Ha hc lp 11: Cacbon-Silic

I. KIN THC CN NM VNG

1. Nhm Cacbon:
- V tr: nhm IVA; thnh phn: C, Si, Ge, Sn, Pb ; CHE: ns2np2
- Cc tnh cht bin i c quy lut ca n cht v hp cht: C-----> Pb.
2. n cht.
Cacbon (C)

Silic (Si)

CHE

1s22s22p2

1s22s22p63s23p2

Tnh cht

- Tnh kh
- Tnh oxi ha

- Tnh kh
- Tnh oxi ha

iu ch

T cc cht c trong t
nhin

PTN: SiO2 + Mg
CN: SiO2 + CaC2

CTHH

Tnh cht

3. Hp cht.
Tn
Cacbon ioxit

CO2

iu ch

Kh, nng hn KK.

L mt oxit axit
Tnh oxi ha yu

- PTN: CaCO3 + HCl

- CN: nhit phn CaCO3
C + O2

Cacbon monoxit

CO

Kh, bn, c
L mt oxit khng to mui.
L cht kh mnh

PTN: HCOOH/ H2SO4 c.

CN: C + H2O
C+ CO2

Axit cacbonic

H2CO2

Km bn
Phn li 2 nc
To c 2 loi mui
(cacbonat v hirocacbonat

CO2 + H2O

Mui cacbonat

CO32-

D tan
Tc dng vi axit, baz
Nhit phn

Silic ioxit

SiO2

Khng tan trong nc

Tan chm trong dung dch
kim

C trong t nhin ( ct, thch

anh...)

Tan trong dd HF

Axit Silixic

H2SiO3 L axit rt yu (< H2CO3)

Mui Silicat

SiO32-

Ch c mui ca kim loi kim tan

c.

4. Cng nghip silicat.

Khi nim, thnh phn, phng php sn xut thy tinh, gm, xi mng.
II. BI TP VN DNG
Dng 1: Phng trnh phn ng - gii thch.
Bi 1. Vit phng trnh theo chuyn ha sau:
a. CO2 C CO CO2 CaCO3 Ca(HCO3)2 CO2
b. CO2 CaCO3 Ca(HCO3)2 CO2 C CO CO2
Bi 2. Vit cc phng trnh phn ng xy ra khi cho C tc dng vi: Ca, Al, Al2O3,
CaO.
Bi 3. Vit phng trnh phn ng dng phn t v ion thu gn ca dung dch NaHCO3
vi tng dung dch H2SO4 long, KOH, Ba(OH)2 d.
Bi 4: Vit cc phn ng ha hc c th xy ra khi cho CO2 i qua dung dch NaOH.
Bi 5. Trnh by hin tng xy ra khi sc kh CO2 qua ndung dch Ca(OH)2. Gii thch.
Bi 6. Hon thnh cc phn ng sau:
a. Silic ioxit natri silicat axit silisic silic ioxit silic
b. Ct thch anh Na2SiO3 H2SiO3 SiO2
c. Si Mg2Si SiH4 SiO2 Si
Bi 7. T silic ioxit v cc cht cn thit vit phng trnh ho hc iu ch axit
silixic
Bi 8. Vit phng trnh ha hc cu phn ng m t thy tinh b axit HF n mn. Bit
rng thnh phn ch yu ca thy tinh l Na2SiO3( Na2O.SiO2) v CaSiO3(CaO.SiO2)
Bi 9. Cho cc axit sau H2CO3(1), H2SiO3 v HCl, sp xp cc axit theo chiu tng dn
tnh axit , vit PTP chng minh.
Dng 2: Nhn bit.
Bi 1: Bng phong php ha hc hy phn bit:
a. Cc kh SO2, CO2, NH3 v N2
b. Cc kh CO2, SO2, N2, O2 v H2
c. Cc kh CO, CO2, SO2 v SO3 (kh)
d. Cc kh Cl2, NH3, CO, CO2

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Bi 2: Nhn bit cc l mt nhn cha cc cht sau:
a. Cht rn BaSO4, BaCO3, NaCl, Na2CO3 (Ch dng thm HCl long)
b. Cht rn NaCl, Na2SO4, BaCO3,Na2CO3 (ch dng thm CO2 v nc)
c. Cc dung dch NaOH, NH4Cl, Na2SO4, , Na2CO3.
d. Bn cht lng: H2O, HCl, Na2CO3, NaCl (khng dng thm ha cht no khc)
Bi 3. a. Phn bit mui Na2CO3 v Na2SO3?
b. Phn bit SiO2, Al2O3 v Fe2O3
Bi 4. C mt hn hp kh gm cacbon monooxit, hiro clorua v lu hunh ioxit. Bng
phng php ha hc hy chng minh s c mt ca cc kh trn trong hn hp.
Dng 4: Bi tp v mui cacbonat.
C 2 dng thng gp: phn ng nhit phn v phn ng trao i (vi axit---> kh; vi
mui ---> kt ta)
Bi 1: Cho 24,4 gam hn hp Na2CO3, K2CO3 tc dng va vi dung dch BaCl2. Sau
phn ng thu c 39,4 gam kt ta. Lc tch kt ta, c cn dung dch thu c m gam
mui clorua. Tnh m
Hng dn: n BaCl2 = nBaCO3 = 0,2 mol
p dng nh lut bo ton khi lng: mhh +mBaCl2 = mkt ta + m
m = 24,4 + 0,2.208 -39,4 = 26,6 gam.
Bi 2: Ha tan 14 gam hn hp 2 mui MCO3 v N2CO3 bng dung dch HCl d, thu
c dung dch A v 0,672 lt kh (ktc). C cn dung dch A th thu c m gam mui
khan. Tnh m.
Hng dn: p dng phng php tng gim khi lng.
C 1 mol CO2 sinh ra th khi lng mui clorua tng ln so vi mui cacbonat l 11
gam
Theo nCO2 = 0,672/22,4 = 0,03 mol
Vy khi lng mui clorua: m = mcacbonat + 0,03.11 = 14,33 gam
Bi 3: Khi nung 30 gam hn hp CaCO3 v MgCO3 th khi lng cht rn thu c sau
phn ng ch bng mt na khi lng ban u. Tnh thnh phn % theo khi lng cc
cht ban u.
Hng dn: Gi x l s mol ca CaCO3; y l s mol ca MgCO3.
PTP:
CaCO3 ----> CaO + CO2
x
x
x
MgCO3 ----> MgO + CO2
y
y
y

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Theo bi ta c phng trnh: 56x + 40y = (100x + 84y)/2
Hay x/y = 1/3
Vy % CaCO3 =

100 x
100 x
100% = 28,41%
100% =
100 x 252 x
100 x 84 y

%Mg = 71,59%
Bi 4: em nhit phn hon tan 15 gam mui cacbonat ca mt kim loi ha tr II. Dn
ht kh sinh ra vo 200 gam dung dch NaOH 4% (va ) th thu c dung dch mi c
nng cc cht tan l 6,63%. Xc nh cng thc mui em nhit phn.
p n: CaCO3
Bi 5. Khi nung mt lng hirocacbonat ca kim loi ha tr 2 v ngui, thu c
17,92 lt(ktc) kh v 31,8g b rn. Xc nh tn v khi lng mui hirocacbonat trn.
p
Bi 6. Khi nhit phn 0,5kg vi cha 92% CaCO3 thu c bao nhiu ml kh
CO2(ktc). cn dng ti thiu bao nhiu lm dung dch NaOH 20%(d=1,22g/ml) hp
th ht lng kh CO2 .
Bi 7. C hn hp 3 mui NH4HCO3, NaHCO3 v Ca(HCO3)2. Khi nung 48,8 gam hn
hp n khi lng khng i thu c 16,2 b rn. Ch ha b rn vi dung dch
axt HCl thu c 2,24 lt(ktc) kh. Xc nh thnh phn phn trm ca hn hp mui.
Bi 8. Cho 3,8 gam hn hp Na2CO3 v NaHCO3 tc dng vi dd HCl sinh ra 896 ml
kh. Hi dng bao nhiu ml dung dch axit HCl 20%( d=1,1). Xc nh thnh phn
phn trm ca hn hp mui.
Dng 5: Bi tp v tnh kh ca CO; C.
Lu : CO ch kh c cc oxit ca kim loi ng sau Al trong dy hot ng ha hc.
Phng php: bo tan electron, bo ton nguyn t, bo tan khi lng gii nhanh.
Bi 1. Dn kh CO d qua ng ng bt mt oxit st (FexOy) nhit cao. Sau khi phn
ng kt thcthu c 0,84 gam st v dn kh sinh ra vo nc vi trong d th thu c
2 gam kt ta. Xc nh cng thc phn t ca FexOy.
Hng dn: nCaCO3 = 2/100 = 0,02 mol; nFe = 0,84/56 = 0,015 mol
Phn ng : FexOy + yCO ----> xFe +
yCO2
0,02x/y
0,02
CO2 + Ca(OH)2 ------> CaCO3 + H2O
0,02
0,02
Ta cso nFe = 0,02x/y = 0,015 ==> 0,015/0,02 =
Vy CTPT ca oxit l Fe2O3

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Bi 2. Kh 16 gam hn hp cc oxit kim loi : FeO, Fe2O3, Fe3O4, CuO v PbO bng kh
CO nhit cao, khi lng cht rn thu c l 11,2 gam. Tnh th tch kh CO
tham gia phn ng (ktc).
Hng dn: p dung LBT khi lng
nCO2 = nCO = x mol
moxit + mCO = mcht rn +mCO2
28x 44x = 11,2 16==> x = 0,3.
Vy VCO = 0,3.22,4 = 6,72 lit
Bi 3. Dn kh CO qua ng s cha 15,2 gam hn hp CuO, FeO nung nng thu c
13,6 gam cht rn (A) v hn hp kh(B). Sc ht kh B vo dung dich nc vi trong d
thu c a gam kt ta C.
Xc nh A, B, C.
Tnh a
p n: a = 10 gam
Bi 4. t chy hon ton 68g hn hp kh H2 v CO cn dng 89,6 ltkh O2(ktc). Xc
nh phn trm v th tch v khi lng ca hn hp kh trn.
Bi 5. Khi t chy ht 3,6g C trong bnh kn cha 4,48 lt kh O2(ktc) sinh ra 1 hn hp
gm hai kh. Xc nh thnh phn phn trm ca hn hp kh .
Bi 6. Cho 5,6 lt (ktc) kh CO2 i qua than t nng ri cho sn phm thu c i
qua ng t nng ng 72g oxit ca mt kim loi ha tr 2. Hi mun ho tan sn phm
rn thu c trong ng sau khi phn ng cn dng bao nhiu ml dung dch HNO3
32%( d= 1,2), bit rng oxit ca kim loi cha 20% kh oxi?
Bi 7. Cho kh thu c khi kh 16g Fe2O3 bng CO i qua 99,12 ml dung dch KOH
15%( d= 1,13). Tnh lng kh CO kh st v lng mui to thnh trong dung dch.
Bi 8. Khi cho 22,4 lt(ktc) hn hp hai kh CO v CO2 i qua than nng ( khng c
mt khng kh) th tch ca hn hp kh tng ln 5,6 lt (ktc). Khi cho hn hp kh sn
phm ny qua dung dch Ca(OH)2 thu c 20,25g Ca(HCO3)2. Xc nh thnh phn
phn trm v hn hp kh ban u.
Bi 5. Hp th hon ton 4,48 lt kh CO2(ktc) vo 500ml dung dch NaOH thu c
17,9 gam mui. Tnh nng mol/l ca dung dch NaOH.
Bi 6. Ha tan ht 2,8g CaO vo nc c dung dch A. Cho 1,68 lt kh CO 2(ktc) vo
dung dch A. Hi c bao nhiu mui c to thnh v khi lng l bao nhiu.
Bi 7. Xc nh phn trm v th tch ca hn hp kh gm N2, CO v CO2 bit rng khi
cho 10 lt(ktc) hn hp kh i qua mt lng nc vi trong, ri qua ng (II) oxit
un nng, th thu c 10g kt ta v 6,35g ng. Nu cng ly 10l(ktc) hn hp i
qua ng ng ng (II) oxit t nng, ri i qua mt lng nc vi trong d, th thu
c bao nhiu gam kt ta.

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic

Dng 6: Silic v hp cht ca Silic

Bi 1. Mt loi thy tinh chu lc c thanhphn theo khi lng ca cc oxit nh sau:
13% Na2O; 11,7%CaO v 75,3% SiO2. Thnh phn ca loi thy tinh ny c biu din
di dng cng thc no?
Hng dn: Xt 100 gam thy tinh c: 13 gam Na2O; 11,7gam CaO v 75,3 gam SiO2
Gi cng thc tng qut ca thy tinh l xNa2O.yCaO.zSiO2
Lp t l: x:y:z =

13 11,7 75,3
:
:
=1:1:6
62 56 60

Vy cng thc ca thy tinh l Na2O.CaO.6SiO2

Bi 2. Thnh phn chnh ca mt loi cao lanh (t st) cha Al2O3, SiO2 v H2O vi t l
khi lng 0,3953: 0,4651: 0,1395. Xc inh cng thc ha hc ng ca loi cao lanh
ny.
p n: Al2O3.2SiO2.2H2O
Bi 3. sn xut 100 Kg loi thy tinh c cng thc Na2O.CaO.6SiO2 cn phi dng
bao nhiu Kg natri cacbonat, vi hiu sut l 100%.
Bi 4. Khi cho 14,9 gam hn hp Si, Zn v Fe tc dng vi dung dch NaOH thu c
6,72lt kh(ktc). Cng lng hn hp khi tc dng vi d dung dch HCl sinh ra 4,48
lt kh(ktc). Xc nh thnh phn ca hn hp trn. Bit Zn tan theo phn ng: Zn +
NaOH Na2ZnO2 + H2
III. BI TP TRC NGHIM KHCH QUAN THAM KHO
Cu 1. Kim cng v than ch l cc dng th hnh ca nguyn t cacbon. Kim cng
cng nht trong t nhin, trong khi than ch mm n mc c th dng sn xut li bt
ch 6B, dng k mt. iu gii thch no sau y l ng?
A. Kim cng c cu trc tinh th dng t din u, than ch c cu trc lp, trong
khong cch gia cc lp kh ln.
B. Kim cng c lin kt cng ho tr bn, than ch th khng.
C. t chy kim cng hay than ch nhit cao u to thnh kh cacboniC.
D. Mt nguyn nhn khc.
Cu 2. Khi xt v kh cacbon ioxit, iu khng nh no sau y l sai?
A. Cht kh khng mu, khng mi, nng hn khng kh.
B. Cht kh ch yu gy ra hiu ng nh knh.
C. Cht kh khng c, nhng khng duy tr s sng.
D. Cht kh dng cha chy, nht l cc m chy kim loi.

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Cu 3. Trong cc phn ng ho hc sau, phn ng no sai?
t
3CO2 + 2Fe

COCl2
A. 3CO + Fe2O3
B. CO
+ Cl2
t
t
2Al + 3CO2

2CO2
C. 3CO + Al2O3
D. 2CO + O2
Cu 4. Cng thc phn t CaCO3 tng ng vi thnh phn ho hc chnh ca loi
o

no sau y:
A. .
B. vi.
C. mi.
D. t ong.
Cu 5. Cht no sau y khng phi l nguyn liu ca cng nghip sn xut xi mng ?
A. t st.
B. vi.
C. Ct.
D.
Thch
cao.
Cu 6. Cng nghip silicat l ngnh cng nghip ch bin cc hp cht ca silic. Ngnh
sn xut no sau y khng thuc v cng nghip silicat?
A. Sn xut gm (gch, ngi, snh, s).
B. Sn xut xi mng.
C. Sn xut thu tinh.
D. Sn xut thu tinh hu
c.
Cu 7. Boxit nhm c thnh phn ch yu l Al2O3 ln cc tp cht l SiO2 v Fe2O3.
lm sch Al2O3 trong cng nghip c th s dng cc ho cht no sau y:
A. Dung dch NaOH c v kh CO2.
B. Dung dch NaOH c v
axit HCl.
C. Dung dch NaOH c v axit H2SO4
D. Dung dch NaOH c v axit
CH3COOH.
Cu 8. Trong cc phn ng ho hc sau, phn ng no sai?
A. SiO2 + 4HF SiF4 + 2H2O
B. SiO2 + 4HCl
SiCl4 + 2H2O
t
t
Si + 2CO

C. SiO2 + 2C
D. SiO2 + 2Mg
2MgO
+ Si
Cu 9. Natri silicat c th c to thnh bng cch no sau y:
A. un SiO2 vi NaOH nng chy
B. Cho SiO2 tc dng vi
dung dch NaOH long
C. Cho K2SiO3 tc dng vi NaHCO3
D. Cho Si tc dng vi dung dch
NaCl
Cu 10. Silic phn ng vi dy cht no sau y:
A. CuSO4, SiO2 H2SO4 (l)
B. F2, Mg, NaOH
C. HCl, Fe(NO3)2, CH3COOH
D. Na2SiO3, Na3PO4, NaCl
Cu 11. Tnh oxi ha ca cacbon th hin phn ng no?
A. C + O2 CO2
B. 3C + 4Al Al4C3
C. C + CuO Cu + CO2
D. C + H2O CO + H2
o

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Cu 12. loi kh CO2 c ln trong hn hp CO ta dng phng php no sau y:
A. Cho qua dung dch HCl
B. Cho qua dung dch H2O
C. Cho qua dung dch Ca(OH)2
D. Cho hn hp qua Na2CO3
Cu 13. Cacbon phn ng vi dy no sau y:
A. Na2O, NaOH v HCl
B. Al, HNO3 v KClO3
C. Ba(OH)2, Na2CO3 v CaCO3
D. NH4Cl, KOH v AgNO3
Cu 14. Kh CO khng kh c cht no sau y:
A. CuO
B. CaO
C. Al2O3
D. c B v C
Cu 15. Thi kh CO2 vo dung dch Ca(OH)2 d th mui thu c l:
A. Ca(HCO3)2
B. CaCO3
C. C A v B
D.
Khng
xc nh.
Cu 16. loi b kh SO2 c ln kh CO2 c th dng ha cht no sau y:
A. Dung dch Ca(OH)2
B. CuO
C. dd Brom D. Dung dch NaOH
Cu 17. tch kh CO2 ra khi hn hp vi HCl v hi nc, c th cho hn hp ln
lc qua cc bnh ng:
A. NaOH v H2SO4 c
B. Na2CO3 v P2O5 C. H2SO4 c v KOH
D.
NaHCO3 v P2O5
Cu 18. Cho hn hp gm CuO, MgO, PbO v Al2O3 qua than nung nng thu c hn
hp rn A. Cht rn A gm:
A. Cu, Al, MgO v Pb
B. Pb, Cu, Al v Al
C. Cu, Pb, MgO v Al2O3
D. Al, Pb, Mg v CuO
Cu 19. C hin tng g xy ra khi nh t t ti d dung dch NaOH vo dung dch
Ba(HCO3)2?
A. Khng c hin tng g
B. C kt ta trng xut hin
khng tan trong NaOH d
C. C kt ta trng xut hin trong tan NaOH d
D. C si bt kh khng mu thot
ra.
Cu 20. Thnh phn chnh ca qung lmit l:
A. CaCO3.Na2CO3
B. MgCO3.Na2CO3
C. CaCO3.MgCO3
D.
FeCO3.Na2CO3
Cu 21. Trong cc phn ng ha hc cacbon th hin tnh g:
A. Tnh kh B. Tnh oxi ha
C. Va kh va oxi ha D. Khng th hin
tnh kh v oxi ha.
Cu 22. trong phng th nghim CO2 c iu ch bng cch:
A. Nung CaCO3
B. Cho CaCO3 tc dng HCl
C. Cho C tc dng
O2
D. A, B,C ng

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Cu 33. Khi cho kh CO i qua hn hp CuO, FeO, Fe3O4, Al2O3 v MgO, sau phn ng
cht rn thu c l:
A. Al v Cu
B. Cu, Al v Mg
C. Cu, Fe, Al2O3 v MgO
D. Cu,
Fe, Al v MgO
Cu 24. S oxi ha cao nht ca Silic th hin hp cht no trong cc cht sau y:
A. SiO
B. SiO2
C. SiH4
D.
Mg2Si
Cu 25. khc ch ln thy tinh ngi ta da vo phn ng no sau y:
A. SiO2 + Mg 2MgO + Si
B. SiO2 + 2MaOH Na2SiO3 + CO2
C. SiO2 + HF SiF4 + 2H2O
D. SiO2 + Na2CO3 Na2SiO3 + CO2
Cu 26. Phn ng no dng iu ch silic trong cng nghip.
A. SiO2 + 2Mg Si + 2MgO
B. SiO2 + 2C Si + 2CO
C. SiCl4 + 2Zn 2ZnCl2 + Si
D. SiH4 Si + 2H2
Cu 27. Hp th hon ton 2,24 lit CO2 (ktc) vo dung dch nc vi trong c cha
0,075 mol Ca(OH)2. Sn phm thu c sau phn ng gm:
A. Ch c CaCO3.
B. Ch c Ca(HCO3)2
C. C CaCO3 v Ca(HCO3)2
D. Khng c c hai cht CaCO3
v Ca(HCO3)2.
Cu 28. Cho 24,4g hn hp Na2CO3, K2CO3 tc dng va vi dung dch BaCl2 . Sau
phn ng thu c 39,4g kt ta. Lc tch kt ta, c cn dung dch thu c m(g) mui
clorua. Vy m c gi tr l:
A. 2,66g
B. 22,6g
C. 26,6g
D. 6,26g
Cu 29. Sc 1,12 lt kh CO2(ktc) va 200ml dung dch Ba(OH)2 0,2M. Khi lng kt
ta thu c l:
A. 78,8g
B. 98,5g
C. 5,91g
D. 19,7g
Cu 32. Cho 455g hn hp hai mui cacbonat ca hai kim loi kim hai chu k lin
tip tc dng ht vi HCl 1M va to ra 1,12lt CO2(ktc)
1. Hai kim loi trn l:
A. Li v Na
B. Na v K
C. K v Rb
D. Rb v Cs
2. Th tch HCl cn dng l:
A. 0,05lit
B. 0,1lit
C. 0,2 lit
D. 0,15lit
Cu 30. Sc 2,24lt CO2(ktc) vo 400ml dung dch A cha NaOH 1M v Ca(OH)2
0,01M thu c kt ta c khi lng l:
A. 10g
B. 0,4g
C. 4g
D. 12,6g
Cu 31. Cho 115g hn hp ACO3, B2CO3 v R2CO3 tc dng ht HCl d th thu c
0,896 lt CO2(ktc). C cn dd sau phn ng thu c cht rn c khi lng l:
A. 120g
B. 115,44g
C. 110g
D. 116,22g

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic

Ha hc lp 11: Cacbon-Silic
Cu 32. T mt tn than cha 92% cacbon c th thu c 1460m3 kh CO(ktc) theo s
sau: 2C + O2 2CO . Hiu sut phn ng l:
A. 80%
B. 85%
C. 70%
D. 75%
Cu 33. Cho 5,6 lt CO2(ktc) i qua 164ml dd NaOH 20%(d=1,22) thu c dd X. C
cn dd X th thu c bao nhiu gam mui:
A. 26,5g
B. 15,5g
C. 46,5g
D. 31g
Cu 34. Kh hon ton 24g hn hp CuO v Fe2O3 c t l mol l 1:1 cn 8,96 lt
CO(ktc). Phn trm khi lng ca CuO v Fe2O3 trong hn hp l:
A. 33,33% v 66,67%
B. 66,67% v 33,33%
C. 40,33% v 59,67%
D. 59,67% v 40,33%
Cu 35. Cho kh CO kh hon ton hn hp gm FeO, Fe2O3, Fe3O4 thy c 4,48 lt kh
CO2(ktc) thot ra. Th tch kh CO(ktc) tham gia phn ng l:
A. 1,12lt
B. 2,24 lt
C. 3,36 lt
D. 4,48 lt

Hoa hoc lop 11: Cacbon-Silic