Yüz Okuma Sanatı - Alesker Aleskerli

ARATIRMA SERS No.
26
Yz Okuma Sanat
Aratrma Serisi No.26 Yz Okuma Sanat

__________________________________________________________________
WWW.MAXIMUMBILGI.COM
1
1. BLM
YZ YAPISI & NSAN KARAKTER LKS
(TARHTEN GNMZE GELM SREC)
1. FZYOGNOMNN MEYDANA IKMASI VE GELM
1.1. Kavram
"Fizyognomi" terimi, Yunanca physis -doa ve gnomon- yorum kelimelerinin birleimidir. Giovanni
Battista Della Por-ta (1535-1615)'ya gre gnomon, ayn zamanda yasa, kural anlamna gelmektedir;
yani, fizyognomi "doa yasas" demektir. Della Porta'ya gre, doann belli kurallarna uyarak "belli vcut
biimlerine gre belli ruh hallerini" renebiliriz.
ok eski dnemlerden balayarak, bilginler insann yz yaps ile karakteri arasnda bir iliki kurmaa
almlard. Bu yntemin temelinde insann beden yaps ve psikolojisi arasnda doal bir balantnn
olduu inanc yatmaktayd. Bilimsel temelden yoksun olmasna ramen fizyognomi, karakter
zelliklerinin tipolojisi iin nayak olmutur.
1.2. Geliimi
Fizyognomi, sistemli bir ekilde ilk kez in'de gelimitir. inliler, insanlarn yz biimlerine gre
insanlarn karakter zelliklerini okuma yntemini kullanm, ayrca baar dzeylerini belirleme yntemini
kullanmlard. Sonraki dnemlerde deiik uygarlk merkezlerinde fizyognomiye ilikin bilgiler
sistemletirilip gelitirilirken, belli zelliklere sahip deiik ekoller ve sistemler ortaya kmtr.
Eski in yz okuma uzmanlarna gre, yz oluturan unsurlardan bei ok nemlidir. Bunlar kalar,
gzler, az, burun ve kulaklardr. Eski metinlerde onlar be nemli organ olarak gemektedir. Bu
organlardan birisinin bile dengeli bir biimde olmas en az 10 yl mutlu yaam demektir. Tm organlarn
ayn ekilde dengeli biimde olmas bu mutluluu orantl ekilde arttryor. Bu organlarn
incelenmesinden sonra srada aln, elmack kemikleri, akaklar, ene ve krklar gelmekte, en sonunda
ise derinin rengi, ayrca, gzlerin parlakl, biimi, gz kresi ve gz kapaklan inceleniyor.

__________________________________________________________________
2
in fizyognomi uzmanlarna gre, onlarn sistemi insanlarn uzun mrl olmalar konusundaki gerekleri
bulacaktr. in sistemine gre, insan yznde belli konumlar ve izgiler mevcuttur. Bunlarn her biri belli
bir ya belirlemektedir. Onlar, bir dizi "uzun mrllk belirtileri"ni de tespit etmiler. inlilerin fizyognomi
sistemi bugn de incelenmekte ve gelitirilmektedir.
1.2. Aristo'nun Fizyognomiye likin Grleri
Fizyognomi ile ilgili bilgilere Hipokrat, Aristo ve Pluto gibi eski Yunan
dnrlerinin eserlerinde rastlanmtr. Aristo, fizyognomiyi kiilerin ruh
halini renmek iin kullanrken, Hipokrat bu usulle hastalara tehis
koymutur. Onun lm insann yz eklini tasvir edii bugn de doktorlar
tarafndan "Hipokrat maskesi" olarak kullanlmaktadr.
Aristo'nun "De Natura Animalium" (1. Kitap) isimli almasnda beden ve
yz yaps ile insann karakter zellikleri arasnda balant kurulmaktadr.
Aristo'ya gre, insann beden ve yz yapsnn belli bir hayvana benzemesi,
onun karakter zelliklerini ortaya koymaktadr. Aristo insann yz yaps, gzleri, aln, kafa yaps,
derisinin rengi, sann rengi, gznn rengi, bedenin ty rts, sesinin tonu, yry, beden
hareketleri, baklar, boyu ile ilgili karakter zelliklerini hayvanlardaki benzer zelliklerle kyaslamaktadr.
Aristo'ya gre, belli zellie sahip insanlar, benzeri olduklar hayvanlarn karakter zelliklerini
tamaktadrlar. Yz yaps ve insan karakteri arasndaki iliki, Aristo'nun eserinde aadaki ekilde
gemektedir .

Dudaklar
Dudaklar ince ve az kenarlar, dudaklar ileri uzandnda st dudan alttakinin zerine kacak
ekilde gevek olan insanlar alakgnlldrler. Bu aslan tipine uygun gelmektedir. Ayn eyi byk ve
kk kpeklerde de grebiliriz. Dudaklar ince, sert ve kpek dileri hizasnda yukarya doru ekilmi
olan insanlar aa ve bayadrlar. Bu domuz tipine uygun gelmektedir. Dudaklar kaln ve st dudak
alttakinin zerine kan insanlar aptaldrlar. Bu eek ve maymun tipine uygun gelmektedir. st duda ve
st dama ne doru kan insanlar huysuz ve kavgacdrlar. Bu, kpek tipine uygundur.

Burun
Burun deliklerinin duvarlar kaln olan insanlar iyi kalplidirler. Bu kz tipine uygun gelmektedir. Burun
deliklerinin duvarlar ince olan insanlar hrn bir yapya ve karaktere sahiptiler; bu kpek tipine uygun

__________________________________________________________________
3
gelmektedir. Burun delikleri dairevi olan insanlar alak gnlldrler. Bu durum aslanlarla benzerlik
oluturmaktadr.
Burnu ensiz olan insanlar (sivri burunlular) kulara benzemektedirler. Burnunun ucu enli olan insanlar
aptaldrlar. Bu domuzlara uygun gelmektedir. Direk alndan balayan gaga burunlu insanlar arszdrlar;
bu, karga tipine uygun gelmektedir. Alndan keskin bir ekilde ayrlan gaga burunlu insanlar alak
gnlldrler. Bu kartal tipine uygun gelmektedir.
Burnun alnla birletii yerde kk, burun kavisi yukarya doru eilmi olan insanlar ehvetli ve
ihtirasldrlar. Bu horoz tipine uygun gelmektedir. Dz ve kalkk burunlu insanlar ehvetli ve ihtirasldrlar;
bu geyik tipine uygun gelmektedir. Burun delikleri geni olan insanlar sinirlidirler. Bilindii gibi bu durum
sinirlilik halinde ortaya kmaktadr.

Yz Yaps
Yz enli ve etli olan insanlar iyi kalplidirler; bu kz tipine uygun gelmektedir. Kemikli yze sahip olan
insanlar tedbirli, etli olan insanlar ise korkaktrlar. Bunlar srasyla eek ve geyik tiplerine uygun
gelmektedir.
Kk yzl insanlar cesaretsiz ve iradesizdirler; bu kedi ve maymun tipine uygun gelmektedir. Byk
yzl insanlar tembeldirler; bu eek ve kz tipine uygun gelmektedir. Dolaysyla, yz ne byk, ne de
kk olmaldr. En iyisi orta byklkte olmasdr. Yz ar kk olan insanlar aa ve bayadrlar.
Ask suratl insanlar somurtkan karakterlidirler. Allkla boyanm gibi yze sahip olan insanlar
utangatrlar. Bilindii gibi bu durum insan bir eyden utand zaman ortaya kmaktadr. Yanaklar
allanan insanlar alkoliktirler. Bilindii gibi insan alkol ald zaman yanaklar allanyor.

Gzler
Gzlerinin alt torbalam insanlar alkoliktirler. Yznn bu blgesi ikin olan insanlar ise yatmay ok
sevenlerdir. Nitekim, uykudan yeni kalkm insann gznn emberinde ikinlikler bulunur. Kk
gzl insanlar cesaretsiz ve iradesizdirler; bu maymun tipine uygun gelmektedir. Byk gzl insanlar
tembeldirler; bu kz tipine uygun gelmektedir. Gzleri ne ar byk, ne de ar kk olarak domu
birisi asil bir karaktere sahip olacaktr.
ukur gzl insanlar gaddardrlar; bu maymun tipine uygun gelmektedir. Patlak gzl insanlar
aptaldrlar; bu eek tipine uygun gelmektedir. Dolaysyla, gzler ne ar patlak, ne de ar ukur
olmaldr; en iyisi orta byklkte olmasdr. Gz hafiften kk olan insanlar alak gnlldrler. Bu as-

__________________________________________________________________
4
lan tipine uygun gelmektedir. Eer ar kk ise sakin ve usludurlar. Byk kz tipine uygun
gelmektedir. Buulu gzl insanlar hznldrler. Bilindii gibi insan hznlenince gzleri buulanr.

Aln
Aln kk olan insanlar aptaldrlar. Bu domuz tipine uygun gelmektedir. Aln ar byk olan insanlar
ar kanldrlar. Bu kz tipine uygun gelmektedir. Aln daire eklinde olanlar aptaldrlar. Bu eek tipine
uygun gelmektedir. Aln yzeyi byk olan insanlar hassas, basiretli ve anlayldrlar; bu kpek tipine
uygun gelmektedir. Aln dzgn kare eklinde olan insanlar alak gnlldrler; bu aslan tipine uygun
gelmektedir. Aln krk olan insanlar marurdurlar; bu boa ve aslan tipine uygun gelmektedir. Alnnda
krklar olmayan insanlar yalakadrlar. Dolaysyla, alnn dz krkl durumu kibirlilik, krksz durumu
ise yalakal ifade ettii iin, en iyisi orta durum olacaktr.

Ba
Ba byk olan insanlar hassastrlar. Bu kpek tipine uygun gelmektedir. Ba kk olan insanlar
duygusuzdurlar; bu domuz tipine uygun gelmektedir. Kafas, yukarya doru en-sizleen insanlar
(yumurta kafal) arsz ve yzszdrler; bu eri trnakl ku tipine uygun gelmektedir. Kula kk olanlar
maymuna, byk olanlar ise eee benzemektedirler. Kpeklerde ise kulaklar daha orantldr.

Derinin Rengi
Ar esmer olanlar korkaktrlar; bu Msrl ve Habe tipine uygun gelmektedir. Ayn ekilde beyaz yzl
insanlar da korkaktrlar. Bu kadn tipine uygun gelmektedir. Dolaysyla, mertlii ve cesurluu ifade eden
renk orta kvamda olmaldr.

San Rengi
Sarn sal insanlar cesurdurlar; bu aslan tipine uygun gelmektedir. Salar ar kzl olan insanlar
kurnazdrlar; bu tilki tipine uygun gelmektedir. Yz rengi solgun ve deiik tonda olan insanlar
korkaktrlar. Bu korku annda ortaya kan duruma uygun gelmektedir. Bal sars renginde olan insanlar
soukturlar. Souk olan insanlar ise yava hareketlidirler.
Vcut hareketleri yava olan insanlar ise ar kanldrlar. Krmz renkliler abukturlar. Zira, hareketten
snan vcut kzaryor. Ate krmzs renginde olanlar lgnla meyillidirler. yle ki, bir cismin an

__________________________________________________________________
5
snm paralar alev rengini alyor. Ar hrn insanlar ise delilie yatkndrlar. Gsnde renk beliren
insanlar sinirlidir. Bilindii gibi insan sinirlenince gs blgesinde bir yang oluuyor.

Gzlerin Rengi
Gzleri kzaran insanlar abuk sinirlenirler. Gz rengi siyah olan insanlar korkaktrlar. Bellidir ki, siyah
renk korkakl sembolize eder. Gzleri tam siyah deil de, kestane rengine yakn olan insanlar dengeli
bir karaktere sahiptirler.
Parlak mavi renkli veya beyazms renkli gzleri olan insanlar korkaktrlar. Bellidir ki, beyazms renk
korkakl sembolize eder. Gzleri mavi deil de, kestane renginde olanlar cesurdurlar. Bu aslan veya
kartal rengine uygun gelmektedir. Gzleri koyu kestane renkli olan insanlar ehvetlidirler. Bunlar keilere
benzetilebilir. Gzleri alev renginde olanlar arsz ve yzszdrler. Bunlar kpeklere benzetilebilir.
Parlak, fakat belirgin bir rengi olmayan gze sahip insanlar korkaktrlar. Gzleri parlak olan insanlar
ihtirasldrlar. Bunlar horozlara ve kargalara benzetilebilir.

Ty rts
Bacaklar kll olan insanlar ehvetlidirler. Bu kei tipine uygun gelir.
Gs ve karn blgesi ar kll olan insanlar baladklar ii hibir zaman bitirmezler. Bu ku tipine
uygun gelmektedir. Gs tamamen tysz olan insanlar arsz ve yzszdrler.Bu kadn tipine uygun
gelmektedir. Bu yzden ne fazla kll, ne de fazla klsz olmas gerekir.
Omuzlar kll olan insanlar da baladklar ii bitirmezler. Bu ku tipine uygun gelmektedir. Boynunun
arka taraf tyl olan insanlar asildirler. Bu aslan tipine uygun gelmektedir.
Sakal seyrek olan insanlar dengeli karaktere sahiptirler. Bu kpek tipine uygun gelmektedir. Kalar
kaln olan insanlar somurtkandrlar. Kalar, burun tarafta aaya doru sarkan ve akaklara doru
yukar kalkan insanlar saftrlar. Bu domuz tipine uygun gelmektedir.

Bataki Tyler
Salar dz olan insanlar korkaktrlar. Kvrck sal insanlar da korkaktrlar. Bu Habe tipine uygun
gelmektedir. Dolaysyla, gerek dz, gerekse kvrck salar korkakl sembolize ettii iin az dalgal
salar yksek manevi deerleri ifade etmektedir. Bu aslan tipine uygun gelmektedir.

__________________________________________________________________
6
Aln zerinde yukarya ve arkaya doru ynelen salara sahip kiiler asildirler. Bu aslan tipine uygun
gelmektedir. Burun hizasnda alnn ortasna doru salar olan insanlar aa ve bayadrlar. Nitekim
bu durum klelere zgdr.

Ses
Ses tonu aa olan insanlar kstahtrlar. Bu eek tipine uygun gelmektedir. Alak tondan balayp
yksek tonla bitiren insanlar tatmin olmayan ve ikayeti insanlardr. Bu kz tipine uygun gelmektedir.
Yksek, alak ve krlan bir sesle konuanlar sapktrlar. Bu kadn tipine uygun gelmektedir. Yksek ve
dzgn bir sesle konuanlar kpeklere benzetilebilir. Zayf, gevek bir sesle konuanlar sakindirler.
Bunlar koyun tipine uygun gelmektedirler. Yksek sesle konuan ve baran insanlar ehvetlidirler.
Bunlar keilere benzemektedir.
NOT: Bunlarn dnda Aristo, insann ayaklar, vcut yaps, omuzlar ve boynu, boyu, beden yaps,
baklar ve gz mimikleri, yry ve karakter zellikleri konusunda da belli grler ortaya
koymaktadr.
Aristo, daha sonra devamclar Polemon (M.. II yy.) ve At-hamanti (M.. IV yy.) fizyognomi yntemiyle
kendi dnemlerinde yaam bir ok ahsn karakter zelliklerine ilikin yazlar yazmlardr. Aristo'nun
yntemi uzun mddet kendinden sonraki bilginler iin bir kaynak olmutur.
15. ve 16. yzyllardan itibaren fizyognomi kiilerin karakter zelliklerinin belirlenmesinde sk bir ekilde
kullanlmtr. Fizyognomi; doktorlar, din grevlileri, filozof ve hakimlerin bavurduklar bir yntem olmu
ve byk toplumsal ilgi grmtr.
17 yzylda engizisyon mahkemeleri yz ve beden yapsna gre "gereklii" tespit ediyorlard. Buna
gre de, fizyognomi; kehanet, falclk, astroloji vs. ile sk bir ekilde kullanlyordu. Fizyognomi alannda
Avrupa'da bu konudaki nemli gelime Johann Caspar Lavater'in almalar sonucu gereklemitir.
Lavater'in ve ondan sonra Franz Jozef Gall'n sz konusu incelemeleri Avrupa'da bu konu zerine byk
tartmalara yol amtr.

1.3. Johann Caspar Lavater (1741-1801)
Fizyognomi alanndaki nemli gelimenin temeli 15 Ekim 1741'de Zrih'te domu svireli ilahiyat,
fizyognomist ve yazar Johann Caspar Lavater (1741-1801) tarafndan atlmtr.
Lavater 1769'dan yaamnn sonuna dek din grevlisi olarak almtr. 1775 ylnda Leypsig'de "nsan
Doasnn Tanmlanmasna Yardmc Olacak Fizyognomik Fragmanlar" (Physiognomische Fragmente

__________________________________________________________________
7
zur Befrderung der Menschen-kenntnis und Menschenliebe, 1775-1778) eseri o dnemde esiz bir
yank uyandrmtr. Johann Caspar Lavater'e gre yzn her bir esi; gz, aln, burun, kulak, az,
ene vs. ayr ayr ve birbirine olan ilikileri iinde psikolojik anlam tar, kiilik zelliklerini gsterir.
Lavater'in bu almasnn bilimsellii zerinde tartmalar olmusa da, sz konusu eser konuyu daha da
popler klmtr.
Lavater, Zrih'in Franszlar tarafndan alnmas zaman yaralanm, 2 Ocak 1801 ylnda lmtr.

2. FRENOLOJ
2.1. Franz Jozef Gali (1758-1828)
Fizyognomiye yakn bir alan olan Frenoloji de karakter zelliklerinin tespiti
konusunda deiik bir yntem uygulamtr.
"Frenoloji" terimi, Yunanca phrenos -karakter, ahlak ve lygos- kuram kelimeleri-
nin birleimidir. Frenolojinin geliimi, Avusturyal bir hekim ve nroanatomist
olan Franz Jozef Gall'n almalaryla salanmtr.
Gali, 9 Mart 1758 ylnda Tiefenbronn'da (Almanya) domutur. Gali, okul
yllarndan itibaren arkadalarnn yz yaps ile kiisel yetenekleri arasnda
balant kurmaya alm, rnein, iri gzleri olan renci arkadalarnn iyi szel hafzaya sahip
olduklarm tespit etmitir. Gall'a gre, bu hafza tr kafann, gz blgesinin arkasnda yerleen ksmyla
ilintilidir.
Gali, eya, yer, isim, say, sz ve gramer hafza trlerini ayrarak onlar kafann belli yerlerine "koymu",
ayrca cesurluk, drstlk, iletiimsellik gibi yeteneklerin, ebeveynlere kar olan sevgi hissinin, nesil
devam ettirme gdsnn de alanlarn belirlemitir. Bu tezlerini sistemletirerek Gali ve talebeleri
insann ahlaki ve entelektel niteliklerinin bulunduu yerleri belirterek ayrntl bir kafatas haritas
karmlardr.
Gall'n kuramna gre, kiilik ve akl, kafasnda yerini bulan blm ve izgilerin snrlarn izer. Bu
blmler beynin yzeyinde, yani d eperinde yaylmtr. Bu blmlerden hangisi daha gelimi ve
yaylmsa, o blmn kart olan yetenek o derecede gelimitir.
Beyindeki bu gelimeleri kafatasndan izlemek mmkndr. Bu anlamda kafatas, insan aklnn
boyutlarn, yetenek ve becerilerinin snrlarn gsteren bir haritadr. Bylece, Gall'n nclnde
frenoloji (phrenology) oluarak bilim tarihine girmitir, ilgintir ki Gali, bu terimi kabul etmemitir. Nitekim,
bu konuda yle sylemektedir: "Beni yeni bilim olan frenolojinin babas olarak adlandryorlar. Fakat bu

__________________________________________________________________
8
byle deildir. 'Frenoloji' kelimesi benim talebem Spurzheim tarafndan ortaya atlmtr. Ben ise bu
terime karym ve 'kefalolskopya', 'kranioskopya', 'kranioloji' terimlerini kullanyorum". Az zaman iinde
Gall'n kuramna gsterilen ilgi lke snrlarn da amtr. Fakat, Gall'n kuram daha ilk admda politika
ve din evrelerinden sert tepkiler alm, hkmet Gall'n kuramn zararl bularak bu konudaki grlerini
yaymasn ve tebli sunmasn yasaklamtr.
Bundan dolay Gali, Jean Gaspard Spurzheim ile birlikte Berlin'e gelerek faaliyetini burada devam
ettirmeye balam ve bu faaliyeti Berlin'de bilimsel evreler tarafndan byk ilgi ile karlanmtr. Gali,
Almanya'nn nerdeyse tm kentlerini gezip dolam, her yerde tebliler sunmu ve konumalar
yapmtr.
Az bir zaman iinde Gali, evresine ok sayda taraftar toplayabilmitir. Fakat, o Almanya'da fazla
kalamam ve Jean Gaspard Spurzheim ile birlikte Paris'e gitmeye karar vermitir. Fransa'da byk
saygnlk gren Gali, yaamnn sonuna dek (1828) burada kalarak 5 ciltlik temel eserini tamamlamtr.
Gali 10 yl iinde tamamlad almasnda frenoloji alanndaki bilgileri bir araya getirerek
sistemletirmitir: Genel Olarak Sinir Sisteminin ve zellikle Beynin Anatomisi ve Fizyolojisi (Anatomie et
physiologie du systeme nerveux en general et du cerveau en particulier, 1810-1820).
Spurzheim ise 1814 ylnda Fransa'dan ngiltereye, gm, 1832 ylnda ise Amerika'ya gelerek
almalarn bu lkede srdrm, Harvard ve Boston niversitelerinde profesrlk yapmtr.
Frenoloji, o dnemde ngiltere ve Fransa'da gelime ortam bulmutur. Bu lkelerde sreli yaynlar olan
ok sayda frenoloji dernekleri kurularak gelimeye balamtr. Gall'n aratrmalar Rusya'da da ilgiyle
karlanmtr. taps-lekar P. Puzino Avrupa'ya seferleri zaman 1813-1814 yllarnda Paris'te Gall'
dinlemi, daha sonra eserini Rusa'ya evirmitir. 1816 ylnda St. Petersburg'da Gali ve Spurzheim'm
yeni sistemi konusunda kitap baslm, fakat eserin materyalist ruhu birok evreler tarafndan iyi
karlanmamtr.
1824 ylnda D.M. Vellanskiy "Gall'n Kranioskopisi" ad altnda ak dersler vermek istemise de, bu
kuram "Hristiyan dinine kar" olduu iin izin verilmemitir
Gali 22 Austos 1828 ylnda Paris'te lmtr. Eserleri:
- "Philos. mediz. Untersuchungen ueber Natur und Kunst im kranken und gesunden
Zustande de Menschen" (1792);
- "Anatomie et physiologie du systeme nerveux en general et du cerveau en particulier,
ete." (1810 -1820);
- "Introduction au cours de physiologie du cerveau" (1808)

__________________________________________________________________
9
- "Sur les fonctions du cerveau" (1822);

2.2. Franz Josef Gall'n Kafatas Haritas
F.J. Gali 1805 ylnda yaynlad "Yeni Anatomik ve Fizyolojik Sistem" adl eserinde kafatas haritasn
izmitir. 1. ve 2. ekillerde kafatasnn nden ve yandan grnm verilmitir.
Gall'a gre 2,3,9,15-21 rakamlaryla iaretlenmi yetenekler sadece insana aittir. Dier yetenekler
insanlarn yan sra hayvanlara da aittir.
3. ve 4. ekillerde kafatas iki taraftan grntlenmitir: nden ve yandan...
ekil 1. Aln ksm
1. Fiziksel sevgi
2. yilik, efkat, ihsan
3. eliki hissi
4. Kiilik, bireylik, ferdiyet hissi
5. Hilekarlk
6. Hrszla yatknlk
7. Onur
8. hret tutkusu, ihtiras
9. Tedbirlilik, dikkatlilik
10. Eitilme, ehliletirilme
11. Mekan igds.
12. Yz hafzas
13. Szel hafza
14. Benzerliyi hzl alglama yetenei.
15. Metafizik akl
16. Zeka
17. iirsel yetenek.
18. yi kalplilik, ak yreklilik
19. mitasyon, taklit
20. Dinsel igd
21. stikrarllk, dengelilik
23. Kiilik igds.


__________________________________________________________________
10

ekil 2. Yan ksm
1. Fiziksel sevgi
2. eliki hissi
3. Kiilik, bireylik, ferdiyet hissi
4. Hilekarlk
5. Hrszla yatknlk
6. Onur
7. hret tutkusu, ihtiras
9. Eitilme, ehliletirilme
10. Mekan igds
11. Yz hafzas
12. Szel hafza
13. Benzerlii hzl alglama yetenei
14. Metafizik akl
15. Zeka
16. iirsel yetenek
17. yi kalplilik, ak yreklilik
18. mitasyon, taklit
19. Dini igd
20. stikrarllk, dengelilik
22. Kiilik igds
23. Grnm muhafaza etme igds
24. Dncelerini kolayca ifade ederek konuabilme yetenei
25. Ses hissi
26. Mekanik igd
27. Saysal his
28. Dostluk, egemenlik altnda olma.
29. Sululuk, hrszlk.

ekil 3. nsan Kafatas
1. Eitilme yetenei

__________________________________________________________________
11
2. Yer ve yn hissi
Kiilik hisleri
3. Renk hissi
4. Ses hissi
5. Say
6. Konuma
7. Dil yetenei
8. Sanat hissi
9. Hrszlk
10. Benzerliyi hzl alglama yetenei
11. Felsefi zeka (12 ile birleiyor)
12. Muhakeme hissi
13. Organizatrlk yetenei (9,10-12,14) iyi kalplilik
14. Dini konulara ilgi
15. Taklit, imitasyon hissi (14 ile birleiyor)

ekil 4. nsan kafatasnn yandan grnm
1. Eitilme yetenei
2. Yer ve yn hissi
3. Renk hissi
4. Ses hissi
5. Say
6. Sanat hissi
7. Hrszlk.
8. Benzerlii hzl alglama yetenei.
9. Felsefi muhakeme
10. Zeka
11. Organizatrlk yetenei.
12. yi kalplilik
13. Dini konulara ilgi
14. Taklit hissi.
15. Kararllk.
16. Cinsel eilim hissi.
17. Kiisellik hissi
18. Dostluk, asllk.

__________________________________________________________________
12
19. Savakanlk, yrtclk
20. Adam ldrme
21. Hilekarlk
22. Kibirlilik
23. hret tutkusu
24. Tedbirlilik, ll davranma.
Gall'm sistemi dnda baka sistemler de mevcuttu (rnein, "Spurzheim sistemi"). Ayrca nl frenoloji
bilim adam Casare Lombroso'yu rnek gsterebiliriz. Bir hekim olan Casare Lombroso mahkumlarn
kiilikleri zerinde incelemeler yapm, bunlarn biroklarn gzlem altnda bulundurmu, huy ve
hareketlerini, dncelerini, yaay ve gemilerini aratrm; cezaevlerinde len mahkumlarn
cesetleri zerinde otopsiler yapmtr. Btn bu deneylerden sonra Lombroso baz insanlarn sulu
olarak doduklar kanaatine varmtr. Lombroso'ya gre, douta sulu ad verilen bu sulular, be-
denlerinde bulunan baz gayri tabiilikler, stigmat veya anomaliler ile ayrlrlar.
Fizik,, biyolojik ve psikolojik olarak snflandrlan bu anomaliler onlar iradeleri.dnda su ilemeye y-
neltir. Lombroso'ya gre, fizik anomalleri eitli sulu kategorilerinde baka bakadr. rnein, adam
ldren ve hrszlar, baklarnn ve fizyonomilerinin belirtileriyle birbirinden ayrlrlar. Adam ldrenlerin
baklar souk, donuk, sabittir; gzleri kanldr. Hrszlarda ise baklar hileli, hareketli ve gzler eridir.
Yz yaps, beden yaps ve insan karakter arasnda balant kuran grler belli bir zaman sonra
eletirilere uram ve hesap olunmaya balamtr. Fakat, bu sistemler, ada psikolojide birok
hususta temel dayanak oluturmutur. Yz biimi ve beden yaps, i salg bezlerimizin oluturduu
dengelemeyle, karakter ve ahsiyet zelliklerimiz arasndaki ilikiler, frenolojiyi gelitirenler tarafndan
bilimsel olmayan yntemlerle aratrlmtr. Ancak deien almalarn z deil, yalnzca yntemleri
olmutur.


__________________________________________________________________
13

2. BLM
ERZURUMLU BRAHM HAKKI'NIN
"MARFETNAME"S

slam dnyasnda gerek birok bilim dallar, gerekse eitli aratrma usulleri Hint, in, Msr, Iran ve
Yunan'dan esinlenmi, daha deiik ekillerde ortaya kmtr. Bu alandaki almalar bazen slam'a
aykr olan usullerle (rnein, kehanet), bazen de meru usullerle yrtlmtr. Bu almalarn
meruluunu savunmada en temel dayanak ise slam byklerinin (rnein, Ali bin Ebu Talip, Cafer
Sadk) bu gizli ilimlere vakf olduklar ynndeki sylemler olmutur.
Fizyognomi de gizli ilimler iinde yer almtr. Deiik adlar (lm-i Firaset, lm-i Sima) altnda toplanm
eitli metodlar ve tezler, o dnemde aa yukar bugnk fizyognominin ilevini yerine getiriyordu.
Bilim adamlar bu ilimlerin (veya uygulamalarn) kaynan mminin manevi geliiminde aramlardr.
rnein, firaset; ilham, kef, sezgi, keskin idrak, kalp gzyle grmek gibi anlamlar ieren bir kavram
olmutur. Firasetin temelinde, takvann kalpleri nurlandran bir nimet olduu ve gse inirah (genilik,
huzur) verdii, bu vesile ile de mminin Allah'n nuru ile bakabildii dncesi yatmaktadr. Allah kulunu
sevdii zaman "onun gren gz, iiten kula, tutan eli, yryen aya" olduu iin tm bu marifetleri Al-
lah'n bir nimeti olarak grmlerdir.
Mslman bilim adamlarnn balca zellii ansiklopedik bilgiye sahip olmalar idi. Onlar, uratklar
eitli bilim dallarnn verdii avantaj kullanarak fizyognomiyle ilgili olarak birtakm grler ortaya atm
ve gelitirmilerdir. Bu konudaki geleneksel grler deiik eserlerde gemektedir. rnein, kaln
dudakl insanlarn zevkine dkn, ince ve normalde ska kapal duran dudaklara sahip olanlarn sk
azl olduklar belirtilmitir, insanlarda kk ba, akln azlna ve sr sakla-mamaya, byk ba akla ve
zekaya, yass tepe ba lakaytlk ve gamszla, yanlardan bask ba huyu ve tabiat dar ve hiddetli
olmaya iarettir. Gaga burunlu insanlarda egemenlik ruhunun, kalkk burunlularda ise asiliin olduu
ifade edilmitir. Yzn belirgin organlar olan gzler, burun, az, ene, kulaklarn yan sra kalar,
kirpikler, gz kapaklar, gzleri rengi, derinin rengi, krklar vs. ele alnan zellikler arasndadr.
18. yzylda yaam nl bilim adam ve mutasavvf Erzurumlu brahim Hakk'nn (1705-1771)
Marifetname'si ansiklopedik bir kitap olmas itibariyle, fizyognomiye de byk yer vermitir. Olgun bir
mutasavvf olan brahim Hakk, ok sayda (baz aratrmalarda bu say 15, 30, 50 ve hatta 70 olarak
gemektedir) eser yazmtr. Bu eserler arasnda en mehur olan ise Marifetname olmutur.

__________________________________________________________________
14
Bu eser, kapsaml ve olgun dzeyde bilgi edinmi, andaki bilgi ve keiflere yabanc kalmayan brahim
Hakk'nn eski ile yeniyi kaynatrmaya alt bir kitaptr. Ona gre de yaad dnemin btn
bilgilerini kapsayan ansiklopedik zellikte bir almadr, brahim Hakk bu kitabnda kendinden nce
yaam slam dnrlerinin eserlerinden yararland iin, eserin fizyognomiyle ilgili blmn de
okurken nceki dnemlerde fizyognomi ile ilgili grlerin neden ibaret olduu konusunda da bilgi
edinebiliriz. Nitekim, eserde de beden yaps, yz biimi ve bedenin ayr ayr azalar ile insan karakteri
arasndaki ilikinin "hikmet ehlinin" dilinden ayrntl bir ekilde sunulduunu grmekteyiz.
Marifetname, "Mukaddime" ile "Fen" ve bir "Hatime" olmak zere be ayr blmden olumaktadr. Bu
ksmlar da kendi ilerinde "Bab, Fasl, Nevi" olarak ayrlmtr (Bunlarn dnda bata ve sonda, birka
sayfalk yazlar vardr). Marifet-name'de, fizyognomi ile ilgili bilgiler 4. babn 5 faslnn 3. ve 4. nevilerinde
yer almaktadr.
Marifetname'ye gre, Allah insan alemin en gzel ekilde ssleyip nurlandrmtr. Bunun yan sra,
insanlar ekil ve karakter olarak deiik yaratmtr. Sonra ltuf ve inayeti ile, ekli karakterin ve azay
da ahlakn belirtisi klmtr. Bylece, insan nce kendi grnmnden kendi karakterini tanmlayarak ih-
timam ile ahlakn gzelletirir. Daha sonra yaknlar ve dostlarnn d grnmlerine fehm ve firasetle
bakarak, onlarn i hallerine ve ahlaklarna vakf olabilir: Onlara ya ahlaklarna gre rabet ve
muhabbetle muamele eder, veya aklnca gzel idare ile geinip gider.
brahim Hakk, yz yapsnn (daha geni anlamda vcut yaps) karakter ile ilikisini bir ilahi kural
olduunu ifade etmektedir. Bu anlamda fizyognomiyi renmek ve bu vesile ile evredeki insanlarla
karakterlerine gre muamele etme gibi iyi bir sosyal iletiim metodu sunmaktadr.
Erzurumlu brahim Hakk, yz yaps (ksmen vcut yaps) ve insan karakteri ile grleri iir eklinde
aadaki gibi sunmaktadr: Burada, sadece yz yaps deil, vcut yaps ve mimikler de ele alnmtr.

Ba Organlarnn ekillerinin Hikmetini Bildirir
Ey aziz! Hikmet ehli demilerdir ki: Cenab- Hak insann vcudunu en mkemmel ve gzel ekilde
yaratmtr. Organlarn birbiriyle uyumu ve simetrisi, nezaketin ve gzelliin rnei olmutur. Bedenin
gzelliini, vasflarn dil, bildirmek ve anlatmaktan acizdir. Yznn gzellii, iinin temizlii ve kemali,
huyunun yumuakl, tabiatnn iyilii, konumasnn przszl ile dnyada benzersiz bir yaratktr.
Ho yry, tatl syleyii, gzel hareketi ve sevimli sesiyle alemin akln almtr. Gzelliinin
ekicilii, cannn tatllyla dnyann sevgilisi, irfan ehlinin beendikleri olmutur ve aklara ondan nice
haller gelmitir.
Cenab- Hak, ekil ve biim verdii insan bedenindeki drt karmn (kan, balgam, safra, sevda)
dumanndan kymetli sa ihsan etmi, iki yumurtann dumanndan da erkeklerin gs ve yzlerinden kl

__________________________________________________________________
15
yeertmitir. Ta ki sala kadnlar ssl, byk ve sakalla erkekler belli ve kalarla herkes belirmi ve
tannm olsun.
San siyahl fazlalndan, sar oluu balgamn okluundan, beyaz olmas grizi, tabii hararetin
zayflamasndandr. Hararetin zayfl da fazla nezleli olmaktan, ok cima (kadnla birleme) yapmaktan
ve fazla znt ve ac duymaktan ileri gelir. Fakat alnn nuru, gnllerin badr, iki ka, iki gzn
glgelii ve nurlu yzn hilali olmutur. Gzlerin, burunla iki ka arasnda olmalar arpmalardan
korunmalar ve ban n tarafnda yaratlm olmalar da vcudun btn ilerinde ona yol gsterici
olmalar iindir. Gz kapaklar, gz yuvarlann rts ve onun kt nazardan koruyucusu olmutur.
Gz kapaklar, gz trl etkilerden koruduu gibi, uyku zamannda da gz yuvarlaklarna rt vazifesini
grr ve gz ssleyen kirpiklerle birlikte gz, toz duman gibi zararl eylerden korur. Gz bebeinin
siyah, etrafnn beyaz oluu, ss ve gzellik iindir. Gz nurunun siyah noktasnda bulunmas ona,
organlarn en deerlisi sfatn vermektedir. Gz bebeinin, yuvarlan ortasnda oluu, tabakalarnn
gereklerindendir.
Gz yuvarlann oval olmasnn sebebi; gz nurunun etrafa yaylmasn kolaylatrmak iindir, insan
kafasnn yuvarlak oluu, arpmalardan saknlmas ve beyin organlarna daha geni bir yer olmas
iindir. Byklnn bu kadar olmas, en uygun ekildir, insan yznn yuvarlak oluu, gzelliiyle
gne ve aya benzemesi iindir. Dudaklarn krmz, dilerin inci gibi olmalar ss ve gzellik iindir.
Burnun kkrdak oluu, hafif olmas ve arpmalardan zarar grmemesi iindir. Burun deliklerinin geni
olmas kokuyu fazlaca ve abucak almas ve smn kolayca akabilmesi iindir.
Dilerin keskinleri kesmek ve krmak, enlileri tmek ve inemek, dizililerinin dzenli oluu, konuma
zamanlarnda harflerin ve sesin dzgn kmas iindir. Dilin kemiksiz oluu, lokmay azda hareket et-
tirmek, harfleri syleyebilmek ve kelimeleri kolayca ifade edip bildirmek iindir. Dilin dudaklarda diler
tarafndan hapsedilmi olmas az konumas iindir. Dil bir olduu halde gz ve kulaklarn iki oluu, fazla
grmek ve kolayca iitmek iindir. Kulaklarn ban iki tarafnda oluu, hafif ve latif olmalar ve
arpmalardan zarar grmemeleri iindir. Boynun enlilik ve uzunluunun bu ekilde, bu byklk ve
biimde oluu, ba ile kolayca mnasebet ve balant kurmas ve onun arlna dayanabilmesi iindir.
Ban bir tek kemik olmayp yedi omurdan meydana gelmi olmas, vcudun her tarafyla kolaylkla
balant kurmas iindir.
nsan bann, btn organlarn stnde ve yksekte oluu, annn bykl ile ululuunu duyurmak
ve kendisinde bulunan akl cevherinin kymetini takdir ettirmek iindir. Ban, on duyu organnn
balang yeri olmas, onun eref ve deerini artrmaktadr. Bu kadar organ ve kuvvetlerin byle bir
yerde (bata) toplanm olmas, Cenab- Hakk'n kudretinin kemalini gstermek ve sanatnn ululuunu
belirtmek iindir.

__________________________________________________________________
16
nsan organlarnn ekil ve biimlerinden sezip anmakla ve bakn, gnl ve cana olan emniyet ve
selametini, ltuf ve kerametini bildirir
Ey aziz, hikmet ehli demilerdir ki:
Alemi bu ekil ve surette yaratan Cenab- Hak, ei benzeri olan insan alemini en gzel ekilde ve en
beenilir surette tasvir edip ekil verdikten sonra ona frd ruhu ile bezetmi ve aydnlatmtr ve
hayvan cinsinden insan trn, gzellik ve sevimlilikle benzetmi, anlama ve konuma yeteneiyle stn
klmtr. Geri Cenab- Hak, insanlarn beden ve ruh bakmndan bir yaratmtr. Fakat insanlar zeka ve
kabiliyette, huyda deiiktir, birbirlerinden farkldr.
Sonra Allah, ltuf ve inayetiyle, hikmetinin gereini, sanatnn inceliini bu yaratkta gstermi, yzn,
ekil ve yapsn iine, organlarnn biimini ahlak ve karakterine belirti yapmtr ki, insan kendi ekil ve
yapsndan kendi vasflarm bilip ona gre ahlak ve hareketlerindeki, huylarndaki eksik ve aksaklklar
dzeltsin. Sonra arkada ve dostlarnn vcut yaps ve ekillerine bakp zeka ve karakterlerini, huy ve
tabiatlarn ince sezi ve zekasyla bilsin ve buna gre onlara muamele etsin, beensin ve sevsin veya
akln kullanarak karakterlerine gre hareket ederek onlarla geinip gitsin veya onlardan uzaklap
emniyeti, rahat ve selameti bulsun ve ne kimseden incinsin ne de kimseyi incitsin. Gnl holuu ile
rahat oturup kalksn.
Ey akll, insan ve cinlerce cihan banda beenilen budur:
Ne kimse senden incinsin, ne de sen bir kimseden incin.
"Gzel huylu insandan hayr isteyin." hadis-i erifine gre, gzel ve sevimli insanlarda daima gle, iyi
huy ve tatl szlerin grp iitildii gerei duyurulmaktadr.
Kur'an- Kerim'de "Herkesin i ve ameli ekline uygundur." buyurulmas da buna iarettir.

Ba ve boyun ekil ve biimleriyle, bunlara bal huy ve tabiatlarm bildirir
Ey aziz, hikmet ehli demilerdir ki:
- Boyu uzun olanlarn kalbi saf ve temiz olur.
- Ksa boylu olanlarn hileleri, aldatmalar oktur.
- Orta boylu olanlar akll ve ho huylu olurlar.
- Salar sert olan kimse, aklla atlganl bulur.
- Salar yumuak olan saf ve utanmas az olur.
- Sa sar olann ii, kibirlenme ve kzgnlktr.
- Siyah sal olan sabrldr, onu ara.

__________________________________________________________________
17
- Kumral sa gzeldir, sahibi bedelsizdir.
- Sa az olan ltufkar, anlayl ve nazik olur.
- Ba kk olann akl azdr, gizli eyin varsa ona syleme.
- Bann tepesi yass olan keder ekmez.
- Bann derisi ince olan, hayr yapar, zarar vermez.
- Kel adama yaklama, kt huylu olur, ondan sakn.
- Aln dar olann, ii de dar, skntl olur.
- Aln yumru olan, irkin ve kaln kafal olur.
- Aln enli olan kt huylu olur, nk hastadr.
- Aln normal olan emin bil.
- Aln buruuksuz olan, phesiz tembel olur.
- Aln uzun olan anlayl, az ise cmert olur.
- Kalarnn aras buruuk olan, znt ykn tar.
- Kula ok byk olan, bilgisiz ve tembel olur.
- Kk kulakl eri, orta (normal) kulakl doru olur.
- Kann ucu ince olann, ii gc fitnedir.
- Kann kllar ok olann, zntleri de ok olur.
- Ka ak olan dorudur, atma olan eridir.
- nce kal gzel olur, uzunu ise kibirli olmann delilidir.
- Ka yay gibi olan, her zaman gzel olur.
- Gz ukuru az olursa, o kibirli olmaya delildir.
- Siyah gzller itaatli, kzl gzller cesur olurlar.
- Gk gzl olan zeki, ela gzl olan edepli, terbiyeli olur.
- Kk gzl hafif, byk gzl zarif, narin olur.
- Gz yumru olan kskan, orta olan dost olur.
- Yar kapal gz ayp, bak miskince olur.
- Kre yakn olma, sk bakan, emniyetli olmaz.
- Gz a adama bakma, nk o sana eri bakar.
- Gle gzl olan gzeldir, kirpii sk olan bedelsizdir.
- Byk yzl olan illetlidir, kk yz kibirlenmeye delildir.
- nce yzl sevimli, kaln yzl hor (sevimsiz) olur.
- Uzun yzl olanlar yalanc olurlar.
- Eki yzl, somurtkan olanlarn, szlerinin ou ac olur.
- Yuvarlak yzller, ay'dan daha nurlu olur.
- Byleleri ok gle olur, onu gren muradn alr.
- Benzi kzl olan terbiyeli, esmer olan da zeki olur.
- Benzi sar olan illetli, siyaha alan da tevekkelli olur.
- Burnu uzun olann idraki (anlay) az olur.

__________________________________________________________________
18
- Ksa burunlu olanlar fazla korkak olur.
- Burun ucu top olan, neeli olur.
- Burun ucu azna yakn olan adamdan sakn.
- Burun delikleri geni olann ii kibir ve kskanlkla doludur.
- Burun kanatlan dar olan kiide ksme ve inat ok olur.
- Burnu enli olan kimse ehvete tutkundur.
- Burnu eri olan kimsenin dncesi, ii baarya ulatrmaktr.
- Kk azl olan gzel ve fakat ok korkak olur.
- Byk azl cesur, eri azl kt olur.
- Genizden sylenen szler, kibirlenmeden olsa gerek.
- nce sesli erkeklerin ii, kadna ehvet duymaktr.
- Erkek sesli kadnlarn ou yalan syler.
- abuk konuan, ince anlayldr.
- Kaba sesli olann gayreti ve yardmseverlii fazladr.
- atal sesli olan, halktan ktlk geleceini sanr.
- Yz gle, sz tatl olan insan azizdir, sevilir.
- nce ve krmz dudakl kimse, syleneni iyi anlar.
- Bil ki kaln dudaklnn kzgnl ardr.
- ri dililer, ok defa yaman iler yapar.
- Normal dii olanlarn, ii ho ve dorudur.
- Kokusu ho olann, huyu da gzeldir, hotur.
- ene kemii ince olann, akl da hafif olur.
- Enli enenin sahibi kaba olur.
- enesi normal olan, akll ve gzel olur.
- Uzun sakall kii hnersiz olur.
- Sk sakall kii kabadr, sohbetini de uzatr.
- Siyah ve az sakall olmak zekaya delildir.
- Hi kl olmayan kse adamn hilesi ok olur.
- Sakal deirmi olann kemali de oktur.
- Kafas enli olan ahmaklk illetine tutuktur.
- Boynu ok uzun olann olgunluu az olur.
- Boynu ince olan cahil olur.
- Boynu kaln olan gece gndz yiyici (obur) olur.
- Boynu ksa olann hilesi ok olur.
- Boynu normal olann ii iyilik yapmaktr.
- Her uzvu normal olan, phesiz ki gzel olur.

__________________________________________________________________
19
5. nevide ise bedenin dier uzuvlarnn (omuz, kol, parmak, trnak, gs vs.) insan karakteri ile ilikisi
ele alnmtr.
Marifetnamenin bir ok konulan gibi, fizyognomiyle ilgili ksm da ayr bir aratrma gerektirmektedir.


__________________________________________________________________
20
3. BLM
YZ YAPISI - NSAN KARAKTER
LKSNN GNMZDEK UYGULAMALARI

XX. yzylda sanayinin geliimi iletme, ynetim, insan kaynaklar alanlarnda eitli yntemlerin
uygulanmasna neden olmutur. ok sayda deneyler yaplmas yoluyla yz okumay yeni temele
oturtma abalar olumlu sonular vermeye balam ve geni uygulama alan bulmutur. 1940'l yllarda
Amerikal hukuku Edward Vincent Jones, yzn dilini aratrmak zere bir enstit kurmutur. Bunu
izleyen yllarda Robert L. Whiteside ve William F. Burtis'in bu konudaki kapsaml almasnda altm
sekiz ana yz zelliini bin iki yz denek zerinde test etmi ve sonularn istatistik analizinde yzde
doksan orannda baarya ulatn belirtmitir.
Gnmzde dnyann birok niversitelerinin sosyal psikoloji blmlerinde yrtlen aratrmalar, yz
okumann bilimsel temellerini oturtmaya almaktadr. Dnyaca nl firmalarn; MCI, General Electric ve
American Airlines gibi devlerin, yz okumayla ilgili danmanlk hizmetlerinden ve eitimlerinden ya-
rarlandklar bilinmektedir.
ABD'de ynetim psikolojisinde ve mesleki faaliyetlerde (zellikle, ie kabul etme ve grevlendirme
zaman) fizyognomi yntemlerine bavurulmaktadr. rnein, ynetici adaylarn seerken, adaylarn
fotoraflar (yandan ve nden) 195 ayr ayr belirtileri ieren zel fizyognomi tablolar yardmyla
inceleniyor. Bundan sonra, inceleme sonularna dayanarak neredeyse, bavuran adaylarn %80'i geri
evriliyor.
Fizyognomi bugn disiplinler aras bir aratrma dal haline gelmitir. Bu gn fizyognominin deiik eitim
programlarnda zorunlu disiplin olarak okutulduunu grebiliriz. Psikoloji, tp ve biyoloji gibi dorudan
balantl blmlerin yan sra iletiim, istihbarat, polis, kriminoloji, turizm, iletmecilik, insan kaynaklan,
ressamlk vs. gibi onlarca blmde fizyognomi okutulduunu grebiliriz. Kitabn sonraki blmlerinde
greceimiz gibi, bugn fotoraflarn incelenmesi yoluyla hastalara tehis koyma, tarihi resim eserleri
zerinde inceleme yaparak tarihi ahsiyetlerin karakterlerini belirleme gibi metodlarda fizyognomiden
baaryla yararlanlmaktadr.
Son yllarda Trkiye'de de sz konusu alana ilginin artt ve bu ynde baz almalarn yapldn
grmekteyiz. Konuyla ilgili almalar yapan uzmanlar Mehmet Auf ve Dr. Murat Toktamolu tarafndan
"Yz Okuma, i ve Sosyal Yaamda Yz Okuma Teknikleri" adl bir alma yaplmtr.

__________________________________________________________________
21
Birok alanlarda; finans sektr, ila, sigorta ve hizmet sektr ile zel ve kamudaki birok irket bu
konuda eitim ve danmanlk hizmetinden yararlanmaktadrlar. Uzmanlar, yz okumann falclk ve
gelecei okuma olmadn sylerken, yz okuma uzmanlarnn, bilimsel gemileri olan ve konuyla ilgili
bilimsel almalar olan kimseler olduunu da zenle vurgulamaktadrlar.


__________________________________________________________________
22

4. BLM
KOLAY FZYOGNOM NOTLARI

nsan yznn aadaki ayrt edici izgileri, ayrca zgn bak ifadeleri o insann eitli yetenek ve
eilimleri hakknda fikir yrtmeye olanak salyor.

Aln
Aln (ekil l, No. 1) - enerjik, gaddar, su ilemeye yatkn, aalk
igdleri gl.
Geni ve keleri kabark aln (ekil l, No. 2) - hayal gc kuvvetli.
Hilal ekilli aln (ekil l, No. 3) - dar kafal, burnunun ucundan tesini
gremeyen, rutin, yetenekleri az, gizli yetersizliklere sahip.
Enli ve yksek aln (ekil l, No. 4) - ok akll.

Devrik piramit ekilli aln (ekil 2, No. 1) -melankolik- kurnaz,
yalanc, aptal, bencil ve serserilie yatkn.
Drtgen ekilli aln (ekil 2, No. 2) - alak gnlllk.
Ar kabark aln (ekil 2, No. 3) - fkeli, dar kafal, gnlk
yaamnda pratik.
"Mzik blgesi" kabark olan aln (ekil 2, No. 4) - doutan mzik
yeteneine ve zengin i dnyaya sahip.
Dar, ensiz ve geriye doru bask aln -muhakeme gc zayf. Sert
ve ortas kabark aln- soukkanl, arbal, saduyulu. Dz ve
ensiz aln - ak kalpli, hayrsever, saf.
Ar gelimi aln - ufku geni, gzlemleme yeteneine sahip.

__________________________________________________________________
23
Ar byk aln - tembellik ve hareketsizlik.
Ar dz aln - yumuak karakter, bazen dar dnceli
Ar enli aln - hrn, abuk sinirlenen, kibirli.
Ar kk aln - hareketli, evik (genelde manevi deerleri ok da yksek olmayan).
Kk ve dar aln - iine zen gstermeyen.

Aln Krklar
Dz, krksz aln - kaytsz, elenceye meyilli. Kalara yakn yatay krklar olan aln - derin zeka.
Salara yakn yatay krklar olan aln - gaddarlk, kibirlilik Katman ekilli kaln krklar olan aln -
zekas orta dzeyde olan, tembellik, uyuukluk.
Her tarafa yaylan krklar olan aln - garip, orijinal. Burun tabanna doru dikey krklar olan aln -
derin zeka.
Yatay, paralel ve az belirgin krklar olan aln - saduyulu, adil.
Dikey krklar olan aln - derin zeka, enerjik, kibirli, hret tutkunu.
Derin ve zikzak ekilli krklar olan aln - ite baarszlk. Derin ve zikzak ekilli krklar olan ensiz ve
kemikli aln- arszlk, yzszlk ve her trl kt huylar. Tm ynlere yaylm eri krklar olan aln -
geri zekal, geimsiz ve kaba.

Burun
Byk burun (ekil 3, No. 1) - kibirli, hret tutkunu, bana buyruk
ve enerjik. Alnn uzants eklindeki burun (ekil 3 No. 2) -hret
tutkunu. Uzun burun (ekil 3, No. 3) - bencil, erefsiz, rezil,
hrszla meyilli ve ahlaksz.
Aza doru sarkm burun (ekil 3, No. 4) - hassaslk. Sivri ulu
kartal burun (ekil 3, No. 5) - hrn. Yuvarlak ve kalkk burun
(ekil 3, No. 6) - ahlakszlk. Taban kk, ucu ise sivri ve sarkk
burun (ekil 3, No. 7) ters, kskan, merakl, kurnaz ve ikiyzl.
Gaga burun (ekil 3, No. 8) - air ruhlu.

__________________________________________________________________
24
Dz burun - sakin.
ne doru ar km, ortas oyuk burun - enerjik.
Kemerli kartal burun - gnl bol, cmert.
Ensiz burun - dncesiz.
Enli burun - uysal.
Kaln ve krmz burun - yemee ve araba meyilli.
Kaln, ksa, etli ve balon ekilli burun - tutarsz, zayf irade.
Geni delikli burun - evik, psevdi.
Saa veya sola meyilli eri burun - kurnaz, cimri.
Kt ve yass burun - aptal ve ahlaksz.

Gz
No.1. Byk, yuvarlak ve geni kapaklan olan ve hafiften
kan damlam gibi gzken gz. Gz elmasnda kk kan
damarlar gzkmektedir. Gz elmas ise hastalk
artran, bazen sarms bir sv katmanla kapldr. Bir tek
kelimeyle ifade etmek gerekirse - "fal ta gibi alm". Ksa
kirpikler, dik kllar olan yksek kalara sahip tipler abuk
sinirlenen ve hrn olup, fakat insan ve ocuk sevgisinden,
iten neelilikten (ama esprili deil) yoksun deiller.
No.2. Ensiz ve uzun kapaklar olan, d kesi ve kalar a-
kaklara doru kalkm gz. Ksa, fakat sk kirpikler
arasndan keskin bir bakla bakan gzbebeklerine sahiptir.
Gz kapaklar sk sk daralyor (miyopluu artryor). Bu
tip insanlar gzlemci, iine kapank, gizemli, kurnaz,
ikiyzl, akll, cinsel konularda ihtirasl, dayankl ve ar
bencildirler.
No.3. yar inik st gz kapa altndan gzbebei sanki a duyarsz gibi duruyor ve "bulank gz"
arm yapyor. Kalar dzgn kavislidir. Gz kapaklarnn rengi kam. Kirpikler uzun ve seyrektir.

__________________________________________________________________
25
Bunlar; korkusuz, gzpek, bakalarnn tutkularna derinden nfuz edebilen, basiretli, parayla satn al-
namayan ve ciddi, gaddarla varacak kadar adaletli tiplerdir.
No.4. Kapaklan imi gibi, gzbebei byk ve ifadesiz gzler. Kirpikleri ve kalar sk ve uzundur. Tek
bir kelime ile ifade etmek gerekirse - "uyuuk" gzler. Bunlar; uyuuk, kaytsz, dar kafal, enerjik
olmayan, fakat bu pasiflik iinde gzlemleme yeteneinden de yoksun olmayan tiplerdir. Bununla birlikte,
bu tipler muhtemelen yumuak karakterli oluyorlar.
No.5. Geni alm, ruh halinin deimesine bal olarak ifadesi de deien gzler. Konuma zaman
genelde dorudan muhatabnn gznn iine bakar. Kalar ortadan yukarya doru kalkyor ve
akaklara doru aa iniyor. Kirpikler keskin bir ekilde yukarya doru katlanmtr. Bunlar; enerjik,
aktif, bana buyruk veya ters, rica ve emirlerin yava yerine getirilmesine tahamml edemeyen, cesur,
kararl, cesurluu sayesinde ar ak szldr.
No.6. Ar gz kapaklar arasndan kk grnen gzler. Gzbebeinin hareketli olmasna rarnen
rengi kam bir grnm oluturuyor. Kirpikleri seyrek, kalar kk ve seyrektir. Bunlar; yksek
manevi deerlere sahip olmayan, cimri, kurnaz, pratik ve uyank tiplerdir. Yaptklar iyilikler samimiyetten
deil, karclktan kaynaklanyor. Bencil ve riyakardrlar.

Dudaklar
Hatlar belirgin olan dudaklar (hafiften ikin) (ekil
5, No. 1) - iyi kalpli, samimi, iten, neeli ve genelde
kt huylardan ok iyi huylara meyilli olan tipler.
nce dudaklar ( ekil 5, No. 2) - kurnaz, bencil,
gaddar, alayc, gizemli, riyakar, smrc tipler.
Kaln dudaklar (ekil 5, No. 3) - duyarllk ve eitli
aalk igdleri. ok ender hallerde iyi kalplilik..
Ayrc izgileri olan ocuksu dudaklar (ekil 5, No.
4) - saf ve iten.


__________________________________________________________________
26

Kulaklar
Byk ve kepe kulaklar (ekil 6, No.l) - hilekar.
Yass kulaklar (ekil 6, No.2) - tedbirli, soukkanl,
iradeli. Kulak memesi bkk ve belirgin olan byk
kulaklar (ekil 6, No.3) - mzik yetenei
Yukar ksm keskin kulaklar (ekil 6, No.4) - akilli,
lml, ll
Eer kulan d cephesinin tm eleri eit
ekilde gelimise bu kulaklara sahip kiilerin akli
ve zeka yetenei de iyi gelimitir.
Ar etli kulaklar - somurtkan, kaba.
ok kk kulaklar - duyarl
Sert kulaklar - sal yerinde
Dik kulaklar - hastalk
Dar ve uzun kulaklar - haseti, tamahkar.
Eer kulak memesi oyuk ekilli ise - yetenekli
Drtgen kulaklar - metanetli, nezaketli, edepli
Tyl kulaklar - muhakeme yetenei gl; ayrca, etli ise -hassas, duyarl

ene

leri km ene (ekil 7, No.l) - enerjik ve irade gc yksek,
serbest, asil, drst, inat, sert.
Geriye sarkm ene (ekil 7, No.2) - yumuak karakter, rkek,
ekingen, dar ufuklu

__________________________________________________________________
27
Etli ene (ekil 7, No.3) - akll, hassas, egolu.
Uzun ve sivri ene (ekil 7, No.4) - etkileyici zeka, alayc.

Ba
Geriye doru eilimli ba - kibirli, fazla kuruntulu, kendini beenmi.
ne doru eilmi ba - gelimi zeka
Azack saa ve ya sola eilmi ba - gzleme yetenei gl, gz ak, alayc ou zaman
sahtekr


__________________________________________________________________
28

5. BLM
YZ ZGLER N DEK BR SSTEM

Fizyognomi uzmanlarna gre, ban belli ksmlar arasndaki orantya gre, insann karakter zelliklerini
tespit etmek mmkndr. Bu konuda en bariz iliki ene ve yz arasndaki orantdr. enesi ve yz
byk olan kiilerde zeka yetenei gelimi dzeydedir. Kk ene ve byk yz pratie yatkn
karakterli insanlara zgdr.
Yz biiminin uzunluu enine oranla daha fazla olan kiiler, canl ve etkileyici yapya sahip ve teoriye
merakldrlar. Enli yzler ise saysal bilimlere meyilli olmann bir belirtisidir. Bu tip yzlerde ayrca, ene
ksmnn eni aln ksmnn pratik zekann st dzeyde gelitiinin bir gstergesidir. Bu tr yz yapsna
sahip kiiler grevlerini zamannda ve eksiksiz yerine getiriyor, onlar arasndan vicdanl ve adaletli iiler
kyor. Fakat, bu tipler iyi ynetici ve organizatr deildirler. Fizyognomi uzmanlarna gre, yzn
uzunluu burnun uzunluunun katna eit olarsa, yz avucun enine eit olmaldr. Bu tr yz yaps
dengeli insanlara zgdr.
Yzn blgesinden her birisi bir yaamsal boyutu yanstmaktadr. st ksm insann dnme ve zeka
faaliyetini, entelektel yeteneini; orta blge insani duygularn; aa blge ise maddi dnyasn
yanstmaktadr. O yzden, belli bir kiinin yz blgeleri arasndaki orantya dikkat yetirmek ge-
rekmektedir. Bu, kiinin gelime dzeyine ilikin fikir yrtmeye olanak salayacaktr.
Gnmzde fizyognomi uzmanlar yz okumada daha fazla zellikleri dikkate almaktadrlar. Aadaki
tabloda nl bilim adamlar V. I. Kulikov ve S.B. Ovde'nin yz okumayla ilgili aratrmalarnn sonular
verilmitir.

Yz Yaps Psikolojik zellikler
Dz keli ene yaps Strese dayankl
Kabark elmack kemikleri Sosyal, duygularna hakim olamama
Aa sarkm yanaklar Duygularna hakim olabilme, cesurluk
Yana gamzeli Geimsizlik, riski seven, tutkulu
Yksek aln Mantkl, durumu tmyle deerlendirebilme
Dik drtgen ekilli Muhakeme gc yksek, zihinsel faaliyete yatkn

__________________________________________________________________
29
Dikey aln Gelimi fantezi, ar titiz
Kabark aln radesi gl, dominant
Kavis ekilli kalar Duygusallk
Kalar arasnn geni olmas
Kendine hakim olmada yetersiz, gsterili olmaya
yatkn
Enli kalar evresinden etkilenmeyen, kapank, iednk
Kabark gzler Kadns karakter, ar duygusal, tahammll
Uzun kirpikler Duygusal, disiplinsizlik
Byk burun Geimsizlik, cesur
Yz Yaps Psikolojik zellikler
Kalkk burun Optimist, saf, iletiime yatkn
Kamburlu burun
Kendine hakim olma, gelimi arml dnme
yetenei, grsel hafzas zayf
Ucu aaya doru sarkm burun Kurnaz, mzie yatkn
"ki kat" burun letiime yatkn, depresyona yatkn
Burun kprs belirgin Arn ilerden kaan, kaygszlk, optimist
Byk az Maddiyata yatkn, tembel
Byk st kesici diler Ak, maddi zenginlie ulamak isteyen
enede gamze ine konsantre olan
Byk kulaklar Cesur, barl
Kepe kulaklar Cesur, dinamik dengelilik, duygularna hakim olan
Gevek kulak memesi Acya dayanamama
gen ekilli kulak memesi
Duygularna hakim olabilme, zn biim zerinde
dominantl
Ksa boyun Tahrik olmayan, sakin
Kabark adem elmas Cesur, fantezi gc zayf
Tarihi ahsiyetlerin yz izgilerinin incelenmesi her zaman ilgin sonular vermitir. rnein, Winston
Churchill'in ene yapsn bulldog enesine benzetmilerdir. Bu anlamda, Batl siyasi akmlarn
mensuplar onu bulldog gibi azimli birisi olarak deerlendirmilerdir. evresindekileri her zaman itaat al-
tnda bulundurmu, ona kar gelenleri bastrm II. Yelizaveta'nn ene yaps egemen bir karakterin
belirtisidir.
Sa dizimi M-ekilli bir biime sahip olan Abraham Lincoln, yksek ideallere sahip bir kii olmutur.
Fizyognomi uzmanlar, Hitler'in yznde gaddarln tm belirtilerinin olduunu ifade etmektedirler. Yz
derisi ar derecede gerilmi olmas onu acmasz birisi olduunun gstergesidir. Ksa, fakat enli aln

__________________________________________________________________
30
onun zekal ve korkmaz olduunu ifade etmektedir. Kalar ve gzleri arasnda kk dzlem ekilli
(ayrca kalkk ve sert) bir blgenin olmas onun demir iradeye sahip olduunun gstergesidir. Kabark
elmack kemikleri ile orantl bir biimde yerlemi yksek burun srt snrsz bir hkmranlk arzusunun
belirtisidir.
nl spanyol ressam Vidal Quadras burun konumuyla ilgili kendi teorisini gelitirmitir: "insann burnu
naslsa, karakteri de yledir. Quadras ok sayda saray mensubu ve zenginlerin portrelerini izmitir.
Ona gre, insann karakter zelliklerini belirlemede en gvenilir organ burundur.


__________________________________________________________________
31

6. BLM
YZ YAPISI

1. Uzun yz (dik drtgen ekilli): Alnn genilii yaklak enenin genilii kadardr.
Bu yz tipi asil tip adlandrlmaktadr. Byle bir yz yapsna sahip olan kiiler yksek entelektli, duyarl
ve dengelidirler. Bu tip kiiler tedbirli ve saduyuludurlar. Bazen de bu tip kiiler yneticilik, organize
etme yeteneine sahip olup, amaca doru ilerlemede kararllk gsterebilmektedirler.
2. gen ekilli yz: Yksek ve geni aln, elmack kemikleri kabark, kk ve kemikli burun, kk
gzl, kk ve azck ne km ene. Elmack kemikleri ve ene arasndaki blge kemiklidir.
Bu tr yz yapsna sahip olan kiiler az duyarldr. Bu ayrca yksek zeka belirtisidir. Byle kiiler,
ayrca, hilekr ve aksi bir karaktere sahiptir. Bazen bu tip insanlar ihanet etmee de yatkndrlar.
Ajanlarn ve ihanet eden kiilerin byk bir ksmnn yz yapsnn gen ekilli olduu sylenilmektedir.
Bu insanlarda sadakat ve ballk duygusu yoktur.
3. Yamuk ekilli yz: gen ekilli yz yapsyla birok ortak zellikleri vardr. Bu tipin aln genitir. Sivri
olmayan ve biraz ensiz eneye sahiptir.
Bu tr yz yapsna sahip kiiler ukala, duyarl, artist tiplidirler. Bu tiplerde sava ruhu yoktur. Bu tr
kadnlar iyimserdirler. Onlar evresindekiler iin iyi bir ortam oluturarak mutlu bir yaam srdrebilirler.
4. Kare ekilli yz: Genelde sert, eilmez, bazen de acmasz bir karaktere sahiptirler. Bu tip insanlar
konukan olmayp, kaba, alglama gc zayf, fakat iradeli bir yapya sahiptirler, insanlarla ilikilerinde
effaf ve dorudan bir tutum sergilerler. En belirgin zellikleri kararl olmalardr. Bu tip insanlar da ba-
arya ulamak iin yorulmadan abalarlar. Liderlik etme isteklerinin gl olmasna ramen, bu tip
insanlar arasndan iyi yneticiler kmaktadr. Bu tip yz yapsna sahip olan kadnlarda da egemen olma
istei yksektir.
5. Yuvarlak yz yaps: Bu yz yapsna sahip olan kiiler iyi kalpli, yumuak karakterli ve barldrlar.
ok ender hallerde byle kiiler nefsine dkndrler. Onlar konfor ve elenceyi severler. hret
tutkular yoktur. Fakat, belli lde kibirlidirler.

__________________________________________________________________
32
Yuvarlak yzl birisinin burun kprs yksek, elmack kemikleri kabark, gzleri parltl iseler, kararl ve
gayretli bir ekilde amacna doru ilerleyebilme zelliine sahiptir. Bu kiiler arasndan nl liderler ve
komutanlar kyor.

Yz izgileri
1. Kalar:
Uzun ve kaln kalar ideal ka tipidir. Dengeli bir ekilde (yaps, rengi, kalnl) gelimi kalar;
duygularn, akln ve karakterin de dengeli olduunun belirtisidir. Sert kll kalar ise aksi karakterin
belirtisidir.
Kalar, sahibinin evredeki insanlarla ilikilerini yanstr. Dzgn kalar, sahibinin evredeki insanlarla iyi
ilikiler kurabildiinin gstergesidir. D ularndaki tyler dik duran ve yukarya doru kalkan kaln
kalar, sahibinin cmert ve cesur olduunun gstergesidir. Bu tip kiilerin doutan baarl doduklar
sylenmektedir. D ularn aaya doru eilmesi utangalk gstergesidir. Bu tip kalarn yaps ve
rengi snk etki uyandrrsa, bunun i enerjinin tkenmesinin bir gstergesi olduu dnlmektedir.
Zarif ten fonunda belirgin dzgn ve uzun kalar olan erkekler, yksek entelekte sahip olmalar ile
bilinirler. Ayn tip kalar olan kadnlar rk olarak bilinirler. Bu kadnlardan genel kabul grm
davran kurallarna aykr her trl hareket beklenir. Ksa kalar her zaman tam kart durumu gsterir.
Ksa ve kaln kalar abuk sinirlenen tiplere zgdr.
Kaln ve dik kalara sahip olan insanlar "eytani" bir karaktere sahiptirler. Dik kalar her zaman isyankr,
bana buyruk ve uzlamaz bir karakterin belirtisidir. Kaln ve birbiriyle birleen kalara sahip kiiler
egemen olmaya meyillidirler. Byle kalara sahip olan kadnlar gl karakter yapsna sahiptirler. "Ev
kadn" tiplemesi bu kadnlara uymaz. Yksek kalar gayretlilik ve alkanlk belirtisidir. ok aada
yerlemi kalar ise bunun tersinin gstergesidir. Ortadan bkk kalara sahip olan kadnlar bamsz ve
gizemli bir yapya sahiptirler.

2. Gz kalbin aynasdr
Gzel ve ho gzlere sahip birisi salkl, iradesi gl, akll ve enerjik bir karakter yapsna sahiptir. Bu
tip gzler k ve olumlu enerji yayarlar. Gz kapaklar salamdr. Etkileyici bir ifadeye sahiptirler.
Byk gzler, duyarl bir kalbe sahip olmann, bazen de lider olma isteinin bir belirtisidir. ok ender
hallerde byle insanlarda inanlmaz bir kararllk vardr. Kk gzler, sahibinin somurtkan ve iine

__________________________________________________________________
33
kapank birisi olmasnn bir belirtisidir. Gz irisinin byk olmas kiinin i dnyasnn dengeli ve sakin,
kk olmas ise dengesizliinin belirtisidir. Bu durum evredeki insanlarla olan ilikilere de yansr.
Gz irisinin rengi:
Siyah, kahverengi, yeil - enerjik,
Mavi - hassas
Ak kahverengi - iine kapank
Gri sadakatli

Gzlerin yerleimi:
Her iki gzn ayn yatay hatta olmas cmertlik belirtisidir. Erkeklerde hafife aaya sarkm st gz
kapa olgunluk, ar aa sarkm st gz kapa ise enerjinin tkenmesinin belirtisidir. Byk alt gz
kapa kemekeli yaamn belirtisidir. Ar sarkk alt gz kapa tutkularn kontrol edilemediinin
gstergesidir. ikin kapaklar yaamdan bkknln belirtisidir. Gzlerin d kenar krklar arasnda
kayboluyorsa bu, etkileme gcnn belirtisidir.
Gz Trleri
1. "Ejderha gz" - canl parlakl olan byk gzler. Bu gzler genelde, egemenlik gcne sahip
insanlarda bulunuyor.
2. Badem gzl (bazen kirpikleri yukarya katlanm) -Bunlar, narin yapl insanlardr.
3. "Aslan gz" - kapaklan krkl byk gzler. Liderlik vasfna sahip insanlarda bulunur.
4. "Fil gz" - dar, ekik ve ar enli kapaklan olan gzler. Genelde iman insanlara zgdr. Bu
tip insanlar sakin bir karaktere sahiptirler.
5. "Kaplan gz" - sarms parlakla sahip yuvarlak gzler. Cesur karakterli insanlara zgdr.
6. "Koyun gz" - sarms siyah irisli dar ve kk gzler.
7. "At gz" - gen keli ve sarkk kapakl byk gzler.
8. "Domuz gz" - st kapa katlanm ve irisi mat olan gzler.
9. "Kurt gz" - irisi an byk olan gzler.
Ya krkn zerinde olan kiilerin gzleri, karakter okumada en iyi bilgi kaynadr.

__________________________________________________________________
34

3. Burun:
Yuvarlak uca ve biimli deliklere sahip olan burun, ideal burun olarak kabul edilir. Ar byk burun
delikleri kiilik eksikliinin belirtisidir. deal buruna sahip insan gl bir kiilie sahip olur. Uzun burun,
belirgin bireycilik belirtisidir.
Gzler, az ve ene ile orantl olan uzun burun gl karakter yapsnn; ksa burun samimiliin ve
nikbinliin belirtisidir. Kemikli uzun burun kibirlilik, geimsizlik, kendini beenmilik gstergesidir. Belirgin
kamburlu, kemikli ve uzun burun genelde, somurtkan insanlara zgdr. Yksek ve dzgn burun
kprs ideal burun kprs olarak kabul edilir. Bu tip burun kprs genelde, salkl insanlarda
bulunur. "Asl damlaya" benzeyen burun ucuna sahip insanlar genelde, yaam akyla doludurlar. Gaga
burunlu kiiler etkileyici, kurnaz, ou zaman kincidirler. Etli, byk ve "soan ekilli" burun ucu samimilik
ve scakkanllk belirtisidir. Kabark delikli kalkk burun bana buyrukluk, kendini kontrol edememe
belirtisidir. "kikat burun" korkaklk; ar kk delikleri olan burun hogr, enli burun kendini
beenmilik, krmz burun ise ahlakszlk belirtisidir.
Burun zerinde siyah lekeler fiziksel yetersizlik belirtisidir. Kadnlarda ar belirgin burun genlik
yllarndaki kt yaam artlarnn belirtisidir. Dz ve dar delikli burun zerinde kk kambur agzllk
belirtisidir. Nefes alnd zaman byyen burun delikleri kendini kontrol edememe gstergesidir.

4. Az:
Kadnlar iin kk, erkekler iin ise orantl az ideal kabul edilir. Az byk olan kadnlar cesurdurlar.
Bu da erkeklerin houna gitmiyor. Az kk olan kiiler genelde, zayf karakterli olup, geim sknts
yaarlar. Az kapalyken dudaklarn temas hattnn ince olmas kiinin titiz ve kuralc bir karaktere sahip
olduunu gsterir. Byk ve keleri aaya sarkm aza sahip insanlar gl iradeye sahiptirler.
Onlar etkilemek zordur. Devaml titreyen dudaklar gvensizlik belirtisidir.
Kavis ekilli kk az (keleri hafiften aaya meyilli) genelde, hassas insanlara zgdr. ikin
dudaklar baar belirtisidir. Simetrik ve dzgn bir ekilde alp kapanan az duygularn dengeliliinin
belirtisidir. Azn keleri ile gzleri birletiren krklarn olmas zor yaam artlarndan
kaynaklanmaktadr. Burun deliklerinden az kelerine doru krklarn olmas sinsilik belirtisidir. st
dudan alt duda rtmesi kararszlk, alt dudan ne kmas ise bencillik belirtisidir.
Aznn bir taraf hafiften eilmi tipler bana buyrukturlar.

__________________________________________________________________
35
Dudaklar stnde krklar ihtiyarlama belirtisidir. Dudaklardaki derin krklar genlik yllarnda refah,
olgunluk yalarnda ise yokluklardan haber verir.

5. Kulaklar
Dzgn biimli kulaklar mutlu ocukluun belirtisidir. Biimsiz ve solgun kulaklar .ise bunun tersini
gsterir. Ar byk ve ar kk kulaklar kiilik yetersizliidir.
Kulaklarn yerleimi: Kulan st snr kalardan yukar-daysa yksek entelekt; kalarla gz
arasndaysa orta zeri entelekt, gzlerden aadaysa dk entelekt belirtisidir.
Kulak memesinin dzgn biimli olmamas dengesiz kiilik anlamna gelmektedir. Kulak memelerinin
uzun olmas kaygszlk, az belirgin olmas titizlik, ok byk olmas bilgelik belirtisidir.
Kulak memesinin hafiften ileri kmas itenlik, i kulak kavsinin gerilmi olmas kendine hakim olabilme,
i kulak kavsinin ne kmas ise kendini kontrol edememe belirtisidir.
Pembe renkli kulak: Salkl olma, kulak iinde benlerin olmas ise hastalk belirtisidir.

6. Yz kemikleri ve ene
Ka zerindeki kavislerin yksek ve kabark olmas iradeli ve gl olma, yz hatlarnn az belirgin
olmas iradesizlik ve gszlk belirtisidir. Kemikli ve byk ene gl karakter, sarkk alt ene ise
psikolojik sorunlarn gstergesidir.
ene hatlarnn az belirgin olmas yumuak ballk, bu tip bir enenin hafiften ikiye ayrlmas ihtiras
gc, an lde ikiye ayrlmas ise yalnzla meyillilik; enli akaklar kurnazlk; byk ene ihtiraslara
hakim olabilme, bazen ise ar kendini beenmilik gstergesidir.
Enli ve kabark aln zekilik ve bilgelik; enli ve dz aln yetenekli olma; ensiz aln iine kapanklk ve
somurtkanlk, byle bir alnn dz olmas ise aptallk gstergesidir.


__________________________________________________________________
36

7. BLM
YZ YAPISI VE GRSEL HAFIZA

Grsel hafza yetenei kiilere gre deimektedir. yle ki, insann bir kiiyi tanmas iin onu birka
defa grmesi gerekmektedir. Bazlar yakndan tand birisini iki- sene grmeyince ok kolay bir
ekilde unutabiliyor. Dier taraftan, baz insanlar grtkleri kiilerin yzn ok kolaylkla hatrlarlar.
Muhtemelen, bu tr insanlarn ilk grte aldklar izlenim kalc bir ekilde hafzalarnda yayor. Bu
yetenekler genelde, dedektiflerde, otelcilerde vs. gelimitir. Bu kiiler, meslekleri icab ok sayda kiiyle
grmek durumundadrlar. Dolaysyla, grtkleri kiileri hatrlamak ve tanmak ihtiyac douyor. Bu,
nemli bir artdr. nk, grtnz ahs ilk grte tanrsanz, o kendini size daha yakn
hissedecektir. Aksi durumda, yani grtnz ahslar tanyamadnzda, onlarda size kar bir
krgnlk hissi uyandrabilir ve hatta onlar size kar saygsz davranmaya zorlayabilir.
Bu yetenein iyi geliememesi kiinin, karlat insanlarn d grnn alglayan grsel zekasn
yeterince kullanmamasndan kaynaklanmaktadr. Bu tip ahslar evresindekilere bakyor, fakat
grmyorlar. Karlat kiiler onlar ilgilendirmiyor ve bu yzden gereken dikkati gstermiyorlar. Zayf
ilgi zayf dikkati, zayf dikkat ise zayf hafzay douruyor. Bu bir kuraldr. Kendisinin hafza yeteneini
gelitirmek isteyen birisi, bakt yz incelemeli, ona byk dikkat gstermelidir. Bylece, tm dikkat,
bakt kiinin d grnm zerine odaklanacaktr.
Bu kiilere, insanlarn yz yaplarn inceleme yeteneklerini gelitirmeleri iin fizyognomi ile ilgili belli
bilgilere sahip olmalar nerilebilir. Fizyognomi, onlarn bu konudaki yeteneklerini gelitirmeleri iin byk
avantaj salayacaktr.
insanlarn yzlerini hatrlayabilirle yeteneinizi gelitirebilmek iin, grdnz her kiinin fizyognomik
zelliklerini (ban ve yzn genel yaps, burun, az, gzler, kulaklar) incelemeniz gerekmektedir.
Ayrca, bu srada devaml ekilde "ben sizi bir daha yeniden grdm zaman tanyacam" gibi bir
dnce iinde olmamz gerekiyor. Bu dnce ak ve ayrntl izlenim konusunda irademizi
kuvvetlendirecektir.
Byle bir eyle ilgilenmemiz, ayrca insanlarn yz yaplarn dikkatle incelememiz, sarf ettiimiz aba ve
zaman karlnda bir art salayacaktr. Bu arada, bir taraftan hafzamz gelitirirken, dier taraftan da
fizyognomi alannda belli bilgiler edinmi olacaz.

__________________________________________________________________
37
ok az sayda insan, uzun sre grmedii bir tandn iyi bir ekilde hatrlayabilir. Dolaysyla insanlar,
aslnda yakndan tandklar kiilerin d grnn tanmlamaya alrken ou zaman komik duruma
derler. Bu konuda kendinize bir test uygulayn.
Sonuta, grdnz zaman kolaylkla hatrlayacanz birisi tasvir etmeye kalktnzda ok az ey
hatrladnzn farkna varacaksnz.
lk grdnz kiiye dikkatlice bakn ve alnnn yksek veya ksa, geni veya ensiz olmasna; kalarnn
dz veya kavis ekilli olmasna ve rengine; burnunun tipine (gaga burun, Roma tipli, Yunan tipli, kalkk
burun vs.); aznn byk veya kk olmasna, dilerinin durumuna ve byklne; byk veya
sakalnn olup olmamasna (eer varsa uzun ve ksalna) dikkat gsterin. Bu gzlemlerinizi
karlatnz tm insanlar zerinde uygulayn ve onun hakknda bir rapor sunacakmsnz gibi (tm
kariyerinizin bu rapora bal olduunu farz ederek) detaylara nem verin. Bu metodla incelenen yz
yaps kolay kolay unutulmaz. Birka benzer egzersiz eksik olan yeteneklerinizin gelitirilmesi asndan
ok faydal olacaktr. Siz yz hatlarn ayrmay renecek ve merak duyduunuz iin net bir ekilde
hatrlayabileceksiniz.
Daha sonra hayalinizde, karlatnz kiilerin resimlerini izmeye alarak onlar hatrlamaya aln.
Karlatnz kiilerin hayali resmini beyninizde canlandrma tekniini benimseyerek, uzun sre sonra
bile, daha nce karlatnz kiileri kolaylkla tanyabileceksiniz. Hayali resmin beyinde tekrar tekrar
canlandrlmas kiiyi tekrar grmekle eanlamldr. Muhtemelen, bir fotoraf veya portreyi hatrlamann
ve hayali resmini canlandrmann ok kolay olduunun, buna karlk gerek hayatta grdnz bir
kiiyi hatrlamann ne kadar zor olduunun farkna varmsnzdr. Halbuki, iin esprisi alkanlklarda
yatmaktadr. yle ki, birka egzersiz sonucunda canl insanlar da portreleri kadar kolay hatrlamay
reneceksiniz.


__________________________________________________________________
38

8. BLM
AZIN BLG ARETLER

Az, insan yznn en belirgin uzvudur. Az
lsnn (dudaklarn uzunu ve eni)
belirlenmesinde kullanlan yntem; gz
bebeklerinin merkezinden dudaklarn kapanma
hattna dikey indirilmesi eklindedir. Genelde,
erkeklerde azn bykly kadnlardakinden daha fazladr.
Fizyognomi, azn byklne ve biimine gre insann i enerjisini belirlememize olanak salar. Azn
byk ve az kelerinin aaya doru sarkm olmas kiinin iradeli ve d basklardan az etkilenen
biri olduunun gstergesidir. Bununla birlikte, az kelerinin konumu ile ilgili dnceler farkldr.
rnein, C. Darwin dudak kelerinin aaya doru sarkmasn alama eyleminin bir kalnts olduunu
sylemitir. Gerekte, insan alayacak bir duruma dtnde veya depresyondayken az keleri
aaya doru sarkar, insan glyor, akalayor olabilir ama, az kelerinin aaya doru sarkmas
onun keyfinin yerinde olmadn ortaya koyar.
Dier aratrmalar keleri hafiften aaya sarkm kavis ekilli kk az hassasln, duygusalln ve
bilimsellikten uzak olmann belirtisi olarak kabul etmektedirler. Az keleri yukarya doru sarkan kiiler
ise ak kalpli, alkan ve stn zekal oluyorlar.
Kk az zayf irade ve yaam mcadelesi kaygsnn belirtisidir. Japonlar erkeklerin byk, kadnlarn
ise kk azl olmalarndan holanyorlar. Kadnnn aznn byk olmas erkeksi bir karaktere sahip
olmasnn belirtisidir. Bu da erkeklerin houna gitmez.
Gzlemler sonucu dudaklarn bir birine fazla sklm ve dilerin bir birine yakn olmasnn, kiinin
srarclnn, sk ekilde kapal azn ise kararllk ve alkanln gstergesi olduu ortaya
konulmutur. Bunun aksine olarak azn, zellikle alt enenin sarkmas sonucu genilenmesi insann
psikolojik faalliinin azalmas anlamna gelmektedir. Azn simetrik bir ekilde alp kapanmas
duygularn dengeliliini gstermektedir. Azn bir tarafnda dudaklarn daha fazla bir birine sklm
olmas ve bu taraftaki kenin aaya sarkm olmas yz felci, dilerin konumunun dzgn olmamas
ve aksi karakterli insanlarda ortaya kmaktadr. Devaml titreyen az ("at az") sinirlilik belirtisidir.

__________________________________________________________________
39
Dudaklar zerindeki krklar yalanmann en doal belirtisidir. Azn kelerine doru inen krklarn
olmas kiinin zor bir hayat geirdiini gsterir.
Yukarda sylenenleri zetlersek, azn byk olmasnn cesurluk ve yalanclk, kk olmasnn
korkaklk ve ciddilik, dudaklarn bir birine sklm olmasnn iradelilik, dudaklarn gevek olmasnn ise
aptallk belirtisi.olduunu syleyebiliriz. Bunun dnda, azn devaml ak olmas dima zayfl,
kretenizm, ayrca burunla solunumun zorlat az iltihaplanmas durumlarnda gzlemlenmektedir.
Fizyognomide dudaklarn ls, ekli ve rengine byk nem verilmektedir. ekilden de grld gibi,
dudaklarn l ve biimleri farkllk arz etmektedir. Maalesef, M.M. Gerasimov, dudaklarn
snflandrrken, sadece anatomik biimlerle yetinmektedir. Oysa dudaklar, psikoloji ve hastalk bala-
mnda ele alnarak incelenmelidir.
Deiik fizyognomi okullar, dudaklarn anatomik biimlerini psikoloji ve hastalk balamnda ele
almaktadrlar. Bu okullardan birine gre, kaln ve byk dudaklar alayclk ve hazrcevapllk, ince ve
kk dudaklar yalanclk ve sinsilik, st dudan kaln olmas adaletsizlik, alt dudan uzun olmas ise
psevdilik ve zeka belirtisidir. Belirgin dudak memesine sahip dudaklar kararllk ve aktiflik, gerilmi
dudaklar ise saflk ve ilerin ktye gittiinin gstergesidir.
Dier bir fizyognomi okuluna gre ise, zellikle kadnlarda 7 dudak tr mevcuttur.
a) Papyon ekilli dudaklar en kadns olandr. Bu tr dudaklar ekicilik, rklk, hassaslk ve
ayn zamanda samimiyetsizlik ve yalanclk belirtisidir. Bu tr dudaklar erkeklerde hret
tutkusu ve ciddiyetsizlik anlamna gelmektedir.
b) Islak dudaklar abuk arkada edinebilen, her trl ortama abuk uyum salayan, enerjiklii ve
hassasl ile seilen hareketli, konukan, ak szl insanlarda grlmektedir.
c) Zarif ve ince kk dudaklar alak gnlllk, zeka, samimilik ve ciddilik belirtisidir.
d) Donuk, fakat ekici ve ince dudaklar ihtirasl, ok zarif, fakat bazen kendine ar hakim bir
yapnn gstergesidir. Bu tr insanlarda balanma duygusu zayftr. Onlar her konuda kendi
fikirlerini sylerler ve kvrak zekaldrlar. Ar ince dudaklar, kendilerinden her trl ktlk
beklenen kaba insanlara zgdr.
e) Harmonik dudaklar ince biimli, hafiften ironili dudaklardr. Bu tip dudaklar genelde gereklikle
duygusall badatrabilen air ruhlu ve yksek entelektli kadnlarda grlmektedir.
f) Asimetrik dudaklar. st dudan byk olmas duygusal davranmama, aklc dnme ve
egemen olma isteinin belirtisidir. Bu durumda, ayrca alt dudan bzlm olmas erkeklerde
iktidarszlk, kadnlarda ise cinsel isteksizlik alametidir.

__________________________________________________________________
40
g) Kaln (ikin) dudaklar hem hassaslk, hem de iradelilik belirtisidir. Bu tiplerin belirgin zellii,
kendilerini ok iyi kontrol etmeleri, ar soukkanllk ve zevklere dkn olmalardr.
Fransz doktor Michael Renault, dudak semptomlarnn kriminolojide kullanlmasn nermitir. Ona gre,
dudak izleri parmak izlerinden fazla nem tar. Nitekim, dudak yzeyi daha zgn bir yapya sahiptir.
Birka bin deney zerinde yapt gzlemler sonucu Renault, bir ikiz ift dnda bir birinin ayns olan
hibir iki dudak izine rastlamamtr. Dedektiflerin fikrince, Renault'nun yntemi ellerin hasar grmesi du-
rumunda kaza ve cinayet kurbanlarnn ayrt edilmesinde ok faydal olabilir.
Az biimine, dahas pme anndaki dudak ekline bakarak partnerin karakterini renmek
mmkndr. pme anndaki "dudak geometrisi" ciddi bilimsel aratrma asndan esiz bir
malzemedir. Daha 20. yzyln balarnda pme tarznn ortaya karlmasna dayanan test tertip
olunmutur. Bu testte deneyden, dudaklarn rujla boyayarak sevgilisinin duda ve yana yerine beyaz
bir kad "pmesi" isteniyor. Bu tr "pme" iziyle kiilerin karakterinin ve kar t~.-fa olan hislerinin
belirlenmesi mmkndr.
a) Dzgn ember ekilli iz: Partner tam gveni hak ediyor.
b) Deforme olmu ember ekilli iz: Duygular ciddi deil.
c) Hilal ekilli iz: Partner samimidir, fakat bu, tam garanti anlamna gelmez.
d) Deforme olmu hilal ekilli iz: ihtirasl anlarda verilen szler tutulacaktr.
e) Dzgn yatay hat eklinde iz: Partner iyi kalpli birisidir.
f) Paralanm karo ekilli iz: Partner sado-mazoisttir.
g) Deforme olmu dikey hat eklinde iz: Korkak bir partner.
h) Dzgn zikzak ekilli iz: Partneriniz sizden nefret ediyor.
Tehis koyma zaman dudaklarn rengi de byk nem tamaktadr. Rengi neredeyse yz derisiyle ayn
olan solgun dudaklar, oklu kan kaybndan sonra ortaya kan anaemia (kanszlk) hastalnn
belirtisidir. Siyanoz dudaklara kalp ve akcier hastalarnda rastlanmaktadr. Kuru, atlam ve kabuk
balam dudaklar ar enfeksiyon hastaln belirtisidir. Krm, keleri siyahlam dudak ve dili olan
az devaml ak-tksa ve seyrek nefes hareketleri, yaklaan lmn belirtisidir.


__________________________________________________________________
41

9. BLM
YZ YAPISINA GRE TEHS

nsan yz gerekten kalbin aynasdr. Mimiklerin derin
zenginlii, kan dolam srecinin gzle grlebilmesi, sinir
ularnn yakn olmas, ksacas temel duyu organlarnn
bu blgede toplanm olmas, yze bakarak vcuttaki tm
gelimelere ilikin fikir sylememize olanak salar, insan
vcudundaki her trl fiziksel ve psikolojik patolojik
gelimeler bilinalt araclyla yzdeki mimiklerin
deimesine neden oluyor.
Deneyimli doktorlar, yz ifadesine gre insann salk durumu, onun baklk sistemi potansiyeli ve
nihayet, karakter yaps ve psikolojisi hakknda bilgi edinebiliyorlar. Rusya'nn nl i hastalklar uzman
G.A. Zaharin, hastann d grnne bakarak neredeyse yzde yz tehis koyabiliyordu. Bir zamanlar
N.I. Pirogov, hatta "Hasta insann Yz" haritasn karmt.
O, her bir hastaln insan yznde belli bir iz braktn iddia ediyordu. Fakat, insann yz ifadesine
gre tehis koyma yntemi Uzakdou lkelerinde (zellikle in ve Kore) yaygn ekilde kullanlmtr.
Tibet tp yntemlerini bilen hibir deneyimli doktor hastann yzn dikkatle incelemeden.tehis koymaz.
"Yz okuma" sanatnda kendi sistemini gelitirmi birka ekol bulunuyor. yle ki Japonlar, yz genelde
3 blgeye ayryorlar:
st (aln blgesi): Bu blge vcudun ve ruhun genel durumunu yanstyor.
Orta (kalardan burnun ucuna kadar): Bu blgeye bakarak insann psikolojik durumunu grmek
mmkndr.
Aa (st dudaktan enenin altna kadar) Bu blge insann karakter yapsn yanstyor.
Deneyimli bir yz okuma uzman yz derisine, onun rengine, nemliliine, damar ann yerleimine,
krklarn yerleimine ve derinliine bakarak ok ey syleyebilir. Bunlarn yan sra, "hayat izgileri"
olarak adlandrlan be uzvun (kalar, gzler, burun, az ve kulaklar) durumu da dikkate alnr. Bu
uzuvlarn orantl olmas (biim, renk, temizlik vs.) iyi bir belirtidir. Bu uzuvlarn nemlilik derecesine
dayanlarak, baz alternatif tp tehis yntemleri geleneksel yntemlerle bir arada kullanlmaktadr. Bu

__________________________________________________________________
42
yntemler arasnda gz irisine gre tehis yntemi, kulak kepesine gre tehis yntemi, gz kresinin
klcal damar ana gre tehis yntemi saylabilir.
Be "hayat izgisinin" ve yzn blgesinin incelenmesi, yz okuma sanatnn temeli olarak kabul
edilebilir. Bununla birlikte insann karakter yaps ve psikolojik durumu hakknda genel bir izlenim
oluturulabilmesi iin yz kemiklerinin zelliklerini, ene biimini ve genel yz yapsn dikkate almak
gerekir. Son olarak, bu verilerin hastann ya da dikkate alnarak deerlendirilmesi gerekir.

Hastalmz Yzmzde Yazlmtr
Baz insanlar doutan yze bakarak insann "iinden geenleri" okuma yeteneine sahiptirler. Biz,
bazen sokaktaki falclarn hzl ve doru ekilde ruh halimizi, hatta geirdiimiz hastalklar bilmesini
hayretle karlyoruz. Falcnn ipular ise aslnda, bizim yzmzdr. Ruh halinin belirlenmesini belli
lde anlayabiliriz. ember, oval, kare, gen ve yamuk ekilli yze sahip olan insanlarn karakter
yaplarn belirlemek o kadar da zor deil. Bu yntem eski zamanlardan beri bilinmektedir.
Peki, nasl oluyor da yz izgilerine gre hastalklara tehis koymak mmkn oluyor? iin pf noktas her
bir hastaln da hastann yznde kendine zg silinmez izler brakmasdr. rnein, gnmzde
yaygn olan kalp ve damar hastalklarn ele alalm. Yz izgilerine gre enfarkts nceden haber
vermek mmkndr. Bu hastaln tehisinin konulmasnda en gvenilir belirti, ene ile alt dudak
arasndaki blgenin uyuuklua varacak kadar hissiyat kaybetmesidir.
Biraz daha yukar gz attmzda, st dudakla burun arasnda krkln olmas kalp kapaklarnn
yetmezliinden haber verir. Kalp yetmezliinin balang belirtileri dudaklarn zaman zaman morarmas
eklinde ortaya kyor. Byle bir belirtinin grlmesi doktora bavurmak iin ciddi bir nedendir. Kalp ve
kan dolam organlar zerindeki ar basknn en nemli belirtisi her iki tarafta burun ve st dudak
arasnda derin ve uzun krklarn olmasdr.
Burun kprsnn ince olmas kalp nevrozunun bir belirtisidir. Klcal damarlar belirgin tmsekli krmz
burun, arter-yal kan basncnn yksek olduunu gsterir. Dk kan basnc ise genelde, burnun
kmzms mor renk almas eklinde kendini belirtir. Kalp hastalklarnn belirtisi krmzms mor renk alm
burun kanatlar, kan dolam bozukluunun belirtisi ise kulak kepelerinin balmumu rengini almasdr.
akaklar da tehis asndan nemli bir blgedir. Bu blgede deri altnda uzun arteryal damarn belirgin
olmas ve yzn zaman zaman kzarmas arteryal kan basncnn hzl ve keskin bir ekilde ykseldiinin
gstergesidir. Bu insanlarda hipertoni krizi olasl yksektir.
Kalp sorunlarnn dier bir belirtisi de yanaklardr. Sol yanan kk olmas kalp yetmezlii phesi
dourur. Gen yalarda kan dolam bozukluunun belirtisi salarn zamanndan nce
beyazlamasdr. Boynun ksa olmas kiinin kalp hastalklarna yakalanma olaslnn yksek olduu

__________________________________________________________________
43
gsterir. Boynu ksa olan insanlarda kalp sorunlar dnda beyin damarlarnn erken sertlemesi riski de
yksektir. Salk sorunlar konusunda yzde bulunan baz "kozmetik" bozukluklar da ipucu verebilir.
rnein, gzlerin altnn torbalamas ve genelde yzn ikin olmas bbrek ve kalkanbezi sorunlarnn
mevcut olduunu gsterir. Gzler altnda mor lekelerin aniden ortaya kmas ve uzun sre kalmas
birok hastaln varlndan haber verir. Herkesin bildii sivilceler ise hastaln yzmzdeki
"haritas"dr. Onlarn yzdeki yerlerine gre gerek cinsel hastalk, gerekse sindirim, sinir ve endokrin
sistemi bozukluu ve dier bozukluk tehisi koymak mmkndr.
Bunlarn yan sra, deneyimli bir doktor hastann salk durumunu derisine (rengine, kuruluk derecesine
vs.) bakarak deerlendirebilir.

Fotoraflara Gre Tehis Koyma
Bu gn fizyognomik veriler bir ok alanlarda olduu gibi tp alannda da uygulamaya konmutur.
Avrupa'l uzmanlarn gelitirildii genetik sendromlar tanyabilen yeni program bu alandaki uygulamalar
daha da kolaylatrmtr. Uzmanlara gre bilgisayar, hastann yz izgilerini inceleyerek, deneyimsiz
doktorlara tehis yapmada yardmc olabilir. Hastann resmini kullanarak bilgisayar araclyla Cornelia
de Lange, Fragile X ve Williams-Beuren sendromu gibi nadir grlen hastalklar belirlenebilmektedir.
Yeni program yz, 48 noktadan olumu ema eklinde sunmaktadr. Bilgisayar program, bu
noktalarn konumlarn ve aralarndaki mesafeleri kyaslayarak, veritabanndan ilgili bilgileri tarayarak,
hastalk patolojisini tanmlyor.
lk teknolojiler olaylarn %60'nda doru tehis koymulardr. Program zerinde baz dzeltmeler
yapldktan sonra gzler, burun, az ve ene zerinde daha ok inceleme yaparak, olumlu sonucu
%76'ya ulatrmlar. nceleri bu alanda uygulanm metodlar daha az verimli olmu, yz
parametrelerinin bir btn olarak ele alnp incelenmesine o kadar dikkat gstermemilerdir.
Cornelia de Lange sendromundan eziyet eken hastalarda benzer belirtiler bulunmaktadr. Bunlar zayf
gelime, ksa boy, bata ar kaln salar, kollarda biimsizlik ve kalp yetmezlii gibi belirtilerdir. Bu
hastalarda ayrca, burun zerinde kavuan ince kalar, uzun kirpikler, ksa ve kalkk ulu burun gibi
belirtiler de bulunmaktadr. Bu hastalk i organlarda yetmezlik ve nemli lde entelekt zedelenmesi
gibi kt sonular douruyor.
Fragile X sendromu, eitli dzeylerde zihinsel zrlle yol aabilen kaltsal bir salk sorunudur.
Hastalk, kadnlardan ok erkekleri etkilemektedir. Bu zihinsel sorunlar, hafif renme glklerinden,
ar zihinsel zrllk ve davran bozukluklarna kadar deiiklikler gsterebilir.

__________________________________________________________________
44
Williams-Beuren sendromu hastas, "cin yz" olarak adlandrlan ok belirgin bir yze sahiptir. Bu yzn
zellikleri yledir: Kabark aln, gz kapaklar zerinde kaln katlar, aaya doru sarkm yanaklar,
a gzler, ksa burun, bir o kadar dar eilmi burun delikleri, etli dudaklar, kk ene, byk, fakat
dzgn bir ekilde yerlemi kulak kepeleri. Bunun dnda, yksek damaklar, kuru deri, ar hareketli
eklemler ve dier belirtiler oluyor.
Fragile X sendromu zaman, genelde erkek ocuklarda ar byk aln, yzn asimetrik izgileri, byk
ene, uzun ve ileriye km kulaklar gibi belirtiler grlmektedir. Bu hastala yakalanm ocuklarda
zihinsel geliim birka defa dk oluyor. Bu belirtiler ocukluk dneminde deil, bydkten sonra
grlmeye balar. Yeni metodu kullanarak bu hastalklarn belirtilerini renerek daha erken yalarda
tehis koymak mmkn olacaktr.
Almanya'nn Essen kentinde niversitenin Genetik Bilimler Enstits'nn doktoru Dagmar, eitli
hastalklara sahip olan 55 kiinin fotoraf zerinde Wieczorek bu program kullanmtr. Hastalarn
byk ounluuna doru tehis konulmu, baar oran %76 olmutur.


__________________________________________________________________
45

10. BLM
RESMLERLE YZ YAPISI RNEKLER

A. Yz Yaps
Yz, eit ksma ayrlmaktadr. Birincisi aln ksm olup salardan kalara kadar olan alan, ikinci ksm
kalardan buruna kadar olan alan, nc ksm ise burundan eneye kadar olan alan kapsamaktadr.
Bu tarzdaki eit blnmeden sapmalar ok ender hallerde grebiliriz. ou zaman ise yanl alglama
sonucunda orta alann aln ve ene ksmna oranla daha uzun veya ksa olduunu grebiliriz. Bunun
nedeni, burun ucunun daha fazla aaya doru eilmesi veya yukarya doru ekilmesidir. ekildeki
ayr kiinin resimlerini incelersek, yzn her alannn eit olduu konusundaki fikrimizin ne kadar
doru olduunu grebiliriz.
Kulaklar yzn orta ksmna denk gelmektedir.
Ban, aln ksmndan sonra gelen st ksm, Avrupa rknda yzn yksekliinin yarsndan fazladr.
Bazen de bu ykseklie eittir.
Gzler birbirinden bir gz ls uzaklktadr. Burun, burun kanatlan ile birlikte gzler arasndaki
uzakla uygun gelen bir alan kapsamaktadr. Erkeklerde bazen burun kanatlan bu alan dna
kmaktadr.
Az, insan yznn en belirgin ve en hareketli ksmdr. Biz glerken, alarken veya sinirlenirken
azmzn ekil deitirmesi ayn zamanda gzlerimizin eklinin deimesine neden oluyor. Bylece
yzde, bu hallere uygun gelen devaml mimikler oluuyor.
Ban yukar ksmnn, alnn ve burnun
gelimesi insann gl ruh yapsna sahip
olduunu simgeler. Eski dnemlerden
beridir her zaman iri burunun yksek idrak
simgesi sayld bir gerekliktir.
Gerekten, bu karakterli insanlarn iri bu-
runlu olduklar gzlemlenmitir. Bunun
dnda, eer burun dz ve dengeli bir biimdeyse, bu burun sahibinin necip, drst ve iyi ahlakl birisi
olduunu syleyebiliriz. Tarihte nllerden ikisi bu konuda istisna oluturmaktadr. Bunlardan birisi

__________________________________________________________________
46
Sokrates, dieri de Michelangelo olmutur. Sokrates'in ocukluktan byle bir burun yapsna sahip olup
olmad belli deil. Fakat, Michelangelo'nun bir tesadf eseri burnunun krld ve bylece, "kk
burunlular" kategorisine ait olduu bilinen bir gerekliktir.
Belirgin izgilerle ayrlm ve gelimi ene yaps kiinin irade gcnn, enerjik olmasnn bir simgesidir.
Dar ve zayf gelimi ene yapsna sahip kiilerin i alannda verimsiz olduuna ve karar verme
gcnn zayf olduuna iarettir.
Kaln, etli ve belirgin dudaklar zevkli, elenceyi seven ve ayrca gvenilir kiilerin bir zelliidir. Dar, ok
ince dudakl kiilerin ise kapal, bazen da gvenilemez bir karaktere sahip olduuna iarettir.
Kiinin karakter zelliklerinin belirlenmesinde kulaklar yz yapsnda dier organlara oranla daha byk
nem tamaktadr. Kulaklar, kiinin beden organlarnda doutan lmne dek ekil deitirmeyen tek
beden uzvu saylabilir. Yeni domu bebeklerde artk kulan ekli tam ve belirgin bir nitelik tayor.
Oysa, burun, az, gzler ve ayaklarn yapsnda zaman getike ekil deiiklii olabiliyor. Bir Fransz
antropologu, kiinin kulak yapsnn dier organlara oranla daha byk nem tadna iaretle,
"kulaklar, kiiye yolcuu iin yaratltan verilmi bir pasaport ve mhrdr" demektedir.
Bayanlara oranla erkeklerin fizyognomik incelenmesi daha kolaydr.

B. Resimler

Ar uzun yz
Kibirli, kendini beenmi
kk yz
Kt ahlakl
iman yz
Maddiyat, elenceyi seven
ve rahatna dkn

__________________________________________________________________
47

Uzun ve oval yz
Aptal, kendini beenmi
Minyon tip
Hayvani igdleri kuvvetli
Ar byk yz
Hayvani igdleri kuvvetli

Keskin hatl yz
Alak hislere yatkn
Ar ksa yz, aln st kk
ve kk gzl
Yalanc, kindar ve cimri
ene ksm ar kk ve
gelimemi
Tutarsz, aptal

Balon ekilli yz
yi kalpli, alak gnll
Uzun, sivri ene ve sivri kafa
(Yumurta kafa)
Yalanc, yaltaklk etmeye
Ar byk alnl yz
Tembellie yatkn

__________________________________________________________________
48
yatkn

Ar kk alnl yz
Cimri, abuk sinirlenen
Kemikli yz
almay seven, rkek
Dz ekilli yz
Ters, bana buyruk ve bazen
zalim

Zayf yz
htiyatl, derin dnceli
Aln ksma ayrlr. Orta erit
en by olup ekilde III.
blge olarak gsterilmitir. I.
blge hafza gc, II. blge
dnme gc, III. blge de
kiflik yeteneini gsterir. Bu
ksmlardan daha kabark
olan szkonusu karakterin
kuvvetli olduuna iaret eder.
Ar kabark aln
Kolayca sinirlenebilen tip

__________________________________________________________________
49

kk aln
Zorluklara kar direnci
olmayan, rkek, korkak
Ensiz aln
Aptal
Drtgen aln
yi kalpli, alakgnll, asil

Normal aln
Dengeli, yetenekli
Ar enli aln
Kibirli, vnmeyi seven
Gzlerin zerine doru kk
aln
Cesur, enerji dolu

Kk ve yuvarlak aln
Yalanc, kibirli ve yzeysel
dnen
Yuvarlak aln
Hnl, abuk sinirlenen
Krksz dz aln
Kibarla yatkn, d
grnne nem veren, ssl

__________________________________________________________________
50
Gz

Temiz ve ak gz kresi
Salkl olma belirtisi
zerinde ok belirgin kan
damarlar olan gz kresi
Kt igdleri kuvvetli
ok hafif kan damarlar olan bembeyaz gz kresi: Hassas
nce kan damarlar olan krmzms gz kresi: Sinirli
nce kan damarlar olan ve irisi koyu renkte gz kresi: Ezilmi
Koyu kahverengi ve koyu mavi: gvenilir, ciddi
Ak gri ve ak mavi: enerji dolu
Siyah: ok abuk heyecanlanan
koyu gri: cimri

Ar kk iris
Kt niyetli, hnl

__________________________________________________________________
51

Ar byk kapaklar
Ciddiyetsiz, dnmeden
hareket eden
nik (sarkk) st kapak
Tembel, vurdumduymaz
Ar etli kapaklar
Rahatna dkn

Sarkk alt kapak
Alkole meyilli (ayya)
Krk kapakl byk gzler
Kt maddi zevklere yatkn
Kirpikleri arkaya katlanm
kapaklar
Saduyulu hareket eden

Dz kirpikli kapaklar
Ak szl, iten, samimi
Dz kalar
Rahatna dkn
Aaya doru inen kalar
Ters, hogrsz, kendi
dncesinden baka hibir

__________________________________________________________________
52
fikri kabullenmeyen

Gz kapaklarna doru
eilmi kalar
Yalanc, riyakar
Gz kapaklar zerine kadar
inen kalar
Haseti
Ksa kalar
Sakin karakterli

Kaln, siyah kalar
Drst, alakgnll

Gelimemi kalar
Hastalkl
Burnun zerinde birleen
kalar
abuk sinirlenen, cimri

Kaln, aaya doru Gzlere yakn, hilal ekilli Kavisli (hilal), yksek kalar

__________________________________________________________________
53
kavisli kalar
Hayal gc kuvvetli
kalar
Ters, bana buyruk
Hayat akyla dolu, enerji dolu
Burun

I. Burun kk
II. n burun
III. Burun ucu
IV. Burun kanatlar
V. Burun delikleri

Normal burun
Akll, ak szl, samimi
Sivri burun
abuk sinirlenen, merakl
Uzun, aaya doru sarkm
burun
Akll, adil

__________________________________________________________________
54

Kk, ksa burun
Kibirli, cimri, kt kalpli
Byk, etli burun
Aptal
Byk, dz burun
Drst

Kavisli, eri burun
abuk sinirlenen,
sinirlerine hakim
olamayan
Ortas kabark, daha sonra
bask burun
Agzl, aptal, sradan kiilikli
Kambur, ahin burun
Bar, cmert, eliak

Sivri ulu, ahin burun
Sinirli, baz durumlarda
kt kalpli davranan
Az kavisli burun
Kibirli, kendini beenmi
Aln tarafa kk burun
Dar dnceli, cimri

__________________________________________________________________
55

Kk, aln tarafnda ar
derecede kk burun
Yalanc, riyakar
Byk delikli uzun burun
Elenmeyi seven
Aln tarafnda kntl burun
Hayrsever, cmert

Uzun, ayn zamanda
yuvarlak burun
Hrszla yatkn
Ucu krmz, damarlar aka
belirgin burun
Aptal, ar ikiye dkn
(ayya)
Kambur burun
Cimri, yalanc

Hi gelimemi burun
(bazen doutan)
Pireyi deve yapan, bazen
Byk delikler
Neeli, enerji dolu
Uzun, neredeyse aza kadar
uzam burun

__________________________________________________________________
56
alak ve acmasz Cesur, kahraman

Etli ve delikleri tyl burun
Sahtekar
Kk ve ember ekilli
delikleri olan burun
nat
Kalkk ulu burun
Saf, ayrca kibirli

Ksa burun
Hassas, abuk sinirlenen,
haddini bilmeyen
"kikat burun"
alkan, gayretli, hevesli

Az
I. st dudak
II. Alt dudak
III. Az kesi
IV. Az yar


__________________________________________________________________
57

Krmz ve normal ekilli dudaklar salkl olma belirtisidir. Kansz,
mor ve koyu krmz dudaklar hastalk belirtisidir.

nce, ensiz dudaklar
an ve hret tutkunu
Kk, yukarya doru kalkk
st dudak
Dedikoducu, bo konuan
Byk ve etli dudaklar
Aptal

Ar byk alt dudak
Tembel
Ak az (st dudak ak)
Aptallk
Birbirine skm dudaklar
tici mizal, geimsiz

__________________________________________________________________
58

Byk az
Cesur, sava ruhlu
Kaln, sarkk dudaklar
Zevke ve elenceye dkn
st duda sarkk, byk azl
Aptal, agzl, kaba

Ensiz, byk dudaklar
(bazen diler darda)
Hilekr, yalanc
ne km alt dudak
Kendini beenmi, kibirli

ene Yaps


__________________________________________________________________
59
Ar enli, drtgen ekilli
ene
Enerji dolu, kaba,
acmasz
kiye ayrlm ene
Kararsz
Keskin ulu ene
abuk sinirlenen (zellikle yan
kemikleri geni olan kiiler)

Yukar doru eik ene
Zevkine dkn
Kk ene
Kararsz, tereddtl
Ar yuvarlar ene
Enerji dolu

leriye doru km ene
nat, ters, hogrsz
Fazla belirgin, net izgili ene
Cesaretli, hayal gc kuvvetli
Ar derecede ileriye km
ene
Acmasz

Kulak


__________________________________________________________________
60
1. Kulak kepesi,
2. Kulak kepesi ukuru
3. Kulakk,
4. Kulak memesi

Ar kk daire ekilli
kulaklar
Korkak
Aaya doru ar sivri
kulaklar
Kaba hislere yatkn
Byk kulaklar
Mzie yetenekli

Normal kulaklar
Ciddi, saduyulu
Uzun ve ensiz kulak
Haseti, esirgeyen
Byk, kepe kulaklar
ok konuan, aptal

__________________________________________________________________
61

Kll kulaklar
Uzun mrl, iyi duyma yeteneine sahip
Drtgen ekilli kulak
yi ahlakl

Yüz Okuma Sanatı - Alesker Aleskerli

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yüz Okuma Sanatı - Alesker Aleskerli

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ARATIRMA SERS No.

You might also like