Janet S.

Reguindin Departamento ng Agham Panlipunan Miriam College

Mga larawan mula kay Prop. Carmen Pealosa

Biblikal - nagmula kina Eba at Adan; nilikha ng Diyos/Tagapaglikha

Kultural mga kuwentong bayan

Siyentipiko sa pamamagitan ng mga labing arkeolohikal, fossil at artifacts

Ang Pleistocene ( 1,000,000 - 7,000 BK) paglitaw ng mga continental shelves sa ibat ibang bahagi ng Timog Silangang Asya Nagkaroon ng malaking pagbabagong heolohikal at pangkalinangan

(1) Cagayan at ang Homo erectus philippinensis ( 500,000/250,000 BK)

A. Afarensis

A. Africanus

A. Robustus

A. Boisei

Novaliches Pottery

Mga Ebidensiya ng Unang Tao sa Pilipinas

(3) Palawan at ang Homo sapiens sapiens (28,000 7,000/5,000 BK)

Yungib Leta-leta, Langen Island, El Nido, Palawan (1965, Dr. Robert Fox. Late Neolithic Period)

TAPAYANG MANUNGGUL

Hoabinhia at Matandang Melanesia (Huling Pleistocene) Unang Duyan ng Paglaganap ng Austronesyano ( 7,000/5,000 BK)
Mga teorya: 1. nagmula sa Hoabinhia, patungong Taiwan,

hanggang sa nakarating sa Pilipinas

Paglaganap ng Kulturang Austronesyano

2. nagmula sa Matandang Melanesya mismo (sa partikular, sa rehiyon ng Timog Pilipinas at Silangang Indonesya) ang mga Austronesyano o Nusantao at lumaganap mula rito patungong Taiwan, Indonesya, Mikronesya at Polinesya

Migrasyon sa Pasipiko ng mga Austronesyano

Lumaganap sa panahong Neolitiko Batong pinakinis ang ginamit sa paggawa ng mga bangka (wangka) Pinalaganap ang pagkain ng mga halamangugat (hal. gabi at ube)

Paglitaw ng palay
Pananatili sa isang lugar upang bantayan ang

pananim

Paglilibing sa tapayan
Unang paglilibing upang paagnasin ang bangkay Pangalawa ay muling paglilibing sa tapayan

Paglaganap ng mga kagamitang metal (ginto, tanso) Naging uso ang paggawa ng mga palayok Palatandaan din sa mga libingan sa panahong ito ang mga manik (beads)

Paglitaw ng bakal sa Pilipinas Natutunan sa panahong ito ang pagtunaw sa bakal Ang pagkabihasa sa paggamit ng bakal ay nagdala ng kaunlaran sa pangigisda, pangangaso at sa agrikultura.

Pagbabagong Anyo at Pakikipag-ugnay (200 BK - 900 MK)

Nakahabi rin sila ng tela mula sa halamanan higit sa lahat mula sa abaka

Maipapalagay na nagsimula ang pagsasambayanan o pagbubuo/pagkabuo ng mga estadong etniko (sambayan) sa panahong ito at lalo pa sa susunod na panahon (900 1280BK)

Napaunlad ang paggawa ng mga sasakyang pandagat kaya nagkaroon ng mga ugnayang pangkabuhayan Sa Butuan ay may mga nahukay na labi ng mahahabang bangkang gawa sa mga tablang pinagdikit-dikit (300 MK 900 MK)

Estadong Bayan at Ibayong Dagat (900 h-k. 1280 MK)

Dahil sa pag-unlad na ito, Lumitaw ang mga sistema ng pamahalaan at organisasyon Lumaganap din ang mga sistema ng pagsusulat (hal. Laguna Copperplate)

Termino sa Wikang Filipino Anito

Katumbas na Termino sa Wikang Pinagmulan Hantu (Kanlurang Indonesia; mula sa Austronesian na nitu o anitu Hantu: namatay, pinatay (Java) Djuru bahasa o dalubhasa sa wika (Malayo) Duluhasa (Pampanggo) Mana: minanang posisyon o katayuan (Sulawesi) Menang : kapangyarihan, lakas (Java) Dagum: (Bikol, Ilokano, Bisaya) Dharum: (Malayo-Indones) Berita (Malayo-Indones) Kurang (Ilokano, malayo-Indones)

Dalubhasa

Mana

Karayom Balita Kulang

Komunal na yunit na karaniwang mas maliit sa isang bayan Tumutukoy din sa sasakyang dagat
Paraw sasakyang dagat (Tagalog, Bikol) Bangka Filipinas

Vanua, banua, benoa, fanua konsepto ng bayan, bahay, bansa at bangka