YEN SORULAR

* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir.

Reaksiyon hz denklemleri 11.1 2 ICl + H I2 + 2 HCl reaksiyonu iin hz sabiti 1,63 x 10 3 dm3 mol1 s1 olarak verilmektedir. Hz denklemi r = k [ICl] [H 2] eklinde olduuna gre aada verilen herbir deriim ifti iin reaksiyon h z n hesaplaynz. [ICl]/mol dm3 : [H2]/mol dm3 : 11.2 0,25 0,25 0,25 0,50 0,50 0,25

2A 4B + C reaksiyonda [A] ve [B] deriimlerinin zamanla de i imi aada verilmitir. sre/dak : 0 1,000 0,000 10 0,800 0,400 20 0,667 0,667 30 0,571 0,858 40 0,500 1,100 50 0,444 1,112

[A]/mol dm3 : [B]/mol dm3 :

[A] veya [B] deriimlerini dey kona sreyi de yatay kona alarak ayr ayr deriim-sre erilerini iziniz. 25. ve 40. dakikalarda A n n azalma hzn ve B nin artma hzn bulunuz.

97

11.3

Gaz halindeki asetaldehit, CH 3CHO'in sl paralanmas olduka karmak olup reaksiyon derecesi de reaksiyon koullarna bal olarak deimektedir. Aadaki veriler 800 K'deki paralanmaya ait oldu una gre bu scaklkta yryen reaksiyonun derecesini bularak h z denklemini yaznz. aset aldehidin Deney ______ 1 2 balang basnc(atm _________________ 0,450 0,200 toplam basncn artmas olarak r/atm s1 _____________________ 1,04 x 103 0,05 x 104

11.4

2 NO (g) + Cl 2 (g) 2 NOCl (g) reaksiyonu NO'ya gre ikinci ve Cl2'ye gre de birinci dereceden olmak zere toplam nc derecedendir. Hacmi 1 dm3 olan bir kapta 0,02 mol NO ve 0,02 mol Cl2 kartrl-dndaki aadaki koullardaki r hzlarnn r o hzna oranlarn bulunuz. (a) NO'nun yarsnn harcanmas sonundaki (b) Cl 2'nin yarsnn harcand anda (c) NO'nun 2/3'nn harcand anda () 0,04 mol NO ve 0,02 mol Cl2 gazlarnn 1 dm3'lk bir kap iinde kartrlmas annda. 2 NO (g) + O2 (g) 2NO2 (g) reaksiyonu iin 25 C de yaplan deneylerden aadaki sonular bulunmutur: Deney _______ 1 2 3 [NO]o/mol dm3 ______________ 0,0125 0,0250 0,0125 [O2]o/mol dm3 ______________ 0,0253 0,0253 0,0506 r/mol dm3s1 ______________ 0,0281 0,1120 0,0561

11.5

Reaksiyon hz denklemini ve hz sabitini bulunuz. 11.6 Bir reaksiyonun iki basamak zerinden yrd ve basamaklar n 1. basamak: 2A A2, 2. basamak: A2 + B C + 2D olduu varsaylyor. (a) Tm kimyasal reaksiyon nedir? (b) Birinci basamak yava, ikinci basamak hzl ise hz denklemi nasl yazl r? (c) kinci basamak yava ve birinci basamak hzl ise hz denklemi nasl yazlr? 98

11.7

IO3 (sulu) + 5I (sulu) + 6H+ (sulu) 3I2 + 3H2O reaksiyonu iin 25 C de hz lmleri aada verilmitir: [I]o/mol dm3 _____________ 1 x 102 1 x 102 1 x 102 1 x 102 [H+]o/mol dm3 r/mol dm3s1 ______________ ____________ 1 x 101 2,2 x 106 2 x 101 1 x 101 1 x 101 2,2 x 106 4,4 x 106 1,1 x 105

Deney [IO3]o/mol dm3 ______ _______________ 1 1 x 103 2 3 4 1 x 103 1 x 103 1 x 103

Reaksiyon hz denklemini ve hz sabitini bulunuz. 11.8 2 NOCl (g) 2 NO (g) + Cl 2 (g) reaksiyonu iin 27 C'da ilk hzn balang deriiminde ball aadaki gibi verilmitir. [NOCl]/mol dm3 : r/mol dm3 s1 : 0,360 3,60 x 109 0,60 1,44 x 108 0,90 3,24 x 103

(a) Reaksiyon hz denklemi nasldr? (b) Hz sabitini hesaplay n z. (c) NOCl'n ilk deriimi 0,20'dan 0,45 M deerine ykseltilirse h z ka kez artar? 11.9 Dimetil eter stld zaman CH 3OCH3 CH4 + CO + H2 denklemine gre paralanmaktadr. Madde miktar (mol says) artt iin reaksiyon ilerledike basn ykselir. Ykselen basncn zamanla a a daki gibi deitii gzlendiine gre reaksiyon derecesini, reaksiyon h z sabitini ve yarlanma sresini hesap laynz. t/saat 11.10 : 0 450 0,5 796 0,7 894 1,0 1010

p/mm Hg :

A(g) + B(g) C(g) reaksiyonu iin hz lmleri aada verilmitir: Deney ______ 1 2 3 [A]o/mol dm3 ____________ 0,1 0,2 0,2 [B]o/mol dm3 _____________ 0,2 0,2 0,3 r/mol dm3s1 _____________ 0,030 0,060 0,059

Reaksiyon hz denklemini ve hz sabitini bulunuz. 99

11.11

Gaz halindeki bir maddenin sabit bir scaklktaki sl paralanmas nda balang basnlar 290 mm Hg ve 360 mm Hg olarak alnd nda yarlanma sreleri srayla 255 s ve 2125 s olarak llm tr. Reaksiyon derecesini bulunuz. Diazometan, CH2N2'n 600 C'de sl paralanmas iin balangtan itibaren farkl srelerde llen deriimler a ada verilmi tir: t/dak : 0 5 0,076 10 0,058 15 0,044 20 0,033 25 0,025 [CH2N2]/mol dm3 : 0,100

11.12

Grafik izme yntemi ile reaksiyonun derecesini ve hz sabitini bulunuz. Reaksiyon hz sabitinin scakla ball ve etkinle me enerjisi 11.13 A(g) + B(g) C(g) reaksiyonu iin hz sabiti, 20 C de 0,4 mol dm3 s1 bulunmutur. 30 C de yaplan hz lmleri aada verilmitir: Deney ______ 1 2 3 [A]o/mol dm3 _____________ 0,04 0,04 0,04 [B]o/mol dm3 _____________ 0,02 0,04 0,06 r/mol dm3 s1 _____________ 4,8 x 104 1,92 x 103 4,32 x 103

(a) Reaksiyon hz denklemini ve 30 C deki hz sabitini bulunuz. (b) Reaksiyonun etkinleme enerjisini bulunuz. 11.14 AB + C A + BC reaksiyonu iin E e = 72 k J mol 1 ve Ee' = 103 k J mol1 olduuna gre reaksiyon iin potansiyel enerji diyagram n ematik olarak iziniz. Diyagramda H deerini gsteriniz. Reaksiyon saa doru yrrken s salan m yoksa s olan mdr? Diyagram zerinde katalizlenmi reaksiyonlar iin olas yollar ematik olarak iziniz. Kataliz reaksiyon entalpisini deitirebilir mi? A + B C + D reaksiyonu iin Ee = 50 k J mol1 ve E e' = 20 k J mol 1 olduuna gre potansiyel enerji diyagramn ematik olarak iziniz. Diyagramda H deerini gsteriniz. Reaksiyon saa doru yrrken s salan m yoksa s alan mdr? Diyagram zerinde ka talizlenmi reaksiyonlar iin olas yollar ematik olarak iziniz. Kataliz E e ve Ee' etkinleme enerjilerini deitirir mi? 100

11.15

11.16

HI + CH3I CH4 + I2 reaksiyonunun etkinleme enerjisi 138 k J mol1'dir. Bu reaksiyonun 200 C'daki hz sabiti 1,32 x 10 2 mol1 s1 olduuna gre 300 C'daki hz sabitini hesaplaynz. dm3

11.17

Etil klorr, C2H5Cl'n 430 C'de ve 550 C'de birinci dereceden paralanma hz sabitleri, srasyla 3,2 x 10 2 s1 ve 9,3 x 102 s1 olarak verildiine gre reaksiyon etkinleme enerjisini hesaplay n z.

11.18

Bir reaksiyon 100 C'de 30 C'dekine gre 4 kez h zl yrd ne gre ortalama etkinleme enerjisini hesaplaynz. Etilen oksidin 378,5 C'da birinci dereceden yryen sl ayrmas nda yarlanma sresi 363 dak ve etkinleme enerjisi 217 568 J mol 1'dir. Etilen oksidin 450 C'da % 75'nin ayrmas iin geecek sreyi hesap laynz. Zaman birimi dakika olarak alndnda ikinci dereceden bir reaksiyon iin hz sabitinin scakla ball log k = (3163/T) + 11,899 denklemi ile verilmektedir. (a) Etkinleme enerjisini hesaplay n z. (b) Uygun arp ma saysn bulunuz. (c) Reaksiyona giren maddelerin yarlanma sresini hesaplaynz. Birinci dereceden bir reaksiyonun hz sabitinin scakla ba l l t/C k x 105/s1 : : 0 2,46 20 47,5 40 576 60 5480

11.19

11.20

11.21

olarak verilmektedir. (a) Etkinleme enerjisini hesaplay n z. (b) Uygun arpma saysn bulunuz. (c) 100 C'daki yarlanma sresinni hesap laynz. 11.22 Etil bromr, C2H5Br'n gaz fazndaki sl paralanmas iin farkl scaklklardaki reaksiyon hz sabitleri aadaki ekilde verilmi tir. T/K k/s1 : : 800 0,0361 833 0,141 877 0,662 900 1,410

(a) Etkinleme enerjisini ve uygun arpma saysn bulunuz. (b) Reaksiyon hz sabitiri scakla balayan eitlii yazn z. 101

11.23

A + 2B

D + E reaksiyonu iin hz denklemi r = k[A] [B] [C] [D] 1

olarak verilmitir. (a) [A] iki katna karlrsa, (b) [B] yar ya d rlrse, (c) katalizr miktar arttrlrsa, (c) katalizr miktar artt r l rsa, (c) D olutuu gibi reaksiyondan uzaklatrlr ve reaksiyon ortam nda miktar ok dk tutulursa, (d) [A] ve [B] iki katna karl rsa ve (e) s cakl k arttrlrsa reaksiyon hz nasl deiir?

Reaksiyon mekanizmalar ve hz denklemleri 11.24 Nitrozil klorr, NO2Cl'in sl paralanmas iin hz denklemi a a da verilmitir: 2NO2Cl 2NO2 + Cl r = k [NO2Cl]

Reaksiyon iin nerilen mekanizma NO2Cl NO2Cl + Cl NO2 + Cl NO2 + Cl2

olduuna gre reaksiyon iin hz belirten basama bulunuz. 11.25 Bir reaksiyon iin aadaki basamaklar nerilmitir: A+B B+C D+F C D+E A+E

(a) Hangi maddelerin ara rn ve/veya katalizr oldu unu belirtiniz. (b) C deriimi, A deriimi ile doru orantl olduuna gre h z denklemini yaznz. (c) Sadece k maddelerini ve rnleri ieren reaksiyon iin h z denklemini yaznz. () Reaksiyonun toplam derecesi nedir?

102

YEN SORULARA YANITLAR

11.1 11.2 1,0 x 102 mol dm3 s1, 2,0 x 102 mol dm3 s1 , 4,1 x 102 mol dm3 s1 25 dak: rA = [A]/t = 1,0 x 102 dm3 dak1, rB = [B]/t = 2,0 x 102 mol dm3 dak1, 40 dk: rA = [A]/t = 7,2 x 103 mol dm3 dak1, rB = [B]/t = 1,35 x 102 mol dm3 dak1, 25 dk: rC = [C]/t = 5,0 x 103 dak1, 40 dak: rC = [C]/t = 3,5 x 103 mol dm3 dak1 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8 11.9 11.10 11.11 11.12 11.13 11.14 11.15 11.16 n = 2, k = 4,96 atm1 s1, r = 4,96 p2 (CH3CHO) (a) r/ro = 3/16 (b) r = 0 (c) r/ro = 2/27 () r/ro = 4 (d) r/ro = 8

r = k [NO]2 [O2],

k = 7,1 x 103 dm6 mol2s1 (b) r = k[A]2 (c) r = k[A 2][B]

(a) 2A + B C + 2D

r = k [IO3] [I]2,3 [H+] k = 96,9 mol1 dm3 dak1 (a) r = k [NOCl]2 (b) k = 4,0 x 108 dm3 mol1 s1 (c) 2,25

n = 1, k = 0,972 saat1, t1/2 = 0,71 saat r = k [A], k = 0,3 s1 n=2 r = k [CH2N2], k = 0,055 dak1 (a) r = k [B]2, k = 1,2 dm3mol1s1, (b) Ee = 81104 J mol1 H = 31 k J, s salan (ekzotermik) H = 30 k J, s alan (endotermik) k = 3,51 x 102 dm3 mol1s1 103

11.17 11.18 11.19 11.20 11.21 11.22

Ee = 25975 J mol1 Ee = 17844 J mol 14 dak (a) Ee = 60 530 J mol1 (b) Zu = 7,925 x 1011 (c) t1/2 = 23,87 dak (c) t1/2 = 0,26 s

(a) Ee = 120 763 J mol1 (b) Zu = 2,2 x 1014 (a) Ee = 215 190 mol1, Zu = 4,17 x 1012 s1, (b) k/s1 = 4,17 x 1012 e215190/RT

11.23

(a) ki katna kar, (d) Drt katna kar,

(b) Yarya der, (e) Artar.

(c) Artar,

() Azalr,

11.24 11.25

1. Basamak (a) A: Katalizr, C: Ara rn, (b) r = k [B] [C], (c) r = k 2 [A] [B],

(c) r = k2 [A] [B], () 2. Derece

104

YEN SORULAR
* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir.

Denge Sabitleri 12.1 Havas boaltlm 1 dm 3 hacmindeki bir balon iine 2 mol NH 3 gaz gnderiliyor. Herhangi bir scaklkta amonyak gaz, 2 NH3(g) N2 (g) + 3 Hg (g) denklemine gre ksmen ayrmaktad r. Denge konumune gelindii zaman geride 1 mol NH 3 kaldna gre KM denge sabitini hesaplaynz. 12.2 Hacmi 2 dm3 olan bir balonda yryen 2 H2S (g) 2 H2 (g) + S2 (g) reaksiyonun herhangi bir scaklktaki denge konumunda 1 mol H 2S, 0,2 mol H2 ve 0,8 mol S2 bulunduuna gre KM denge sabitini hesaplaynz. 12.3 Scaklk 1000 C ve toplam basn 1 atm iken su 2 H 2O (g 2 H2 (g) + O2 (g) denklemine gre % 0,002 orannda ayrtna gre Kp denge sabitini hesaplaynz. 12.4 Toplam basncn 2,80 atm olduu 2 Hg (g) + N 2 (g) 2 NH 3 (g) reaksiyonu iin H2 ve N2'un ksmi basnlar srayla 0,4 atm ve 0,8 atm olduuna gre Kp denge sabitini hesaplaynz. 12.5 Hacmi 1 dm3 olan bir balonda 0,84 mol PCl 5 ve 0,18 mol PCl 3 kartrlp herhangi bir scakla stldnda denge konumunda 0,72 mol PCl5 bulunduuna gre PCl5 (g) PCl3 (g) + Cl2 (g) reaksiyonu iin KM denge sabitini hesaplaynz. 105

12.6

Belli bir scaklkta CO (g) + H 2O (g)

CO2 (g) + H2 (g) reaksiyonunun

denge sabiti 4'dr. Hacmi 2 dm 3 olan bir balon iinde 0,6 mol CO ve 0,6 mol su buhar kartrlarak verilen scaklktaki denge konumuna ulaldnda karmda bulunan CO 2'in mol saysn hesaplaynz. 12.7 (a) SO2 (g) + 1/2 O2 (g) b) 2 SO3 (g) 12.8

SO3 (g) ve

2 SO2 (g) + O2 (g) reaksiyonlarnn denge sabitleri

arasndaki ilikiyi bulunuz. Havas boaltlm 2 dm 3 hacmindeki bir balona fosgen, COCl 2 konulup s-tldndan COCl2 (g) CO (g) + Cl2 (g) reaksiyonuna gre ksmen paralanr. Denge konumunda fosgenin deriimi 0,40 mol dm 3 olarak llmtr. Balona daha fazla fosgen eklendiinde denge konumunda yeni deriimi 1,6 mol dm3 olarak llmtr. Buna gre CO deriimindeki deimeyi bulunuz. 12.9 Havas boaltlm 1 dm3 hacmindeki bir balon iinde yryen aadaki reaksiyonda herbir bileenin denge deriimleri PCl5 (g) + Cl2 (g) 0,20 0,10

PCl (g) 0,40 mol dm3

olarak bulunmutur. Reaksiyona 0,1 mol Cl 2 gaz eklendii zaman PCl5 (g)'n dengedeki yeni deriimi ne olur? 12.10* N2 (g) + 3 H2 (g) 2 NH 3 (g) reaksiyonunun 400 C'daki denge sabiti Kp = 1,69 x 104 atm2'dir. Stokiyometrik ekde azot ve hidrojenden kldnda amonyan mol kesrinin 0,1 olduu denge konumu iin toplam basn nedir? 12.11 Scaklk 40 C ve basn 1 atm iken N 2O4 2 NO2 dengesinde azot dioksidin mol kesri 0,60 olarak llmtr. (a) K p denge sabitini, (b) a ayrma derecesini, c) toplam basn 5 atm'e ykseltildi inde denge bileimini ve yeni ayrma derecesini hesaplaynz. 12.12 Bir gaz karm hacimce % 76,2 H2, % 23,5 N2 ve % 0,3 Ar iermektedir. Scaklk 400 C ve basn 50 atm olduunda 3/2 Hg (g) + 1/2 N2 (g) NH3 (g) dengesinde hacimce % 15,11 NH3 bulunduuna gre reaksiyonun Kp denge sabitini hesaplaynz.

106

12.13

2,94 mol I2 ile 8,10 mol H2 sabit hacimdeki bir kapta 444 C'a dek stldnda H2(g) + I2(g) 2HI(g) reaksiyonuna gre 5,64 mol HI olumaktadr. Reaksiyonun KM denge sabitini hesaplaynz. Sabit hacimdeki bir kapta asetik asit, CH 3COOH ve etil alkol, C2H5OH'den 1'er mol alnp kartrlarak C2H5OH + CH3COOH CH3COOC2H5 + H2O reaksiyonun denge konumuna gelindiinde 0,667 mol etil asetatn olutuu belirleniyor. KM denge sabitini hesaplaynz. SO2 (g) + 1/2 O2 (g)
SO3 (g) reaksiyonunun 727 C'daki K p denge 1/2 sabiti 1,85 atm olarak verildiine gre deriimlerin mol dm 3

12.14

12.15

alnmas halinde KM denge sabitini hesaplaynz. 12.16

PCl5 (g) PCl3 (g) + Cl2 (g) reaksiyonun 250 C'daki denge sabitti 1,780 atm olduuna gre deriimlerin mol dm 3 alnmas halinde KM denge sabitini hesaplaynz. Kkrt trioksidin buharlatrlmasyla elde edilen gaz n 630 C ve 1 atm basntaki younluu 0,927 g dm3 olarak llmtr. (a) 2 SO3 (g)

12.17*

2 SO2 (g) + O2 (g) denklemine gre kkrt trioksidin

kkrt dioksit ve oksijene ayrma derecesini bulunuz. (b) Reaksiyonun KP denge sabitini verilen reaksiyon denklemine gre hesaplaynz. 12.18* Hg (g) + I2 (g)

2 HI (g) reaksiyonun 444 C'daki denge sabiti 50,1'dir.

Balangta 5,30 mol iyot ve 7,94 mol hidrojen al narak yrtlen reaksiyonun denge konumundaki hidrojen iyodrn mol saysn hesaplaynz. 12.19 I2 (g) 2 I (g) reaksiyonun 1000 C'daki denge sabiti K M = 0,1650 mol dm3 dr. Eer 1 mol I2 hacmi 100 cm3 olan bir balona konulup 1000 C'a stlrsa paralanmadan geriye kalan iyodun mol say s n bu lunuz. 12.20* 25 C scaklkta 1 mol etanol ve 0,0910 mol asetaldehit kar t r larak 2 C2H5OH + CH3CHO CH3CH(OC2H5) + H2O reaksiyonu yrtldnde son hacim 63 cm 3 olarak llyor ve aset aldehidin % 90,72'sinin reaksiyona girdii belirleniyor. Eer reaksiyona girmeyen bir sv ile karm 500 cm 3'e seyreltilirse aset aldehidin reaksiyona giren yzdesi nedir? 107

12.21 12.22

SO2(g) + 1/2 O2 (g) SO3 (g) reaksiyonun denge basnc ykseltilerek hacmi yarya indirilirse n(SO 3)/n(SO2) oran ne kadar deiir? Reaksiyona girmeyen bir zcnn 845 cm 3' iinde 0,00645 mol amilen ve 0,001000 mol asetik asit kartrldnda CH 3COOH + C5H10 CH3COOC5H11 reaksiyonuna gre 0,000784 mol ester olumaktadr. (a) Km denge sabitini hesaplaynz (b) Ayn scaklkta 0,00584 mol amilen ve 0,001000 mol asetik asit 575 cm 3 hacmindeki inert zc iinde kartrldnda denge konumundaki esterin mol saysn bulunuz. 4HCl (g) + O2 (g) 2Cl2 (g) + 2H2O (g) reaksiyonunda stokiyometrik lde hidrojen klorr ve oksijenden klarak 1 atm bas n ve 870 k'deki denge konumunda klorun mol kesri 0,238 olarak belirlenmi tir. Dengedeki herbir bileenin ksmi basnc yannda K p, Kc ve Kx denge

12.23

12.24

sabitlerini hesaplaynz. Rropan'n C3H8 (g) C3H6 (g) + H2 (g) reaksiyona gre 900 K ve

atm toplam basntaki ayrma derecesi 0,652 olarak belirlenmi tir. (a) Ortalama mol ktlesini bulunuz. (b) Denge sabiti Kp'yi bulunuz. (c) Dengedeki gazlarn ksmi basnlarn bulunuz. () Denge bile imini ktle kesri olarak hesaplaynz. 12.25 Havas boaltlm bir kap iine bir miktar amonyum karbamid konula rak 30 C'daki buhar basnc 125 mmHg olarak llyor. Amonyum karbamid H2NCOONH4 (k) 2NH3 (g) + CO2 (g) reaksiyonuna gre ayrmaktadr. Kp denge basncn hesaplaynz. 2CaSO4 (k) 2CaO (k) + 2 SO 2 (g) + O2 (g) reaksiyonun 1625 K'deki denge sabiti Kp = 1,45 x 10 5 atm3 olarak verildiine gre toplam denge basncn hesaplaynz. 12.27 Olduka yksek scaklklarda demir ile su buhar arasnda 3Fe (k) 4H2O (g) Fe3O4 (k) + 4H2 (g) reaksiyonu yrr. Verilen bir scaklkta dengede bulunan su buhar ve hidrojenin ksmi bas nlar srasyla 5,2 mmHg ve 75,6 mmHg'dr. Ayn scaklkta demir zerine 1 atm basnl su buhar gnderilirse dengedeki gazlar n ksmi basnlar ne olur? FeO (k) + CO (g) Fe (k) + CO 2 (g) reaksiyonun 1000C'daki denge sabiti Kp = 0,403'dr. 1000C ve 1 atm toplam basnta hacimce % 30 CO ve % 70 N2 ieren karmlar 1,5 m2 kullanldnda oluan demir ka gramdr? 108

12.26

12.28

12.29

C (k) + CO 2 (g) 2CO (g) reaksiyonun 1000C ve 30 atm toplam basntaki dengesinde karbon dioksidin mol oran % 17 oldu una gre 20 atm basn ve ayn scaklktaki mol orann bulunuz. NH3 (g) + H2S (g) denklemine gre ksmen paralanan amonyum slfrn 25,1 C buhar basnc 501 mmHg'dr. inde nceden 380 mmHg basnta NH3 gaz ieren bir balona kat NH 4Cl koNH4HS (k)

12.30

nulduunda 25,1 C'daki toplmam basn ne olur?

Denge sabitinin scakla ball 12.31 Br2 (g)

2Br (g) reaksiyonunun denge sabitinin scaklkla deiimi 1123 0,403 1173 1,40 1223 3,28 1273 7,1

T/K : (Kp/atm) x 103 :

olarak verilmektedir. Verilen scaklk aralnda deimedii varsay lan H reaksiyon entalpisini grafik izerek bulunuz. 12.32 CO2 (g) + H2 (g)

CO (g) + H2O (g) reaksiyonun 700 C ve 1000 C

scaklklardaki denge sabitleri srayla 0,63 ve 1,66'dr. (a) Bu s cakl klar arasnda deimedii varsaylan H reaksiyon entalpisini hesaplaynz. (b) 800 C'daki denge sabitini bulunuz.

YEN SORULARA YANITLAR

12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 1,6875 mol2 dm6 0,016 mol dm3 4 x 1015 atm 50 atm2 0,05 mol dm3 0,4 mol Kb = 1/Ka2 2 kat artar. 0,45 mol dm3 109

12.10 12.11 12.12 12.13 12.14 12.15 12.16 12.17 12.18 12.19 12.20 12.21 12.22 12.23

29,3 atm (a) 0,9 atm, (b) 0,428, (c) yN2O4 = 0,65 , yNO2 = 0,35 = 0,216 1,31 x 102 atm1 50,1 4 16,75 dm3/2mol1/2 0,0414 mol dm3 0,33 , 0,0345 atm 9,51 mol 0,938 mol % 69 [nSO3 / nSO2]1 / [nSO3/nSO2]2 = 1,41 (a) 541 dm3 mol1 , (b) 8,23 x 104 mol pCl = pH O = 0,238 atm , pHCl = 0,419 , pO = 0,105 atm, 2 2 2 Kp = 0,992 atm1 , Kc = 70,77 dm3 mol1, Kx = 0,0992

12.24

(a) 26,6 g mol1, (b) 0,739 atm,

(c) pH = 0,395 atm ,

2

pC H = 0,395 atm, pC H 0 0,2110 atm, 2 6 3 8 ) % 3 H2 , % 62,3 C3H6, % 34,7 C3H8 12.25 12.26 12.27 12.28 12.29 12.30 12.31 12.32 6,59 x 104 atm3 4,61 x 102 atm pH = 0,936 atm, pH O = 0,064 atm 2 2 69,1 g % 12,75 638 mm Hg 199 130 J 33,5 x 103 J , 0,93

110

YEN SORULAR
* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir.

Arrhenius tanm 13.1 Aadaki bileikleri Arrhenius asidi veya baz olarak s n flay n z; suyla reaksiyonlarn yaznz: HClO 2, HCOOH, H2SO3, KOH, CH3NH2, H2Se. Aadaki bileiklerin Arrhenius asidi veya baz oldu unu suyla reaksiyonlarn yazarak gsteriniz: Li2O, P4O6, N2O5, SO2, CaO.

13.2

Bronsted - Lowry tanm 13.3 Aadaki reaksiyonlarda Bronsted asit ve bazlarn bulunuz ve e lenik (konjge) asitbaz iftlerini gsteriniz: (a) H2S + NH3

HS + NH4+

(b) H2PO4 + H2O (c) H2PO4 + H2O

H3PO4 + OH HPO42 + H3O+

() H2PO4 + H2PO4 (d) Fe(H2O)63+ + H2O (e) HCN + CO32

H3PO4 + HPO42 [Fe(H2O)5 (OH)]2+ + H3O+

CN + HCO3 111

13.4

Aadaki reaksiyonlarda Bronsted asit ve bazlarn bulunuz ve e lenik asit baz iftlerini gsteriniz: (a) SO42 + H2O

HSO4 + OH

(b) HSO4 + HCO3 (c) HSO4 + H2O () CN + 2H2O (d) CO2 + 2H2O (e) HCO3 + HF 13.5

SO42 + H2CO3

H3O+ + SO42 HCN + OH HCO3 + H3O+ H2CO3 + F

Aadaki iyonlarn Bronsted asidi olarak davrandn gsteren reaksiyonlar yaznz: HCO3, HSO3, NH3, HClO2, Al(H2O)63+ Aadaki iyonlarn Bronsted baz olarak davrandn gsteren reaksiyonlar yaznz: H2PO4, HS, NO3, HSO42, HCO3. Formik asit, HCOOH, asetik asit, CH 3COOH'dan daha gldr. HCOO, formiyat anyonu ve CH 3COO, asetat anyonu, asitlerin elenik bazlardr, hangisi daha gldr? Metilamin, CH3NH2, amonyak, NH3'dan daha gl bazdr. Suyla reaksiyonlarn yaznz, hangisinin elenik asidi daha gldr?

13.6

13.7

13.8

Asitlik ve bazlk gleri 13.9 Aadaki asit iftlerinden hangisi daha gldr? (a) HI, H2Te, (b) H2S, HS, (c) HCO3, H2CO3, ) PH3, AsH3. 13.10 Sulu zeltide bulunabilecek en gl asit H 3O+ ve en gl baz OH dr. Nedenini aklaynz.

112

13.11

Aadaki iftlerde daha gl asidi bulunuz. Bu asitleri, azalan glerine gre sraya diziniz. a) HNO 3, HNO2, b) H3PO4, H3AsO4, c) H2SO3, H2CO3, ) HIO4, HIO3. Aadaki dengelerin daha ok sa veya sol ynl olduunu bulunuz. (a) SO32 + HCN (b) H2S + HCOO (c) NH4+ + CO32 () HS + HCN (d) S2 + HCN

13.12

HSO4 + CN HCOOH + HS NH3 + HCO3

H2S + CN HS + CN

(e) HCO3 + OH (f) NH3 + H3PO4 (g) HCN + OH 13.13*

CO2 + H2O NH4+ + H2PO4 CN + H2O

Aadaki reaksiyondan (denge tamamen sa ynl) yararlanarak HBF 4, fluoroborik asitin veya CH3COOH, asetik asitin, hangisinin daha gl olduuna karar veriniz. HBF4 + CH3COO

BF4+ + CH3COOH

Hidroliz 13.14 Aadaki molekllerin ve iyonlarn hidroliz reaksiyonlarn yazn z. zeltinin asidik veya bazik olacan bulunuz. (a) H3PO4 (d) CH3COOH h) HCO3 13.15 (b) HNO2 (e) H2PO4 () CH3NH2 (c) Ti(H2O)64+ (f) CN () HCN (g) BrO

Aadaki tuzlarn sulu zeltilerinin asidik, bazik veya ntral oldu unu bulunuz. (a) NaNO2 (d) FeCl3 (b) NH4NO3 (e) Li2CO3 113 (c) NaHCO3 (f) NH4ClO4 () CH3COONa (g) CaS

13.16

Aadaki iyonlarn hidrolizi sonucu sulu zeltilerinin asidik veya bazik olduunu bulunuz. (a) N2H5+ (b) Se2 (c) Cu(H2O)62+ () HCOO (d) K+ (e) I

13.17

Aadaki tuzlarn hidroliz reaksiyonlarn yaznz ve zeltinin ntral olacan gsteriniz (Metal iyonlar, hidratldr). (a) ZnSO3 (b) CuSO4 (c) FeF3 (d) Al2S3 (e) NiCO3

13.18

Al(OH)3 (H2O)3, amfoter bir bileiktir. H 3O+ ve OH ile reaksiyonlarn yazarak gsteriniz.

Lewis tanm 13.19 Aadaki reaksiyonlarda Lewis asitlerini ve bazlarn gsteriniz: (a) B(OH)3 + H2O (b) Ag+ + 2NH3 (c) Cr3+ + 6H2O () I2 + I

B(OH)4 + H+

Ag(NH3)2+ Cr(H2O)63+

I3

(d) Zn(OH)2 + 2OH (e) NH4+ + NH2 (f) CuCN + CN 13.20

Zn(OH)42

2NH3 Cu(CN)2

Aadaki reaksiyonlar Lewis kuramna gre aklaynz: (a) BF3 + (C2H5)2O (b) Co + 6CO (c) S + S2

(C2H5)2OBF3

Co(CO)6

S22

(d) AlCl3 + Cl (e) HF + F

AlCl4

HF2

114

YEN SORULARA YANITLAR

13.1 HClO2 + H2O

ClO2 + H3O+,

HCOOH + H2O HCOO + H3O+, H2SO3 + H2O HSO3 +H2O, KOH

K+ + OH, CH3NH2 + H2O

CH3NH3+ + OH,

H2Se + H2O 13.2 Li2O + H2O N2O5 + H2O CaO + H2O 13.3

H2O+ + HSe Li(OH)2, 2HNO3, Ca(OH)2 P4O6 + 6H2O SO2 + H2O

4H3PO3,

H2SO3,

Elenik asit/baz iftleri: (a) H2S / HS, NH4+/NH3, (b) H2O/OH, H3PO4/H2PO4, (c) H2PO4/HPO42, H3O+/H2O, () H3PO4/H2PO4, H2PO4/HPO42, () H3PO4/H2PO4, H2PO4/HPO42, (d) Fe(H2O)63+/[Fe(H2O)5(OH)2+, H3O+/H2O, (e) HCN/CN, HCO3/CO32

13.4

(a) H2O/OH, HSO4/SO42, (b) HSO4/SO42, H2CO3/HCO3, (c) HSO4/SO42, H2CO3/HCO3, () HCN/CN, H2O/OH, (d) HCO3/CO32, H3O+/H2O, (e) H2CO3/HCO3, HF/F

13.5

HCO3 + OH CO32 + H2O, HSO3 + H2O NH3 + O2

SO32 + H3O,

NH2 + OH, HClO2 + CN 115

ClO2 + HCN,

Al(H2O)63+ + NH4+ 13.6 H2PO4 + H3O+ NO3 + HI

[Al(H2O)5(OH)]2+ + NH3 + H2O

H3PO4 + H2O, HS + HF

H2S + F,

HNO3 + I, HSO4 + HClO4 HCO3 + HSO4 H2CO3 + SO42 13.7 13.8 CH3COO > HCOO CH3NH2 + H2O NH3 + H2O

H2SO4 + ClO4 ,

CH3NH3+ + OH,

NH4+ + OH

NH4+ > CH3NH3+ 13.9 13.10 (a) HI (b) H2S (c) H2CO3

() AsH3 H3O+ + X reaksiyonu

H3O+ dan daha gl HX asidi ile HX + H 2O

gzlenir ve tamamen sa ynldr; nk H 2O, X den ok daha gl bazdr. O halde, btn gl asitler, suda % 100 H 3O+ oluturur. OH den daha gl MA baz ile MA + H 2O MAH+ + OH reaksiyonu gzlenir ve tamamen sa ynldr, nk, H 2O, MAH+'den ok daha gl asittir. O halde btn gl bazlar, suda % 100 OH oluturur. 13.11 (a) HNO3 (b) H3AsO4 (c) H2SO3 () HIO4.HIO4 > H3AsO4 > HNO3 > H2SO3 13.12 13.13 13.14 13.15 13.16 13.17 13.18 (a) - () : Sol ynl, (d) - (g) : Sa ynl HBF3 > CH3COOH (a) - (d) Asidik, (e) - () : Bazik (b), (d), (f) : Asidik, (a), (c), (), (e), (g) : Bazik a), (c) : Asidik, (b), () : Bazik, (d), (e) : Hidroliz olmaz Katyonlarn hidrolizi H3O+, anyonlarn hidrolizi OH verecei iin zeltiler ntraldir. Al(OH)3(H2O)3 + H3O+ Al(OH)3 (H2O)3 + OH 13.19 13.20

[Al(H2O)4 (OH)2]+ + H2O, [Al(OH)4 (H2O)2] + H2O

kinci reaktifler Lewis bazlar. kinci reaktifler Lewis bazlar. 116

YEN SORULAR
* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir.

Reaksiyon denklemlerinin denkletirilmesi (yon-elektron yntemi) 14.1 Aadaki denklemleri iyon-elektron yntemiyle denkletiriniz. Btn reaksiyonlar asitli zeltide yrmektedir. (a) Cr2O72 + NO2 C3+ + NO3 (b) NO2 NO3 + NO (c) Ag+ + AsH3 H3AsO4 + Ag () S2 + NO3 NO2 + S8 (d) IO3 + HSO3 I + SO42 (e) Fe2+ + Cr2O72 Fe3+ + Cr3+ (f) HSO3 + Cr2O72 HSO4 + Cr3+ (g) SO32 + Cr2O72 HSO4 + Cr3+ () Sb2S3 + ClO3 H3SbO4 + S + Cl (h) MnO4 + H2O2 Mn2+ + O2 () (i) I + H2O2 I2 + H2O Cr2O72 + Cl Cr3+ + Cl2 117

(j)

MnO4 + I Mn2+ + I2

(k) Cu2+ + H2O Cu + O2 (l) Hg22+ + H2S Hg + S8

(m) H3AsO4 + Zn AsH3 + Zn2+ (n) Mn2+ + BiO MnO4 + Bi3+ (o) Se + NO3 SeO2 + NO () Fe2+ + MnO4 Fe3+ + Mn2+ (p) P4 + HClO H3PO4 + Cl (r) H2SO3 + H2S S + HSO4 (s) NO2 + Cr2O72 Cr3+ + NO3 14.2 Aadaki denklemleri iyon-elektron yntemiyle denkletiriniz. Btn reaksiyonlar bazl zeltide yrmektedir. (a) MnO4 + ClO2 MnO2 + ClO4 (b) P4 HPO32 + PH3 (c) HClO2 ClO2 + Cl () Cl2 Cl + ClO3 (d) PbO2 + Cl Pb (OH)3 + ClO (e) MnO4 + S2 MnO2 + S (f) MnO4 + NO2 MnO2 + NO3 (g) Al + NO2 AlO2 + NH3 () CN + MnO4 CNO + MnO2 (h) S2 + I2 SO42 + I () CrO2 + ClO CrO42 + Cl (i) CrI3 + Cl2 CrO42 + IO4 + Cl 118

(j) BiH3 Bi (OH4) + H2 (k) S2O32 + I2 SO42 + I (l) MnO4 + SO32 MnO2 + SO42 (m) Zn + MnO2 Zn(OH)42 + 2 HMnO2 (n) Ag + CN + O2 Ag(CN)2 (o) Al + MnO4 MnO2 + Al(OH)4 () Sn(OH)3 + Bi(OH)3 Sn(OH)62 + Bi (p) Cr(OH)3 + IO3 CrO42 + I (r) MnO4 + S2 MnO2 + S

Gl asitlerin ve gl bazlarn iyonlamas , pH 14.3 Aadaki zeltilerin pH'larn ve asidik veya bazik olduklar n bulunuz. (a) [H+] = 1,4 x 104 M, (b) [H+] = 2,5 x 1012 M, (c) [H+] = 6,1 M, (d) [OH] = 5,0 M, 14.4 () [OH] = 0,7 x 105 M, (e) [OH] = 3,5 x 108 M

Aadaki zeltilerin H+ ve OH iyonlar deriimlerini bulunuz. (a) pH = 9,6 (b) pH = 3,2 (c) pH = 0,6 (d) pOH = 5,0

14.5

Aadaki asit zeltilerinin H+ ve OH iyonlar deriimlerini ve pH'larn bulunuz. a) 0,1M HCl, b) 0,025M HNO3, c) 3,0 x 105 M HClO4,

) 750 cm3 de 5 g % 36,5'lik HCl ieren bir zelti. 14.6 Aadaki baz zeltilerinin H+ ve OH iyonlar deriimlerini ve pH'larn bulunuz. (a) 0,02 M Ba (OH)2, (c) 1 cm3 de 5,6 g KOH ieren bir zelti (b) 2,0 x 106 M NaOH, () 3 x 104 M Mg (OH)2.

119

14.7

Bir ampuann sulu zeltisinde H+ iyonu deriimi 1,5 x 10 9 M ise zeltinin pH's nedir? Bir deterjann sulu zeltisinde OH iyonlar deriimi 5,3 x 103 M ise zeltinin pH's nedir? Bir mide suyu rneinin pH's 1,35 bulunmu tur. H + iyonlar deriimini bulunuz. Kann pH's 7,40 dr. H+ iyonlar deriimini bulunuz. Bir fincan neskafede pH 5,12 bulunmutur. H+ iyonlar ve OH iyonlar deriimlerini bulunuz.

14.8

14.9

14.10 14.11

Zayf asitlerin ve zayf bazlarn iyonlamas, pH 14.12 Aadaki zayf asit zeltilerinin H + iyonlar ve asit anyonlar deriimlerini, pH'larn ve yzde iyonlama derecelerini bulunuz. (a) 0,20 M HOAc, () 0,020 M HF, 14.13 (b) 5 M HNO2, (d) 0,004 M klorasetik asit (c) 0,1 M HClO,

Aadaki deriimlerde hazrlanan asitlerin pH'larn bulunuz. (a) 0,244 g benzoik asit suda zlerek hacmi 0,5 dm3'e tamamlanmtr. (b) 2 cm3 buzlu asetik asit (saf asetik asit, younlu u 1,05 g cm 3) suyla 25 cm3'e seyreltilmitir.

14.14

25 C'de doymu bir benzoik asit zeltisinin pH's 2,8 bulunmu tur. Benzoik asidin sudaki znrln mol dm 3 ve g dm3 cinsinden bulunuz. Borik asit H3BO3, lman bir antiseptiktir ve gz banyosunda kullan l r. Bir protonlu bir asittir ve ayrma reaksiyonu, di er asitlerinkinden deiiktir. 3B (OH)3 + H2O B (OH)4 + H+

14.15

Ka = 5,8 x 1010

0,50M H3BO3 zeltisinin pH'sn bulunuz.

120

14.16

Aadaki deriimdeki formik asit zeltilerinin pH'lar n ve yzde iyonlama derecelerini bulunuz. (a) 0,050 M, (b) 0,005 M.

14.17 14.18

0,008 M HBrO zeltisinin pH's 5,40 gre asitlik sabiti nedir? Lktik asit, CH3CH (OH) COOH) alma sonucu kaslarda biriken bir organik asittir ve arya ve yorgunlua yol aar. 0,1 M laktik asit zeltisinin iyonlama derecesi % 3,7 bulundu una gre asidin asitlik sabiti nedir?

14.19

Aadaki zayf baz zeltilerinin OH iyonlar ve baz katyonlar deriimlerini, pH'larn ve yzde iyonlama derecelerini bulunuz. (a) 0,2 M NH2OH () 3 x 103 M piridin (b) 15 M NH3 (d) 0,1 M anilin (c) 1 M metilamin

14.20 14.21

0,016 M'lik bir organik baz zeltisinin pH's 8,6 bulundu una gre bazlk sabiti nedir? Morfin, C17H19NO3, ar dindirmek iin kullanlan bir organik bazdr. 0,75 M'lk bir zeltisinin pH's 11,04 bulunduuna gre bazl k sabiti nedir?

14.22

Aadaki deriimdeki NH 3 zeltilerinin pH'larn ve yzde iyonlama deecelerini bulunuz. (a) 0,10 M NH3, (b) 0,010 M NH3

ok protonlu asitler 14.23* 0,010 M H2CO3 zeltisinin H+, HCO3, CO32 iyonlar denge deriimlerini ve pH'sn bulunuz. 14.24* 5,0 M H3PO4 zeltisinin H2PO4, HPO42, PO43 iyonlar denge deriimlerini ve pH'sn bulunuz. H3PO4 denge deriimi ne olur?

121

14.25*

HCl katlarak pH's 12,52'ye ayarlanm olan 0,1 M (doymu ) H 2S zeltisinde HS ve S2 iyonlar deriimlerini bulunuz. 1 M ve 0,01 M H2SO4 zeltilerinin pH'larn bulunuz. (Yol gsterme: H2SO4, 1. basamanda gl, 2. basamanda zayf olan bir asittir ve bu zellii bakmndan dier asitlerden farkl d r. Onun iin 2. basamak denge eitlii, x, 2. basamakta ayran HSO 4 deriimi ise 1,0 M'lk zelti iin Ka2 = (1,0 + x) (x)/(1,0 x) veya yaklak Ka2 = (1,0) x /(1,0) yazlr. O halde 1,0 M lik H2SO zeltisinde x ihmal edilebilir. Fakat 0,01 M lik H2SO4 zeltisi iin 2. dereceden denklemi zmek gerekir.)

14.26

Tampon zeltiler 14.27 Bir kimyac, pH's 4,3 olan bir tampon zelti haz rlamak istemektedir. Elinde, aadaki asitler ve sodyum tuzlar vardr. (a) Klorasetik asit, (b) asetik asit, (c) benzoik asit, () hipoklorz asit. Herbiri iin [HA]/ [A] orann bulunuz. En etkin tampon zelti hangi asit ve tuzundan hazrlanr? Aadaki tampon zeltilerin pH'larn bulunuz. (a) 0,20 M kloroasetik asit ve 0,80 M sodyum klorasetat, (b) 0,25 M asetik asit ve 0,10 M sodyum asetat, (c) 0,30 M metilamin ve 0,25 M metilamonyum bromr, () 0,25 M NH3 ve 0,40 M NH4Cl. Soru 14.28'de verilen tampon zeltilerin 1 dm 3'ne hacim deiiklii olmadan 0,08 mol HCl katlmasyla yeni pH'lar ne olacaktr? Soru 14.28'de verilen tampon zeltilerin 500 cm 3'ne hacim deiiklii olmadan 2,4 g NaOH katlmasyla yeni pH'lar ne olacaktr? (a) 3 g buzlu (saf) asetik asit ve 8,2 g sodyum asetat 500 cm 3 suda zlerek hazrlanan tampon zeltinin pH's nedir? (b) Bu zeltiye hacim deiiklii olmadan 0,025 mol HCl katlrsa zeltinin yeni pH's ne olur? (c) 500 cm3 suya hacim deiiklii olmadan 0,025 mol HCl katlrsa suyun pH's ne olur?

14.28

14.29 14.30 14.31

122

14.32

Amonyak ve amonyum klorrden aadaki pH'larda tampon zeltiler hazrlamak iin [NH3]/[NH4+] oran ne olmaldr? (a) pH = 9,0, (b) pH = 10,0, (c) pH = 8,8

14.33

Benzoik asit ve sodyum beonzattan aadaki pH'larda tampon zeltiler hazrlamak iin [benzoik asit]([sodyum benzoat] oran ne olmad r? (a) pH = 3,3, (b) pH = 4,0, (c) pH = 5,0

14.34

100 cm3 0,6 M HNO 2 zeltisi ile 20 cm3 1,5 M NaNO 2 zeltisinin kartrlmas ile oluan tampon zeltinin pH'sn bulunuz. Bu zeltinin 50 cm3'ne 25 cm3 0,25 M NaOH zeltisi katlrsa zeltinin pH's ne olur?

14.35

pH's 5,00 olan bir tampon zelti hazrlamak iin 50 cm 3 0,1M sodyum asetat zeltisine katlmas gerekli asetik asitin mol say s n ve ktlesini bulunuz. pH's 9,00 olan bir tampon zelti hazrlamak iin 100 cm 3 3 M NH3 zeltisine katlmas gerekli NH 4Cl'n mol saysn ve ktlesini bulunuz. Kann pH's 7,40 olduuna gre kanda [H2CO3]/[HCO3] oran nedir?

14.36

14.37

Hidroliz 14.38 Aadaki tuz zeltilerinin pH'larn bulunuz. (a) 0,30 M NaF, () 0,10 M CH3NH3Cl 14.39 Aadaki amonyum tuzlar zeltilerinin pH'larn ve NH 3 deriimlerini bulunuz. (a) 0,05 M NH4Cl 14.40 (b) 4 M NH4NO3 (c) 1 x 103 M NH4ClO4 (b) 0,40 M NH4Cl, (c) 0,050 M NaCN,

Aadaki tuz zeltilerinin pH'larn ve asit deriimlerini bulunuz. (a) 0,9 M C6H5COOK, (b) 0,12 M KNO2, (c) 0,35 M KClO,

14.41

Aadaki tuz zeltilerinin pH'larn bulunuz. 123

(a) 0,20 M Na2CO3, (c) 0,1 M Na2SO3,

(b) 0,05 M NaHCO3, () 2M NaHSO3,

(d) 0,5 M K2SO4 (H2SO3: Ka1 = 1,5 x 102, Ka2 = 1,0 x 107 14.42 Aada pH'lar verilen tuz zeltilerinde tuzlarn deriimlerini bulunuz. (a) pH 8,0 olan HCOONa zeltisi, (b) pH 10,7 olan NaNO2 zeltisi, (c) pH 4,5 olan NH4Cl zeltisi, () pH 5,2 olan NH2OH HCl zeltisi 14.43 Aadaki tuzlarn zeltilerinin asidik, bazik veya ntral oldu una karar veriniz. (a) KCl, (d) KHCO3, 14.44 (b) NaNO3, (e) K2SO4, (c) NaNO2, (f) KHSO4 () KClO,

Aadaki reaksiyonlar metatetik reaksiyonlar (yer de i tirme reaksiyonlar) ve ykseltgenme-indirgenme (redoks) reaksiyonlar olarak snflaynz. Herbirinin iyon ve net iyon denklemlerini yaznz. (a) MnO2 (k) + 4 HCl (sulu) MnCl2 (k) + Cl2 (g) + 2 H2O (s) (b) Ca(OH)2 (sulu) + 2 HNO3 (sulu) Ca (NO3)2 (sulu + 2 H2O (s) (c) 3 KClO (sulu) KClO3 (sulu) + 2 KCl (sulu) () Ba (OH)2 (sulu) + 2 HCl (sulu) I2 (k) + 2 KOH (sulu) (d) 2 KI (sulu) + H2O2 (sulu) I2 (k) + 2 KOH (sulu) (e) 2 NaOH (sulu) + H2SO4 (sulu) Na2SO4 (sulu) + 2 H2O (s) (f) 2 Li (k) + 2 H2O (s) 2 Li OH (sulu) + H2 (g) (g) ZnCl2 (sulu) + H2S (g) ZnS2 (k) + 2 HCl (sulu)

124

14.45

Aadaki reaksiyonlar tamamlayarak yryp yrmeyece ine karar veriniz. Yryecek olan reaksiyonlarn iyon ve net iyon reaksiyonlar n yaznz. (a) Pb (NO3)2 (sulu) + Na2SO4 (sulu) (b) HCl (sulu) + NaOH (sulu) (c) CdSO4 (sulu) + KOH (sulu) () LiCl (sulu) + AgNO3 (sulu) (d) KOH (sulu) + NH4NO3 (sulu) (e) NaCl (sulu) + ZnCl2 (sulu) (f) NaOAc (sulu) + NH4I (sulu) (g) NaOH (sulu) + HOAc (sulu)

yon reaksiyonlar 14.46 Aadaki reaksiyonlarn rnlerinden biri kelektir. Reaksiyonlar n, molekl, iyon ve net iyon denklemlerini yaznz. (a) BaCl2 (sulu) + Na2SO4 (sulu) (b) Pb (NO3)2 (sulu) + HCl (sulu) (c) AgNO3 (sulu) + Na3PO4 (sulu) () Fe (NO3)3 (sulu) + NaOH (sulu) (d) FeCl3 (sulu) + Na2S (sulu) (e) NiSO4 (sulu) + KOH (sulu) 14.47 Aadaki reaksiyonlarn bir blm bir kelek olu arak yrr. Bu reaksiyonlarn bulunuz ve net iyon denklemini yaznz. (a) NaCl (sulu) + Fe (NO 3)2 (sulu) (b) CdSO4 (sulu) + KOH (sulu) (c) NaI (sulu) + Hg2SO4 (sulu) 125

() Sr (NO3)2 (sulu) + K2SO4 (sulu) (d) KClO3 (sulu) + NaOAc (sulu) (e) (NH4)3 PO4 (sulu) + AlCl3 (sulu) (f) CuSO4 (sulu) + K2S (sulu) (g) CaCl2 (sulu) + Li2CO3 (sulu) 14.48 Aadaki tuzlarn gl asitlerle reaksiyon rnlerinden biri bir gazd r. Reaksiyonlarn molekl, iyon ve net iyon reaksiyonlar n yaznz, (a) Li2CO3 (sulu) + NHO3 (sulu) (b) ZnS (sulu) + HCl (sulu) (c) K2SO3 (sulu) + HCl (sulu) 14.49 Aadaki asit-baz molekl reaksiyonlarn tamamlaynz. Herbir asidik hidrojenin (protonun) reaksiyon basamaklarnda ntrallemesini gz nne alnz. (a) H3PO4 (sulu) + NaOH (sulu) (b) HClO4 (sulu) + Mg (OH)2 (sulu) (c) Al (OH)3 (k) + H2SO4 (sulu) () HCN (sulu) + KOH (sulu) (d) H2SO3 (sulu) + LiOH (sulu) (e) HOAc (sulu) + NaOH (sulu) (f) HCl (sulu) + NH3 (sulu) 14.50 Kobalt bileiklerinde, Co (II) veya Co (III) halinde bulunur. Klorr, Cl iyonu ve hidrat suyu ieren bir kobalt bileiinin analizi ile a a daki sonular elde edilmitir. 0,2560 g'lk bir rnek suda zlm ve a r AgNO3 katlmtr. ken AgCl ayrlarak kurutulmu ve ktlesi 0,308 g bulunmutur. 0,4116 g'lk bir bir dier rnek suda zlm, a r NaOH katlm ve ken hidroksit ayrlmtr. Istlarak Co 2O3 oluturulmu ve ktlesi 0,145 g bulunmutur. (a) Her reaksiyonun molekl, iyon ve net iyon denklemlerini yaznz. (b) Kobalt bile ginin yzde bile imi 126

nedir? (c) Formlnde bir kobalt atomu varsa, bilei in molekl forml nedir? 14.51 Aadaki bileikleri bir ktrme reaksiyonu ile haz rlay n z; yani yer deitirme reaksiyonu rnlerinden biri (istenen bileik veya di eri) bir kelek olsun. (a) Li2CO3'den CaCO3, (b) Sr (OH) 2 den SrSO 4, (c) KI den AgO, () KCl den KNO 3, (d) NH4Cl den (NH4)2 SO4, (e) Zn (NO3)2 den ZnS. Aadaki bileikleri bir ntralleme reaksiyonu ile hazrlay n z, (a) AlI3
() Ni(HSO3)2

14.52

(b) Ca3(PO4) (d) Hg (OAc)2

(c) MgSO4 (e) Fe (NO3)2

14.53

Aadaki bileikleri bir yer deitirme reaksiyonu ile haz rlay n z, reaksiyonun dier rn belirtilen gaz olsun. (a) CuSO 4, H2S, (b) CdCl2, CO2, (c) ZnCl2, H2S, () AgNO3, SO2, (d) NaClO4, NH3, (e) CaSO4, HF Aadaki tuzlar hazrlamak iin uygun bir reaksiyon yaz nz. (a) K2CO3 den KF, (c) Pb (NO3)2 den PbI2, (d) KHSO3 den KNO3, (f) BaO den BaCO3, () BaCl2 den BaO. (b) Mg (OH)2 den Mg (ClO)2. () ZnSO4 den ZnCl2, (e) CuCO3 dan Cu (OAc)2, (g) BaCO3 dan BaCl2,

14.54

znrlk arpm ve kme 14.55 Aadaki tuzlarn ayrma denklemlerini ve znrlk arp m e itliklerini yaznz: Cu2S, Bi2S3, Al(OH)3, Hg2Cl2, Ca3(PO4)2, MnS, AgOAc CaC2O4, Mg3(AsO4)2. Aada 25 C'deki molar znrl verilmi olan tuzlarn znrlk arpm sabitlerini bulunuz. (a) CuBr, 2,0 x 10 1 mol dm3, (b) PbI2, 1,2 x 103 mol dm3, (c) Bi2S3, 1,0 x 1015 mol dm3, () MgC2O4, 9,3 mmol dm3.

14.56

127

14.57

Aadaki tuzlarn 25 C'de belli hacimde doymu zeltileri buharla trlarak kurulua kadar stlm ve kalnt kuru tuzlarn ktleleri bulunmutur. Tuzlarn znrlk arpm sabitlerini bulunuz. (a) 1 dm3 doymu FeC2O4 zeltisi, 65,9 mg (b) 100 cm3 doymu Li2CO3 zeltisi, 0,548 g (c) 200 cm3 doymu Cu(IO4)2 zeltisi, 292 mg () 1,2 dm3 doymu CaF2 zeltisi, 32,8 mg

14.58

Aadaki tuzlarn 25 C'de doymu zeltilerinde metal katyonlar n n deriimi verilmitir. Tuzlarn znrlk arpm sabitlerini bulunuz. (a) Doymu PbBr2 zeltisinde [Pb2+] = 2,14 x 102 M (b) Doymu SrSO4 zeltisinde [Sr2+] = 5,0 x 104 M (c) Doymu Cu(OH)2 zeltisinde [Cu2+] = 4,0 x 107 M () Doymu CaCO3 zeltisinde [Ca2+] = 9,5 x 105 M

14.59

Aadaki tuzlarn znrln mol dm 3 (molar znrlk) ve g dm3 olarak bulunuz. (a) BaF2 (b) CaSO4 (c) Ag2CO3

() Hg2Cl2 (K = 1,1 x 1018) (d) Pb3(AsO4)2 (K = 4,0 x 1036) (e) Cu (IO3)2 (K = 1,4 x 107) 14.60 Soru 14.59'daki tuzlarn doymu zeltilerinde katyonlarn ve anyonlarn deriimini bulunuz. Aadaki tuzlar ieren zeltilerde bir kelek oluur mu? (a) 0,3 x 105 M FeCl3 ve 1,0 x 106 M NaOH (b) 0,5 x 104 M AgNO3 ve 6 x 104 M Na2CO3 (c) 0,04 M Pb(OAc2) ve 0,02 M KCl 14.62 Aadaki zeltilerin kartrlmas ile bir kelek olu ur mu? 128

14.61

(a) 200 cm3 1,0 x 103 M Ba (NO 3)2 zeltisi ve 300 cm 3 5,0 x 104 M Na2SO4 zeltisi (b) 30 cm3 0,015 M MgCl 2 zeltisi ve 30 cm3 0,0001M Na2C2O4 zeltisi (c) 100 cm3 4,2 x 103 M AgNO3 zeltisi ve 5 cm3 1,05 x 106 M NaCl zeltisi 14.63 Aadaki zeltilerde hidroksit kelekleri olumas iin en d k OH iyonlar deriimi nedir? NaOH kullanlrsa gerekli en d k NaOH ktlesi ne olmaldr? (a) 600 cm3, 1,0 x 104 M AgNO3 zeltisi (b) 200 cm3 0,02 M Ba(NO3)2 zeltisi (NaOH katlmasyla zeltinin hacminin deimedii kabul edilecektir. (K : AgOH: 2,0 x 10 8, Ba(OH)2: 5,0 x 103).

YEN SORULARA YANITLAR

14.1 (a) Cr2O72 + 3 NO2 + 8H+ 2 Cr3+ + 3 NO3 + 4 H2O (b) 3 NO2 + 2 H+ 2 NO + NO3 + H2O (c) () (d) (e) (f) (g) () (h) 8 Ag+ + AsH3 + 4 H2O 8 Ag + H3AsO4 + 8H+ 8 S2 + 16 NO3 + 32 H+ S8 + 16 NO2 + 16 H2O IO3 + 3 HSO3 I + 3 SO42 + 3 H+ 6 Fe2+ + Cr2O72 + 14H+ 6 Fe3+ + 2 Cr3+ + 7 H2O 5 HSO3 + Cr2O7 + 8H+ 3 HSO4 + 2 Cr3+ + 4H2O 5 SO32 + 2 MnO4 + 6H+ 5 SO42 + 2 Mn2+ + 3 H2O 3 Sb2S3 + 5 ClO3 + 9 H2O 6 H3SbO4 + 5 Cl + 95 2 MnO4 + 5 H2O2 + 6 H+ 2 Mn2+ + 5 O2 + 8 H2O

129

() (i) (j) (k) (l)

2 I + H2O2 + 2 H+ I2 + 2 H2O. Cr2O7 + 6 Cl + 14 H+ 3 Cl2 + 2 Cr3+ + 7 H2O 2 MnO4 + 10 I + 16 H+ 2 Mn2+ + 5I2 + 8 H2O 2 Cu2+ + 2 H2O 2 Cu + O2 + 4H+ 8 Hg22+ + 8 H2S 16Hg + S8 + 16H+

(m) H3AsO4 + 4Zn + 8 H+ AsH3 + 4Zn2+ + 4 H2O (n) 2 Mn2+ + 5 BiO3 + 14 H+ 2 MnO4 + 5 Bi3+ + 7 H2O (o) 3 Se + 4 NO3 + 4 H+ 3 SeO2 + 4 NO + 2 H2O () 5 Fe2+ + MnO4 + 8 H+ 5 Fe3+ + Mn2+ + 4 H2O (p) P4 + 10 HClO + 6 H2O 4 H3PO4 + 10 Cl + 10 H+ (r) 2 H2SO3 + H2S 2 S + HSO4 + H+ + 2 H2O (s) 3 NO2 + Cr2O72 + 8H+ 2 Cr3+ + 3 NO3 + 4 H2O. 14.2 (a) 4 MnO4 + 3 ClO2 + 4 H2O 4 MnO2 + 3 ClO4 + 4 OH (b) P4 + 2 H2O + 4 OH 2 HPO32 + 2 PH3 (c) 5 HClO2 + OH 4 ClO2 + Cl + 3 H2O () 3 Cl2 + 6 OH 5 Cl + ClO3 + 3 H2O (d) 2 PbO2 + 3 H2O + Cl 2 Pb (OH)3 + ClO (e) 2 MnO4 + 3 S2 + 4 H2O 2 MnO2 + 3 S + 8 OH (f) 2 MnO4 + 3 NO2 + H2O 2 MnO2 + 3 NO3 + 2 OH (g) 2 Al + NO2 + OH + H2O 2 AlO2 + NH3 () 3 CN + 3 MnO4 + 3 H2O 3 MnO2 + 3 CNO + 6 OH (h) S2 + 4 I2 + 8 OH SO42 + 8I + 4 H2O () 2 CrO2 + 3ClO + 2 OH 2 CrO42 + 3 Cl + H2O. (i) 2 CrI3 + 27 Cl2 + 64 OH 2 CrO42 + 54 Cl + 6 IO4 + 32 H2O

130

(j) BiH3 + OH + 3 H2O Bi(OH)4 + 3H2 (k) S2O32 + 4 I2 + 10 OH 2 SO42 + 8I + 5 H2O (l) 2 MnO4 + 3 SO32 + H2O 2 MnO2 + 3 SO42 + 2 OH (m) Zn + 2 MnO2 + 2 OH + 2 H2O Zn (OH)42 + 2 HMnO2 (n) 4 Ag + 8 CN + O2 + 2 H2O 4 Ag (CN)2 + 4 OH (o) Al + MnO4 + 2 H2O MnO2 + Al (OH)4 () 3 Sn(OH)3 + 2 Bi (OH)3 + 3 OH 3 Sn (OH)62 + 2 Bi (p) 2 Cr (OH)3 + IO3 + 4 OH 2 CrO42 + I + 5 H2O (r) 2 MnO4 + 3S2 + 4 H2O 2 MnO2 + 3 S + 8 OH. 14.3 14.4 (a) 3,85, asidik (b) 11,60, bazik (d) 14,70, bazik, (e) 6,5, asidik. (c) 0,79 asidik () 8,85, bazik

(a) [H+] = 4 x 105 M, (b) [OH] = 1,6 x 1011M, (c) [H+] = 0,25 M, () [OH] = 6,3 x 104M (d) [H+] = 105M

14.5

(a) [H+] = 0,1 M, pH = 1,0 (c) [H+] = 3,0 x 105 M, pH = 4,52

(b) [H+] = 0,025 M, pH = 1,60 () [H+] = 0,067 M, pH = 1,17

14.6 14.7 14.8 14.9 14.10 14.11 14.12 14.13 14.14

(a) [OH] = 0,04 M, pH = 12,60 (b) [OH ] = 2,0 x 106 M, pH = 8,30 (c) [OH] = 0,1 M, pH = 13,0 () [OH ] = 6 x 104 M, pH = 10,78 8,84 11,72 0,045 M 4,0 x 108 M [H+] = 7,6 x 106 M (a) 2,72, % 0,95, (b) 1,35, % 0,9, (c) 4,26, % 0,06, () 2,44, % 18, (d) 2,62, % 60 (a) 3,30 (b) 2,80 0,039 M, 2,34 g dm3

131

14.15 14.16 14.17 14.18 14.19

4,77 (a) % 6, (b) 2,80 2 x 109 1,4 x 104 (a) 9,67, % 0,024 (b) 12,20, % 0,11 (c) 12,28, % 1,9 () 8,35 % 0,072 (d) 8,79 % 0,006

14.20 14.21 14.22 14.23 14.24

9,9 x 1010 1,6 x 106 (a) % 1,3 (b) % 4,2 [H+] = [HCO3] = 6,6 x 105 M, [CO32] = 5,6 x 1011 M, pH = 4,18 [H+] = [H2PO4] = 0,19 M [HPO42] = 6,2 x 108 M [PO43] = 1,6 x 1019 M [H3PO4] = 5,0 0,19 = 4,8 M

14.25 14.26 14.27 14.28 14.29 14.30 14.31 14.32 14.33 14.34 14.35 14.36 14.37

[HS] = 3,7 x 106 M, [S2] = 1,2 x 1018 M 0, 1,84 (a) 3,6 x 102 (b) 2,8, (c) 0,77 (c) 1,6 x 103, en etkin (). (a) 3,45 (a) 3,26 (a) 3,64 (a) 5,04 (a) 0,55 (b) 4,34 (b) 3,52 (b) 4,67 (b) 4,74 (b) 5,50 (c) 10,65 (c) 10,40 (c) 10,85 (c) 1,3 (c) 0,35 () 9,05 () 9,05 () 9,22 () 0,30 ve 5,70.

(a) 7,76 (b) 1,55 (c) 0,15 3,75, 3,91 2,75 x 103 mol, 0,226 g 0,545 mol, 28,6 g 0,09 132

14.38 14.39

(a) 8,32

(b) 4,82

(c) 11,00

() 5,78

(a) pH = 5,28 [NH3] = 5,3 x 106M (b) pH = 4,32 [NH3] = 4,7 x 105M (c) pH = 6,12 [NH3] = 7,5 x 107M

14.40

(a) pH = 9,10 [H+] = 1,2 x 106M (b) pH = 8,28 [H+] = 1,6 x 106M (c) pH = 10,54 [H+] = 3,4 x 104M

14.41 14.42 14.43 14.44

(a) 8,52

(b) 10,17

(c) 10

() 8,06 (c) 1,8 M,

(d) 7,80 () 4,4 x 105 M

(a) 0,018 M,

(b) 1,1 x 104 M,

(a), (b), (f) : Ntral, (g), (), () : Asidik, (c), (), (e), (h) : Bazik (a), (c), (d), (f) : Ykseltgenme-indirgenme reaksiyonlar , (b), (), (e), (g) : Yer deitirme reaksiyonlar. (a) MnO2 (k) + 4 H+ + 4 Cl (sulu) MnCl2 (k) + Cl2 (g) + 2H2O(s) (b) 2 OH (sulu) + 2 H+ (sulu) 2 H2O (s) (c) ClO (sulu) H+ (sulu) 2 H2O (s) () 2 I (sulu) + H2O2 (sulu) I2 (k) + 2 OH (sulu) (e) 2 OH (sulu) + 2 H+ (sulu) 2H2O (s)

14.45

(a) Pb2+ (sulu) + SO42 (sulu) PbSO4 (k), kelek olumas (b) ve (g) H+ (sulu) + OH H2O (s), zayf elektrolit olumas (c) Cd2+ (sulu) + 2 OH (sulu) Cd (OH)2 (k), kelek olumas () Cl (sulu) + Ag+ (sulu) AgCl (k), kelek olumas d) OH (sulu) + NH4+ (sulu) NH3 (g) + H2O (s), gaz olumas (e) ve (f) yrmez.

14.46

(a) Ba2+ (sulu) + SO42 (sulu) BaSO4 (k) (b) Pb2+ (sulu) + 2 Cl (sulu) PbCl2 (c) 3 Ag+ (sulu) + PO43 (sulu) Ag3PO4 (k) 133

(c) Fe3+ (sulu) 2 OH (sulu) Fe(OH)3 (d) 2 Fe3+ (sulu) + 3 S2 (sulu) Fe2S3 (k) (e) Ni2+ (sulu) + 2 OH (sulu) Ni (OH)2 (k) 14.47 (b) Cd2+ (sulu) + 2 OH (sulu) Cd (OH)2 (k) (c) 2 I (sulu) + Hg22+ (sulu) Hg2I2 () Sr2+ (sulu) + SO42 (sulu) SrSO4 (k) (e) PO43 (sulu) + Al3+ (sulu) AlPO4 (k) (f) Cu2+ (sulu) + S2 (sulu) CuS (k). (a), (d), (g) : Yrmez. 14.48 (a) CO32 (sulu) + 2 H+ (sulu) H2O (s) + CO2 (g), (b) S2 (sulu) + 2 H+ (sulu) H2S (g), (c) SO32 (sulu) + 2 H+ (sulu) H2O (s) + SO2 (g) 14.49 (a) H3PO4 (sulu) + NaOH (sulu) NaH2PO4 (sulu) + H2O (s) NaH2PO4 (sulu) + NaOH (sulu) Na2HPO4 (sulu) + H2O (s) Na2HPO4 (sulu) + NaOH (sulu) Na3PO4 (sulu) + H2O (s) (b) HClO4 (sulu) + Mg(OH)2 (sulu)Mg(ClO4)2 (sulu)+2 H2O (s) (c) Al(OH)3 (k) + 3H2SO4 (sulu) Al(HSO4)3 (sulu) + 3 H2O (s) Al(HSO4)3 (sulu) + Al(OH)3 (k) Al2(SO4)3 (sulu) + 3 H2O (s) () HCN (sulu) + KOH (sulu) KCN (sulu) + H2O (s) (d) H2SO3 (sulu) + LiOH (sulu) LiHSO3 (sulu) + H2O (s) (e) HOAc (sulu) + NaOH (sulu) NaOAc (sulu) + H2O (s) f) HCl (sulu) + NH3 (sulu) NH4Cl (sulu) 14.50 (a) CoCl2.6H2O (sulu) + 2 AgNO3 (sulu) 2 AgCl (k) + Co(NO3)2 (sulu) + 6H2O (s) CoCl2.6H2O (sulu) + 2 NaOH (sulu)

134

Co(OH)2 (k) + 2 NaCl (sulu) + 6 H2O (s), 2 Co(OH)2 (k) + O2 (g) Co2O3 (k) + H2O (s) (b) % 24,8 Co, % 29,8 Cl, % 45,4 H2O 14.51 (c) CoCl2.6H2O

(a) Li2CO3 (sulu) + Ca(OH)2 (sulu) CaCO3 (k) + H2O (s) (b) Sr(OH)2 (sulu) + H2SO4 (sulu) SrSO4 (k) + 2 H2O (s) (c) KI (sulu) + AgNO3 (sulu) AgI (k) + KNO3 (sulu) () KCl (sulu) + AgNO3 (sulu) AgCl (k) + KNO3 (sulu) (d) NH4Cl (sulu) + Ag2SO4 (sulu) AgCl (k) + (NH4)2SO4 (sulu) (e) Zn(NO3)2 (sulu) + H2S (sulu) ZnS (k) + 2 HNO3 (sulu)

14.52

(a) Al(OH)3 (sulu) + 3 HI (sulu) AlI3 (sulu) + 3 H2O (s) (b) 3 CaO (k) + 2 H3PO4 (sulu) Ca3(PO4)2 (k) + 3 H2O (s) (c) Mg(OH)2 (k) + H2SO4 (sulu) MgSO4 (sulu) + 2 H2O (s) () Ni(OH)2 (k) + 2 H2SO3 (sulu) Ni(HSO3)2 (sulu) + 2 H2O (s) (d) HgO (k) + 2 HOAc (sulu) Hg(OAc)2 (sulu) + H2O (s) (e) Fe(OH)2 (k) + 2 HNO3 (sulu) Fe (NO3)2 (sulu) + 2 H2O (s)

14.53

(a) CuS (k) + H2SO4 (sulu) CuSO4 (sulu) + H2S (g), (b) CdCO3 (k) + 2 HCl (sulu) CdCl2 (sulu) + H2O (s) + CO2 (g), (c) ZnS (sulu) + 2 HCl (sulu) ZnCl2 (sulu) + H2S (g) () AgSO3 (sulu) + 2 HNO3 (sulu) 2 AgNO3 (sulu) + H2O (s) + SO2 (g), (d) NH4ClO4 (sulu) + NaOH (sulu) NaClO4 (sulu) + H2O (s) + NH3 (g), (e) CaF2 (k) + H2SO4 (sulu) CaSO4 (k) + 2 HF (g)

14.54

(a) K2CO3 (sulu) + 2 HF (sulu) 2 KF (sulu) + H2O (s) + CO2 (g) (b) Mg(OH)2 (k) + 2 HClO (sulu) Mg(ClO)2 (sulu) + 2H2O (s) 135

(c) Pb(NO3)2 (sulu) + 2 KI (sulu) PbI2 (k) + 2 KNO3 (sulu) () ZnSO4 (sulu) + BaCl2 (sulu) BaSO4 (k) + ZnCl2 (sulu (d) KHSO3 (sulu) + HNO3 (sulu) KNO3 (sulu) + H2O (s) + SO2 (g), (e) CuCO3 (sulu) + 2 HOAc (sulu) Cu(OAc) (sulu) + H2O (s) + CO2 (g), (f) BaO (k) + H2CO3 (sulu) BaCO3 (k) + H2O (s) CO2 (g), (g) BaCO3 (k) + 2 HCl (sulu) BaCl2 (sulu) + H2O (s) + CO2 (g), () BaCl2 (sulu) + 2 NaOH (sulu) Ba(OH)2 (k) + 2 HCl (sulu) 14.55 K = [Cu+]2 [S2], K = [Bi3+]2 [S2]3, K = [Al3+] [OH]3, K = [Hg22+] [Cl]2, K = [Mn+2] [S2], K = [HAg+ [OAv], K = [Ca2+] [Cl2O42], K = [Mg2+]3 [AsO43]2 14.56 14.57 14.58 14.59 (a) 4,0 x 108 (b) 6,9 x 109 (c) 1,1 x 1073 () 8,6 x 105 (a) 2,1 x 107 (b) 6,7 x 103 (c) 9,8 x 108 () 1,7 x 1010

(a) 3,9 x 105 (b) 2,5 x 107 (c) 2,6 x 1019 () 9 x 109 (a) 1,6 x 102 mol dm3, 1,25 g dm3 (b) 14,1 x 103 mol dm3, 1,9 g dm3 (c) 12,7 x 105 mol dm3, 35,1 x 103 g dm3 () 6,5 x 107 mol dm3, 3,1 x 104 g dm3 (Not: K = [Hg22+] [Cl]2), (d) 3,3 x 108 mol dm3, 29,8 x 106 g dm3 (e) 3,3 x 103 mol dm3, 1,4 g dm3.

14.60

(a) [Ba2+] = 1,6 x 102 M, [F] = 3,2 x 102 (b) [Ca2+] = [SO42] = 14,1 x 103 M (c) [Ag+] = 25,4 x 105 M, [CO32] = 12,7 x 105 M 136

() [Hg22+] = 6,5 x 107 M, [Cl] = 13,0 x 107 M (d) [Pb] = 9,9 x 108 M, [AsO43] = 6,6 x 108 M (e) [Cu2+] = 3,3 x 103 M, [IO3] = 6,6 x 103 M 14.61 14.62 14.63 (a) ve (c) Evet (a) ve (c) Evet (a) 2,0 x 104 M, 4,8 mg, (b) 0,5 M, 4 g.

137