Gadishulli i Krimes ka nj popullsi multinacionale dhe histori t gjat pushtimi.

Ka qen gjithnj nj
udhkryq kulturor dhe vatr konfliktesh. Perandoria Ruse e aneksoi territorin e Krimes n
treerekun e fundit t shekullit t 18-t, pas disa luftrash t prgjakshme me Perandorin Osmane.
N vitin 1954, nj vendim i diskutueshm i liderit sovjetik, Nikita Hrushov (ukrainas etnik) e transferoi
gadishullin e Krimes si pjes t Republiks Sovjetike Socialiste t Ukrains duke e hequr nga
territori i Rusis.

Krimea sot ka statusin e nj republike autonome brenda Ukrains , dhe kryeqyteti i saj sht
Simferopol . sht e famshme pr vreshta , pemishte , zonat arkeologjike dhe turistike , t tilla si
vendpushimin bregdetar i Jalts, ku u nnshkruan n vitin 1945 marrveshjeve historike midis
Stalinit , Roosevelt dhe Churchill.
Qyteti tjetr i Krimes sht Sevastopoli, port i madh detar n Detin e Zi , n jugperndim t
gadishullit, nuk varet nga "Republika Autonome e Krimes". Sektori i tij administrativ ka nj status t
veant brenda Ukrains.
N qytetin Gurzuf, nj nga qendrat dhe qytetet m t bukura t Krimes, mbi 90 pr qind e popullsis
ka qen m par shqiptare, e pranishme nga shekujt 16 deri 18, por q m pas gradualisht sht
zhdukur, por ka raste t rralla ku sht kultivuar dhe ruajtur gjuha dhe tradita shqiptare.


Kosova dhe Krimeja - nj
krahasim q alon
20.03.2014 - 19:01
Udhheqja ruse, n prpjekjen e saj pr t legjitimuar okupimin ushtarak t
Krimes, sht thirrur n politiken intervencioniste t perndimit n Kosov

Q nga dita kur ka filluar prshkallzimi i konfliktit n mes t Rusis dhe Ukrains n
lidhje me ishullin e Krimes, mediet botrore nuk rreshtin s bri krahasime n mes t
rastit t Kosovs dhe Krimes. Mediet n gjuhn gjermane, si ato n Gjermani, ashtu
dhe n Zvicr e n Austri, vlojn do dit nga shkrimet me kt tem.
Sipas shumics s tyre, krahasimi q bhet nuk qndron, n radh t par pr shkakun
se shqiptart e Kosovs i ishin nnshtruar pr nj koh t gjat shtypjes nga Serbia, gj
q nuk ka ndodhur n asnj ast me rust e Krimes nga pushteti ukrainas.
Megjithat, nj numr i konsiderueshm mediesh gjermane, kryesisht t ekstremit t
majt, vendosin paralele n mes t dy rasteve, duke shfrytzar rastin pr t sulmuar
politikn "imperialiste" t perndimit.
Nj shkrim i cili u kundrvihet opinioneve negative n fjal sht publikuar kto
dit nga gazeta m prestigjioze zvicerane dhe ndr m t rndsishmet n botn
gjermane, Neue Zrcher Zeitung (NZZ). Krahasimi me Kosovn alon mban titullin
artikulli i ekspertit pr Ballkanin, Cyril Stieger.
Udhheqja ruse, n prpjekjen e saj pr t legjitimuar okupimin ushtarak t Krimes,
sht thirrur n politiken intervencioniste t perndimit n Kosov. sht e vrtet se
me njohjen e pavarsis s Kosovs n vitin 2008 nga SHBA dhe nga shumica e
vendeve t BE-s, mbrojtjes s popullsis civile shqiptare t Kosovs nga shkeljet me
vite t tra t t drejtave t tyre njerzore nga udhheqja e Beogradit i sht dhn
rndsi m e madhe se sa integritetit territorial t Serbis. Por, krejtsisht ndryshe nga
rasti i kosovarve n gjysmn e dyt t viteve 90, popullata ruse n Krime pas
shprbrjes s ish Bashkimit Sovjetik kurr nuk ka qen e krcnuar. Pas ndryshimeve
n pushtetin e Kievit n shkurt, askund nuk jan par fashist q do t bnin gjah mbi
rust.
E vrtet q NATO n rastin e Kosovs ka ndrhyr ushtarakisht pa mandatin e OKB-
s dhe me kt, ndrhyrja nuk ka pasur mbshtetje n t drejtn ndrkombtare. Por,
kjo kishte parahistorin e saj. Ndrhyrja ishte rezultat i nj procesi t gjat, ndrkoh
q Moska e ka pushtuar ushtarakisht Krimen n nj tempo t shpejt.
N Kosov bhej fjal pr t`u dhn nj fund prndjekjeve t shqiptarve t Kosovs n
luftn e viteve 1998/1999. Para se t ndodhte intervenimi, OKB-ja n nj rezolut t saj
- t nnshkruar edhe nga Rusia krkonte prfundimin e luftimeve dhe nisjen e
bisedimeve. N konfliktin e Krimes Moska tash e shfrytzon pikrisht shpalljen e
pavarsis s Kosovs si legjitimim pr politikn e saj t forcs. T drejtn pr
vetvendosje, t ciln Kremlini ua mohonte me forc shqiptarve kosovar, e
shfrytzon edhe vet tash kur sht fjala pr rust n Krime.
Rusia e pati dnuar vendimin e Gjykats s Lart Ndrkombtar q e legjitimonte
shpalljen e pavarsis s Kosovs. Vendimi n fjal atbot shkonte kundr interesave
t saj. Por sot sht krejtsisht ndryshe. Vendimi n fjal tash shrben pr ta
mbshtetur edhe juridikisht ndarjen e Krimes nga Ukraina. Por ktu Rusia
ka anashkaluar nj gj. Gjykata e lart vrtet kishte konstatuar se shpallja e pavarsis
s Kosovs nuk sht shkelje e t drejts ndrkombtare. Por ajo (gjykata) nuk ishte
shprehur- dhe kjo me dshir heshtet - nse ndarja e Kosovs nga Serbia ishte n
prputhje me t drejtn", prfundon shkrimi n gazetn NZZ.









Kosova dhe Krimeja nuk mund t
krahasohen
N vitin 1999 NATO ka ndrhyr ushtarakisht n konfliktin e Kosovs. Pa
mandatin e Kshillit t Sigurimit t OKB-s. Ndrsa tani Rusia po ndrhyn n
Krime, po ashtu pa mandat. Po a mund t krahasohen kto dy raste?

Ajo q po ndodh aktualisht n Krime dhe mnyra se si Perndimi po i vlerson ngjarjet n
aspektin e s drejts ndrkombtare n unison si shkelje e s drejts ndrkombtare po
ndiqet me vmendje t veant prej serbve dhe shqiptarve. Kryesisht kjo qkurse ish-
kancelari Gerhard Schrder konstatoi, se vrtet veprimet e Mosks prbjn shkelje t
qart t s drejts ndrkombtare, por edhe Perndimi para 15 vjetsh nuk e respektoi t
drejtn ndrkombtare, kur NATO ndrhyri n Kosov pa mandat t Kshillit t Sigurimit t
OKB-s.
Kosova si rast precedent?
Ky nuk sht qndrim i izoluar vetm i Schrderit. Sepse diskutimi i vazhdueshm pr
konfliktin e Kosovs, srish sht n vmendjen e opinionit. Edhe sot e ksaj dite pavarsia
e Kosovs sht kontroverse midis vendeve t BE-s. Greqia, Rumania, Sllovakia, Qiproja
dhe Spanja e refuzojn pavarsin e ktij vendi. N radh t par ato u referohen pakicave t
veta, prej tendecave separatiste t t cilave druhen kto vende. N kt drejtim nuk
ndryshon gj as gjykimi i vitit 2010 Gjykats Ndrkombtare n Hag, e cila e njohu si
legjitime pavarsin e vendit ballkanik. Referimi se Perndimi n Kosov ka vepruar jo
konfrom s drejts ndrkombtare si argument n favor t atyre q akuzojn Perndimin
pr moral t dyfisht. A sht kjo e drejt?
E vrtet sht q ndrhyrja ushtarake e NATO-s n Kosov nuk ishte siguruar n aspektin e
s drejts ndrkombtare, e kjo sht dhe mbetet nj pik e dobt n vargun e
argumentimeve pr aksionin e NATO-s. Por duhet t kujtojm, se prse nuk u arrit t merrej
nj vendim i till: Rusia e kundrshtoi at duke iu referuar parimit pr ndalimin e
ndrhyrjes t ankoruar n t drejtn ndrkombtare. Por pikrisht kjo nuk e pengon aspak
Moskn, q ndrhyrjen e vet n Krime ta paraqessi detyrim pr ndrhyrje me preteksin se
po mbron shtetasit e saj n Ukrain.
Ndrhyrja n Kosov si hapi i fundit
E megjithat krahasimi mes Kosovs dhe Krimes sht i al. Ndrhyja ushtarake e
Perndimit n Kosov erdhi si rrjedhoj e dbimeve masive t popullsis shqiptare prej
ushtris jugosllave. N Krime nuk ka nj dbim t till mbi baza etnike. Asokohe shoku prej
vrasjeve masive t myslimanve boshnjak n Srebrenic n vitin 1995 nga serbt e Bosnjs
ishte mjaft i thell. Aleanca perndimore ishte e bindur, se nj genocid i dyt n Ballkan
ksaj here ndaj shqiptarve duhej t ndalohej. Prpara ndrhyrjes ushtarake, Perndimi i
ezauroi t gjitha mjetet diplomatike. Vetm pasi sanskionet e vendosura pr vite me radh
dhe bisedimet nuk solln fryte, u vun n prdorim mjetet ushtarake.
Esht e habitshme se si Moska duke iu referuar referendumit n Krime pr bashkimin me
Rusin argumenton tani me Kosovn: Perndimi e ka nxjerr vet frymn e djallit nga
shishja, kur e njohu pavarsin e Kosovs, ndaj tani pason shembulli i Krimes. Por edhe ky
krahasim alon, sepse Perndimi nuk kishte ndrmend q Kosovn tia aneksonte nj shteti
fqinj. Edhe n Serbi madje habiten me interpretimin q i bn Moska s drejts
ndrkombtare. Sepse deri dje politikant serb ishin t sigurt, q konflikti i Kosovs i
shrbente Mosks si shembulli me efektin friksues prej politiks perndimore t
ndrhyrjes. Ndrsa sot atyre u duhet t konstatojn, q miqt n Mosk pavarsin e
Kosovs e shpallin si precedent t mirseardhur, q duhet t legjitimoj interesat e tyre pr
pushtet. Kto manovrime fjalsh mund t deshifrohen leht. Kosova nuk sht Krime.


Esht interesant fakti se q nga prshkallzimi i konfliktit mes Rusis dhe Ukrains lidhur me ishullin
e Krimes, sht tentuar q t bhet nj krahasim mes ktij rasti dhe rastit t Kosovs, duke tentuar
q t trajtohet edhe si precedent. Rusia mton ta prdor precedentin Kosova pr t justifikuar
ndrhyrjen e saj n ishullin e Krimes.
Le t bjm nj analiz sa i takon ksaj. Si dy procese, a ka dallime themelore ligjore dhe politike n
mes t procesit t sanksionuar ndrkombtarisht q kulmoi me pavarsin e Kosovs nga njra an
dhe nga ana tjetr ndrhyrjes s Rusis n Krime? Nse pavarsia e Kosovs sht e bazuar n t
drejtn ndrkombtare, a vlen kjo edhe pr rastin e dyt?
Njri moment sht ky, shkelja e t drejtave t njeriut pa dashur t rikujtoj momente t vshtira
sht e faktuar se shqiptart e Kosovs i ishin nnshtruar pr nj koh t gjat shtypjes nga ana e
shtetit Serb, nga ky prizm, n prpjekje pr t gjetur paralelen, a ka ndodhur kjo me rust e
Krimes nga ana e pushtetit ukrainas, t paktn n instanc t krahasueshme? Krejtsisht ndryshe
nga rasti i shqiptarve t Kosovs, popullata ruse n Krime pas shprbrjes s ish Bashkimit
Sovjetik asnjher nuk ka qen e krcnuar.
sht e vrtet se me njohjen e pavarsis s Kosovs n vitin 2008 nga SHBA dhe nga shumica e
vendeve t BE-s, i sht dhn rndsi m e madhe mbrojtjes s popullsis civile shqiptare t
Kosovs, mvetsimit t saj dhe ndalimit t shkeljes s t drejtave t tyre njerzore duke ln n
plan t dyt integritetin territorial t Serbis.
N vazhdn e ksaj, kur sht fjala pr dallimet dhe ndrhyrjet ushtarake, sht e vrtet q
aleanca veri atlantike NATO n rastin e Kosovs ka ndrhyr ushtarakisht pa mandatin e OKB-s
dhe me kt, ndrhyrja nuk ka pasur mbshtetje nga e drejta ndrkombtare, por NATO ka reaguar
vetm pas sigurimit t provave se po abuzohej me shqiptart e Kosovs, botrisht t shfaqura edhe
nga mediat ndrkombtare. Por kjo ndoshta ishte nj situat e pashmangshme, ashtu si do t
shprehej edhe Bill Klinton A just and necessary war ndrsa nga ana tjetr a sht evidente se
Rusia ka aneksuar ishullin e Krimes edhe pse nuk ka pasur ndonj tendenc abuzimi ndaj rusve
etnik? (askush nuk dshiron q t kt tendenc t till). T kujtojm nj tjetr moment, Kshilli i
Sigurimit i OKB-s miratoi rezolutn 1244 pr t themeluar nj administrat t prkohshme t OKB-
s n Kosov. Duhet theksuar se ndrmjet momentit t miratimit t Rezoluts 1244 dhe shpalljes s
pavarsis s Kosovs n vitin 2008, Kosova kishte punuar 9 vjet pr t prmbushur kriteret e
caktuara ndrkombtare t nevojshme pr njohjen si shtet i pavarur, proces i cili sht n vazhdim e
sipr. Ishte nj sprov e prcaktuar nga politika e Kombeve t Bashkuara, e quajtur standardet para
statusit- q sipas t gjith treguesve rezultoi e suksesshme.
Pra edhe hapsira kohore e krahasimit t ktyre dy proceseve duket se nuk prputhet dhe nuk e
arsyeton kt tentim pr ta prdorur si precedent kt rast.
Gjithashtu u krkua nj referendum pr t prcaktuar statusin e ardhshm politik t Kosovs n
prputhje me vullnetin e popullit t saj, gj q u promovua edhe n Krime. Ka nj dallim, popullsia e
Krimes sht e ndryshme, e prbr nga rust, ukrainasit dhe tatart e Krimes, ndrsa nga ana
tjetr popullsia e Kosovs n mas prej 95 prqind jan shqiptar etnik.
Nj moment tjetr juridik q shrben si argument dhe q n t njejtn koh sht paradoks, sht se
Rusia asokohe e kishte kritikuar vendimin e Gjykats Ndrkombtare t Drejtsis q e legjitimonte
shpalljen e pavarsis s Kosovs. Vendimi n fjal ather shkonte kundr interesave t Rusis,
dhe sot sht krejtsisht ndryshe. Ai vendim tani tentohet t prdoret pr ta mbshtetur dhe
justifikuar edhe juridikisht ndarjen e Krimes nga Ukraina. Por duket se ktu Rusia ka anashkaluar
nj gj: GJND-ja kishte konstatuar se shpallja e pavarsis s Kosovs nuk paraqet shkelje t s
drejts ndrkombtare.
Pr m tepr q n vitin 2010, Gjykata Ndrkombtare e Drejtsis me krkes t Serbis kishte
rishqyrtuar kt cshtje dhe rivlersoi se vendimi pr shpalljen e pavarsis s Kosovs ka qen n
prputhje me t drejtn ndrkombtare.
N t vrtet, prtej ksaj a sht ky problemi real i Krimes, a kapet dikush n mnyr tendecioze,
dhe aspak t bazuar pr ta prdorur si precedent rastin e Kosovs, ndoshta pr qllime dhe interesa
t tjera, apo q me nj gur t vras dy zogj? Shpresojm q mos t jet kshtu.
Ajo q sht e prekshme sht fakti se Kosova sot sht nj realitet, nj shtet me t gjitha atributet.
Esht nj kapitull i mbyllur, dhe nj kapitull i ri i hapur, dhe do tentativ pr ta vn n dyshim kt,
asgj pozitive nuk i sjell bashkpunimit rajonal dhe integrimit t tij t prbashkt.
Si prfundim, sht e dukshme se tentimi rus pr t trhequr paralele n kt rast, vihet n
pikpyetje sepse rasti i Kosovs sht nj rast sui generis- i llojit t vet, q vshtir se mund t
prbj precedent ndonjher. Si pr ironi, e vetmja ngjajshmri dhe objekt krahasimi mes Kosovs
dhe Krimes sht shkronja e par K, ky sht i vetmi argument, por a sht kjo arsye e
mjaftueshme pr t pasur precedent? Juridikisht jo. - See more at:
http://shqipmedia.com/portal/krimeja-kosova/#sthash.7bBZD06p.dpuf

Popujt e vegjl jan instrument pr brjen e politikave t mdha!. Krimeja dhe Kosova jan situata politike q
reflektojn mbi kt thnie, megjithat t vrteten do t tregoj koha!

Krimeja si mundsi ujdie e politikbrjeve t mdha!...
Nj dit jo shum t largt e zgjuar si nj Rusi pro perndimore nuk duhet nnmuar!..., madje ky edhe sht synimi i
Ameriks. Realisht dhe faktikisht Buxheti i Shteteve t Bashkuara t Ameriks i ndar pr funksionalizimin e
demokracis npr bot m s shumti i ndahet misioneve n Rusi. Si fillim rezultatin e pati n Ukrahin, tashm atje
sht prmbysur regjimi pro monizmit dhe gradualisht do t funksionoj regjimi pro demokracis, ani pse Krimeja e
shpalli Pavarsin dhe shprehu dshirn e bashkngjitjes me Rusin.
Amerika realisht me kt situat politike, pra 'Konfliktin Krime' sht nj hap shtes prpara drejt prmbysjes s
ideologjis moniste!... Situata konfliktuoze Krime pa dyshim se nuk duhet nnmuar, mirpo se do shrbej si nj
mundsi ujdie e politikbrjeve t mdha kjo nuk do t ket mdyshje!...
>>do kush do pyeste: Athua ka bisedoi Obama me Putinin n bised telefonike 90-minutshe?..., Athua a ju dasht
aq shum koh Obams pr ti thn Putinit largohu nga Krimeja?..., apo mos ndoshta iu ka mjaftuar minutazhi
telefonik pr ti koordinuar politikat e prbashkta t funksionimit strategjik?!...<<
Konflikti Kosov nuk ishte i njjt me konfliktin Krime...
N kohn kur bisedat politike mes Kosovs dhe Serbis jan n prfundim e sipr, e mundur, e arsyeshme dhe i
pashmangshm nj Traktat i Paqes mes ktyre dy shteteve, doli n pah edhe kjo agjend e prmasave t mdha
politike, agjend kjo q po reflekton mbi shtetin e Kosovs, madje e paraqitur si mjaft konfliktuoze mes Ameriks
dhe Rusis, konfliktuoze si dikur n rastin e Kosovs tani edhe n rastin e Krimes.
Konflikti Krime realisht ka koherenc politike me konfliktin Kosov n aspektin e deklarimit, por nuk sht situat e
njjt, ngase dallimi qndron n at se n Konfliktin Kosov kishte masakra m njerzore ndaj popullin autokton
shqiptar q njeh historia, kurse n Konfliktin Krime nj situat e till kriminale nuk ka ndodhur, as q duhej t ndodh
dhe as q realisht do t ndodh... Si duket konflikti do t merr konotacion t zgjidhjes diplomatike, me reflektim pozitiv
mbi rahatin politiko-shoqrore edhe n raste tjera, madje edhe n rastin e Ballkanit...
'Konflikti Krime' mundsi pr integrimin e Kosovs...
Shpeshher npr politikat botrore jan krijuar situata problematike pr t zgjidhur nj problematik t caktuar
politike, madje edhe 'Konflikti Krime' mund t paraqes rast t till... Integrimi i Kosovs n struktura euro-atlantike,
sidomos integrimi i Kosovs n OKB do t hasi qdoher n bllokaden e votes-veto Ruse, prandaj n kt situat
politike ('Konfliktin Krime') Kosova ka nj rast politik pr tu njohur nga Rusia, sikurse t njjtn rast politik e ka edhe
krimeja pr t funksionuar shtet i pavarur, apo spaku pr tu respektuar vendimi i saj autonom pr shtetsi, madje nj
mundsi t till pozitive politiko-reflektuese nuk duhet ta humb Amerika!.
N kt situat konfliktuoze politike, edhepse e deklaruar por jo shum e besueshme me mundsi konflikti edhe
ushtarak n prmasa t nj Lufte t Ftoft plus, Kosova mund t gzoj t drejtn pr t qen antare e OKB-s,
madje edhe politika e Paqes Ballkanike do t marri t mbarn


Kosova nuk sht kolonizuar me shqiptar por me serb; Kosova nuk i sht dhuruar askujt por
sht okupuar; Forcat serbe pr 100 vjet kan ushtruar dhun mbi shqiptart; Shpallja e pavarsis
s Kosovs nuk sht br pas invazionit t ushtris shqiptare; dhe sikur Kosova t ishte Krime
NGA AGIM POPOCI
Ndaje me miq



Krimes t drejtat e njjta si Kosovs! Kjo sht formula magjike e Presidentit rus, Vladimir
Putin e cila trazoi gjith dynjan pr t dgjuar shum e shum trillime mbi Krimen, pronsin
e saj, dhe n fund krahasimin edhe me Kosovn. Pse?! Nuk dihet, aq m shum, kur t gjitha
kto i bn njri ndr njerzit m t fuqishm n bot; Kur thjesht mund t thoshte se nga 18
Marsi 2014, Krimeja do t bhet ruse. Sajon kot m t pasajueshmet, krahason kot m t
pakrahasueshmet, dhe e bn Krimen si Kosovn, at q e kundrshtoi deri dje.

Pr pak dit do t kuptohet se cilat jan qllimet e Vladimir Putinit, si do t vazhdoj ideimi i
rendit t ri botror, por para njerzimit sht nj moment ky pr t vendosur nse na duhet n
t ardhmen OKB-ja, nse vijzimet e shteteve duhet ti bjn t fortt edhe n kt mnyr, ai
Putin do t zbythet dhe gjithka do t prfundoj si historit n Gjeorgji. Po cila sht e vrteta e
ktij gadishulli i cili na u b sikur sht shum misterioz?! Pse Krimeja nuk sht si Kosova?
Dhe, q ta kuptoj mir Vladimir Putin, asnj shqiptar nuk do t ishte kundr q Kosova t
gzonte t drejtat si iu dhuruan Krimes, vetm se i diskutueshm mbetet njeriu q e mbshtet
kt lloj metodologjie t bashkimit me shtetin am.



Kush thot se Krimeja sht ruse

Vendimi pr bashkimin e Krimes me Rusin, prve se u shoqrua me nj invazion ushtarak
rus dhe nj referendum prmes t cilit Presidenti i Rusis vendosi q t mbshtetet nga 96.77% e
votuesve, kishte n sfond edhe nj propagand t rnd, q nuk i ngjan asnj historie n bot.

Po kush thot se Krimeja sht ruse?! Prve Vladimir Putinit dhe Dums ruse, asnjri. Asnj
dshmi, vetm nse historia fillon kur lindi Putin dhe BRSS. Nse jo, nse e krkojm t vrtetn
e ktij gadishulli, para se ta krkoj Rusia mund ta krkoj Greqia, duke pretenduar kthimin e
Krimes apo m sakt qyteteve-shtete: Herson, Feodosia dhe Pantikapej. Dhe nj gj sht e
sigurt, ishte shekulli IV-t kur u formua shteti skith, dhe, asokohe nuk kishte rus por vetm
kimer, taurus dhe skith. Kryeqytet i ktij shteti ishte Neapoli, vend n t cilin sot sht qyteti
Simferopol. N vitin 988, princi i Kijevit, Vladimiri i Madh okupon kolonin greke Herson, q
konsiderohet edhe viti i marrjes s pushtetit n territorin e gadishullit t Krimes, i cili u fut n
kuadr t shtetit mesjetar t Rusit t Kievit. Krimeja ishte nn kontrollin e princave kijevas deri
n shekullin e XIII-t, kur u zhvilluan sulme t fuqishme ushtarake t mongolve, t ciln edhe
morn Krimen nn kontroll. Me shprbrjen e Perandoris mongole, aty vazhduan t
qndrojn nj pjes e popullit tatar dhe kasta krimease q sht rrezik i prhershm edhe sot
pr stepat ukrainase dhe ruse.

N fund t shekullit XV-t, kozakt u futn n luft me tatart dhe fuqit osmane, n mnyr q
n shekullin e XVII-t ti bashkohen rust. Popullsia sllave e Krimes, n shekullin e XIX nxiti
rust dhe ukrainasit q me aleat t luftojn pr Krimen dhe srish, n trsi ta marrin kt
gadishull. Sipas dshmive t Evlija elebis, n vitin 1667, n Krime kan jetuar 1.120.000
banor; rreth 180 mij tatar dhe m shum se 920 mij ukrainas dhe bjellorus, t cilt n
mnyr intensive filluan ti popullojn kto troje duke ardhur nga Bjellorusia dhe Ukraina. Gjat
shekullit XVIII dhe XIX, e n veanti shekullit XX, Krimeja filloi t popullohet me rus, q sot
edhe jan popull shumic n kt gadishull. N vitin 1954, Krimeja, n kuadr t BRSS-s dhe
me iniciativ t liderit Nikita Hrushov, pr her t dyt kthehet n kuadr t Ukrains. Tatart e
Krimes, t cilt Stalini i largoi pas Lufts s Dyt Botrore duke i akuzuar si kolaboracionist t
pushtetit nazist, fituan t drejtn pr tu kthyer, pas vitit 1991, kur Ukraina u b e pavarur, dhe
sot n kt gadishull jan rreth 250 mij dhe kryesisht flasin gjuhn ruse. Kaq pr argumentin
idiot t Kremlinit zyrtar.



Sikur Kosova t ishte si Krimeja

Pushteti n Krime iu referua precedentit kosovar t cilin partnert tan perndimor e kan
krijuar me duart e tyre. Situata sht absolutisht analoge me at t Krimes. E pranuan se
shkputja e Kosovs nga Serbia sht legjitime, duk dshmuar se nuk duhet kurrfar leje nga
pushteti qndror pr ndarjen e nj pjese t shtetit. Kshtu shprehet para Dums ruse,
Presidenti i Rusis, Vladimir Putin duke ngatrruar jo vetm historin e Krimes por edhe t
Kosovs.

Precedentin kosovar nuk e krijoi Perndimi por Serbia dhe Sllobodan Milloshevi, duke
intensifikuar dhunn ndaj shqiptarve, pas nj keqtrajtimi t prhershm dhe kolonizimi me
serb, q nga krijimi i shtetit serb, dhe aneksimit t ksaj pjese nga Shqipria. Nga ana tjetr,
Putin thot se situata me Kosovn sht absolutisht analoge me at t Krimes. Bri si bri
Putin kt rrmbim t Krimes, por nse dshiron ti bj analogji me Kosovn, nuk ka shqiptar
q e kundrshton, sepse kufijt e Kosovs do t shtriheshin deri n Toplic t Nishit, dhe vetm
Sanxhakut do ti jipej e drejta t vetvendos, nse dshiron t vazhdoj bashkjetesn me
Kosovn natyrale, apo tashm me Bosnjen, si shtet m i afrt bazuar n prbrjen etnike t
Sanxhakut aktual.

Pr ti knaqur orekset e Putinit, ose pr ta quajtur t vrtet fjalimin q Presidenti i Rusis
mbajti para Dums, Kievi zyrtar duhet t dboj nga Krimeja rreth nj milion rus, t kthehen
ata srish me ndihmn e Putinit pr ta br analogjin kosovare, dhe ta zhvillojn referendumin,
duke lejuar edhe ukrainasit t shprehen sipas vullnetit t tyre. Dhe jo vetm kaq! Referendumi
ka nj kuptim analogjie me Kosovn, nse forcat ruse qndrojn n Rusi, ashtu si qndruan
forcat e shtetit shqiptar, dhe nj forc shumkombshe t jetsoj historin e Kosovs n Krime.

Sikur t dorzohet fati i Krimes n duart e nj njeriu si President Ahtisari, ather t drejtat e
rusve n Krime as q do t diskutohen, sepse ata ishin dhe jan vet shkop dhe vet zot,
pavarsisht akuzave t Vladimir Putinit. Dje rust n Krimen n kuadr t Ukrains ishin
shum m t lir se serbt n Beograd, dhe kur ta kuptojn kt, do t jet shum von, sepse
pr shkputje nga Rusia, duhet nj referendum i Rusis i cili si e do zakoni me Putinin, do t
prfundoj me 97% pro Kremlinit.

Dhe n fund, sikur Kosova t ishte si Krimeja, nuk do t kishte luft n Jugosllavi. Bombardimin
e Serbis, Putin n Dumn ruse tha se e kishte prjetuar keq, por nuk sht e qart se pse e lejoi
kt luft, pr t mos u br keq! Vrtet Sllobodan Milloshevi nuk e kuptoi se far sht
Kosova, por uditrisht nuk e paska kuptuar se far sht Krimeja?! Kt pse nuk e sqaroi
Putini, dhe nuk kishte se pse t shkatrrohej gjith ai vend, t dbohen m shum se nj milion
shqiptar, t prdhunohen mbi 30 mij femra shqiptare, dhe t vriten mbi 12 mij shqiptar t
pafajshm

International Business Times, nj medium online me baz n New York dhe me publikime n
shtat gjuh analizon dallimet mes shpalljes s pavarsis s Kosovs dhe Krimes. Thot
se e para u shkput, ndrsa e dyta u aneksua.
N analizn e publikuar n International Business Times, thuhet se shpallja e pavarsis s
Kosovs nuk mund t krahasohet me aneksimin e Krimes nga ana e Federats Ruse, pr tri arsye.

Arsye e par sht se n Kosov ka pasur shkelje masive t t drejtave t njeriut nga ana e
autoriteteve serbe. Kurse n Krime nuk ka pasur diskriminim dhe shkelje t t drejtave t njeriut nga
ana e autoriteteve t Ukrains.

Arsye e dyt sht se pas ndrhyrjes s UNMIK-ut dhe NATO-s n Kosov, Kosova disa vjet me
radh ka realizuar nj mori negociatash me paln serbe. Pas ktyre negociatave t pafrytshme
Kosova ka shpallur pavarsin n mnyre unilaterale.

Kurse n Krime ka ndodhur e kundrta.

Me largimin e presidentit pro-rus t Ukrains Viktor Yanukovych me 22 shkurt, pas protestave nga
ana e ukrainasve t cilt reaguan kundr refuzimit t nnshkrimit t marrveshjes nga ana e
Yanukovych-it me Bashkimin Evropian, presidenti rus Putin drgoi mercenar dhe ushtar pa shenja
ruse pr t okupuar territorin e Krimes.

Ne analiz thuhet se kjo sht br me dinakri nga ana e Putinit, q n opinionin ndrkombtar t
mos duket se sht nj agresion nga ana e Federats Ruse.

Arsye e tret sht se n Kosov ka pasur shkputje, kurse n Krime aneksim.

Me 11 mars autoritet pro-ruse n Krime kan paralajmruar shkputjen nga Ukraina, ndrsa me 16
mars, sht mbajtur nj referendum nn tytat e armve ruse ku sipas t dhnave 97 pr qind e
rusve n Krime kan votuar pr tu ndar nga Ukraina dhe pr tiu bashkuar Federats Ruse.

Me 17 mars, n baz t rezultateve, autoritetet e Krimes kan shpallur pavarsin dhe n ditn
tjetr i kan br krkes Federats Ruse, pr tu br pjes e saj.

Presidenti Putin ka pranuar krkesn e autoriteteve t Krimes. T njjtn gj e ka br edhe
parlamenti i Rusis.

Shpallja e pavarsis s Krimes sht arsyetuar edhe me vendimin e Gjykats Ndrkombtare t
Drejtsis pr Kosovn n vitin 2010.

Merkel: Krimeja, jo si Kosova
Mar 13, 2014 Bota 0

Nj krahasim i turpshm. Kshtu e konsideroi
kancelarja gjermane Angela Merkel, paralelizmin q Rusia bn me rastin e shpalljes s pavarsis s
Kosovs, pr t ligjruar aneksimin e Krimes. Deklaratn e bri gjat fjals s saj n parlamentin
gjerman ku foli pr tensionet n Ukrain. Ndrhyrja ushtarake nuk sht alternativ pr ne, tha Merkel,
duke i br thirrje Rusis pr zgjidhje politiko-diplomatike t krizs ukrainase. Por ajo paralajmroi
Moskn se Bashkimi Europian do t ndrmarr t gjitha veprimet diplomatike nse cnohet integriteti
territorial i Ukrains.
Rastit t Kosovs iu referua edhe parlamenti i Krimes kur shpalli pavarsin nga Ukraina, n fillim t
javs.
Por David Philips, drejtori i programit pr ndrtimin e paqes dhe t drejtat e njeriut n Universitetin e
Kolumbias, n nj intervist pr Hafington Post, argumenton se ka dallime themelore, ligjore e politike
mes procesit t sanksionuar ndrkombtarisht q u finalizua me Pavarsin e Kosovs dhe asaj q ai e
quan grabitje q po i bn Rusia territorit ukrainas. Pasi, thot ai, t drejtn e ndarjes si provinc
autonome e ish-Jugosllavis, Kosova e gzonte n Kushtetutn e vitit 1974 dhe e ushtruan me
referendum n vitin 1992. Ndrsa Ukraina u njoh ndrkombtarisht n kufijt q ka sot, pas shprbrjes
s Bashkimit Sovjetik dhe n territorin e saj u prfshi edhe Krimeja.
Presioni i perndimit ndaj Mosks po shtohet. Ndonse askush nuk do ta donte nj konflit t armatosur
me Rusin, presidenti Obama deklaroi pas nj takimi n Shtpin e Bardh me kryeministrin ukrainas n
detyre, se nse Kremlini ndrhyn ushtarakisht n Ukrain, do ta paguante shtrenjt. Realisht krcnimet
e deritashme jan n planin diplomatik dhe at ekonomik. Por Rusia nuk ka vonuar t kundrprgjigjet.
Ministri pr Zhvillimin ekonomik Aleksei Ujukaev tha se nse perndimi do t vendos sanksione, edhe
Kremlini do ti veproj n t njjtn mnyr ndaj Shteteve t Bashkuara dhe Bashkimit Europian.
Referendumi n Krime sht q nga dje nj fakt, por q refuzohet t njihet nga Perndimi. Krimea
sht krahasuar edhe me Kosovn. N kt kuadr, ish-ambasadori Shptim uka komenton dy
qasjet duke marr n konsiderat edhe disa argumente q jan dhn nga aktor t brendshm n
Ukrain.
N kto 20 vitet e fundit kemi par nj Rusi q u qaset krizave me kartn e zbatimit t s
drejts ndrkombtare. S fundmi presidenti rus foli pr t drejtn e vetvendosjes n Krime
duke br paralelizm me Kosovn. Mendoni se ky parim po adoptohet si instrument i
politiks s jashtme ruse dhe cilat mund t jen pasojat mbi rendin ndrkombtar?
E drejta ndrkombtare, q sht sot n fuqi, e ka burimin para s gjithash te Statuti i OKB-s,
ndrsa ky statut sht prgjithsim politiko-juridik i ngjarjeve t Lufts II botrore dhe i atyre q e
paraprin kt luft t tmerrshme pr nga prmasat e humbjeve njerzore dhe t dmeve materiale.
Kjo shpjegon arsyen se prse n themel t statutit t OKB-s sht vn pikrisht sovraniteti i
shteteve s bashku me t tjera prcaktime thelbsore t tij si paprekshmria territoriale dhe
mosndrhyrja n punt e brendshme. Garant t ksaj fryme t statutit jan pes antart e
prhershm t Kshillit t Sigurimit t OKB-s, ndr t cilt BRSS-ja (pasuese juridike e t cilit sht
Federata Ruse) ka pasur m tepr se gjysmn e humbjeve njerzore t prgjithshme n luftn e
dyt dhe pa dyshim e pa krahasim dmet m t rnda materiale; natyrisht edhe ndihmesn m t
madhe pr fitoren mbi boshtin e agresionit.
Edhe nj detaj: n frontin sovjeto-gjerman t lufts trupat gjermane kan qen t prforcuara me
reparte ushtarake nga nj pjes e madhe e vendeve t Evrops. Vetkuptohet q sht detyrim i t
gjitha vendeve antare t OKB-s tu prmbahen normave t statutit t organizats. Dhe
vetkuptohet q n kta 70 vjet veprimtari t organizats ka pasur jo vetm interpretime t
ndryshme t normave t satutit nga shtete t ndryshme, por edhe veprime shtetesh t veanta
madje edhe grup-shtetesh jasht ktyre normave. Kshtu q nuk mendoj se sht e sakt t
shtrohet ktu shtja se cili vend e ka prdorur (domethn shprdorur) m shum kartn e s
drejts ndrkombtare. E sakt sht t shtrohet shtja se sa kjo e drejt ndrkombtare sht
respektuar. Dhe mund t themi se numrin m t madh t prdorimit t t drejts s vetos n
Kshillin e Sigurimit (domethn t kundrshtimit t qndrimit t shumics) e kan vendet
perndimore, ashtu sikurse ka pasur jo pak raste kur dy-tre vende perndimore i jan kundrvn
n votim n Asamblen e Prgjithshme pothuaj t gjitha vendeve antare t OKB-s.
Po kshtu kan qen vetm vendet perndimore ato q kan anashkaluar Kshillin e Sigurimit dhe
kan prdorur forcn pa vendimin e tij, duke u paraqitur m pas n mbledhje t KS t OKB-s pr t
marr prligjjen e duhur, pra kan zbatuar politikn e faktit t kryer ( pr shembull, ndrhyrja n
Panama, n Grenada, n Jugosllavi, n Irak etj.). Sa pr shtjen e vetvendosjes s popujve, kjo e
drejt njihet n statutin e OKBs dhe kt vit at pritet ta shfrytzoj me referendum Skocia.
Asnj shtet nuk sht shprehur ende se Skocia po ndrmerr nj hap n kundrshtim me t drejtn
ndrkombtare (sikurse po ndodh me vendimin e autoriteteve t Krimes). Pr sa i takon Kosovs,
gjyqtart e Gjykats Ndrkombtare t Drejtsis t OKB-s, q morn n shqyrtim shtjen e
ligjshmris s shpalljes s pavarsis nga ana e saj, u shprehn se Kosova kishte plotsisht t
drejt ta bnte nj gj t till. Pr m tepr GjND-ja nuk bri argumentim mbi bazn e ndonj parimi
rast sui generis sikurse kan argumentuar m se nj her zyrtar t lart perndimor pasi kjo
do t kishte qen n kundrshtim me frymn dhe shkronjn e statutit t OKB-s, mbi t cilin
mbshtetet puna e GjND-s dhe sipas t cilit prpara normave t s drejts ndrkombtare t gjith
jan t barabart dhe barabar t nnshtruar. Edhe dika e lezetshme lidhur me qndrimet ndaj s
drejts ndrkombtare. Sikurse dihet, OSBE-ja sht nj organizat, q ka t drejtn t mbikqyr
zhvillimin e zgjedhjeve n vendet antare.
Ditt e fundit kanale t ndryshme televizive kan dhn pamjet e nj ekipi vzhguesish t OSBE-s,
t cilt jan ndaluar n hyrje t Krimes, ku kan shkuar pr t vzhguar zhvillimin e referendumit,
q do t mbahet m 16 mars. Prtej faktit q kta vzhgues jan paraqitur n postbllokun e Krimes
pas mirkuptimit me autoritetet e Kievit, por jo me autoritetet e Krimes, t cilat kan deklaruar
zyrtarisht dhe publikisht se nuk i njohin t parat, pra, prtej faktit q misioni i OSBE-s nuk sht i
ftuar prej tyre, dhe prtej faktit q kta vzhgues jan paraqitur uditrisht me uniforma ushtarake,
ndrkoh q zgjedhjet jan kurdoher nj proces civil, duket se shqetsimi i mjeteve televizive dhe i
atyre q komunikojn me to sht i njanshm, po t mbahet parasysh se gjat zgjedhjeve t fundit
presidenciale n ShBA ekipi i vzhguesve t OSBE-s nuk u lejua t vepronte n shtetin e Teksasit,
madje u krcnua nga autoritetet e atij shteti se, po t mos largohej, do t prfundonte n burg. Ju
pyesni se cilat mund t jen pasojat e pavarsimit t Krimes mbi rendin ndrkombtar aktual.
Prgjigjja sht fare e thjesht: Rendi ndrkombtar sht dmtuar dhe vazhdon t dmtohet nga
shkelja e s drejts ndrkombtare, jo nga zbatimi i saj. Ai sht dmtuar nga prdorimi i dy masave
t ndryshme n shtjet ndrkombtare, nga zbatimi me przgjedhje kt po e at jo i normave
t s drejts ndrkombtare, sipas fjals s vjetr latine Quod licet Jovi, non licet bovi (n prkthim
t prshtatur: Ajo q i lejohet perndis nuk i lejohet harbutris).
Nuk prjashtohet q t ket pasoja, n kuptimin q t gjitha ato shtete q nuk e duan mvetsimin e
Krimes, mund t ndrmarrin veprime t ndryshme n trajt sanksionesh kundr Rusis, nse kjo
do ta njoh ligjshmrin e referendumit n Krime. Edhe kjo nuk sht praktik e panjohur n
marrdhniet ndrkombtare. Por sanksionet e pamiratuara nga KS e OKB-s prbjn shkelje t
statutit t OKB-s, pra, t s drejts ndrkombtare. Veprime mund t merren edhe brenda
Krimes. Timoshenkoja foli pr luft partizane. Me at lehtsi, me t ciln flitet pr pushimet e vers.
A e kan t qart njerzit se sa mendjeleht (n politologji e publicistik njihet edhe termi
aventurier) jan shpesh politikant? S paku ne n Shqipri, pr mendimin tim, kemi m shum
argumente pr ta pranuar kt pohim. N trsi luftrat kan nisur me synimin pr t arritur nj fitore
t shpejt, pra edhe t leht (kshtu Napoleoni, kshtu Hitleri). M pas hapat kan ndjekur njri-
tjetrin dhe pr fat t keq jan prshkallzuar prtej do parashikimi. Ndrkaq bilanci bhet n
mbarim t tyre. Mjer kush bn llogari n dm t popullit t vet! Mjer kush bn llogari me gjakun e
bashkatdhetarve! Dhe mjer ata q u shkojn pas!
Ish-kryeministrja J. Timoshenko, duke folur rreth shtjes s Krimes u shpreh se prania e
flots ruse atje prbn nj krcnim pr sigurin e Ukrains dhe se kjo flot duhet t
largohet. Prandaj ajo u bri thirrje autoriteteve t Ukrains q t denonconin marrveshjen e
Harkovit t vitit 1997 lidhur me vendosjen e flots detare ruse n Sevastopol. mund t thoni
lidhur me kt?
Sikurse e theksova m lart, gjakftohtsia nuk sht veti dalluese e politikanve. Pr ta m e
zakonshme sht t rrmbehen nga emocionet e ngjarjeve. Aq m tepr kur u duket se era po fryn
e mbar. Dmet q kan ardhur nga emocionet e pakontrolluara t politikanve kan qen deri me
prmasa katastrofike, domethn jan shtrir mbi nj numr jashtzakonisht t madh njerzish. N
t vrtet n raste t tilla do t ishte me vend t flitej pr gjenocid. Sa pr ndjesit politike t J.
Timoshenkos nuk jam n gjendje t gjykoj se deri n mas ato pasqyrojn ndjesit e popullit t
Ukrains. Mund t thuhet me siguri q ai nuk i ka mirpritur aspak ngjarjet n sheshin qendror t
Kievit, pasi n asnj qytet tjetr nuk ka pasur mitingje solidarizimi me to, por vetm mitingje
kundrvnieje.
Po kshtu n kto 20 e ca vjet, qkurse Ukraina sht shkputur nga Rusia, nuk ka pasur asnj
miting t mirfillt proteste popullore n afrsi t flots ruse t Sevastopolit apo n kryeqytetin e
vendit pr t krkuar me ngulm largimin e ksaj flote. Kt nuk e kan br madje as ato shtresa
shoqrore q sot shprehin nj urrejtje biologjike ndaj Rusis dhe rusve. Nga ana tjetr marrveshja
e Harkovit sht nj traktat i madh ndrshtetror, n t cilin jan shprehur vullneti i Rusis dhe
Ukrains si vende me histori t prbashkt shekullore pr t bashkpunuar n t gjitha fushat,
prfshir fushn ushtarake.
Denoncimi i nj traktati t till do t thoshte ti hiqej viz gjith bashkpunimit ndrmjet dy shteteve.
E kam t pamundur t besoj q ky vullnet i nj politikaneje ukrainase (apo edhe i nj pjese t
politikanve t ktij vendi) sht shprehje e vullnetit t 45 milion banorve t Ukrains ose qoft
edhe t nj pjese t konsiderueshme t tyre. E kam shum m t leht t marr me mend arsyet se
prse nj politikan arrin deri n t tilla largime nga interesat e popullit t vet. N histori ka nj term
tanim pothuaj t harruar. Lnia n harres dhe mosprdorimi i tij n politologjin e sotme m duket
shenj e vullnetit pr t fshehur thelbin e gjrave. Termi sht borgjezi kompradore, domethn
borgjezi shitblerse (q do t thot edhe q shitet e blihet).
Si e gjykoni qndrimin aktual t Turqis ndaj nj ndryshimi kaq ndikues n nj zon si
Krimeja?
Qndrimet e Turqis ndaj nj vargu ngjarjesh t kohve t fundit t krijojn prshtypjen e ringjalljes
atje t ndrrave pr rikrijimin e perandoris osmane. Shembulli m i afrt pr ne sht ndrhyrja e
zyrtarve t lart t atij vendi q Kosova dhe Shqipria t bjn ndryshime n pjesn e historis q
ka lidhje me pushtimin dhe sundimin osman. Shembulli m i fundit sht mbshtetja e hapur q
Turqia u ka dhn grupimeve t armatosura q luftojn kundr pushtetit t ligjshm n Siri (sikurse
bri m par lidhur me ngjarjet n Libi).
Siria sht vend-antar i OKBs dhe Turqia duke ndihmuar grupimet e armatosura kundrsiriane ka
shkelur hapur statutin e OKB-s. Vendet evropiane, t cilt e din mir se kush lufton sot kundr
pushtetit t ligjshm n Siri, kan filluar t shqetsohen nga rreziku q n t ardhmen lufttart
kundr regjimit t Asadit mund t kthehen n vendet e tyre dhe t prsritin aktet e lufts pr
demokraci. Lidhur me zhvillimet e rnda n Ukrain dhe ngjarjet e fundit n Krime Turqia ka
mbshtetur autoritetet e Kievit dhe tatart e Krimes. Kjo sht zgjedhje e saj. sht e drejt e saj
sovrane t vendos pr qndrimet q do t mbaj. Dhe, natyrisht, t mirpres pasojat. Edhe andej
nga nuk e pret. Historiani latin Salusti shkruante 2000 vjet m par: Secili sht farktar i fatit t
vet.
Ballafaqim Perndim-Lindje?
Ka analiza q e shohin krizn si nj pik vlimi n ballafaqimin Perndim-Lindje. A sht i
bazuar ky mendim sipas jush?
Mendoj se karakterizimi i krizs ukrainase si pik vlimi n ballafaqimin Perndim- Lindje sht i
sakt. Pr Rusin Ukraina nuk sht Meksika, Kanadaja, Gjibraltari etj.. Rusia, ndryshe nga vendet
e mdha t Perndimit, si rregull nuk ka shpallur zona t interesave t veta strategjike n largsi t
mdha nga kufiri i vet. Por nuk duhet harruar q prpara se t jet vend me vlera gjeopolitike e
gjeostrategjike t padiskutueshme, Ukraina pr Rusin sht nj vend, me t cilin ajo ka ndar fatet
pr rreth 1000 vjet. N vendet e Perndimit nj prvoj e till, me sa di, nuk njihet. S dyti, kjo afrsi
dhe prputhje fatesh ndrmjet Rusis dhe Ukrains ka ardhur pa dyshim edhe fal afrsis
kombsore ndrmjet popujve t tyre. Dhe, s treti, do t duhet kujtuar q Rusis rreziqet m t
mdha q nga viti 1600 i kan ardhur nga Perndimi, kryesisht prmes territoreve t Bjellorusis
dhe Ukrains s sotme. Prandaj mund t thuhet pa u gabuar se ngjarjet e Ukrains ishin pr Rusin
njfar kalimi i cakut. Mendoj q pas ktyre ngjarjeve marrdhniet ndrmjet Rusis dhe Perndimit
nuk do t jen m ato q ishin. Sa pr interesat konkrete ekonomike t vendeve perndimore n
lidhje me Rusin, ato nuk luajn megjithat nj rol vendimtar.
Sado prfitime t ken ndrmarrje dhe kompani t shumta perndimore n tregun rus, ato nuk mund
t errsojn interesat strategjike t Perndimit n trsi, prfshir ktu interesat strategjike
ekonomike. Ngjarjet n Ukrain, sipas meje, jan pikrisht shprehje e ktyre interesave strategjike.
Duket se pr Rusin t gjitha kto jo vetm jan t qarta logjikisht por edhe t ndijueshme n nivel
emotiv. Dhe po t mbahen parasysh reagimet e saj, t krijohet prshtypja se pr Rusin ngjarjet e
Ukrains jan jo thjesht nj provokim ndrkombtar, por nj operacion i shumanshm. Nj shembull
pr t mbshtetur pohimin e msiprm: para pak kohsh me ndrhyrjen e fort t Brukselit dhe t
autoriteteve bankare t BE-s n Qipro u ngrin dhe u sekuestruan n mas t lart depozitat e
mdha, kryesisht ato to shtetasve rus. Ishte nj veprim q shkelte t gjitha normat e funksionimit t
banks, n radh t par normat juridike t trajtimit t depozitave. Njkohsisht u shkel edhe parimi
i shenjt i ekonomis s tregut (d.m.th. t kapitalizmit) pr shenjtrin e prons private.
Domethnia e ktij veprimi ishte t paktn kjo: gjendja financiare e Qipros do t rregullohet
nprmjet sekuestrimit t depozitave ruse. Para pak kohsh n Perndim u dgjuan reagime
thellsisht t indinjuara, kur qeveria e Hungaris me sa duket e shqetsuar seriozisht pr krizn n
vend e n bot si dhe pr mnyrat e pafrytshme, me t cilat bashksia ndrkombtare po orvatej pa
sukses ta kaprcente at vendosi ta vinte drejtimin e Banks qendrore nn kujdesin e plot dhe t
drejtprdrejt t qeveris. Kjo praktikisht u konsiderua nj tradhti ndaj demokracis. Un nuk arrij ta
besoj q pr politikant evropian parimet e demokracis jan m t shenjta se ato t ekonomis,
domethn t fitimit. Ktij i nnshtrohet n fund t fundit gjithka.
mendim keni pr qndrimet e mbajtura nga shtypi dhe institucionet shqiptare?
Besoj se do t gjej mirkuptimin tuaj sikur t mos komentoj qndrimet e MPJ-s, ku kam punuar pr
aq vjet. Etika profesionale nuk ma lejon. Por ajo, q zyrtart tan rndom e me nj shkujdesje t
paprligjshme kan harruar t mbajn parasysh n t shkuarn, ka qen msimi se do qndrim
dhe do hap i hedhur i drejt a jo mbahet shnim n kujtesn e vendeve t tjera, sidomos t
atyre q preken drejtprdrejt prej ktyre qndrimeve dhe hapave. Po kshtu shpesh jan harruar t
mirat ose padrejtsit q na jan br. Sigurisht nuk mund t merren pr t mira a pr padrejtsi ato
q nuk jan t tilla. S dyti, n qndrimet tona jo gjithmon sht mbajtur sa duhet parasysh ana
juridike e ngjarjeve, respektimi i normave t s drejts ndrkombtare. S treti, jo rrall qndrimet
tona nuk kan qen n prputhje me normn e pashkruar t vetnderimit, t ruajtjes s dinjitetit.
Dhe dihet: kush nuk nderon veten, m kot pret ta nderojn t tjert. Dshira ime si qytetar i
Shqipris ka qen dhe sht q hapat tan t jen kurdoher n prputhje me parimet dhe normat
ndrkombtare dhe me interesat afatgjat t vendit. Sa pr komentet n shtyp ato, njlloj si edhe
publicistika jon n trsi, nuk arrijn, pr mendimin tim, t jen qytetarisht t dobishme (domethn
t jen n shrbim t pastr t interesave t prgjithshme dhe afatgjata t popullit) dhe
profesionalisht t denja pr tu nderuar (domethn t frymzuara nga rrokja dhe parashtrimi vetm i
s vrtets). Ndokush mund t pyes me mosbesim: lidhje paskan interesat e prgjithshme dhe
afatgjata t popullit me rrokjen dhe parashtrimin e s vrtets? Prgjigjem: E vrteta thot nj fjal
e urt zhytet, por nuk mbytet. Ne duhet t jemi n ann e saj. Vetm kshtu mund t sigurojm nj
t ardhme t denj si popull.