1

DFZYON KAYNAI
Furkan BOSTANCI
501310007
Makine Mh.Yk.Lisans
2
DFZYON KAYNAI NEDR?
Difzyon kayna; Uluslar aras Kaynak Enstits tarafndan kabul
edilmi tanma gre, birletirilecek paralarn ara yzey
tabakalarnda difzyonu salayacak kadar yksek scaklklarda,
aradaki boluklarn plastik deformasyonla kapanmasyla atomik
seviyede balarn olutuu bir kat hal srecidir.
Malzemelerin ara yzeylerinde uygulanan scaklkla ergiyen bir ara
tabaka kullanld taktirde, buna Sv Faz Difzyon Kayna denir.
Difzyon kayna yerine kullanlan e anlaml ifadeler, difzyon
balants, kat-hal balants, basnl balant, izostatik balant ve
scak pres balantsdr
3
Difzyon kayna son yllarda gelien, ok fazla kaynak ekipman
gereksinimi olmayan ve yksek kalitede birleme salayan bir
kaynaktr.
Bununla birlikte, bakr, titantum ve deiik eliklerin difzyon
kayna kolaydr. Alminyum alamlarnn difzyon kayna
alminyumun stabilizesi ve difzyon i yzeyinde ve metal metale
birleme yapsnda oluan direngen oksit filminden dolay zordur.
Difzyon kontroll birleme ilemini balatabilmek iin,
iki yzey artklarndan ve makro przllklerden arndrlm bir
ekilde temas haline getirilmelidir. Bu temas, atomlar arasnda
ba oluumuna imkan verecek bir yaknlkta olmaldr. lk ba
olutuktan sonra, scaklk yardmyla difzyon balar ve yzeylerin
ara kesitindeki boluklar doldurulur.
4
Bir difzyon kayna mekanizmas u ekilde
genelletirilebilir;

1-Yk altnda plastik deformasyon,
2-Srnme deformasyonu,
3-Difzyon,
4-Yeniden kristalleme ve tane snr g.

Difzyon Mekanizmalar;

(a)
(c)
(b)
(e)
(d)
5
a-) lk nokta temas ve oksit tabakas;
b-) Plastik deformasyon ve srnme sonras, daha ince bir
oksit tabakas ve geni boluklar;
c-) Nihai srnme ve akma sonras;
d-) Yzey ve hacim difzyonu ile boluklarn doldurulmas;
e-) Tamamlanm kaynak
Difzyon Kayna Balant eitleri
6
Birok benzer ya da farkl malzeme kombinasyonlar difzyon kayna
ile balanabilir. Ergime noktas, younluk, lineer genleme katsays,
kafes ekli ve kafes katsaylar farkl olduu iin farkl metal ve
alamlarn birletirilmesi zordur. Bu etkileri azaltabilmek iin
gelitirilen difzyon kayna eitleri aadaki gibi
Snflandrlabilir;

1. Benzer metaller kat hal kayna eklinde direkt balanabilirler. Bu
durumda kaynaklanma parametrelerini malzemenin metalrjik ve
mekanik zellikleri, geometrik
veriler ve malzemenin kullanm yeri belirler.
7
2. Benzer metaller aralarna farkl bir metalden ince bir tabaka
konularak balanabilir.
Kaynaklanma parametrelerini ara tabaka malzemesinin zellikleri
belirler. Bu durumda ara tabaka daha hzl bir difzyon salar
veya yzeyler arasndaki tam temas salamak iin balantda
artan mikro deformasyona izin verir.

3. ki farkl metal kontroll difzyon olay ile bir ba oluturarak
direk balanabilir.
Mekanizma, farkl metallerin meydana getirdii etkilerin ilavesi ile
1. gruba benzerdir.Kaynaklanma parametrelerini birletirilecek
iftlerin zellikleri belirler.
8
4. Farkl metaller, ilk tam temas salamak, difzyonu hzlandrmak
iin temas
yzeyleri arasna her iki ksm ile balant oluturabilen nc bir
metal ile balanabilir. G eriyenmetallerdeki ilem genellikle, esas
malzemenin yeniden kristalleme scaklnn altnda, kaynak
scaklndan daha dk bir ara tabaka malzemesinin kullanm ile
ilgilidir.

5. Farkl kimyasal ve fiziksel zelliklere sahip metal ve ametallerin
ara tabakal veya ara tabakasz birletirilmesinde elverili
kaynaklanma parametrelerinin az olmasna ramen difzyon
kayna ile rnein, metal-seramik balantlar gerekletirilebilir.
Birlemenin gerekletirilebilmesi iin farkl sl genlemelerin
dengelenmesi gerekir.
9
Difzyon Kaynanda Ba Oluturan
Sre ve Faktrler
10
Difzyon kaynanda birka fiziko mekanik sre ayn anda etkili
olmaktadr. Bu sreler, difzyon, rekristalizasyon, srnme,
dislokasyonlarn
oluumu ve hareketi, boluklarn ve arayerlerin oluumu ve hareketi
gibi srelerdir.
Bu srelerden her biri deien doruluk dereceleriyle aadaki
bilinen eitliklerle elde edilebilir
Bu ifadelerde Qi , ilgili srecin aktivasyon enerjisi; E0 , verilen sl
enerjidir.
Q / E oran boyutsuzdur ve ait olduklar srelerde bir benzerlik lt
olarak rol oynarlar.
Difzyon kayna ilemlerini analiz kolayl bakmndan iki ksma
ayrmak mmkndr:
1- Yzey atomlarnn enerji bakmndan duraan hal gsterdikleri
durum,
2- Birleim blgesindeki btn fiziksel proseslerin tamamland
durum.
11
ekil1.1:Metal kristalleri arasndaki karlkl etkileim halinde potansiyel enerjideki deiimler
ekil 1.1e gre kristaller bir araya getirildiinde metaller arasndaki
yaknlk kafes sabiti ile kyaslanabilecek gibi olmaldr. Bu takdirde ba
oluumu enerji bakmndan kolaylar ( 1 nolu eri ). Bununla beraber,
adsorbe tabakalarn varlk nedeniyle, polikristallerin gerek yzeylerindeki
atomlarn potansiyel enerjisi metalik ba oluturmada yetersizlik
gsterebilirler. Bu nedenle balangtaki temas etkileimi metal
numunelerinin ve yzeylerindeki adsorbe tabakalarnn
elektromanyetik alanlaryla ilikilidir. ( 2 nolu eri )
12
Ee : Elektrostatik etkileimin enerjisi ( Van der Waals )
Em : Metalik ban ayrma enerjisi
37
Ea : Metalik ban oluum enerjisi
Ed : Difzyon iin aktivasyon enerjisi
a: Metalsel kafes sabiti
r : Yaklam mesafesi olarak verilmitir.

Is ve deformasyon, yzeylerdeki potansiyel enerjiyi Ea kadar arttrr.
yle ki, arada metalsel bir ba oluur. Gerekte difzyon kaynanda
ilk temas nce izole alanlar arasnda kurulur ve giderek temas alan
btn yzeye yaylr. Difzyon kaynann safhalar izelge 1.1 ile
incelenebilir. Bu tabloda, her iki safhada da eitli difzyon tiplerinin
hkimiyetinin n planda olduu grlmektedir.
13
izelge1.1:Difzyon kayna safhalar
Kaynak esnasnda uygulanacak olan scaklk, zaman, basn, yzey
przll, kaynak atmosferi gibi faktrler birbirleriyle ilikili olup,
kaynak yaplacak malzeme ve iftinin zelliklerine baldr. Dier
yandan malzemelerin tane boyutu, kristal yaps, atom yarap,
yeniden kristalleme scaklklar, yzey enerjileri gibi her iki
malzemenin fiziksel ve kimyasal farkl ya da ayn olmas gibi metalrjik
faktrlerde etki eder.
Kaynak Scakl
14
Difzyon kaynanda scaklk, deformasyona, oksit znrlne,
allotropik dnmlere, yeniden kristallemeye, ilemin ksa srede
yaplmasna etkidiinden,srnme ve difzyon mekanizmalar
scakla bal olduklarndan; scaklk, difzyon kaynann en
nemli parametresidir.
Scaklk arttka ana malzemelerin akma gerilmeleri azalr. Bylece
hem ilk deformasyon hem de yzey przlerinin srnmesi kolaylar.
Dolaysyla kaynak iin gerekli temas alann elde etme sresi azalr.
Pratikte, difzyon kaynanda kullanlan scakln deeri T>0,5.Tedir
(T: Kaynak Scakl, Te: Kaynak yaplanmalzemenin ergime scakl).
15
Scaklk ve uygulanan basncn srnme erisine tesiri ekil
1.2deki grafikte grlmektedir.
ekil 1.2: Scaklk ve uygulanan basncn srnme etkisi
Dier yandan D = Do . exp . (-Q/RT) denkleminden (D:T scaklnda
difzyon katsays, Do: Atomik titreim frekans faktr, Q:Aktivasyon
enerjisi ( Jmol-1 ), R: Gaz sabiti ( 8,314 Jmol-1K-1 )). Difze
olabilirliin, scaklkla eksponsiyel olarak deitii grlmektedir.
16
Burada difzyon kontroll ilemlerde scaklktaki kk
deiiklikler, ilemin kinetiinde nemli deimeye neden olur
Yksek scaklklarda difzyon kayna yapmann iki nemli etkisi
vardr. Bunlar, birleme ara yzeyinde atomlarn hareketini
hzlandrmak ve yzey deformasyonu iin metalin yumuamasn
salamaktadr. Bu sayede yzeyler, birleme ara yzeyinde daha
iyi temas salayarak, daha iyi atom tanmn salar.
Pratikte difzyon kaynanda kullanlan scakln deeri malzemenin
mutlak ergime scaklndan daha kk olan scaklk deerleridir.
Bu scakln, mmkn olduu kadar yksek, sabit ve niform olarak
uygulanmas gerekir. Scakln birleen alan zerindeki etkisi ekil
1.3de grlmektedir.
17
ekil 1.3: Scakln birleme alan zerindeki etkisi
Kaynak Sresi
18
Kontroll difzyon reaksiyonlarnda zamann byk nemi vardr.
Difzyon kaynanda zaman, baml bir ilem parametresidir.
Kaynak ilemi iin yeterli zaman, yzeylerde karlkl temas
salanarak atomlarn hareketine yetecek ve bu aamada tutularak
birlemenin salanabildii sre kadardr. Dzgn bir balant elde
etmek iin gerekli sre, scaklk ve basnca baldr. Kaynak sresi,
scaklk ve basn artrlarak ksaltlabilir. Dk scaklkta allmas
durumunda sre uzamaktadr. rnein; elik ve alminyum
birletirilmesi iin scakln 50C artmasyla balama sresinin 30
dakikadan 10 dakikaya ksald gsterilmitir.
19
Balant mukavemeti ile kaynak sresi arasndaki iliki, aslnda
bu kadar basit deildir. Metaller aras bileiklerin meydana
gelmesi, tane bymesi, zelliklesper plastik ekillenme
performans, boluklarn oluumu ve balant mukavemeti
sre uzadka olumsuz bir ekilde gelimektedir.
Difzyon zaman scaklkla yakndan ilikili olup, difzyon kontroll
birok reaksiyon, zamanla deimektedir. Difzyon mesafesi X,
difzyon ilemi srasnda ortalama nfuz eden atom mesafesidir. B
aadaki ekilde ifade edilir.
X = C.(D.t)1/2 Burada; X: Difzyon mesafesi, D: Difzyon
katsays, t: zaman (sn), C: Bir sabit . Bu ifadeden, difzyon
reaksiyonlar zamann karekk ile ilerler. Bu da zamann
difzyondaki etkisini gstermektedir
20
Difzyon kaynanda geen sre iki evre olarak
tanmlanmaktadr. Birinci evre bir olgunlama (kuluka)
srecidir. Burada yzeyler arasnda temas alan
artmakta ve ar difzyon burada yzeyler arasnda temas
alan artmakta ve ar deformasyon blgeleri olumaktadr.
kinci evre de ise kayma ve tane snr gnn grld
youn srnme ile birlikte yeniden kristalleme olaylar
hakimdir.
ekil 1.4: Balantnn Kayma Mukavemeti ile Kaynak
sresi arasndaki iliki
Kaynak Basnc
21
Difzyon kaynak ileminde basn uygulanmasnn ana sebebi, yeterli
birleme olmas iin iki yzeyin tam temasn salamaktr. Yeterli
basn, normal boluk alanlarn doldurmak iin plastik akn,
deformasyonun olumasn engelleyecek miktarda olmas gerekir.
Basn ok dk olursa, kk boluklar ara yzeyde kalr ve
kaynakl birletirmenin mekanik ve mikro yap zelliklerini
olumsuz ynde etkiler. Basn uygulanmasnn ikinci bir fonksiyonu
da, birleme ara yzeyinde temiz bir ara yzey elde etmek iin yzey
oksitlerinin krlmasn salamaktr .
22
Uygulanacak olan basncn deeri, paralarda makro
deformasyon oluturmayacak bir deerde seilir.Birletirilecek
yzeyler arasnda ilk temasn salanmas ve atomik difzyon
iin kimyasal potansiyel fark oluturmada basn gereklidir.
Uygulanan basn ile yzey przlerinin plastik ak
kolaylarken,yzeyde znmeyen oksit filmleri krlarak iki
yzey arasnda atom ak salanr.
yi bir birleme salanabilmesinde basncn izostatik
uygulanmas byk fayda salar.
Kaynak esnasnda uygulanmas gereken basncn difzyon
kaynana etkisini
maddelersek;
1- Yzey przlerinin plastik akmasna yardm eder.

23
2- zlmesi mmkn olmayan yzey oksitlerini metalin metalle
temasn salamak iin krar ve temas alann artrr.
3- Birleecek yzeyleri birbirlerine atomlar aras mesafede
yaklatrarak, atomlar aras ekim kuvvetlerinin faaliyete gemesini
temin eder.
4- Difzyon iin kimyasal potansiyel fark meydana getirir.
Uygulanacak basncn olumsuz tesirlere sebep olmamas iin aadaki
hususlara da dikkat edilmelidir;
1- Uygulanacak basn, yzey przlerinin srnme hz ve plastik
deformasyonunu arttracak kadar byk, kaynak edilecek paralarn
makroskobik deformasyonuna yol amayacak kadar kk seilir.
2- Kaynak basnc, birletirilecek paralarn plastik hacim
deformasyonunu en aza indirmek iin, akma gerilmesinin belirgin
ekilde altnda tutulur.
Yzey artlar
24
Difzyon kaynann kalitesine tesir eden yzey artlar unlardr.
1- Yzey przll,
2- Yzey filmleri,
3- Yzey artklar.
Difzyon kayna yaplacak ksmlarn yzeyleri balant yaplmadan
nce dikkatle hazrlanmaldr. Yzey hazrlama, temizlemeden daha
fazla eyleri iine alr. Buna son durumun kabul edilebilir dzgnl,
kimyasal yolla olumu filmlerin (oksitlerin) yerini deitirmesi ve
gazl, sulu veya organik yzey filmlerini temizleme de dhildir. Asl
yzey hazrlama genellikle ileme, andrma, talama veya parlatma
ile oluturulur. Tam olarak hazrlanm bir yzeyin nemli bir zellii
dz ve przsz olmasdr.
25
Dzln ve przszln minimum derecesi,
difzyon kaynanda niform bir temas temin edilmesi iin
gerek duyulur
Dzgnlk (dalgallk) makro geometri, przllk ise
mikro geometri olarak snflandrlabilir. Temiz, ideal bir
durumda, dalgalanma erisi ve przllk frekans erisinin
her biri izilerek profilin mikro profil veya makro profil
olduuna karar verilebilir.
ekil 1.5:Yzey Kusurlar
26
Yzey artklar deneysel deikenler olmakla beraber, hemen
hemen btn yzeylerde, baz ekillerde mevcutturlar. Bunlar iki
gruba ayrlrlar.
1- Normalde ok krlgan olan oksit filmleri.
2- Ya, gres, toz gibi organik ya da inorganik tabakalar.
Oksit filmleri; yaklak olarak 10-20 atom mertebesinde bir
derinlie nfuz eden tabakalardr. Btn scaklk deerlerinde
H2O, CO2 ve SO2 gibi gazlar, oksit film kalnln arttrmaktadr.
Oksit tabakalar birleecek yzeylerin temasn nleyip, birleme
esnasnda difzyon yoluyla sinterlemeye yol aarak, ba
teekkln geciktirir ve ara kesitte tane snr difzyonunu
engelleyerek, boluk kalmasna sebep olur.Olumas muhtemel
makro, mikro ve balang temasboluklardan sonuncusunun
sebebi oksit filmleridir .
Kaynak Ortam ( Atmosferi )
27
Difzyon kaynanda para yzeylerinde ve ara kesitte oluacak
oksidasyonu nlemek iin koruyucu bir atmosfer altnda kaynak
ilemini gerekletirmek gerekir.
Bu amala ya vakum altnda ya da bir soygaz atmosferinde
kaynak ilemi gerekletirilir. Temiz yzeyin korunmas genellikle
yzey hazrlamay takip eder. Vakumlu bir ortam kirlilikten
korumann devamn salar. Saf hidrojen atmosferi,
oksit miktarn minimuma indirir ve yksek scaklkta bir ok
metalin mevcut yzey oksitlerini azaltr. Oksijen miktarn en aza
indirgemeye yardm eden hidrojenin redkleyici bir atmosfer
ortam olduu dnlebilir.
28
Ancak hidrojen, titanyum, zirkonyum, hafniyum, kolombiyum
ve tantal alamlarnda hidrat oluturduundan bu
malzemelerin kaynanda tercih ve tavsiye edilmemektedir.
Argon, azot, helyum ve bazen nitrojen yksek scaklklarda
temiz yzeyleri korumak iin ok uygundur. Bu gazlar
kullanldnda yeniden kirlenmeden kanmak iin gazlarn
safl ok yksek olmaldr.
Soygazlar ise, atmosferik oksijenin tesirini ancak belli bir
dereceye kadar azalttndan, kararl oksitlere sahip metallerde
vakum kullanlmaktadr.
Difzyon Kayna Yaplabilen
Malzemeler
29
Gnmzde difzyon kayna ok sayda ve deiik malzemeye farkl
alanlarda ve amalarla geni bir ekilde uygulanmaktadr. Birbirinin
ayn ya da farkl bir ok malzeme bu kaynak yntemiyle
birletirilmektedir. En baarl ve yaygn uygulama titanyum
alamlarndan uak paralar yapmnda grlmektedir. Son
zamanlarda Ti-alminidleri, yksek mukavemetli Al-alamlar, Ni-
esasl alamlar, Metal-matrisli kompozitler difzyon kaynayla
birletirilmitir. Benzer olmayan metal ve alamlarda, kaynak sonras
birleme blgesinde krlgan intermetalik faz oluuyor ya da yeniden
ergime ile malzeme gevrekleiyorsa, ya da dayanm azalyorsa
difzyon kaynak yntemi tercih edilmektedir.
30
izelge1.2:Metal ve alamlarnn difzyon kaynak yntemi ile ara yzey levhasz
ve ara yzey levha kullanlarak kaynak edilebilirlii
31
Dier malzemelere de uygulanmakla beraber, difzyon
kaynann en ok uyguland metal, titanyumdur. Titanyum
alamlar ara tabakaya ihtiya gstermeden kolayca
kaynatlabilmektedir. Titanyumun bu tr kaynakta en elverili
yn, kendi oksiti de dahil olmak zere, yzey atklarn,
yksek scaklklarda basn uyguland zaman, zme
kabiliyetidir. Titanyumda, kat zelti iindeki oksijen, sertlii
arttrp, kararl faz oluturarak, kayna gletirmekte ve
yzeyde atlaa yol amaktadr. Bu sebeple, titanyumun
difzyon kaynanda koruyucu atmosfere ya da vakuma gerek
duyulmaktadr.
Avantaj ve Dezavantajlar
32
Difzyon kaynann uygulanmasnda dezavantajlar olduu gibi
bilinen dier kaynak ilemlerine gre daha fazla sayda avantajlara
sahiptir. Difzyon kaynann avantajlar aada belirtildii gibidir.
1- ok farkl malzemelerde, homojen ve gerilmesiz balantlar
hazrlanmasn mmkn klar.
2- Birletirilen paralar, minimum distorsiyon ve sonradan ileme
ve dzeltme gerektirmeksizin birletirilebilirler.
3- Ergitme kayna ile birletirilemeyen malzemelerin
birletirilmesine imkan verir.
4- Herhangi bir zel ihtiyaca cevap vermeyen farkl yzey
geometrilerine sahip paralarn birletirilmesini mmkn klar.
Bununla beraber basn uygulanmas snrlayc bir faktr olabilir.
33
5- Malzemeler kat halde birletirilirler.
6- Snrl kenarl paralar birletirilebilirler.
7- Difzyon kayna malzemelerde yksek balant kalitesi
salamaktadr. Birletirme, ana metalin kendisinin mikro yapsna
ve zelliklerine ok benzer gerekleir. Bu zellikle hafif sanayide
ok nemlidir. Ek yerinin mukavemeti ana metalin mukavemetine
yaklamaktadr.
8- Ergitme kayna iin yaygn bir ekilde n stmaya gerek duyan
metallerin byk bir blm difzyon kayna ile birletirilebilir.
rnein, bakrn kaln ksmlar. Ayrca uygulanan kaynak
scaklnn dk olmas bu snn ayn zamanda bir sl ilem
olarak ta kullanlabilmesini salar.
9- Ergitme kayna ile yaplan birletirmelerde grlen kusurlarla
karlalmaz. Scak plastik deitirmeyle kazanlm anizotropik
zellikler (lifli yap, uzam kalntlar gibi ) kaynak ile bozulmaz.
34
10- Birletirilen paralar arlk kazanmaz. zellikle hafif olmas
gereken bal petei ve sandvi panellerde nemlidir.
Difzyon kayna uygulamalarnda grlen baz snrlamalarda
aadaki gibidir.
1- Kaynak ekipmanlarnn maliyeti genelde fazladr. Bu ekonomik
olarak retilen maksimum para boyutunu snrlandrr. Para
boyutlar bydke maliyet artar.
2- Isl evrim geleneksel kaynak ilemlerinkinden daha uzundur.
3- lem byk retim miktarlarna uygulanamaz. Buna ramen,
belirli saydaki bir grup ayn anda birletirilebilirler.
4- Vakum ve koruyucu atmosferin snrlayc ortamnda, s ve
yksek sktrma kuvvetinin ayn anda uygulanmasnn gereklilii
difzyon kaynanda en temel ekipman problemidir.
5- Kalite kontrol iin, tahribatsz muayene yntemleri kullanl
deildir. Fakat kaynak kalitesinin ykseklii nedeniyle gvenirlilik
gerektiren birok yerde kullanlmaktadr.
35
Difzyon Kayna Teknikleri
Difzyon kayna gnmzde u maksatlarla yaplmaktadr.
a- Bilimsel almalar iin ( aratrma amacyla ),
b- Mevcut bir teknii kullanarak bir paray retmek iindir,
c- leri teknoloji kullanlan sistemlerde ( genel mhendislik,
havaclk ve uzay sanayi, savunma sanayi, nkleer sanayi,
elektronik sanayi ). Bunlarn birincisi ile teste tabi tutulabilecek
difzyon kayna tipleri gelitirilirken, ikincisi ile istenen eleman
elde etmek mmkndr. Birletirilen malzemeler arasnda ilave bir
malzeme kullanlp kullanlmamasna gre difzyon kayna;
36
1- Difzyon lehimleme ( Folyo kullanlan ),
a- Tek ara tabaka kullanlan difzyonla lehimleme,
b- Birden ok ara tabaka kullanlan difzyonla
lehimleme.
2- Ani sv faz kayna,
3- Direkt difzyon kaynadr.
ok katl ara tabakalar, hem termal gerilmeyi, hem de dier
gerilmeleri giderici ek bir etkiye de sahiptirler. Ani sv faz kayna, ilk
safhasnda hzl stmayla yzeylerden biri ya da her ikisinin basn
altnda ok ksa bir sre iin ergitilip hzl soutulduu
bir difzyon kayna olarak tanmlanmaktadr. Hem difzyon
lehimleme, hem de difzyon kaynanda yzeylerin ok hassas bir
ekilde ilenmi olmalar gerekirken ani sv faz kaynanda 80
numara zmpara ile ya da ya da hassas tornalama ile ilenmesinin
yeterli olduu bilinmektedir.
37
Difzyon kayna, uygulama ortamna gre iki grupta incelenir;
1- Koruyucu gaz atmosferinde difzyon kayna,
2- Vakum altnda difzyon kayna olmak zere ikiye ayrlr.
Endstriyel maksatlarla uygulanan difzyon kayna, byk ktleli
paralara uygulanan difzyon kayna ve ince paralara uygulanan
difzyon kayna olarak ikiye ayrlr. Byk ktleli difzyon kayna,
kaln kesitli ilenmi paralarn, mekanik olarak uygulanan nispeten
byk (14 Mpa) basn altnda birletirilmesini ihtiva etmektedir.
Japon aratrmaclar, Ti-6Al-4V alamndan birok uak parasn 10-
3 Pa vakum altnda, 900C scaklkta, 2,94 Mpa bir basn
uygulayarak 2 saatte kaynak etmilerdir. Difzyon kayna ile
retilen ar paralar malzeme kullanm ve masrafn azaltmak zere,
karmak ekilli, ilenmi ya da dvlm paralarn yerini
almaktadrlar
Difzyon Kayna Uygulama Alanlar
38
Daha nce ifade edildii gibi, difzyon kayna birok avantajlara
sahip bir imal usldr. Yksek dayanml kaynaklara ihtiya
duyulan karmak ve pahal malzemelerin kullanld uygulama
alanlar;
- Genel mhendislik,
- Havaclk ve uzay sanayi,
- Savunma sanayi,
- Nkleer sanayi,
- Elektronik sanayi eklinde ana gruplara ayrlabilir
39
Genel mhendislik alannda difzyon kayna, kaynak atlamas,
gevrek metaller aras yaplarn olumas tehlikesinin bulunduu
durumlarda kullanlmaktadr. Difzyon kaynann zel avantajlar
sunduu balant trleri unlardr.
- Yzey kaplama.
- Difzyon kaynayla bir defada birletirilmesi mmkn karmak
ekilli ve ii bo yap ve elemanlar.
- Dkm ve dvme paralarda difzyon kayna. Dkmde karmak
maalardan, dvmede girinti alardan doan problemlerin
stesinden gelmede kullanlabilir. Difzyon kayna ile piston, silindir
bloklar gibi hidrolik elemanlar da retilmitir. Burada esas gaye
eliklerin yzeyinin bronz (%80 Cu - %10 Sn - %10 Pb) ile
kaplanarak, arlktan tasarruf salamaktadr.
40
41




TEEKKRLER