17/10/2013

1
BAB 5 BAB 5
ARUHAN
ELEKTROMAGNET
1
Bab ini akan membincangkan:

Aruhan elektromagnet
voltan aruhan dan arus aruhan
Hukum Aruhan Faraday
Hukum Lenz






2
Aruhan Elektromagnet
Aruhan elektromagnet







dijumpai oleh Faraday dan Henry
mengaruhkan arus dengan mengubah kekuatan
medan magnet dalam gelung wayar.
3
voltan aruhan dan arus aruhan
Terdapat beberapa cara di mana medan magnet dapat digunakan untuk
mengaruhkan arus elektrik. Rujuk contoh di bawah:
Magnet bar dan gelung tidak bergerak tiada
arus dalam gelung
4
Kesimpulan: Perubahan medan magnet menghasilkan arus.
(b) Arus di aruh dalam gelung apabila
magnet bergerak ke arah gelung.
Apabila magnet menghampiri gelung
medan magnet BB menjadi semakin
kuat.
(c) Arus diaruhkan dalam gelung
apabila magnet bergerak menjauhi
gelung, tetapi arah arus berlawanan
dengan bahagian (b).
Arus arah
ke atas
Arus arah
ke bawah
5
voltan aruhan dan arus aruhan
Arus dalam gelung dikenali sebagai arus aruhan disebabkan ia
dihasilkan oleh medan magnet yang berubah.
Oleh kerana sumber voltan sentiasa diperlukan untuk
menghasilkan arus, gelung berkelakuan seperti sumber
voltan dan dikenali sebagai voltan aruhan.
6
17/10/2013
2
voltan aruhan dan arus aruhan
Voltan aruhan dapat ditambah dengan cara
Menambahkan bilangan lilitan wayar dalam gelung.
Menambahkan kelajuan magnet yang memasuki dan
meninggalkan gelung.
Gerakan perlahan menghasilkan voltan sangat
kecil.
Gerakan laju menghasilkan voltan besar.
7
Hukum Faraday
Hukum Faraday
Menyatakan bahawa arus aruhan dalam
gegelung berkadar terus dengan bilangan
gelung, didarab dengan kadar perubahan
medan magnet dalam gegelung tersebut.
Kuantiti arus dihasilkan oleh aruhan
elektromagnet bergantung kepada
Rintangan gegelung
Litar yang menyambungkannya,
Voltan aruhan.
8
Hukum Faraday
Voltan diaruhkan dalam wayar memerlukan
perubahan medan magnet dalam gegelung
dengan cara
Menggerakkan gelung menghampiri magnet
Menggerakkan magnet menghampiri gelung
Mengubah arus dalam gelung berdekatan
9

Hukum Lenz
HUKUM LENZ

Voltan aruhan terhasil daripada medan magnet yang berubah mempunyai
kekutuban yang menghasilkan arus aruhan dalam arah supaya
medan magnet aruhan menentang perubahan medan magnet
yang menghasilkannya.

Voltan aruhan berkelakuan seperti bateri yang membolehkan arus
mengalir di dalam litar. Apabila menggunakan bateri, arus mengalir
dalam arah keluar dari terminal positif , melalui wayar menuju ke terminal
negatif bateri. Bagaimana untuk menentukan arah arus aruhan? Kita
akan gunakan Hukum Lenz.
10
AKTIVITI 1

Suatu magnet menghampiri gelung wayar seperti rajah (a)
di atas. Litar mengandungi rintangan R. Dapatkan
(i) arah arus aruhan dan
(ii)kekutuban voltan aruhan.





Garis-garis
medan magnet
U S
11
JAWAPAN
Apabila magnet bergerak ke kanan, medan magnet semakin
bertambah.
Untuk menentang medan yang semakin bertambah ini, arah medan
magnet aruhan mesti berlawanan dengan arah medan magnet bar.
(i) Maka arah arus aruhan mesti melawan arah jam seperti rajah (b).
(ii) Titik A positif, titik B negatif.




Garis-garis
medan magnet
aruhan
Arus
aruhan
Tangan kanan
12
17/10/2013
3
Penghasilan Kuasa
Transformer







Gelung primer merupakan gelung input yang
disambungkan ke sumber voltan ulang alik
Gelung sekunder merupakan gelung output yang
disambungkan ke litar luar.
13
Penghasilan Kuasa
Transformer (sambungan)
Kedua-dua gegelung dililit pada teras besi yang sama supaya
medan magnet dari gelung primer dapat melalui gelung sekunder
Tranformer menggunakan arus ulangalik dan voltan dalam suatu
gegelung untuk mengaruhkan arus ulangalik dan voltan dalam
gegelung kedua






14
Penghasilan Kuasa
Transformer dapat dikelaskan kepada:
Transformer injak-naik
Menghasilkan voltan dalam gegelung sekunder yang
lebih besar daripada voltan gegelung primer.
Bilangan lilitan gegelung sekunder lebih daripada
gegelung primer.
Transformer injak turun
Menghasilkan voltan dalam gegelung sekunder yang
lebih kecil daripada voltan gegelung primer.
Bilangan lilitan gegelung sekunder kurang daripada
gegelung primer.
15
Penghasilan Kuasa
Persamaan untuk transformer:


Voltan primer
Bilangan lilitan primer
=
Voltan sekunder

Bilangan lilitan sekunder

16
Penghasilan Kuasa
Transformer memindahkan tenaga daripada
satu gegelung ke gegelung lain.
Kadar pemindahan tenaga dikenali sebagai kuasa. .
Kuasa gegelung primer = kuasa gegelung sekunder
atau
(Voltan arus)
primer
= (voltan arus)
sekunder



17
Transformer injak naik dalam litar elektrik dapat
meningkatkan nilai
A. voltan.
B. tenaga.
C. Kedua-dua A dan B.
D. bukan A atau B.
AKTIVITI 2
18
17/10/2013
4
Transformer injak naik dalam litar elektrik dapat
meningkatkan nilai
A. voltan.
B. tenaga.
C. Kedua-dua A dan B.
D. bukan A atau B.


JAWAPAN AKTIVITI 2
19
Transformer yang cekap dalam litar elektrik ulangalik
dapat mengubah
A. arus.
B. tenaga.
C. kuasa.
D. Kesemua di atas.
AKTIVITI 3
20
Transformer yang cekap dalam litar elektrik ulangalik
dapat mengubah
A. arus.
B. tenaga.
C. kuasa.
D. Kesemua di atas.
JAWAPAN AKTIVITI 3
21
Penghantaran Kuasa
Kebanyakan tenaga elektrik yang dipasaran adalah dalam
bentuk ulangalik kerana mudah untuk ditukarkan daripada
suatu voltan kepada voltan lain.
Arus yang besar dalam wayar menghasilkan haba dan
kehilangan tenaga, maka kuasa dihantarkan pada jarak jauh
pada voltan tinggi dan arus rendah.
Kuasa dijana pada 25,000 V atau kurang dan diinjak naik
berhampiran stesen janakuasa kepada maksimum 750,000 V
untuk penghantaran jarak jauh.
Ia kemudiannya diinjak turun secara berperingkat kepada
voltan yang diperlukan dalam kegunaan industri dan domestik.



22