Mula sa Europa ay umuwi ang binatang si Juan Crisostomo Ibarra matapos mag-aral ng pitong taon.

Si Ibarra ay ang katipan ni Maria Clara, anak ni Kapitan Tyago. Magiliw na tinanggap ng bayan ng San Diego ang binatamg hinahangaan sa kanyang talino at puso sa mga kababayan, gayun in marahil sa pagmamahal ng bayan sa kanyang yumaong ama. !ag aos ng hapunan si Kapitan Tyago para sa pagbabalik ni Ibarra, naroon ang mga kilalang personali a sa bayang iyon, ang mga pinuno ng pamahalaan at ng simbahan. !aroon in ang "raileng "ransiskano na si "a re Damaso. Mababakas ang malamig na pagtanggap na "a re Damaso. Kapuna-puna rin ang panghahamak niya rito makalawang beses habang nagkukwentuhan sa hapag-kainan na pinalipas na lamang ng maginoong binata at sa halip ay nagpasya umuwi na lamang sa pag a ahuilang may mahalagang bagay pa siyang gagawin. Kinaumagahan ay nagpasya ang binata na alawin ang kasintahang si Maria Clara at oon ay muli nilang ginunita nag kanilang pagmamahalan. Si Maria Clara ay larawan ng isang alagang "ilipina na mapagmahala sa magulang, mahinhin, magan a at maka-Diyos. Sa pag-uwi ng binata ay nakausap niiya si Tenyente #ue$ara, at itto napag-alaman ang ahilan ng kamatyan ng kanyang ama na si Don %a&ael, ang pinakamayamang 'sen ero sa kanilang bayan. !alaman niya kung paanong i iniin ni "a re Damaso si Don %a&ael sa kasalanang hin i niya sinasa ya. Ito ay matapos na maipagtanggol niya ang isang bata sa kamay ng isang kubra or na kastila na nananakit sa bata. !ang magtangka ang kastila ay naitulak niya ito na siyang ikinabagok ng kanyang ulo at sanhi ng kanyang kamatayan. !abilanggo si Don %a&ael sa iba(t-ibang kasong isinak al sa kanya. Siya ay nagkasakit sa bilangguan at namatay. Iniutos ni "a re Damaso na ipahukay ang kanyang bangkay at ilipat sa libingan ng mga Intsik. Dahil umuulan noon ay hin i na nagawang ilipat ng libingan ang matan a at sa halip ay ipinasyang itapon na lamang ng tagapaglibing sa lawa ng )aguna. *in i na naghiganti ang binata matapos marinig ang pangyayari sa kanyang ama sa haliup ay ninais niyang ipagpatuloy na lamang ang mabuti nitong gawa ng magpasya siyang magpatayo ng paaralan na mo erno at katumbas nang nasa bansang 'lemanya. Isang lalaki ang sinuhulan upang pagtangkaan si Ibarra sa araw mismo ng pagbabasbas ng batong panulukan ng kanyang paaralan. !ailigtas ni Elias si Ibarra at ang lalaking nasuhulan ang nahulugan ng bato na siyan itong kinamatay. Sa hapag-kainan kung saan naroroon ang mga panauhin ni Ibarra ay muling hinamak ni "a re amaso ang kanyang ama na siyang naging ahilan ng kanyang galit. Sinunggaban niya ang

pari at tinutukan niya ng kutsilyo subalit naawat siya ni Maria Clara. !aging eskomulga o angb inata o itinawalag siya ng 'rsobispo ng simabhan sa pangyayaring iyon. Dahil ito ay hiniling ni "a re Damaso kay Kapitan Tyago na ipakasal si Maria Clara sa isang kastilang nagngangalang )inares sa halip na kay Ibarra. Ikinasama ito ng kalusugan ni Maria Clara. Ilang araw in siyang naratay sa karam aman. !ilaka ni Ibarra ang pagkawalang bisa ng pageskomulga o sa kanya at sa tulong ng Kapitan *eneral ay binawi ng 'rsobispo ito at muli siyang tinanggap sa simabahan. *in i pa ganap ang kasiyahan ni Ibarra ay na awit na naman siya sa isang kaguluhang ibinintang s akanya matapos looban ang kwartel ng sibil, walang katibayang siya ang namuno rito kung kayat binalewala ang bintang na ito sa kanya. Kinausap siya ni Elias upang pamunuan ang pag-aalsa sa mga kastila ng taong bayan subalit tumanggi siya at nagsabing hin i siya naniniwala sa gayong paraan. #ayunman, muli siyang nasangkot ng gamitin ang sulat niya kay Maria Clara bago siya tumungo sa Europa kahit wala naman talagang kaugnayan ito sa mga paghihimagsik na nagaganap sa bayan. !akatakas si Ibarra sa kulungan sa tulong ni Elias. !aganap ito habang nangyayari ang hapunan sa bahay ni Kapitan Tyago. 'ng hapunang iyon ay ukol sa pag-iisiang ib ib ni )inares at Maria Clara. Sina ya ng binata si Maria Clara bago ito tuluyang tumakas, sinumbat ng binata kay Maria Clara ang pagkakanulo nito sa kanya sa pag-aabot ng sulat sa hukuman subalit itinanggi ito ni Maria Clara at sinabing siya ay tinakot lamang. 't ang mga sulat ay naging kapalit ng + sulat na ginawa ng kanyang ina bao pa siya pinanganak. 'ng mga sulat na iyon ay natagpuan ni "a re Sal$i, sulat na nagpapatotoo na si Maria Clara ay anak ng kanyang ina kay "a re Damaso. Inihayag in niya ang kanyang labis na pagmamahal sa binata kahit siya ay papakasal kay )inares. Sakanilang pagtakas sa tulong ni Elias, pinahiga niya si Ibarra sa bangka at tinabunan ng amo, binagtas nila Ilog "asig hanggang sa marating ang lawa ng )aguna. !aabutan sila roon ng mga sibil, upang iligtas ang binata ay lumukso si Elias sa tubig at oon siya napaulanan ng bala. !angmamula ang lawa ay iniwan sila ng sibil sa pag-aakalang ang kanilang napatay ay ang binatang si Ibarra. !ang mabasa ni Maria Clara sa pahayagan ang i umano(y sinait ng kanyang kasintahan ay hiniling nitos a kanyang ama na si "a re Damaso na payagan siyang magmongha kung hin i ay magpapakamatay siya. Matapos ay ikalawang araw ay sinapit ni Elias ang maalamat na bun ok ng mga Ibarra,

no,hebuena noon, sugatan at naghihingalo, humarap siya sa silangan at waring nag a asal na binigkas -Mamamatay akong hin i nasisilayan ang pagbubukang-liwayway sa aking bayan, Kayong makakakita, batiin ninyo siya at huwag kalimutan ang mga taong nabuli sa ilim ng gabi..