Professional Documents
Culture Documents
Pastor H.B.Lalkhawliana
1.
kan \awng\ai tr a ni. Lei nu leh paten an fate thil \ha pek an chk aia nasa
zwk daihin kan Pa vna mi chuan a Thlarau Thianghlim kan chunga leih
buak a chkin a duh m m a ni. Thlarau Thianghlim chu kan lo dawn theih
nna kan tih ve theihte an awm a. Chngte chu hngte hi an ni:
Inngaitlwm takin kan sual thupha kan chawi ang a.
Inchhra simin Lalpa hmaah \hahnemngai takin kan \awng\ai ang a.
Tichuan Lalpan a tiam, malsawmna chu kan chungah a leih bua ang.
Harhtharna chu chutianga \hahnemngai taka \awng\aina chauh chuan
rah a chhuahtr dwn a ni tihah hian kan chiang tr a ni.
Kan kohhran pumpui kan zavai hian kan harhthar vek in ring em ni?
Chutiang hun chu a thleng ngai lo vang.
Kan kohhranah hian mi piangthar lote an awm a, \henkhatten
\awng\aina nasa tak an neihnaahte pawh chuan an tel ngai lo a. Mi mal mal
chunga hna thawh hi kan tih tr chu a ni a. A sawia sawi aiin kan \awng\ai
tam zwk tr a ni.
Pwn lam a\anga chhiatna aiin chhng lam a\anga chhiatna hi kan hlau
zwk tr a ni.
Harhtharna leh Insiam\hatna hi A labang kohhranin a mamawhzia hre
chiang tr chuan, Laodikei kohhran ang kan nih chianzia hi kan hriat chian
m m a \ulin ka hria a ni.
Hrilhlwkna thu rng rngte kan zira kan chhuia kan hria ang hian
kohhran pasarihna Laodikei chanchin hi kan zir a, kan chhui a, kan hriat
chiana kan bel hle a \ul m m a.
Thuhrilhlwkna Thlarau chuan Thupuan leh Daniala bute hi tih tak
zeta \hahnemngai taka an zir chuan kohhranah Harhtharna leh Insiam\hatna
a lo thleng ang, a ti tih hi kan hria a.
Thuhmahruaia kan sawi tawh ang khn kan kohhranin a tih tr
pawimawh hmasa ber leh a tihmkmawh lian ber chu Harhtharna a neih
theihna tr chu a beiha a zawn chu a ni a.
Harhtharna chu Insiam\hatnain a zui nghl ngei ngei tr a ni a.
Insiam\hatna tel lova Harhtharna ringawt chu a sawng saw hlawt lova. Tha lo
tak pawh a ni thei zwk. Entr nn Juda Iskariota kha, a sualzia chu a inhre
chhuak chiang khawp mai a, mahse Insiam\hatna a nei lo a. Rpthlk takin
amah leh amah a intiboral tawp mai a nih kha. Harhtharna suak leh sual
inhriat chhuahna dik lo chang kan ramah ngei pawh an awm a, inawkhlum ta
mai mai an awm hi.
Harhtharna dik tak nei tr leh sual inhriat chhuahna dik leh \ha nei tr
chuan Thlarau lama mahni nihna leh dinhmun chu kan inhre chhuak chiang
hmasa tr a ni. Chumi rual chuan Pathian zahngaih theihziate leh a
hmangaihna ropuizia lam chu kan hre chiang bawk tr a ni.
Harhtharna kan tih hi, Pathian laka mi sual, mahni sualna chiang taka
hriat chhuahna a ni phawt mai a. Mi a lo harhthar rng rng chuan a sualzia
a hre chhuak lo thei lo.
Harhtharna dik leh Insiam\hatna dik leh \ha chu; entr nn tehkhinthu
dik leh \ha tak mai Lal Isuan min pe a. Chu chu fapa tlnbo chanchin hi a ni.
Luka 15:17-ah khn a lo harhthar veleh ti lovin, Tin, a inhriat chhuah veleh,
ka pa ina inhlawhfate chaw ei sen loh nei an tam vei nn, kei lah hetah
ril\min ka thi dwn si a, a ti a. Luka 15:17.
Fapa tlnbo hian ama nihna dinhmun dik tak chu a inhre chhuak chiang
kher mai. Chutih rual chuan a tlnbo san, a pa nihna leh dinhmun pawh a
hre chhuak chiang m m bawk a. Chutih rual rual chuan thil dang engte
nge a hriat chhuah chian telte chu? Mi rethei pachhia, ril\m saruak ei tr
nei lo, ril\ma la thi mai tur a ni tih chu a inhre chhuak chiang bawk a ni.
Chu chuan a pa dinhmun leh nihna leh ama nihna leh dinhmun
danglam nasatzia chu a hriat chhuahtr a. Ama dinhmun leh nihna chhe tak
a\ang chuan a pa a mamawhzia chu a hre chhuak a. A pa a tlnbo san, a
mamawh tinrng awmna chu a pan mai loh chuan saruak ril\min a thi mai
dwn a ni tih leh amah chuan tih theih rng engmah a nei tawh lo a ni tih
chu a inhmu chiangin a inhre chiang ta m m a ni.
A thil lo tihsual tawh lam nazatzia leh zahthlkzia leh pawizia lam kha a
ngaihtuah chang tawh lo, thei tawh lo. A pa hnna a damna tr, ei leh in tr
leh a saruaknain a mamawh silhfn \ha leh lawmna leh hlimna lo awm tur
lam chauh chu a ngaihtuah tawh a. Chu chu a ngaihtuah tur leh a tih tur dik
tak chu a ni rng a ni.
Ama \hat lohna, a sual lo tih tawh lam hlr leh a zahthlkzia leh pawizia
lam hlr kha thlrin ngaihtuah sela chuan a pa hnn lam chu a pan ngam
hauh lovang le! Juda Iskariota ang mai khn amah a intihlum mai ang.
Iskariota pawh khn \hatna leh ngilneihna lam kha ngaihtuahin Isua kha pan
ve mai sela chuan, a sualna thuphate han chawi sela chuan a ngaidam nasa
dwn khawp si a. Kan sualnate thupha kan chawi chuan Ani chu kan sualna
ngaidam trin a felin a thianghlim si a. I Johana 1:9. Mantrtu a ni lo mai
tr. Tupawh ka hnna lo kal chu ka hnawt chhuak tawp lovang, tih thu dik
tak chu a lo thleng famkim mai tr! Mahse a ti ta miau si lo a le!
Fapa tlnbo harhtharna, sual inhriat chhuahna chuan a dinhmun leh
nihna retheihzia leh tlwmzia leh pachhiatzia chu a hriattrin a hmuh
chhuahtr a. Chu chuan a pa hnn a thlentr a. A pa hnn hi pan lovin kal ta
lo sela chuan a pain mal a swm thei lo, a \anpui thei lo. A pa bul, a pa hnn
a lo thlen chiah khn a pain a chunga a tihturte a ti thei ta a ni. Mahni
dinhmun derthwnzia hriat hi Tidamtu ropuian siam\hat nna a mamawh
hmasak ber a ni. Buaina Hun Atana Inbuatsaihna p. 38.
A lo harhtharna, ama sual a lo inhriat chhuahna chuan a mamawh
zawng zawng lo phuhruk theitu lam chu a pantr a. Sual thupha chawina
thinlung dik tak pu chungin, mualphona leh zahna tinrng huamin rilrua
inngaitlwm takin, vawk chaw pkna hmun a\ang chuan a tho ta hlawl mai a,
a pa in lam panin a kal ta nal nal mai a nih kha.
A thinlung chhngril tak a\anga sual inhriatna thk tak a\ang chuan
sual inpuan duhna, sual thupha chawi duhna leh thuhnuai rawlh leh
inngaitlwm taka \awng\aina leh dlna mawi leh ngaihnatawm m m mai
chu a lo ri chhuak ta a. Ka Pa vna mi chungah leh nangma mithmuhin thil
ka tisual e; i fapaa vuah tlk ka ni ta lo ve; i hnna hlawhfa pakhat angin min
siam ve rawh, tiin Luka 15:18; 19.
Fapa tlnbo lo harhtharnaa a sual inhriat chhuahna rah hmasa ber chu,
Ka tho anga ka pa hnnah ka kal ang a, a hnnah ka Pa vna mi chungah
leh nangma mithmuhin thil ka tisual e, i fapaa vuah tlk ka ni ta lo ve; i
hnna inhlawhfa pakhat angin mi siam ve rawh ka ti ang, a ti a. Luka 15:18,
19.
thuawih takin thih thlengin a tuar a, kros-a thihna ngei chu. Ringtu, i zawh
ve dwn lwm ni? I lo harhthar theih nn.
Fapa tlanbo ram hla taka kal bo a, sual nawmsipbwlna chi tinrng
chna in tlak ral zo vek tawh chu vawk te leh an chawte zngah awmin amah
leh amah ngei chu a sualzia inhriain a lo inhmu chhuak ta a, a lo harhthar ta.
A lawmawmin a va ropui m!
Chu a lo Harhtharna, sual inhriat chhuahna chuan a chunga kan sawi
tak zawng zawng Insiam\hatna kawng chho tak chu a rawn zawhtr ta.
2. INSIAM|HATNA HMUMPUI A PA IN
Fapa tlnbo ram hla taka tlnbo sual tinrng titu lo Harhtharna, sual
inhriat chhuahna dik tak chuan a pa in, Insiam\hatna hmunpui ngei chu a
rawn hruai thleng ta. A lo Harhtharna chanchin \ha leh duhawm tak chu a pa
hnnah ngei chuan a sawi chhuakin a hrilh ta. Inngaitlwm takin a sual a
puang a, inchhra simin ngaihdam a dl ta. A va mak m! A va ropui em! A
mawiin a va duhawm m!
A pa khn a sum a khawhral zozai leh sual rawng a va bwlna zawng
zawngte kha a chhui ltin a hre reng em le? A ngaihtuah em? An pafa
chanchin Lal Isuan a sawinaah hian chutiang lam thu chu a ri rng rng lo a,
a lanin a lang lo rng rng a. A ngaihtuahnaah pawh a awmin a awm lo rng
rng a ni ang. Mihringin a rilrua khat liam chu a sawi chhuak \hin tih a ni si
a. A sawi chhuak bawk lo.
A pa rilru leh ngaihtuahna luangliam a sawi chhuah tak zwk mawi leh
ngainatawm m m chu hei hi a ni.
A pa chuan a bawihte hnnah, puan \ha ber kha han la thuai thuai ula,
han sintr rawh u; a kutah zungbunte, a kephahah pheikhawkte buntr rawh
u; sebwng no thau tak kha han la ula, talh rawh u, hlim takin i ei ang u; he
ka fapa hi a thi a, a lo nung leh ta a ni hi, a bova kan hmu leh ta a ni hi, a ti
a. Luka 15:22-25.
A fapa sual tak maiin a sualna inhriaa inchhr ngawih ngawiha lo
hwngin a sualna thupha chawina thute chuan a rilru chu a luah khat a,
lwmnain a tikhat a. A thinlunga lwmna chu \hatnain a pr chhuak ta a.
A \hain a va mawi m! Chu lwmna pr chu!
Fapa tlnbo pa hian Pa Pathian min siamtu chu a entr a. Fapa sual
tlnbo ta hian, keini suala tlu chhe tawh hnute hi a entr a.
He tehkhin thu a\ang hian Pathian chu hmangaihna twp nei lo,
thinnel, zaidam leh ngaihdamnaa khat chu a lo va ni teh lul m! Lalpa
hmangaihna ropui chuan mi sual sim a ngaidam. Mi sual sim duhte tn
Lalpaah chuan ngaihdamna a awm. A ngaidam, a ngaidam ang che. Tlan
tawh suala thih hi a phal tawh lo a ni. Hei hi i chang tawh em le!?
Fapa tlnboin a sual a inhriat chhuahna leh a inchhrna leh sual thupha
chawi tra a pa hnn lam pan a tumna leh duhna tak kha Harhtharna \obul, a
in\anna chu a ni.
A duhna leh a tumna tihlawhtling tra a tho a, a pa hnn pana a kalna
leh inchhra a sual thupha a chawina leh chhhiahhlawh pakhat ang tal ni ve
tr a, a dlna leh ngenna \awng\aina kha Insiam\hatna \obul, a in\anna chu a
Fapa tlnbo mai mai ni tawh lovin sual sim, siam \hat fapa duhawm tak
in chhng tilawmtu a lo ni ta. Harhtharna leh Insiam\hatna chu amahah a lo
famkim ta a ni. Ka naute u, Krista chu nangmahniah siam puitlina a awm
hma loh chuan nau veiin ka vei leh che u hi. Galatia 4:19. Paula ang hian
vei kan nei ve em?
Malswmna lo in\anna \obul tak chu Insiam\hatna a lo awm a\ang khn
a lo awm \an ve a. Fapa saruakna chuan silhfn a mamawhzia a entr a. A
chrna leh ril\m m mna chuan ei tur \ha a mamawhzia a entr a. Hngte
hi malswmna awmtrtu leh lo in\anna \obulte chu an ni tlat mai.
Silhfn \ha ber bertea thuam an nih khn a saruakna chuan
malswmna thuam chu a dawng a. Ei tr leh ruai \heh chawte an ei khn
puar leh fnna malswmna a dawng a ni. Sual rethei vkvai hnu lo kr leh ta
chan chu a va ropui ta m! Sual kawng thk tak mai zawh tawh hnu chu, bo
leh tawh lo trin a lo hwng leh ta a ni. Kan sualte thupha kan chawi chuan
kan sualte ngaidam tr leh kan fellohna zawng zawng tlngfai trin Amah
chu a rinawmin a fel a ni. I Johana 1:9.
Bible-a mi sual tak mai lo harhthar, mahni sual inhre chhuaktu leh a pa
chanchin a\ang hian Harhtharna leh Insiam\hatna leh chumi a\anga
malswmna dawn theih dn \ha chu entr leh zirtr kan niin ka hria. Fapa
tlnbo leh a pa tehkhinthu hi thlarau leh tih tak zeta han zira han chht chian
chuan mi a zirtr hi a \hain a ropui m m a. Lal Isuan, Lalpa i Pathian chu i
thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin, i rilru zawng zawngin i
hmangaih tr a ni, tih leh nangmah i inhmangaih angin i vngte pawh i
hmangaih tr a ni, tih hi, chng thupk pahnihah chuan dn thu leh
zwlneite thu zawng zawng a inkhaikhwm vek a ni, a ti a. Matthaia 22:3740.
Chutiang bawk chuan he mite fapa tehkhinthu chanchin pawh hian
keini misualte leh Pathian inkr thubuai chinfel nna Pathian chhandamna
thil ruahman zawng zawng hi a khaikhwm vekin ka hria.
Chuvngin chhiartu duh takte u, ni danga in lo chht leh in lo zir aia
nasa leh urhsun zwkin ngaihtuahna tharin chhtin lo zir teh u.
Chhandamna thil ruahman zawng zawng khaikhwmtu a nihna ropuizia in
hmu chhuak ang.
Fapa tlnbo tehkhinthu hian entr ropui tak dang a neiin a lang a. Chu
chu a thkin a ropui m mai a. Kan sawifiah zo lovang tih pawh a hlauhawm
khawp mai a. Mahse theihtwp chhuahin a entr dang ropui chu trlan han
tum ta ila.
Fapa tlnbo pa hian Pa Pathian chu a entr a. A fapa hian kan sual
zawng zawng phurtu Isua, sualna rng rng nei lo a entr ve tlat thei a. Hei
tak hi a ni, sawi thiam a har ang, hriat sual a awl ang, hriat thiam pawh a
harsa mai ang e, kan tih chu.
Isua chu Pathian Fapa sualna rng rng nei lo, mihringa lo piang,
mihringa lo chang chu a ni a. Kan mihring nihna ang zawng zawng nei sia,
sualna nei ve si lo a ni a. Chutiang ni si chu fapa sual tak tlnbo nna han
khaikhin chu a ni thei dwn em ni?
Fapa tlnbo tehkhin thu hi Pa Pathian leh keini mihring sual fate nna
kan inkr thubuai entrna leh a buaina chinfelna entrtu a ni tih kan sawi tawh
a. Chu chu a ni chiah rng a. Tna kan han sawi zlnaah hian fapa tlnbo
Miten an hmai an huhsan ang chuan ani chu hmuhsitin a awm a, keini lah
chuan kan ngaisng si lo, Isaia 53:2, 3. Fapa tlnbo dinhmun nn a inang
hle lo maw?
Fapa tlnbo kha a pa in nuam tak a\angin ram hla takah a tlnbo a. A
sual m avngin a lo rethei ta m m a ni. A dinhmun pawh a lo chhe ta m
m a. Vawkte nna chngzain an chawte hial pawh a eiah a t ngawih
ngawih a.
Lal Isua pawhin vnrama in nuam tak chu kalsanin he lei hrehawm hla
takah a lo kal a. Mihringte suahsualna zawng zawng chu phurin a lo rethei
m m a. Mite hmuhsit leh khawvlin thiamloh chantrin a dinhmun chu a lo
chhe ta m m a. Kros thing nchhedawngah chuan khenbehin a awm a.
Fapa tlnbo kha vawkhote zng a\ang khn a lo harh chhuak a. A pa in
ngeiah a lo hwng leh a. A pain hlim tak leh lawm takin a lo lwm a. A fapa
nihna chu chang lehin hlim takin nuam takin a awm leh ta a.
Isua pawh thln thim tak thihna a\angin a lo tho leh a. Vnramah A Pa
in ngeiah a kr leh a. Pa leh Vna mipuite chuan lwm m min ropui takin
chawimawiin a lo lwm ta a.
He mite fapa pahnih tehkhinthuah hian, kan chhandamna thil ruahman
(The Plant of Salvation) zawng zawng chu a fnkhwm vekin a khaikhwm
vek niin ka hria a.
Vawiinah, tnah ngei hian,
Damtein Isuan a ko a che;
Nang fapa tlnbo lo haw rawh,
Hun \ha i la neih lai hian.
Aw Zion harh la, harh la
I chakna inbel rawh.
I silhfn mawi tak chu inbel rawh
Vaivut i kai kha inthing rawh
Timai khn inngaihtuah buai lovin,
Muang lovin, zm hek lovin
Tho thuai la pan nghl rawh,
Timai khn pan rawh i Chhandamtu.
Nangni thawkrim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hnnah lo kal
ula, zir rawh u, thuhnuairawlh leh inngaitlwm tak ka nih hi; tichuan in
thlarau tn chawlhna in hmu ang, Lal Isuan a ti. Matthaia 11:28, 29.
3.
Vntirhkohten bih an duh \hin chu engnge ni? A chhnna chu I Petera
1:10-12 ah kan hmu a, Bibul kan nei \heuh bawk a, a bu a mi chhiar mai ila.
Isua leh a vntirhkohten bih an duh \hin zawhna chhnna,
thuhrilhlwkna thlarau buah kan hmu a. Mi zawng zawngin a bu kan neih
vek loh avngin kan ziak chhuak ang.
EZRA:
Kan Pathian hmaah kan intitlwm a, Ahava luiah chuan chaw nghei
thu ka puang a...chuti chuan chaw kan nghei a, kan Pathian kan dl chiam a;
kan dlna chu min ngaihthlk sak a. Ezra 8:21-23.
Chu thil ka hriat chuan ka kawr leh ka puan ka pawtthlr a, ka sam leh
khabe hmul ka pawt thla a, a ngaihna hre lovin ka thu ta ngawih ngawih a.
Tlai lam inthawi hun chuan ka lungngaihna ata ka kawr leh ka puan
thlr chung chuan ka tho a, tin, ka \hing\hi a, Lalpa ka Pathian lamah ka bn
ka phar a; tin, aw ka Pathian, i lam lo hawi hi ka zak a, ka hmaite a sen
\wn \wn a ni, ka Pathian, kan bawhchhiatnate chu min chimpil khawpin a
pung a. Kan thiamlohna chuan vn a tawng a. Ezra 9:3, 5, 6.
Tnah hian kan Pathian chuan kan mitte a tivr a, sala kan awm min
tihharha, a hmun thianghlimah chuan min awm nghehtrna trin......Aw kan
Pathian tnah hian engnge kan sawi tak ang? I thupkte chu kan hawisan ta
si a. Ezra 9:8, 10.
NEHEMIA:
Tin, heti hi a ni a chng thu chu ka hriat chuan ka \hu chawt a, ka \ap
a, ni engemaw zat chu lungngaiin ka awm a, chaw ka nghei a, vn Pathian
hmaah ka \awng\ai a.
Aw Lalpa vn Pathian, Pathian ropui leh hlauhawm nangmah
hmangaiha i thupk pawmtute chunga thuthlung hlena khawngaihna
tilangtu. Israela thlahte sualna i chunga kan sualna thupha ka chawi chhng
hian i beng lo chhiin i mit lo meng la, i chhiahhlawh \awng\aina, i hnna
achhun azna i chhiahhlawh Israela thlahte ka ngensakna hi lo ngaithla leh
ang che; kei leh ka pa chhngte kan lo sual ta si a. I chungah thil tha lo tak
kan lo ti ta a. Nehemia 1:4, 5, 7, Ezra 9:1-5 thu hi chhiar tel ni sela.
Tichuan Ezra chuan Lalpa Pathian ropui tak chu a fak a. Tin, mipui
zawng zawng chuan an bn pharin Amen, Amen tiin an lo chhwn a, tin, an
kn a, an hmaiin lei siin Lalpa chu chibai an bk a. Ezra 8:6. Lalpa chunga
lawmna chu in chakna a ni si a, a ti a. Ezra 8:10.
(c)
LAL DAVIDA:
ISAIA:
Isaia chuan Lalpa Pathianin keini mi sualte min swmna leh kohna chu
hetiangin a ziak a: Hawh teh u, i ngaihtuah tlng teh ang u. In sualnate chu
sen lr angin awm tawh mah sela, vr angin a vr ang; sen duk angin sen
tawh mah sela bervm hmul angin a awm ang. Tihnuam tak leh thuawih
taka in awm chuan in rama thil \hate hi in ei ang; nimahsela in hel chuan
khandaihin a ei zo vang che u, Lalpa k chuan chu chu a sawi tawh a ni, a ti
a. Isaia 1:18.
Mi bawlhhlawh angin kan lo awm ta vek si a. Kan felna zawng zawngte
pawh silhfn bawlhhlawh a ni a. Kan zain hnah angin kan vuai \hin a, kan
khawlohnate hian thl angin min len bo \hin. Isaia 64:6.
Chutichuan seraf pakhat maicham ata chaicheha a cheh, meiling
kengin ka hnnah a lo thlwk a, ka k a han dep a, Ngai rawh, hei hian i
hmui a tawk ta; tichuan i khawlohna lk bo a ni ta a, i sual pawh tlenfai a ni
ta, a ti a. Tin, Tunge ka tirh ang a, tunge ka tn kal ang, tiin Lalpa aw chu
ka hria a. Tichuan, keiin, Heta hi ka awm, mi tr ta che, ka ti a. Isaia 6:6-9.
Chanchin \ha zwlnei tia an vuah Isaia Lalpa hmaa amah a inhmuh
chianzia hi entawn tlk a va ni nasa m!
(e)
DANIALA:
ang inkhwmna hi kan titwp mai tr a ni lo vang. Engtin nge kan tih zl
ang? tiin ka zwt a. Ani chuan, Oakland-ah ka zuk kal ang a, thil ka zuk tifel
ang a, ka lo kal leh ang a, hng mite hnna thu sawiin kr tluanin ka awm
thei ang, a ti a. Kr ng lai a ral hnu pawhin member-te chu an la phur reng
a. W.C. Craigner to Ellen G. White, September 17, 1885.
W.C. Crainger chuan a lehkhaah chuan hetiangin a ziak a: Kan
kohhranah chuan Harhtharna ropui tak mai chu kan chang a. A urhsunin a
khn m m a. Hun rei tak a awh ang tih ka ring a. Sual inpuannate chu a
urhsnin a tak a. Pathianin vnneihna min pk leh min khawngaihna hi kan
ngaihthah lo a. Healdsburg kohhran tn hian thil ropui zwk a lo la thleng
leh trin ka ring tlat a. Kan kohhrana buaina chhmpui chu hlih kian a ni ta a
ni. Ibid.
Inkhwmna chanchinte hetiang hian a sawi zl a: Phwklk buaina leh
bengchheng buai a awm lo a. Urhsn tak leh \hahnemngai taka Pathian
zawnna a awm a. Hetiang anga takna leh \hahnem ngaihna hml hi tn
hmain ka la hmu ngai lo a ni. Buaina lo awm tawh \hin ang leh engemaw
zauthauna dik lo rng rng awm lovin. Pathian thu chu fiah leh tluang taka
sawi a ni. Ibid.
A lehkha thawn chu hetiang hian a titwp a: Skul lamah leh
naupangte in lamah chuan kan hunte chu kan hmang \ha zwk a. Ropuina
chu Lalpa ta a ni a. Thimna thu hnuaiah chuan kan awm leh tawh lohna trin
Pathian hnnah kan \awng\ai a. Kan kohhran mi ni lote pawhin min tuipui
nasa hle a. Mi engemaw zat chu kan pwlah an lo luh phah. Chng zngah
chuan ka nupuia nu leh ka puzawna fate pawh an tel a ni. Ibid.
I.L. Decker chuan hetiang hian a lehkhaah chuan a ziak a. Hetiang
ang, harhtharna ang rng hi kan kohhran hian a la tawng ngai lo a. Lalpa
Thlarau chu E.P. Daniels hnnah a awm a. Inkhwmnaa mi zawng zawngte
chuan Pathian thiltihtheihna leh a chakna chu hnial rual lohin an dawng
\heuh a. Mi rilru luhlul leh sak pui puite rilru chu a titui zo vek a ni. Letter
to E.G. White, September 7, 1885.
Decker chuan hetiangin a sawi zl a. Naupang tte tn, \halaite tn
leh puitlingte tna inkhwmna chu a rualin hmun hrang hrangah neih a ni a.
An thil dawn leh chante chu an inhrilhtawn \heuh bawk a ni.
6.
Chutianga Harhtharna chu tluang tak leh \ha taka a kal lai chuan, thla
tam vak lo hnuah thil \henkhat kal dik lo a lo awm a. Hemi thuah hian
Pathianin E.G.
White nna a rawn pe a.
Ani chuan thil awmdn
hriatthiamna chu a nei ta a. Healdsburg kohhran hnnah chuan hetiangin a
ziak a: Lalpa chu in hnnah a rawn inhriattr a. Chutiang bawkin Setana
pawh chuan a tna remchng chu a lo chng ve reng a. Pathian hna thawh
chu tichingpen tr leh tibahlah trin, a dik takah chuan, a dik ang tak lo
chuan a rawn chawhpawlh a. Buh chi zngah chuan buh lem chi chu a lo
theh ve a ni. Letter 21, 1886 to the Healdsburg Church.
Zilhna thurawn pe, A dik tak, a tak hlu tak leh a dik tak ni lo, a lem
engmah ni lo hi kan thliar hran theih nn Isua nna kan lndun reng a \l a
ni. Ibid.
Pathianin Elder Daniels \angkai taka a hman lai chuan, a chak lohna lai
takah chuan Setanan a lo bei ve reng a. Harhtharna thu E.G. White-in a
sawinaah chuan Harhtharna kal lai mk chu dimdawih leh fmkhur a \lzia
thute Conference hruaitute hnnah a hrilh a.
Elder Daniels chung thu hetiang hian a sawi a. Mi hmanhmawh tak,
thil ti thut thut mai, mahni inring tawk mai mi a ni a. Mi \ha famkim a ni lo a.
Pathianin amah a hmuh dn chu ka hria a. Mihring thil tisual thei, mi rilru
inlet but, thil ti thut chng mi a ni tih chu. Mahse Pathian hmangaiha, \iha,
amah \anpui tra thurwn te pe thei chu ngaina tlat mi a ni. Letter 10,
1885, Written November 4, 1885.
Harhtharna chu tluang taka a kal lai leh Pathian pawh chawimawia a
awm lai chuan Daniels chu a hlawhtlinnaah chuan vnduai thlk takin
hruaiboin a awm a. He harhtharnaah hian a hleihluak leh a lutuka thil tih a
awm lo a, hlim phurna nasa \awnghriat loh pawh a awm hek lo. Mahse thil
pawimawh hmasa berte zngah chuan thil kal rem lo, inkhuang rual lo thil a
lo awm ta hlauh mai a. Phur leh hlim taka an awm lai chuan ngaihdn
danglam tak a lo awm ta a. Sabbath School thawhlwm khawn chu Daniels
chuan a duh ta lo tlat mai a. Hei hian buaina, chhiatna nasa tak mai a rawn
thlen ta a. Derthwnna chu a rah chhuah a lo ni ta mai a. Inkhwmnate chu
siam an ni a, mahse harhtharna dawng nasaate chauh chu an lo kal khwm
a.
Thudang pakhat uar lutukin an sawi a. Healdsburg kohhran member
harhtharna changtute chuan Daniels chu amah mimal \anpui nn pawisa pk
an duh a. Chu chu Daniels chuan a lo khap lm lo a. A chanchin \ha
rawngbwlpuite chuan Daniels chu pawisa lamah mi fimkhur tak a ni lo tih
chu an hre vek bawk a.
7.
INKHWMNATE A TWP
zwngte anga an hmuh loh chuan, an pawm thei \hin lo a. Hei hian kohhrana
\hanlenna leh hmaswnna a dal tlat \hin a ni. Pathianin a hna pakhat atna
a thuchah puang trin mi a hmang a ni tih ngaihtuah lovin, thusawitu chu a
mihrinna lam ringawt an lo hmu \hin a.
Pathianin a hna bk thawk trin mi thlan a nei \hin a. Mi fing vr tak a
ni kher lo thei a, mahse amahah chuan Pathian hna thawh chiang takin a lo
lang zwk \hin a. Thiam takin thu a sawi kher lo thei a, mahse chu chuan
thuchah a nei lo tihna a ni lo. Hriatnate pawh a nei tam vak lo thei a, mahse
Pathianin ama finnain mi chutiang chu \angkai takin a hmang fo \hin.
Thuhrilnaahte rorlnaahte mahni pawh inring twka, hriatna leh
thiltihtheihna ngahsate aiin mi mwl zwkte chungah Pathianin a
thiltihtheihna chu chiang zwkin a lantr \hin. Letter 76, 1886.
Ellen White chuan a hrilhfiah a: E.P. Daniels chu thiam taka rorlna nei
lovin midang thurwntu mamawh \hin ni mah se, thuhriltute pawm tlat a ni
tih chu ka hmu a. Mite thinlung hneh theihna leh mite lainatna leh mite
thutak nna an indaidanna lai chinfelpui thiam tak a ni a. Pathian chuan mi
dawrwm takte hmangin hna a thawk \hin a ni.
California-a hruaitu pakhat hnnah chuan, Harhtharna lo thleng tawh
ang chu a dang tam tak lo thleng se a duh thu a sawi a. Healdsburg-ah
khn ka lo beisei ang takin harhtharna a lo thleng a. Chutiang chu kan
ramah, kan kohhran tinah hian lo thleng se. Harhtharna hna thawh hian hma
swn zl rawh se. Bawlhhlawhnate chu trlan ni se. Ram tin leh hmun tinah
darh zau zl se. Hna chu thawh zawhin a awm mai ang. Letter 10, 1885.
Mak kan tih m m tr, Harhtharna chungthuah hian a sawi a.
Harhtharna hi mihringte chuan a kalh zawngin thu an sawi fo ang, anmahni
rin dn leh ngaih dn leh rilru rem zwnga a lo kal loh avngin. Pathianin
hna a thawhnaah chuan a lutuk, a hleihluaka chtna hi a lo tel ve bawk a.
Ln dngtun ln a den chuan sangha \ha lehha lo pawh a man a, tuin nge a
zavai chuan paih chhuak vek ngam ang? An vaiin sangha chi khat vek an ni
si lo. Hemi thuah hian ka rilru ka sng nasa hle a. Elder Daniels hian a tisual
thei tih ka hria a. Mahse chu chuan Pathian mite znga tel tlk loah a siam
em ni?
Healdsburg-a thil lo thleng Ellen G. White-in a han thlr ltnaah chuan
Harhtharna chung thu chu vawi tam tak a ziak a. Chu chu kan tna
thurwn \angkai leh sulhnu chhui chhuah thiamna leh hun lo la kal zl tr
atna \angkai trte chu an ni a. Kum 1886 khn California kohhran ho
hnnah hetiangin a ziak a. Healdsburg-a harhtharna lo thleng thuah, in
hnnah hei hi ka sawi duh a: "Harhtharna in swngbwl dnah khn ka lwm
lo hle a. A hleihluak lutuka thiltite chu an awm ngei tih chu ka hai lo a. Tn
hnuah Harhtharna a lo thleng leh a nih pawhin thil pakhat in hriat chian m
m tr chu; ruah hnuhnung hi a lo thlen tak tak hunah chuan thiam loh
(tlktlai lo) in chantr ang. A chhan chu, chutih hunah pawh chuan a lutuk, a
hleihluaka thiltih nasa lehzual zwk chu a awm ngei dwn si a.
Healdsburg Harhtharna chu a tak ngei a nih ka ring a. Pathian Thlarau
hna thawh urhsn tak chu a awm a ni tih ka ring a. Chutih rual rual chuan,
piangthar tak tak ni lo, Pathian tna inpumpkna nei tak tak si lote chu a
langsr sr leh a phusa sate pawh an ni tih ka ring. Hmlma pa chuan mi
rilru mumal lo leh mi nungchang \ha lote hmangin a thawk ve reng a. Elder
Daniels chu kawng engkimah fing famkim takin a thawk ang tih chu ka ring
lo. Hna thawktute zngah sawisl tr awm miah lote an lo awm ngai a nih
chuan chu chu thil thar danglam tak a ni ang.
Pathian hna \hahnemngai taka thawhnaah chuan Setana pawh a lo che
ve vat zl a. Rawngbwltute chuan a dik leh dik lo thliarin kut pharin hei chu
Pathian hna thawh a ni lo, a kal zl tr a ni lo tih chu an hre tr em ni ang?
Pathian a\anga nna, finnate in nei lo a nih chuan, Pathian hna thawha
lo inrawlha thutihtlukna siam thuah fimkhur a ngai nasa m m a. Thil
khirhkhn m m leh dimdawih ngai m m a ni tih in hriat chian ka duh a.
Pathian Thlarau hi in tilungngai ang tih ka hlau a. Healdsburg-a
Harhtharna rah chhuah hi a \ha a, mahse a tak zngah pawh a lem chu a
awm ve tho a ni. Chuvngin buaina hlauhawm leh remhriat lohnate a lo
awm chuan, mifing remhriatna nei mi chu, chng chu ching fel trin a
mamawh a. Chu chu in lo tih daih tawh tr chu a ni. Letter 76 1886, Ibid.
Hetih hun lai vek hian Healdsburg-a Harhtharna hna tihtwp a nih tak
mai thuah hetiangin a \hian tam takte hnnah a ziak a. Thlr ltna chu a ziak
a. He a thu ziak hian hmana a ziak tawhte leh thurwn a pkte kha a
khaikhwm \ha m m a, a tinung thar leh bawk a ni.
Healdsburg-a Harhtharna inkhwmnate chuan rah \ha a chhuahin
Pathian hna thawh a ni tih a lantr a. Mahse hetih rual rual hian Setana
chuan hna a lo thawk ve nasa a. Mi \henkhat piangthar tak tak si lo,
nunphunga sakhuana la urhsn tak tak si lote chu engemaw ti taka phr
leh \hahnemngai zwk m m niin a lo hmang ve zl bawk a. Chng mite
chu a uar hlei hlei leh langsr zwkte pawh an ni mah mah a.
Chutiang mite hnna rinna (mawhphurhna) han pk chu tuipui zau tak
leh hlauhawm tak chunga lawng lianpui mai khalh tra naupang t hnna
pk ang a ni a. Pathian ropuina tra rah \ha chhuah tr chuan ni tina Pathian
khawngaihnaa tih danglam an mamawh a. Lal Isuan, Ka hnnah lo kal ula,
min zir rawh u. Thuhnuairawlh leh inngaitlwm tak ka nih hi, a ti a. Mi
chutiang mite chuan he zirlai hi an la zir ngai lo a. Isua nghwngkawl an
bahpui tak taka, Isua phurritte chu an phurhpui tak tak chuan, midangte
an \anpui theih dn tr leh mal an swm theih dn tr chu an hre thiam thei
chauh ang.
Hng kan han sawi tak mite hi Healdsburg-a inkhwmnaa mi
pawimawh leh an cheleka te an ni. Hng mite hi a puma Lalpa ta ni tate, a
hranga inkhwm \hinte chu an ni tih chu hmuhtr ka ni a. Ka thusawiah hian
ka chiang twkin ka inhria a. A chhan chu hemi chungchng thuah hian vawi
tam tak hmuhtrin ka awm tawh a. Healdsburg-a unau pa leh unau nute u,
Lalpa chuan in zngah hian hna a thawk a ni tih hi ka sawi a ni.
A \ha apiang pawm tlat ula. Pharisaite Thlarau ang kha chang suh ula.
Mahni inngaihsnna leh inrintawknate hi nei hek suh u. Kros bula in
inngaihtlwm zawh poh leh Krista kan Chhandamtu chu in hmu chiang
zualin, in hmu mawi zual zl ang.
Isua zuitu ka ni intitena khawngaihna an mamawh m m mai
chu, rilru thuhnuairawlh leh inngaihtlwmna thk tak chu a ni. Isua hmuh
chianna vawi khat chauh pawhin mahni lo inngaih pawimawhna chu a tibo
daih mai a ni.
tih tak meuha zawng leh thlr rengtute hnnah chuan thinlung taka
lawmnate, thinlung lungchhiaa sual simna leh thupha chawinate in zngah a
awmin a thleng a ni. Sual ngaihdam nih inhriatna chuan mahniah Pathian
thutiam chu hlena awmin taksa chu a puma hlanin kan awm a. Sual hmui pu
\hin chuan chawimawina ropui ber Hosanna Lalpa hminga lo kal chu fakin
awm rawh se! Hosanna chungnungberah tiin an au chhuak ta a ni.
Mahse kan \halaite hian Lalpa chu engnge pk lt ve an neih? Exodus
bua hun pawimawh ber maia Israel fate dinhmunah khn em ni kan awm?
Mosian Pathian thuthlung la tra tlnga a chhoh hln khn mipuite chu
thuhnuairawlh leh inngaitlwm taka lo awm tr an ni a.
Mahse an eiin an in a, an infiamin an lo sahwk mai mai a. Battle
Creek-a thil thleng nn khn inanna a awm em? Tam tak chuan Pathian nna
an inzawmna chu chhut chahin a awm a ni lawm ni? Football khelhna leh
infiamnaahte hian a khltute chu Pathian nna an inlaichnna chu tihnghehin
a awm em ni?
Zankhat chu Battle Creek mite leh hmun danga kan sikulte tna
thuchah hriattrin ka awm a. Lalpa-ah chauh tisa leh Thlaraua \hang tr kan
ni. Tisa lama kan \hanna kawngah Isuan a zirtrte a kaihhruaina nn a inrem
tr a ni. Chu chu Kristian-te nunah hian a ng chhuak tr a ni. Kan inzirtrna
leh kaihhruaina kawngah hian kan school-a zir laite leh zirtrtute chu Pathian
ngaihsakna lam aia nawmsip ngaina mi an ni tih chu vn lehkhabuah a
chuang tr a ni lo. Manuscript 51, 1893 paragraph twp ber leh a sawi
fiahna hi, Fundamentals of Christian Education phk 220-230 ah chhiar rawh.
10.
Battle Creek-a thil thleng nna inkungkaihna nei thei tak mai chu
Healdsburg-a thil thleng chungchng ziakna chu a ni. Chu chu I Selected
Messages, p. 129. A thupui chu Safeguarding The New Experience, tih a ni.
Heti hian a inziak:
Battle Creek-a Pathian Thlarau Thianghlim
leihbuaka a awm khn, Thlarau lama rona leh thimnain a rawn zui ve leh mai
a. Chu chu Battle Creek College-ah khn a chiang hle a. Pathian zahngaihna
vn a\anga lo chhuka a mite thinlung muthlu kai harha, Lalpa hna chak leh
zuala thawk tra mite thinlunga inmung reng tawh chu, tidaia timit trin
Setana leh a pwlte chuan mitin thinlungah chuan nasa takin an bei chiam a.
Kha tih laia Thlarau tam tak kaihharha awmte khn an ng kha midangte
tihn nn zl hmang sela chuan nna leh chakna leh nna nasa zwk pk
belhchhah an ni ngei ang. Hriattrna leh nna kan dawnte hi mahni tn mai
ni lovin, mi dangte nga hruai nn leh Pathian chawimawi nn kan hmang tr
a ni.
Hun hrang hrangah pawh Thlarau Thianghlim kaihhruaina thlarauva
harhtharna chu Thlarau lama rona, khawvlna leh corruption-in a zui fo
tawh \hin. Battle Creek kohhranin Pathian zahngaihna teh chiam an nei lo
niin a lang a. Malswmna kan dwnte hi Pathianin a duh anga kan hman leh
kan nchhuahpui loh chuan kohhranah malswmna kan dawng thei ngai lo
ang. Thlarau Thianghlim nna ropui leh fiah tak pawh chu Thlarau lama
harhna nei lo, ro viaute zngah chuan a ng che che chauh a. Hmeh mihin a
awm leh mai \hin. Thlarau bo zawnna kawngah Pathian thu tak leh a
thiltihtheihna amaha awm chu a khuh bo \hin. Pathian leh a Thlarau chu kan
thiltih kawng engkimah a hmasa ber leh a \ha bera kan dah loh va, a
hnuhnung bera kan dah fo chuan Setana chuan remchnga lain kan Thlarau
boral \hak theihna tr sual chi hrang hrang chu a rawn tuh lt ta \hin a ni.
Pathian chu a ropuina humhimna thuah thkthu chhe tak a ni si a.
Amah chawimawi lotute chu a chawimawi hauh lo vang. Harhtharna dawng
Thlarau nuna la naupang takte chu thlarau kaihhruaia lo awm tawhte chuan
an kaihruai \hin tr a ni. ISM p. 130-132.
Hun a lo kal zl a, E.G. White chuan Battle Creek a thil thleng
chungchng hi vawi engemaw zt a trlang a. Review and Herald-ah vawi
hnih a chhuah a. January 30, 1894 ah leh February 6, 1894 ah. Heta E.G.
White thuchhuah hi I SM p. 133-134 ah a chuang a ni.
Pathian Thlarau Thianghlim a lo thlen theihna tra Pathian thutiam leh
ruahman lwknate a ziak chiang hle a. Tin, Pathian hna ti\huanawp thei
kawng hrang hrangte a ziak bawk a. Pathian fa duh lai Thlarau chnchilh leh
kaihhruaina nga awmte chuan an vla mite tn taima takin Lalpa hna hi an
thawk tr a ni tiin a sawi a.
E.G. White chuan tithian a ziak a. Mi tupawhin a phurzia leh \hahnem a
ngaihzia a lantr duh a nih chuan Kristan a thisena a tlan tawh thlarau bote
chhandama an awm theih nna Lalpa hna thawk hian lantr rawh se. Ibid p.
130.
(By Arthur L. White (Mrs. E.G. White tupa)E.G. White
Estate, Secretary)
11.
Carlyle B. Hayne hi S.D.A. kohhranah pastor hna, office lam hna leh
tirhkoh lam hnate kum 50 zet a lo thawk tawh a ni.
Kum 60 lai kal taah khn hlawhtling taka tirhkoh hna a thawh tawh hnu
chuan, heti hian a sawi a: Kum 15 zet chhng chu Pathian thusawi
rawngbwl nn ngar ngar ka hun ka hmang a. Mahse chutichung si chuan mi
boral, boral let der mai ka lo ni tih chu ka lo hre chhuak a.
Kan thil tawh leh daihriat (experience) te hian \angkaina leh mi \anpui
theihna hunte a neih chng a awm ve a. Chuvngin tukina hun min pek hi
keima experience sawi nn hman ka duh a. Kan kohhranah hian kum 40 lai
ka lo khawsa ve tawh a. Thuhrila ka chhuah tirh a\ang chuan kum 20 lai a lo
liam leh tawh a. Chng hun laia ka hna thawh ber chu, khawchhak lam leh
chhim lam rama mipui hmaa kan thuchah puan darh chu a ni. Kan thuchah
puan hi ka ringin ka pawm nghet m m a; \hahnem pawh ka ngai nasa a.
Ka theihna zawng zawng hmangin ka thawk tak meuh a. Mite hneh theihna
tr nia \ha bera ka hriat chu, kum tam fe uluk takin ka zir a.
Ka
rawngbwlnaah pawh Pathian \anpuiin ka hriat thiamtr thei hle a. Mi tam
tak pawhin kan kohhran an rawn zawm phah a ni.
Chutianga taima tak leh \hahnemngai taka ram tin leh hmun tina kan
thuchah ka puan laia ka ngaih pawimawh ber chu Pathian thuchah mite
hriatthiamtr chu a ni. Kan thurinte leh hrilhlwkna thute chu hriat chian mai
chu ka duhtwk mai lova, zawhna leh hnialnate chhn dn trte leh thutak
thuchah an pawmna daltu tihbo dn trte ka zir nasa m m a.
Chutianga \hahnemngai tak leh hrat taka rawng ka bwl laite chuan
Pathian nna kan inkr thu hi ka lo ngaihtuah ngai lo a. Mahse tnah
ngaihtuah hun kan neih tak tak chuan hetiang hian ka ngaihtuah ta a.
Pathian rawngbwltu ka ni a, A thu ka hril a, miten an awih a, an lo pawm a.
Chuvng chuan Pathian nna kan inkr chu kawng engkimah a fel vek trah
ka ngai. |hahnem ngai leh nasa taka ka thawh laite chuan keima mamawh
lam chu inngaihtuahna chng rng ka lo hre ngai lova. Ka thu sawite chu
miten an zawm \hin avngin mite hneh theiah ka lo inngai mai a. Pathian
pawhin min lwmin min chhandam ngei trah ka lo inngai \hin a. Isua lo kal
leh tr thu mite ka hrilh a, miten an pawm a, chuvng chuan Isua a lo kal
hunah thlamuang taka lo hmuh ka inbeisei a ni.
Kum 10 zet kal ta a\ang khn Krista nna keima inkr thu chu ka lo
ngaihtuah \an ve ta a. Daniala hrilhlwkna te, ni 1260 te, ni 2300 te,
Sabbath thute leh mitthite chanchin hrilhfiah thiamna maite chuan ka nun
luhlul leh sualnate leh thlmnate chu hneh theihna rng an lo nei lo a ni tih
chu ka lo hmuchhuak ta a. Pathianin min chhandam tak tak ang em tih
zawhna ka rilruah chuan a chng ta tlat a ni.
Hlawhtling nia ka lo inhriatnate chu ngun takin ka chhui lt ta a.
Pathianin a hna thawhna mi lo pk tawhte chu ka thlr lt a. Taima tak leh
\hahnemngai taka ka lo rinchhan \hin a ni tih chu ka lo hre \an ta. Chutianga
ka rilru put dn chu dahbo kan tum \hin a, mahse, dahbo ahnkin a zual tulh
tulh zwk ta a. Ka tihngaihna hre lo chuan Pathian thu chu \hahnemngai
lehzualin nasa lehzualin, ka chakna leh theihna zawng zawnga hril chu ka
tum leh ta a ni.
Kan thurin tinrngah leh kan tih tr thilahte chuan fimkhur leh khirh lehzualin
kan bei a. Sabbath serh thuahte pawh kan fimkhur leh zual a; nidanga
Sabbath nia ka tih \hinte chu kan ti duh tawh lo. Pathian thu zawmnaah
chuan ka fimkhurin ka khermei lehzual a. Nasa lehzualin thu ka hril a.
Hmana lungawina leh induh twkna ka neih kha neih leh tumin taima
lehzualin rawng kan bwl a, \hahnem kan ngai leh zual sauh sauh a.
Chutianga kan \an nasat poh leh ka rilru buai chu reh ahnkin a buai zual
zwk a.
Mahse vawiinah hian ka rilru thim leh ka thinlung thim chhun ngtu
Thlarau Thianghlim chu a awm avngin Pathian chungah ka lwm m m a.
Ka thawh tamnate chuan engti kawng mahin mi \anpui lo a, min tibuai zawk
a. Keima nunah sual leh thlmna do theihna rng ka nei lo. Chuvng chuan
hnehin ka awm leh \hin a ni tih chu ka lo hre ta a. Keimahah hnehna nun
rng a awm lova. Chu hnehna nun ka mamawhzia chu ka hriatin ka thinlung
chu, chumi chk chuan a sa huam huam ta a.
Vntirhkoh pathum
thuchahahte hian, Kristaa hnehna chu a awm ang em? tih zawhna ka rilrua a
awm laite chuan ka buai m m mai a. Ka mangan dnte chu in hnnah
sawi fiah thiam rual a ni lo.
Amaherawhchu, chu Thlarau lam manganna nasa tak chuan, tnah
hian ka \hatna tr hmunah chuan min lo dah ta a. Kum 15 chhng zet mai
Pathian thu hriltu \hahnem ngai m m lo ni tawh si, mi boral, boral let der
ka lo nihna manganna leh buaina leh beidawnna hmunah chuan ka awm leh
tawh loh ka beisei. Ka rilru leh ngaihtuahna manganzia leh buaiziate chu ka
theihnghilh thei leh tawh dwn lo. Chutih hun laite chuan engnge ka tih tr
ber pawh ka hre hlei thei lo. Tih tr \ha nia ka hriat ang zawng zawngte chu
ka ti zo vek tawh a. Pathianin nung tra min duh dn tr nia ka hriatah
chuan awma nun chu ka tum tlat a. Pathian huat zwngte chu ti lovin ka
inhre si a. Mahse Pathian mit hmuhin mi boral ka lo ni tlat mai si a.
Chhandamna kawng hi a awm hlawl lo a nih hi ka ti rum rum tawh mai a.
Nimahsela Pathian zahngaihna leh Thlarau Thianghlim malswmna
zrah chutiang dinhmun piah lamah chuan mi hruai a duh a lo ni. Pathian
leh a rawngbwlnaa kan inzawmnaah chuan Rinnain Isuaah chuan ka sual
ngaihdamna ka hmu a ni tih leh naupang t anga Amah panna rahbi hmasa
ber chu ka lo thlahthlam a ni tih chu ka lo hre chhuak ta uar uar mai a ni.
Tn hma hun kha leh chen kha ka sualna chu ngaihdam niin ka lo ring
ve \hin a. Mahse chianna tak tak chu ka nei ngai lova. Kum 15 zet a rawng
ka bwl hnuin Pathian chuan Kros bul ngeiah chuan min hruaikr ta a.
Chutah zet chuan kum 15 chhng zeta ka thu lo hrilh \hin dn lo rpthlkzia
leh mi piangthar lo ka lo nihzia chu ka inhmu chhuak ta a. Ka thil tawh
ang \ha lo ang chi, hi in tawh ve loh ka duh a. In lo twk ve a nih pawhin
keimah ang bawka in lo harh chhuah ka beisei.
Chutiang thil pawimawh lutuk chu rkhawthim dai mai mai lo trin ka
rilru chu ka siam nghet ta a. Isua chu tn hma pawha la hre ngai lo ang leh a
kawngte pawh zawh \an chauh ang hrimin (Chu chu ka nihdan dik tak chu a
lo ni reng a) Isua hnn chu ka lo thleng ta a. Ka sualna zawng zawngte chu
Isua hnnah ka hln ta a. Tichuan ka mangan leh buaina zawng zawngte a lo
kiang ta duak mai a.
Thil \l tak dang chu ka hre chhuak leh ta. Chu chu hei hi a ni.
Keimaha kha a pngngai reng ka lo la ni reng mai a. Ka rilrute, ka duhnate,
ka chk zwngte, ka ngainat zwngte leh ka mihring hlui kha. Hng zawng
zawngte ka kalsan a, ka rilru leh taksa ka pumpuiin Isua hnnah ka inpk fai
vek a \l ta, Ama ta tak tak ka nihna trin Isua chu ka sual ngaidamtu mai ni
lovin, kei pawh a ngaihdamna changtu mai ni hek lovin, Amah chu, ka Lalpa,
ka felna leh ka nunna tak tak a lo ni ta.
Kristian nun hi, nun hlui siam danglam satliah mai a ni lo tih zirlai chu
ka lo hre thiam leh ta a. Insiam \hatna, hmaswnna, thiamna leh finna maite
hi an ni hek lo. Mihring nun hlui a\anga siam\hat mai a ni hek lo. Chumi
a\anga lo \hang \ha mai pawh a ni hek lo. A zavaiin nun dang, nun thar diai a
ni zwk. Chu mi awmzia chu keima tisa nuna Isua nun lo nung ta chu a ni.
Chu chu Pathianin min han zirtr ta a. Mahse ka hriatthiamna chu a la tlm
m m a. Chuvngin chu mi awmzia leh chu mi zirlai zir chu khawvla ka thil
zir chk ber leh hriat chk ber a lo ni ta a ni.
Kum tam tak kal taahte khn hrilhlwkna thu hriatthiam leh hriat
thkte hi pawimawh berah ka ngai a. Chuvngin hrilhlwkna thu khirhkhn
hriatthiam theihna a nih ringin lehkhabu zawrhnaa lehkhabu hlui pui pui,
bawlhhlawh tak takte chu ka en lwr vak vak a. Amaherawhchu tnah hian
Mihring lo awmna chhan leh a hlimna chhan ber chu Pathianin amah a
duhsaknaah chuan innghat a. Pathian duhsakna tel lo chuan mihring nun
hian awmzia tak tak a nei lo.
Felna hian Pathian duhsakna a chantr a. Felna chauhin Pathian nna
inremna a awmtr. Chu a duhsakna chu mihringin a hlimpui a. Chuvngin
mihring nunin a tih tr ber chu felna neih chu a ni.
Nimahsela, mihring chu amahin a fel mai thei hauh si lo. Mihring nun
a\ang ringawt chuan felna chu a chhuak thei hauh si lo. Suala tlu tawh leh
bawlhhlawh tawh chuan felna chu eng lai mahin a tichhuak thei ngai rng
rng lo va. Hmaswnnate, inthlitfimnate, lehkha thiamnate, \hanlennate leh
intihfelnate hian felna chu a tichhuak thei lo. Khawvl hnam pumpui chu
Adama a\anga tlu chhe vek kan ni a. Amah a\anga chak lohna kan rochun
tawh avngin, felna neih theihna rng kan nei thei lo a ni. Mihring chu tisa
mi a nih avngin Thlarau lam thil chu a nei lo a ni.
Pathianin mihringte hnnah dn chu a p a. Mahse dn chuan mihring
nih phung chu a tidanglam thei lo. Felna chu a pe thei bawk hek lo. Dn
chuan tisa mi chu Thlarau miah a siam thei lo a. Siam \hat ahnkin a sualzia
a hriattr mai zwk a ni. Pathianin dn a pk chhan chu hei hi a ni sual
suahsualzia lanchiantr leh mihring dinhmun beidawnthlkzia leh beisei bo a
nihzia hriattr chu a ni.
Chuvngin mihring chuan felna chu a nei thei rng rng lo. Pathian
duhsak tr pawhin a insiam thei bawk hek lo. Mi boral a ni ringawt mai a ni.
(b)
Hei tak maia hi Kristian nihna chu a lo ni. Hei ngei mai hi Krista
khawvla a lo kalna chhan leh a tih trte a tihfamkimna chu a ni. Keini
misualte chunga a thilthlwnpk a rawn hlanna chu a ni. Hei hi mihringte
malswmna dawn, amah mihringin a neih theih loh, kan sawi hmaih miah loh
tr chu a ni.
Mihringin a phu phk rng rng loh Pathian chauhin a tih theih, a
zahngaihna liau liau chu a ni. Misualin ama tlinlohna a pawm a, a hriat
chianna leh Pathian a\ang chauha a thil dawn a ni a. Chu chu Pathian felna
Krista rinna avnga a ring apiangte hnna tihlana awm chu a ni. Rom 3:22.
(c)
(d)
Kan finna leh hriatnaa Pathian thu dik zuk hriata, a zirtrna leh a
thurinte lo pawm mai hi Kristian nihna a ni mai lo. Kohhran huang chhnga
awma, kohhran dn leh dn zawm satliah mai hi a ni hek lo. Piantharna nun
thar hlaka Krista nna inpumkhatna tak tak neih chiah chu a ni zwk.
Amah lwm apiang chu an hnnah Pathian fate nih theihna tr a pe
a. Fapa neitu chuan nunna a nei a. Lalpa Isua Krista neitu chu Amah a
awm angin a awm ve tr a ni. Barnabas mi thianghlim chu, Lalpa vuan tlat
trin a fuih a. .
Chanchin \ha ropuina chhan ber chu, thutak ropuite, thuchah ropuite,
hna thawhna (movement) ropuite an ni lo a, mi ropuia chu a ni zwk a.
Amah Isua Krista ngeia chu a ni.
Amah tel lo chuan chanchin \ha hi a awm thei lo. He khawvlah hian
thuchah rawn puang trin a lo kal lo a. Amaha chu, thuchah, awm tawha,
awm mka chu a ni a. A zirtirna mai chu ni lovin amah taka zwk chuan
Kristianna chu a din a ni.
Hetah tak hian Kristianna leh sakhaw dangte danglamna chu a awm a.
Budha chuan a thih dwn \pin a zirtrte hnnah, Kei chu ka thi dwn a, a
pawi lo ve, mahse ka zirtirna chu in nei tawh a ni, a ti a. Isua erawh chuan
chutiangin a sawi ve lo a, Ka zirtrna che u hi kawng a ni a, kei hi kawng leh
thutak leh nunna chu, a ti a. Johana 14:6.
Khawvl suala tlu tawh, hrisl lo, boral trah hian a lo kal a. Khawvl
tihdamna tr chu a rawn keng a. Tidamtu chu Amaha chu a ni a. Inzirtrna
maia hi ni lovin Amaha ngei chu a ni. Dna invawn felna maite ni hek lovin
Amaha chu a ni. Thurin inkaihhruaina mai ni lovin Amaha chu a ni.
Thuchahte, malswmnate, thutakte, leh kan thil daihriat mai ni lovin, Amaha
chu a ni. Isua Krista, thuhnuairawlh inngaitlwm leh ngilnei, mahse hmasial
lo leh mahni inphatsan \haka thi chuan entawn tr nun chu Ama nun ngeiin a
rawn trlang ta a. Kan rinna siamtu niin beiseina leh rinna leh thuawihna
neiin ngaihhlut awm takin Pathian a biak tlkin a awm a.
Kristianna chu, thurinte, inkaihhruainate leh kohhrana serh leh snga
inrlbwlnate mai hi a ni lo. A mihringa, Amah Krista ngeia chu a ni zwk a.
Kan Kristianna chu, Amaha chu a ni.
(g)
Thil tam tak hi chanchin \ha a ni thei a. Mihringte tlanna atna Krista
hna thawh puan chhuah chu a ni a. Mihringte sualna ngaihdamna atna
khawngaihna sawi hleihtheih loh thuchah chu a ni a. Mihring suala tlu chhe
tawhte tna Pathian ngaihdamna thu puan chhuah chu a ni a. Keini misualte
dinhmuna ding, mi fel chu, mi fel lote tna thi a chanchin chu a ni a. He
khawvl dam chhng nun leh chatuana nunna atna malswmna chanvo
ropui kan neih tr puanchhuahna chu a ni a. Chu mai chu chanchin \hain a
huam chu a ni lo va. Amah Pathian ngei chu keini mihringte tna a
inpumpkna chu a ni a. Mihringte Krista avnga Pathian nna inzawm rem
lehna famkim chu a ni.
He mi avng hian hrilhlwkna pk a ni a, inbuatsaihna siam a ni a. Kan
thlahtute, puithiamte leh lalte pawhin an lo hmuin an lo chang tawh a.
Chumi avng vek chuan Bethlehem te, Nazareth te, Kalvari te, Luruh hmun
te, Josefa thlnte leh Pentikos Thlarau Thianghlim; mei, lei anga rawn insem
chanchin te lo awm theihna chu a ni.
Chu mi avng vek chuan a
thianghlimna leh a felna chu pkin kan awm a. Taksa ngeiin ropui takin a lo
kal leh dwn a. Chhandamna atna a thil tum leh ruahman zawng zawngte
chu, chu miah chuan a inchhng khwm vek a ni. Amah Pathian ngei
mihringte tna a inpk a, mihring ngeia a lo channa ropuizia lo nchhuahna
chu Kristaah hian a ni. Hei hi chanchin \ha kungpui, a \obul chu a ni. Hng
zawng zawng hi Pathianin Isua Krista hmanga a tih vek a ni.
(h)
CHHANDAMNA |OBUL: