GOUD:EERLIJK?

in Limburg september-december 2013

GOUD:EERLIJK? in LIMBURG Heusden-Zolder heeft ondertussen al 7 jaar het label FairTradeGemeente en probeert regelmatig eerlijke handel, duurzaamheid en mondiale themas op een creatieve manier onder de aandacht te brengen en proberen hierbij heel wat partners te betrekken. Wij kwamen in contact met de campagne GOUD:EERLIJK? bij de lancering van Ana edelsmid uit Heusden-Zolder als eerste Belgische ontwerpster die met Fairtrade goud werkt. De campagne GOUD:EERLIJK? is een initiatief van Catapa, Ecolife en Netwerk Bewust Vebruiken. Zij brengen de mijnbouwproblematiek in Vlaanderen onder de aandacht. Wij hebben die campagne een Limburgse vertaling gegeven. GOUD:EERLIJK? in Limburg was een innovatief en creatief project waarin Fairtrade goud,Urban mining en Upcycling als duurzame alternatieven naar voor geschoven werden. Het project liep van september tot december 2013, in die periode hebben wij vanuit een breed partnerschap Limburg bewust gemaakt van de mijnbouwproblematiek, het ontginnen van grondstoffen en onze westerse rol hierin. Limburg heeft als exmijnbouwregio een rijke mijngeschiedenis met een grote impact op de lokale bevolking, zelfs geruime tijd na de mijnsluiting. Meer dan ooit moeten we nadenken over duurzame verandering en moeten we onze toekomstige creatieve generatie klaarstomen om zuinig om te springen met grondstoffen en hen stimuleren om innovatief na te denken over productontwikkeling en technologie. GOUD:EERLIJK? in Limburg werd door het brede partnerschap een zeer divers programma waar je zowel creatief, inhoudelijk als educatief aan je trekken kwam, een overzicht: 15 mei 19u boekvoorstelling Grondstoffenjagers van Raf Custers - MUZEcafe Heusden-Zolder Raf Custers, historicus, journalist en researcher bij GRESEA kruipt door het stof in Laayoun, trapt op zere tenen in Kivu en ziet een van 's werelds grootste mijnreuzen stroom aftappen in Zuid-Afrika. Met zijn boek 'Grondstoffenjagers' levert hij een staaltje onderzoeksjournalistiek van de bovenste plank af. De boekvoorstelling werd ingeleid door GOUD:EERLIJK? met een voorstelling van de goudmijn problematiek. 17 september 19u Lezing Stadsmijnbouw is de toekomst door Peter Tom Jones - PHL Mad faculty Hasselt Zeldzame aardmetalen, nodig voor gsm's, laptops, windturbines en elektrische auto's, worden steeds schaarser. En van de alternatieven is urban mining, de recyclage van aardmetalen uit gebruikte toestellen. De lezing werd mee georganiseerd door de MAD Faculty 'Object & Jewelry' als startmoment van het academiejaar en als achtergrond om te werken rond hergebruik en het gebruik van duurzame materialen. Oktober 2013 tot april 2014 - seminarie globalisering Sint-Franciscus College Heusden-Zolder 75 leerlingen van het 5e jaar van het Sint-Franciscus College werken een volledig schooljaar rond duurzaamheid en urban mining tijdens hun seminarie globalisering. Het eerste trimester werd vooral educatief rond het thema gewerkt en kregen de studenten de nodige achtergrondinfo en opdrachten over hergebruik, recyclage en urban mining. In het tweede trimester wordt de nadruk gelegd op creativiteit om in het derde trimester te werken naar het eindresultaat: een eigen expo in het voormalig leegstaand klooster van de minderbroeders (met begeleiding van Art27vzw).

GOUD:EERLIJK? in Limburg september-december 2013

28 september 10-12u - atelierbezoek Ana edelsmid Heusden-Zolder Vormingplus organiseerde een bezoek aan het atelier van edelsmid An Kindermans. Ze kiest ervoor om op een duurzame manier met Fairtrade goud te werken. Mijnwerkers krijgen een eerlijke prijs voor hun goud, er is toezicht op de werkomstandigheden en het milieu blijft gespaard van giftige stoffen. www.ana-edelsmid.be 2-12 oktober Fairtrade juwelen in de picture tijdens de week van de fairtrade In de Week van de fairtrade' werden fairtrade juwelen en onze fairtrade weddingplanner nog eens onder de aandacht gebracht. De weddingplanner www.muze.be/fairtradeweddingplanner biedt toekomstige trouwers allerlei info, tips en leuke weetjes om een trouwfeest op een andere, duurzame en eerlijke manier te organiseren. Voor deze gelegenheid werd een filmpje gemaakt waar duurzame producten en lokale handelaars in de picture gezet worden, te bekijken via youtube. 'Trouwen is duurzame keuzes maken in Heusden-Zolder!' Om fairtrade juwelen de nodige aandacht te geven vroegen we aan lokale handelaars uit Heusden-Zolder en omliggende gemeenten om hun aanbod in de week van de fairtrade in de kijker te zetten: Originele creaties in Fairtrade goud bij Ana edelsmid www.ana-edelsmid.be en Roos De Krom www.roosdekrom.be Prachtige Kazuri juwelen bij Domani www.boetiekdomani.be en Beau Bonne www.beau-bonne.be Fairtrade juwelen bij Oxfam wereldwinkels www.oww.be Tweedehands juwelen en trouwkleden bij Kringwinkel West-Limburg www.kringwinkel-wl.be 5 oktober 9.30-16u - Atelierbezoek en workshops keramiek en edelsmeedkunst met recyclage materialen Academie Haspengouw Sint-Truiden De studenten van de afdeling 'edelsmeedkunst' van de Academie Haspengouw werkten mee aan het project door sieraden te maken met recyclage materialen in samenwerking met Creazi. Dit atelierbezoek met workshops was een onderdeel van de samenwerking. In de ateliers keramiek en edelsmeedkunst konden de deelnemers verschillende technieken leren om met recyclage materialen verrassende en unieke creaties te maken. www.academiehaspengouw.be 5 en 6 oktober upcycled juwelen voor Scala - CC MUZE Heusden-Zolder Scala droeg tijdens het concert upcycled juwelen van oude pianostukken (van Creazi), deze juwelen werden gemaakt door de studenten edelsmeedkunst van de Academie Haspengouw ter promotie van de expo upcycling tubes van 18 november tot 19 december. De juwelen werden achteraf verkocht worden t.v.v. vzw Ijzerzandsteen, een sociaal-artistiek project van Scala. 8 oktober 19-21.30u - Workshop juwelen maken met afval met Culinoor - CC MUZE Heusden-Zolder Onder begeleiding van Culinoor werden unieke hedendaagse kettingen, broches, ringen, oorbellen met plastiek flessen en/of blikjes gemaakt. Culinoor herhaalde deze workshop tijdens de Ecojewel beurs. De Europese vrijwilliger die te gast is bij de gemeente Heusden-Zolder volgde deze workshop en gebruikte haar opgedane creatieve kennis om de workshop te herhalen bij de kinderen van de taalstimulering, de kinderkrant, een groepje ouders, tijdens het atelierbezoek in Creazi en bij de leerlingen van het Sint Franciscus College. http://www.etsy.com/nl/people/culinoor?ref=si_pr

GOUD:EERLIJK? in Limburg september-december 2013

13 oktober 10-18u ECOJEWELs are a girls best friend Centrum Duurzaam Bouwen (Marktplein 7, Heusden-Zolder) Als tegenreactie op de vele zogenaamde 'handmade' beurzen die heel wat succes kennen maar waar duurzaamheid weinig plaats krijgt organiseerden we 'ECOJEWEL's are a girls best friend'. Ondanks het feit dat handmade hot, hip en trendy is was het heel moeilijk om standhouders te vinden die handmade en duurzaamheid konden/wilden combineren. Uiteindelijk brachten we 22 standhouders met Ecojewels, een demo lasercutting door studenten van de MAD faculty met materialen van Creazi en i.s.m. het Fablab Genk, een juwelen swishing, een workshop 'juwelen maken met afval' door Culinoor, een workshop 'Knap recycleren' door Laat je strikken, een infostand van GOUD:EERLIJK? en een fairtrade caf door Oxfam Hasselt samen onder n dak. Het was een bescheiden succes, geen massa bezoekers maar wel een heel genteresseerd publiek die genspireerd en met een positief gevoel naar huis ging. Voor ons een nmalig evenement in het kader van het project maar voor de mede-organisatoren een ervaring om verder uit te dragen en mee te nemen in hun toekomstige 'handmade' markten en beurzen. Facebook pagina ecojewelsareagirlsbestfriend. 15 oktober 19-21.30u workshop juwelen maken met rubber met Loet Gescher - CC MUZE Heusden-Zolder Onder begeleiding van Loet Gescher konden deelnemers een armband of ketting in rubber maken. Het rubber kan je stansen, knippen, plooien, weven, borduren. Heel subtiel of liever ruig, een eigen ontwerp of aan de hand van een voorbeeld, alles kan. De Europese vrijwilliger die te gast is bij de gemeente Heusden-Zolder volgde deze workshop en gebruikte haar opgedane creatieve kennis om de workshop te herhalen bij de kinderen van de taalstimulering, de kinderkrant, een groepje ouders, tijdens het atelierbezoek in Creazi en bij de leerlingen van het Sint Franciscus College. www.loetgescher.nl 19 oktober 10-17u - Opendeur Kringwinkel West-Limburg Heusden-Zolder De Kringwinkel was achter de schermen een belangrijke partner maar bracht het project ook heel actief onder de aandacht. Tijdens de week van de fairtrade en hun opendeurdag zetten ze tweedehands juwelen in de picture en organiseerden ze een open atelier Knap recycleren, juwelen maken met oude t-shirts van Laat je Strikken. 22 en 29 oktober 19-21.30u - Workshop Geef je oude parelketting een nieuw leven met Roos De Krom - CC MUZE Heusden-Zolder In twee sessies leerde Roos De Krom hoe je een oude parelketting een hedendaagse touch kan geven. Soms heel oude, waardevolle stuks maar ook goedkopere, kapotte exemplaren werden hersteld of opnieuw geregen en kregen zo een tweede leven. www.roosdekrom.be 1-24 november tentoonstelling Artikel27 voormalige klooster van de minderbroeders in Berkenbos Heusden-Zolder 'Artikel 27' is een jaarlijks kunstfeest, genspireerd op Artikel 27 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens:'Iedereen heeft het recht om te genieten van Kunst en Cultuur'. 41 Hedendaagse kunstenaars lieten zich creatief inspireren door de 7 werken van barmhartigheid. 15 Scholen en verenigingen uit Heusden-Zolder volgden een interactieve rondleiding. Tijdens een Fairtrade-brunch en in het Fairtrade- caf werden eerlijke producten in de kijker gezet. Bijzondere aandacht ging dit jaar naar GOUD:EERLIJK? in Limburg, 7 Juweelkunstenaars toonden juwelen in Fairtrade en 100 % gerecycleerd goud. Minister Lieten en gouverneur Reynders brachten een bezoek aan het juwelenkabinet. In totaal genoten 2.171 mensen van de expositie. In samenwerking met het Sint-Franciscuscollege, die tijdens missie@sfc heel wat mensen ontving, worden twee projecten in het zuiden gesteund. De opbrengst van de kunstverkoop en de rondleidingen maar ook van missie@sfc gaat naar Mali Muleba in Tanzania en de kleuterscholen van Phnom Penh in Cambodja. Zon 1.200 studenten van het college maakten via lezingen kennis met beide projecten.

GOUD:EERLIJK? in Limburg september-december 2013

www.Artikel27.be http://www.facebook.com/artikel27 10 november 10.30-12u - atelierbezoek Roos De Krom - Houthalen-Helchteren Juweelontwerpster Roos De Krom werd door het project GOUD:EERLIJK? in Limburg geprikkeld en ondersteund om de stap naar fairtrade goud te zetten. Ze maakte dan ook een eerste juwelencollectie uit Fairtrade goud. Omdat ze het belangrijk vindt dat de arbeiders in de goudmijnen in menswaardige omstandigheden kunnen leven en werken. Dit atelierbezoek i.s.m. Vormingplus is niet doorgegaan door te weinig inschrijvingen. 12 november 2013 - Theorieles GOUD:EERLIJK? in de MAD Faculty Na de start van het academiejaar en de lezing over urban mining van Peter Tom Jones kregen 16 studenten van de 2e en 3e Bachelor 'Object & Jewelry' nog wat verdieping aan de hand van een theorieles i.v.m. de mijnbouwproblematiek en eerlijk goud van Catapa. Roos De Krom vulde deze theorieles aan met haar praktijkervaring over het werken met fairtrade goud. Na deze inhoudelijke input gingen de studenten aan de slag met recyclage materiaal in combinatie met nieuwe technieken zoals lasercutting (i.s.m. het Fablab Genk) om de resultaten te verkopen tijdens hun MAD Multiple verkoopmomenten. 15 november 19u Ingrid Lieten op de gouden toer - Artikel27 HeusdenZolder In aanwezigheid van Ingrid Lieten, minister van innovatie, gouverneur Herman Reynders en om en bij de 100 sympathisanten presenteerden Lore Langendries, Iris Mondelaers, An Kindermans, Lies Wambacq, Mieke Dierckx, Roos De Krom en Veronique Sneyaert juwelen uit fairtrade en 100% gerecycleerd goud tijdens Artikel27. Een mooie samenwerking tussen juweelontwerpers waarvan sommige al heel ver stonden in het werken met duurzame materialen en andere die er tot voor het project helemaal niet mee bezig waren. Voor de presentatie van de juwelen werd gevraagd aan de Kringwinkel om juwelenboxen te maken van afvalhout zodat ook dat plaatje helemaal klopte. 17 november-15 december tentoonstelling Upcycling tubes - CC MUZE Heusden-Zolder De studenten van de afdeling 'edelsmeedkunst' van de Academie Haspengouw werkten mee aan het project door sieraden te maken met recyclage materialen in samenwerking met Creazi. De studenten herwerkten, vervormden en transformeerden gebruikte en gevonden buizen/tubes (i.s.m. Creazi) tot een sieraad. Vaak verrassend, soms onherkenbaar maar ongetwijfeld uniek. Door de deelname aan het project GOUD:EERLIJK? in Limburg zijn de studenten en de docent zich veel meer bewust van het belang van hergebruik en de noodzaak van het duurzaam omgaan met materialen. Ze creerden ondertussen een mini-creazi met afgedankte maar voor hen zeer bruikbare materialen in het atelier. 18 november - Bedrijfsbezoek Umicore Hoboken De partners van het project GOUD:EERLIJK? in Limburg werden uitgenodigd voor een bedrijfsbezoek bij Umicore Hoboken. Een vertegenwoordiging van de gemeente HeusdenZolder, de GROS, CC MUZE, de seniorenraad, Kringwinkel West-Limburg, Oxfam wereldwinkels, Vormingplus Limburg, Catapa, Netwerk Bewust Verbruiken, Ecolife en twee juweelontwerpers die met fairtrade goud werken, kregen er een blik achter de schermen en de bevestiging dat urban mining en recyclage een duurzaam alternatief voor de klassieke mijnbouw biedt. 20 november 13.30-16u - Magazijnbezoek en workshop ecojewels Creazi Hasselt Creazi is een magazijn boordevol afgedankte materialen die een tweede kans krijgen als grondstof voor creatieve doelen. Onder begeleiding van de docent van de Academie Haspengouw, afdeling edelsmeedkunst, en aan de hand van sieraden gemaakt voor de expo upcycling tubes, doken de deelnemers in het magazijn, kozen ze zelf hun materiaal en creerden ze een uniek juweel. Er namen ook 5 Zweedse designers deel aan deze

GOUD:EERLIJK? in Limburg september-december 2013

workshop, ze zijn te gast bij de stad Hasselt en zullen in het kader van een Europese stage, projecten rond upcycling realiseren. 20 november 20.15u Free documentary Blood in the Mobile CC MUZE Heusden-Zolder De documentaire Blood in the Mobile toont het verband tussen onze gsms en de burgeroorlog in Congo. Documentairemaker Frank Poulsen reist naar Congo om de illegale mijnindustrie met eigen ogen te zien. Hij krijgt toegang tot Congo's grootste tinmijnen die wordt bestuurd door gewapende groepen en waar kinderen dagenlang in nauwe mijngangen naar mineralen graven. Na zijn bezoek aan Congo gaat Frank Poulsen in gesprek met telefoongigant Nokia. Nokia kan hem echter geen garantie geven dat ze geen conflictmineralen aankopen voor de productie van hun gsms. Blood in the mobile is een film over onze verantwoordelijkheid en over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Met inleiding en nabespreking door ingenieur Ludo Naelaerts, materiaalkundige en Congo-kenner. 26 november, 4 en 11 december 19-21.30u - Workshop juwelen maken met onderdelen van oude gsms met Ana edelsmid - CC MUZE Heusden-Zolder Tijdens deze workshop werden originele juwelen gemaakt van de prachtige onderdelen die je in een gsm kan terugvinden. Wegens succes werden twee extra workshops ingelast. www.ana-edelsmid.be 3 december 19.30u educatieve workshop Urban Mining CC MUZE HeusdenZolder We duiken in de productieketen van de gsm en gaan zelf met een schroevendraaier aan de slag om te zien welke grondstoffen erin zitten. Deze workshop wordt begeleid door Fairphone, zij brachten in het najaar de meest duurzame smartphone op de markt. www.fairphone.com Workshop is niet doorgegaan - te weinig inschrijvingen. 12 december 19u Alternatief bankieren MUZEcaf Heusden-Zolder

Wat doen banken met ons geld? Betekent winst altijd winnen? Wat zijn de bestaande alternatieven voor het dominante bankmodel? Hoe kunnen banken bijdragen aan een duurzame en sociaal rechtvaardige samenleving? Waarom maakt onze overheid van de geredde banken geen ethische banken in dienst van de rele lokale economie? Antwoorden werden gezocht in een mix van ontmoeting, informatie en debat met deskundige Frank Van Aerschot van Fairfin.
17-19 december - MAD Multiple verkoop - Campus Elfde Linie Hasselt MAD-Multiple is een project van de opleiding Object & Jewellery aan de MAD-Faculty te Hasselt. Met afval materialen (i.s.m. Creazi) komen via upcycling een gevarieerde collectie sieraden tot stand. Na de start van het academiejaar en de lezing over urban mining van Peter Tom Jones kregen 16 studenten van de 2e en 3e Bachelor juweelontwerp nog wat verdieping aan de hand van een theorie les i.v.m. de mijnbouwproblematiek en eerlijk goud van Catapa. Roos De Krom vulde deze theorieles aan met haar praktijkervaring over het werken met fairtrade goud. Na deze inhoudelijke input gingen de studenten aan de slag met recyclage materiaal in combinatie met nieuwe technieken zoals lasercutting (i.s.m. het Fablab Genk) om de resultaten te verkopen tijdens hun MAD Multiple verkoopmomenten. Facebook pagina Mad Multiple Het project is eind december afgerond. We blikken tevreden terug, we hebben heel wat mensen bereikt, samengebracht, genspireerd en benvloed. Er zijn nieuwe netwerken en spontane samenwerkingen ontstaan. In verschillende sectoren, opleidingen en doelgroepen wordt er ondertussen rekening gehouden met duurzaam materiaalgebruik en zinvol omgaan met grondstoffen. We hebben de creatieve sector de weg gewezen

GOUD:EERLIJK? in Limburg september-december 2013

naar hergebruikcentra en upcycling als een nieuwe manier van creativiteit en rijkdom aangetoond. We hebben consumenten en beleidsmakers op grote schaal bewust gemaakt van de mijnbouwproblematiek, het belang van urban mining en het feit dat duurzame aankoop keuzes een impact heeft op het leven van mensen in het Zuiden. Het project werd gerealiseerd in samenwerking met het Gemeentebestuur en GROS Heusden-Zolder, Fairtrade trekkersgroepen van Heusden-Zolder, Beringen, Lummen en Hasselt, Catapa, Netwerk Bewust Verbruiken, Vais, Ecolife, CC MUZE, Vormingplus, Centrum Duurzaam Bouwen, PHL Mad faculty, Academie Haspengouw, Creazi - een initiatief van Kringwinkel Okazi , Kringwinkel West-Limburg, Sint-Franciscuscollege Heusden-Zolder, Art27vzw, Oxfam wereldwinkels Limburg en met de de steun van Gemeente en GROS Heusden-Zolder, Fonds Duurzaam Energie en Afvalbeheer beheerd door de Koning Boudewijnstichting, Befair in het kader van de Week van de Fair Trade, een initiatief van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, Provincie Limburg en de campagne GOUD:EERLIJK?