Professional Documents
Culture Documents
ta=umif;t&m
1? aiGa=u; qkdonfrSm tb,fenf; ´
2? EkdifiHokH;aiGa=u;qkdonfrSm tb,fenf; ´
3? EkdifiHwumukefoG,fr_orkdif;
4? a0g[m&rsm;
5? pD;yGg;a&;pepfrsm;
6? *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;
7? pD;yGg;a&;qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;
8? EkdifiHa&;qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;
9? ,Ofaus;r_qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;
10? *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;ukd axmufcHaom tzGJ@tpnf;rsm;
11? a0g[m&rsm;
12? urBmhukefoG,fr_ tzGJ@tpnf; (WTO)
13? urBmhb%f
14? tjynfjynfqkdif&m aiGa=u;&HykHaiGtzGJ@ (IMF)
15? *sD 7§ *sD 8 (G7/G8)
16? *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;udk qef@usifaomtzGJ@tpnf;rsm;
17? World Vision International
18? 77 EkdifiHtkyfpk
19? urBmvkH;qkdif&m rnDr#r_onf tb,fa=umifhenf;´
20? vGwfvyfpGmukefoG,fr_
21? aiGa=u;pepf ESifh wwd,urBm aºuG;+rD jy\em
22? wwd,urBmaºuG;+rD - awmifzufjcrf; ESifh ajrmufzufjcrf;rStjrifrsm;
23? *sD 8 xdyfoD;nDvmcH ESihf tmz&du. aºuG;+rD tqkH;owfjcif;
24? r0a&pmay;Ickdif;onfh pD;yGg;a&;vkyfief;rsm;
25? Nike and Gap
26? w&m;r#waom ukefoG,fa&;
27? ta&;,lydwfqkd@r_rsm;qkdonfrSm tb,fenf;´
28? ta&;,lydwfqkd@r_rsm; ESifh tD&wf
29? ta&;,lydwfqkd@r_rsm; ESifh tmz&du
30? ta&;,lydwfqkd@r_rsm; ESifh jrefrm
31? c&D;oGm;vkyfief;
1
1 ? aiGa=u;qkdonfrSm tb,fenf; ´ (What is money?)
aiGa=u;qdkonfrSm rnfonfh ukefypPnf; (odk@) pwdtrSwftom;ukdrqkd =um;cHvJvS,fr_wcktjzpf vl@tzGJ@tpnf;rS
tokH;ðyaom t&mukd ac:onf?
2
2 ? Ekdifiif HokH; aiGa=u;qkdonfrSm tb,fenf; ´ (What is currency?)
,ae@urBmw0Srf;vkH;wGif aiGa=u;udk =um;cHvJvS,fr_tjzpf tokH;ðy=uonf? usaemfwkd@ vkdtyfaomt&mrsm;udk a&mif;&ef
ESifh 0,f&eftwGuf aiGa=u;ukd tokH;ðy=uonf? aiGa=u;udk b%fpuUL ESifh taºuGjym;ykHpHrsm;jzifh ðyvkyf=uonf? urBmay:&Sd
EkdifiHwkdif;wGif rwlnDaom b%fpuULrsm; ESifh taºuGrsm;&Sd=uonf? ,if;ukd wkdif;jynfwckwGif tjcm;wkdif;jynfESifh
rwlnDaom EkdifiHokH;aiGa=u; wck&Sdonf[k usaemfwkd@ajym=uonf?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
3
3 ? EkdifiHwumukefoG,fr_orkdif; (History of International trade)
vlwkd@onf wd&p>mefrsm;udk rnfokd@,Ofyg;vmatmifðyvkyf&rnfukd avhvmod&Sd+yD;oGm;aomtcg/ tapmykdif;ukefoG,fr_onf
ESpfaxmifaygif;rsm;pGmuyif zGH@òzd;cJhonf? bDpD 7500 wGif/ vlwkd@onf av;vHaom0efrsm;ukdo,faqmif&eftwGuf jrif;rsm;
udktokH;ðycJh=uonf? xkd@a=umifh ukefoG,f&mwGif ykdrkda0;uGmaomc&D;ukdoGm;EkdifcJh=uonf? tcsdef=umvmonfESifhtr# xkdvl
rsm;onf tjcm;aom vlrsKd;rsm;ESifh ukefoG,f&ef wkduf}uD;rsm;ukd jzwfausmfc&D;oGm;vmcJh=uonf?
at'D 100 cef@okd@ a&mufaomtcg/ ukefonf}uD;rsm;twGuf t*FvefrSonf w&kwf ESifh *syefwkd@txd urBm}uD;ukd jzwf
ausmf ukefoG,fEkdifcJh=uonf? ukef=urf;rsm;/ tpm;tpm ESifh ZdrfcHypPnf;rsm;ukd xkdvrf;a=umif;rsm;rSwqifh o,f,lykd@aqmif
cJh=uonf? at'D 1600 vGefESpfrsm;okd@a&mufaomtcg/ ay:wl*D ESihf pydefwkd@onf urBmvkH;}uD;ukd &pfywfxm;onfh yifv,f
vrf;a=umif;rsm; &&SdcJhonf?
1600 vGef tapmykdif;ESpfrsm;wGif/ urBm}uD;. ukefoG,fr_vkyfief;wGif 'wf&Sfrsm;u OD;aqmifcJhonf? 1619 ckESpfwGif/ 'wfcsf
ta&S@tdENd,ukr`%Donf *sumwmukdodrf;ykdufcJh+yD;/ bwmAGD&m tjzpftrnfajymif;I/ urBmht}uD;qkH;ukeful;r_vkyfief;.
tajcpkduf&m ae&mtjzpf tokH;ðycJhonf? 'wfcsfta&S@tdENd,ukr`%D.ukefoG,fa&;onf ta&S@zsm; *syeftxd wkd;csJ@cJhonf?
okd@aomf/ 1600 vGefESpfrsm;. aESmif;ykdif;okd@a&mufaomtcg/ ukr`%D. yifv,fjyifpkd;rkd;r_ ESifh ukefoG,fr_vkyfief;rSm
usqif;vmcJhonf?
4
4 ? a0g[m&rsm; (Vocabulary)
aºuG;+rD (Debt)
aºuG;+rDwckqkdonfrSm oifrS ay;qyf&ef&Sdaom aiGyrm%ukd qkdvkdonf? xkdykdufqHonf tjcm;vlwa,mufxHokd@aomf‚if;/
b%fwckxHokd@aomf‚if;/ qkdif (odk@) tzGJ@tpnf;wckxHokd@aomf‚if; ay;qyf&efjzpfEkdifonf? wpkHwa,mufonf tjcm;ol
tm; ykdufqHay;&efwm0ef&Sdaomtcg xkdoludk taºuG;ay;p&m&Sdol[k usaemfwkd@ajymqkd=uonf?
+rD&S&iS f (Credit)
+rD&Sifukd t"dy`g,ftrsKd;rsKd;jzifhem;vnfEkdifonf?
1? b%fwckrS aiGacs;jcif;? ? ,if;ukd b%frS acs;aiGxkwfay;onf[kac:onf? b%frS oifhtm; aiGacs;ay;onf?
oifonf b%ftm; xkdaiGukd jyefqyf&eftwGuf aºuG;+rD wck&Sdonf?
ukefypPnf; (Goods)
ukefypPnf;qkdonfrSm a&mif;cs&efxkwfvkyfaom t&mrsm;ukd ac:onf?
tjrwftpGef; (Profit)
yk*~vdu u¾&Sd pD;yGg;a&;vkyfief;rsm;rSm tjrwftpGef;wcktwGuf vkyfaqmifjcif;jzpfonf? vkyfief;vkyfaqmifr_rS ukefus
p&dwfrsm;tm;vkH;ukd ay;acs z,fE_wf+yD;aemuf usefae&pfcJhonfh aiGa=u;yrm%ukd qkdvkdonf? Oyrm - tu,fI
qkdifwqkdifonf ukefypPnf;rsm;ukd wywftwGif;Y a&mif;cscJh&m a':vm 3000 &&Sd+yD;/ ypPnf;wefzkd; a':vm 2300 udk
ay;acsygu/ tjrwftpGef;rSm a':vm 700 jzpfayrnf?
5
0ifa&mufpGufzufjcif; (Intervention)
tajctaew&yfukd aumif;rGefvm&ef (okd@) ulnD&eftwGuf 0ifa&mufyg0ifjcif;ukd qkdvkdonf? Oyrm - yk*~vduu¾&Sd
pD;yGg;a&;vkyfief;wckonf aumif;pGm rvnfywfEkdifygu/ tpkd;&onf xkdvkyfief; jyefvnfaumif;rGefvm&eftwGuf
0ifa&mufpGufzufoifhygovm;´ rwluGJjym;aom wkdif;jynfrsm;&Sd t&if;&SifpepfpD;yGg;a&;vkyfief;rsm;wGif rwluGJjym;aom
ykHpHjzifh tpkd;&rS 0ifa&mufpGufzufcGifh&Sdonf?
a&&Snfxd
xed f;xm;Ekdifaom (Sustainable)
t&if;&Sifpepfonf xdef;xm;Ekdifr_ &Sd§r&Sd qkdonfESihfywfoufI tacstwifaqG;aEG;r_rsm; rsm;pGm&Sdaeonf? xdef;xm;Ekdifr_
qkdonfrSm wpkHw&mudk umv&Snf=umpGm qufvuf&Sdaeapjcif;ukdqkdvkdonf? ,ae@t&if;&Sifpepfonf &Snf=umpGmwnf&Sd
aeEkdifrnfr[kwf[k vlrsm;pGmrS ,kH=unfae=uonf? t"duta=umif;t&if;rSm acwfopfpufr_vkyfief;onf obm0ywf
0ef;usifukd ysufqD;apaoma=umifhjzpfonf? acwfopfpufr_vkyfief;onf urBm}uD;. obm0&if;jrpfrsm;udk tv#iftjref
okH;pGJypfaoma=umifh/ umvwckwGif xkdobm0&if;jrpfrsm;onf ukefcrf;oGm;vdrfhrnf[k vlrsm;pGmrS ,kH=unfae=uonf?
+rD&Sif ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
yk*~vdu u¾ ___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
tjrwftpGef; ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
ukefxkwfvkyfr_ykHpH ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
vGwfvyfaomaps;uGuf_________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
a&&Snfxdef;xm;Ekdifaom_________________________________________________________________
____________________________________________________________________
6
5 ? pD;yGg;a&;pepfrsm; (Economic Systems)
pD;yGg;a&;pepfwckqkdonfrSm tb,fenf;´
t&if;&Sifpepf
epf (Capitalism)
t&if;&Sifpepfonf pD;yGg;a&;pepfwckjzpf+yD;/ ukefxkwft&if;tESD;tm;vkH; (okd@) trsm;pkrSm yk*~vduykdifjzpf+yD; tjrwftpGef;
wcktwGuf vnfywfjcif;jzpfonf? ukefypPnf;rsm;. aps;E_H;/ xkwfvkyfjcif; ESifh jzef@jzL;jcif;wkd@ukd t"dutm;jzifh
vGwfvyfaom aps;uGufwckrS qkH;jzwfonf?
aygif;pyfxm;aom pD;yGg;a&;pepf
;a&;pepf (Mixed economy)
tcsKd@aomwkdif;jynfrsm;wGif pD;yGg;a&;udk tpkd;&onf 0ifa&mufpGufzuf+yD;/ EkdifiHawmfonf ukefxkwft&if;tESD;rsm; ykdrkdI
ykdifqkdifonf? okd@aomf ,if;wGif yk*~vdu u¾ ESifh t&if;&Sifpepf. vuQ%mrsm;vnf; a&mpyfonf? xkd pD;yGg;a&;trsKd;
tpm;ukd t&if;&Sifpepfwckxuf/ aygif;pyfxm;aom pD;yGg;a&;pepfwcktjzpf r=umc% &nf!ïef;ac:qkd=uonf?
uGefjrLepfpepf (Communism)
uGefjrLepfpD;yGg;a&;pepfonf ukefxkwft&if;tESD;rsm;ukd yk*~vdurS ykdifqkdif&efroifh[laom ,kH=unfr_ay:wGif tajccHxm;
onf? xkdtpm; ukefxkwft&if;tESD;tm;vkH;ukd vl@tokdif;t0kdif; wckvkH;uom ykdifqkdif&rnf? ‚if;pepf tvkdt&
EkdifiHawmf. OpPm"ersm;onf jynfolrsm;tm;vkH;t=um;wGif nDr#pGmcGJa0r_&Sdoifhonf?
7
qkd&S,fvpfpepf (Socialism)
ukefxkwft&if;tESD; ESifh jzef@jzL;r_ tm;vkH; (odk@) trsm;pkukd yk*~vdu˜uykdifqkdifjcif;rsKd;r[kwfbJ/ tpkd;&u ykdifqkdifonfh
rnfonfh pD;yGg;a&;pepfrsKd;ukdrqkd qkd&S,fvpfpepftjzpf &nf!ïef;onf?
jynfwGif;zlvkHr_r_ (Self-sufficient)
urBmay:&SdEkdifiHtrsm;pkonf ‚if;wkd@vkdtyfonfht&mrsm;tm;vkH;ukd rxkwfvkyfEkdifay? xkd@a=umifh/ ‚if;wkd@rxkwfvkyfEkdifaom
ukefypPnf;rsm; &&Sd&eftwGuf tjcm;aom EkdifiHrsm;ESifh ukefoG,fr_ðyvkyf&avonf?
&SifoefEkdifjcif; (Subsistence)
vl@tzGJ@tpnf;wckonf ‚if;wkd@twGif;axmufyHhEkdif&eftwGuf vkHavmufaom tpm;tpmudk xkwfvkyfEkdifaomfvnf;/
tjrwftpGef;&&Sd&eftwGuf ykdv#Hatmif rxkwfvkyfEkdifaom pepfwckjzpfonf? wenf;tm;jzifh/ vl@tzGJ@tpnf;twGif;&Sd
vlwkd@onf ‚if;wkd@ touf&Sif&yfwnfEkdif&kHtwGufom xkwfvkyfEkdifonf?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
8
6 ? *vkdb,fvkdufaZ;&Sif; (Globalisation)
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;qkdonfrSm tb,fenf;´
9
& ? pD;yGg;a&;qk
;a&;qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif; (Economic globalisation)
pD;yGg;a&;*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;qkdonfrSm urBmtESH@okd@ukefoG,fr_jyef@ESH@jcif;jzpfonf? ,ae@tcgwGif urBmay:&Sdwkdif;jynfrsm;
onf uDvkdrDwmaxmifaygif;rsm;pGmtuGma0;&Sd wkdif;jynfrsm;ESifh ukefoG,fEkdif+yDjzpfonf? ukefoG,fr_a=umifh EkdifiHrsm;onf
‚if;wkd@ukd,fwkdif rxkwfvkyfEkdifonfh ukefpnfrsm;&&Sd&eftwGuf tjyeftvSefrSDckdvmcJh=u&onf?
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;ukefoG,fr_tay:
tay: axmufcHr_rsrsm;
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;ukefoG,fr_tay:
tay: uef@uGufr_rsrsm;
10
8 ? EkdifiHa&;qk
&;qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif; (Political globalisation)
acwfopfEkdifiHa&;wGif zGH@òzd;r_ 2 ck&Sdonf? yxrwckrSm ykdife,fe,fajray:tajccHI todtrSwfðycH&onfh EkdifiHrsm; ESifh
tpkd;&opfrsm; ay:xGufvmjcif;jzpfonf? 'kwd,wckrSm a'oqkdif&mESifh wurBmvkH;qkdif&m oabmwlnDr_rsm;/ tzGJ@tpnf;
}uD;rsm; zGH@òzd;wkd;wufjcif;wkd@jzpfonf?
EkdifiHa&;qk
&;qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;tay: axmufcHr_rsm;
EkdifiHa&;qk
&;qkdif&m *vkdb,fvk
vduk faZ;&Sif;tay: a0zefr_rsm;
11
9 ? ,Ofaus;r_qkdif&m *vkdb,fvkdufaZ;&Sif; (Cultural globalisation)
,Ofaus;r_qkdonfrSm "avhxkH;pHrsm;/ ukd;uG,f,kH=unfr_rsm;/ vlaer_ykHo¾efrsm;/ ESifh vlrsKd;a&;/ bmoma&; (odk@)
vlr_a&;tkyfpkrsm;. &kyf0wˆKt&nftaoG;rsm;ukd &nf!ïef;onf?
,Ofaus;r_qkdif&m *vkdb,f
,fvkdufaZ;&Sif;ukd qef@usifajymqkdr_rsm;
12
10 ? *vdkb,fvkdufaZ;&Sif;ukd vkdvm;aomtzGJ@tpnf;rsm; (Pro-globalisation Organisations)
urBmhukefoG,fa&; tzGJ@tpnf; The World Trade Organisation (WTO)
tzGJ@0ifEkdifiHrsm;.oabmwlnDr_jzifh EkdifiHwumukefoG,fr_ pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ukd pDrHcef@cGJ&eftwGuf/ 1995 ckESpfwGif
WTO udkwnfaxmifcJhonf? WTO u ajymqkdonfrSm wkdif;jynfrsm;t=um; ukefoG,fr_}uD;xGm;vmjcif;onf vlwkdif;.
OpPm"emudk wkd;yGm;apjcif;jzpfonf?
pD;yGg;a&; yl;aygif;aqmif&Gufa&; ESifh zGH@òzd;wkd;wufa&; tzG@J tpnf; The Organisation for Economic Cooperation
and Development (OECD)
ajrmuftar&du/ *syef/ ukd&D;,m;/ =opaw;vs/ e,l;ZDvef/ ESifh tcsKd@ Oa&mywkdif;jynfrsm;yg0ifonfh tzGJ@0if 29 EkdifiH&Sd
onf? pD;yGg;a&;zGH@òzd;&ef EkdifiHpkHaumfykda&;&Sif;rsm;rS tðyoabmvkyfaqmifay;onfh taxmuftxm;rsm;ukd jyojcif;uJho@kd /
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;twGuf pD;yGm;a&;qkdif&m tacstwifaqG;aEG;ajymqkdr_rsm;ukd jznfhqnf;ay;onf?
13
11 ? a0g[m&rsm; (Vocabulary)
rl0g' (Policy)
rl0g'wckqkdonfrSm vlwOD;wa,muf (okd@) vlr_a&;tzGJ@tpnf;wckrS qkH;jzwfxm;onfh v_yf&Sm;r_pDrHudef;wckjzpfonf?
Oyrm - rl0g' wckonf tzGJ@tpnf;wck (okd@) tpkd;&rS a&&Snf&nfrSef;csufatmifjrif&eftwGuf csrSwfxm;onfh
tajccHrl0g'rsm;/ ESifh pDrHcsufrsm; ESifh vkyfxkH;vkyfenf;rsm;jzpfonf?
axmufyHha=u; (Grant)
aiGa=u;ulnDr_ykHo¾efwckjzpfonf? zGH@òzd;a&; ESifh axmufyHhaiGtjzpf tzGJ@tpnf; (okd@) wkdif;jynf wckodk@ay;aom
aiGjzpfonf? xkdaiGukd jyefvnfay;qyf&efrvkday?
twkd; (Interest)
aiGacs;&mwGif ay;&aomtca=u;aiGjzpfonf? yk*~dKvf/ pD;yGg;a&;vkyfief; (okd@) wkdif;jynfonf aiGacs;xm;aomtcg acs;xm;
aomaiGukd tykdaiGxnfhoGif;I jyefvnfay;qyf&rnfjzpfonf? omreftm;jzifhtwkd;onf acs;aiG. &mcdkifE_H;wckjzpfonf?
pD;yGg;a&; wkd;wuf
;wufr_ (Economic growth)
pD;yGg;a&;wkd;wufr_qkdonfrSm wkdif;jynfwjynf. pD;yGg;a&;rS xkwfvkyfvkdufonfh ukefypPnf;rsm; ESifh 0efaqmifr_vkyfief;rsm;.
wefzkd; wkd;yGg;vmjcif;ukd ac:onf? ,if;ukd wkd;wufvmonfh jynfwGif;xGufukefpkpkaygif; Gross Domestic Product
(GDP) &mE_H;jzifh wkdif;wmonf? pD;yGg;a&;wkd;wufr_onf vlaer_tqifhtwef;jrifhwufvmjcif;ukd o,faqmifvmonf?
pm;okH;r_wkd;wufa&;0g
&;0g' (Consumerism)
pm;okH;r_wkd;wufa&;0g' (rsm;rsm;xkwfrsm;rsm;okH;0g') qdkonfrSm vlokH;ukefypPnf;rsm;ykdifqkdif&ef0,f,ljcif;ESifhtwl ,if;ESifh
nDr#aom yk*~dKvfa&;pdwfcsrf;ajr@r_tusKd;&&Sdjcif; udk az:jy&mwGifokH;aom pum;vkH;jzpfonf?
14
12 ? urBmhukefoG,fa&; tzGJ@tpnf; The World Trade Organisation (WTO)
WTO qkdonfrSmtb,fenf; ´
WTO wGif tzGJ@0ifwkdif;jynf 149 EkdifiH&Sdonf? urBmhukefoG,fa&;. 97 µ ukd WTO rS vkyfaqmifaeonf? xkd
wkdif;jynfrsm;tm;vkH;onf urBmhukefoG,fa&;twGuf WTO . oabmwlnDcsufrsm;tay: vufrSwfa&;xkd;xm;=uonf?
• ukefoG,fa&;oabmwlnDcsufrsm;ukd pDrHcef@cGJay;onf?
• ukefoG,fa&;aphpyfn‡dE_dif;r_rsm;twGuf [pfwkdiftjzpfaqmif&Gufay;onf?
• ukefoG,fa&;tjiif;yGm;r_rsm;ukd at;+idrf;aponf?
• trsKd;om;ukefoG,fa&;ay:vpDrsm;udk jyefvnfokH;oyfay;onf?
• zGH@òzd;qJEkdifiHrsm;. ukefoG,fa&;rl0g'udpP&yfrsm;ukd enf;ynmtaxmuftul ESifh oifwef;ay;jcif;
tpDtpOfrsm;rSaeI tultnDay;jcif;/
• tjcm;aom EkdifiHwumtzGJ@tpnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif;/
From http://www.wto.org
15
13 ? urBmhb%f (The World Bank)
urBmhb%ftkyfpk. rpf&SifrSm zGH@òzd;qJEkdifiHrsm;wGif qif;&Jacgif;yg;r_wkdufzsuf&ef ESifh vlaer_tqifhtwef;wkd;wufvm&ef
jzpfonf? ,if;onf zGH@òzd;a&;b%fwckjzpf+yD; acs;aiGrsm;/ t}uH^m%frsm;/ enf;ynmtaxmuftulrsm;/ tv,ftvwf
ESifh edrfhusaom 0ifaiG&Sdonfh wkdif;jynfrsm;okd@ todynmzvS,fr_vkyfief;rsm; ponfwkd@ukd jznhfqnf;ay;onf?
16
14 ? EkdifiHwum aiGa=u;&HykHaiGtzGJ@ The International Monetary Fund (IMF)
IMF ta=umif;
EkdifiHwum aiGa=u;&HykHaiGtzGJ@onf 184 EkdifiHyg0ifonfh EkdifiHwumtzGJ@tpnf;wckjzpfonf? 1945 ckESpfwGif
pwifzGJ@pnf;cJhonf? atmufygwkd@ukd vkyfaqmif&eftwGuf xlaxmifcJhjcif;jzpfonf -
urBmw0Srf;&Sd aiGa=u;pepfukd jr‡ifhwif&efESifh wkdif;jynftcsif;csif;t=um;yl;aygif;vkyfaqmif&ef/
pD;yGg;a&;wkd;wufr_ zGH@òzd;&ef ESifh tvkyftukdifaumif;rGefvm&ef/
pD;yGg;a&;wnf+idrfr_ jr‡ifhwif&ef ESifh t=uyftwnf;rsm; umuG,f&ef/
qif;&JrGJawr_av#mhcs&ef/
aºuG;+rDrsm;jyefvnfray;qyfEkdifao;onfh wkdif;jynfrsmtm; ,m,D b¾ma&;taxmuftulrsm; jznfhqnf;ay;&ef/
IMF v_yf&Sm;r_rsm;
sm;
EkdifiHwumaiGa=u; ESifh b¾ma&;pepfwnf+idrfr_&Sdap&eftwGuf IMF wGifwm0ef&Sdonf? ,if;onf EkdifiHokH;aiGrsm;t=um;
EkdifiHwum aiGay;acsE_ef; ESifh aiGvJE_ef; pepfwckjzpfonf? ,if;onf wkdif;jynfrsm;t=um; ukefoG,fr_vkyfaqmifEkdifaprnf?
IMF . ykdufqHrsm;b,fu&oenf;´
IMF .ykdufqHrsm;onf t"dutm;jzifh tzGJ@0ifwkdif;jynfrsm;rSaeI tzGJ@0iftjzpftcsKd;usxnfh0ifr_rsm;rS&&Sdonf?
wkdif;jynfrsm;onf ‚if;wkd@. tzGJ@0iftjzpftcsKd;usxnfh0ifaiGrS 25 &mE_ef;ukd tar&duef a':vm (okd@) *syef,ef;aiGuJhokd@
t"du EkdifiHokH;aiGrsm;jzifhay;&onf? usefaomaiGrsm;ukd vkdtyfaomtcg tzGJ@0ifEkdifiH. jynfwGif;okH;aiGa=u;jzifhay;&ef
IMF rS awmif;qkdEkdifonf?
From http://www.imf.org
17
15 ? G7 ESifh G8
'Drkdua&pDEkdifiHrsm;jzpfonfh urBmhpufr_tiftm;}uD; 7 EkdifiH (Group of Seven - G7) wGif &k&Stm; aygif;xnfhxm;jcif;ukd
G8 (Guorp of Eight) [kac:onf?
G7 wGifyg0ifonfh 7 EkdifiHrSm - uae'g/ jyifopf/ *smr%D/ tDwvD/ *syef/ +Adwdef ESifh tar&duef wkd@jzpf=uonf?
G8 orkdif;a=umif;
1975 ckESpfwGif jyifopforRwonf t"dupufr_xGef;um;onfh 'Drkdua&pD 6 EkdifiHrS tpkd;&acgif;aqmifrsm;ukd xdyfoD;
tpnf;ta0;wcktwGuf jyifopfodk@zdwf=um;cJhonf? wufa&mufolrsm;onf tvSnfhusobmywdpepfwckatmufwGif
ESpfpOftpnf;ta0;rsm;udk usif;y&ef oabmwlcJh=uonf? 6 EkdifiHygonfh tkyfpk (G6) udk zGJ@pnf;cJhonf?
xkd 6 EkdifiHrSm jyifopf/ taemuf*smr%D/ tDwvD/ *syef/ +Adwdef ESifh tar&duefwkd@jzpf=uonf? wESpft=umY uae'gonf
tkyfpktwGif;okd@ 0ifa&mufvmcJh+yD; G7 [lI jzpfay:vmcJhonf?
G8 tm; a0zefjcif;
G8 xdyfoD;nDvmcHonf r=umc%qkdovkd *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;qef@usifa&;v_yf&Sm;r_. ypfrSwfwckjzpfcJhonf?
18
16 ? *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;udk qef@usifonfhtzG@J tpnf;rsm; (Anti-globalisation Organisations)
obm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;orm;rsm; Environmentalists
ajrurBmrdwfaqGrsm; Friends of the Earth ESifh *&if;ydpf Greenpeace wkd@rS *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;onf
obm0ywf0ef;usifukdxdckdufaponf[k xGufqkd=uonf?
urBmhom;&kdif;wd&dp>mefapmifha&Smufa&;&HykHaiG (World Wildlife Fund) rS WTO ukd q,fpkESpfwck=umuef@uGufcJhonf?
,if;onf WTO .pnf;rsOf;rsm;ukdajymif;vJapcJh+yD;/ obm0ywf0ef;usifqkdif&m&nfrSef;csufrsm;twGuf ukefoG,fa&;
wm;jrpfr_rsm;ukd tokH;ðyEkdifcJhonf?
a&&SnfwnfwHhzGH@òzd;a&; EkdifiHwumtifpwDusL@sL (International Institute for Sustainable Development) ukd
uae'gwGif tajcpkdufxm;onf?
19
17 ? World Vision
World Vision onf EkdifiHwumc&pf,ef u,fq,fa&; ESifh zGH@òzd;a&;qkdif&m tzGJ@tpnf;wckjzpf+yD;/ txl;ojzifh uav;
i,frsm;. b0tajctaejr‡ifhwifa&;twGuf vkyfaqmifaejcif;jzpfonf? World Vision onf ta&;ay: tajctaersm;
ukdulnD&eftwGufvnf; vkyfaqmifonf?
World Vision:
tultnDay;cH&olrsm;xJrSaeI tjrifhqkH;yg0ifaqmif&Gufr_rsm;ukd tm;ay;onf?
cufcJodrfarG@El;nHhaom a'owGif; ,Ofaus;r_rsm;ukd ukdifwG,fvkyfaqmifonf?
jzpfEkdifonfhtajctaewkdif;wGif a'owGif;tzGJ@tpnf;rsm;rSwqifhomvkyfaqmifonf?
pD;yGg;a&;jyefvnfxlaxmifvmr_ukd csufjcif;ta&;w,ltm&kHpkdufvkyfaqmifonf?
jyefvnfoifhjrwfa&; ESifh vl@abmiftzGJ@tpnf; jyefvnfaumif;rGefa&;wkd@rSwqifh +idrf;csrf;a&;ukd tm;ay;onf/
tysuftqD;xlajymonfh a'orsm;wGif a'owGif;óudwifjyifqifr_oifwef;rsm;ukd jznfhqnf;ay;onf?
w&m;r#wr_jr‡ifhwifjcif
jcif; (Promotion of Justice)
jynfolvlxk. qif;&Jacgif;yg;r_vuQ%mrsm;udk ukdifwG,f&ef ‚if;wkd@ESifh vkyfaqmif&kHjzifh rvkHavmufay? qif;&Jacgif;yg;r_udk
jzpfay:aponfh &_wfaxG;onfhta=umif;t&if;rsm;ukdvnf; World Vision rS ukdifwG,favonf? vlxkodem;vnfEkdifr_
ESifh rw&m;r_rsm;ukd &ifqkdif&ef ESifh tajymif;tvJtwGuf vkyfaqmif&mwGif vlxk. pGrf;&nfzGH@òzd;jrifhwufvm&ef World
Vision rS axmufyHhulnDay;onf? t&G,fra&mufao;onfh uav;vkyfom;rsm;ckdif;apr_/ qif;&JaomEkdifiHrsm;twGuf
aºuG;+rD av#mfjypfa&;/ ESifh vufeufukdifwkdufyGJrsm;wGif uav;ppfom;rsm;tokH;ðyr_ ponfhudpP&yfrsm;ukdvnf; World
Vision rS us,fus,favmifavmif axmufjyajymqkdavonf?
IMF.¹cGif;csuf
csuf- zGH@òzd;qJEkdifiHrsm;onf ‚if;wkd@. pD;yGg;a&;udk rnfokd@vnfywf&rnfqkdonfukd IMF rS!ïef=um;onf?
xkd!ïef=um;csufrsm;udk ¹cGif;csuftajctaersm;[kac:+yD;/ EkdifiHrsm;onf ‚if;wkd@ tvGeftrif;vkdtyfaeonfh acs;aiGrsm;
twGuf IMF . t}uH^m%frsm;udk vufcH&rnfjzpfonf?
20
18 ? Group of 77 qkdonfrSmtb,fenf;´
G-77 ukd 1964 ck/ ZGefv 15 &ufae@wGif/ zGH@òzd;qJwkdif;jynf 77 EkdifiHrSaeI wnfaxmifcJhonf?
&nf&G,fcsuf Aims:
ukvor*~wGif t}uD;qkH;aom wwd,urBm !ëef@aygif;tzGJ@}uD;wckjzpfonfhtwkdif;/ zGH@òzd;qJurBmtm; xkwfazmfajymqkd&ef
vrf;cif;ay;jcif; ESifh ukvor*~pepftwGif;Y ta&;}uD;onfh EkdifiHwum pD;yGg;a&;udpP&yfrsm;tm;vkH;wGif tzGJ@0ifrsm;.
aphpyfaqG;aEG;EkdifpGrf;&nfudkjr‡ifhwifay;onf? tzGJ@onf pD;yGg;a&;ESifh enf;ynmtusKd;tjrwfrsm;/ zGH@òzd;qJEkdifiHrsm;t=um;
yl;aygif;aqmif&Gufr_rsm;ukdjr‡ifhwifay;Ekdifonf?
wnfaqmufykH Structure:
a'oay:wGiftajccHI (tmz&du/ tm&S/ vufwiftar&du ESifh um&pfbD,ef wkd@t=um;) obmywdae&mudk wESpfv#if
w}udrf tvSnfhuspepfjzifh vnfywfonf?
b¾ma&; Finance:
G-77 . vkyfief;rsm;ukd tzGJ@0ifEkdifiHrsm;ESifh tjcm;aom zGH@òzd;qJwkdif;jynfrsm;. xnfh0ifaiGjzifh vnfywf=uonf?
21
19 ? urBmvkH;qkdif&m rnDr#r_/ ykdrkdqkd;&Gm;vm+yDavm´ (Global inequality, is it getting worse?)
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;ukdaxmufcH ajymqkdr_rsm; (Pro globalisation Arguments)
urBm}uD;. 0ifaiG ESifh qif;&JrGJaw rnDr#r_onf avsmhusvmaeonfqkdaom taxmuftxm;rsm; wkd;yGg;v#uf &Sdaeonf?
xkdajymif;vJr_ukd *vkdb,fvkdufaZ;&Sif;rS ðyvkyfcJhjcif;jzpfonf?
w&kwfjynf. urBmhukefoG,fa&;wGifyg0ifvmr_onf ‚if;. 0ifaiGukd 1990 ckESpfY vlwa,mufv#if a':vm 1460 rSaeI
1999 ckESpfwGif a':vm 4120txd jrifhwufvmonfukd urBmhb%frS owdðyrdavonf?
tcsrf;omqkH; ESifh tqif;&JqkH;wkdif;jynfrsm;t=um;&Sd jynfol20µ. 0ifaiGuGm[r_rSm 1960 wGif 30 ESifh 1 jzpf+yD;/ 1995
ckESpfwGif 82 ESifh 1 txd}uD;xGm;vmcJhonf?
22
20 ? vGwfvyfpGmukefoG,fr_ (Free Trade)
pD;yGg;a&;vkyfief;wckonf tjcm;aomwkdif;jynfwckESifh ukefoG,fvkdaomtcg/ xkdwkdif;jynf. tpkd;&okd@ tcGefaiGrsm;
ay;aqmif+yD;/ ukefoG,fcGifhvkdifpifukd &&Sdavonf? xkdtcGefaiGrsm; ESifh vkdifpifrsm;ukd ukefoG,fa&;twm;tqD;rsm;
tjzpfodxm;=uonf? twm;tqD;wckonf wpkHwckudk ykdrkdcufcJaponf/ ukefoG,fa&;twm;tqD;onf pD;yGg;a&;
vkyfief;ukd ykdrkdcufcJaponf?
EkdifiHwumukefoG,fr_.ukefoG,fa&;twm;tqD;rsm;rSm-
oGif;ukefcGef
oGif;ukef ykd@ukef vkdifp if
pkdufysKd;a&; trawmfa=u;
23
vGwfvyfpGmukefoG,fa&;tay: qef@usifajymqkdr_rsm; (Arguments against free trade)
• vGwfvyfpGmukefoG,fa&;onf zGH@òzd;qJEkdifiHrsm;tay:acgif;ykHjzwf&ef/ a'owGif;pufr_vkyfief;rsm;tm; zsufqD;&ef/ ESifh
tqifhtwef;jynfh0aomtvkyform;tcGifhta&;rsm;ukd a&Smifv$J&eftwGuf zGH@òzd;+yD;EkdifiHrsm;tm; cGifhðyjcif;yifjzpfonf?
* * *
24
21 ? aiGa=u;pepfESifhwwd,urBmaºuG;+rDjy\
y\em (The Money System and the Third World
Debt Crisis)
25
1 ? oifonfum;wpD;ukd0,fcsifonf? um;wpD;.wefzkd;rSm &l;yD; 200000 jzpfonf? oifhxHwGif &lyD; 50000 om&Sdonf?
b%fonf vkdtyfaomaiGukd oifhtm;acs;&ef oabmwlcJhonf? oifhtaejzifh b%fokd@ vpOf av;ESpf=um jyefay;&rnf
jzpfonf? oifhtaejzifh vpOf &lyD; 3800 jyefay;&rnfjzpfonf? tykdaiGrnfr#ukd oifay;&rnfenf;´
26
3 ? oif.wkdif;jynfonf aomufokH;a&jy\emjzpfaeonf? csrf;omaomwkdif;jynfrS oifhtm; a&umwm 3 ck
wnfaqmuf&eftwGuf a':vm 1 bDvD,H (1 000 000 000)ukd urf;vSrf;cJhonf? taºuG;udk jyefvnfay;qyf&eftwGuf
oif.wkdif;jynfonf wESpfv#if twkd;E_H; 5µ ay;&rnfjzpfonf? oif.taºuG;ukd wESpfv#if a':vm 10 oef; (100 000
000) ay;&rnfjzpfonf? wESpfay;+yD;aemuf ay;qyf&efrnfr#usefrnfenf;´
27
22 ? aemufqkH;opfyifaoqkH;oGm;aomtcg/ aemufqkH;jrpf tqdyfoifh
oGm;aomtcg ESifh aemufqkH;ig;ukd zrf;rdaomtcg usrSomv#if
ykdufqHukd pm;okH;vkd@r&ygqkdonfukd u|Ekfyfwkd@odem;vnfvmvdrfhrnf
Xmaetar&duefwOD;
yxrurBmaºuG;+rD - awmifzufrS tjrif First World Debt – View from the South
28
23 ? G-8 xdyfoD;nDvmcHESifh tmz&duaºuG;+rDtqkH;owfjcif; The G8 summit and ending
Africa’s debt
29
tmz&duwGif tultnDrsm;vkdtyfaeonfh aemufxyfwkdif;jynfrsm;vnf;&Sdaeao;onf? xkdwkdif;jynftrsm;pkwGif 'Drkdu
a&pD rusonfh/ tusifhysufjcpm;onfh/ vl@tcGifhta&;csKd;azmufonfh raumif;aomtpkd;&rsm; tkyfcsKyfv#uf&Sdaeonf?
xkdtpkd;&rsm;onf ‚if;wkd@. aºuG;+rDrsm;ukd yvyfzsufodrf;jcif;rðyvkyfrD 'Drkdua&pDpepfqDokd@ wufvSrf;onfh xif&Sm;aom
tajymif;tvJrsm;/ tusifhysufjcpm;r_rsm; tqkH;owfa&;/ ESifh vGwfvyfaomaps;uGufpD;yGg;a&;ukefoG,fr_ukd vufcHa&;wkd@
ðyvkyf&efvkdtyfonf?
30
24 ? rao&kHwr,fvkyfief;rsm;rSmtb,fenf;´ What are Sweatshops?
rao&kHwr,fay;Ick
ay;Ickdif;onfh pD;yGg;a&;vkyfief;wckqk
qdok nfrSmtb,fenf;´ What is a sweatshop?
tvkyform;Oya'rsm;udk csKd;azmufaom rnfonfhtvkyf&kHrqkdtusKH;0ifonf? tvkyform;Oya'rsm;rSm owfrSwfxm;
onfh tedrfhqkH;vpmwckay;a&;/ tcsdefykdvkyftm;cay;a&;/ ESifh tcsdefrSefrSef vkyftm;cay;a&; uJhokd@aom tvkyform;rsm;
. tcGifhta&;rsm;ukd umuG,fay;xm;aom Oya'rsm;jzpfonf?
vltrsm;pkonf rao&kHwr,fvkyfief; [laom pum;vkH;udk=um;aomtcg/ vlwkd@onf yifyifyef;yef;ESifh/ em&Daygif;rsm;pGm/
nHhzsif;aomvkyfief;cGiftajctaewGif/ eJyg;aomvkyftm;cESifh tvkyfvkyf&aomae&mwck[k jrifrd=uonf?
rnfokd@aom rw&m;r_
rw&m;r_rsd; rao&kHwr,fvk
vyk fom;rsm; &ifqkdif&oenf;´
urBmw0Srf;vkH;wGif rao&kHwr,fvkyfom;rsm;onf rw&m;r_rsm;ukd rsm;pGm&ifqkdifae=u&onf? olwdk@onf eJyg;aom
vkyftm;ctwGuf em&Daygif;rsm;pGm twif;t"rR ckdif;apcHae=u&onf? udkf,fxdvufa&muf qJqkd}udrf;armif;jcif; ESifh
vdifykdif;qkdif&m apmfum;r_rsm;/ tvkyfcGifxdckduf'%f&m&r_rsm;onf ykHrSefjzpfaeaomt&mrsm;jzpfonf? tcsKd@aom puf&kH
rsm;wGif trsKd;orD;rsm;udk ukd,f0efprf;oyfr_ESifh oaE<wm;jcif;rsm;ukd twif;t=uyfvkyfaqmifckdif;onf? tcsKd@ae&mrsm;wGif
trfzwfwrif;aq;jym;rsm;udk tvkyform;rsm;aomufokH;aoma&rsm;wGif wdwfwqdwfxnfhxm;wwfavonf? tvkyf
orm;rsm;onf ‚if;wkd@.tusKd;pD;yGg;rsm;ukd ckcHumuG,f&eftwGuf tcGifhta&;rsm;r&Sday? olwkd@onf vpmr&bJ tvkyfrS
ðzwfypfcH&jcif;/ (okd@) rlvoabmwlnDxm;onfh E_H;xm;xuf av#mhI ay;jcif; ponfwkd@onf t+rJvdkvkd jzpfaeavonf?
31
25 ? Nike and Gap
Nike
Nike onf urBmay:&Sd zdeyf ESifh t0wftxnfwGif emrnft}uD;qkH;/ tjrwftpGef;trsm;qkH; ukr`%Drsm;xJrS ukr`%D}uD;
wckjzpfonf? okd@aomf Nike zdeyf ESifh t0wftxnfrsm;ukd csKyfvkyfaom yifv,f&yfjcm;&Sd tvkyform;trsm;pkrSm yifyef;
qif;&JaomtvkyfcGifatmufwGif vkyfukdifae=u&onf? tvkyform;rsm;. vkyftm;crSm &Sifoef&efvpmxuf eJaeao;+yD;/
tvkyform;or*~rsm;udkvnf; zGJ@pnf;cGifhr&&Sday? usef;rma&;ESifhrukdufnDaomtajctaeukdvnf;&ifqkdif&ao;onf?
Gap
32
26 ? r#waom ukefoG,fa&; (Fair Trade)
r#waomukefoG,fa&;ukd axmufcHonfhvlwkdif;onf urBmay:&Sd ukefoG,fr_trsm;pkonf r#wr_r&Sdqkdonfukd ,kH=unf=u
onf? EkdifiHwumukefoG,fr_onf csrf;omaomvkyfief;rsm; ESifh aumfykda&;&Sif;rsm;ukdom tusKd;tjrwfjzpfap+yD;/ wkdif;jynf
trsm;pk&Sdjynfolrsm;onf qif;&Jacgif;yg;r_xJokd@ ydkrkdeuf&_dif;pGm xkd;qif;ae=uonfukd ,kH=unf=uonf?
33
r#waom
r#waom aumfzD ukefoG,fr_ Fair trade coffee
34
27 ? wm;jrpfydwfqkd@r_rsrsm;qkdonfrSm tb,fenf;´ What are sanctions?
35
28 ? ta&;,l'%fcwfr_rsm; ESifh tD&wf (Sanctions and Iraq)
8 ESpf=um+yD;aemuf/ UNICEF .rSwfwrf;t&/ =o*kwfv 1990 ESifh =o*kwfv 1997 ckESpft=um;wGif ukv
or*~. ydwfqkd@r_a=umifhjzpfaom aoqkH;ol uav;i,fOD;a& 1211285 &SdcJhonf? ,if;onf EkdifiHwumvGwf+idrf;
csrf;omcGifhtzGJ@}uD;. cef@rSef;csuft& tD&wfwGif 1989 ckESpftxd 10 ESpfwmtwGif; xdwfvef@zG,f&m vl@tcGifhta&;
csKd;azmufr_a=umifh aoqkH;ol 130 000 xuf 10 q eD;yg;rsm;aeonfukd awG@&onf?
36
29 ? ta&;,l'%fcwfr_rsm; ESifh awmiftmz&du (Sanctions and South Africa)
ta&;,l'%fcwfydwfqkd@r_rsm; bma=umifhðyvkyf&onfESifhywfoufI ta=umif;tcsufrsm;&Sdaeonf? a,bl,s
ta=umif;rSm vl@tcGifhta&;csKd;azmufjcif;jzpfonf? tu,fI wkdif;jynfrsm;onf t=urf;zufr_vkyf&yfrsm;ukd taxmuf
tulay;jcif;/ tpkvkduftòyHvkdufaoaponfhvufeufrsm;wnfaqmufjcif; (okd@) tjcm;aomwkdif;jynfwjynfESifh
w&m;r0if ppfjzpfjcif; ponfwkd@a=umifh ‚if;wkd@tay:wGif ta&;,l'%fcwfydwfqkd@r_rsm;&&Sdwwfonf? uGefjrLepf0g' ESifh
tom;ta&mifcGJjcm;a&;0g' uJhokd@aom tar&duefwkd@ESifh EkdifiHa&;t& rwlnDonfh t,l0g'rsm;ukd usifhokH;yguvnf;
'%fcwfydwfqkd@ta&;,lr_rsm; &&SdEkdifonf?
37
30 ? ta&;,l'%fcwf
cwfr_rsm; ESifh jrefrm (Sanctions and Burma)
jrefrmjynftay: tar&duefwkd@ ta&;,l'%fcwfydwfqkd@r_ (U.S. SANCTIONS AGAINST BURMA)
xkd@aemuf 1990 wGif Oya'wckudk jyXmef;cJhonf? xkdOya'rSm orRw bGwf&Sftm; jrefrmjynftay: ta&;,l
'%fcwfr_topfrsm;jyXmef;&ef cGifhðyjcif;jzpfonf? 1993 ckESpfwGif jrefrmhtwkduftcHacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unftm;
csufjcif;v$wfay;&efESifh ukvor*~rS ukefoG,fa&;ydwfqkd@r_rsm;ukd jyXmef;&ef orRw uvifweftm; awmif;qkdcJhonf?
orRwuvifwefonf axmufcHr_ukd az:jycJhaomfvnf; rnfonfhta&;,lr_rS rðyvkyfcJhay?
ta&;,l'%fcwfr_onf jrefrmjynfolrsm;tay:cuf
;tay:cufcJapjcif; (Sanctions Fall Hardest on the People of Burma)
jrefrmjynftay: ta&;,l'%fcwfr_onf jynfwGif;EkdifiHa&;ajymif;vJr_udk rvkyfaqmifEkdifcJhjcif;yifjzpfonf? e0w§etz
ppftpkd;&onf wkdif;jynfukd qufvufxdef;csKyfqJjzpf+yD;/ ‚if;wkd@.tm%mukd tav;teufpdefac:r_ESifh &ifrqkdif&ay? w&kwf/
tdENd, ESifh ,dk;',m;wkd@onf jrefrmjynf ESifh ukefoG,f&if;ESD;jr‡KyfESHr_rsm; qufvufvkyfaqmifaeqJyifjzpfonf?
38
tar&duefjynfaxmifpk ESifh Oa&myor*~ wkd@onf jrefrmjynftay: wm;jrpfydwfqkd@r_rsm;ðyvkyf=uonf? xkdokd@ ta&;,l
'%fcwfydwfqkd@r_rsm;. t"du&nf&G,fcsufrSm etz . pD;yGGg;a&;udk csdeJ@tm;eJap&efjzpfonf? ta&;,l jypf'%fcwfr_wGif
urBmhb%f/ tjynfjynfqkdif&m aiGa=u;&efykHaiGtzGJ@/ tm&SzGH@òzd;a&;b%fuJhokd@aom EkdifiHwumaiGa=u; tzGJ@tpnf;rsm;rS
acs;aiGrsm;xkwfray;jcif; ESifh aiGa=u;tultnDay;r_rsm; &yfwef@jcif;wkd@vnf;yg0ifonf? ta&;,ljypf'%f cwfr_onf etz
tm; 'Drkdua&pDvrf;a=umif;ay:okd@ av#mufvSrf;&ef &nf&G,fI zdtm;ay;jcif;jzpfonf?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
39
31 ? c&D;oGm;vkyfief; (Tourism)
c&D;oGm;vkyfief; qkdonfrSm vlwkd@onf tm;vyf&uf (odk@) aysmf&$ifr_ ESifh tem;,l&eftwGuf tjcm;aom ae&mrsm;okd@
oGm;a&mufvnfywfjcif;jzpfonf? xkduJhokd@ ‚if;wkd@. wkdif;jynfjyifyokd@oGm;a&mufvnfywfjcif;jzifh c&D;oGm;vkyfief;onf
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;. tpdwftykdif;wckjzpfvmavonf?
c&D;oGm;vkyfief;. aumif;aomvuQ%mrsm;
mrsm; (Positive aspects of tourism)
40
• wkdif;jynftwGif; jy\
jy\emrsm;ukdvnf; odjrifEkdifonf (Raise awareness of country problems)
tjcm;aomwkdif;jynfokd@ oGm;a&mufvnfywfjcif;jzifh/ xkdolrsm;onf wkdif;jynftwGif;&Sd raumif;aom vuQ%m
rsm;ukdvnf; avhvmawG@jrifEkdifonf? Oyrm - wkd;&pfrsm;onf tdENd,wGif qif;&JEGrf;yg;r_ ESifh olawmif;pm;rsm;
ta=umif;ukd awG@jrifavhvmEkdifonf? wkd;&pfrsm;onf b*Fvm;a'h&SfwGif trsKd;orD; tcGifhta&;jy\emrsm;ukd
avhvm=uonf? xkdif;EkdifiHwGif wkd;&pfrsm;onf vdifukeful;r_jy\emrsm;ukd avhvm=uonf?
• obm0
obm0 ywf0ef;usifukd ysufpD;aponf (Damages the environment)
tu,fI tpkd;& ESifh a'owGif;jynfolrsm;onf obm0ywf0ef;usiftwGuf aumif;pGmumuG,fpDrHxm;r_rsm;r&Sdygu/
c&D;oGm;vkyfief;onf ysufqD;r_rsm;pGmukd jzpfay:apEkdifonf?
• a'o "avhxkH;pHrsm; ESif ,Of,Ofaus;r_rsm; ysufpD;qkH;&_H;aponf (Loss of local customs and culture)
wcgw&HwGif wkd;&pfrsm;onf a'owGif;,Ofaus;r_rsm;udk tvGefpdwf0ifpm;aomtcg ,if;wkd@onf qef@usifzuf
tusKd;oufa&mufr_rsm;ukd jzpfay:apEkdifonf? Oyrm - xkdif;EkdifiHajrmufykdif;wGif wkdif;&if;om;vlrsKd;pki,frsm;pGm
aexkdif=uonf? wkd;&pfrsm;onf xkdolrsm; rnfokd@aexkdif=uonfukd =unfhjrif&ef tvGefpdwf0ifpm;=uonf? wcg
w&HwGif wkd;&pftkyfpkrsm;zGJ@I xkdaus;&Gmrsm;odk@ oGm;a&mufvnfywf=u+yD;/ ntdyfr_rsm;vnf;&Sdwwfonf? ,if;onf
&Gmom;rsm;ESifh ‚if;wkd@. ,Ofaus;r_tm; taESmuft,Sufrsm;jzpfay:aponf? aemufqkH;wGif ,Ofaus;r_onf
tppftrSefrS &yfwef@oGm;+yD;/ wkd;&pfrsm;. tusKd;pD;yGg;twGuf xkwfvkyfvm=uawmhonf?
41
c&D;oGm;vkyfief;. raumif;aomtusKd;oufa&mufr_wckrSm rl;,pfaq;0g; ESifh vdifukeful;r_uJhokd@aom w&m;r0if
aps;uGufrsm; }uD;xGm;vmjcif;jzpfonf? vmtkd/ xkdif; ESifh jrefrm okH;EkdifiHxdpyfaeonfh a&ï}wd*He,fajrwGif bdef;jzL
xkwfvkyfr_onf }uD;rm;aom jy\em}uD;wckjzpfaeonf? xkdif; ESifh uarBm'D;,m;uJhokd@ ta&S@awmiftm&S EkdifiH
tawmfrsm;rsm;wGifrl vdifvkyfief;onf tvGef}uD;rm;aom jy\em}uD;wckjzpfaeavonf? wkd;&pfrsm;onf xkd
vkyfief;rsm;wGif wpdwfwykdif;yg0ifvkyfaqmifaeonfhtwGuf/ xkda'orsm;&Sd c&D;oGm;vkyfief;onf jy\emtwGif;Y
a&maESmaygif;pyfae+yD;/ jy\emrsm;udk ajz&Sif;&rnfhtpm; w&m;0ifvkyfief;rsm;jzpfvmonf?
42
rnfokd@yifqkdap/ jrefrmjynfokd@ oGm;a&mufvnfywf&ef axmufcHajymqkdr_rsm;vnf;&Sdaeonf -
43