Professional Documents
Culture Documents
38.5 milyon
TESADF M?
John Landis (doum, 1950) ABD. sinema aktr, ynetmen, yazar, and prodktr.
Ofis boy olarak 20th Century Foxda ie balam. Landis Blues Brothers ynetmi (Dan Aykroydla birlikte yazm) (1980) An American Werewolf in London (1981). Twilight Zone: The Movie (1983). Landis Michael Jacksonn music videolarn "Thriller" ile "Black or White ynetti.
Aralk 1983
Klip 1 milyon dolar MTV rap karsnda kurtuluyor Kamera arkas sata kyor En ok izlenen ve satan klip
Nestl kltr
beslenme ve iyi yaam/wellness
Yl 1867. Henri Nestl, buluuyla anne st alamayan milyonlarca bebein hayatn kurtard
Biz faaliyette olduumuz her lkede, toplumun sal ve esenlii iin uzun vadeli taahhtlerde bulunmann irketimizin baars ve geliimi iin mutlak gerekli olduuna inanyoruz Peter Letmathe-Brabeck Nestl S.A. CEO
Akademik Deerler
BLM ADAMI YA DA MHENDS PROFESOR Bir hipotez formle eder Verileri toplar Bir ok deney yapar
Yenilikinin Deerleri
INNOVATOR (YENLK) YA DA INVENTOR (BULUU)
Giriimciliin nemi Giriimci salkl bir ekonomiye hayat veren kandr: yeni i, a, refah, frsat yaratr. II. Dnya Savandan gnmze icatlar % 67 ve radikal yeniliklerin % 95 kk giriimciler tarafndan yaplmtr.
3 kat daha fazla yeni i kurma veya kendi iinde alma Yllk gelir %27 daha fazla; %62 daha fazla mal varl Byk bir irkette alyorsa ylda 23,000$ daha fazla maa lerinden daha fazla mutlu olup yksek yenilik yapma eiliminde nanlmaz bir ekilde kk firmalarda sat oranlarn ykseltmeleri (%900) high-tech firmalarda daha fazla alma Daha fazla aratrma ve yeni rn gelitirmede istihdam olana
Entrepreneurship Education Impact Study Eller College of Business, University of Arizona, June 2000
Teknolojideki dnmler
Dnem 1700-1900 1900-2000 2000
Nasl?
letiim Bilgi
Kreselleme
Serbestleme Pazar Paydalar
Deiimler
Teknoloji
Internet
likiler
Kurum
Deien Kurumlar
1 2 3
Fonksiyonel Hiyerarik
Yaratclk Giriimcilik
Seri uyarlama Liderlik Bilgi paylam Odaklanma Mteri odakllk Deer zinciri
Dnyadaki deiim
Bilgi temelli ekonomi
Dorudan retimi Dier rnlerdeki pay
titanic_200, mach 3_40, gates 400 milyar
otomobil, hazr giyim
Rekabet
Ak ekonomi
in (64_2004) ve ABD (750_2005)
Ar-Ge
ABD
275
Tanmlar 1
Yaratclk yeni eyler dnmek (grnenin tesine bakabilmek). Yeni fikirler gelitirme yetenei ve sorun ve frsatlara yeni bak asn kefetme Inovasyon yeni eyler yapmak rn, sre. Yaratcln kalc deiime yol aan pratik uygulamas. Sorun ve frsatlara yaratc zmleri uygulama yetenei Srekli iyileme Daha kullanl veya faydal rn ya da sre. Sonucunda inovasyona yo aabilir. Yaratclk dnme novasyon yapma
Tanmlar 2
Giriimci kar amac ile riski gze alarak bir ii/iletmeyi organize eden ve yneten kii (Websters Dictionary)
Yeniliki fikirleri hayal eden dahi deil, ama bulular toplumu deitiren kitlesel piyasa rnlerine dntren (Harold Evans, They Made America)
Dell ve Texas Instrument_ transistr William Shockley, John Bardeen, Walter Brattain: Bell Labs, 1947 Shockley, Bardeen and Bratain patent the transistor, 1948 1954 seri: Texas Ins. 1969: Intel is a tiny start-up company in Santa Clara, headed by Noyce and Moore. Ted Hoff joins as its 12th employee
Albert-Szent-Gyorgyi ?
Nobel Sahibi
Yaratclk herkes gibi ayn eylere bakmaktan farkl bir ey deildir. Ancak farkl olan bakmak deil herkesten farkl dnmektir.
Technopreneurship
Technopreneurship teknolojideki bilgiyi giriimcilik yetenekleri ile btnletiren Sadece teknik bilgi yeterli deil, ayn zamanda yaratclk, yenilik sreci, pazarlama, finans ve stratejik dnmeyi salam bir ekilde anlam-alglamiselletirmi olmak
Giriimci Tipleri
UYARLAMACI
ANALTK
Daha iyisi yapma Daha hzl Ucuz Gelimi
Sol-beyin dncesi
KATALTK
BULUU
Farkl olan yapma Yeni Riskli a aan
Sa-beyin dncesi
Giriim Tipleri
RISK
UYARLAYICI
FedEx
BULUCU
Xerox, Apple, Microsoft, Intel
Airline
DL
lk 13 ylnda 6 yenilik
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
Bilgi
Para
OECD snflandrmasna gre, lkemizde imalat sanayinin retim yaps youn olarak dk teknolojili rnlere dayaldr.
TEKNOLOJ retim (%) Dk Teknoloji Orta Teknoloji Yksek Teknoloji TOPLAM 1996 73,6 21,6 4,8 100,0 2000 72,2 22,9 4,9 100,0
1999
2000
Dnyada AR-GE harcamalarna %6,4 ile en yksek pay ayran lke srail olup, onu %3,7 ile sve takip etmektedir.
lkemiz, AR-GE harcamalarndaki %0,64lk oran ile dnya lkelerinin ok gerisinde kalmaktadr.
AR-GE HARCAMALARININ GSYH NDEK PAYI
7,0
6,0
6,4
5,0
5,0
ORAN (%)
4,0 3,0
3,2
2,0
1,0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
sve
Tetra Pak SAAB-TURBO Diyaliz Dinamit Frn Buzdolab
1922 1951-R.Rausing E.Wallenberg -Tetra Pak-1954
- SAAB -1976
INDICATOR: 65. Number of triadic patent families (priority year) Kaynak: OECD MSTI Veritaban
1985
Australia 156
2001
374
Austria
Belgium Canada Korea Denmark Finland France Germany Luxembourg Hungary Netherlands Ireland Italy
161
164 201 6 81 55 1487 3609 15 45 553 17 510
281
433 638 503 222 511 2455 7466 21 28 993 74 857
Japan
5263
11751
New Zealand
Norway Israel China Singapore Spain Sweden Switzerland Russian Federation
16
34 52 30 2 34 426 743 25
37
108 331 128 91 118 817 861 59
United Kingdom
United States Chinese Taipei Total OECD
1272
7830 4 22693
2168
16469 89 47248
EU25
EU15 South Africa
8442
8388 20 1
16486
16428 46 7
Turkey
BAARI?
yi zamanlama Yaratc fikirler Olaslklar grebilmek Knowledge/Bilgi Organizasyon Finansman Doru ortaklar (farkl ierikle zenginletirilmi bir takm) ansn zarar yoktur!
ykclk.
Yeni rn Yeni retim yntemi Yeni rgtleme biimi Yeni girdi Rekabet performansnn glendirilmesi
Aramzdaki mhendis adaylar iin itden bir alnt: 21. yzyln mhendisinde teknik bilgilere ek olarak bulunmas Dnya uygulamalarnda gereken zellikler interdisipliner almalar:
IRAK?
1- Liderlik 2- Etik deerler 3- Giriimcilik 4- Takm almas 5- yi iletiim yetenei 6- Disiplinler aras alma 7- Kendini yenileme yetenei 8- Yabanc dil bilgisi (ngilizce + ) 9- Toplumsal sorunlara ilgi
-Rensselaer Polytechnic Institute -SUCCEED Disiplinler Aras Tasarm Program -Georgia Institute of Technology Program for Engineering Entrepreneurship: -European Project Semester (EPS)
Trkiyede Giriimcilik
gcne Dahil Olanlar
21.6 milyon kii aktif olarak igc durumundadr Tarmda 10.6 milyon kii Sanayide 4.5 milyon kii Hizmetlerde 6.5 milyon kii (23 milyon dahil deil).
Trkiyede Giriimcilik
lkemizde 7 milyon kii maal, yaklak 6.5 milyon kii ise kendi iinde almaktadr.
KOB ler
KOB ler, iletmelerin altrdklar ii, ciro ya da sabit sermaye gibi faktrlere gre gruplandrlmaktadr. KOSGEB'e gre;
1 - 49 50 - 149 150 + : Kk : Orta : Byk iletme
KOB lerin tanmlanmas ve gruplandrlmas, KOB lerin en serbest ekonomi ortamlarnda bile eitli desteklerden yararlanmas iin gereklidir.
KOB ler
Kk ve Orta lekli letmeler
Toplam iletme iindeki oran Toplam istihdam oran Toplam yatrm oran Toplam ihracat oran % 99.5 % 59 % 30-40 % 25
OK KK
10
KOB ler
artmaldr nk; En kolay istihdam yaratma yoludur. Kriz dnemlerine en dayankl sektrdr.
GRMCLK
Giriimci, risk alarak yenilik veya gelitirme yapan kiidir. Dier bir deyile, giriimci frsatlar gzleyen ve onlar bulduunda her tr riski alarak fikrini gerekletirmeye alandr. Giriimcilik de, giriimcilerin risk alma, frsatlar kovalama, hayata geirme ve yenilik yapma srelerinin tmne verilen addr. Bu yzdendir ki hem irket ama sreci, hem de yenilikler yapma sreci giriimcilik kapsamndadr.
Giriimci Kimdir?
Giriimci, toplumun
gereksinim duyduu
rnler reterek, hizmetler sunarak, ya da ticaret yaparak,
maddi-manevi kazan salamay hedefleyen, bu amala kendi iini bir araya getirerek, kurmak iin harekete geen ve i fikrini gerekletirmek iin
aratrma, planlama, rgtlenme, ve koordinasyon
Giriimcilik tanmnda yenilik vardr ve bu yenilik mevcut kaynaklarn yeni bir birleimini ifade eder, bir dier deyile: yeni bir maln yada servisin retimi,
yeni bir retim metodunun gelitirilmesi, yeni bir pazarn oluturulmas,
GRMCLK SREC
Pazar Frsatlar gelitirme hizmetleri
GRMC
Yeni iler
-Finansman -Dier
Giriimci kar amac gder, ancak zarar riskinin de sahibidir. Giriimci iinin patronudur, ancak iini yaparken hem alan hem patron olmak zorundadr. Giriimcinin hedefleyecei gelir, iinin sermaye yapsna baldr. in kurulu ve ayakta durma dnemlerinde giriimci nce iini devam ettirmek zorundadr. Kendi kazanc sonra gelir. Her giriim, iin leinden bamsz olarak i hayatnda nemli bir yer tutar. Hangi lekte olursa olsun i kuran giriimci zel ve kamu sektrnde bir ok ilikiye girer.
Giriimci kendi iini kurarken belirli dzeyde bilgi ve deneyim sahibi olmaldr. Sahip olunan bilgi ve deneyimler kendi iini yrtrken hzla artar. Giriimci iin kendine gven byk bir silahtr. hayatnn iinde bu gven giderek artar. Giriimci kendi iini kurma srecine girdiinde ayn zamanda birok farkl alanda olup biteni izleyen etkili bir vatanda olur. Giriimcilik srekli bir zelliktir. kurmak giriimcilik zelliklerinin srekli kullanlmasn gerektiren bir balangtr.
Giriimci kendi iini kurarken tm n hazrlk ve programlardan ncelikle kendini sorumlu hissetmelidir. Giriimci kimlerden hangi alanlarda yararlanacan planlamaldr. Giriimci belirledii i fikrinin uygulanabilirliine nce kendisi inanmal, gerektiinde dier kiileri (aile, ortak, finansr v.b) ikna edebilmelidir. Giriimci i fikrine inanmal, bu ii kurmak iin youn bir zaman ve para harcamaya yetecek motivasyona sahip olmaldr. Giriimci kendi iini kurmann getirecei avantajlar isterken, zorluklarn deerlendirmeli ve hazrlkl olmaldr.
Gl bir baarl olma istei, Mcadelecilik ve azim, Sorumluluk ve risk alabilme arzu ve yetenei, nisiyatif sahibi olmak, karar alma ve uygulama yetenei, Liderlik ve hedefleri iin bakalarna yn gsterebilmek, Yaratclk, frsatlar sezebilme yetenei,
Planl alma ve aratrma yetenei, Bakalaryla alabilmek ve onlara gvenebilmek, iliki ierisinde olduu kiilere gven verebilmek, Eksikliini, snrlarn bilmek ve tavsiyelerden yararlanabilmek, Zor artlarda ar almalara hazr olmak, Kendini gelitirme arzusu,
lkemizde cretli alanlarn Kendi ini Kurma stekleri Hangi Faktrlere Dayanmaktadr?
% 23
% 23 % 15 % 7 %6 %4 %4
Gerekletirmek istedikleri hayalleri olmas
Bamsz alma istei almalarnn maddi/manevi karln alamamalar Yetki ve sorumluluklarnn kstl olmas Mevcut iyerlerinde ilerleme olana bulunmamas Mevcut irketin alannda ondan daha baarl olacana inanmak Sektrde almak isteyecei daha iyi bir firma bulunmamas
salanmas iin girdi olarak gerekli tm kaynaklara ulamas gerekir.(finansman, bilgi-beceri, iyeri, igc, makine-ekipman, malzeme, zaman)
Giriimcilerin i Yrtme Aamasnda Karlatklar Sorunlarn Nedenleri Drt Aamada Ortaya kabilir:
1. in kurulu aamas ncesinde yetersiz aratrma ve hazrlklardan kaynaklanan sorunlar, 2. Hazrlk ve kurulu aamalarnda ngrlmeyen sorunlar, 3. Kurulan i sisteminin yetersizliinden kaynaklanan sorunlar, 4. Zor koullar ve zaman darl nedeniyle doru i kararlarnn alnamamasndan kaynaklanan sorunlar,
KLK
YNETC KLK
Personel Ynetimi
dari ler Finansman Ynetimi
Planlama Bilgileri
hacminin tahmin edilmesi Frsatlarn ve olas sorunlarn belirlenmesi in gelime eiliminin tahmin edilmesi in genel stratejisinin belirlenmesi Hedeflerin belirlenmesi Gerekleen sonularn izlenmesi Planlanan ile gerekleenlerin karlatrlmas Planlanan gelir-gider ile gerekleen gelirgiderin karlatrlmas
Ynetim Bilgileri
Liderlik
letiim Mavirlik Tevik Katlm Sorun zme Frsatlarn yakalanmas Krizlerle baa kma Zaman ynetimi Karar verme
Grme-pazarlktoplant
Eleman alma Personel yetitirme Personel deerlendirme, ynlendirme, dllendirme
KOB ler
KOB lerin Baarszlk Nedenleri
KOB lerin %80-60 aras ilk be ylda kapanmaktadr. Bu nedenle ncelikle ilk be yl byk bir nem tamaktadr. Bu dnemde genel olarak karlalan sorunlar unlardr: Yeterli ve srekli bir ynetim kurgusunun oturtulamay, letme sermayesi sorunlar, LA Gear 1994 Krizi Dnemsel ekonomik krizler, Nakit ak sorunlar, Rekabet, Kurulu yeri sorunlar, Byk sanayi ya da pazara entegrasyon sorunlar, Devlet ile alma zorluklar, letmecilik sorunlar,
Dnyada yeni kurulan iyerlerinin ilk 5 yl iinde ayakta kalma oran % 20 ile % 40 arasnda gereklemektedir. lkemizde de DE tarafndan imalat sanayinde 10 kiiden fazla istihdam olan iyerleri baznda yaplan bir aratrmann sonularna gre ilk 5 yl sonunda ayakta kalma oran % 40 civarndadr.
KURMA SRELER
YAPILABLRLK ARATIRMASI
PLANI
KURMAK
GELTRMEK
1.Gemi deneyim,
2.Bilgi ve beceriler 3.Piyasadaki frsatlar
Gazali fil analojisi
Fikri ndeerlendirmesi
1. Giriimcinin sahip olduu i fikrinin/fikirlerinin uygulanmasnda yerine getirilmesi mmkn olmayan bir yasal gereklilik, izin ya da ruhsat var m? 2. fikrinin uygulanmas ve baarl bir iletmenin kurulmas iin zorunlu olan ve giriimci tarafndan temini olanakl olmayan zel bilgi, beceri, ustalk ve igc girdileri var m?
3. Kurmak istedii iin genel alma ekli ve kendisinden talep edecei abalardan giriimcinin yerine getirmekte zorlanaca noktalar var m?
Fikri ndeerlendirmesi
4. fikrinin gerekletirilmesi iin gerekli finansmann yaklak bykl nedir? Giriimcinin ulaabilecei potansiyel kaynaklar asndan gerekli finansman miktar karlanmas olanaksz bir dzeyde midir?
5. Hedeflenen rnlerin retiminde gerekli olan teknik ve idari srelerin oluturulmas ve uygulanmas giriimci iin olanaksz m? 6. Giriimcinin i fikrinin temel baar kriteri nedir? Giriimcinin kuraca iin baar ansna ynelik genel deerlendirmesi nedir?
DORU
7. i Kurmak
kurma sreci detayl aktivite plan in fiilen kurulmas:
yerini kiralama, Makine-ekipman ve malzeme satn alnmas Yasal kurulu ilemleri, Kredi ilemleri Personel temini,
8. letmeyi Gelitirmek
VZYON
Vizyon, bir iletme ya da kurumun gelecekte ulamak istedii yeri, varmak istedii durumu iade eder. Vizyon, kuruluun bir hedefe odaklanmasn ve bu hedefe ynelmesini salayan amatr. Vizyon, gelecek iin alanlara rehber olur ve yatrmclara hedeflenen amalara ulamaya alrken nasl hareket etmeleri gerektii konusunda yol gsterecek ilkeler gelitirir.
BOSCH REKLAMLARI
Projeler Yrtlrken Kurulularn En ok Karlatklar Sorunlar Maliyet planlamasnda sapmalar %40.3 Proje kontrol ve izleme aamasnda aksaklklar %21.1 Ekip almalarnda sorunlar %18.9 Proje grubunun oluturulmasnda sorunlar %16.7 Fizibilite ve deerlendirme aamasnda sorunlar %14.4 Proje enformasyon ve raporlama sisteminde tkanklklar %14.4 Planlama aamasnda sorunlar %12.2 Kapasite ayarlamasnda sorunlar %10.0 Ynetimden kaynaklanan sorunlar %8.9 Dier %6.7
PROJE SZL
Byk bir teknolojik baar: Yine uvalladk. Yllarca sren kapsaml almalar sonucunda gelitirildi: Kazayla kefettik. Tasarmlar, izin verilen limitler dahilinde oldu: Birka kural esnettikten sonra gbela baardk. Test sonular son derece memnuniyet vericiydi: e yaryor ama nasl oldu, anlamadk. Mteri memnuniyeti salanmtr: Programn yle gerisindeyiz ki, mteri eline ne geerse gesin kredecek. Yakn proje koordinasyonu: Bu ii baka birine yaptrmalydk. En iyisi sorumluluu paylaalm. ngrlemeyen sorunlar nedeniyle proje, ilk programn biraz gerisinde kald: u sralar baka bir projeyle ilgileniyoruz.
TEEKKRLER
dulupcu@iibf.sdu.edu.tr