BANGHAY ARALIN SA PAGTUTURO NG FILIPINO 4

PANUNURING PAMPANITIKAN
UNANG MARKAHAN IKATLONG LINGGO
I. PAKSA / MGA KASANAYAN / MGA KAGAMITAN
Paksa : Pagbasa/Pagsusuri sa Akdang
Rehiyonal sa Teoryang
Formalismo
Susuriing Genre : Sanaysay, Muslim
Halimbawang Akda : Pagislam : Ang Pagbibinyag ng mga
Muslim
Mga Kagamian : !arawan, nakaa"e na awi, sar,
#ideo a"e
Kasanayang Pam"aniikan : Pagsusuri ng akda baay sa isrukura
a "agkakabuo
Kasanayang Pam"ag$iisi":
Halagang Pangkaauhan: Pag"a"ahalaga sa "aniniwalang
Muslim

II. MGA INAASAHANG BUNGA (BAWAT ARAW)
A% &aibabahagi ang mga kaalaman ukol sa iba' ibang seremonyas a
"aniniwala sa "agbibinyag%
(% Mga !ayuning Pam"agalakay%
(%)% Pagsusuring Panglingwisika
&aisa$isa ang mga di$"amilyar na salia sa loob ng akda
kalaki" ang "ag"a"akahulugan ng mga io%
(%*% Pagsusuring Pangnilalaman
&auukoy ang nais sabihin ng akda sa bumabasa%
(%+% Pagsusuring Pam"aniikan
&asusuri ang akda baay sa isrukura a "agkakabuo%
,% &auukoy ang "ananaw a saloobin ng may$akda%
33
-% &akasusula ng sanaysay sa kulad ding "aksa%
III. PROSESO NG PAGKATUTO

UNANG ARAW
A. Panimuan! Ga"ain #
$. Pa!!an%a&
Pag$ugnay$ugnayin ang mga larawan u"ang makabuo ng kaisi"an%
.Maaari ring gumami ng mga unay na bagay kung nais / baby
doll, kandila, baby dress na "ui, asin, langis a ubig0%
.!arawan ng isang sanggol na nakahiga sa duyan a umiinom ng
gaas sa boe% Sa "aligid nio ay may kandila, "uing dami a
"uing sumbrero, ubig, langis a asin0
B. Pa!aa'a(
)% Pangkaang "ag$uugnay sa akda sa karanasan ng mga mag$
aaral%
Pangka ) a * : Pagaala ng mga sunud$sunod na seremonyas
sa "agbibinyag ng isang Kaoliko%%
Se1uen2e 3rgani4er .,hains0
Pangka + a 5 : Pagaala/Pag"a"akia ng sunud$sunod na
seremonyas sa "agbibinyag ng ibang
relihiyon .Maaaring (orn Again, (a"is,
Muslim, ab"0% 6"akia sa "amamagian ng
kilos%
Pangka 7 a 8 : Pagaala ng mga nakasanayang kaugalian o
"amahiin sa "agbibinyag ng mga Kaoliko%
34
) * + 5
9 : 8 7
&akasanayang Mga
Kaugalian/Pamahiin/Paniniwala
Kaangga"$
angga"
H6&-6
Kaangga"$
angga"
)% Pag$uunahan sa "aglabas sa
simbahan "agkaa"os ng
binyag%
*%
+%
Pangka : a 9: Pagaala ng mga nakasanayang
kaugalian/"aniniwala sa "agbibinyag ng
ibang relihiyon .Pumili lamang ng ibang
relihiyon na alam ng "angka0% Gawin sa
"araang PAGTATA!3 / ka"ani$"aniwala
o hindi ka"ani$"aniwala%
). Pa!*i*i!a% n! m!a 'inu'a +a ,ama!a- n! a&(an! *a*a+a'in
PAGISLAM # An! Pa!*i*in%a! n! m!a Mu+im.
.. Pa!,a,a*a+a +a +ana%+a%.
(asahin ng malakas, masining a may angko" na damdamin ang
sanaysay% Ang PAMAGAT, ;&A&G TA!ATA, a H;!6&G TA!ATA ay
babasahin ng laha% A G6T&A&G mga TA!ATA ay sali$sali na
babasahin ng mga lalaki a mga babae%
/PAGISLAM# An! Pa!*i*in%a! n! m!a Mu+im0
.Sanaysay/Muslim0
Salin mula sa 6ngles ni
<l#ira (% <sra#o
&aniniwala ang mga Muslim na ang isang sanggol ay i"inanganak na
walang kasalanan kaya di kailangang binyagan u"ang io ay maalis% Ganoon "a
man, mayroon silang ilang seremonya na kahalinulad ng binyag na inaawag na
pagislam% Pinaniniwalaang io ay ang "agbibiyag ng mga Muslim%
Sa kaunayan, mayroon silang along uri ng seremonyang "anrelihiyon
na na"a"aloob sa "agislam, na ginagawa sa along magkakaibang araw sa
buhay ng isang sanggol%
35
Ang unang seremonya ay ginagawa ilang oras "agka"anganak% 6sang
pandita ang babasa ng adzan o kang sa kanang ainga ng sanggol% 6o'y
ginagawa i"ang dio'y ikinal na siya'y i"inanganak na Muslim a ang unang
saliang maririnig ay ang "angalan ni Allah.
Ang "angalawang seremonya ay higi na kilala bilang penggunting o
pegubad% Ginagawa io "iong araw "agka"anganak% &aghahandog ang mga
magulang ng kanduli, isang salu$salo bilang "asasalama sa "agkakaroon ng
anak% -io'y inaanyayahan ang mga kaibigan, kamag$anakan a pandita.
Ang "aghahanda ay ayon sa anas ng kabuhayan ng mga magulang sa
"amayanan% Karaniwang nag"a"aay ng hayo", kambing o baka% Ang hayo" na
io'y inaawag na aqiqa, na ang ibig sabihi'y "aghahandog ng "agmamahal a
"asasalama%
Sa okasyong io, ang binibinyagan o "inararangalan ay binibigyan ng
"angalan ng isang "andia "agkaa"os na maka"uol ng ilang hibla ng buhok ng
sanggol% 6nilalagay sa isang mangkok na ubig ang "inuol na buhok% Ayon sa
"aniniwalang Maguindanao, "ag lumuang ang buhok magiging maginhawa a
maagum"ay ang aahaking buhay ng baa nguni ka"ag io'y lumubog, siya'y
magdaranas ng "aghihikakos a "aghihira"% Ang bahaging io ng seremonya ay
di kinikilala ng 6slam nguni dahil bahagi io ng radisyon, "auloy "a ring
ginagawa ng ilang Maguindanawon% 6sa "a ring bahagi ng radisyon na kasama
ng seremonya ay ang "aghahanda ng buaya% 6o ay kakaning koreng buaya na
gawa sa kanin, dalawang nilagang ilog ang "inakamaa a laman ng niyog ang
ginagawang ngi"in% &ilalagyan din ang buaya ng manok na niluo sa gaang
kinulayan ng dilaw% 6nihahanda io ng isang maandang babaeng inaawag nilang
walian, isang kauubong hilo na may kaalaman sa kaugaliang io% Ginagawa io
"ara sa kaligasan ng baa kung naglalakbay sa ubig% Pinakakain sa mga baang
dumalo sa seremonya ang buaya.
Ang ikalo a huling seremonya ayang pagislam. Ginagawa io kung ang
baa ay nasa "agian ng "io hanggang sam"ung aong gulang% Tam"ok na
gawain sa seremonyang io ang "aguuli% Tinaawag na pagislam "ara sa mga
baang lalaki a sunnah "ara sa mga baang babae% Ginagawa io u"ang alisin
ang dumi sa kanilang "ag$aari% Ang pagislam ay ginagawa ng isang walian, na
karaniwang isang maandang babae na may kaalaman sa kaugaliang io% Ang
seremonya ay karaniwang ginagawa sa araw ng Maulidin Nabi o sa ibang
mahalagang banal na araw ng mga Muslim%
E. Pa!*u*u1( +a *ina+an! +ana%+a% +a -u1n! n! (a%a!2am.
36
Pagislam : Ang Pagbibinyag ng mga Muslim
IKALAWANG ARAW
PAGSUSURI
A. Panimuan! Ga"ain #
Knowledge Power .(abasahin ang alaa ulad ng kay Ka <rnie
(aron0%
B. Pa!-aa&a% +a Pa&+a #
Pangkaang Pagsusuri
Pangka ) a * : Pagsusuring Panglingwisika
37
;nang
Seremonya
6kalawang
Seremonya
Huling
Seremonya
Pandia Pengguning Pagislam
Adsen Salu$salo ng
"asasalama
Sunnah
Allah (anal na Araw
Alam n'yo bang hindi lamang ang mga Krisiyano ang may binyag=
Aba'y hindi "aaalo ang mga Muslim> Pagislam / iyan ang "inaniniwalaang
"agbibinyag ng mga Muslim%
Talo ang uri ng seremonyang "anrelihiyon na na"a"aloob dio%
Ang unang seremonya ay ginagawa ilang oras "agka"anganak% Allah,
ang unang saliang maririnig ng sanggol%
Ang ikalawang seremonya ay ang "engguning o "egubad, ginagawa :
araw "agka"anganak% &aghahandog ng salu$salo ng "asasalama ang mga
magulang%
Ang ikalo a huling seremonya ay ang "agislam% Ginagawa kung ang
baa ay nasa "agian ng : hanggang )? aon% Tam"ok na gawain sa
seremonyang io ang "aguuli, ginagawa io u"ang ang dumi ng isang "ag$
aari na ginagawa sa banal na araw ng mga Muslim%
3, hanggang sa susunod, Mabalos>
Pag"ili a "ag"a"akahulugan sa mga di$"amilyar na salia sa
loob ng akda%
Pangka + a 5 : Pagsusuring Pangnilalaman
Pag$iisa$isa sa mga nais sabihin ng akda sa bumabasa
.Maaaring gamiin ang "amaraang "anayam o iner#iew0%
Pangka 7 a 8 : Pagsusuring Pam"aniikan
Pagsusuri sa akda baay sa mga sumusunod :
Paraang "aggami sa "aglalahad
6silo ng awor
Kayarian ng sanaysay
Pangkalahaang im"resyon
.Kinakailangang magbigay ng mga iyak na "ahayag na hinango sa
akda u"ang maging mabisa ang "agsusuri0%
). Pa!*a*a'a!inan n! ,an!&a-.
.. Pa!*i*i!a% n! 344(*a5& n! m!a na&ini!.
E. Pa!*i*i!a% n! &a2a!(a!an! 344(*a5& n! !u21.
F. Pa!*u*u1 n! +in-4+i+ n! na,a!6ua+a,an! ,a&+a.
(umuo ng kaisi"an baay sa dayagram%
Kauuran Kahalagahan
I7. E7ALWASYON
IKATLONG ARAW
A. Panimuan! Ga"ain #
38
Pagisla
m
(uuin ang guhi na mukha% Maaari ring lagyan ng kaawan u"ang
mai"agkaiba ang Krisiyano sa Muslim%
M;S!6M KR6ST6@A&3
B. Pan!&a-an! Pa!+u+u2i #
Pangka ) a * : Pag"a"akia ng Pakikisangko
Pag"a"ahayag ng sariling "anlasa sa akda%
a% Kagandahan ng akda
b% Kahinaan ng akda
2% Kabuluhan ng akda
.Gawin sa "amaraang PA&<! -6S,;SS63&0%
Pangka + a 5 : Pag"a"akia ng Paghahambing
Paghahambing ng sanaysay na binasa sa iba "ang genre%
Maaaring maikling kweno na kaulad ding "aksa%
Paguulad
Pagkakaiba
39
Sanaysay 6bang Genre
Sanaysay 6bang Genre
Pangka 7 a 8 : Pag"a"akia ng Pagaaya
Pagukoy sa mga nais i"araing ng may$akda sa mga mambabasa%
a% Ano sa "alagay ninyo ang naka"ag$udyok sa awor u"ang
sulain niya ang sanaysay=
b% Ano ang nais niyang ihaid sa mambabasa=
.Maaaring gawing "amaraan ang PR<SS ,3&F<R<&,< /
kunwari'y ila$laun2h ng awor ang kanyang bagong sinula na akla,
naka"aloob ang sanaysay na Pagislam0%

). Pa!*a*a'a!inan n! ,an!&a-.
.. Pa!*i*i!a% n! 344(*a5& n! m!a na&ini!.
E. Pa!*i*i!a% n! &a2a!(a!an! 344(*a5& n! !u21.
F. Pa!*u*u1 n! +in-4+i+ n! na,a!6u+a,an! ,a&+a.
Ang
Kahinaan/Kagandahan
&g
$
Ay nakasalalay
Sa "anlasa
&g
40
7. PAGPAPALAWAK NG KARANASAN
PAGLIKHA
IKAAPAT NA ARAW
A. Panimuan! Ga"ain #
)% Pagaala ng iba' ibang seremonyas na ginagawa ng aing mga
kalahi, halimbawa : ,anao%
*% Pagbabahaginan ng mga kaalaman ungkol dio%
B. Pa!+ua- n! i+an! +ana%+a% na na!aa'a( +a i+an! na,iin!
+424m1n%a na -umu-u,a( +a m!a +umu+un1( na ,aman-a%an#
)% (inubuo ng 5 na alaa, 7 "angungusa" bawa alaa%
*% 6lahad nang malinis, maayos a sunud$sunod ang mga
"angyayari%
+% Gumami ng angko" na "ananalia%
5% Gawing kawili$wili ang sanaysay%
7% 6angko" ang "amaga sa sanaysay a kinakailangang
ma"ukaw ang babasa%
). Pa!,a,a*a+a +a ma! ian! ,animua.
.. Pa!&u'a n! 344(*a5& +a m!a na&ini!.
E. Pa!*i*i!a% n! 344(*a5& n! !u21.
a. Pa!,a,a-u1% n! ,a!+ua- *ian! !a"ain!6*a'a%.
7I. IKALIMANG ARAW
PAGPAPAHALAGA SA SINULAT
A. Panimuan! Ga"ain #
Pag"a"arinig ng musika gami ang mga insrumeno ulad ng gong,
4ymbal, Alue .maririnig sa mga 2assee a"e ni Boey Ayala0%
41
Pansinin ang mga insrumenong ginami a ihalinulad io sa mga
insrumenong gami ng aing mga kalahi sa kanilang mga
seremonyas%
B. Pa!,a,ai-an!6&u21 +a na2ini! na mu+i&a.
). Pa!,a,a*a+a nan! -a'imi& +a na*u1n! +ana%+a%.
.. Pa!,a,ai-an n! m!a ma!6aa2a n! na*u1n!
+ana%+a%. Ba*a+a'in nan! -a'imi& an! !a"a n! &ama!6a2a.
E. Pa!*i*i!a% n! m!a ,una 1 1*+42*a+%1n +a *ina+an! a&(a.
F. Pa!*i*i!a% n! 344(*a5& n! ian! m!a ma!6
aa2a -un!&1 +a na2ini!.
G. Pa!iina" n! !u21 -un!&1 +a na2ini! na 344(*a5&.
H. Pa!*i*i!a% n! 3a%na in,u- -un!&1 +a a2ain!
-inaa&a%.
42