BIOLOKE OSNOVE DUEVNIH POREMEAJA prof dr sc Pavo Filakovi

BIOLOGIJSKA PSIHIJATRIJA
Biologijski pristup u psihijatriji temelji se na uvjerenju da su psihiko i tjelesno tijesno povezani i meusobno uvjetovani te da su u osnovi kako normalnih duevnih procesa tako i mnogih duevnih poremeaja poremeaji razliitih biolokih procesa i funkcija koje je mogue korigirati biologijskim metodama lijeenja.

BIOLOGIJSKA PSIHIJATRIJA

Biologijska psihijatrija stoji na stanovitu kako duevni ivot ovjeka ima bioloku podlogu. Bez pravilne modane funkcije, nema pravilnog psihikog funkcioniranja. Zdrava bioloka podloga, pretpostavka je zdravog duevnog ivota. Poremeaji modanih funkcija u najmanju ruku predisponiraju razvoj duevnih poremeaja kod ovjeka.

PSIHIJATRIJSKA GENETIKA

Psihijatrijska genetika zasniva se na primjeni postignua i metoda populacijske genetike, imunogenetike, citogenetike, molekulske genetike i farmakogenetike. Koriste se metode rodoslova, metode blizanaca, metode adopcije, a posebice aktualne metode rekombinacije DNA otkrivanje lokacije gena na kromosomima i stvaranje genskih mapa. Za sada se moe rei kako su kromosomi 6, 22 i 8 u sreditu panje genetiara koji ispituju gensku podlogu shizofrenije. Neka istraivanja pak upuuju na povezanost HLA-A9 i paranoidne shizofrenije. U manino-depresivnih vea je uestalost krvne grupe 0 te povezanost gena na kratkom kraku kromosoma 11 i na X-kromonosmu i maninodepresivne psihoze. Duevni poremeaji su poligenski i multifaktorijalno uvjetovani.

ODNOS PREDISPONIRAJUIH I PRECIPITIRAJUIH INITELJA

PRECIPITIRAJUI INITELJI

BIOLOKA PREDISPOZICIJA

PROGNOSTIKI IMBENICI
LOIJA PROGNOZA

BOLJA PROGNOZA

uljajui poetak Bez provokacije Negativni simptomi Premorbidni poremeaj osobnosti Hereditet

Nagao poetak Jasna provokacija Pozitivni simptomi Bez premorbidnog poremeaja osobnosti Bez hereditarnog optereenja

PATOFIZIOLOKA PODLOGA DUEVNIH POREMEAJA

Neurorazvojni poremeaji Neurodegenerativni poremeaji Posljedica stvaranja endogenih opijata Neuropsihofizioloki poremeaji Neuroendokrinoloki poremeaji Neuroimunoloki poremeaji Kronobioloki poremeaji Neurobiokemijski poremeaji

PRIKAZ PATOFIZIOLOKE PODLOGE DUEVNIH POREMEAJA BRAIN-IMAGING TEHNIKOM (SPECT)

BIPOLARNI POREMEAJ MANINA FAZA

DEPRESIVNI POREMEAJ

PARANOIDNA SHIZOFRENIJA
PRIJE LIJEENJA POSLIJE IJEENJA

Znaajna metabolika Hipoaktivnost cerebralnog kortesa

Poboljanje metabolike Aktivnosti cerebralnog korteksa

NEUROFIZIOLOKA PODLOGA PSIHIKIH FUNKCIJA

Osnovna graevna jedinica SS-a je neuron Osnovna komunikacijska jedinica u SS-u je sinapsa Kemijski prijenosnici bioelektrinog signala u sinapsi su neurotransmitori Neurotransmitori u SS-u su: noradrenalin, dopamin, serotonin, acetilklin, GABA Skupovi neurona koji sadre preteito odreeni neurotansmitor formiraju neurotraansmisijske sustave: dopaminergiki, noradrenergiki, serotoninergiki, GABAergiki itd.

NEURON

NEURONSKE VEZE

SINAPSA
PRESINAPSNI ZAVRETAK

AKSON
BIELETRINI IMPULS

SINAPSNA PUKOTNA

SUSTAV 2. GLASNIKA

DENDRIT

NEUROBIOKEMIJSKE TEORIJE DUEVNIH POREMEAJA

SHIZOFRENIJA

Mononeurotransmitorske teorije: DA.hiperaktivnost, DA-hipoaktivnost, D1/D2 disbalans, NA-hiperaktivnost, NAhipoaktivnost, 5-HT-hiperaktivnost, 5-HThipoaktivnost, GABA-hipoaktivnost, AcKhiperaktivnost Interakcijske teorije: Disbalans DA/5HT2, DA/NA, DA/AcK, DA/GABA, DA/glutamin.

NEUROBIOKEMIJSKE TEORIJE DUEVNIH POREMEAJA DEPRESIJA Mononeurotransmitorske teorije: NA hipoaktivnost, supersenzitivnost alfa2 NA receptora, hipersenzitivnost postsinapsnih beta-NA-receptora, nestabilnost na NA sinapsi, DA-hipoaktivnost, 5-HThipoaktivnost, hipersenz. 5-HT receptora , AcKhiperaktivnost, GABA-hipoaktivnost, hipoaktivnost endogenih opijata. Interakcijske teorije: Permisivna hipoteza (disbalans noradrenerg. i serotoninergikog sustava (niska razina 5HT2 stvara predispoziciju za depresiju, a tek dodatni pad razine noradrenalina dovodi do klinike manifestacije depresivnog poremeaja) Disbalans kateholaminergikog i acetilkolinergikog sustava (u depresiji prevladava kolinergika, a u maniji kateholaminergika aktivnost.

NEUROBIOKEMIJSKE TEORIJE DUEVNIH POREMEAJA

ANKSIOZNOST Mononeurotransmitorske teorije: GABA-hipoaktivnost, NAhiperaktivnost, 5HT1-hipoaktivnost, 5HT2-hiperaktivnost, endorfinska hipoaktivnost. Teorije endogenih anksiogenih i anksiolitikih tvari: Antagonisti benzodiazepinskih receptora.

BIOLOKA PODLOGA REAKCIJE NA STRES

INHIBICIJA EKSCITACIJA