Hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin theo php lut Vit Nam : Lun vn ThS.

Lut: 60 38 50 / Trng Th Thy Nga ; Nghd. : TS. Ng Huy Cng

MC LC Trang

Li cam oan Mc lc M u Chng 1: KHI QUT CHUNG V HP NG VN CHUYN HNG HA BNG NG BIN 1.1. Khi qut chung v vn chuyn hng ha bng ng bin 1.1.1.Khi nim v vn chuyn hng ha bng ng bin 1.1.2.c im kinh t k thut ca hot ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.2.Khi nim v c im ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.2.1. Khi nim ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.2.2.Cc c im ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.2.3. Phn loi hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.3 . i tng ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.4. Ni dung hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 1.5. Ngi vn chuyn trong hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 1.5.1.Ngi vn chuyn theo hp ng 1.5.2 .Ngi vn chuyn thc t 1.6. Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin trong vn ti a phng thc 1.6.1. Khi qut v vn ti a phng thc 1.6.2. Hp ng vn ti a phng thc 1.7. iu kin thng mi quc t (Interms) vi Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 1.8.Vn n s dng trong giao nhn vn chuyn hng ho bng ng bin 1.9. Chm tr hng 1.10. Tn tht chung 1.11.Khiu ni v kin tng lin quan n hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin

1 4 4 4 7

10 10 13 14 17 18 32 33 34 35 35 39 43 45 51 52 54

Chng 2: THC TRNG PHP LUT V HP NG VN CHUYN HNG HA BNG NG BIN V THC TIN P DNG TI VIT NAM 2.1. Php lut iu chnh hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin 2.1.1.Php lut quc t 2.1.1.1.Cng c quc t thng nht mt s quy tc v vn n ng bin ( Quy tc Hague 1924) 2.1.1.2. Ngh nh th sa di Cng c quc t thng nht mt s quy tc vn n ng bin, Visby 1968 (Quy tc Hague-Visby 1968) 2.1.1.3. Cng c ca Lin hp quc v vn chuyn hng ho bng ng bin, 1978 ( Quy tc Hamburg) 2.1.1.4. Cng c ca Lin hp quc v vn chuyn hng ho bng vn ti a phg thc quc t 2.1.2. Php lut Vit Nam 2.1.2.1. Cam kt ca Vit Nam trong t chc Thng mi th gii (WTO) 2.1.2.2 Quy nh ca php lut Vit Nam lin quan n Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 2.1.2.2.1 B lut Dn s 2005 2.1.2.2.2 B lut Hng hi 2005 2.1.2.2.3 Tp qun trong hot ng hng hi 2.2. Thc tin hot ng vn chuyn hng ho bng ng bin hin nay Vit Nam 2.3. C ch gii quyt tranh chp trong Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin Chng 3: MT S KIN NGH NHM HON THIN CC QUY NH PHP LUT VIT NAM V HP NG VN CHUYN HNG HO BNG NG BIN 3.1. nh gi chung v h thng vn bn php lut iu tit quan h hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 3.2. Mt s kin ngh nhm hon thin cc quy nh v hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin
3.2.1. B sung, hon thin mt s ni dung trong B lut Hng hi 2005 3.2.2. Xy dng h thng php lut trong nc v vn chuyn hng ho bng ng bin ph hp vi cc quy nh, tp qun vn chuyn hng ho quc t ni chung 3.2.3. Tng cng nng cao hiu bit php l cho c quan Nh nc c thm quyn v cc doanh nghip trong lnh vc k kt v thc hin hp ng vn

58 58 58 59 59 60 61 61 61 63 63 65 72 74 81

89 89 91
91

93 94

chuyn hng ho bng ng bin Kt lun Danh mc ti liu tham kho

96 98

M U
1. S cn thit ca ti Vn chuyn ng bin khng ch l vn lin quan n lnh th, ng bin m cn lin quan n ch quyn ca mi quc gia. Cho n nay vn ti bin c pht trin mnh v tr thnh ngnh vn ti hin i trong h thng vn ti quc t. Chnh tm quan trng nh vy, i hi cc quy nh php lut iu chnh lnh vc vn chuyn hng hi phi c nhng nt c th ring. Bn cnh , tnh hnh kinh t th gii trong hai nm gn y c nhiu bt n: gi du th gii lin tc tng ri li gim xung thp t ngt; khng hong ti chnh v kinh t th gii gia tng; lm pht ti hu ht cc nc trong c Vit Nam; Khng trnh khi suy thoi, ngnh vn ti bin cng lao ao do: Gi cc vn ti gim lin tc t thng 7/2008 ti nay, thm ch vi mc gim n 70%, nhiu doanh nghip vn ti phi ngng khai thc trnh l, nhiu doanh nghip khc th b p gi, phi chp nhn mc gi r nhng c hng vn chuyn thng xuyn. Do , quyn v li ch ca cc doanh nghip vn chuyn b xem nh. to tin cho hot ng vn chuyn pht trin mnh sau thi khng hong th vic tng sc cnh tranh ca cc doanh nghip vn ti bin l iu ht sc cn thit m trong c vic tng cng nng lc php l. V nhng l ni trn, ti la chn ti "Hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin theo Php lut Vit Nam" lm ti cho lun vn thc s lut hc ca mnh. 2. Mc ch v nhim v nghin cu Mc ch nghin cu ca lun vn: Bn cnh vic khi qut nhng vn l lun v thc tin ca hp ng vn chuyn bng ng bin, ng thi cng tin hnh nghin cu 4

nhng ch nh php lut c bn v hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin theo quy nh ca php lut Vit Nam v php lut quc t. Trn c s phn tch, so snh rt ra u im v hn ch ca nhng ch nh , hng ti vic a ra mt s kin ng gp v mt l lun cho vic ban hnh php lut ca Vit Nam v vn ny. Nhim v nghin cu ca lun vn: - Nghin cu cc vn l lun v thc tin xung quanh ni dung hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin; - Nghin cu, so snh cc quy nh ca php lut Vit Nam vi cc quy nh ca php lut quc t v hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin; - i su nghin cu cc tranh chp pht sinh trong hot ng vn chuyn hng ha bng ng bin v a ra mt vi gii php hn ch tnh trng ny cho cc bn trong vic k kt hp ng cng nh cc quy nh php lut iu chnh; - ng gp mt s kin ngh v gii php nhm hon thin cc quy nh php lut iu chnh hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin theo php lut Vit Nam. 3. C s l lun v phng php nghin cu Lun vn s dng phng php nghin cu duy vt bin chng ca ch ngha Mc- Lnin v t tng H Ch Minh, ng thi da trn nghin cu t thc tin tranh chp v gii quyt tranh chp php lut v hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin. Lun vn cn s dng phng php phn tch, so snh, tng hp, i chiu lm r nhng quy nh ca php lut Vit Nam vi cc iu c quc t, t phn tch, nh gi v s ph hp ca php lut Vit Nam iu chnh vn vn chuyn hng ha bng ng bin.

4. Nhng ng gp ca lun vn Lun vn i su nghin cu, phn tch nhng vn l lun, gp phn gii thiu v lm r nhng ni dung c bn ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin v tm quan trng ca phng thc ny. Ngoi ra, lun vn nu ra vn hin trng quy nh php lut iu chnh lnh vc hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin, t nu ln nhng thiu st v bt cp trong nhng quy nh php lut v vn ny trong iu kin nn kinh t th trng nc ta hin nay. Bn cnh , lun vn ra mt s kin ngh v gii php c cn c, khoa hc v c tnh kh thi nhm hon thin nhng vn c c tnh cht l lun v hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin. 5. Kt cu ca lun vn Ngoi phn m u, kt lun, danh mc ti liu tham kho v ph lc, ni dung ca lun vn bao gm 3 chng: Chng 1: Khi qut chung v hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin. Chng 2: Php lut v hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin v thc tin p dng ti Vit Nam. Chng 3: Mt s kin ngh nhm hon thin cc quy nh php lut Vit Nam v hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin.

Chng 1 : KHI QUT CHUNG V HP NG VN CHUYN HNG HA BNG NG BIN 1.1 Khi qut chung v vn chuyn hng ha bng ng bin Vit Nam, quc gia ng dn th hai trong khi Asean, vi b bin tri di hn 3.200 km t Mng Ci n H Tin, nm v tr mt tin ca ng Nam . Hin nay c ti trn 100 cng bin ln nh vi tng chiu di bn trn 30 km. R rng rng thin nhin ang u i cho chng ta rt nhiu trong vic pht trin vn ti bin. Cng vi tc tng trng nhanh chng ca thng mi quc t, ngnh vn ti bin Vit Nam ang c nhng c hi to ln. Theo thng k, lng hng ha quc t vn chuyn qua ng bin chim 80% tng lu lng hng xut nhp khu ca Vit Nam. V vy, vai tr ca n ti hot ng xut nhp khu ca Vit Nam l rt quan trng.
1.1.1 Khi

nim vn chuyn hng ho bng ng bin

Vn chuyn hng ha bng ng bin l qu trnh s dng tu bin vn chuyn vt theo tuyn ng c nh hoc khng c nh t ni ny ti ni khc. Theo ngha rng n l s tp hp cc yu t kinh t k thut nhm khai thc, chuyn ch bng tu bin mt cch c hiu qu hng ha. Vn chuyn hng ha bng ng bin c tin hnh thng qua cc doanh nghip, t chc chuyn ngnh thc hin. Vn ti ng bin thc y bun bn quc t pht trin. Theo nh kinh t hc Anh Ullman "Khi lng hng ho lu chuyn gia hai nc t l thun vi t s tim nng kinh t ca hai nc v t l nghch vi khong cch kinh t. Khong cch kinh t cng c rt ngn th lng hng tiu th trn th trng cng ln". Hot ng vn chuyn ng bin hiu qu lm tng tnh cnh tranh ca mt quc gia trn trng quc t. S pht trin vt bc ca Singapore, Hng

Kng v gn y l Trung Quc l mt minh chng sng ng cho vic thu ht u t nc ngoi nhm tng trng xut khu, tng GDP thng qua vic pht trin c s h tng v dch v vn chuyn ng bin. Vn ti ng bin l yu t khng tch ri thng mi quc t, vn ti bin pht trin gp phn lm thay i c cu hng ho v c cu th trng trong bun bn quc t.
1.1.2 c

im kinh t k thut ca hot ng vn chuyn hng ho

bng ng bin. Vn ti ng bin c th phc v chuyn ch tt c cc loi hng ho trong bun bn quc t, t cc loi hng th rn nh my mc, trang thit b, sn phm dt may n th lng, kh nh du th, kh ga... thm ch c cc loi nhin liu. Cc tuyn ng vn ti trn bin hu ht l nhng tuyn ng giao thng t nhin. Nng lc chuyn ch ca vn ti ng bin rt ln. Trn cng mt tuyn ng bin c th t chc chy nhiu chuyn tu trong cng mt thi gian cho c hai chiu. u im ni bt ca vn ti ng bin l gi thnh thp (bng mt phn mi so vi ng hng khng). Tuy nhin, vn ti ng bin cng c mt s nhc im: Vn ti ng bin ph thuc rt nhiu vo iu kin t nhin. Mi trng hot ng, thi tit, iu kin thu vn trn mt bin lun nh hng n qu trnh chuyn ch. Nhng ri ro thin tai, tai nn bt ng trn bin thng gy ra nhng tn tht rt ln cho tu, hng ho v sinh mng con ngi, ri ro khc nh tu b m va, b m, b lt tu, trn du, thng v, mt tch, mc cn hay m phi ngm...Bn cnh , tc ca tu bin cn thp v vic tng tc

 khai thc ca tu bin cn b hn ch. Do , thi gian giao hng ca vn ti bin chm. 1.2 Khi nim v c im ca hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin
1.2.1 Khi

nim hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin

Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin l hp ng c giao kt gia ngi vn chuyn v ngi thu vn chuyn, theo ngi vn chuyn thu tin cc vn chuyn do ngi thu vn chuyn tr v dng tu bin vn chuyn hng ho t cng nhn hng n cng tr hng. (iu 70, khon 1, B lut hng hi Vit Nam).
1.2.2

Cc c im ca hp ng vn chuyn hng ho bng ng

bin Th nht, hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin l hp ng dch v, theo bn vn chuyn phi thc hin cng vic di chuyn hng ha t mt ni ny ti mt ni khc. Th hai, hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin l hp ng v li ch ca ngi th ba. Th ba, hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin c th l hp ng c n b hoc khng c n b, c ngha l ngi vn chuyn c th nhn cc ph chuyn ch hoc khng. Th t, hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin c th l hp ng gia nhp hoc hp ng ng thun ty theo tnh cht ca hot ng vn chuyn.
1.2.3

Phn loi hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin

Hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin c th c chia thnh hai loi l: Hp ng vn chuyn hng ha ni a v hp ng vn chuyn hng ha quc t. Ngoi ra, cn c vo vic thay i k thut chuyn ch trong

mt hot ng vn chuyn c th ngi ta cn phn loi thnh hp ng vn chuyn n v a phng thc; v cn c vo i tng vn chuyn, ngi ta cn phn loi thnh vn chuyn hng ha thng thng v vn chuyn hng ha c quy ch c bit nh vn chuyn cht phng x, d chy... C hai loi hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin c quy nh ti iu 71 B lut hng hi Vit Nam: hp ng vn chuyn theo chng t vn chuyn v hp ng vn chuyn theo chuyn. Hp ng vn chuyn hng ho theo chng t: Hp ng vn chuyn theo chng t vn chuyn l hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin c giao kt vi iu kin ngi vn chuyn khng phi dnh cho ngi thu vn chuyn nguyn tu hoc mt phn tu c th m ch cn c vo chng loi, s lng, kch thc hoc trng lng ca hng ho vn chuyn (iu 71, khon 1, B lut Hng hi Vit Nam 2005). Hp ng vn chuyn theo chuyn: Hp ng vn chuyn theo chuyn l hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin c giao kt vi iu kin ngi vn chuyn dnh cho ngi thu vn chuyn nguyn tu hoc mt phn tu c th vn chuyn hng ho theo chuyn. Hp ng vn chuyn theo chuyn phi c giao kt bng vn bn do loi hp ng ny thng rt phc tp bi l n phi quy nh chi tit v d liu c nhiu tnh hung trnh mu thun tranh chp gia cc bn (iu 71, khon 2, B lut Hng hi Vit Nam). Cc bn cng thng tham kho cc hp ng mu do cc t chc hng hi quc gia, quc t a ra khuyn co doanh nghip.

10

1.3 i tng ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin Theo B lut Hng hi Vit Nam 2005, iu 70, khon 2 th hng ha l: my mc, thit b, nguyn vt liu, nhin liu, hng tiu dng v cc ng sn khc, k c ng vt sng, cng-te-n hoc cng c tng t do ngi gi hng cung cp ng hng c vn chuyn theo hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin. 1.4 Ni dung hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin bao gm cc iu khon c bn sau: 1/ Ch th ca hp ng Ch th ca hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin l: bn vn chuyn v bn thu vn chuyn. Bn cnh , khng th khng k ti cc bn lin quan n hp ng vn chuyn: ngi i l hoc ngi vn chuyn y thc, ngi giao hng, ngi nhn hng v nhng ngi lm cng ca ngi vn chuyn. 2/ iu khon v hng ha (Cargo Clause) Hng ha vn chuyn l i tng ca hp ng. Nhng im quan trng v hng ha c cp chi tit phn i tng ca hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin. 3/ iu khon v con tu Cn m t chi tit cc c trng c bn ca con tu c th: tn tu, loi tu, quc tch, nm ng, ni ng, c tu, trng ti ton phn, dung tch ng k ton phn, dung tch ng k tnh, dung tch cha hng ri, hng bao kin, mn nc, chiu di tu, chiu ngang tu, vn tc, h hiu, cu trc ca tu(mt boong hay nhiu boong), s lng thuyn vin, v tr con tu lc k hp ng, s

11

lng cn cu v sc nng...ng thi, phi k n tnh trng k thut, tiu chun cht lng ca tu. 4/ Thi gian tu n cng xp hng iu khon ny quy nh ch tu phi c trch nhim iu tu n cng xp hng ng thi gian quy nh trong t th sn sng nhn hng xp, nhm m bo tu khi hnh ng lch trnh tha thun trong hp ng. 5/ iu khon v cng bc/d hng ho Hai bn tho thun tn mt cng hoc mt vi cng xp hng (loading port) v tn mt hay mt vi cng d hng (discharging port). Cng bc d quy nh trong hp ng phi l cng an ton (safe port) i vi tu v mt hng hi v chnh tr x hi. 6/ iu khon v cc ph vn chuyn v cc chi ph c lin quan Bn thu vn chuyn phi tr cho bn vn chuyn mt khon tin vn chuyn hng ha bng ng bin . iu khon ny c quy nh r trong hp ng vi nhng ni dung sau: Mc cc; S lng hng ha tnh tin cc;V thi gian thanh ton cc. 7/ iu khon v chi ph bc/d Chi ph bc d do cc bn tha thun trong hp ng. 8/ iu khon v thi gian bc/d Thi gian bc d l khong thi gian do hai bn tha thun dnh cho ngi i thu tu tin hnh cng vic bc hng ln tu hoc d hng khi tu gi l "thi gian cho php" (allowed time). 9/ Quyn v ngha v ca bn vn chuyn v bn thu vn chuyn Vi hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin (hp ng theo chuyn hoc theo chng t) u phi quy nh rt r quyn v ngha v ca cc bn.

12

10/ Trch nhim, gii hn trch nhim v min trch ca cc bn trong hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin Trch nhim ca ngi thu vn chuyn: Khi c tn tht xy ra v thit hi i vi hng ha, bn thu vn chuyn bao gi cng l ngi chu thit u tin. H khng bao gi mong mun hng ca mnh khng n hoc n m b mt mt, h hng khi n tay ngi nhn hng. Do vy, i khi thc hin tt nhng ngha v ti thiu do php lut quy nh cng chnh l bo v cho quyn li ca mnh. Trch nhim ca ngi vn chuyn: Php lut v vn chuyn hng ho ni chung u quy nh nhng ni dung v ch trch nhim, thi hn trch nhim, gii hn trch nhim, c s trch nhim ca ngi vn chuyn theo hp ng. 11/ Min trch ca ngi vn chuyn. B lut Hng hi Vit Nam c mt danh mc gm 17 trng hp min trch cho ngi vn chuyn. Ch hng mun c bi thng v thit hi xy ra vi hng ha th phi chng minh ngi vn chuyn c li. Khi , ngi vn chuyn ch vic chng minh thit hi thuc mt trong 17 trng hp l c min trch hon ton. Cc iu khon khc: Cc iu khon v trng ti, iu khong m va, thng bo tu,... 1.5 Ngi vn chuyn trong hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 1.5.1 Ngi vn chuyn theo hp ng: iu 72, khon 2, B lut hng hi nm 2005 ghi nhn: " Ngi vn chuyn l ngi t mnh hoc u quyn cho ngi khc giao kt hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin vi ngi thu vn chuyn".

13

1.5.2 Ngi vn chuyn thc t iu 72, khon 3, B lut Hng hi 2005 quy nh :"Ngi vn chuyn thc t l ngi c ngi vn chuyn u thc thc hin ton b hoc mt phn vic vn chuyn hng ho bng ng bin". 1.6 Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin trong vn ti a phng thc 1.6.1 Khi qut v vn ti a phng thc S ra i ca vn ti a phng thc chnh l mc nh du bc pht trin ca vn ti hin i ngy nay. tit kim chi ph vn ti hng ho, gim ti a cc chi ph u mi giao dch, ch hng thng u thc cho mt ngi vn ti duy nht thu xp vic vn chuyn t ni sn xut n th trng tiu th (thng c gi l t kho n kho "door to door"), m bo c thi gian giao hng, n gin ho th tc, tit kim thi gian v tin bc. c im ca vn ti a phng thc quc t. Vn ti a phng thc c hnh dung l mt hp ng vn chuyn n nht, mt chng t n nht v mt gi cc n nht vi mt ch trch nhim nht nh. Nh vy, nu trong mt hnh trnh, hng ho cng c vn chuyn bng hai hay nhiu phng thc vn ti nhng li s dng hai hay nhiu chng t v hai hay nhiu ch trch nhim ca cc phng thc vn ti tng ng th khng phi l vn ti a phng thc m ngi ta gi l vn ti t on. 1.6.2 Hp ng vn ti a phng thc Ngh nh 125/2003/N-CP quy nh "Hp ng vn ti a phng thc l vn bn theo ngi kinh doanh vn ti a phng thc cam kt thc hin hoc t chc vic thc hin vn ti a phng thc v c thanh ton tin cc vn chuyn" (iu 2, khon 3).

14

B lut hng hi 2005 nh ngha: "Hp ng vn ti a phng thc l hp ng c giao kt gia ngi gi hng v ngi kinh doanh vn ti a phng thc, theo ngi kinh doanh vn ti a phng thc m nhim vn chuyn hng ho thu tin cc cho ton b qu trnh vn chuyn, t a im nhn hng n a im tr hng cho ngi nhn hng bng t nht hai phng thc vn ti, trong phi c phng thc vn ti bng ng bin" (iu 119, khon 1). M hnh vn ti a phng thc: C nhiu m hnh vn ti a phng thc khc nhau tn ti trong thng mi Quc t. Nhng m hnh vn ti a phng thc trong c cc phng thc vn chuyn bin ch yu l: M hnh vn ti ng bin - vn ti hng khng (Sea/air), M hnh vn ti ng st - ng b - vn ti ni thu - vn ti ng bin (Rail /Road/Inland waterway/sea), M hnh cu lc a (Land Bridge). Trch nhim ca doanh nghip kinh doanh vn ti a phng thc i vi hng ho Ch trch nhim trong vn ti a phng thc v gii hn trch nhim l vn php l ng lu . B lut Hng hi Vit Nam nm 2005 (iu 120 v 121) v Ngh nh s 125/2003/N-CP ca chnh ph v vn ti a phng thc quc t quy nh r trch nhim ny. 1.7 iu kin thng mi quc t (Incoterms) vi hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin Trn thc t Incoterms c s dng v tha thun gia cc bn trong hp ng mua bn hng ha quc t. Nhng khi hp ng xut nhp khu s dng dn chiu cc iu kin ca Incoterms th chng li c tnh quyt nh ti hp ng vn chuyn.

15

1.8 Vn n s dng trong giao nhn vn chuyn hng ha bng ng bin Trong vn chuyn hng ha ng bin, chng t vn chuyn gm nhiu loi, tuy nhin quan trng nht l vn n. Vn n l mt loi chng t vn chuyn do ngi vn chuyn cp cho ngi gi hng. Vn n l bng chng cho vic giao kt hp ng, v vy, trn vn n, khng nht thit nhng nn c nhng iu khon v vic gii quyt tranh chp pht sinh. Phn loi vn n: Theo B lut Hng hi Vit Nam nm, vn n c k pht di ba dng: vn n ch danh, vn n theo lnh v vn n xut trnh. Ni dung ca vn n: Vn n ng bin c nhiu loi do nhiu hng tu pht hnh nn ni dung vn n cng khc nhau. Vn n c in thnh mu thng gm hai mt. 1.9 Chm tr hng B lut Hng hi Vit Nam c quy nh: Chm tr hng l vic hng ho khng c tr trong khong thi gian tho thun theo hp ng hoc trong khong thi gian hp l cn thit m ngi vn chuyn mn cn c th tr hng i vi trng hp khng c tho thun. Tuy nhin, theo iu 78, khon 3, B lut Hng hi Vit Nam, ngi vn chuyn cng c nhng trng hp min trch do vic chm tr hng nu vic chm tr l do mt s nguyn nhn gy ra. 1.10 Tn tht chung Tn tht chung trong vn chuyn hng ha bng ng bin l nhng v hy sinh v chi ph bt thng c thc hin mt cch c thc v hp l v s an ton chung nhm cu tu, hng ha, tin cc vn chuyn hng ha thot khi him ha chung trong mt hnh trnh chung. Nhng chi ph v hnh vi c coi l tn tht chung s c gii quyt vi h qu php l khc bit.

16

1.11 Khiu ni v kin tng lin quan n hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin Vic gii quyt tranh chp c cc bn lin quan u tin gii quyt bng thng lng. Nu cc bn khng th t mnh gii quyt c cc tranh chp th s gii quyt bng con ng t tng khi kin ti Trng ti hoc Ta n. Trong trng hp gii quyt bng trng ti hoc Ta n th trnh t th tc do php lut quy nh.

17

CHNG II : THC TRNG PHP LUT V HP NG VN CHUYN HNG HA BNG NG BIN V THC TIN P DNG TI VIT NAM 2.1 Php lut iu chnh hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 2.1.1 Php lut quc t 2.1.1.1 Cng c quc t thng nht mt s quy tc v vn n ng bin (Quy tc Hague 1924) Quy tc Hague nm 1924 p dng cho hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin c th hin bng mt vn n hoc mt chng t s hu tng t. 2.1.1.2 Ngh nh th sa i Cng c quc t thng nht mt s quy tc v vn n ng bin, Visby 1968 (Quy tc Hague - Visby 1968) Ngi vn chuyn cn cn trng khi s dng vn n pht hnh dn chiu Quy tc Hague hay Quy tc Hague-Visby v c s khc nhau c bn v cc vn nu trn. 2.1.1.3 Cng c ca Lin hp quc v vn chuyn hng ho bng ng bin, 1978 (Quy tc Hamburg) Cng c Hamburg nm 1978 s c p dng vi mi hp ng chuyn ch hng ha bng ng bin gia hai quc gia trong mt s trng hp. 2.1.1.4 Cng c ca Lin hp quc v vn chuyn hng ho bng vn ti a phng thc quc t Cng c ny c thng qua ti hi ngh ca Lin hp quc ngy 24/5/1980 ti Geneva (Thu S) gm 84 nc tham gia. Cho n nay, Cng c ny vn cha c hiu lc do cha s nc cn thit ph chun, gia nhp. y cng l mt ngun lut c cc nc p dng trong hot ng vn chuyn

18

hng ho bng vn ti a phng thc c bao gm phng thc vn chuyn bng ng bin. 2.1.2 Php lut Vit Nam 2.1.2.1 Cc cam kt ca Vit Nam trong T chc Thng mi th gii (WTO) Chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca T chc Thng mi Th gii WTO t thng 1 nm 2007, Vit Nam a ra nhng cam kt ca mnh trong c ni dung lin quan n : - V vn ti hng ho quc t bng ng bin (tr vn ti ni a); - Dch v vn ti ng thu ni a; 2.1.2.2 Quy nh ca php lut Vit Nam lin quan n Hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin 2.1.2.2.1 B lut dn s nm 2005 B lut dn s 2005 l b lut chung quy nh v cc giao dch dn s trong c hp ng vn chuyn. Trong phm vi ti, ngi vit ch i su nghin cu nhng ch nh ca B lut lin quan n hot ng vn chuyn hng ha bng ng bin ch yu c quy nh trong phn II, mc 8 B lut Dn s l hp ng vn chuyn ti sn v trch nhim bi thng thit hi. 2.1.2.2.2 B lut Hng hi Vit Nam nm 2005 B lut Hng hi Vit Nam nm 2005 bao qut c y mi kha cnh ca hot ng hng hi ni chung v hp ng vn chuyn hng ha ni ring. B lut Hng hi nm 2005 cng l ngun lut c u tin p dng trong nhng trng hp c s khc nhau i vi cc quy nh gia cc ngun lut trong cng ni dung lin quan n hot ng hng hi Vit Nam. B lut va gp phn bo v quyn v li ch ca cc doanh nghip va gip cc doanh nghip trong nc v nc ngoi t ch v iu chnh hot ng kinh doanh ph hp vi cc quy nh ca php lut.

19

Nhn chung, B lut Hng hi nm 2005 p dng mt cch c chn lc c ba Cng c nu v ch nh hp ng vn chuyn hng ha ng bin. 2.1.2.2.3 Tp qun trong hot ng hng hi Nhng thi quen trong cch x x ca c mt cng ng trong lnh vc hng hi hnh thnh nn tp qun hng hi. Tp qun hng hi l nhng thi quen c s dng lu i trong ngnh hng hi, c tnh n nh, hp php v c gii thch thng nht. 2.2 Thc tin hot ng vn chuyn hng ho bng ng bin hin nay Vit Nam Nu nh nm 2000, Vit Nam mi ch c 148 doanh nghip kinh doanh dch v hng hi, th n nm 2007, con s ny ln n 526 doanh nghip, trong c 183 doanh nghip nh nc, 209 cng ty trch nhim hu hn, 125 cng ty c phn, 4 cng ty lin doanh v 2 cng ty nc ngoi, hot ng trong 14 ngnh ngh. * Mt s thun li c bn kinh doanh dch v vn ti bin Sau 20 nm thc hin chnh sch i mi, nn kinh t th trng c hnh thnh Vit Nam v duy ch c tc tng trng cao so vi khu vc trong nhiu nm tr li y. Trong vng 5 nm tr li y, mi k hp ca Quc hi Vit Nam c nh du tch cc bng vic thng qua hng lot cc vn bn php lut, sa i b sung cc quy nh ca lut hin hnh, ban hnh nhng o lut mi nhm hon thin mt khung php l to ra s thng thong hn, minh bch hn trong qun l ca nh nc v s iu chnh ca lut php vi cc nghnh kinh t v tt c mi hot ng ca x hi. Vic ra nhp T chc Thng mi th gii gip Vit Nam khng ch c iu kin tip cn v s dng cng ngh tin tin m cn c tip cn rng ri v a dng hn vi cc ngun vn, ngun ti chnh c thm iu kin u t xy dng t nc. Vit Nam cn c li th l c mt i ng nhn cng r, tr trung, nng ng, hiu hc, d tip thu ci mi, cc iu kin v an ninh chnh

20

tr, trt t an ton x hi c bo m, gi sinh hot, dch v nhn chung tng i thp hn so vi khu vc. * Nhng kh khn ca kinh doanh dch v vn ti bin hin nay. - Quy m v t chc doanh nghip: Nhiu doanh nghip c quy m v vn nh khng khng th p ng c yu cu khi gia nhp th trng vn ti bin th gii. - H tng c s v trang thit b cho dch v vn ti bin: H thng ng s, giao thng, cng bin, kho tng bn bi, cung ng in v nng lng khc... cn nhiu bt cp trong quy hoch, pht trin, hn ch s pht trin ngnh ca dch v kinh doanh vn ti bin. - T chc qun l: Nhiu quy nh phc tp v tn km, th tc thng qua cn nhiu kh khn, mt nhiu thi gian v chi ph. Thiu s lin minh, lin kt trong ca cc doanh nghip trong ngnh. - Kh khn trong qu trnh k kt v thc hin hp ng i khi cn bi cc bn khng c cch hiu thng nht v nhng nh ngha chung v hot ng vn chuyn. 2.3 C ch gii quyt tranh chp trong hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin Hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin l c s php l rng buc trch nhim ca nhng ngi tham gia k kt (ngi vn chuyn, ngi thu vn chuyn). Nguyn nhn dn n tranh chp thng c nhiu, song v c bn c th chia ra thnh hai loi l nguyn nhn khch quan v nguyn nhn ch quan. Nguyn nhn khch quan: l nhng nguyn nhn xy ra nm ngoi mun ca con ngi, con ngi khng lng trc v kim sot c chng. Trn thc t, rt nhiu tranh chp pht sinh trong qu trnh thc hin hp ng l do nguyn nhn khch quan, l thin tai, tai nn bt ng, cc hin tng chnh tr x hi v cc trng hp bt kh khng nh: phng tin chuyn ch

21

khng n c cng (nhn/giao hng) theo ng thi hn do trn hnh trnh gp phi bo phi lnh nn. Nguyn nhn ch quan: Nu nguyn nhn khch quan l nhng trng hp xy ra bt ng, khng lng trc c v ngoi s kim sot ca con ngi th nguyn nhn ch quan li l nhng trng hp do chnh con ngi to ra hoc trong tm kim sot ca con ngi. Cc bin php gii quyt tranh chp Qua thc tin gii quyt cc tranh chp pht sinh t hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin ta c th a ra cc gii php c bn sau: Gii quyt tranh chp bng con ng ha gii; Gii quyt bng trng ti; Khi kin ra ta.

22

CHNG III: MT S KIN NGH NHM HON THIN CC QUY NH PHP LUT VIT NAM V HP NG VN CHUYN HNG HA BNG NG BIN

3.1. nh gi chung v h thng vn bn php lut iu tit quan h hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin H thng php lut v hng hi ca Vit Nam sau khi B lut hng hi nm 2005 ra i bao gm s lng vn bn kh ln. Cc vn bn th hin s tham kho, hc hi c chn lc cc iu c quc t a phng, song phng v khu vc. chnh l cng c php l thun tin Vit Nam thc hin chnh sch i ngoi v hi nhp quc t.Bn cnh , l vic tham gia cc iu c quc t a phng, song phng, y l b phn ch yu thc hin vic iu chnh php lut v vic vn chuyn hng ha bng ng bin. Vic tham gia nhng tha thun gip cc doanh nghip vn ti a phng thc d dng vn chuyn hng ha qua cc vng lnh th ca cc quc gia khc khng c ng bin. Qua thc tin thc hin cc hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin cho thy h thng vn bn hng dn v hng hi th nhiu nhng lng vn bn hng dn cp Chnh ph v cc ch nh trong hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin th cn hn ch. Hin nay, php lut v hng hi Vit Nam mt mt va hc hi cc quy nh ca thng l hng hi quc t va c nhng ch nh c th ring. Tuy nhin, khng trnh khi nhng thiu st do vn bn hng dn lut cn thiu. Vn gii quyt tranh chp quy nh cha thc s r rng.

23

3.2. Mt s kin ngh nhm hon thin cc quy nh php lut v hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin

3.2.1. B sung, hon thin mt s ni dung trong B lut hng hi 2005 Qua phn tch trn, B lut Hng hi nm 2005 c nhng nt tin b r

rt, khc phc c phn ln nhng hn ch v s khng ph hp m B lut Hng hi 1990 mc phi. Tuy nhin, bn cnh B lut Hng hi ni ring v php lut v hng hi ni chung iu chnh vn vn chuyn hng ha bng ng bin cn mt vi im cn hon thin. 3.2.2. Xy dng h thng php lut trong nc v vn chuyn hng ho bng ng bin ph hp vi cc quy nh, tp qun vn chuyn quc t ni chung Tip tc m rng, gia nhp cc iu c quc t v k kt thm cc hip nh song phng. Vn gii quyt tranh chp, nn c mt s thng nht hoc gn gi nht gia php lut Vit Nam v cc iu c quc t. Ngoi ra, ch trng n vic tham kho cc quy nh php lut ca cc quc gia trong h thng php lut khc nhau trn th gii trn c s vn dng cc quy nh php lut quc t thng qua vic a nhng nguyn tc c s tha nhn rng ri ca cc quc gia vo php lut Vit Nam, iu quan trng l trnh hin tng sao chp li mt cch my mc nhng quy nh .

3.2.3. Tng cng nng cao kin thc php l cho c quan Nh nc

c thm quyn v cc doanh nghip trong lnh vc k kt v thc hin hp ng vn chuyn hng ho bng ng bin Nng cao trnh ca thm phn trong vic gii quyt tranh chp hng hi. Nng cao trnh nghip v cng nh trnh php l ca cc doanh nghip vn chuyn.

24

KT LUN S pht trin ca thng mi, qu trnh hi nhp kinh t v cng nghip ho - hin i ho ca t nc ta hin nay, vn ti bin ngy cng khng nh r vai tr to ln ca mnh trong vn ti hng ho. Thc tin khi giao kt hp ng v ngay c khi bt u hot ng vn chuyn, ngi gi hng v ngi vn chuyn khng th lng trc tt c cc vn ny sinh trong qu trnh vn chuyn cng nh on trc c hng ho s b thit hi, mt mt trong qu trnh vn chuyn. Do , cc quc gia phi cng nhau thng nht lut p dng v mi quc gia cn quy nh php lut ph hp vi lut php quc t. T , php lut mi bo m c vai tr iu chnh nhng vn pht sinh khi cc bn thiu s tho thun trong hp ng. Nhn thc r tm quan trng ca vn ti hng ho bng ng bin, Nh nc ngy cng quan tm ti s pht trin ca n trong s pht trin chung ca ngnh vn ti. Vit Nam tham gia k kt nhiu iu c quc t lin quan n vn ti bin nhm gip cc doanh nghip kinh doanh vn ti bin ca Vit Nam c th hi nhp ngy cng rng trong cc quan h vn ti quc t. i lin vi s pht trin ca kinh t, php lut c th to iu kin cho kinh t pht trin hoc cng c th km hm s pht trin ca nn kinh t quc gia so vi th gii. H thng php lut no ph hp s th hin kt qu chnh hot ng kinh t m h thng iu chnh. Tin tng rng sp ti s ra i B lut Hng hi Vit Nam sa i, p ng c nguyn vng ca ng o tng lp doanh nghip vn chuyn, t c mc ch m Nh nc ra, v s tr thnh mt nn tng vng chc ngnh vn ti bin Vit Nam pht trin hn, tng bc khng nh v th trong qu trnh hi nhp vi vn ti th gii. Nhn thy c tm quan trng v s cn thit ca lnh vc ny, ngi vit chn y l ti lun vn. Lun vn i vo nhng vn c bn trong ch nh hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin km theo nhng phn tch v thc trng, gii php cho h thng php lut cng nh cho cc doanh nghip xut nhp khu, doanh nghip vn ti hng ha bng ng bin. Qua , lun vn mong mun s gip ngi c hiu r hn v phng thc vn chuyn ny v cng gp mt phn nh vo hon thin php lut iu chnh hp ng vn chuyn hng ha bng ng bin.

25