +
+ + + +
_
,
Tnh
3
2
3
1 1 1
1 ln 1 ln 2 ln3
2 1 1 1
x
J dx x
x x x
_ _
+ + + +
+ +
, ,
Tnh :
( )
3
2
2
2
1
1
K dx
x
Phn tch :
( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( )
2 2 2 2 2
2
1 1 1 1 1 1
( ) ( ) ( )
2 2
1 1 1 1 1 1
1
g x h x p x
x x x x x x
x
1
1
+ + +
1
]
( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2 2
2
( )
1 1
1 1 1
A B x C A x A C B A B C
h x
x x
x x x
+ + + +
+ +
+
+
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 57
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
ng nht h s hai t s :
( ) ( )
( )
2
1
4
0
1 1 1 1
2 0 ( )
4 4 1 4 1
2 1
1
1
2
A
A B
C A B h x
x x
x
A C B
C
+
+
' '
+
+
Vy :
( ) ( )
( )
( )
3 3
2
2 2
3
1 1 1 1 1 1 1
( ) ln 1 ln 1
2 4 1 4 1 4 4 2 1
2 1
h x dx dx x x
x x x
x
1
1
+ + 1
1
+
1
]
]
Cho nn :
3
2
ln 2 ln3 1
( )
4
h x dx
+
( )
( ) ( )
( ) ( )
2
2 2
2
( )
1 1
1 1 1
A B x C A x A C B A B C
p x
x x
x x x
+ + + +
+ +
+
+ +
ng nht h s hai t s :
( ) ( )
( )
2
1
4
0
1 1 1 1
2 0 ( )
4 4 1 4 1
2 1
1
1
2
A
A B
C A B h x
x x
x
A C B
C
+
+
' '
+
+
( ) ( )
( )
( )
3 3
2
2 2
3
1 1 1 1 1 1 1
( ) ln 1 ln 1
2 4 1 4 1 4 4 2 1
2 1
p x dx dx x x
x x x
x
1
1
+ + 1
1
+ +
+
1
]
]
Cho nn :
3
2
ln 2 ln3 1
( )
4 12
p x dx
Vy :
1 ln 2 ln3 1 ln 2 ln3 1 1
2 4 4 12 3
I
+ _ _
, ,
2
2
0
1
.
4
k dx
x +
t :
( )
2
2 2
1
2
2 1
os
2tan ( )
2 os .4 1 tan
0 0, 2
4
dx dt
dt
c t
x t f x dx dt
c t t
x t x t
Vy :
2 4
0 0
1 1
( )
4
2 2 8
0
I f x dx dt
2 2
4
1
1
.
1
x
l dx
x
,
+ _
+
,
t :
2 2
2 2
2
1 1
1 ; 2
1 1 1 1
( )
2 2 2 2 2 5
1 2, 2
2
dt dx t x
dt x x
t x f x dx dt
x t t t
x t x t
_
+ +
_
,
+
+ ,
Vy :
5
2
2
5
1 1 1 1 2 1 6 2
ln ln
2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 2
2
t
I dt
t t t
_ _
+ _
+ + ,
, ,
1 4
2
0
2
.
1
x
m dx
x
Phn tch :
4 4
2
2 2 2
2 1 1 1
( ) 1
1 1 1
x x
f x x
x x x
+
+
+ + +
Vy : ( )
1 1
2 3
2
0 0
1
1 1 2
1
0 1 3 3
I dx x dx J x x J
x
_
+ + +
+
,
Tnh :
1
2
0
1
dx
J
x
. t :
2
1
os
tan
0 0, 1
4
dx dt
c t
x t
x t x t
Do :
( )
1 4 4
2 2 2
0 0 0
1 2
4
1 4 4 3 os 1 tan
0
dx
J dt dt t I
x c t t
+
+ +
VI. TCH PHN CC HM S LNG GIC
* Nhc nh hc sinh :
Thuc cng thc lng gic : Cng thc cng gc ,nhn i ,nhn ba ,h bc
Thuc cc cng thc gc c lin quan c bit : i,b ,ph hn km nhau 1gc bt .
L sin th t cosx=t , v l cos th t sinx=t . Cn chn sin,chn cos th t tanx =t
c bit ch n hai cn c th s dng phng php i bin s dng 1
Ngoi ra cn ch n mt s cng thc tnh tch phn nh :
2 2
0 0
(sinx)dx= ( osx)dx f f c
,
0 0
( ) ( )
b b
f x dx f b x dx
MT S BI TP P DNG
Bi 1. Tnh cc tch phn sau :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 59
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
4
0
. sin 2 cos a x xdx
4
0
. t anxdx b
2
0
sinx
.
1+3cosx
c dx
2
3
0
. sin d xdx
2
0
. sin e xdx
2
0
. os 3 f c xdx
GII
4 4
0 0
sin3 sinx 1 1 2 1
. sin 2 cos os3x+cosx
4
2 2 3 2 3
0
x
a x xdx dx c
+ _
,
( )
4 4 4
0 0 0
osx sinx ln 2
. t anxdx ln osx
4
cosx osx 2
0
d c
b dx c
c
( )
2 2
0 0
1 3cos sinx 1 1 2ln 2
. ln 1 3cos
2
1+3cosx 3 1 3cos 3 3
0
d x
c dx x
x
+
+
+
( ) ( ) ( )
2 2 2
3 2 2 3
0 0 0
1 2
. sin 1 os sinxdx= os 1 osx os osx
2
3 3
0
d xdx c x c x d c c x c
_
,
( )
2
0 0
1 1 1
. sin 1 os2x sin 2
0 2 2 2 2
e xdx c dx x x
_
,
( )
2
0 0
1 1 1
. os 3 1 os6x sin 6
0 2 2 6 2
f c xdx c dx x x
_
+ +
,
Bi 2. Tnh cc tch phn sau :
2
2 4
0
. sin cos a x xdx
2
2 3
0
. sin cos b x xdx
2
4 5
0
. sin cos c x xdx
( )
2
3 3
0
. sin os d x c x dx
3 2
0
os
.
osx+1
c x
e dx
c
2
0
sin 2 cos
.
1 osx
x x
f dx
c
GII
2
2 4
0
. sin cos a x xdx
( )
2 4 2 2
1 1 1 os4x 1 os2x 1
( ) sin cos sin 2 . os . 1 os4x+cos2x-cos4xcos2x
4 4 2 2 16
c c
f x x x x c x c
+
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 60
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Do : ( )
1
( ) 2 2cos 4 cos 2 os6x
32
f x x x c +
( )
2 2
0 0
1 1 1 1 1
( ) 2 os6x-2cos4x+cos2x 2 sin 6 sin 4 2
2
32 32 6 2 2 32
0
I f x dx c dx x x x sin x
_
+
,
( ) ( )
2 2
2 3 2 2 3 5
0 0
1 1 2
. sin cos sin 1 sin sinx sin sin
2
3 5 15
0
b x xdx x x d x x
_
,
( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2
2
4 5 4 2 4 6 8
0 0 0
. sin cos sin 1 sin sinx sin 2sin sin sinx c x xdx x x d x x x d
+
Vy :
5 7 9
1 1 1 1 2 1 48
sin sin sin
2
5 7 9 5 7 9 315
0
I x x x
_ _
+ +
, ,
( ) ( )
2 2 2
3 3
0 0 0
os3x+3cosx 3sin sin3 1
. sin os os3x-sin3x+3cosx-3sinx
4 4 4
c x x
d x c x dx dx c dx
1
+ +
1
]
1 1 1 4
sin3 os3x+3sinx-3cosx
2
4 3 3 3
0
x c
1
+
1
]
3 2
0
os
.
osx+1
c x
e dx
c
( )
3 3
2
os os 1 1 1 3 os2x-2cosx 1
( ) os osx+1
osx+1 osx+1 osx+1 osx+1 2 osx+1
c x c x c
f x c x c
c c c c c
+ +
2 2
0 0
3 os2x-2cosx 1 1 1 3 4
3 sin 2 2sin
2
2 osx+1 2 2 4
0
c
I dx dx x x x J J
c
+ _ _
+
, ,
Tnh :
2 2 2
2
0 0 0
1 1 3 8
tan tan 1;
2
osx+1 2 2 4
2cos
0
2
x x
J dx dx d I
x
c
_
,
2
0
sin 2 cos
.
1 osx
x x
f dx
c
( )
2 2
sin 2 cos 2sin cos 2cos 2 2 2
( ) .sinx= 2 cosx-1 sinx
1 osx 1 osx 1 osx 1 osx 1 osx
x x x x x
f x
c c c c c
1 1
+ +
1
1
+ + + + +
]
]
( )
( )
( )
2 2
0 0
osx 2 2
2cos 2 2 2sin 2 2ln 1 osx 2 2ln
2
1 osx 2
0
d c
I x dx x x c
c
_
+
+
+
,
Bi 3. Tnh cc tch phn sau :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 61
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
4
3
0
. tan a xdx
3
4
4
. tan b xdx
3
3
4
.
sinxcos
dx
c
x
3 2
2
0
sin
.
1 os
x
d dx
c x
3 2
0
os
.
1 osx
c x
e dx
c
3
4
6
.
sin . osx
dx
f
x c
GII
4
3
0
. tan a xdx
2 2
3
2 2 3
sin sinx 1 os sinx sinx sinx
tan . .
os cosx os cosx cos cosx
x c x
x
c x c x x
( ) ( )
4 4
3 2
0 0
osx osx 1 3 ln 2
ln osx
4
os osx 2 os 2
0
d c d c
I c
c x c c x
1
+ +
1
]
3
4
4
. tan b xdx
( )
( )
2
2
2 4
4 2
4 4 2 2
1 os
1 2cos os 1 2
tan 1 tan 1
os os os os
c x
x c x
x x
c x c x c x c x
+
+ +
( ) ( ) ( )
3 3 3
2 3
4 4 4
1 2
3
1 tan t anx 2 t anx t anx+ tan 2tan
3 3
4
I x d d dx x x x
+ _
+ + +
,
3
3
4
.
sinxcos
dx
c
x
( ) ( )
2
3 2 2
1 1 1 1 1 tan 1
. . t anx t anx t anx
sinx.cos t anx os os t anx t anx
x
dx dx d d
x c x c x
+ _
+
,
( )
3
2
4
1 1 ln3 2
3
t anx t anx ln t anx tan
t anx 2 2
4
I d x
_ _
+ +
, ,
3 2
2
0
sin
.
1 os
x
d dx
c x
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 62
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
( )
3 2
2 2 2 2
d cosx sin 1 os 2
.sinxdx= 1 sinxdx=d cosx 2.
1 os 1 os 1+cos 1 os
x c x
dx
c x c x x c x
_
+ + +
,
1 2 2
2 2
0 0 0
d(cosx)
d(cosx)-2 osx 2 1 2
2
1+cos 1
0
dt
I c J
x t
+ +
+
Tnh :
1 1
2 2
0 0
1
1 1
dt
J dx
t x
+ +
Tnh :
1
2
0
1
dx
J
x
. t :
2
1
os
tan
0 0, 1
4
dx dt
c t
x t
x t x t
Do :
( )
1 4 4
2 2 2
0 0 0
1
1
4
1 4 2 os 1 tan
0
dx
J dt dt t I
x c t t
+ +
3 2
0
os
.
1 osx
c x
e dx
c
3 3
2
os cos 1 1 1 1 os2x 1
dx= os osx+1- osx+1-
1 osx 1 osx 1 osx 1+cosx 2 1+cosx
c x x c
c x c c
c c c
+ +
+ + +
( )
2 2
2
0 0
1 1 1 1 3
3 os2x+2cosx dx- 3 sin 2 2sin tan
2 2
2 2 2 2 4
2cos
0 0
2
x
I c dx x x x
x
_
+ + +
,
3
4
6
.
sin . osx
dx
f
x c
( ) ( )
4 4 2 4 2
osx
1 osxdx dt
3 1
sin . osx sin 1 sin t 1 x= t= ;x=
6 2 3 2
t c
c
x c x x t t
( ) ( ) ( )
2 2
4 4 2 2 4 2 4 2 4 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 2 1 1 1 1 1
t t
t t t t t t t t t t t t t t
+ _
+ + + +
+ ,
1
2
4 2 3
3
2
1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 2
ln
2 1 1 3 2 1
3
2
t
I dt
t t t t t t t
_ _ _
+
+ +
, , ,
14 ln3 8 3 2 3 1 3 2
ln
3 2 27 3 2 3 2
I
_
+ + + +
+
,
Bi 4. Tnh cc tch phn sau .
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 63
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
2
3 5
0
. 1 os sinxcos a c x xdx
2
6
1 sin 2 os2x
.
sinx+cosx
x c
b dx
+ +
3
2
4
t anx
.
cosx 1+cos
c dx
x
( )
2
4 4
0
. os2x sin os d c x c x dx
( )
4
sinx
0
. t anx+e osx e c dx
( )
2
3
2
0
. 1 sin sin 2 f x xdx
GII
2
3 5
0
. 1 os sinxcos a c x xdx
3 5 3 3 2
1 os sinxcos 1 os cos os sin c x xdx c x xc x xdx
t :
2
3 2 3 3 2
2 3cos sin
1 os 1 os os 1
0 0, 1
2
tdt x xdx
t c x t c x c x t
x t x t
Vy : ( ) ( )
1 1
2 2 4 3 5
0 0
1
2 2 2 1 1 2 1 1 4
1
0 3 3 3 3 5 3 3 5 45
I t t tdt t t dt t t
_ _
, ,
2
6
1 sin 2 os2x
.
sinx+cosx
x c
b dx
+ +
( ) ( )
2
2 2
osx+sinx os sin
1 sin 2 os2x
2cos
sinx+cosx osx+sinx
c c x x
x c
x
c
+
+ +
2
6
2
2cos 2sin 1
6
I xdx x
( )
3 3 3
2 2
2
2 4 4 4
t anxd tanx t anx tan xdx
.
1
cosx 1+cos 2 tan
cos 1
os
c dx
x x
x
c x
+
+
t :
2
1; 3
4 3
t anx
( )
1
x t x t
t
tdt
f t dt
t
t :
2 2 2
1 1
1 2, 3 2
tdt udu
u t u t
t u t u
+ +
V :
4 4 2
1 1 1 os4x 3 1
sin os 1 sin 2 1 os4x
2 2 2 4 4
c
x c x x c
+ +
2 2
0 0
3 1 7 1 7 1
os4x os2xdx os2x+ os6x sin 2 sin 6 0
2
4 4 8 8 16 48
0
I c c c c dx x x
_ _ _
+ +
, , ,
( )
4 4 4
sinx sinx
0 0 0
. t anx+e osx t anxdx+ osxdx e c dx e c
Vy :
( )
( ) ( )
1 2 4
sinx sinx
2
0 0
osx
sinx ln osx ln 2 1
4
osx
0
d c
I e d c e e
c
+ + +
( )
2
3
2
0
. 1 sin sin 2 f x xdx
.
V : ( )
2
1 sin ' 2sin . osx=sin2x x x c +
Vy : ( ) ( ) ( )
2
3 4
2 2 2
0
1
1 sin 1 sin 1 sin 4
2
4
0
I x d x x
+ + +
( )
3 4
2
2 5
0
sin
.
tan 1 os
x
b dx
x c x
3
2 2
3
1
.
sin 9cos
c dx
x x
2
3
1
.
sinx
d dx
2
0
.
2 osx
dx
e
c
2
0
.
2 osx
dx
f
c
GII
( ) ( ) ( )
3 3
0 0
. sinxln cosx ln osx osx a dx c d c
t :
1
osx 0 1;
3 2
t c x t x t
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 65
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( )
1
1 1 2
1 1 1
2 2
1 1
ln 2 1
ln ln ln ln
1 1
2
2 2
I tdt tdt t t dt t t t
( ) ( )
( )
3 3 4 4
2 2
2 5 2
0 0
sin tan
. t anx
tan 1 os tan 1
x x
b dx d
x c x x
+ +
t :
( ) ( )
3 2
2 2
2 2
t
t anx f(x)dx= . 0 0; 1
4
1 1
t
t dt tdt x t x t
t t
+ +
t :
2 2
2
1 1
0 1; 1 2
du tdt
u t t u
t u t u
+
Vy :
2 2
2 2
1 1
2
1 1 1 1 1 1 1 1
ln ln 2
1 2 2 2 2
u
I du du u
u u u u
_ _
+
, ,
( )
3 3
2 2 2
3 3
1 1
. t anx
sin 9cos tan 9
c dx d
x x x
+ +
t :
3
2
3
t anx x=- 3; 3
3 3 9
dt
t t x t I
t
t :
( )
2 2
2
1
3 , 9 9 1 tan
os
3tan
3 , 3
3 3
dt du t u
c u
t u
t u t u
+ +
Vy :
( )
3 3
2 2
3 3
1 1 1 2
3
9 9 27 os .9 1 tan
3
I du du u
c u u
2 2
2 2 2
3 3 3
x
os sin os sin
1 1 1 x 1
2
2 2 2 2
. ln sin os ln tan ln3
x x x
sinx 2 2 2 2 2 2
2sin os sin os
2 2 2 2
3
x x x
c c
x x
d dx dx dx lm c
x
c c
_
+
_
+
,
,
2
0
.
2 osx
dx
e
c
t :
2 2
2 2
2
1 1-t 1 3
tan 0 0, 1; ; 2 osx=2-
2 2 1 1
2 os
2
x t
t x t x t dt dx c
x
t t
c
+ +
Vy :
( )
1 1
2 2
2 0 0
2
2 2
1 3 1 3
1
1
I dt dt
t t
t
t
+ _ +
+
+
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 66
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
2
1
3 os
3 tan
0 0, 1
3
dt du
c u
t u
t u t u
( )
3 3
2 2
0 0
2 2 2
3
3 os 1 tan 3 3 3 3
0
I du du u
c u u
+
2
0
.
2 osx
dx
f
c
t :
2 2
2 2
2
1 1-t 3
tan 0 0, 1; ; 2 osx=2+
2 2 1 1
2 os
2
x t
t x t x t dt dx c
x
t t
c
+ +
Vy :
( )
1 1
2 2
2 0 0
2
2 2
3 3
1
1
I dt dt
t t
t
t
+ _ +
+
+
,
t :
2
3
os
3 tan
0 0, 1
6
dt du
c u
t u
t u t u
( )
6 6
2 2
0 0
2 3 3
2 3 2 3 6
3 os 1 tan
0
I du du u
c u u
+
Bi 6. Tnh cc tch phn sau :
2
0
osx
.
1+cosx
c
a dx
2
0
osx
.
2-cosx
c
b dx
2
0
sinx
.
2+sinx
c dx
2
0
1
.
sinx+cosx+1
d dx
2
2
sinx-cosx+1
.
sinx+2cosx+3
e dx
3
6
.
osx.cos x+
4
dx
f
c
_
,
GII
2 2 2
2
0 0 0
osx 1 1
. 1 1 tan 1
2
1+cosx 1 osx 2 2
2cos
0
2
c x
a dx dx dx x
x
c
_
_ _
+
, ,
,
2 2 2 2
0 0 0 0
osx 2
. 1 2 2
2-cosx 2 osx 2 osx 2
c dx
b dx dx dx J
c c
_
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 67
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Tnh :
2
0
2 osx
dx
J
c
t :
2 2
2 2
2
1 1-t 1 3
tan 0 0, 1; ; 2 osx=2-
2 2 1 1
2 os
2
x t
t x t x t dt dx c
x
t t
c
+ +
Vy :
( )
1 1
2 2
2 0 0
2
2 2
1 3 1 3
1
1
J dt dt
t t
t
t
+ _ +
+
+
,
t :
2
1
3 os
3 tan
0 0, 1
3
dt du
c u
t u
t u t u
( )
3 3
2 2
0 0
2 2 2 2
3
2 3 os 1 tan 3 3 3 3 3 3
0
J du du u I
c u u
+
2 2 2
0 0 0
sinx 2
. 1 2 2
2
2+sinx 2 sinx 2 sinx 2
0
dx
c dx dx x J
_
+ +
,
Tnh :
2
0
2 sinx
dx
J
t :
2
2 2
2
2
1
tan ( )
2 1
1 3
0 0; 1
2
2 2
dt
dx
x dt dt
t
t f x dx
t t
x t x t
t
+
+ +
_
_
+ +
,
,
t :
2
1 3 3
tan 0 ; 1
2 2 2 os 6 3
t u dt t u t u
c u
+
( )
3 3
2 2
6 6
3 du 2 3 2 3 3 2 3
3
3
2 3 3 9 2 9
cos . 1 tan
4
6
I du u I
u u
+
2
0
1
.
sinx+cosx+1
d dx
.
t :
( )
2
2
2
2 2
2
2
1
tan ( )
2 1 2 1
0 0; 1 1 1
2 1 1
dt
dx
x dt dt
t
t f x dx
t t t
x t x t t
t t
+
+ _
+ + +
+ +
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 68
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy :
1
0
1
ln 1 ln 2
0 1
dt
I t
t
+
+
2
2
sinx-cosx+1
.
sinx+2cosx+3
e dx
.
Phn tch :
( ) ( ) ( ) ( ) osx-2sinx 2 sinx+ 2A+B osx+ 3A+C sinx-cosx+1
sinx+2cosx+3 sinx+2cosx+3 sinx+2cosx+3 sinx+2cosx+3
B c A B c C
A
+ +
ng nht h s hai t s :
2 1 1
osx-2sinx 4
2 1 1 ( ) 1
sinx+2cosx+3 sinx+2cosx+3
3 1 4
A B A
c
A B B f x
A C C
+ +
' '
+
Vy : ( )
2
2
2
ln sinx+2cosx+3 4 ln 2 4
sinx+2cosx+3
2
dx
I x J
+ +
Tnh :
2
2
sinx+2cosx+3
dx
J
.
t :
( )
( ) ( )
2
2
2
2
2 2
2
2 2
1
tan ( )
1 2
1 4 2 1
2
1; 1
1 3
2 2
1 1
dt
dx
x dt dt
t
t f x dx
t t
t
x t x t
t
t t
+
_
+ +
+ + +
+ +
,
t :
( ) ( )
2
2
2
1 0; 1
1
4
1 2tan
os
1 4 4 1 tan
t u t u
t u dt du
c u
t u
+ + +
Vy :
( )
4 4
2 2
0 0
2 1 1 4
ln 2 4 ln 2
4
2 2 8 8 2 os .4 1 tan
0
du
J du I J
c u u
+ +
+
3
6
.
osx.cos x+
4
dx
f
c
_
,
.
Phn tch :
sin sin osx-sinx.cos x+
4 1 1 4 4
.
sin osx.cos x+ osx.cos x+ osx.cos x+
4 4 4 4
x x x c
c c c
1 _ _ _
+ +
1
, ] , ,
_ _ _
, , ,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 69
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
3
6
sin sin
sinx 2 sinx 2 4 4 3
( ) ln osx ln os x+
cosx cosx 4 2 2
os os
4 4 6
x x
f x I dx c c
c x c x
1 _ _
+ +
1
_
_
, ,
1
_ _
, 1
,
+ +
1
, , ]
osx 2 2 3
3
2 ln 2 ln ln 2 ln3
2 6 6 2
cos x+
4 6
c
I
_
_
,
,
Bi 7. Tnh cc tch phn sau :
( )
( ) ( )
2
2
0
1 sinx osx
.
1 sinx 2 os
c
a dx
c x
3
4
.
sinx.cos x+
4
dx
b dx
_
,
3
6
.
sinx.sin x+
6
dx
c
_
,
( )
2
0
. 2 1 osxdx d x c
4
0
.
1 os2x
xdx
e
c
3
2
0
.
os
xdx
f
c x
GII
( )
( ) ( )
2
2
0
1 sinx osx
.
1 sinx 2 os
c
a dx
c x
( ) ( )
( )
( ) ( )
2 2
1 sinx 1
( ) sinx ; sinx. x=0 0, 1
2 1+sinx 1 sin 1 1
t
f x dx d dt t t x t
x t t
+ + +
Phn tch :
( ) ( )
( ) ( )
2
2 2
( )
( )
1 1 1 1
A B t B C t A C A Bt C
f t dt
t t t t
+ + + + + +
+
+ + + +
ng nht h s hai t s :
2
0 1
1
1 1 ( )
1 1
1 0
A B A
t
B C B f t dt dt
t t
A C C
+
_
+
' '
+ +
,
+
Vy : ( )
1
2
2
0
1
1 1 1
ln 1 ln 1 ln 2
0 1 1 2 2
t
I dt t t
t t
_ _
+ +
+ +
, ,
3
4
.
sinx.cos x+
4
dx
b dx
_
,
.
Phn tch :
os os osx+sinx.sin x+
4 1 1 4 4
. 2
os sinx.cos x+ sinx.cos x+ sinx.cos x+
4 4 4 4
c x x c x c
c
1 _ _ _
+ +
1
, ] , ,
_ _ _
, , ,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 70
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
3
4
sin sin
osx osx osx 4 4 3
( ) 2 2 2 ln
sinx sinx
os x+ os x+ cos x+
4 4 4 4
x x
c c c
f x I dx
c c
1 _ _ _
+ +
1
, ,
1 + +
_ _ _ 1
1
, , , ] ,
Vy :
2
ln3
2
I
3
6
.
sinx.sin x+
6
dx
c
_
,
.
Phn tch :
sin sin osx-sinx.cos x+
6 1 1 6 6
. 2
sin sinx.sin x+ sinx.sin x+ sinx.sin x+
6 6 6 6
x x x c
1 _ 1 _ _
+ +
1 1
, ] , ,
1
_ _ _
1
1
, , , ]
3
6
os x+ os x+
osx osx sinx 3 6 6 3
( ) 2 2ln 2ln
sinx sinx 2
sin sin sin x+
6 6 6 6
c c
c c
f x I dx
x x
1 _ _
1
, ,
1
_ _ _
1
+ +
1
, , , ]
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2
0 0 0
. 2 1 osxdx 2 1 sinx 2 1 sinx 2sin 2 1 sinx 2cos 1
2 2
0 0
d x c x d x xdx x x
+ 1
]
( )
4 4 4 4
2
0 0 0 0
1 1 1 1
. . t anx tan t anxdx= tan ln osx ln 2
4 4
1 os2x 2cos 2 2 2 8 4
0 0
xdx xdx
e x d x x x x c
c x
+ 1
]
+
( ) ( )
3 3 3
2
0 0 0
3
. t anx t anx t anxdx= xtanx+ln cosx ln 2 3 3
os 3
0 0
xdx
f xd x
c x
Bi 8. Tnh cc tch phn sau :
2
3
0
. sin a xdx
2
2
0
. osxdx b x c
2
2 1
0
. sin 2 .
x
c x e dx
( )
2
1
. os lnx d c dx
( )
3
2
6
ln sinx
.
os
e
c x
( )
2
2
0
. 2 1 os f x c xdx
GII
2
3
0
. sin a xdx
. t :
3 2 3
3
, 3 . 0 0;
2 2
t x t x dx t dt x t x t
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 71
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy : ( )
3
3 3 2
3
2 2
2 2 2
0
0 0
2 cos
2
3 sin 3 ost 3 ost
0
0
t tdt
I t tdt t d c t c
_
1
1
1
1
]
,
( )
3
3 3 3 3 3
3 os 6 sin ln ost 3 os 6 sin ln os
2
2 2 2 2 2 2 2
0
I c t t c c c
_ _ _
+ + + +
, , ,
( )
2 2 2 2 2 2 2
2 2 2
0 0 0 0
. osxdx sinx sinx 2 sin 2 . osx osxdx sinx 1
2 2 2
4 4 4
0 0 0
b x c x d x x xdx x c c
+
2
2 1
0
. sin 2 .
x
c x e dx
.
t :
2 1 2 1
2
2 1 2 1 1
0
2
os2x os2xdx
2
1
sin 2 os2x
0
2
x x
x x
u e du e dx
I e c e c e e J
dv xdx v c
+ +
+ + +
+ +
t :
2 1 2 1
2
2 1 2 1
0
' ' 2
sin 2 sin 2
2
1
' os2xdx v'= sin 2
0
2
x x
x x
u e du e dx
J e x e xdx I
dv c x
+ +
+ +
Vy ta c h :
1
1
0
2 _
I J
e e
I
I J e e
+
+
+
'
( )
2
1
. os lnx d c dx
.
t :
ln ; . 1 0; 2 ln 2
t t
dx
t x x e dt dx e dt x t x t
x
( ) ( ) ( ) ( )
ln2 ln2 ln2
0 0 0
ln 2
ostdt int sin ostdt=2sin ln2 2 2sin ln 2 sin ln 2
0
t t t t
I e c e d s e t e c I I I
( )
3
2
6
ln sinx
.
os
e
c x
.
t :
( )
( )
3
2
6
osx
ln sinx
osx
sinx 3
t anx.ln sinx t anxdx=
1 sinx
t anx
os 6
c
u du dx
c
I
dv dx v
c x
3 1 1 3 3ln 2
3
3 ln ln ln3
2 2 2 6 3 3
6
I x
_
,
( ) ( ) ( )
2 2 2 2
2
0 0 0 0
1 os2x 1 1
. 2 1 os 2 1 2 1 os2xdx
2 2 2
c
f x c xdx x dx x dx x c
+ _ _
+
, ,
Tnh :
2 2
2
0
1 1 1 1
2
2 2 2 2 4 2
0
x dx x x
_
_ _
, ,
,
Tnh : ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2
0 0 0 0
1 2 1
2 1 os2xdx= 2 1 sin 2 sin 2 2 sin 2 0 os2x
2
2 2
0
x
x c x d x x xdx d c
+
Vy :
os2x 2
2
0
I c
Bi 9. Tnh cc tch phn sau :
2 2
0
. sin
x
a e xdx
4
2
0
. tan b x xdx
2
0
. sin os c x xc xdx
2
2
sin 3
0
. sinx.cos
x
d e xdx
( )
4
0
. ln 1 t anx e dx
4
4
0
.
os
dx
f
c x
GII
2 2
0
. sin
x
a e xdx
Tnh : ( ) ( )
2 2 2 2 2
0 0 0 0
1 1 1 1
os2xdx sin 2 sin 2 2 sin 2 0 os2x
0 2 4 4 4
x x x x x
J e c e d x e x e xdx e d c
1
1
1
]
2 2
2 2 2
0
1 1 1 1 1
os2x 2 os2xdx 2 3
0 4 4 4 4 12
x x
e e
J e c e c e J J J
_
+ +
+
,
Vy :
2 2 2
1 1 5 7
2 12 12
e e e
I
+
2 4 4 4 4
2 2
2 2
0 0 0 0
1 1
. tan 1
4
os os 2 32
0
xdx
b x xdx x dx xdx J x J
c x c x
_
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 73
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Tnh :
4 4 4
2
0 0 0
1
. (t anx)=xtanx t anxdx= ln osx ln 2
4 4
os 4 4 2
0 0
dx
J x xd c
c x
+
Vy :
2
1
ln 2
4 2 32
I
2
0
. sin os c x xc xdx
.
( ) ( ) ( )
3 3 2 2
0 0 0
1 1 1 1
os cos os cos 1 sin sinx
0 3 3 3 3 3
I xd c x x x c x xdx x d
+ +
Vy : ( )
3
1 1 1
sinx- sin 0 0
0 3 3 3 3 3 3
I x
_
+ +
,
.
( )
4
0
. ln 1 t anx e dx
.
t :
0 ; 0
4 4 4
t x dt dx x t x t
( ) ( )
0 4 4 4
0 0 0
4
1 tan 2
ln 1 tan ln 1 ln ln 2 ln 1 tan ln 2
4
4 1 tan 1 tan
0
t
I t dt dt dt t dt t I
t t
_ _ 1
+ + +
1
+ +
, ] ,
Vy :
2 ln 2 ln 2
4 8
I I
4
4
0
.
os
dx
f
c x
.
Phn tch :
2 2
2
4 4 2 2
1 sin os 1 1
tan .
os os os os
x c x
x
c x c x c x c x
+
+
Vy : ( ) ( )
4 4
2 3
0 0
1 4
tan . t anx t anx tan t anx
4
3 3
0
I x d d x
_
+ +
,
VII. TCH PHN CC HM S M -LOGARIT
* Nhc nh HS :
Thuc cc cng thc nguyn hm sau :
ax ax
1 1
;
ln
x x
e dx e C a dx a C
a a
+ +
S dng thnh tho cc cch tnh tch phn : i bin s , tng phn .
MT S BI TP P DNG
Bi 1. Tnh cc tch phn sau :
1
0
.
1
x
x
e dx
a
e +
ln2
0
.
5
x
dx
b
e +
1
0
.
4
x
dx
c
e +
ln8
2
ln3
. 1
x x
e e e dx +
ln2
0
1
.
1
x
x
e
f dx
e
GII
( )
( )
1 1
0 0
1
1
. ln 1 ln 1 ln 2
0 1 1
x
x
x
x x
d e
e dx
a e e
e e
+
+ +
+ +
ln2
0
.
5
x
dx
b
e +
.
t :
. 0 1; ln 2 2
x x
dt
t e dt e dx dx x t x t
t
Vy :
( )
2 2
1 1
2
1 1 1 1 1 2 1 1 12
ln ln ln ln
1 5 5 5 5 5 5 7 6 5 7
dt t
I dt
t t t t t
_ _
+ + +
, ,
1
0
.
4
x
dx
c
e +
t :
. 0 1; 1
x x
dt
t e dt e dx dx x t x t e
t
Vy :
( )
1 1
1 1 1 1 1 1 1 5
ln ln ln ln
1 4 4 4 4 4 4 4 5 4 4
e e
e
dt t e e
I dt
t t t t t e e
_ _
+ + + + +
, ,
ln8
ln3
.
1
x
x
e
d dx
e +
.
t :
8 8
2
3 3
8 2 2
1 1 2 2 10
3 ln3 3; ln8 8
x
x x
tdt e dx tdt
t e t e I dt t
t x t x t
+ +
ln8
2
ln3
. 1
x x
e e e dx +
.
t :
2
2
1 1
ln3 3; ln8 8
x
x x
tdt e dx
t e t e
x t x t
+ +
Vy : ( ) ( )
8 88 3 3
2 4 2 5 3
3 3
8
1 1 374.8 32.3
. 1 .2 2 2
3 5 3 15
I t t tdt t t dt t t
_
,
( )
ln2 ln2 ln2 ln2
0 0 0 0
2 1
1
. 2 2 ln 2
1 1 1
x
x
x x x
e
e dx
f dx dx dx J
e e e
+
+ + +
Tnh :
ln2
0
1
x
dx
J
e
.
t : ( )
2 2
1 1
2
1
1 ln 1 ln 2
1 1 1
0 1; ln 2 2
x
x
dt
dt e dx dx tdt
t e J dt t t t
t t
x t x t
+ +
,
Vy : ( ) 2 1 ln 2 ln 2 2 3ln 2 I
Bi 2. Tnh cc tch phn sau :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 75
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
2
1
1
.
1
x
a dx
e
2
0
.
1
x
x
e
b dx
e +
1
0
.
1
x
x
e
c dx
e
( )
2
1
ln
.
ln 1
e
x
d dx
x x +
1 2
0
.
1
x
x
e
e dx
e
ln3
0
1
f.
1
x
dx
e +
GII
( )
( ) ( )
2 2 2
2
1 1 1
1
2
1
. ln 1 ln 1 ln 1
1 1 1 1
x
x
x
x x x
d e
e
a dx dx e e e
e e e
+
+ + +
+ +
( )
( )
2 2
2
0 0
1
2
. ln 1 ln 1 ln 2
0 1 1
x
x
x
x x
d e
e
b dx e e
e e
+
+ +
+ +
1 1
0 0
.
1 1
x
x x
e dx
c dx
e e
+ +
t :
( )
1 1
1
1 ln 1 1 2
1 1 1
0 1; 1
x e e
x
dt
e dt e dx dx tdt
t e J dt t t e e t
t t
x t x t e
+ +
,
( )
2
1
ln
.
ln 1
e
x
d dx
x x +
.
t :
( )
2
1 1
2 2
0 0
1
1 0
1
ln
1 1 2 1
d t
x t
tdt
t x I
x e t t t
+
+ +
Vy : ( )
2
1
1 1
ln 1 ln 2
0 2 2
I t +
( )
1 1 2
0 0
.
1 1
x
x x x
e dx
e dx
e e e
+ +
( )
2
1
1
0 1; 1
x e
x
dt
dt e dx dx dt
t e I t
t t
x t x t e
Phn tch :
( )
( ) ( )
( )
2
2 2 2
1
1 1 1
A C t A B t B A B C
t t t t t t t
+ + + +
+ +
+ + +
ng nht h s hai t s :
2
0 1
1 1 1
0 1 ( )
1
1 1
A C A
A B B f t
t t t
B C
+
+
' '
+
Vy :
2
1
1 1 1 1 1 1
ln ln 1 ln
1 1 2
e
e
e e
I dt t t
t t t t e
+ + _ _ _
+ + + +
+
, , ,
ln3
0
1
f.
1
x
dx
e +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 76
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
2
2
1 2
1 2 2 1
0 2; ln3 2
x
x
e dx t tdt
dt dx dx
t e t t t
x t x t
Vy :
( ) ( )
( )
2 2 2
2
2 2 2
2
2 1 1 1 1 1 2 1
. 2 ln ln
1 1 1 1 1 1
2 3 2 1
tdt t
I dt dt
t t t t t t t
_
+ + +
, +
Bi 3. Tnh cc tch phn sau :
2
x
0
. sinx a e dx
2
2
0
. .
x
b x e dx
1
0
. .
x
c x e dx
( )
2
0
. osx osxdx
x
d e c c
( )
1
0
. ln 1 e x x dx +
2
1
1 ln
.
e
x
f dx
x
+
GII
( )
2 2 2
x
0 0 0
. sinx osx osx osxdx
2
0
x x x
a e dx e d c e c e c e J
_
+
,
( )
2 2
2 2
0 0
sinx sinx sinxdx=e
2
0
x x x
J e d e e I I J e
+
Vy ta c h :
2
2
2
e e
I J e
I
I J e
+
+
'
( )
2 2 2
2 2 2 2 2 4 2
0 0 0
2 2
1 1 1 1 1 1
. . . . .
0 0 2 2 2 2 4 4
x x x x x x
b x e dx x d e x e e dx x e e e e
1
1
+
1
1
]
1
]
( )
1 1 11
1
0 0 0
1 1
. . . . . 1 2
0 0
x x x x x x
c x e dx x d e x e e dx x e e e
1
1 +
1
]
1
]
( )
2 2 2
2
0 0 0
. osx osxdx osxdx+ os
x x
d e c c e c c xdx J K
+ +
( ) ( )
2 2 2 2
2
0 0 0 0
osxdx= sinx sinx sinxdx=e osx
2
0
x x x x x
J e c e d e e e d c
2
2
2 2 2
0
1
osx osxdx=e 1 ; 2 1
2
2
0
x x
e
J e e c e c J J e J
2 2
2
0 0
1 os2x 1 1
os sin 2
2
2 2 2 4
0
c
K c xdx dx x x
+ _
+
,
. Vy :
2
1
2 4
e
I
+
.
( ) ( ) ( )
1 1
0 0
. ln 1 ln 1 1 e x x dx x d x + + +
.
t :
1 0 1; 1 2 ( ) ln t x x t x t f t dt tdt +
( )
2 2
1 1
2 2
ln ln ln 2ln 2 1
1 1
I tdt t t dt t t t
2
1
1 ln
.
e
x
f dx
x
+
.
t :
2 2 2
2ln
2
1 ln 1 ln
1 1; 2
xdx
tdt
x t x t x
x t x e t
+ +
2
1
ln
. ln
ln 1
e
x
b x dx
x x
_
+
+
,
3
2
ln(ln )
.
e
e
x
c dx
x
2
2
1
ln
.
x
d dx
x
3
2
6
ln(sinx)
.
os
e dx
c x
1
0
ln( 1)
.
1
x
f dx
x
+
+
GII
2 2 2 2
2
ln ln(ln ) ln ln(ln ) 1 1
. ln ln(ln ) (ln )
1 2 2
e e e e
e e e e
e
x x x x
a dx dx dx x x d x J
x x x
+
+ + +
Tnh :
2
ln(ln ) (ln )
e
e
J x d x
. t :
2
2
1
ln 1; 2 ln t x x e t x e t J tdt
( )
2
1
2 2
ln ln 2ln 2 2 1 2ln 2 1
1 1
J t t dt t t t +
2 2
1 1 1
ln ln
. ln ln
ln 1 ln 1
e e e
x x
b x dx dx xdx J K
x x x x
_
+ + +
+ +
,
-Tnh J. t :
2 2
2
1
2
1
ln 1 ln 1 2
1 1; 2
dx
tdt
t
x x t x t J tdt
t
x t x e t
Do : ( )
2
2 3
1
1 4 2
2 1 2 2
3 3
1
J t dt t t
_
,
- Tnh K . ( )
2
1 1 1
ln 2 .ln . ln ln ln 1
1 1 1
e e e
e e e
dx
K x x x x e xdx e x x dx e x x x e
x
_
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 78
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
- Vy :
4 1
2 1 2
3 3
I e e + +
3
2
ln(ln )
.
e
e
x
c dx
x
t :
3
2 3
2
ln 2; 3 ln t x x e t x e t J tdt
( ) ( )
3
2
3 3
ln ln 3ln3 3 2ln 2 2 3ln3 2ln 2 1
2 2
J t t dt t t t
2 2 2
2 2
1 1 1
2 2
ln 1 ln 1 ln 1 1 ln 2
. ln .
1 1 2 2
x x x
d dx x d dx
x x x x x x
1
_ _
+
1
, ,
1
]
( )
3 3 3
2
6 6 6
ln(sinx) cosx
3 3
. ln(sinx).d(tanx)=tanx.ln(sinx) t anx. t anx.ln(sinx )
os sinx
6 6
e dx dx x
c x
Vy :
3 ln3 2ln 2
2 6 3
I
.
1 1 1
0 0 0
1
ln( 1) 1
. 2 ln( 1). ( 1) 2 1.ln( 1) 2 2 ln 2 2
0 1 1
x x
f dx x d x x x dx J
x x
1
+ +
+ + + +
1
+ +
]
-Tnh J; ( )
1
0
1
1
2 1 2 2. 2 2 ln 2 2.2 2 2 2 ln 2 2
0
1
J dx x I
x
+
+
.
Nu hm s f(x) lin tc v l hm s chn trn [ ] ; a b
th :
0
( ) 2 ( )
a a
a
f x dx f x dx
V cc tnh cht ny khng c trong SGK nn khi tnh tch phn c dng ny ta c th chng minh
nh sau :
Bc 1: Phn tch
0
0
( ) ( ) ( )
a a
a a
I f x dx f x dx f x dx J K
+ +
Bc 2. Tnh tch phn
0
( )
a
J f x dx
+
chng minh tnh cht ny ta cng lm tng t nh trn :
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 79
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
0 0
0 0
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
;
1 1 1 1 1
x x x x x
f x f x f x f x f x
I dx dx dx J dx K dx
a a a a a
_
+
+ + + + +
,
tnh J ta cng t x=-t
Dng 3. Nu f(x) lin tc trn
0;
2
1
1
]
th :
2 2
0 0
(sinx)dx= ( osx)dx f f c
chng minh tnh cht ny ta t :
2
t x
Dng 4. Nu f(x) lin tc v f(a+b-x)=f(x) hoc f(a+b-x)=-f(x) th t : t=a+b-x
c bit , nu : a+b=
th t t=
-x
Nu : a+b=2
th t t= 2
-x
Dng 5 . Tnh tch phn bng cch s dng nguyn hm ph
tnh nguyn hm ca hm s f(x) ta cn tm mt hm g(x) sao cho nguyn hm ca cc hm
s f(x) t g(x) d xc nh hn so vi f(x) . T suy ra nguyn hm ca hm f(x) . Ta thc hin
cc bc sau :
Bc 1. Tm hm s g(x)
Bc 2. Xc nh nguyn hm ca cc hm s f(x) t g(x), tc l :
( )
1
2
( ) ( ) ( )
*
( ) ( ) ( )
F x G x A x C
F x G x B x C
+ +
'
+
Bc 3. T h (*) ta suy ra [ ]
1
( ) ( ) ( )
2
F x A x B x C + + , l nguyn hm ca f(x) .
MT S BI TP P DNG
Bi 1.
7 5 3 4
4
4
1
.
os
x x x x
a dx
c x
+ +
( )
2
2
2
. osx.ln x+ 1+x b c dx
1
2
1
2
1-x
. osx.ln
1+x
c c dx
_
,
( )
1
2
1
. ln 1 d x x dx
+ +
1
4 2
1
.
1
x dx
e
x x
1 4
2
1
sinx
.
1
x
f dx
x
+
+
GII
0 7 5 3 7 5 3 7 5 3 4 4
4 4 4
0
4 4
1 1 1
.
os os os
x x x x x x x x x x x x
a dx dx dx J K
c x c x c x
+ + + + + +
+ +
Tnh :
0 7 5 3
4
4
1
os
x x x x
J dx
c x
+ +
. t : t = -x , suy ra dt=-dx v :
0 7 5 3 7 5 3 4 4 4
4 4 4
0 0 0
4
1 1 2
os os os
t t t t x x x x
J dt J dx J K dx
c t c x c x
+ + + + + +
+
Vy : ( ) ( )
4 4
2 3
4
0 0
2 1 2
2 1 tan t anx 2 tan
4
os 3 2 3
0
I J K dx x d x x
c x
_
+ + + +
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 80
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
( ) ( ) ( )
0 2 2
2 2 2
0
2 2
. osx.ln x+ 1+x osx.ln x+ 1+x osx.ln x+ 1+x b c dx c dx c dx J K
+ +
Tnh :
( )
0
2
2
osx.ln x+ 1+x J c dx
. t : t = -x suy ra dt =- dx .
( ) ( ) ( )
0 2 2
2 2 2
0 0
2
os-t.ln -t+ 1+t ost ln 1 cosxln x+ 1+x J c dt c t t dt dx K
+ +
Vy : I= J+K =0 .
1 1
0 2 2
1 1 0
2 2
1-x 1-x 1-x
. osx.ln osx.ln osx.ln
1+x 1+x 1+x
c c dx c dx c dx J K
_ _ _
+ +
, , ,
Tnh :
0
1
2
1-x
osx.ln
1+x
J c dx
. t : t = -x suy ra : dt =- dx , cho nn :
1 1
0 0 2 2
1 1 0 0
2 2
1-x 1+t 1-t 1-x
osx.ln os(-t).ln ost.ln osx.ln
1+x 1-t 1+t 1+x
J c dx c dt c dt c dx K
_ _ _ _
, , , ,
Vy : 0 I J K +
( ) ( ) ( )
1 0 1
2 2 2
1 1 0
. ln 1 ln 1 ln 1 d x x dx x x dx x x dx J K
+ + + + + + + +
Tnh :
( )
0
2
1
ln 1 J x x dx
+ +
. t : t = -x , suy ra : dt = - dx . Cho nn :
( ) ( ) ( )
0 0 1 1
2 2 2 2
1 1 0 0
ln 1 ln( 1 ) ln 1 ln 1 J x x dx t t dt t t dt x x dx K
+ + + + + + + +
Vy : 0 I J K + .
1 0 1
4 2 4 2 4 2
1 1 0
.
1 1 1
x dx x dx x dx
e J K
x x x x x x
+ +
+ + +
Tnh :
0
4 2
1
1
x dx
J
x x
0 0 1 1
4 2 4 2 4 2 4 2
1 1 0 0
1 1 1 1
x dx t dt t dt x dx
J K
x x t t t t x x
+ + + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 81
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy : I=J+K=2K=
1
4 2
0
2
1
x dx
x x +
. t :
1 1
2
2 2
2
0 0
2
1 1
0 0; 1 1 2 1 2
1 3
2 2
du xdx
du du
u x K
x u x u u u
u
+
_
_
,
,
t :
( )
6
2
2 2
6
3
1 3 1 3
2 os
tan
3
2 2 2
2 os . 1 tan
0 ; 1
4
6 6
du dt
c t
u t K dt
c t t
u t u t
Vy :
6
6
1 2 3 3 3
6
2 3 3 6
6
K dt t
. Do :
3
2
3
I K
1 0 1 4 4 4
2 2 2
1 1 0
sinx sinx sinx
.
1 1 1
x x x
f dx dx dx J K
x x x
+ + +
+ +
+ + +
Tnh :
0 4
2
1
sinx
.
1
x
J dx
x
t : t = -x , suy ra : dt = -dx
Do :
0 0 1 4 4 4
2 2 4
1 1 0
sinx sint sinx
.
1 1 1
x t x
J dx dt dx
x t x
+
+ + +
1 1 1 1 1 4 4 2
4 4 4 4 2
0 0 0 0 0
sinx sinx 2
1 1 1 1 1
x x x dx dt
J K dx dx dx H
x x x x t
+
+ +
+ + + + +
t :
( )
4 4
2
2 2
0 0
os
tan
4
4 os 1 tan
0 0 0; 1
4
du
dt
du
c u
t u H du u
c u u
t u t u
Vy :
4
I
2
2
2
.
4 sin
xdx
b
x
2
2
2
osx
.
4-sin
x c
c dx
x
1 4
1
.
2 1
x
x
d dx
1 2
1
1
.
1 2
x
x
e dx
( ) ( )
1
2
1
.
1 1
x
dx
f
e x
+ +
GII
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 82
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
0 5 5 5 2 2
0
2 2
sin sin sin
.
1 osx 1 osx 1 osx
x x x
a dx dx dx J K
c c c
+ +
+ + +
Tnh :
0 5
2
sin
1 osx
x
K dx
c
. t : t = -x suy ra : dt = -dx
( )
( )
5 0 0 5 5 5 2 2
0 0
2 2
sin sin sin sin
1 osx 1 ost 1 osx 1 os
t x t x
K dx dt dt dx K
c c c c t
+ + + +
Vy : I=J+K =0
0 2 2
2 2 2
0
2 2
.
4 sin 4 sin 4 sin
xdx xdx xdx
b J K
x x x
+ +
Tnh :
0
2
2
4 sin
xdx
J
x
0 2 2
2 2 2
0 0
2
0
4 sin 4 sin 4 sin
tdt tdt xdx
J K I J K
t t x
+
0 2 2
2 2 2
0
2 2
osx osx osx
.
4-sin 4-sin 4-sin
x c x c x c
c dx dx dx J K
x x x
+ + +
+ +
Tnh :
0
2
2
osx
4-sin
x c
J dx
x
0 2 2
2 2 2
0 0
2
os(-t) ost osx
( )
4 sin ( ) 4-sin 4-sin
t c t c x c
J dt dt dx
t t x
+ + +
.
( )
2 2 2 2
2 2 2
0 0 0 0
sinx osx osx 2 osx 1 (sinx 1 2
ln
2
4-sin 4-sin 4 sin 2 2 sinx 2+sinx 2 2
0
d x c x c c d x
J K dx dx dx
x x x x
_ + + +
+ +
,
Vy : I=
1 4
ln
2 4
1 0 1 4 4 4
1 1 0
.
2 1 2 1 2 1
x x x
x x x
d dx dx dx J K
+ +
+ + +
Tnh :
0 4
1
2 1
x
x
J dx
0 0 1 1 4 4 4 4
1 1 0 0
( ) 2 2
2 1 2 1 2 1 2 1
t x
x t t x
x t t x
J dx dt dt dx
+ + + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 83
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
1 1 1 4 4
4 5
0 0 0
1
2 1 1
0 2 1 2 1 5 5
x
x x
x x
I J K dx dx x dx x + +
+ +
1 0 1 2 2 2
1 1 0
1 1 1
.
1 2 1 2 1 2
x x x
x x x
e dx dx dx J K
+ +
+ + +
Tnh :
0 2
1
1
1 2
x
x
J dx
0 0 0 1 0 2 2 2
1 1 1 0 1
1 ( ) 1 2 1
1 2 1 2 1 2
x
x t x
t x x
J dx J dt J dx
+ + +
1 1 1 2 2
2
0 0 0
2 1 1
1
1 2 1 2
x
x x
x x
I J K dx x dx
+ +
+ +
* Ta c th tnh :
1
2
0
1 x dx
bng cch :
t : ( )
2 2 2
2 2
2
0 0
ostdt;1-x 1 sin os
1
sin os 1 os2t
2 x=0 t=;x=1 t=
2
dx c t c t
x t I c tdt c dt
Vy :
1 1
sin 2
2
2 2 4
0
I t t
_
+
,
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
1 0 1
2 2 2
1 1 0
.
1 1 1 1 1 1
x x x
dx dx dx
f J K
e x e x e x
+ +
+ + + + + +
Tnh :
( ) ( )
0
2
1
1 1
x
dx
J
e x
+ +
. t : t = -x ,suy ra : dt = -dx. Cho nn
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
0 1 1
2 2 2
1 0 0
1 1 1 1 1 1
t x
t t x
dt e dt e dx
J
e t e t e x
+ + + + + +
Vy :
( ) ( ) ( ) ( )
1 1
2 2 2
0 0
1
1 1 1 1 1
x
x x
e dx
J K dx
x e x e x
_
+ +
+ + + + +
,
Tnh :
1
2
0
1
dx
x +
. t :
( )
4
2
2 2
0
1
os
tan
os 1 tan
0 0; 1
4
dx dt
dt
c t
x t I
c t t
x t x t
Vy : I=
4
0
4
4
0
dt t
1 2
1
1
.
1 2
x
x
b dx
+
+
( ) ( )
1
2
1
.
4 1 1
x
dx
c
x
+ +
2
2
sinxsin3xcos5x
.
1
x
d dx
e
6 6 4
4
sin os
.
6 1
x
x c x
e dx
+
+
2 2
x
2
sinx
.
1+2
x
f dx
GII
0 2 2 2
0
sin sin sin
.
3 1 3 1 3 1
x x x
x x x
a dx dx dx J K
+ +
+ + +
Nu p dng bi ton dng 2 ( Nh cc bi tp : 1-2 ). Th bi 3 ta vit gn li nh sau :
( )
2
2
0 0
sin 1 1 1
. sin 1 os2x sin 2
0 3 1 2 2 2 2
x
x
a dx xdx c dx x x
_
+
,
( )
1 1 2
2 3
1 0
1
1 1 1 4
. 1 1
0 1 2 3 3 3
x
x
b dx x dx x x
+ _
+ + +
+
,
( ) ( )
1 1
2 2
1 0
.
1 4 1 1
x
dx dx
c
x x
+ + +
. t :
( )
4
2
2 2
0
1
os
tan
os 1 tan
0 0; 1
4
dx dt
dt
c t
x t I
c t t
x t x t
Vy : I=
4
0
4
4
0
dt t
2 2 2
0 0
2
sinxsin3xcos5x 1 1 1 1
. sinxsin3xcos5xdx= os3x+ os7x- osx- os9x
1 4 4 4 4
x
d dx c c c c dx
e
+
,
1 1 1 1 1 1 1 1 146
sin3 sin 7 sinx- sin9
2
12 28 4 36 12 28 4 36 369
0
I x x x
_
+
,
( )
6 6 4 4 4
6 6
0 0
4
sin os 5 3 5 3 5 3
. sin os os4x sin 4
4
6 1 8 8 8 32 32
0
x
x c x
e dx x c x dx c dx x x
+ _ _
+ + +
+
, ,
( ) ( )
2 2 2 2 2
2 2 2
x
0 0 0
2
sinx
. sinxdx=- osx osx 2 cos 0 2 2
2
1+2
0
x
f dx x x d c x c x xdx K K
1
1
1
1
]
- Tnh :
2 2 2
0 0 0
. osxdx= . (sinx)=x.sinx sinxdx= osx 1
2 2
2 2
0 0
K x c x d c
+
.
- Vy :
2 2 1 2
2
I K
_
,
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 85
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Bi 4. Tnh cc tch phn sau :
( )
n 2
*
n
0
os
.
os sin
n
c x
a dx n N
c x x
7 2
7 7
0
sin
.
os sin
x
b dx
c x x
2
0
sinx
.
sinx osx
c dx
c
2010 2
2010 2010
0
sin
.
sin os
x
d dx
x c x
4 2
4 4
0
os
.
sin os
c x
e dx
x c x
6 2
6 6
0
sin
.
sin os
x
f dx
x c x
GII
( )
n 2
*
n
0
os
.
os sin
n
c x
a dx n N
c x x
. t :
2 0 ; 0
2 2
dt dx
t x
x t x t
n
0 2 2 2
n n
n
0 0 0
2
os
sin sin 2
2
2
sin os sin os 2 4
sin os 0
2 2
n n
n n
n
c t
t x
I dt dx I dx x I
t c t x c x
t c t dt
,
+ + _ _
+
, ,
Tng t cch lm nh vy i vi phn a ca bi 3 . Cc phn sau u c kt qu nh nhau .
7 2 2
7 7
0 0
sin
. 2
2
os sin 2 4
0
x
b dx I dx x I
c x x
+
2 2
0 0
sinx
. 2
2
2 4 sinx osx
0
c dx I dx x I
c
+
2010 2 2
2010 2010
0 0
sin
. 2
2
sin os 2 4
0
x
d dx I dx x I
x c x
+
4 2 2
4 4
0 0
os
. 2
2
sin os 2 4
0
c x
e dx I dx x I
x c x
+
6 2 2
6 6
0 0
sin
. 2
2
sin os 2 4
0
x
f dx I dx x I
x c x
+
Bi 5. Tnh cc tch phn sau :
2
0
.sinx
.
4-cos
x
a dx
x
2
0
osx
.
4-sin
x c
b dx
x
2
0
1 sinx
. ln
1+cosx
c dx
+ _
,
( )
4
0
. ln 1 t anx d dx
2
3
0
. . os e x c xdx
3
0
. .sin f x xdx
GII
2
0
.sinx
.
4-cos
x
a dx
x
2 2
0 0
sinx .sinx
2 ;
4-cos 4-cos 2
x
I dx dx J I I J I J
x x
Tnh :
2 2
0 0 0
sinx ( osx) 1 ( osx ( osx 1 osx-2 1
ln ln3
0 4-cos os 4 4 cosx-2 cosx+2 4 cosx+2 2
d c d c d c c
J
x c x
,
Vy :
1
. ln3 ln3
2 2 4
I
2
0
osx
.
4-sin
x c
b dx
x
. ( Sai )
2
0
1 sinx
. ln
1+cosx
c dx
+ _
,
t : ( )
0
2
1 sin
2
ln
2 0 ; 0
1+cos
2 2
2
t dx dt
t x I dt
x t x t
t
1 _
+
1
,
_
1
1
, ]
1
2 2
0 0
1 ost 1 sinx
ln ln 2 0; 0
1+sint 1+cosx
c
I dt dx I I I
+ + _ _
, ,
( )
4
0
. ln 1 t anx d dx
.
t :
( )
0
4
ln 1 tan
4 4 0 ; 0
4 4
dx dt
t x I t dt
x t x t
_ _
, ,
( )
4 4 4 4
0 0 0 0
1 t anx 2
ln 1 ln ln 2. ln 1 t anx ln 2
1+tanx 1 t anx 4
I dx dx dx dx I
1 _
+ +
1
+
] ,
Vy :
2 ln 2 ln 2
4 8
I I
2
3
0
. . os e x c xdx
.
t :
( ) ( ) ( )
0
3
2
2 2 os 2
0 2 ; 2 0
dx dt
t x I t c t dt
x t x t
( )
2 2 2
3 3
0 0 0
1
2 os . os 2 os3x+3cosx
4
I c xdx x c xdx c dx I
Vy :
( )
2
0
2
1
os3x+3cosx sin3 3sin 0
0 4 4 3
I c dx x x
_
+
,
.
t :
( ) ( ) ( )
0
3
sin
0 ; 0
dx dt
t x I t t dt
x t x t
( ) ( )
3 3 3
0 0 0 0
sin sin sin 3sin sin3
4
I x xdx xdx x xdx x x dx I
Vy :
( )
0
1
3sin sin3 3cos os3x
0 8 8 3 3
I x x dx x c
_
+
,
2
0
.sinx
.
1+cos
x
c dx
x
4
0
. sin 4 .ln(1 t anx)dx d x
2
0
.sinx
.
9+4cos
x
e dx
x
4
0
. .sinx.cos f x xdx
GII
0
.
1 sinx
xdx
a
+
.
t :
( ) ( )
( )
0
0 , 0 1 sin
dx dt t dt
t x I
x t x t t
2
0 0 0
1 1
. tan 1
0 1 sinx 1 sinx 2 2 2 4 2
os
2 4
dx xdx x
I dx I I
x
c
_
+
+ + _
,
,
2
0
.sinx
.
2+cos x
x
b dx
.
t :
( ) ( ) ( )
( )
0
2
2
sin
2
0 , 0 2 os
dx dt t t dt
t x I
x t x t c t
( )
( )
2
2 2
0 0 0
osx sinx sin
ln 2 os 0
0 2-cosx 2 os x 2 os x 2
d c x x
I dx dx I I c x
c c
+
+ +
2
0
.sinx
.
1+cos
x
c dx
x
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 88
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
( )
0
4
sin 4 ln tan
4 4 4 0 ; 0
4 4
dx dt
t x I t t dt
x t x t
1 _ _
, , ]
( )
4 4 4
0 0 0
ln 2
sin 4 . ln 2 ln(1 t anx ln 2 sin 4 sin 4
2
I x dx xdx I I xdx
+
Vy :
ln 2 1 ln 2
. os4x
4
2 4 4
0
I c
2
0
.sinx
.
9+4cos
x
e dx
x
.
t :
( ) ( ) ( )
( )
0
2
sin
0 ; 0 9 4cos
dx dt t t dt
t x I
x t x t t
( )
2
2 2 2
0 0 0
sinxdx .sinx ( osx)
ln 9 4cos 0
0 9+4cos 9+4cos 9 4cos 2
x d c
I dx I I x
x x x
+
+
4
0
. .sinx.cos f x xdx
.
t :
( ) ( ) ( ) ( )
0
4
sin os
0 ; 0
dx dt
t x I t t c t dt
x t x t
( )
4 4 4
0 0 0
sinx.cos .sinx.cos os . osx I xdx x xdx c x d c I
5
1
os
0 2 5 5
I c x
_
,
Bi 7. Tnh cc tch phn sau
2
0
sinx
.
sinx-cosx
a dx
2
0
sinx
.
sinx+cosx
b dx
2
2
0
. 2sin .sin 2 c x xdx
2
2
0
2cos .sin 2 d x xdx
1
1
.
x
x x
e
e dx
e e
1
1
.
x
x x
e
f dx
e e
GII
2
0
sinx
.
sinx-cosx
a dx
Chn :
2 2 2
0 0 0
osx sinx+cosx
;
2
sinx-cosx 2 sinx-cosx
0
c
J dx I J dx x I J dx
( )
2
0
sinx-cosx
ln sinx-cosx 0
2
sinx-cosx
0
d
I J
'
2
0
sinx
.
sinx+cosx
b I dx
. Chn :
2
0
osx
sinx+cosx
c
J dx
( )
2 2
0 0
sinx+cosx
; ln osx+sinx 0
2 2
2 sinx+cosx
0 0
d
I J dx x J I c
+
Vy : 2
4
0
I J
I
J I
'
2
2
0
. 2sin .sin 2 c I x xdx
. Chn :
2
2
0
2cos sin 2 J x xdx
( )
2 2
2 2
0 0
2 sin os sin 2 2 sin 2 os2x 2
2
0
I J x c x xdx xdx c
+ +
( )
2 2 2
2 2
0 0 0
1
2 os sin sin 2 2 os2x.sin2xdx= sin 4 os4x 0
2
4
0
J I c x x xdx c xdx c
Vy : I=1
2
2
0
2cos .sin 2 d x xdx
. Chn :
1
1
x
x x
e
J dx
e e
( )
1 1 1
1 1 1
1 1
2. ln 0
1 1
x x
x x
x x
x x x x
d e e
e e
I J dx x I J dx e e
e e e e
+
+
Vy : I=1.
1
1
.
x
x x
e
f dx
e e
3 7
8 4
2
.
1 2
x
b dx
x x +
3
2
1
. 2 1 c x x dx +
2
2
1
1
.
2
x
d dx
x
_
+
,
0
2
1
.
2 4
dx
e
x x
+ +
2 3 2
2
0
2 4 9
.
4
x x x
f dx
x
+ + +
+
1
]
81
1 1 1 1 1
ln 1 ln80 ln15
16 4 1 4 80 15
I t
t
1 _
+
1
] ,
( ) ( )
3 3
2 3
2
1 1
3
1 8
. 2 1 1 1
1 3 3
c x x dx x dx x +
.
2
2
1
1
.
2
x
d dx
x
_
+
,
.
Nhn xt :
( )
2 2
2
1 3 6 9
( ) 1 1
2 2 2
2
x
f x
x x x
x
_ _
+
+ + +
, , +
Vy :
2
9 39
6ln 2 6ln 4
1 2 4
I x x
x
_
+
+
,
( )
( )
0 0
2 2
2
1 1
.
2 4
1 3
dx dx
e
x x
x
+ +
+ +
t :
6 6
2
2 2
0 0
3
3
os
1 3 tan 3
os .3(1 tan ) 3
1 0, 0
6
dx dt
dt
c t
x t I dt
c t t
x t x t
+
+
Vy :
3 3
.
3 6 18
I
2 2 3 2
2 2
0 0
2 4 9 1
. 2
4 4
x x x
f dx x dx
x x
+ + + _
+ +
+ +
,
2
2
2
0
2
1 16
2
0 2 4 3
dx
I x x J
x
_
+ + +
+
,
t :
( )
4 4
2
2 2
0 0
2
os
2tan 2
os .2 1 tan
0 0, 2
4
dx dt
dt
c t
x t J dt
c t t
x t x t
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 91
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
Vy :
16
;
4
4 3 4
0
J t I
+
Bi 2. Tnh cc tch phn sau :
( )
5
1
. 2 2 a x x dx
1
2
0
.
2 5 2
dx
b
x x + +
1 3
2
0
.
1
x
c dx
x +
( )
1
3
0
.
1
xdx
d
x +
( )
1
2
0
.
1
xdx
e
x +
1
2
0
.
1
xdx
f
x +
GII
( )
5
1
. 2 2 a x x dx
+ + +
1 1
2
0 0
1
1
1 1 1 1 1 9
2
. ln ln
1
0 2 5 2 2 2 2 2 2 2
2
x
dx
b dx
x x x x
x
_
+
+ + + +
+
,
( )
2 2
1 1 3
2 2
0 0
1
.
1 2 1
x d x
x
c dx
x x
+ +
.
t :
1 1
2
0 0
1
0 0; 1 1 1
1 1
tdt
t x x t x t I dt
t t
_
+ +
,
Vy : ( )
1
ln 1 1 ln 2
0
I t t +
( ) ( ) ( ) ( )
1 1
3 2 3 2
0 0
1
1 1 1 1 1 1
. .
0 1 2 8
1 1 1 1
xdx
d dx
x
x x x x
_ 1
+ 1
+
+ + + +
1
, ]
( ) ( )
1 1
2 2
0 0
1
1 1 1 1
. ln 1 ln 2
0 1 1 2
1 1
xdx
e dx x
x x
x x
1
1
+ + 1
1
+ +
] + +
1
]
( )
( )
2
1 1
2
2 2
0 0
1
1
1 1 1
. ln 1 ln 2
0 1 2 1 2 2
d x
xdx
f x
x x
+
+
+ +
Bi 3. Tnh cc tch phn sau :
2
1
.
1
x
a dx
x x +
3
3 2
0
. 1 b x x dx +
9
3
1
. 1 c x xdx
3 5 3
2
0
2
.
1
x x
d dx
x
+
+
4
1
2
.
5 4
dx
e
x
+ +
2 4
5
0
.
1
x
f dx
x +
GII
2
1
.
1
x
a dx
x x +
.
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 92
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t :
1 1 2
2
2
0 0
2
1 1
1 1 2 2
1 0, 2 1 1 1
dx tdt
t
t x x t I tdt t dt
x t x t t t
_
+
,
Vy :
2
1
1
2 ln 1
0 2
I t t
_
,
3 3
3 2 2 2
0 0
. 1 1 b x x dx x x xdx + +
.
t : ( )
2
2 2 2 2 2
1
1 1 1
0 1, 3 2
xdx tdt
t x x t I t t dt
x t x t
+
Vy : ( )
2
4 2 5 3
1
2
1 1 58
1 5 3 15
I t t dt t t
_
,
9
3
1
. 1 c x xdx
.
t : ( ) ( )
2
2 2
0
2
1 1 1 . 2
1 0, 9 2
dx tdt
t x x t I t t tdt
x t x t
Vy : ( )
0
2 4 3 5
2
0
1 1 112
2 2
2 3 5 15
I t t dt t t
( )
2 2
3 3 5 3
2 2
0 0
2
2
.
1 1
x x xdx
x x
d dx
x x
+
+
+ +
t :
( ) ( )
( )
2 2 2 2 2 2
2 4
1 1
1 1 .2 1;
1 2 1
0 1, 3 2
t t t tdt x t xdx tdt
t x I t tdt
t
x t x t
+
+
Vy :
5 2
2
1 1 59
2
1 5 2 5
I t t
_
,
4
1
2
.
5 4
dx
e
x
+ +
.
t :
3 3 2
2 2
5, 2 2.2 4
5 4 1
4 4 1 2, 4 3
x t dx tdt tdt
t x I dt
t t x t x t
_
+
+ + ,
Vy : ( ) ( )
3
6
4 4ln 4 4 4 ln 6 ln 7 4 4ln
2 7
I t t + + +
( )
( )
5
2 2 4
5
5 5
0 0
1
2
1 2 2
. 1 33 1
0 5 5 5
1 1
d x
x
f dx x
x x
+
+
+ +
Bi 4. Tnh cc tch phn sau :
1
5 2
0
. 1 a x x dx
3
2 3
0
. 1 . b x x dx +
2
2 2
0
. 4 c x x dx
0
1
. 1 e x xdx
1
3 2
0
. 3 f x x dx +
GII
1 1
5 2 4 2
0 0
. 1 1 a x x dx x x xdx
t : ( ) ( ) ( )
0 1 2 2
2
2 2 2 4 2
1 0
1 ;
1 1 . 2 1
0 1, 1 0
x t xdx tdt
t x I t t tdt t t t dt
x t x t
+
Vy :
7 5 3
1
1 2 1 8
0 7 5 3 105
I t t t
_
+
,
3 3
2 3 2 2
0 0
. 1 . 1 b x x dx x x xdx + +
t : ( ) ( )
2 2 2 2
2 2 4 2
1 1
1;
1 1 .
0 1, 3 2
x t xdx tdt
t x I t t tdt t t dt
x t x t
+
Vy :
5 3
2
1 1 58
1 5 3 15
I t t
_
,
2
2 2
0
. 4 c x x dx
.
t :
2
2 2
2 2
0 0
2 ost ; 4 ost
2sin 4sin .2cos .2cos 4sin 2
x=0 t=0.x=2 t=
2
dx c dt x c
x t I t t tdt tdt
Vy : ( )
2
0
1
1 os4t sin 4
2
4 2
0
I c dt t t
_
,
( )
( ) ( )
2 2 2
1 1
2 2
1 1 1
1 1
. 2 2 2 2
2 2 2 2
xdx
d x x dx x x dx
x x
1
+ +
1
+ +
]
- Vy : ( ) ( )
3 3
2 2
2
1 2 2 22
2 2 3
1 2 3 3 9
I x x
1
+ +
1
]
0
1
. 1 e x xdx
t : ( ) ( )
1 1 2
2 4 2
0 0
1; 2
1 1 .2 2
1 0, 0 1
x t dx tdt
t x I t t tdt t t dt
x t x t
+
Vy :
5 3
1
1 1 1 1 4
2 2
0 5 3 5 3 15
I t t
_ _
, ,
1 1
3 2 2 2
0 0
. 3 3. f x x dx x x xdx + +
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 94
WWW.ToanCapBa.Net
CC PHNG PHP TNH NGUYN HM V TCH PHN
t : ( ) ( )
2 2 2 2
2 2 4 2
3 3
3;
3 1 .
0 3, 1 2
x t xdx tdt
t x I t t tdt t t dt
x t x t
+
Vy :
5 3
2
1 1 56 12 3
5 3 15
3
I t t
_
,
Bi 5. Tnh cc tch phn sau :
3
1
3
.
3 1 3
x
a dx
x x
+ + +
7/ 3
3
0
1
.
3 1
x
b dx
x
+
+
10
5
.
2 1
dx
c
x x
( )
1 2
2
3
0
.
1
x x
d dx
x
+
+
3
3 3
0
. 1 e x x dx +
1
3 2
0
. 1 f x x dx
GII
Su tm v bin son : Nguyn nh S - Thng 1 nm 2012
WWW.ToanCapBa.Net
Trang 95