Professional Documents
Culture Documents
Phn gii thiu: HO CNG NGH BAO GM: + Ho cng ngh I: 45t (Ho cng ngh v mi ttrng)
Phn I:
Chng I
Cc nguyn tc c bn
Trong sn xut ha hc
<3 TIT>
C 5 nguyn tc c bn:
+ Tng tc ca cc qu trnh ho hc. + Thc hin cc qu trnh lin tc tun ho kin. + Lin hip gia cc x nghip. + C kh ho t ng ho cc QTSX. + Tn dng ph tha chng nhim mi trng. I/ TNG TC CC QU TRNH HO HC. - Sn xut ho hc l lm bin i thnh phn ho hc ca nguyn liu to ra cc sn phm thng qua phn ng ho hc. Vy tt ca QTSX thuc vop tt phn ng hin hnh.
no?
Gi s mt thit b sy ra phn ng sau: mA + nB = qD
dc v dt
+ Nu phn ng xy ra trng h dch th (Rn - Lng - Lng Kh , Kh - rng) th V cn vo din tch tip xc gia cc cht. V = KC.F (F din tch tp xc). Mt khc t cc phng trnh ttrn tng V cn tng K m. K = KO.C-E/RT E. Nng lng hot ho. T. Nhit R. Hng s kh. Vy tng tc Phh cn. + Tng ng lc. + Tng din tch tip xc.
+ Dng xc tc.
+ Nhit tng.
1- Tng ng lc qu trnh: ng lc qu trnh l hm s ca nng AC = CAm.CBm Vy mun tng ng lc QT cn: + Tng nng : Lm giu nguyn liu (loi b tp cht) lm giu qung apatit trc khi cho phn ng vi H2SO4 iu ch supepht phat, lm giu qung boxit trc khi p /c Al + Tng p xut cht kh: (N2 + 3H2 = 2NH3 tng D ca hn hp N2 + 3H2 bng cch nn 300 atm) + Ly sn phm ra khi khu vc phn ng. + Cho cc cht tip xc nhau theo.
Chiu thch hp. trong sn xut H2SO4 tng tc t chy FeS2 ny ta cho FeS2 v kk i ngc chiu nhau trong l t. hp th SO3 vi Hcao ngi ta cho SO3 v H2O i ngc chiu, cho SO3 i vo y thp hp th, cn H2O (H2SO4L) di t nh thp xung. 2- Dng xc tc v nhit thch hp: Theo pt Aseniut K = Ko.e-E/RT k t l nghch vi E v t l thun vi T tng K gim E v tng T. + Trong SX h cc P thng xy ra t0 cao hn nhit thng N2 + H2 = 2NH3 (450 - 5000C) FeS2 + O2 Fe2O3 + SO2 nhng nhit cao qu th tiu hao nhit liu v nhiu cht b phn hu n mn thit b nhanh c hi cho sn xut. V vy tng to cn ph hp via tnh hnh thc t.
+ i vi cc phn ng thun nghch vic tng t0 lm cho VT, VN u tng hoc cn bng chuyn dch theo chiu nghch (P to nhit) khng c li cho sn xut v vy chn 1 t0 thch hp cho QT chung. VD: SO2 + O2 = SO3 + Q N2 + 3H2 = 2NH3 + Q + Cht xc tc l cht lm tng V song khng b bin i trong QTSX. Nhiu phn ng kt hoc thiu XT th xy ra chm hoc khng xy ra (N2 + O2 ; SO2 + O2 nhng khi c cht xc tc ra t0 thch hp th x ra nhanh gp ngn triu ln c li cho sn xut. Xc tc lm E tng V vy vic lm xc tc thch hp l nhim v quan trng ca k thut ho. VD: SO2 + O2
3- Tng din tch tip xc (F) gia cc cht trong p - Cc phn ng xy ra trong h d th: rn - lng; rn - kh; lng lng - kh vic tng F -> tng QT khuych tn, tng kh nng hp ph cc cht -> V tng. - Tng F cn: + Cht rn p nh ti 1 kch thc nht nh ph hp vi thit b sn xut v k phn ng. + Phan cht lng hoc ti cht lng ln b mt m ri cho cht kh i qua ( phun H2SO4 sau cho kh SO3 i qua ) + Khuy trn.
u im:
- Khng c s ngng hot ng ca thit b. Nng mt lao ng cao, gim gi thnh sp. - Gi n nh k lm vic ca thit b -> to k iu khin t ng v c kh ho sn xut -> tit kim lao ng. - Gim din tch thit b, nh my -> chi ph xy dng trn mt vsp -> h gi thnh sn phm. - i vi cc QTSX c H thp ngi ta a cc cht ban u vo p ht quay tr li kp tn dng trit nguyn liu, h gi thnh sn phm, chng nhim mi trng. VD: QTSX NH3. ru etylic t C2H4
- X l cao, l nung vi dng lm b tng x, c gch trong XD. - Trong SX dng cht tc qu sau mt (t) lm vic mt hot tch ngi ta tm cc tc sinh li phc hi hot tnh s dng tip + Chng nhim mi trng khong ch bng cch x l cht c hi, s dng ph thi bin n thnh SP c ch m cn chuyn ho cht thi ca nh my thnh cht khng hoc t lm hi mi trng trc khi thi. VD: Kh thi SX NH03 c kh N0 c nh hng xu ti bu kh quyn nn phi nghn cu cht xc tc kh trit n trc khi thi vo MT.
Vy chng nhm mi trng l ngha v ca mi con ngi v ton th gii bo v mi trng sng ca chnh mnh v ton TG. Cng nghip ho hc ngy nay cung cp cho con ngi nhiu cht mi song cng a vo mi trng 1 lng cht c ln u c s sng ca con ngi -> chng nhim mi trng l mt nguyn tc ca cng ngh HH.
Chng ii.
H2S04
nhun
- Dng trong ngnh luyn kim m in Nh my supeht pht Lm Thao H2S04 SX theo PPTX: XT V205
Fe c mu vng xm.
Thnh phn ph: - Cc kim loi mu Co, Ni, Cu... - Cc hp cht ca Cu, Ni, AS, Si, Selen.
- Cc oxit Al, Au, Ag, CaC03, Supat-> hm lng S trong Firit st = 50%
III. CH TO HN HP KH S02.
1. Nguyn tc: + nc c nhiu S: Phun S trng thi lng vo l t, S1 + 02 ->
2. Cc iu kin nh hng ti qu trnh t qung nhit . - V FeS2 l nguyn liu vn -> T0 cng cao QT chy cng nhanh, v QT to nhit -> ch cung cp nhit cho phn ng lc u sau t xy ra phn ng cng mnh lit nhit to ra cng nhiu (> 8500) T0 qu cao nguyn liu nng chy kt khi -> V thm -> tc l, ngng SX vy khng th tng T0 1 cch tu m thc t SX t0 = 600 - 8500C. - Khi nhit tng tc QT phn hu FeS2 tng mnh hn QT t F2 -> QT t Fe xy ra chm nht -> n Q tc ton b QT t FeS2.
- T0 ca l t cn ph thuc vo cu to l t.
Din tch tip xuc ca nguyn liu v 02 (KK) Din tch tip xc ca nguyn liu v 02 (KK)
- QT t l QT xy ra trong h d th vn - kh - tc qu trnh ph thuc vo din tch tip xuc F. F cng ln - V cng ln (v phn ng xy ra trn b mt qung) v vy - Nghin qung ti 1 kch thc ph hp cho tng loi l t < 8mm. (l bi cho 6-8mm, tn si 2-5mm..) nhng kch thc khng qu nh v d kt khi ca0, kh i ra khi l cha nhiu bi kh tinh ch. - Tng cng khuy trn lm v lp oxit bao quanh b mt qung Tc thi oxi vo l.
- Tc thi cng ln - s mang theo nhiu N2 v 02 d -> gim hm lng S02 (< 700C%), ng thi gim T0 ca l do tiu tn vo vic t nng khng kh. - Thc t SX khng ch 02 vo l cho hh kh c 71, S02 11% 02 (lng 02 d dng oxi ho S02, C03) ngoi ra tc chy, Firt st cn ph thuc vo tch th ca n v cc tp cht trong qung. 3. L t. - Trong SX H2S04 ngi ta dng cc l t khc nhau t FeS2
a. L "bi cho" hay l nhiu tng + Cu to: hnh tr cao 8m, ng knh 6m, v bng thp, pha trong xay bng gch chu la, c 7 tng t qung, tng trn cng sy qung v c ca dn hh kh i ra, tng cui cng c cc ca cho kk i vo l. Cc tng nh s theo th t t trn xung, cc tng gia c cc ca sa cha v b sung kk. Gia l c 1 trc quay bng gang ng knh 0,9m v ko cho n chuyn ng tng T1 - T7. KHi trc quay n l 1 my khuy, pha di tng T7 c l tho x ra. + Hot ng: Qung t b qung vo tng sy cc nng vo o
Tng t 1: 6500C
2F2 -> 2F + S2
1 phn S2 + 202 -> 2S02 Tng t 2: 650 - 7500C, S2 + 02 -> S02 (i b phn) 1 phn: FeS + 02 -> Fe203 + S02 Tng 3, 4: phn ng chy mnh nht FeS + 02 -> Fe203 + S02 (800 - 8500) T5 - T7: QT chy dn HH kh ly ra nh l, kk i ln t ca tng T7 ngc vi chiu c/ ca FeS2 Nh qut ht m Pl < Pkk -> S02 khng hay ra ngoi lm nhim mi trng. NL: Qung Firit st cha 50% S. 6 - 8mm
b. L tn si
Trong l tn si qung lun lun c/ ging hin tng si ca cht lng. to ht "si" pha di l t qung c 1 li thp, kk thi
c. L phun:
t qung dng bi (kt b) c % S b khng th t trong cc l khc. Cao 10m, ng knh 4m cu to rng. Qung c kk phun vo l t di y l trng thi qung b t chy (phn ng xng ra ton b l) t ch l b sung khng kh vo l x ri xung y l. hh kh S02 = 12% Cng sut ln -> hh kh nhiu bi, khs tch ch do b. IV. TNH CH HH KH S02. HH kh ra khi l t cha 7% S02 v nhiu tp 11% 02 N2 Cht: bi, hi H20, oxit asen, selen v cc hp cht ca F (GF). Cc tp cht lm mt tc dng xc, tc (H) oxi ho S02 -> S03, lm cho a x H2S04 b nhim bn - phi loi b - PP tinh ch.
bi ln va p vo cc xiclon v ri xung y
- Sau i qua thit b my lc in to ra in trng mnh cn ho cht kh, cc ion c/ v cc traid du gp cc ht bi nh, tch
in v cng d/ v in cc b gi li
+ Tch asen oxit - se len oxit. Cho hh khi i qua thp ra cc oxit ca asen, selen b gi li do t0 V
T0 thp cn bng chuyn dch v pha to S03 nhng nhit thp qu cht xc tc cha pht huy tc dng, 4000C phn ng bt u xy ra r rt, cn t0 cao qu CBCD theo chiu nghch v cht xc tc b ph v cu trc -> mt hot tch. - Trong thc t SX dng xc tc V205 t0 thch hp l 4500C - C 2 nhm xc tc: + PT c mang trn cht mang l aming, + Nhm 2: bao gm cc oxits KL: V205.. Thc t dng xt ph bin nht l V205 cng vi 1 s cht ph gia khc H20, Si02, K20, Ca0.. ph gia tng bn c hc, tng hoc tnh t ng c bi tp cht.
- Khi tng C02 khi V tng v CBCD theo chiu to S03 -> H tng.
+ Hot ng:
Kh S02 t nng s b i vo y thp tip xc qua thit b trao i nhit song song xen gia cc lp xc tc (i ngoi ng ) nng T0 ti 4500C (do S03 truyn cho) sau i qua lp xc tc th nht ti y S02 + 02 -> S03 + Q -> dng kh c T0 > 4500C i vo trong ng c lm lnh nh S02 i ngoi ng, khi nh QT trao i nhit dng khi qua lp tip xc th 2 QT din ra lp XT th nht. Sau qua lp 3,4 -> H = 98%. y l 1 kiu thp thng p dng (CT sufepot pht Lm Thao)> VI. Hp th S03: S)3 + H2)( -> H2S04 + Q
Chng iii.
+ Phng php h quang: N2 + 02 y l phn ng thun ngch, thu nhit phn ng ra theo chiu thun ngch th cn Cno.
QT ny xy ra trong thin nhin khi c sm st, ma ln -> gt cu tc ng "la chim lp l u b, nghe ba ting sm pht c m ln".
+ Phng php Xianamit. Khi cho: CaC2 + N210000C CaCN2 x C H = 301,5 KJ/nol. Can xi xianamit c dng trong CNHH v luyn kim mu n cha 18.20% Nit. PP ny tiu tn nhiu nng lc nn t s dng v khng c li v mt KT. + PP amoni ac. y l PP kinh t hn cc PP khc tiu tn in nng t hn -> c dng dng rng ri trong nn KTQD. N2 +3H2 4500C xt 2NH3 H < 0 trong chng trnh ny tnh by chi tit QT chuyn ho N2 (kk) thnh hp cht ca nit qua con ng amoniac.
II. TNG HP AMONIAC. 1. Nguyn liu: N2,H2 chng khng sn c trong t nhin vy ta phi iu ch chng t cc ngun c sn, trong t nhin H20 kk... a, N2... KK cha 78% N2, 21% 02, 0,94% Ar v 1 s kh khc C02, S02, H2, Ne, Xe. Ho lng khng kh nhit thp (-2000C) p sut cao. Sau chng ct phn on kk lng khi N2 c T0S = 195,80C bay hi trc, cn 02 c T0s = -1830C bay hi sau. Do ta thu c nguyn cht v 02 dng hn ct v trong bnh vin (T0sar = 185,70C) (Da vo T0 si khc nhau)
b. H2 in phn H20: H20 = H2 + 1/2 02 (tn in nng -> ch S/d cho cc nc c ngun in r tin) + Chuyn ho kh Ch4 hoc t ca n Cho CH4 phn ng vi H20, C0, C02 T0 cao t 800 - 11000C khng cc xc tc hoc 800 - 9000C v xt, ni mang trn Al203 hc Mg0. Ch4 + H20 Sau : C0 + H20 Fe203 C02 + H2 (2) (v sinh ra C0) T VD v (2) phn ng T4: Ch4 + C02 + 4H2 + Tch HH sinh ra t qu trnh ch to than cc.. Kh l cc: 60% H2, 25% CH4, C0, C02, NH3, N2 C6H6, C2H4, ho lng kh l cc cc kh chuyn sang TT lng cn H2 TTK (v T0 SH2 = - 252,20C b nht) hp th NH3 c trong kh = dd axits.
Ngoi ra cn p dd NaCl -> H2 catt. c. To hn hp N2, H2 NL: H20, kk, than. cho hn hp khng kh - H20 i qua than nng
2. Lm sch hn hp kh:
Lm sch s dng cc pp: hp th, ngng t v hiro ho cc xc tc. + Tch bi (tp cht c hc: tro, du my); a/h ti xc tc, n m thit b, kh chg bng cch cho hh khi qua h thng lc in kh, t, h thng lng lc ly tm. + Tch H2S: Lm ng c xc tc ca giai on tch C0 v tng hp NH3 nn phi loi b trit h/c ca S bng cc dng cc cht hp th c H2S nh st hrxit ln Ca0 v mt ca hoc bag hu c: Phng php kh (dng st hiro xt)
ho hc
+ Tch CO2:
CO + H2O CO2 + H2
H< O
C0 dng dd Cu (CH3C00)2 trong NH3 P = 12- 300 atn T0 = 250C hoc hidro ho vi xt: ni/0r203 1500C, P = 3 atm Cu(NH3)n00CCH3 + CO [Cu (NH3)n-1Co]00CCH3 Co + 3H2 = Cu4 + H20 3. C s l thuyt tng hp NH3 Phn ng: N2 + 3H2 = 2NH3 tam gic H <0. d: ph ng thun nghch, to nhit theo chiu ng th, gim th tch (s mol kh) theo chiu thun v cn xc tc (v H thp )hay V chm.
+ Nhit : y l phn ng to nhi theo chu thun -> khi tng T0 CBCD theo chiu nghch, thp T0 cn bng CD theo chu thun to NH3. Nhng T0 thp qua V chm -> phn ng coi nh khng xy ra T< 4000C phn ng bt u xy ra V b -> H b khng c li cho SX -. T0 thch hp: 4500C + p sut: Phn ng thun l QT thp s mol kh ca h -> P ca h thp -> tng P -> CBCD thun (c ) thp P - nghch. Thc t SX c th thc hin P: 100 - 150 atm.
+ Nng : tng CH2, CN2 thp CNH3 cn bng CD theo chiu thun -> H cao. -> Mun vy iu chnh nng sao cho HN2:NH2 = 1:3, ly dn NH3 ra khi hh phn ng v H2, N2 cha phn ng quay tr li thp tng hp (chu trnh tun hon kn) -> Hcao. + Xc tc: - Nu khng c xc tc th bt k T0 no, P no phn ng xy ra vi V rt b Co xy ra) tng V cn dng xc tc. XT l 1 s KL: Fe, Pt, Mn trng CN thpg dung Fe 2 dng: - oxit st: Fe0, Fe203,m Fe304 theo
C ch xc tc: - Oxit st khong c t/d xc tc m ch c Fe mi c hot tnh xc tc v th trc khi c hh N2, H2 i qua xc tc ta phi "hn nguyn" xc tc bng ccsh cho H2 i qua xt t0 cao Fe304 + H2 -> Fe + H20. Fe sinh ra bm trn cht mang l cc oxit Al203.. ng vai tr xc tc cho phn ng ho hp N2 + H2 -> NH3 Vai tr ph gia: - Tng b mt tip xc ca xt vi cht phn ng (K20) xc tc d thot ra. Thun li cho vic hp th N2, H2 trn b mt).
5. Dy chuyn sn xut.
Hnh
Dy chuyn sn xut NH3 P = 300atm 1. Thp tng hp 3,6. Thit b tch NH3 2. Lm lnh NH3 = H2O 4. Bm nn tun hon
v sau ngun nguyn liu qung nitrat trong thin nhin khng ph bin.
Phng php ny tn nhiu in nng t khi tng hp c NH3 dng: - PP oxi ho NH3 (3g) Giai on 1: oxi ho NH3 thnh NO = PP tip xc NH3 + O2 NO + H2O Giai on 2: oxi ho NO thnh NO2 (NO = 1/2O2 NO2) Giai on 3: hp th NO2 bng H2O (NO2 + H2O = HNO3 + NO) 2. C s l thuyt.
(1) (2) (3): mt chiu, ng th, to nhit TPSP ph thuc vo tc cc phn ng. Vy sn xut HNO3 ngi ta tm cch phn ng (1) xy ra vi tc nhanh nht v hn ch phn ng (2) (3) vi tc nh nht.
* Nng :
cho giai on 2.
* Tc thi kh: Tc thi kh cao gim hiu sut to NO songtng cng sn xut c li nhng tng qu cao lng
Vy TTSX.
(v qu trnh xy ra ng thi vi giai on 2) 3. Sn xut HNO3 long: S dng 3 h thng + H thng lm vic P = 1atm + H thng lm vic p sut cao (6 8atm) + H lin hp: NH3NO (P p sut thng) NO2+H2O: p sut cao
Chng iv.
I. NHN XT CHUNG - in phn dung dch NaCl /c 2 ho cht c bn NaOH, Cl2. Cl2 /c dd HCL hp cht cha clo, PVC t Clorua, dung mi clo rofooc CHCl3, C6H6Cl6, thuc ty (nc clo, nc gia ven). NaOH sn xut x phng, CN giy, si nhn to - Cc pp in phn: + PP catt vn : (pp mng) + pp lng: - Ca tt lm bng Fe - Ant than ch, ti tan - Ca tt Hg - Ant than ch + pp mng trao i ion, pp tin tin nht sn xut NaOH, Cl2 c cht lng cao.
VN: in phn dd NaCL vi ca tt vn, ant bng Ti (thay cho than ch) nh my ho cht Vit Tr v Giy bi bng sn xut tng chi ph sn xut gim. Pp in phn vi ca tt lng u tin c s dng x nghip Thin Hng thu c C cao. - Nguyn liu l mui n (NaCl) - Cc giai on in phn + Ho tan mui n + Tinh ch dd mui + in phn dd, NaCl + Ch bin thnh phm: Lm kh kh H2, Cl2 v c c dd NaCl
Thng dng Na2CO3 + NaOH d gim hon ton sau trung ho = dd HCl. Khi tinh ch tin hnh nhit cao CaCO3 gim tinh th ln, ho tan gim d dng cho qu trnh lc. b. Phng php sa vi x a a/d khi hng lng Mg2+ nhiu . Kt ta tp cht = HH vi sa xo a. Phn ng.
Cc kt ta c lng lc cng vi cc tp cht c hc khc -> dd NaCl trong, trung ho kim d = dd HCl.
IV. IN PHN DD NaCl 1. PP catt rn, c mng ngn a. Cc qu trnh in cc Khi cha c dng in trong dd c
a1. S phng in ant dd trung tnh (PH = 7, H2O) Eo2/2OH- = +0,83V, Eo2/2Cl = +1,33V. OH- phng in. Trc Cl-, sn phm thu c l O2 ch khng phi Cl2. Vy thu c Cl2 chn in cc c qu th i vi Clo nh v O2 ln v bn trong mi trng Cl2. Nh vy ngi ta chn in cc l Ti hoc Grafit (than ch) hoc Pt. Nhng gi Pt t khng s dng. Hin nay s dng Ti hoc Ti ph Pt. + i vi a nt l than ch th
= -0,41 0,76 = -1,17 V > 229 th H+ vn phng in trc Mun cho Na+ phng in phi dng in cc c qu th vi vi H2 rt ln (in cc thu ngn)
4OH- - 2e O2 + 4H+ O2 + C CO2 Theo (t) a nt b tan ra n mn c hc l ch yu hng nm phi b sung than ch vo a nt. + A nt Ti m Pt cho php gim in th in phn gim E. Mng nng: bn c hc cao (yu cu c bn) dn in ln v r tin. Mng c chun b t vt liu khng dn in, v dng in qua mng sau khi cc l lp y dd. Mng s dng u tin l aming. Hin nay cn loi aming Krizotet (3MgO. 2SiO2. 2H2O) c th dng ba (vi, si) aming tu theo ct in phn (Vit Tr - si aming).
+ Ca tt:
thp cng b n mn (Cl2) 3 5 nm thay. Ngoi ra cng c th dng ca tt Cu, Ca tt thp chu n mn hn Cu (do mi trng in phn Cl2). Tng b mt lm vic v lm cho H2 d thot ra ca tt c th c li hoc lm thnh dng li.
Hot ng bnh in phn: Mui t kho chuyn vo b ho tan ta dng H2O v hi nc nng ho tan NaCl dd bo ho NaCl , lc s b tch t rc. Sau gia cng nhit trong b b tng sau dng NaOH, Na2CO3, BaCl2 tc Ca2+, Mg2+, SO42- v HCO3-. iu chnh mi trng bng dd HCl v lc dd. Dd nc mui sch c un nng v a vo bnh in phn 2NaCl + 2H2O NaOH + Cl2 + H2 SP: NaOH, Cl2, H2 c a i x l
Hnh
A. TNG HP HCL (THP TNG HP) H2, Cl2 t trong thit b c y np trn bng aming ( phng nt) v phn di lt gch chu la v t mt ng c cu to c bit lm n t H2 v Cl2. ng trong dn Clo, ng ngoi dn H2. H2, Cl2 i xen k trn u vi nhau v trnh Cl2 d gy nhim mi trng. hh: H2, Cl2, HCl (80 90%) dd HCl 31%
b. Hp th HCl = H2O HCl + H2O HClnH2O + Q (to nhiu nhit) nu khng ly bt Q trong thp hp th nhit tng CHCl gim (khng cao hn 20,246 do HCl bc khi). Nu dng thit b ly bt Q bit b cng knh hp th trong iu kin on nhit, dng Q ha tan hay nhanh hi H2O P hi bo ho HCL tng CHCl tng - H d th tng F trong thp xp cc vt bng s hoc cht do v cho HCl v H2O i ngc dng. Cu hi kim tra hc trnh 1 Cu 1: Trong qu trnh sn xut NH3 t hn hp N2 v H2, ngi ta vn dng nhng nguyn tc no nng cao hiu sut, h gi thnh sn phm ?
Cu 2: Ngi ta dng ht 112m3 kh NH3 iu kin tiu chun iu ch dd HNO3. Tnh mdd HNO3 40% thu c bit hiu sut qu trnh chuyn ho l 92%. Cu 3: axits H2SO4 hp th SO3 theo phng trnh H2SO4 + nSO3 H2SO4.nSO3 Ho tan 6,67g olemum vo H2O 200ml dd H2SO4 10m dd ny trung ho va ht 16ml dd NaOH0,5M. Tnh n v hm lng % SO3 trong olemum .
Chng v.
SN XUT PHN BN
Chng v.
SN XUT PHN BN
Ngoi ra phn hn hp N, P, K
Phn phc hp: amofot (NH4H2PO4, (NH4)2HPO4) Cu, Zn phn vi sinh (vi lng) Co.
- Bt (ht) mu xm
- Thnh phn: Chnh Ca(H2PO4)2, CaSO4 khan Ph H3PO4, H2SiO3,Al2(SO4)3, Fe2(SO4)3
Cc yu t nh hng: Giai on 1: Xy ra trn b mt qung, d H2SO4, giai on 1 xy ra trong h d th v tc ln hn nhiu giai on 2 giai on 2 tc phn ng. Giai on 1 kt thc sau 20-40 pht khi trn apatit vi H2SO4.
C = 64 68%
nhit = 50 600C
Nhit ma h < ma ng 50C + Din tch tip xc: qung nghin nh tng V
Giai on 2 bt u xy ra khi tiu hao ht H2SO4 Ca(H2SO4)2 to thnh lc u trong dd v kt tinh sau khi dd qu bo ho V gim vy phn hu hon ton qung sn phm trong khi 16-25 ngy tu vo loi nguyn liu. Tng cng dd H2SO4 tng H3PO4 V tng v nhit kho V tng (nhit ph hp 35-40%)
+ Qu trnh sn xut H2SO4 68%, apatits chuyn vo (3) ti y xy ra phn ng giai on (1) CaSO4 + H3PO4
Cc cht phn ng khuy trn lin tc v thi gian dng li l 2 4 pht. Nu thi gian di HH ng rn sn xut ngng tr, HH cht lng t (3) chuyn xung (4) ni to thnh sn phm. Thng ho thnh lun quay vi V chm Ti (4) Ca(H2PO4)2 do Ca5(PO4)2 + H3PO4 (giai on 2) vi V chm phn ng dng y nhiu gi. Sn phm c ct gn qua b phn lm ti v ri vo kho sn phm 21 ngy qung + H3PO4 xy ra hon ton v trng ho bi H3PO4 d = NH3 hoc bt xng Ca3(PO4)2. 2. Supephotphat kp: Trn qung vi H3PO4 FCa5(PO4)3 +7H3PO4 5Ca(H2PO4)2 + HE Hm lng P2O5 > supephotphat n
3. Phn ln thu tinh (nung chy): - Thnh phn ch yu P, Ca, Mg ln CaSiO3, Mg2(PO4)3, Ca2(PO4)3 - Nguyn liu: qung apatit v khong vt cha MgO, CaO, SiO2 nh o l mt (CaCO3, MgCO3) theo mt t l xc nh. - C tn phn ln thu tinh v bn sn phm l cc ht rn c b ngoi ging thu tinh v vn v gi l phn ln nung chy v c tp thnh = pp nung chy phi liu gm apatit v mt s cha MgO, CaO, SiO2 ri lm lnh t ngt = H2O P cao bn sn phm. Bn sn phm kh em sy v nghin nh ta thu c sn phm c hm lng 19,5 22%, P2O5 23%SiO2, 7,5% Al2O3 9 14%MgO, 30% CaO,
- C s l thuyt: Phi liu c nung chy 1450-15000C = than cc trong cc l tng t l luyn gng khi CaCO3 CaO + CO2, MgCO3 CO2 + MgO CaSiO3 CaO + SiO2 4Ca5(PO4)3 + 3SiO2 6Ca3(PO4)2 + 2CaSiO3 + SiF4. Khi ton b sn phm chy lng sau dng tia nc lnh c P cao lm lnh t ngt Ca3(PO4)2 c cu to c bit tan trong t chua. Sn xut: PL vn in, PL Nnh Bnh, Bc Giang
HNO3, NH3 nn P = 4,3 atm v un nng = hi ti 1550C. Sau i ngc chiu phn ng nhanh NH3 + HNO3 NH4NO3 (6364%) NH4NO3 lu li thit b trung ho ngn khng b phn hu: NH4NO3 sang b phn phn ly h P H2O bay hi dd NH4NO3 98% ang kt tinh v to ht. Sau sy ti m 0,9 1% em ng bao. 2. Sn xut (NH4)2SO4 - Cha 21% Nit, t ht m v kt khi nu bn nhiu nm t chua (v vy hp th NH4+ li SO42- gy chua ) - Sn xut t NH3 v H2SO4 = pp trung ho NH3 + H2SO4 (NH4)2SO4 + Q NH3 ly t pp tng hp N2 v H2, kh l cc. Cng gm 4 giai on. Trung ho, c c, kt tinh v to ht, sy sn phm.
3. Sn xut Ur (NH2)2CO
- Tinh th hot dng ht, cha hm lng m cao nht 46,6%. Dng ln phn bn, thc n cho tru, b, nguyn liu sn xut h/c cao phn t.
4. Sn xut NH4Cl
Ch yu dng trong cng nghip (cht in gii trong ph kh, ty oxits KL trc khi hn KL
(cho dd NaCl bo ho vo dd NH3 20% sau dn kh CO2 vo dd kk NaHCO3 t tan, lc tch NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O, CO2 to thnh quay li phn ng (1), dd sau (1) nc t gm : NH4Cl, NH4HCO3 (NH4)2CO3, NaCl
Pha kh, to nhit v NH4Cl to thnh ht nh (khi trng) hp thu = H2O (kh thc hin) Dn kh NH3 vo dd HCl bo ho NH3Cl khng tan trong dd hh HCl kt tinh huyn ph lng gn v li tm.
Chng vi.
I. NGUYN LIU
1. Nguyn liu chnh + Ct (SiO2) thnh phn ch yu a s thu tinh cng nghip. Ngoi
2. Nguyn liu ph
+ Cht kh bt: Nitorat, sunphat, asenoxit (AS2O3), NaCl
II. QU TRNH NU THU TINH (5 GIAI ON) 1. Giai on to mui silicat (800-9000C) - Khi nhit tng H2O trong nguyn liu tch ra
Cc mui silicat cht lng thnh mt khi trong sut nhng trong
cn nhiu bt kh v thnh phn thu tinh cha ng nht. 3. Giai on kh bt (1400-15000C)
5. Giai on lm lnh
Sau giai on 4 h thp nhit ca TT ti 1100-13000C c nht m bo cho qu trnh to hnh sn phm nh ko chai l, ct
knh
III. L NU THU TINH (SGK) B. SN XUT VI XY DNG vi (CaCO3 CaO (vi sng) Vi ti Ca(OH)2) I. NGUYN LIU: vi:
II. NGUYN TC
Phn ng CaCO3 CaO +CO2 ng th thun nghch, thu nhit theo chiu thun
yu t nh hng
1. Nhit : Nhit cao, CBCD theo chiu thun > 1000C CaCO3 bt u phn hu Nhit > 12000C cc axits khc trong CaCO3 nh SiO2, Fe2O3, Al2O3 tc dng vi CaO cht khng th ti thnh vi c (vi gi), canxi silicat 2CaO, SiO2, canxi aluminat (CaO.2Al2O3), canxi ferit (2CaO, Fe2O3). 2. p sut Gim P cn bng CD theo chiu thun ly CO2 ra khi HH sau phn ng cho l thng kh ra ngoi. 3. Kch thc nguyn liu Nguyn liu c kch thc khng u hin tng vi sng hoc vi gi
Kch thc b nhit nung gim tit kim nhin liu song gy tc l, vi v vn ln vo x tht thot sn phm. Kch thc cn ph thuc cu to l nung, thng thng c 60200mm, khng qu 300mm, iu quan trng ng u, khng to khng nh (40-60mm) 4. Thnh phn ho hc Vi t tp cht d nung, d ti sn phm t ln tp cht loi tt > 95% CaCO3 < 2,5% MgCO3,. III. NG DNG CA VI Xy dng, sn xut xi mng Sn xut gch silicat Ty vi, kh chua, chng m
IV. L NUNG VI C. SN XUT XI MNG FOOCLNG: I. KHI NIM CHUNG Xi mng Fooclng l loi cht kt dnh, chu nc, sn xut t vi v t st nung ti 145000C, sau lm lnh v nghin min ch to xi mng dng trong xy dng. Thnh phn hh: 4 loi oxit
Chng vii.
A. KHI NIM CHUNG V GANG THP 1. Vai tr gang thp trong cng nghip - Gang thp l hai loi hp kim pt ca Fe vi C, Si, Mn, P, S nhng ch khc nhau v t l cc nguyn t (thp 98-99% Fe gang 93-94% Fe) thnh phn chnh l Fe gang thp gi l kim loi en - Phn bit gang thp qua thnh phn % m ca C Do hm lng khc nhau thuc tnh khc nhau VD: thp : bn, dai, n hi, bin dng, do, d gia cng v r tin Gang: khng dai, khng do, song cng, bn, r tin C nhiu tnh cht ng dng thc t kim loi en chim 95% tng s kim loi dng ch to dng c, my mc v xy dng.
2. Cc loi gang Gang l hp kim ca Fe vi C trog mt s nguyn t khc C : 2-6% Gang xm : gang xm c mu xm cha nhiu C, Si, C = 3,5-6%, Si = 1,5-4,25%, S <= 0,04%. C trong gang dng Grafit b gy gang c vy en lng lnh trn nn. Nhit n/c: 1200-13000C d c, t co, d gia cng c kh. Gang trng: cha C, Si C= 3-4%. Trong gang cha nhiu tinh th Fe3C c mu trng, cng, gin, bn kh c, kh gia cng c kh dng luyn thp Gang hp kim nh: Gang cha 5-14% Si chu nhit tt, c ng cho l nung gi thi vo l cao Gang cha 2-5% Ni chu tc dng baz c ni nu xt
Gang cha 30%Cr chu nhit cao 110-1150 trong 500h Gang cha 14% Ni, 6% Cu, 2%Cr v 1% Ni chu nhit, axit, baz ch tp chi tit my lm vic nhit cao trong mi trng axit, baz. 3. Cc loi thp L hp kim ca Fe C v mt s nguyn t khc trong C chim 0,01-2% Thp C (thp thng) ch t C, S, Mn, rt t A, P so vi gang cng ph thuc vo hm lng , thp cng 0,9%C, thp mm < 0,1%C Thp hp kim (thp c bit) l thp cha thm mt s nguyn t khc Si, Mn, Ni, Mo, W, Cr mt s T/c qu.
Thp Ni Cr cng, t gin ch vng bi, v xe. Thp W Mo Cr cng nhit cao -> dng c gt ct kim loi Thp Si: do, n hi tt l so Thp Mn bn, chu va p mnh thanh ray my nghin . 4. Nhim v qu trnh luyn gang thp (luyn kim) Luyn ra cc hp kim c thnh phn x v t/c theo yu cu s dng Phng php thc hin Hon nguyn kim loi t oxit ca n (luyn gang ) Oxit ho bt cc nguyn t tp cht trong hp kim m s c mt ca n gim, cht lng hp kim thu c ng thi cho thm vo cc nguyn t kt hp tng cht lng ca hp kin nhn c (luyn thp)
Qung dng sn xut gang (giu Fe) qung Hematit hoc Manhetit (TP Fe2O3, Fe3O4, MnO, Mn2O3, bn qung Al2O3, CaO, SiO2, P, S sau khi luyn bn qung gim cht lng gang) Ngoi ra cc ph thi: vn st, st ht,..
Than than cc, kh than (H2 60%), 25% CH4, NH3 nha
than H - C thm (fenol) Nhim v: Cung cp CO lm cht kh oxit kim loi
VD :
Nu nguyn liu cha CaO, CaCO3 cht tr dung SiO2 Khi cht chy + bn qung silicat d n/c c d b ni ln trn
ni gang
Phn ng cht kh CO
nhit cao cht tr dung t/d vi oxit bn qung hoc to ra trong qu trnh luyn gang h/c silicat chy lng c d < d st ni ln trn tch ra khi gang lng.
4. Qa trnh kh S
S nm : Qung tr dung CaSO4 (sunphat) Kh l SO2, SiS, H2S Nu nhit l cao SO2, SiS, H2S bc ra khi gang cng vi kh l FeS + CaO FeO + CaS (ni l) FeO tan vo gang, CaS tan vo x tch ra ngoi Kh S ngoi l cao Khi gang ra khi l nhit thp FeS + Mn MnS + Fe MnS ho tan km trong gang x FeS2, BaSO4 Than cc: Cht hu c hoc sun fua (FeS, ZnS, PbS), BaSO4,
C. LUYN THP
I. NGUYN LIU Gang trng xm
KK, O2
Nhin liu, du ma dt, kh t Cht tr dung: CaCO3, SiO2
II. NGUYN TC
H thp hm lng cc nguyn t C, S, P, Mn c trong gang ti mc cn thit ph hp vi yu cu tiu dng bng cch oxi ho chng
gi l l Betxme,.
Cu to: mt thng quay hnh qu l gm ba b phn chnh (mi l, thn l v y l) v ngoi l lm bng thp tm, pha trong xy
bng gch chu la silicat c tnh axit (thnh phn ch yu SiO2 9397%). Cht tr dung a vo to x c tnh axit (trnh phn ng vi v l). y l xy bng gch c l gi. C 2 trc ton b
Hot ng: (3 giai on) Giai on 1: Xy ra ch yu phn ng oxi ho Si v Mn =FeO (34) 2Fe + O2 2FeO + Q FeO + Mn Fe + MnO FeO + Si Fe + SiO FeO v MnO phn ng SiO2 x ni ln trn mt KL lng. Trong giai on ny ming l phun c ngn la sng v rt ngn. Cc phn ng to nhit nhit ca gang khng ngng tng. Giai on 2: Ch yu phn ng oxi ho C bi FeO FeO + C Fe + CO CO chy 2CO + O2 CO2 + Q ming l phun xut hin ngn la di v sng chi mt (9-16)
Nhc im: Ch luyn mt s loi thp, cht lng thp v cha nhiu tp cht N, P, S, hao ph KL nhiu khng s dng thp vn lm nguyn liu v NL l gang lng. u cn kht khe v thnh phn gang em luyn cht l P, S v phng php ny khng loi tr c P, S C: 3,8-4,2%, S>= 1,75% P: 0,05-0,07%, S : 0,025-0,04%. Nhit gang: 1250-13500C 3. L Tomt Phng php baz MN:1%
Thnh phn C : 2,19-3,8%, Si: 0,3-0,5%, Mn : 0,7-1,5%, P: 1,82,2%, S: 0,03-0,07% Nhit gang 1200-12500C u im ging phng php axits, c u cu gang cht ch cha P cao km tng. Phng php l chuyn c u im: Vn xy dng thp, thi gian nu thp nhanh. Nhc im: Nhit luyn khng cao khng kp iu chnh t l cc cu t trong thp cht lng thp khng cao. 2. Phng php Mac tanh L bung (l b) Nhit a t ngoi vo, luyn thp tin hnh trong mt bun. C 2 loi l: L axit v l baz nhng l axit t s dng v u cu kht khe khi dng nguyn liu.
Chng viii.
II. C S L THUYT
1. Nguyn tc chung
oxi ho khng hon ton ca C ca than nh cht oxi ho cha oxi: KK, H2O, CO2, O2 v sn phm ch yu gm H2, CO2, CH4, N2,
Cc phn ng chnh
a. Phng php ho kh thun: gi a vo t y l, xuyn qua lp than, to thnh kh ri thot ln trn, sn phn ly ra pha trn l. b. Phng php ho kh nghch: gi a vo t nh l cng chiu vi than, sn phm ly ra y l c. Phng php ho kh ngang: gi a vo ngang l gia l thng gc vi chuyn ng ca than d. Phng php ho kh lin hp: gi a vo theo 2 chiu ngc nhau (trn di) sn phm ly ra gia thn l Da vo thnh phn kh thi vo l c 3 phng php a. Phng php khi than kh:
II. C S L HO
1. Khi nim chung C s: l s kh cu to nhit ca than Qa trnh cc ho l qu trnh chng kh than khng c khng kh nhit > 10000C. Than than cc Qu trnh phc tp + phn ng ho hc km theo hin tng l ho khc nhau nh bin i trng thi lin hp khi chc ca bn cc cc cc ring bit. ng thi mi giai on km theo NN qu trnh l ho nh hp th v kh hp th hn v kh 2. Nhng qu trnh l ho xy ra trong qu trnh to cc Giai on 1: T < = 1000C qu trnh sy than hi m v kh hp ph thot Ra (N2, O2, CO2, CH4)
II. CH BIN DU M 1. Chun b du th trc khi a vo ch bin Tch kh v n nh du: Du di mt t chu mt p sut ln mt phn kh v xng nh ho tan vo du. trnh mt mt mt lng kh v xng nh trong qu trnh bo qun v vn chuyn, cn tch bng un nng nh hoc gim P. Tch nc ln trong du bng cch un nng du th Tch cc mui khong, t, ct bng cch lng lc nhiu ln v chit tch 2. Ch bin gi nguyn cu to l qu trnh chng ct di P thng hoc trong chn khng da vo nhit si khc nhau cu cc phn on
3. Ch bin kh cu to L qu trnh chuyn ho ho hc du m t cc cht c phn t lng cao, cu to phc tp thnh cc sn phmn c phn t lng thp, cu to n gin hn nh vo nhit (Crc kinh nhit) v xc tc (Crc kinh xc tc). Gi l qu trnh Crc kinh. Gn y cn tin hnh Refoocming xc tc v hiro crc kinh du m sn xut ra nhiu xng hn v cht lng xng cao hn. a. Crc kinh nhit Phn ng c bn l phn ng phn hu Phn ng ph: phn ng ng vng, phn ng ng phn ho, phn ng ngng t th cp.
Sn phm
Cht lng sn phm ph thuc vo nguyn liu, iu kin nhit , P crc kinh . Cc phng php crc kinh: p sut cao (12-70atm) nhit = 5400C (nhit thp) p sut thp (2-5atm) nhit < 6000C p sut thng, nhit cao 670-7200C Vi nguyn liu l hirocacbon nng th iu kin nhit P< hn.
b. crc kinh xc tc phn ng chnh: phn hu mnh cc bon phn ng in phn ho hirocacbon nhnh tng ch s octan ca xng CH3(CH2)3CH3 (CH3)2CH CH2 CH3 Phn ng hir ho C2H2 + H2 C2H4 , C2H4 + H2 C2H6 Phn ng ankyl ho phn ng gim hiu sut kh (nhit thp) Phn ng ankyl xy ra nhit cao to nhiu kh CH3(CH2)4CH3 C6H6 + 4H2 C6H12 C6H6 + 3H2 Phn ng trng hp nhit thp, p sut cao i vi H C khng no
Chng ix.
Tng hp
mt s hp cht hu c c bn
I. SN XUT ETANOL
1. Tnh cht v ng dng Dng lm dung mi, dng trong y hc v trong cng nghip, /c este clorofom, ietylete, CH3CHO, CH3COO, cao su buna Lng nhit to vi KK HH ng ph 95,6%, ru nhit S = 78,10C 2. Cc phng php sn xut a. Ln men ng, tinh bt (C6H10O5)n + xH2O C6H12O6 C6H12O6 C2H5OH + CO2 Nhit : 25 300c, thi gian = 50h. 1 tn ng cc 280kg etanol + 260kg CO2 HH phn ng cha 8 12% etanol
Ru c C cao
Ru vang: men t nc hoa qu 10-12% ru Ru cn: khng chng ct Bia: 3,5-5% ru, ln men t mm i mch b.Phng php phn g (50% xenlul) g C6H12O6 C2H5OH 3. Phng php tng hp a. i t CH3CHO CH3CHO + H2 C2H5OH Xc tc: Ni/ cht mang Cu (Cu Co, W) Nhit : 180-2200C H: 100% - N: ru c C cao song gi thnh t
b. C2H6
2 C2H6+ O2 2C2H5OH P< 1atm Nhit : 2700C H: 37% Sn phm ph: CH3OH, HCHO, HCOOH, CH3CHO, CH3COOH H thp v etan r tin c. Etylen C2H4 + H2O = C2H5OH TH1: Phng php gin tip dng xc tc H2SO4 Giai on 1: To este C2H4 + H2SO4 C2H5OS2OH 2C2H4 + H2SO4 (C2H5O)2SO2
2. Sn xut t C2H2
a. Sn xut t C2H2 b. Sn xut CH3CHO C2H2 + H2O CH3CHO + 170KJ/mol Nhit 75-950C, xc tc : HgSO4 (H9O 0,5-1% trong HgSO4 1020%) Nu nhit tng v CH2SO4 V tng, song tng sn phm ph l andehit crotonic. gim sn phm ph cn a CH3CHO ra khi vng phn ng
nc
Sn xut thuc tr c di (CH2ClCOOH) este, axetat (dm) PVA, (CH3CO)2O dng sn xut xenlubaz, axitat.
Phn ng
Hoc 2CH3CHO +O2 (CH3CO)2O + H2O (CH3CO)2O + H2O 2CH3COOH
Chng x.
Sn xut
2. Nguyn liu:
Nguyn liu chnh : ph nol c t 2 C hot ng tr ln v andehit. Ngoi ra cn c Urotrpin (CH2)6N4 c vai tr ng rn nha. CH2 N = CH2 /c t HCHO v NH3 phenol: phenol v h phenol : 0,m perezol xilennol (CH3)2 C6H3OH andehit (HCHO, CH3CHO) 3. Phn ng nha ph nol foocmandehit = phn ng TN Nha nov lc (mch thng, nhit do) Nha rezol (mch khng gian, nhit rn)