SIKMA KOVANLARI, KOPLYALAR, SEGMANLAR VE AYAR BLEZKLER
A- KAMALAR Kamalar, kasnak, dili ark, kavrama gibi hareket ve g ileten makine paralarn millerin zerine sklebilir ekilde birletirilmesini ve ayn zamanda mildeki hareketin aktarlmasn salayan makine elemanlardr. Enine ve boyuna olmak zere iki gruba ayrlr.
a) Enine kama b) ki parann enine kama ile birletirilmesi
ekil 2.1. Enine kama ile birletirme
1) Enine kamalar: Takld milin eksenine paralel olarak etkiyen kuvvetleri karlamak iin kullanlr ekil 2.1 a. ekil 2.1 b de ise enine kama ile iki parann birletirilmesi grlmektedir. Enine kamalarda kamann eimi alma artlarna bal olarak deiiklik gsterir. Sk sk zlmesi gerekmeyen yerlerde (ayar kamalarnda) 1/50......1/100, kendiliinden zlmemesi gereken yerlerde 1/15.........1/20 alnr. Bu tr kamalarda ekme dayanm 60 N/mm 2 olan sade karbonlu elikler kullanlr. 2) boyuna kamalar: Boyuna kamalar mil eksenine paralel olarak alan kamalardr. Uygu kamalar, Eimli (sktrlabilen) kamalar ve yarm ay kamalar olmak zere eittir. Boyuna kamalar genellikle karbonlu elikten istek zerine de slah eliinden ve sementasyon eliinden yaplrlar. Piyasada kama elii ad altnda satlrlar. Kama eliklerinin 25 mm ye kadar olanlarnn ekme dayanmlar 50 N/mm 2 , 25 mm den yukar olanlarn ekme dayanmlar 60 N/mm 2 dir. Kama elikleri dz, parlak ve hassas ll olarak kare dikdrtgen ve yatk dikdrtgen eklinde iml edilirler.
Avi bulunan sayfalarda krmz renkli izgi ile snrlanan alann zerine tklaynz. Kapat
ekil 2.3 a,b'de mildeki kama kanalnn iki ekilde llendirilmesi grlmektedir. ekil 2.3 a'da milin kesit yan grn izilerek, mil apnn ( 60) yan sra kanal genilii ls (18) derinlik ls (7) ve boy ls (45) belirtilmelidir. ekil 2.3 b'deki mile alan kama kanalnn bir baka ekilde gsterilmesi ve llendirilmesi grlmektedir. ekilde grld gibi sadece kama kanalnn st grn izilerek gerekli olan ller konulmutur.
a) b)
ekil 2.3. Mile alan kama kanalnn llendirilmesi
a- Uygu kamalar (Eimsiz): Uygu kamalar paralel yzl olup yan yzeyleri ile dndrme momenti iletirler. Kama, mil zerinde oynamayacak ekilde yuvasna oturtulur ve mil zerindeki kanal ierisine skca altrlr. Bu kamalar, mil zerindeki oynamalar nlemek iin cvata veya pimlerle tespit edilebilirler. Kamann srt ile gbek kanalnn taban arasnda az boluk vardr. Kamalar TS 147/9'da kaln ekilli TS 147/10'da takm tezgahlar iin TS 147/11'de ince ekilli uygu kamalarnn kama lleri ile mildeki ve gbekteki kanallarn lleri verilmitir. ekil 2.2 a,b'de iki uygu kamas ve llendirilmesi grlmektedir. ekil 2.2 a'da genilii b= 12mm ykseklii h= 8mm ve boyu l= 36mm olan A tr kamann gsterilii; Kama A 12x8x36 TS 147/9 Tablo 2.2'de eimsiz kamalara ait ller verilmitir.
a) Yuvarlak alnl (A tipi) kama b) Dz alnl (B tipi) kama
ekil 2.2. Eimsiz (uygu) kamalar
ekil 2.4'de gbee alan kama kanal resminde ise gbek kanal apnn (d=60) yan sra, (b=18) kama kanal genilii ayrca (d+t 2 =64,4) lleri belirtilmelidir. Mile alan kanal geniliine sk geme iin P9, kaygan geme iin N9 tolerans verilir. Gbek kanalnn geniliinde ise sk geme iin P9, kaygan geme iin J9 tolerans verilir. ekerek ilenmi kanallarda, IT9 kalitesi yerine IT8 kalitesinden toleranslar (P8, N8 ve kaygan gemede H8) verilmeli, ayrca gbek kanallarnda D10 tolerans tercih edilmelidir.
ekil 2.5. konik bir muylu zerine alan kama kanal
ekil 2.5'de konik bir muylu zerine alan kama kanal ve lendirilmesi grlmektedir.
ekil 2.6'da ki parann A ve B tipi kama ile birletirme (montaj) resmi grlmektedir.
ekil 2.8 a da Eimli dz kaln A tipi kama, ekil 2.8 b de ise eimli dz kaln B tipi kama ile yaplan montaj resmi verilmitir.
a) Eimli dz kaln kama A tipi
ekil 2.8. Eimli dz kaln kamalarn montaj resmi
ekil 2.9 a,b de gsterilen eimli dz kamalarn mil ve gbek kanal llendirilmesi de ayn uygu kamalarn kanallarnda olduu gibidir. Mil kanalnn llendirilmesinde mil apnn yan sra kanal genilii ve derinlik ls belirtilmelidir. Gbek kanalnn llendirilmesinde gbek apnn yan sra kanal genilii ls ve kanal derinlik ls belirtilmeli ve kanaln st ksmna eim deerini belirten eim iareti ile birlikte 1:100 eim deeri yazlmaldr. Mil ve gbek kanallarnn llendirilmesinde belirtilen ller TS 147 den seilerek konulmaldr. Eimli dz kamalar montaj resimler zerinde sembollerle gsterilebilir. b= 18mm h=11mm L= 80mm olan A tipindeki bir eimli dz kamann sembollerle gsterilmesi Kama A 18 x 11 x 80 TS 147/1 eklinde gsterilir.
a) Gbek kanalnn llendirilmesi b) Mildeki kama kanalnn llendirilmesi
ekil 2.9. Eimli dz kama kanallarnn llendirilmesi
b) Eimli dz kaln kama B tipi
ekil 2.8. Eimli dz kamalarn montaj resmi (devam)
ekil 2.10 b de Eimli dz (yass) kamann taklm durumdaki montaj resmi grl- mektedir. Mil ve gbek zerindeki kanal lleri ayn eimsiz paralel yzeyli kamalar gibidir. b=16mm h= 7mm l= 80mm llerindeki eimli dz yass kamann sembollerle gsterilmesi Kama 16 x7 x 80 TS 147/2 eklindedir.
a) Eimli dz (yass) kama b) Montaj resmi
ekil 2.10. Eimli dz (yass) kama ile birletirme
ekil 2.11 b de ise eimli dz akma kamann taklm durumdaki montaj resmi verilmitir. Eimli dz akma kama kt burunlu eimli bir kama eididir (ekil 2.11 a). Eimli dz yass akma kama milin dzgnletirilmi yzne aklarak oturtulan kama eididir. Eimli dz yass akma kamalarn mil ve gbekteki kanallarnn llendirilmesi de ayn eimsiz paralel yzeyli kamalarda olduu gibidir.
a) Eimli dz akma kama b) Montaj resmi
ekil 2.11. Eimli dz akma kama ile birletirme
.
c- Yarm ay kamalar: Daire kesmesi eklinde olan yarm ay kamalar mil zerine alan daire eklinde olan kanallara yerletirilir. ekil 2.12 a da bir yarm ay kamann resmi ve llendirilmesi, ekil 2.12 b de ise kamann taklm durumdaki resmi grlmektedir. Yarm ay kamann mil kanalnn llendirilmesinde mil apnn yan sra kanaln b genilii, ayrca t 1 ls d 1 -t 1 ls ve d 2 ls belirtilmelidir. Gbek kanalnn llendirilmesinde gbek apnn yan sra kanal genilii b ayrca t 2 ls ve d 1 -t 2 lleri belirtilmelidir. b= 10mm h=13mm llerindeki bir yarm ay kamann sembollerle gsterilmesi Kama 8 x 11 TS 147/12 eklindedir.
a) Yarm ay kama b) Montaj resmi
ekil 2.12. Yarm ay kama llendirilmesi ve montaj resmi
B- KAMALI MLLER: Fazla zorlanan hareket aktarma elemanlarnda tek kama, kuvveti karlamayabilir. Bu gibi durumlarda kamal miller kullanlr. Kamal mil, zerine eit aralkl kanallarn almasyla oluan elemandr. ekil 2.13 a da bir kamal milin gbee gemi durumdaki resmi, ekil 2.13 b de kamal gbek profili, ekil 2.13 c de ise kamal mil profili resmi ve llendirilmesi grlmektedir. Kamal miller Trk Standartlarnda drt grupta toplanarak standartlatrlmlardr. TS 147/15 de hafif tipin, TS 147/16 da orta tipin, TS 147/18 de takm tezgahlarnda kullanlan 4 kanall tipin ve TS 147/19 da takm tezgahlarnda kullanlan 6 kanall tipin lleri verilmitir. zerinde 6 kama olan ve i ap 28 mm, d ap 32 mm olan hafif tip bir kamal mil profilinin gsterilii kamal mil profili B6 x 28 x 32 x TS 147/15 eklinde Gbek profilinin gsterliii Kamal gbek profili A6 x 28 x 32 x TS 147/15 eklindedir. Orta tip kamalarda ayn hafif tip kamalar gibi gsterilirler. Takm tezgahlarnda kullanlan kamalarn resimler zerinde gsterilmesi ekil 2.14 de gsterilmitir. ekilde gsterildii gibi kamal milin ematik resmi izilerek sembollerle zellii belirtilir. ekil 2.14 deki izim i ap 42 mm, i ap tolerans J6, d ap 48 mm, kama genilii 10 mm olan takm tezgahlarnda kullanlan 6 kanall bir kamal mil iindir. Bu tr kamal millerde kamal mil eer azdrma aks ile yaplyorsa A harfi ile, aln freze aks ile alyorsa B harfi ile belirtilir. Kamal millere ve gbeklerine verilecek toleranslar TS 147/17 de verilmitir. Tablo 2.1 de kamal millere ait toleranslar verilmitir.
a) Kamal mil gbee b) Kamal gbek profili c) Kamal mil profili taklm durumda
ekil 2.13. Kamal mil ve gbek profili ve llendirilmesi
Kamal mil profili A42 J6 X 48 X 10 TS 147/19
ekil 2.14. Kamal mil ve llendirilmesi
a)Kanal freze ile b) Parmak freze ile
ekil 2.15. Kama kanallarnn almas
C- KAMA KANALLARININ AILMA- SI: Mil zerindeki kama kanallarn amak iin kanal frezesi veya parmak frezesi kullanlr (ekil 2.15 a,b). Resim izerken bu hususa dikkat edilmelidir. Delik ierisindeki kama kanallar ya t ekme tezgahlarnda veya freze ve vargel tezgahlarnda alr
Tablo 2.1. Kamal Mil Toleranslar TS 147/17
b d 1 d 2
Gbek sertletirilmi Gbek sertletirilmi Gbek sertletirilmi ve sertletirilmemi Gbek sertletirilmi ve sertletirilmemi Gbek ten ve alndan merkezlemeli D9 F10 H7 H11
ten
Mil gbek zerinde hareketli f9 (h8) j7 3) k7 4)
d9 (e8) f7 3)
e8 (f7) g6 3)
a11
Mil 1)
merkezlemeli 2)
Mil gbek zerine sk gemi
(p6) s6 s6 3) u6 4)
u6 (h6) j6 j6 3) k6 4)
m6 (j6) k6 m6
n6
Alndan
Mil gbek zerinde hareketli
(h8) j7 k7 3) n6 4)
e8 f7 g6 3) - )
-
a11 merkezlemeli Mil gbek zerine sk gemi
(u6) - -
(k6) m6 n6
Not: 1) Parantez ierisindeki deerler tecih edilmelidir. Daha fazla veya daha az hassas iler iin gsterilen dier toleranslar alnr. 2) ten merkezlemelerde , b kama genilii toleranslarnn, d 1 kamal mil i ap toleransna tabi olarak seilmesinden iyi netice alnmtr. Yukardaki cetvelde iten merkezleme hanesinde d 1 kamal mil i ap toleransna uygun b kama genilii iin toleranslar ilgili hanede yan yana gsterilmitir. Mesela d 1 kamal mil i ap tolerans f7 de sertletirilmemi gbekte, b kama genilii tolerans h8 seilir. 3) 1 ila 6 mm lik alanlar iin 4) 6 ila 18 mm lik alanlar iin
Tablo 2.2. Eimsiz Kamalar (paralel yzeyli) TS 147/9 Tr A
Tr B
Genilii b=12 ykseklii h=8 ve boyu l=65 olan A tr kamann gsterili Kama A 12X8X65 TS 147/9 Mil aplar d hari dahil 6 8 8 10 10 12 12 17 17 22 22 30 30 38 38 44 44 50 50 58 58 65 65 75 75 85 Kama genilii b 2 3 4 5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 Kama ykseklii h 2 3 4 5 6 7 8 8 9 10 11 12 14 Mildeki kama kanal derinlii t 1 1,2 1,8 2,5 3 3,5 4 5 5 5,5 6 7 7,5 9 Gbekteki kama kanal derinlii t 2 1) 1 1,4 1,8 2,3 2,8 3,3 3,3 3,3 3,8 4,3 4,4 4,9 5,4 t 2 2)
0,5 0,9 1,2 1,7 2,2 2,4 2,4 2,4 2,9 3,4 3,4 3,9 4,4 Kama boylar l
D- PERNOLAR , PMLER, SIKMA KOVANLARI, KOPLYALAR 1) Pernolar: Makine paralarn birbirine oynak bir ekilde balayan silindirik makine elemanlarna perno denir. Pernolar, genel makine imalatnda, madencilikte, motorlu tat, lokomotif ve vagon yapmnda kullanlr. ekil 2.16 da bir biyelin atal mafsalnda kullanlan bir pernonun montaj resmi grlmektedir. Pernolar cvatalarda olduu gibi kesilmemi gibi gsterilirler. Pernolar genellikle sade karbonlu akma elikten, sementasyon ve yay eliinden yaplrlar. stendiinde zerleri krom kaplama, bakr kaplama ve fosfaltlama yaplabilir. Genel olarak aplar h11 toleransnda ilenir. alma artlarna gre bu tolerans deiebilir. Sementasyonla 55- 60 HRC ye sertleebilir.
ekil 2.16. Perno ile yaplan montaj resmi
ekil 2.17 de perno eitleri, lleri ve gsterilileri verilmitir. Tablo 2.5 de makinecilikte en ok kullanlan pernolara ait standartlar verilmitir.
a) Perno 10h11x40x35 TS 69/1 b) Perno 10 h11x40 TS 69/1
c) Perno 12h11 M10x20x45 TS 69/9
ekil 2.17. Perno eitleri TIKLAYINIZ
2) Pimler: Birbirine taklan paralarn karlkl konumlarn tespit ederek sabit kalacak ekilde balamaya veya merkezlemeye yarayan silindirik makine elemanlardr. ekil 2.18 de silindirik pim ve ekil 2.19'da entikli pim ile iki parann birletirilmesi grlmektedir. ekil 2.18'de iki parann karlkl konumlarnn tespit edilmesi, ekil 2.19'da ise entikli pim merkezleme grevi yapmaktadr. Pimler kesit resimlerde kesilmemi gibi gsterilip taranmazlar.
ekil 2.18. Silindirik pim ekil 2.19. entikli pim ile birletirme ile birletirme
Pimler TS 2337'de standartlatrlmlardr. Bu standarda gre pimler genel olarak 4'e ayrlrlar a- Silindirik pimler: TS 2337/1'de standart ekli ve lleri verilen silindirik pimlerin ekil 2.20'de standart gsterilii ve lleri gsterilmitir. Tablo 2.6'da ise silindirik pimlere ait ller verilmitir.
Serletirilmemi elikten ve ostenitik Serletirilmi elikten ve martensitik paslanmaz elikten paslanmaz elikten
Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan, sertletirilmemi elikten imal edilmi tolerans snf m6 olan silindirik pimin gsterilii Silindirik pim TS 2337/1 EN ISO 2338- 10m6x30-A-Fe
ekil 2.20. Silindirik pimlerin gsterilmesi
b- Konik pimler: TS 2337/12'de standart ekil ve lleri verilen konik pimler 1:50 koniklik lsnde yaplrlar. ekil 2.21'de bir konik pim resmi ile bu pimin sembollerle gsterilii, Tablo 2.3'de ise standart lleri verilmitir.
Rt a/2 + (d+0,021/8a)
d=10mm l=30mm olan konik pimin gsterilii: Konik pim TS 2337-5 EN ISO 22339-A-10x30-Fe
ekil 2.21 Konik pim resmi ve lleri
c- Vidal konik pimler: TS 2337'de standart ekil ve lleri verilen vidal konik pimlerin lleri ve sembollerle gsterilmesi, ekil 2.22'de gsterilii, Tablo 2.4'de ise standart lleri verilmitir.
Gsterilii: Pim 5x50 TS 2337/13 9S Mn Pb 28
ekil 2.22. Konik vidal pim resmi ve lleri
d- entikli pim: Genellikle merkezleme ilerinde kullanlrlar. Silindirik ve konik olarak yaplrlar ve evrelerinde adet entik vardr. ekil 2.23'de iki adet entikli pimin resmi ve lleri verilmitir.
Pim 5 x50 TS 2337/16 Pim 5 x 50 TS 2337/14
ekil 2.23. entikli pim resmi ve lleri
3) Skma kovanlar: Boydan boya yar olan kovan eklinde, kullanldklar yerde gevemeyen daima sk kalan makine elemanlardr. Yay eliinden yapldklarndan getii yerlerde da doru bask yaparak skma grevi yaparlar. ekil 2.24 a da skma kovan resmi ve lleri ekil 2.24 b de ise dilinin mil zerine skma kovan yardm ile sabitlenmesi grlmektedir.
a) Skma kovan b) Montaj resmi
ekil 2.24. Skma kovan ve iki parann montaj
4) Kopilyalar: Somun ve pernolarn emniyetinde kullanlan elemanlardr. ekil 2.25 a da bir kopilya resmi ve llendirilmesi ekil 2.25 b de ise kopilya ile tal somunun emniyete alnmas grlmektedir. ekilde de grld gibi vidal ksma alm uygun delik ile tal somunun yar ayn hizaya getirildikten sonra kopilya taklarak ular kvrlr. Bu ekilde somunun zlmesi nlenir. Kopilyalar TS 2339 da standartlatrlmlardr. Akma elikten, pirinten, bakrdan veya aliminyumdan yaplrlar.
a) Kopilya b) Montaj Gsterilii: Kopilya 5x50 TS 2339/1
ekil 2.25. Kopilya ve montaj resmi
Tablo 2.3. Konik Pim
Tip A (talanm pimler) yzey przll Ra=0,8m, Tip B (tornalanm pimler) yzey przll Ra=3,2m Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan, A kalite sertletirilmemi elikten imal edilmi konik pimin gsterilii: Konik pim TS 2337-5 EN 22339- A -10x30-Fe d m6 0,6 0,8 1 1,2 1,5 2 2,5 3 4 5 a
ap d= 16 mm, boyu l= 100mm olan, Fe 50 den yaplm Tr A basz pernonun gsterilii; Perno A 16x100 TS 69-1- Fe50 TS 69-1, TS 69-2, TS 69-3, TS 69-4 d h11 3 4 5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 25 28 30 32 35 40 45 z 1 1 1 1 1,2 2 2,5 3 4 5 z 0,5 1 1.5 2 2 D 1 5 6 8 9 12 14 17 19 21 23 26 28 32 34 36 40 44 49 52 D 2 - - 10 11 14 16 20 22 24 26 30 32 35 38 40 44 48 52 57 D 3 - - - 12 16 20 25 28 28 30 32 34 40 42 45 k 1 1 1 1,5 1,5 2 2 3 3 3 3 4 4 5 5 5 6 6 6 6 k 2 - - 3 3 4 4 5 5 5 5 6 6 7 7 7 8 8 8 8 R 1 - - - 0,5 0,6 1 1,5 R 0,3 0,5 1 2 d 2 H14 0,8 1 1,5 2 3 4 5 6 8 a 1 min 1,2 1,5 2 2,5 3 4 5 6,5 8 10 a 1,5 1,8 2 2,5 3 4 5 6,5 8 10 TS 69-1 iin kullanlan boylar den 8 8 12 12 16 20 30 30 30 40 40 40 45 50 50 60 60 70 70 kadar 50 50 65 65 80 100 120 120 120 150 150 150 150 145 145 160 160 200 200 Boy basamaklar:6,7,8,9,10,12,14,16,18,20,22,25,28,30...150 mm ye kadar 5 er mm, 150...200 mm ye kadar 10 ar mm kademelerle. TS 69-2 iin kullanlan boylar den 6 6 10 10 14 18 22 22 22 35 35 35 40 55 55 50 50 60 60 kadar 40 40 50 50 65 80 100 100 100 100 100 100 120 150 150 150 150 180 180 TS 69-3, TS 69-4 iin kullanlan boylar den - - 10 10 14 18 22 22 22 35 35 35 40 55 55 50 50 60 60 kadar - - 50 50 65 80 100 100 100 100 100 100 120 150 150 150 150 180 180 NOT- d=45 ile 100 mm arasndaki pernolara ilgili TS den baklabilir. (TS 69-4 anma ap 6 dan balamaktadr.) SLNDRK PMLER TS 2337 EN ISO 2338/ Ocak 2001
Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan, sertletirilmemi elikten imal edilmi tolerans snf m6 olan silindirik pimin gsterilii; Silindirik pim TS 2337-1 EN ISO 2338 -10m6x30-A-Fe TS 2337-1 EN ISO 2338/ Ocak 2000 (Sertletirilmemi elikten ve ostenitik paslanmaz elikten) d m6- h8 0,6 0,8 1 1,2 1,5 2 2,5 3 4 5 6 8 10 12 16 20 25 30 40 50 c 0,12 0,16 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4 0,5 0,63 0,8 1 1,2 1,6 2 2,5 3 4 5 6,3 8 Anma boylar ( l ) den 2 2 4 4 4 5 5 8 8 10 12 14 18 22 26 35 50 60 80 95 l kadar 6 8 10 12 16 20 24 30 40 50 60 80 95 140 180 200 200 200 200 200 Boy basamaklar l= 2,3,4,5,6,8,10,12,14,16,18,20,22,24,26,28,30,32,35,40,45,50,55,60,65,70,75,80,85,90,95,100,120,140,160,180,200 elik Ostenitik paslanmaz elik Malzeme Sertlik 125 HV30-245 HV30 ISO 3506-1 e uygun olarak A1, sertlik 210 HV30 280 HV30 Yzey przll Tolerans snf m6 olan pimlerde: R a 0,8 m, tolerans snf h8 olan pimlerde: R a 1,6 m Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan A1 kalite sertletirilmemi ostenitik paslanmaz elikten imal edilmi tolerans snf m6 olan silindirik pimin gsterilii; Silindirik pim TS 2337-1 EN ISO 2338-10m6x30-A1 TS 2337-3 EN ISO 8734/ Ocak 2001 Tespit pimleri (Sertletirilmi elikten veya martensitik paslanmaz elikten) Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan tip A, tamamyla sertletirilmi elikten imal edilmi olan silindirik pimin gsterilii; Silindirik pim TS 2337-3 EN ISO 8734-10m6x30-A-Fe d m6 - - 1 1,5 2 2,5 3 4 5 6 8 10 12 16 20 - - - - - c - - 0,2 0,3 0,35 0,4 0,5 0,63 0,8 1,2 1,6 2 2,5 3 3,5 - - - - - Anma boylar ( l ) den - - 3 4 5 6 8 10 12 12 18 22 24 40 50 - - - - - l kadar - - 10 16 20 24 30 40 50 60 80 100 100 100 100 - - - - - Boy basamaklar l= 3,4,5,6,8,10,12,14,16,18,20,22,24,26,28,30,32,35,40,45,50,55,60,65,70,75,80,85,90,95,100 elik Martensitik paslanmaz elik Fe ISO 3506-1 e uygun C1 Tip A Tip B Malzeme Tamam sertletirilmi pim Yzeyi sertletirilmi pim
Anma ap d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan C1 kalite, martensitik paslanmaz elikten imal edilmi silindirik pimin gsterilii: Silindirik pim TS 2337-3 EN ISO 8734-10x30-C1
E- SEGMANLAR VE AYAR BLEZKLER 1) Segmanlar: Segmanlar mil zerine veya delie geen makine elemanlarnn (Rulman, dili vb.) eksenel ynde kaymalarn nlemek iin kullanlrlar. ekil 2.26 da maki- necilikte en ok kullanlan segmanlar gsterilmitir. Segmanlar sembollerle gsterilirler. rnein 50 mm apndaki bir mile taklacak segmann gsterilii Emniyet segman 50x2 DIN 47 eklindedir.
ekil 2.27 de mil ve delik segmann montaj resmindeki durumu grlmektedir. Tablo 2.8 ve Tablo 2.9 da ise standart lleri verilmitir.
ekil 2.27. Mil ve delik segman ile rulmann emniyete alnmas TIKLAYINIZ TIKLAYINIZ
2) Ayar bilezikleri: Ayar bilezikleri mil ve mil gibi silindirik makine paralar zerine taklan kasnak, dili gibi makine elemanlarnn eksenel ynde kaymalarn nlemek ve bunlar belirli bir konumda tutabilmek iin kullanlan elemanlardr. Tablo 2.7 de ayar bilezikleri ile ilgili ller ve resmi verilmitir.
Tablo 2.7. Ayar Bilezikleri
Delik
b
d 2
d 3
d 4
n
Tip A
Tip B d 1 (H6) J14 h13
H11 Vidal pim entikli konik pim Konik pim
TS 1024/2 TS 2337/16 TS 2337/12 12 12 22 M 6 4 1 M 6 X 8 8 X 70 4 X 26 14, (15) 12 25 M 6 4 1 M 6 X 8 8 X 70 4 X 30 16 12 28 M 6 4 1,6 M 6 X 8 8 X 70 4 X 32 18, 20 14 32 M 6 5 1,6 M 6 X 8 8 X 70 5 X 36 22 14 36 M 6 5 1,6 M 6X 10 8 X 70 5 X 40 (24), 25,26 16 40 M 8 6 1,6 M 8 X 10 8 X 70 6 X 45 28, (30) 16 45 M 8 6 1,6 M 8 X 12 8 X 70 6 X 50 32, (34) 16 50 M 8 8 1,6 M 8 X 12 8 X 70 8 X 55 (35), 36,(38) 16 56 M 8 8 1,6 M 8 X 12 8 X 70 8 X 60 40, (42) 18 63 M 10 8 1,6 M 10 X 15 8 X 70 8 X 70 45, (48) 18 70 M 10 8 1,6 M 10 X 15 8 X 70 8 X 80 50, (52), 56 18 80 M 10 10 1,6 M 10 X 15 10 X 80 10 X 90 (58),(60),63 20 90 M 10 10 1,6 M 10 X 18 10 X 90 10 X 100 Malzeme akma elik
Tablo 2.8. Emniyet Segmanlar Delikler iin Normal Tip - Metrik