KIT GIO N THUN

C.S. Lewis
Nguyn Ngc Bch dch

MC LC

Quyn IV Vt trn nhn cch

1. Sinh ra v to thnh
2. Ba Ngi Thin Cha
3. Thi gian v vt thi gian
4. S lan truyn iu thin
5. Nhng ch lnh ch cng ci
6. Hai iu ghi nhn
7. Hy gi v
8. Kit gio kh khn hay d dng?
9. Ci gi phi tr
10. Con ngi tt hay con ngi mi
11. Con ngi mi

Quyn IV Vt trn nhn cch: Hay nhng bc u vo hc thuyt

ba Ngi Thin Cha
1. Sinh ra v to thnh
Ai cng cnh bo ti v nhng iu ti sp ni vi bn trong quyn sch cui
ny. H u ni c gi bnh thng khng a Thn hc; ch nn ni v tn
gio thc hnh n gin thi. Ti b qua li khuyn ny. Ti chng ngh
ngi c bnh thng l tn ngc. Thn hc c ngha l khoa hc v Thin
Cha, v ti cho rng bt c ai mun ngh v Thin Cha cng mun c nhng
tng v Ngi cng r rng chnh xc cng tt. Ngi ta u phi tr con, sao
ngi ta li mun c i x nh tr con?
V mt no ti cng hiu v sao ngi ta ngn ngi Thn hc. Cn nh c ln
ti din thuyt cho Khng qun Hong gia Anh, mt s quan ln tui, tng tri,
ng dy ni, Ti chng quan tm n my th ny. Nhng xin nh rng ti
cng c tn ngng. Ti bit c Cha. Ti tng cm thy Ngi: lc ti c mt
mnh trn sa mc ban m: tht l mt huyn nhim ln lao. V chnh v vy m
ti chng tin ni my ci tn iu v cng thc ca anh v Ngi. Vi nhng
ngi tng gp Cha th nhng th tht tm thng, kh cng v gi to!
Theo ngha no ti hon ton ng vi ng y. Ti cho rng ng y tri
nghim s hin din ca Cha trn sa mc. V khi t kinh nghim ng y
quay li vi nhng tn iu, th qu tht l t mt ci c tht quay li mt ci t
tht hn.
Cng nh mt ngi tng nhn thy i Ty Dng t trn b, ri sau i
nhn vo mt bn i Ty Dng, th ngi y s chuyn t ci tht sang ci
t tht hn: t nhng ln sng nhp nh sang mt mnh giy t mu. Nhng y
mi l vn . ng l ci bn ch l mnh giy t mu, nhng c hai iu
ta phi nh v n. Trc nht, n da trn ci m hng trm hng ngn ngi
vn i thuyn trn i Ty Dng tm ra. V vy ng sau n l mt khi
lng ln kinh nghim cng c tht nh nhng g ta thy trn b bin; ch khc
l trong khi kinh nghim ca ta ch l mt gc nhn thong qua, th ci bn
tp hp tt c nhng kinh nghim khc nhau.
K n, nu bn mun i u , th ci bn l tuyt i cn thit. Chng no
ta cn hi lng vi vic i do trn b bin, th s quan st ca ta th v hn
nhn vo bn . Nhng bn c ch hn i do trn b bin nhiu, nu ta
mun i n chu M.
Thn hc cng ging nh bn . Ch hc hi v suy t v nhng hc thuyt
Kit gio, nu ta dng , th t tht v t phn khch hn nhng g ng bn ti
tri nghim trn sa mc. Cc hc thuyt khng phi l Cha: chng ch l mt
loi bn . Nhng ci bn da trn kinh nghim ca hng trm ngi
88

vn tri nghim s tip xc vi Cha nhng kinh nghim m so vi chng

th bt c xc cm phn khch v thing ling no m bn v ti c th c c
cng rt s ng v ln xn. Thm na, nu ta mun i xa hn, ta phi dng bn
.
Bn thy , nhng g ng y cm nhn trn sa mc c th l tht, v tht ng
phn khi, nhng chng i ti u. Khng c g lm. Tht ra, chnh l l
do ti sao mt tn ngng m h v Cha trong thin nhin v nhng trng
hp tng t li hp dn n th. N ch l phn khi m khng c g thm;
ging nh ngm nhng ln sng trn b bin. Nhng ta s khng ti c
Newfoundland bng cch tm hiu i Ty Dng theo kiu , v ta s khng
t ti s sng vnh cu ch n gin bng cch cm nhn Cha trong hoa c v
m nhc. Ta s khng i ti u bng cch nhn vo bn m khng ra khi.
Ta cng khng c an ton nu ra khi m khng c bn .
Ni cch khc, Thn hc l thc t: c bit l ngy nay. Hi xa, lc cn cha
c nhiu gio dc v tho lun, c l ngi ta c th hnh x vi ch rt t
tng v Cha. Nhng ngy nay th khng phi vy. Ai cng c sch, ai cng
nghe tho lun nhiu chuyn. Do , nu ta khng lng nghe Thn hc th khng
c ngha l ta khng c tng no v Cha. N c ngha l ta c nhng
tng sai lm nhng tng ti t, hn n, lc hu. Bi mt s ln nhng
tng v Cha ang xut hin nh tng mi ngy nay, ch n gin l nhng
tng m cc nh Thn hc thc s xem xt hng trm nm trc v
loi b. Tin vo t tng tn gio i chng Anh hin i l mt s tht li,
ging nh tin tri t phng vy.
Bi khi ta i vo chi tit, phi chng l t tng i chng v Kit gio l nh
vy: rng Gisu Kit l mt v thy dy o c v i v ch cn chng ta lm
theo li dy ca ng y l chng ta c th xy dng mt trt t x hi tt p
hn v c th trnh mt cuc chin tranh mi? Bn i, ci hon ton ng.
Nhng ci cho ta bit t hn nhiu s tht v Kit gio v ci chng c
tm quan trng thc tin g ht.
Hon ton ng l nu ta lm theo li dy ca c Kit th ta s sng trong mt
th gii hnh phc hn. Nhng ta thm ch u cn i xa ti c Kit. Nu ta
lm theo nhng g Platon, Aristote hoc Khng t ni, th ta sng hnh phc
hn rt nhiu ri. Ri sao na? Chng ta chng bao gi lm theo li dy ca
nhng bc thy v i. Sao by gi mi bt u? Sao li theo Kit hn nhng v
khc? C phi v ng y l bc thy o c cao nht? Nhng nu vy th chng
ta li t c kh nng theo ng y nht.
Nu ta khng th hc nhng bi s ng, th sao ta c th hc nhng bi nng
cao? Nu Kit gio ch c ngha l mt s li khuyn tt, th Kit gio chng c
g l quan trng. Loi ngi chng h thiu nhng li khuyn tt p trong bn
ngn nm qua. Thm mt s na th cng chng c g khc.
89

Nhng ngay khi ta nhn vo bt c kinh sch Kit gio no, ta thy h ni v
mt ci g hon ton khc vi t tng tn ngng i chng trn y. H ni
rng c Kit l Con Thin Cha (d iu ngha l g). H ni rng ai tin
Ngi th cng c tr thnh Con Thin Cha (d iu ngha l g). H ni
rng ci cht ca Ngi cu thot ta khi ti li (d iu ngha l g).
Chng ch g khi than phin rng nhng pht biu y qu kh hiu. Kit gio
khng nh l c th ni cho ta bit v mt th gii khc, v mt ci g ng
sau ci th gii m ta ang tip xc v nghe v nhn. Bn c th thy s khng
nh ny khng ng; nhng nu n ng, th iu m n ni cho ta bit hin
nhin l kh hiu t nht cng kh hiu nh Vt l hin i, v cng bi cng
mt l do.
Ci lun im trong Kit gio lm cho ta sc nht l s pht biu rng bng cch
kt hp vi c Kit, ta cng c tr thnh Con Thin Cha. Ngi ta thc
mc Vy ch khng phi ta l Con Thin Cha ri hay sao? Ch khng phi
tnh cha con ca Thin Cha l mt trong nhng tng chnh ca Kit gio
hay sao? , theo ngha no th ng l ta l con ca Thin Cha ri. Ti
mun ni Cha to ra ta v yu thng ta v chm sc ta, v nh vy l ging
nh mt ngi cha. Nhng khi Thnh kinh ni ta tr thnh Con Thin Cha,
r rng l n mun ni ci g khc. V ci a ta i din vi phn ct li
ca Thn hc.
Mt trong nhng tn iu ni rng c Kit l Con Thin Cha c sinh ra
m khng phi to thnh; v n ni thm c sinh ra bi Cha Cha t trc
mun i. Bn c vui lng thy cho rng iu ny chng lin quan g n s
kin khi c Kit sinh ra lm con ngi trn i, th con ngi y l con ca
mt trinh n? Ta khng ang ngh v s Ging sinh Thanh khit. Ta ang ngh
v mt ci g xy ra trc khi T nhin c to lp, trc khi thi gian bt
u. T trc mun i c Kit sinh ra, khng phi c to thnh. iu
ngha l g?
Trong ting Anh hin i ta chng my khi dng n t ng sinh ra, nhng ai
cng bit ngha ca n. Sinh ra ngha l tr thnh cha: to thnh ngha l lm ra.
V s khc nhau l y. Khi ta sinh ra, ta sinh ra ci g cng loi vi ta. Mt
ngi sinh ra nhng em b, mt con hi ly sinh ra nhng con hi ly nh v mt
con chim sinh ra trng sau n thnh chim con. Nhng khi ta to thnh, ta to
thnh ci g khc loi vi ta. Mt con chim to thnh mt ci t, mt con hi
ly to thnh mt ci p nc, mt con ngi to thnh mt ci my v tuyn
hoc anh ta c th to thnh mt ci ging anh ta hn ci my v tuyn mt
bc tng. Nu anh ta l nh iu khc ti gii anh ta s to thnh mt bc
tng thc s rt ging con ngi. Nhng tt nhin khng phi l con ngi
tht; n ch trng ging vy thi. N khng th v khng suy ngh. N khng
sng.
90

iu trc tin cn lm r l y. Thin Cha sinh ra Thin Cha; cng nh con

ngi sinh ra con ngi. Ci g Thin Cha to thnh khng phi l Thin Cha,
cng nh ci g con ngi to thnh khng phi l con ngi. l l do con
ngi khng phi l Con Thin Cha theo ngha nh c Kit. H c mt s
im no ging Cha, nhng hon ton khng phi cng mt bn cht. H
ging nh tng hay hnh nh Cha hn.
Mt bc tng mang hnh nh con ngi nhng n khng sng. Cng vy, con
ngi mang hnh nh (theo ngha m ti s ni sau) hoc ging Thin Cha,
nhng anh ta khng c s sng m Thin Cha c. Ta hy xem xt im th
Nht trc (s ging Cha ca con ngi). Mi th Cha lm ra u c ci g
ging Cha.
Khng gian ging Cha s v tn; khng phi s v i ca khng gian l
cng loi vi s v i ca Cha, nhng n l mt biu tng, hoc s din dch
s v i y di hnh thc phi tinh thn. Vt cht ging Cha ch n c nng
lng: mc du d nhin nng lng vt l l mt loi khc vi quyn nng ca
Cha. Th gii tho mc ging Cha v n sng ng, m Ngi l Thin Cha
hng sng. Nhng s sng theo ngha sinh hc khng cng loi vi s sng
Thin Cha, n ch l mt th biu tng hoc ci bng ca s sng y. Cn
trong th gii ng vt, ta tm thy nhng s ging nhau khc ngoi s sng
sinh hc. Chng hn, s hot ng v sinh sn mnh lit ca cn trng, l mt
s phng pht ging nhau vi s hnh ng v sng to khng ngng ca Cha.
ng vt hu nh bc cao ta thy s yu mn c tnh bn nng. y khng
phi cng loi vi tnh yu ni Thin Cha: nhng n ging vy cng nh mt
bc v trn giy phng d sao cng ging vi phong cnh tht. Cn trong con
ngi, ng vt cao cp nht, ta thy s ging nhau hon ton nht m ta bit
vi Thin Cha. (C th c nhng to vt nhng th gii khc ging Cha hn
con ngi, nhng ta khng bit v h). Con ngi khng ch sng, m cn yu
thng v suy ngh: s sng sinh hc t mc cao nht ni con ngi.
Nhng ci m trong iu kin t nhin con ngi khng c, l s sng thing
ling mt s sng khc cao hn, c ni Thin Cha. Ta dng t ng s sng
cho c hai: nhng nu ta ngh do vy chng l cng loi th cng nh ta ngh s
v i ca khng gian v s v i ca Thin Cha l cng loi. Trn thc t, s
khc bit gia s sng sinh hc v s sng thing ling quan trng n ni ti s
cho chng hai tn khc nhau.
S sng sinh hc n vi chng ta t Thin nhin, v (cng nh mi th khc t
Thin nhin) lun c xu hng suy gim v tn li nn n ch c th c gi
gn bng cch tip nhn thng xuyn ngun cung cp khng kh, nc, thc n,
v.v. t Thin nhin, ta gi l s Sng. S sng thing ling c ni Thin Cha t
vnh cu, v lm nn ton th v tr t nhin, ta gi l s Trng sinh. D nhin
Sng c mt dng dp ging nhau c tnh biu tng vi Trng sinh: nhng
91

ch l s ging nhau gia nh chp v phong cnh tht, hoc s ging nhau gia
bc tng v ngi tht. Mt ngi m thay i t c s Sng sang c s
Trng sinh th cng ging nh mt bc tng thay i t mt tng chm
khc thnh ngi tht.
V ci chnh xc l ci Kit gio mun ni. Th gii ny l mt xng iu
khc ln lao. Chng ta l nhng bc tng v trong xng ny chng ta nghe
n rng mt s trong chng ta s c ngy tr thnh sng ng.
2. Ba Ngi Thin Cha
Chng va ri ni v s khc nhau gia sinh ra v to thnh. Con ngi sinh ra
em b, nhng ch lm ra bc tng. Cha sinh ra c Kit nhng Ngi ch to
ra con ngi. Nhng trong khi ni vy ti ch ni n mt kha cnh v Thin
Cha, tc l Cha Cha sinh ra Cha, cng mt bc vi Ngi. iu ny ging
nh mt ngi cha sinh ra a con. Nhng khng hon ton ging vy. Cho nn
ti phi gii thch thm mt cht.
Ngy nay nhiu ngi ni, Ti tin ni mt Thin Cha, nhng khng tin mt
Thin Cha c nhn cch. H cm thy s huyn b ng sau mi s phi
khc hn mt nhn cch. Ci ny th ngi Kit hu hon ton ng . Nhng
Kit hu l nhng ngi duy nht cung cp mt tng no v ci thc th
vt trn nhn cch s ra sao. Tt c nhng ngi khc, d h ni rng Thin
Cha vt trn nhn cch, h thc s ngh rng Ngi l v c bit: ngha l, thp
hn nhn cch. Nu ta tm ci g siu nhn cch, ci g hn mt nhn
cch, th khng phi l chn gia t tng Kit gio v nhng t tng khc.
T tng Kit gio l duy nht trong lnh vc ny.
Thm vo , nhiu ngi ngh rng sau i ny, hoc c l l sau vi kip
sng, linh hn ngi ta s c hp thu vo Thin Cha. Nhng trong khi gii
thch iu ny, h dng nh ngh rng s hp thu ca ta vo Thin Cha ging
nh s hp thu ca mt vt cht vo mt vt cht khc. H ni n ging nh
mt git nc ri vo i dng. Nhng d nhin vy l git nc khng cn.
Nu iu xy ra cho ta, th c hp thu ging nh chm dt tn ti. Ch c
Kit hu mi c tng no v vic linh hn c th c ha nhp vo s
sng ca Cha m vn cn nguyn tht ra l cn nguyn vn hn trc na.
Ti cnh bo bn rng Thn hc l thc hnh. Ton b mc tiu tn ti ca
chng ta l c ha nhp vo s sng ca Cha. Nhng tng sai lm v s
sng y s gy kh khn cho s ha nhp. Trong vi pht, ti phi xin bn hy
ch theo di cn thn.
Bn bit rng trong khng gian ta c th di chuyn theo ba chiu tri phi,
trc sau, ln xung. Bt c hng di chuyn no cng l mt trong ba hoc kt
hp c ba chiu. Chng c gi l ba chiu khng gian. Xin ch iu ny.
92

Nu ta ch dng mt chiu, ta ch c th v c mt ng thng. Nu ta dng

hai chiu ta c th v c mt hnh, chng hn hnh vung. V mt hnh vung
th c v bi bn on thng. Hy tip tc. Nu ta dng ba chiu, ta c th
dng c mt khi, chng hn khi lp phng mt th ging nh vin sc
sc hoc vin ng. V mt khi vung th c lm bi su hnh vung.
Bn c thy khng? Mt th gii mt chiu s l mt ng thng. Trong th
gii hai chiu, ta cng vn ch c nhng ng thng, nhng nhiu ng thng
s cho ta mt hnh. Trong th gii ba chiu, ta cng vn ch c nhng hnh,
nhng nhiu hnh s cho ta mt khi. Ni cch khc, khi ta tin ln nhng mc
tht hn v phc tp hn, ta khng b i nhng g ta c nhng mc n
gin hn: ta vn cn chng, nhng kt hp theo nhng cch mi nhng cch
m ta khng tng tng c khi ta ch bit n nhng mc n gin hn.
T tng Kit gio v Cha lin quan n mt nguyn l tng t. Mc con
ngi l n gin v kh trng rng. mc con ngi, mt nhn cch l mt
c th, v bt c hai nhn cch no cng l hai c th tch bit cng nh trn
mc hai chiu (v d trn t giy phng) mi hnh vung l mt hnh, v bt
k hai hnh vung no cng l hai hnh tch bit. mc thing ling ta cng
vn c cc nhn cch; nhng ta s thy chng kt hp vi nhau theo nhng
cch m, do ta khng , ta khng th tng tng.
chiu kch Thin Cha, c th ni vy, ta thy mt thc th l ba nhn cch
nhng vn l mt thc th, cng ging nh mt khi lp phng l su hnh
vung nhng vn l mt khi. D nhin ta khng th quan nim c mt cch
hon ton mt thc th nh vy: y ht nh gi s ta c to thnh theo cch m
ta ch quan nim c hai chiu khng gian, ta khng th tng tng ng
mc c mt khi lp phng. Nhng ta c th t c mt kiu nhn thc
mong manh v n. V lc , ln u tin trong i, ta c c mt tng tch
cc no , d mong manh n u, v mt ci g siu nhn cch ci g
hn mt nhn cch. l ci m ta khng bao gi on c, v mt khi
c bit, th ta s cm thy ta c th on c, v n ph hp bit bao vi
nhng ci m ta bit.
Bn c th hi, Nu ta khng th tng tng mt Thc th ba Ngi, th ni v
Ngi c ch g? ng, chng ch g khi ni v Ngi. Vn l ta cn c thc
s kt hp vo trong s sng ba Ngi y, v ci c th bt u bt k lc no
m nay chng hn, nu bn mun.
Ci ti mun ni l vy. Mt Kit hu n s bnh thng qu gi cu nguyn.
Anh ta ang c gng tip xc vi Cha. Nhng v l Kit hu anh ta bit s thi
thc anh ta cu nguyn cng chnh l Cha: c th ni Cha ang trong anh ta.
Nhng anh cng bit l tt c hiu bit thc t m anh c v Cha l n t c
Kit, Ngi l Cha rng c Kit ang bn anh, gip anh cu nguyn, cu
nguyn cho anh. Ta thy ci g ang din ra.
93

Cha l i tng m s cu nguyn ca anh hng n mc tiu anh mun

t c. Cha ng thi l s thi thc anh cu nguyn ng lc ca anh.
Cha cng li l con ng hoc cy cu m anh i qua n mc tiu. Cho
nn ton b s sng gp ba ln ca mt Thc th ba Ngi ang thc s din ra
trong cn phng b nh ni mt ngi bnh thng ang cu nguyn. Ngi y
c nng ln mt mc cao hn ca s sng ci m ti gi l s Trng
sinh hay s sng vnh cu: ngi y c ko ln vi Cha, bi Cha, m trong
khi vn cn l mnh.
l cch m Thn hc bt u. Ngi ta bit v Cha theo mt cch m h.
Th ri c mt con ngi xut hin v t xng mnh l Cha; nhng ngi y
khng phi loi ngi m ta c th loi tr nh mt k in. Ngi y lm cho
ngi ta tin mnh. H gp li Ngi sau khi h thy Ngi b git cht. V
ri sau h tp hp li thnh mt x hi hay cng ng nh, h nhn ra rng
Cha theo cch no ang vi h: hng dn h, gip h lm nhng vic
trc kia h khng lm c. V khi h tri qua tt c nhng ci , h nhn
thy h n c vi nh ngha v Thin Cha ba Ngi.
nh ngha khng do chng ta to ra; Thn hc l, theo ngha no , tri thc
thc nghim. Chnh nhng tn ngng n gin mi c to ra. Khi ti ni
Thn hc l tri thc thc nghim theo ngha no , ti mun ni rng n
ging cc khoa hc thc nghim khc mt s mt, nhng khng phi tt c.
Nu bn l nh a cht ang nghin cu t , bn phi i tm t . Chng
s khng n vi bn, v khi bn n th chng khng th chy mt.
Tt c nh v pha bn, cn t chng gip c m cng chng cn tr.
Nhng gi s bn l nh ng vt hc v ang mun chp nh th rng trong
mi trng hoang d. Ci ny c khc mt cht so vi nghin cu t . Th
rng khng n vi bn, nhng chng c th chy mt. Tr khi bn gi yn lng
ti a, nu khng chng s chy mt. Bt u c mt t nh v pha chng.
Hy xem xt mt mc cao hn; gi s bn mun lm quen mt ngi. Nu anh
ta khng mun, anh ta s khng bn lm quen. Bn phi thuyt phc c
anh ta. Trong trng hp ny nh c chia u phi cn hai ngi c
mt tnh bn.
Khi ta mun lm quen vi Cha, nh c v pha Ngi. Nu Ngi khng
mun t mnh ra, ta chng th lm g c tm Ngi. V trn thc t Ngi t
mnh ra rt nhiu cho mt s ngi hn nhng ngi khc khng phi v Ngi
c a thch ring, nhng v khng th t mnh ra cho nhng ngi c tm tr v
tnh cch ang trong hon cnh khng thun li. Cng nh nh mt tri, d n
khng la chn, khng th phn chiu r rt trn mt tm gng bi bm nh
trn mt tm gng sch trong.

94

Ta c th xem xt cch khc bng cch ni rng trong nhng khoa hc khc,
cng c m ta s dng l ngoi ta (nh knh hin vi v knh thin vn), cn
y cng c m ta s dng thy Cha chnh l bn thn ta. V nu bn thn ta
khng c gi gn sch v sng, th ci nhn ca ta v Cha s b m ging
nh nhn mt trng qua mt knh thin vn bm bi. l l do ti sao nhng
quc gia ti t c nhng tn gio ti t: h nhn Cha qua mt thu knh d bn.
Thin Cha ch c th t mnh ra cho nhng ngi chn chnh. V ci khng
n gin l cho nhng ngi tt v phng din c nhn, nhng l cho nhng
ngi kt hp vi nhau trong mt c th, thng yu nhau, gip nhau, gii
thiu Ngi cho nhau. Bi l ci m Cha mun nhn loi tr thnh, nh
nhng nhc cng trong mt gin nhc, nh nhng c quan trong mt thn th.
Do , ci cng c thc s thch hp vi vic tm bit v Cha l ton th cng
ng Kit hu, cng nhau ch i Ngi. Tnh huynh Kit hu l, c th ni,
cng c k thut cho ngnh khoa hc ny l trang b phng th nghim. l
l do ti sao nhng ngi c vi nm li trnh lng mt sng ch no , n
gin ha tn ngng ca chnh h thay cho truyn thng Kit gio, thc s
ang lng ph thi gi.
Cng nh mt anh chng chng c trang b g ngoi mt ci ng nhm m c
mun chn chnh tt c cc nh thin vn th thit. Anh ta c th l mt g
thng minh c th thng minh hn mt s nh thin vn th thit, nhng anh
ta khng cho mnh mt c hi. Ri hai nm sau mi ngi qun anh ta,
cn khoa hc thc s th vn tin ln.
Nu Kit gio l ci m chng ta to ra, th tt nhin chng ta c th lm cho n
thnh d chu hn. Nhng n khng phi. Chng ta khng th cnh tranh v tnh
n gin vi nhng ngi pht minh ra cc tn gio. Lm sao ta c th? Ta ch
hnh x vi S kin. D nhin bt k ai cng c th gin n hn khi h chng
bn tm n cc s kin.
3. Thi gian v vt thi gian
C mt tng rt ngc nghch l trong khi c sch ta ng b qua on no.
Nhng ngi c lng tri b qua mt cch thoi mi mt chng no m h
thy khng c ch. Trong chng ny ti s ni v nhng iu c th c ch cho
mt s c gi, nhng i vi nhng ngi khc c v ch l mt s phc tp
khng cn thit. Nu bn thuc loi c gi th Hai, ti xin khuyn bn ng
bn tm g n chng ny v chuyn sang chng sau.
Trong chng trc ti phi cp n ch cu nguyn, v trong khi ch
ny cn mi trong u bn v trong u ti, ti mun bn n mt s kh
khn m nhiu ngi gp phi v ton b tng cu nguyn. Mt ngi by t
iu y cho ti khi ni Ti c th tin Cha khng kh g, nhng ti khng
95

chu ni ci tng v Ngi ch n hng trm triu ngi ang cng mt lc

ku cu Ngi. Ti thy c rt nhiu ngi cm thy nh vy.
y, chuyn ng lu u tin l ton b nhng ci n di dng mt
chui ngn t cng mt lc. Hu ht mi ngi c th tng tng rng Cha
c th p ng bt c s lng ngi no min l h n tng ngi mt v
Ngi c thi gi v tn p ng. Cho nn im mu cht ng sau chuyn
ny l Cha phi sp xp qu nhiu th trong mt khonh khc thi gian.
i vi chng ta d nhin l vy. i sng n vi chng ta tng khonh khc.
Mt khonh khc tan bin ri khonh khc k tip xut hin: v mi khonh
khc cha ng rt t. Thi gian l vy. V d nhin l ta s coi nh ng nhin
rng ci chui Thi gian ny s sp xp qu kh, hin ti v tng lai khng
ch l cch thc cuc sng n vi ta m cn thc s l cch thc tn ti ca
mi s vt. Ta c khuynh hng cho rng ton th v tr v Thin Cha cng
lun chuyn ng t qu kh ti tng lai nh chng ta. Tuy nhin nhiu bc tr
gi khng ng . Chnh nhng nh Thn hc l ngi u tin cp n
mt ci g khng h trong Thi gian: sau nhng nh Trit hc xem
xt vn ny, v ngy nay mt s nh khoa hc cng ang lm vy.
Hu nh chc chn rng Thin Cha khng trong Thi gian. S sng ca Ngi
khng bao gm nhng khonh khc ni tip nhau. Nu ti nay c mt triu
ngi ang cu nguyn vi Ngi vo lc mi gi ri. Ngi khng lng nghe
h trong ci qung t xu m ta gi l mi gi ri. Mi gi ri v tt c
cc khonh khc khc k t to thin lp a lun lun l Hin ti i vi
Ngi. Hoc ni cch khc, Ngi c tt c vnh cu lng nghe li cu nguyn
trong giy pht ngn ngi ca ngi phi cng khi my bay ca anh lao xung
t trong qu cu la.
Ci kh hiu, ti bit. ti nu mt ci khc, khng ging, nhng c mt
cht g tng t. Gi s ti vit mt cun tiu thuyt. Ti vit Mary t cng
vic d dang xung; ri trong khonh khc c ting g ca! i vi Mary,
nhn vt sng trong thi gian tng tng ca ti, khng c s ngt qung no
gia lc nng ngng cng vic v lc nghe ting g ca. Nhng ti, k to ra
Mary, khng h sng trong thi gian tng tng . Gia lc vit na trc v
na sau ca cu , ti c th ngi xung v suy ngh v nhn vt Mary trong ba
ting ng h. Ti c th ngh v Mary c nh nng l nhn vt duy nht trong
cun sch v tha h ngh lu bao nhiu cng c, m thi gian ti dng suy
ngh khng h tn ti trong thi gian ca Mary (thi gian trong truyn).
S minh ha ny khng hon ho, d nhin. Nhng n c th cung cp mt
nim v iu ti tin l s tht. Thin Cha khng vi v trong dng Thi gian
ca v tr cng nh mt tiu thuyt gia khng vi v trong thi gian tng
tng ca cun tiu thuyt. Ngi c s quan tm v bin dnh cho mi ngi
chng ta. Ngi khng phi i x vi c m ng. Bn tip xc vi Ngi ch
96

mt mnh c nh bn l to vt duy nht Ngi to ra. Khi c Kit cht i,

Ngi cht cho ring ta c nh ta l con ngi duy nht trn th gian.
S minh ha ca ti khng cn ph hp vo lc ny y. l khi tiu thuyt
gia ri khi mt chui Thi gian (ca cun tiu thuyt), anh ta s bc vo mt
chui Thi gian khc (ca i tht). Nhng cn Cha, ti tin, khng h sng
trong mt chui Thi gian no. S sng ca Ngi khng nh git tng khonh
khc nh ca chng ta: vi Ngi, c th ni, vn cn nm 1920 trong khi l
nm 1960. Bi s Sng ca Ngi l chnh Ngi.
Nu ta hnh dung Thi gian nh mt ng thng m ta i theo, th ta phi hnh
dung Cha nh c trang giy trn c v ng thng. Ta i theo tng phn
mt ca ng thng: ta phi ri im A trc khi i n im B, v khng th
i n C m cha ri khi B. Cn Cha, Ngi t bn ngoi, bn trn hoc bao
trm ng thng, Ngi c th thy ht.
tng ny ng quan tm nm bt v n gip loi b nhng s kh hiu ngoi
mt trong Kit gio. Trc khi tr thnh Kit hu mt trong nhng phn bc
ca ti l nh vy. Kit hu ni rng Thin Cha l v bin, c mt khp mi
ni v vn hnh ton th v tr, v c lc lm ngi. Nu vy th, ti thc
mc, v tr s vn hnh nh th no trong khi Ngi cn l em b, hoc trong
khi Ngi ang ng? Lm sao Ngi c th cng mt lc va l Thin Cha
thu sut mi s, va l mt con ngi ang hi mn ca mnh Ai chm
vo ta vy?
Bn thy , vn nm ch nhng t ni v thi gian: trong khi Ngi cn
l em b, Lm sao Ngi c th cng mt lc. Ni cch khc, ti gi nh
rng Thin Cha trong thi gian, v s sng ca Ngi di dng con ngi
Gisu Palestine l mt khong c ly ra t thi gian ging nh thi k
phc v qun i ca ti c ly ra t c cuc i ti. l cch m hu ht
chng ta u c khuynh hng suy ngh. Ta hnh dung Cha sng qua mt thi
k m s sng con ngi ca Ngi vn cn tng lai: ri n mt lc n tr
thnh hin ti; ri tip tc n mt lc m Ngi c th nhn li n nh mt ci g
trong qu kh. Nhng c th l nhng tng khng tng xng vi
nhng s kin thc tin.
Ta khng th t i sng trn gian ca c Kit Palestine vo trong mt mi
tng quan no v thi gian vi s sng Thin Cha ca Ngi vn vt trn
tt c thi gian v khng gian. Ti cho rng tht ra l mt s tht phi thi
gian v Thin Cha khi bn cht con ngi, v bn cht con ngi vi s yu
ui v m mui v di kh, bng cch no c kt hp vo s sng
thing ling ca Ngi. S sng con ngi ny ca Thin Cha, t quan im
ca ta, l mt giai on c bit ca lch s th gii ca ta (t nm th Nht
A.D. n kh hnh trn thp gi). T ta tng tng rng cng l mt giai
on trong lch s tn ti ca Cha. Nhng Cha khng c lch s.
97

Ngi qu hon chnh v qu hng hu c th c mt lch s. Bi l tt nhin

c lch s l mt i mt phn s hin hu ca ta (v n i vo trong qu kh)
v cha c nhng phn khc (v n cn trong tng lai): tht ra l chng c g
ngoi khonh khc hin ti ngn ngi, tan bin ngay khi bn va ni ra. Thin
Cha khng cho php ta ngh v Ngi nh vy. Ta thm ch c th hy vng rng
ta lun lun khng c c hi ngh nh vy.
Mt kh khn na khi ta tin Thin Cha trong thi gian l nh sau. Tt c mi
ngi c tin Cha u tin rng Ngi bit bn v ti s lm g ngy mai. Nhng
nu Ngi bit ti s lm iu ny iu n, lm sao ti cn c t do lm khc
c? y, mt ln na, kh khn l do ta ngh Thin Cha i theo con ng
thi gian cng nh ta. S khc bit duy nht l Ngi c th thy trc, cn ta th
khng.
Nu ci ny l ng, nu Cha thy trc vic ta lm, th s rt kh hiu c
ti sao ta c th t do khng lm vic . Nhng gi s Cha ngoi v trn
con ng Thi gian. Trong trng hp , ci m ta gi l ngy mai c th
thy c i vi Ngi cng nh ci m ta gi l hm nay. Mi ngy u l
hin nay i vi Ngi. Ngi khng phi nh li nhng g ta lm hm qua. Ngi
ch n gin l thy chng, bi l, trong khi ta mt i ngy hm qua, th Ngi
khng mt.
Ngi khng tin on nhng g ta s lm ngy mai. Ngi ch n gin l thy
chng: bi v, trong khi ngy mai cha sn c cho ta, n sn c cho Ngi. Ta
khng gi nh rng vic lm ca ta trong hin ti c g km t do hn v Ngi
bit r ta ang lm g. Vy , Ngi bit vic lm ca ta ngy mai cng theo
cng mt cch bi Ngi c mt trong ngy mai ri v c th thy ta. Theo
ngha no , Ngi khng bit vic ta lm khi ta cha lm, nhng khi ta lm
th vic lm l hin ti i vi Ngi.
tng ny gip ti rt nhiu. Nu n khng gip c bn, c mc k. N
l mt tng Kit hu vi ngha l n c trong nhng bc thy Kit hu
thng thi v n khng i ngc li Kit gio. Nhng n khng c trong Thnh
kinh, cng khng c trong cc tn iu. Ta c th l Kit hu tt m khng cn
chp nhn n, hoc tht ra l chng ngh g v n.
4. S lan truyn iu thin
Ti bt u chng ny bng cch xin ngh bn lm r mt hnh nh trong
tm tr bn. Hy tng tng hai cun sch nm trn bn, chng ln nhau. R
rng cun sch nm di gi cho cun nm trn nng n. Chnh l nh
cun sch nm di m cun nm trn c th gi c khong cch, v d hai
inch, khi mt bn thay v chm vo mt bn. Ta hy gi cun sch nm di l
A v cun nm trn l B. V tr ca A dn ti v tr ca B. C phi r rng l vy
khng?
98

By gi ta hy tng tng ci ny khng th xy ra thc s, nhng c th

dng lm minh ha tt ta hy tng tng hai cun sch nm v tr mi
mi. Trong trng hp ny v tr ca B s lun lun l kt qu ca v tr ca A.
Nhng bn cnh , v tr ca A s khng tn ti trc v tr ca B. Ni cch
khc, kt qu khng n sau nguyn nhn. D nhin, kt qu thng n sau
nguyn nhn: bn n tri da chut trc, ri sau mi tiu ha n. Nhng n
khng phi vy vi tt c nguyn nhn v tt c kt qu. Bn s thy v sao ti
cho ci ny l quan trng.
Trc y vi trang ti c ni rng Thin Cha l mt Thc th c ba Ngi
trong khi vn l mt Thc th, ging nh mt khi lp phng c su mt trong
khi vn l mt khi. Nhng ngay khi ti bt u tm cch gii thch mi lin
quan gia ba Ngi, ti phi dng nhng t ng khin cho trng c v l mt
ngi c trc nhng ngi kia. Ngi Th Nht c gi l Cha v Ngi Th Hai
l Con. Ta ni rng ngi th Nht sinh ra ngi th Hai; ta gi l sinh ra m
khng phi to thnh, bi v ci m Ngi sinh ra l cng mt bn cht vi Ngi.
Do vy m t Cha l t duy nht c dng. Nhng ri thay n li ng rng
Ngi c trc ging nh mt ngi cha c trc a con. Nhng khng phi
vy. y khng c trc hay sau. l l do ti sao ti dnh thi gi
lm r lm th no m mt ci c th l nguyn nhn, l ngun gc, l ni xut
pht ca mt ci khc m li khng c trc ci . Ngi Con tn ti bi v
Ngi Cha tn ti: nhng khng bao gi c mt khong cch trc khi Ngi Cha
sinh ra Ngi Con.
C l cch tt nht ngh v iu l nh vy. Ti mi va xin c gi tng
tng ra hai cun sch, v c l hu ht c gi u lm vy. Ngha l, ta c mt
hnh ng tng tng v kt qu ca n l mt hnh nh. Hon ton r rng l
hnh ng tng tng l nguyn nhn v hnh nh l kt qu. Nhng iu
khng c ngha l ta tng tng trc ri sau ta c hnh nh.
Ngay lc ta tng tng th hnh nh c ri. mun ca ta gi hnh nh
trc mt ta lun lun. Nhng hnh vi mun v hnh nh bt u cng mt
lc v kt thc cng mt lc. Nu c mt Thc th lun tn ti v lun tng
tng ra mt ci g , th hnh vi tng tng lun lun to ra mt hnh nh
trong tm tr; nhng hnh nh cng vnh cu nh hnh vi.
Cng nh vy, ta phi ngh rng Ngi Con lun lun, c th ni, tun tro t
Ngi Cha, nh nh sng t ngn n, nh sc nng t ngn la, nh t tng t
u c. Ngi l s t biu hin ca Ngi Cha l nhng g Ngi Cha ni. V
cha tng c lc no m Ngi khng ni. Nhng bn c thy ci g xy ra
khng?
Tt c nhng hnh nh v nh sng v sc nng lm cho ta c cm tng
rng Cha v Con l hai s vt thay v hai Ngi. Cho nn d sao i na, hnh nh
99

ca Tn c v Cha v Con t ra chnh xc hn nhiu so vi bt c g ta nh

dng thay th n. Ci lun xy ra khi ta ri khi ngn ng ca Thnh
kinh. Hon ton ng khi ri khi chng trong giy lt lm r mt im no
. Nhng ta phi quay li. Hin nhin l Thin Cha bit cch din t mnh tt
hn ta din t Ngi nhiu.
Ngii bit rng tnh Cha Con l ging vi mi lin quan gia Ngi Th Nht
v Ngi Th Hai hn bt c g ta c th ngh ra. Vn quan trng cn bit hn
ht l mi lin quan y l tnh yu. Ngi Cha hoan lc v Con ca Ngi. Ngi
Con knh trng Cha ca mnh.
Trc khi tip tc, xin lu s quan trng ca iu ny. Mi ngi u thch
lp i lp li pht biu Kit gio rng Thin Cha l tnh yu. Nhng h dng
nh khng rng cm t Thin Cha l tnh yu s khng c ngha thc
s nu Thin Cha khng bao gm t nht hai Ngi. Tnh yu l ci g m
mt ngi dnh cho mt ngi khc. Nu Thin Cha l mt Ngi n c th
trc khi th gii c to thnh, Ngi khng l tnh yu. D nhin ci m ngi
ta ng khi ngi ta ni Thin Cha l tnh yu l mt ci khc hn: h mun
ni Tnh yu l Thin Cha.
H thc s ng rng tnh cm yu thng ca chng ta, d bng cch no hay
u, v a n kt qu g, cng phi c i x rt trn trng. C l l vy:
nhng ci khc hn vi pht biu Kit gio rng Thin Cha l tnh yu.
Kit hu tin rng hnh vi sng ng v mnh lit ca tnh yu tn ti ni
Thin Cha t mun i v to ra mi th khc.
V nhn tin, l s khc bit quan trng nht gia Kit gio v cc tn gio
khc: rng trong Kit gio Thin Cha khng phi l mt thc th tnh ti
thm ch khng phi l mt ngi v nhng l mt hnh ng mnh lit, trn
y nng lng, mt s sng, hu nh mt tn kch. Hu nh, nu bn khng
cho ti l bt knh, mt iu ma. Mi lin quan gia Cha v Con l mt thc t
c th sng ng n ni mi lin quan y t thn n cng l mt Ngi.
Ti bit ci ny hu nh khng th quan nim c, nhng ta c nhn n nh
vy i. Bn bit rng i vi con ngi, khi h quy t trong mt gia nh, hay
mt cu lc b, hay mt nghip on, h ni v tinh thn ca gia nh , hay
cu lc b , hay nghip on . H ni v tinh thn v nhng thnh vin
khi tp hp li, qu tht pht trin nhng l li n ni v hnh x m h
khng c trong tnh trng ring l. (*)
----[*] L li hnh x tp th ny, tt nhin, c th tt hn hay xu hn hnh vi c
nhn.
100

N ging nh mt nhn cch tp th xut hin. Tt nhin n khng thc s l

mt ngi: n ch ging vy thi. Nhng chnh l mt trong nhng im
khc gia Thin Cha vi chng ta. Ci xut pht t s sng lin kt ca Ngi
Cha v Ngi Con cng thc l mt Ngi. Tht ra l Ngi Th Ba ca ba Ngi
Thin Cha.
Ngi th Ba ny c gi theo ngn ng k thut l Thnh thn hoc Thnh
linh ca Thin Cha. ng lo nu bn cm thy Ngi m nht hn trong tm tr
bn so vi hai Ngi kia. Ti cho rng c mt l do. Trong i sng Kit hu ta
khng thng thy Ngi: Ngi lun hnh ng thng qua ta. Nu ta ngh Ngi
Cha l bn ngoi, pha trc ta, v Ngi Con bn cnh ta, gip ta cu
nguyn, gip bin i ta thnh mt ngi con na, th ta phi ngh v Ngi th
Ba nh bn trong ta, hoc sau lng ta.
Chc c ngi ngh rng tt hn ta nn bt u t Ngi th Ba v i ngc li.
Thin Cha l tnh yu, v tnh yu tc ng thng qua con ngi c bit
l thng qua cng ng Kit hu. Nhng tinh ty ca tnh yu ny, t mun i,
l tnh yu gia Ngi Cha v Ngi Con.
Vy ci th c ngha l g? N c ngha l hn mi s trn i. Ton th iu
ma, hay tn kch, hay hnh mu ca Ba Ngi ny din ra trong mi chng ta:
hoc (ni cch khc) mi chng ta phi i vo hnh mu , tham gia vo iu
ma . Khng c con ng no khc n vi hnh phc m v ta c
to nn. Bn bit rng iu thin cng nh iu c u c tnh lan truyn. Nu
bn mun m p bn phi ng gn la: nu bn mun t bn phi ngm mnh
trong nc. Nu bn mun nim vui, sc mnh, an bnh, s sng vnh cu, bn
phi n gn, hoc thm ch i vo trong, ci sn sinh ra nhng th .
Nhng th khng phi phn thng m nu Cha mun, Ngi ch vic em
cho ta. Chng l mt ngun mch ln lao ca nng lng v v p, tun tro
ngay gia tm im ca hin thc. Nu ta gn n, s phun tro ca n s lm
t ta: nu khng, ta s vn l kh ro. Mt khi con ngi lin kt vi Cha,
lm sao anh ta li khng sng vnh cu c? Mt khi con ngi b ngn cch
vi Cha, anh ta c th lm g ngoi kh ho v cht i?
Nhng anh ta lm cch no c lin kt vi Cha? Lm sao ta c th i vo
s sng Ba Ngi?
Bn nh trong Chng 2 ti c ni v s sinh ra v s to thnh. Ta khng
c sinh ra bi Thin Cha, ta c to thnh bi Ngi: trong bn cht, ta
khng phi nhng a con ca Cha, ta ch l (c th ni vy) nhng bc tng.
Ta cha c c s Trng sinh hay s sng thing ling: ch c s Sng hay
i sng sinh hc vn ang cn dn v mt i. Vy cho nn tt c nhng g m
Kit gio c th em li l th ny: ta c th, nu ta Thin Cha hnh s, i
n ch chia s s sng vi c Kit.
101

Nu c vy, ta s chia s mt s sng vn c sinh ra m khng phi to

thnh, vn lun lun c v s c ni c Kit Con Thin Cha. Nu ta chia
s c s sng ny ta s tr thnh nhng a con ca Thin Cha. Ta s yu
Ngi Cha nh c Kit yu, v Thnh linh s xut hin trong ta. c Kit
n th gii ny v lm ngi lan ta s sng Ngi c cho nhng ngi
khc bng cch ti gi l s lan truyn iu thin. Mi Kit hu s tr nn
mt c Kit nh. Ton b mc tiu ca vic tr thnh Kit hu khng c g
khc.
5. Nhng ch lnh ch cng ci
Con Thin Cha lm ngi con ngi c lm con Thin Cha. Chng
ta khng hiu d sao th ti cng khng hiu s tnh s nh th no nu loi
ngi cha tng ni lon chng Thin Cha v gia nhp hng ng k th. C l
mi ngi chng ta s trong c Kit, s chia s s sng vi Con Thin
Cha t lc chng ta mi sinh. C l s Sng t nhin s ha nhp vi s
Trng sinh, s sng khng c to thnh, ngay tc th v ng nhin.
Nhng ci ch l phng on. Bn v ti u c lin quan vi s tnh ta c
ngy nay.
V s tnh l nh th ny. Hai loi s sng ngy nay khng ch l khc
bit (chng lun lun khc bit) m tht ra cn i nghch. S sng t nhin
trong chng ta l mt ci g t ph, ci g mun c nung chiu v thn
phc, mun tranh ginh vi cc s sng khc, mun khai thc ton th v tr.
V c bit n mun mt mnh: mun trnh xa khi nhng g mnh hn v
cao hn n, bt c ci g lm cho n cm thy nh b.
N s nh sng v kh tri ca th gii thing ling, ging nh nhng ngi
quen sng bn thu s tm. V theo ngha no th n ng. N bit nu s
sng thing ling m nm c n, th tt c nhng t ph v t tung t tc ca
n s cht, v n sn sng chin u ti cng trnh iu .
Khi bn cn nh bn c bao gi ngh s th v n th no nu nhng chi
ca bn tr thnh sng ng? No, hy gi s bn em s sng n cho
chng. Hy tng tng bn bin mt ch lnh ch thnh mt ngi tht nh
xu. Mun vy th ch phi bin thnh xc tht. V gi s ch lnh ch khng
thch vy. Ch khng thch xc tht; ch ch thy l ch b bin cht. Ch ngh
l bn ang git ch. Ch s lm tt c ngn cn bn. Nu ch c th, ch s
khng tr thnh ngi.
Bn s lm g vi ch lnh th ti khng bit. Nhng Thin Cha lm nh
vy vi ta. Ngi th Hai Thin Cha, Ngi Con, lm ngi: sinh ra trong
th gian nh mt con ngi mt ngi tht c chiu cao nh vy, c mu tc
nh vy, ni mt ngn ng nh vy, cn nng bao nhiu cn nh vy. Thc th
Vnh cu, vn bit tt c v vn to thnh ton th v tr, thnh khng ch
102

mt ngi m (trc ) cn mt em b, v trc na mt bo thai trong

lng mt Ngi N. Nu bn mun bit qu trnh , th tng tng bn bin
thnh mt con sn hay mt con cua.
Kt qu ca s kin ny l ngy nay ta c mt mu ngi m tt c mi ngi
u c d kin s noi theo: mt ngi m s sng c to thnh, tip nhn
t ngi m, c th tr thnh s sng c sinh ra mt cch hon ton v hon
ho. Con ngi to vt t nhin trong Ngi c nng ln tn cng tr
thnh ngi Con thn thnh.
Vy l trong khonh khc tnh nhn loi (c th ni) i n ch: t n
s sng c Kit. V bi v ton b s kh khn ca chng ta l ci s sng t
nhin phi, theo ngha no , b git, nn Ngi chn con ng trn th
bao gm s git i nhng c mun mang tnh ngi mi khc quanh s
ngho kh, s hiu lm t pha gia nh mnh, s phn bi bi mt ngi thn
tn, b ch nho v hnh h bi chnh quyn, v b x t bng cch tra tn. V
ri, sau khi cht nh th theo ngha no l cht mi ngy to vt con
ngi bn trong Ngi, bi n kt hp vi ngi Con thn thnh, sng li
mt ln na. Con Ngi trong c Kit sng li: khng phi ch Thin Cha.
Ton b vn l nh vy. Ln u tin ta thy mt ngi tht. Mt ch lnh ch
bng ch tht, nh nhng ch khc c s sng hon ton v tuyt diu.
V tt nhin n y l ch m s minh ha ca ti khng cn dng c na.
Trong trng hp ca cc chi v tng thc s, nu c mt ci thnh ngi,
th r rng l n s chng lm g c cho nhng chi cn li. Chng u
tch bit nhau. Nhng loi ngi th khng. Loi ngi trng c v tch bit v
ta nhn h i li hng ngy cch xa nhau. Nhng ci l v ta c to thnh
ch nhn thy khonh khc hin ti.
Nu ta c th nhn thy qu kh, th d nhin s vic trng s khc i. Bi v
c mt lc mi ngi l mt phn ca m mnh, v (trc na) mt phn ca
cha mnh: v ri mt phn ca ng b mnh. Nu bn c th thy loi ngi pht
trin theo thi gian, nh Cha thy, th n s khng ging v s im phn tn
khp ni. N s ging nh mt c th duy nht pht trin tng t mt ci cy
ln.
Ta s thy mi ngi c lin quan n mi ngi khc. V khng ch c vy.
Mi c nhn s khng tch bit vi Cha cng nh khng tch bit vi ngi
khc. Mi ngi n ng, ph n v em b trn ton th gii ang cm nhn v
ang th ch v Cha, c th ni, ang gi cho h sng.
Cho nn c Kit lm ngi khng ging nh bn c th lm ch lnh ch. iu
ging nh mt ci g vn lun lun nh hng trn ton th nhn loi bng
103

nhin ti mt im no chuyn sang gy nh hng trn ton th nhn loi

theo mt li khc. T im tc ng ny lan truyn ra ton th nhn loi.
N to s thay i cho con ngi sng trc c Kit cng nh con ngi sng
sau c Kit. N to s thay i cho nhng ngi cha h nghe ni n Ngi.
Ging nh nh vo ly nc mt git cht g lm thay i c mu sc hoc
mi v ca c ly nc. Nhng d nhin chng c minh ha no trn y t yu
cu mt cch hon ho. D sao mc lng, Thin Cha khng phi l ai khc
ngoi chnh Ngi v nhng g Ngi lm th khng ging bt c ci g khc. Ta
kh lng hnh dung c.
Vy th Ngi em n s thay i g cho nhn loi? Ci l nh vy; l ci
c may tr thnh con Thin Cha, c bin i t mt thc th c to
ra thnh mt thc th c sinh ra, c vt qua s sng sinh hc tm thi
n s sng thing ling v tn, c thc hin cho chng ta. Nhn loi
c cu ri ri, trn nguyn tc.
Tng c nhn chng ta phi t ti s cu ri y. Nhng ci kh khn nht ci
m ta t mnh khng th lm ni c lm xong cho chng ta ri. Ta khng
phi nhc cng tro ln n s sng thing ling; s sng thing ling h
xung cho nhn loi. Ch cn ta m lng ra vi Con Ngi m s sng c
mt trn y, v mc du l Thin Cha, vn l mt con ngi tht, Ngi s
lm iu trong ta v cho ta. Xin hy nh iu ti ni v s lan truyn iu
Thin. C mt ngi trong loi ngi chng ta c s sng mi y: nu ta
n gn Ngi ta s nhim c s sng y t Ngi.
Tt nhin bn c th din t iu ny bng nhiu cch khc nhau. Bn c th
ni c Kit cht v ti li ca chng ta. Bn c th ni Cha Cha tha th
cho chng ta v c Kit lm cho chng ta iu m ng ra chng ta phi
lm. Bn c th ni chng ta c ra sch trong mu ca Con Chin. Bn c
th ni c Kit nh bi s cht.
Tt c u ng. Nu bt c cch no khng hp dn i vi bn, th c b qua,
chn cch khc. V, d bn chn cch no i na, th cng ng tranh ci vi
nhng ngi chn cch khc bn.
6. Hai iu ghi nhn
trnh hiu lm, y ti s thm nhng ghi nhn v hai im xut pht t
chng trn.
(1) Mt ngi ph phn c lng tri hi ti ti sao, trong khi Cha mun c
nhng a con thay v nhng ch lnh ch, Ngi khng sinh ra nhiu a con
ngay t u thay v to ra nhng ch lnh ch ri em s sng n cho chng
bng mt qu trnh kh khn v au n n vy. i vi cu hi ny, mt phn
104

cu tr li th kh d: cn phn kia th c l vt qu tt c tr tu con ngi.

Phn d l nh th ny. Qu trnh bin i t mt to vt sang mt a con s
khng kh khn hoc au n nu xa kia nhn loi khng xa ri Thin Cha.
H c th lm vy v Thin Cha cho h ch t do: Ngi cho h ch t
do bi v mt th gii ch c ngi my t ng khng th yu thng v do
khng th bit n hnh phc v bin. Phn kh l nh th ny. Tt c Kit hu
u ng rng, theo mt ngha trn vn v nguyn thy, ch c mt Con
Thin Cha. Nu ta nht nh hi Nhng liu c th c nhiu c khng?
th ta thy mnh b sa ly. Cm t c th c ngha g khng khi p dng
cho Thin Cha? Ta c th ni rng mt iu xc nh no c th khc
i, bi v n c th khc i nu mt ci g khc i, v ci g ny c th
khc i nu mt ci g th ba khc i, v c th tip tc. (Nhng hng ch
trn trang giy ny c th mu , nu ngi th in dng mc , v ngi
th in c th dng mc nu ngi ta bo ng y dng mc , v c th
tip tc).
Nhng khi ta ang ni v Thin Cha ngha l v ci S kin nn tng bt bin
m trn mi s kin khc c to ra th s l v ngha khi yu cu S kin
y l ra phi khc i. N l nh vy, v chm dt vn . Nhng ngoi ci ra,
ti cn thy kh khn vi tng Cha Cha sinh ra nhiu a con t vnh cu.
c nhiu, h phi khc nhau theo cch no . Hai ng penny c hnh dng
nh nhau.
Sao chng khc nhau? Do chim ch trong khng gian khc nhau v cha ng
nhng nguyn t khc nhau. Ni cch khc, ngh chng khc nhau ta phi
da vo khng gian v vt cht; tht ra ta phi da vo T nhin hay v tr
c to lp. Ti c th hiu c s khc nhau gia Ngi Cha v Ngi Con m
khng phi da vo khng gian hay vt cht, bi v mt Ngi th sinh ra cn
Ngi kia th c sinh ra.
Mi lin quan gia Ngi Cha vi Ngi Con khc mi lin quan gia Ngi Con
vi Ngi Cha. Nhng nu c nhiu ngi con th h phi c lin quan vi nhau v
vi Ngi Cha theo cng mt cch. Lm sao h khc nhau c? Tt nhin bc
u ta khng thy c g kh. Ta thy tng nhiu ngi con l kh thi. Nhng
khi ti ngh k, ti mi thy s d tng c v kh thi l v ti tng
tng m h v h nh nhng nhn dng ng cnh nhau trong mt khng gian.
Ni cch khc, d ti lm nh mnh ngh v iu g tn ti trc to thin
lp a, nhng tht ra ti ly hnh nh ca v tr v a ci g vo trong.
Khi ti khng lm vy na v c gng ngh v Ngi Cha sinh ra nhiu Ngi Con
c trc mi th gii, ti thy mnh chng th ngh c. tng ch cn l
ngn t. (Phi chng T nhin khng gian v thi gian v vt cht c
to ra chnh l lm cho s Nhiu tr thnh kh thi? Phi chng c l khng c
cch no khc c c nhiu thc th vnh cu ngoi tr bng cch to ra
105

nhiu to vt t nhin, trong v tr, ri bin i chng thnh thing ling?

Nhng d nhin tt c nhng ci ny l phng on.)
(2) tng rng nhn loi theo ngha no l mt c th mt vt sng ln,
nh mt ci cy khng c ln ln vi tng rng s khc bit c nhn l
khng thnh vn hoc nhng con ngi tht, nh Tom v Nobby v Kate, v
l do no khng quan trng bng nhng tp th nh lp hc, ni ging, v.v.
Tht ra hai tng i nghch. Nhng th thuc v mt c th c th rt
khc nhau: nhng th khng kt hp vi nhau c th rt ging nhau. Su ng
penny hon ton tch bit nhau v rt ging nhau: ci mi v l phi ca ti rt
khc nhau nhng chng ch sng c l nh chng l nhng thnh phn ca
thn th ti v chia s s sng chung. Kit gio ngh v c nhn khng phi ch
nh nhng thnh vin ca mt nhm hoc hng mc trong mt danh mc,
nhng l nhng c quan trong mt c th khc nhau v mi c nhn ng gp
nhng g nhng c nhn khc khng lm c. Khi bn thy mnh ang tm
cch bin i con ci, hay hc tr, hay thm ch ngi lng ging, thnh ging
ht nh mnh, xin nh rng Thin Cha c th khng bao gi d nh nh vy.
Bn v h l nhng c quan khc nhau, c d nh lm nhng vic khc
nhau.
Mt khc, nu bn b cm d bi tng khng can d vo vn ca ngi
khc v khng phi vic ti, xin nh rng d ngi khc bn, anh ta
cng l mt b phn trong cng mt c th nh bn. Nu bn qun rng anh ta
cng thuc v mt c th nh bn, bn s tr thnh ngi theo ch ngha C
nhn. Nu bn qun rng anh ta l mt b phn khc vi mnh, nu bn mun
khng ch s khc bit v lm cho mi ngi u ging nhau, bn s tr thnh
ngi theo ch ngha Ton tr. Nhng mt Kit hu khng c lm mt ngi
theo ch ngha C nhn, cng khng c lm mt ngi theo ch ngha Ton
tr.
Ti cm thy mun ni vi bn v ngh rng bn cng mun ni vi ti ci
sai lm no trong hai ci l t hn. l ma qu ang m nh chng ta. Hn
lun gi nhng sai lm n th gii theo tng cp tng cp i nghch. V hn
lun mun chng ta tn thi gi ngh xem sai lm no l t hn. Tt nhin
bn thy l do, phi khng? Hn da vo s ght b nhiu hn ca ta i vi
mt sai lm li ko ta dn dn vo ci sai lm i nghch. Nhng ng b
la. Ta phi nhn thng vo mc tiu v i thng gia hai sai lm . i vi c
hai sai lm , ta chng c quan tm no khc.
7. Hy gi v
Ti c c php bt u bng cch a hai hnh nh, hoc ng hn l hai
truyn k, vo tm tr bn? Mt l truyn m bn c v Ngi p v Qui
vt. Bn nh khng, c gi phi ly qui vt v mt l do no . V c
106

lm. C m hn qui vt c nh n l ngi. V ri, nh nhm cho c bit bao

khi n thc s bin thnh ngi v mi chuyn n c. Hai l truyn v mt anh
chng phi mang mt n; mt ci mt n lm cho anh tr nn p hn. Anh phi
mang n nhiu nm. Mt ngy kia anh tho mt n ra, v bng thy rng gng
mt anh pht trin cho va vi mt n. Gi y anh tr nn p.
Ci m ban u l gi trang nay thnh s tht. Ti ngh c hai truyn u gip
minh ha iu m ti mun ni trong chng ny (d nhin theo mt cch lng
mn). Cho n gi ti tm cch din t s kin Thin Cha l ai v Ngi
lm g. By gi ti mun ni v thc hnh. tip theo ta s lm g? Tt c
nhng ci Thn hc ny lm ra iu g khc bit? N c th lm ra iu khc
bit ngay m nay. Nu bn c quan tm c n y, c l bn s c
quan tm bt u cu nguyn: v d bn mun cu nguyn g, c th bn
s c kinh Ly Cha. Nhng t u tin ca kinh ny l Ly Cha. Bn c ngh
nhng t c ngha g?
Chng c ngha hon ton r rng, rng bn t mnh di cng v ca mt
ngi con Thin Cha. Ni nm na, bn ang ng vai c Kit. Nh vy l
bn ang gi v. Bi l, d nhin mt khi bn nhn thc ngha ca nhng t
, bn nhn thc rng mnh khng phi l con Thin Cha. Bn khng tn ti
nh Con Thin Cha, ng vn c cng ch v quan tm nh Ngi Cha: bn
ch l mt m hn n nhng t ph, s hi, tham lam, ganh t, v kiu cng, tt
c u dn n s cht. Vy l theo cch no s gi trang thnh c Kit ny
l mt s liu lnh to tn. Nhng k l thay l chnh Ngi ra lnh cho ta
lm iu ny.
Ti sao vy? Tt p g khi gi v lm ngi khc? Vng, ngay bnh din con
ngi, ta thy c hai kiu gi v. C kiu ti t, khi s gi v th ch cho s
tht: chng hn nh ai gi v gip bn thay v gip tht. Nhng cng
c kiu tt p, khi s gi v dn n s tht. Khi ta thy mnh khng thc s
thn thin nhng ta cn phi nh vy, thng l iu tt nht ta c th lm l
khoc ln mt cung cch thn thin v c x c nh ta l tt p hn. V sau t
pht, nh ta tng nhn thy, ta s c cm gic thn thin hn.
Rt thng xy ra l cch duy nht c c mt phm cht no l c bt
u c x nh ta c phm cht y ri. l l do ti sao tr chi con tr li
quan trng n th. Chng thng gi v lm ngi ln chi tr lnh trng,
chi tr bun bn. Nhng trong lc chng lm cng trng c th v lm sc
bn u c, cho nn s gi v lm ngi ln gip chng ln ln vng vng hn.
Vy l khonh khc bn nhn thc Mnh ang gi v lm c Kit, rt nhiu
kh nng l bn s lp tc trong khonh khc thy rng c cch lm cho
s gi v t gi v hn v gn s tht hn. Bn s thy c mt s ngh trong
u mnh m chng s khng c nu bn tht s l con Thin Cha. Vng, hy
107

chm dt chng. Hoc bn s nhn ra rng, thay v cu nguyn, bn nn xung

nh vit mt l th, hoc gip v ra chn. Vng, c lm i.
Bn thy ci g xy ra. Chnh c Kit Con Thin Cha l ngi (ging nh
bn) v l Cha (ging nh Cha Ngi) thc t ang cnh bn v ngay khonh
khc ang chuyn i s gi v ca bn thnh s tht. y khng phi li ni
ho huyn rng chnh lng tm bn ang mch bo bn phi lm g. Nu bn
ch hi lng tm mnh, bn nhn c mt kt qu: nu bn nh ra rng mnh
ang gi v lm c Kit, bn nhn c mt kt qu khc.
C nhiu th m lng tm c th s khng khng nh l sai (c bit l trong
u c) nhng bn s thy ngay rng bn khng th lm nu bn thc s ang c
gng lm nh c Kit. Bi bn s khng n gin ch ngh v sai hay ng;
bn ang tm cch tim nhim t mt Ngi v. N ging nh v mt bc tranh
hn l tun th mt s nguyn tc. V iu k l l trong khi theo cch kia th
rt kh tun th nhng nguyn tc, m theo cch ny th d hn nhiu.
Con Thin Cha thc s ang bn bn. Ngi ang bt u chuyn i bn
thnh mt loi ging nh Ngi. Ngi ang bt u, c th ni, tim s sng
v t tng ca Ngi, s Trng sinh ca Ngi, vo bn; bt u chuyn i
ch lnh ch thnh ngi tht. Ci phn trong con ngi bn ang khng thch
chuyn ny, l ci phn vn cn l ch.
Mt s bn c th thy chuyn ny khng ging vi kinh nghim ring ca
mnh. Bn c th ni Ti cha h c cm gic c gip bi mt c Kit
v hnh, nhng ti rt thng c gip bi nhng con ngi khc. Ci
kh ging ngi ph n trong chin tranh th gii th nht, ni rng nu c s
khan him bnh m th nh c ta cng chng sao v trong nh lun lun c bnh
m nng. Khng c bnh m th s khng c bnh m nng.
Nu khng c s gip t c Kit th s khng c s gip t con ngi.
Ngi tc ng n chng ta theo mi cch: khng ch thng qua ci m ta gi
l i sng tn ngng. Ngi tc ng qua T nhin, qua c th ca ta, qua
sch v, i khi qua nhng kinh nghim trng c v (vo thi im ) chng
Kit gio. Khi mt chng trai tr vn thng xuyn n nh th cht nhn ra
mt cch trung thc rng mnh khng tin Kit gio v do khng n na
min l chng ta lm vy mt cch trung thc ch khng phi chc tc cha
m mnh th thnh linh ca c Kit c th s cn gn gi vi chng ta hn
trc na. Nhng trn ht, Ngi tc ng n ta qua nhng ngi khc.
Con ngi l nhng tm gng phn chiu, hoc knh vn chuyn, c Kit
n cho nhng ngi khc. i khi l nhng knh vn chuyn khng t gic. S
ly nhim tt p ny c th c vn chuyn bi nhng ngi khng nhim.
Nhng ngi khng phi Kit hu tng gip ti tr thnh Kit hu. Nhng
thng l nhng ai bit Ngi mi em Ngi n cho ngi khc. l l do
108

ti sao Gio hi, tc l mt c th gm nhng Kit hu by t Ngi cho nhau,

li quan trng n th. C th ni khi hai Kit hu cng theo c Kit m hp
li th khng phi Kit gio nhn i, m l nhn ln mi su ln.
Tuy nhin ng qun iu ny. Trc tin s l t nhin khi mt em b b sa
m m khng bit l m mnh. K n s l t nhin khi ta nhn mt con
ngi ang gip ta m khng thy c Kit ng sau con ngi y. Nhng
ta khng c lm em b mi. Ta phi tip tc thy c Ngi Cho thc s.
Tht l in mi khng lm vy. Bi l, nu khng lm vy ta s ph thuc vo
con ngi. V ci ko ta i xung. t nht l n s lm ta sai lm; mi con
ngi u s cht. Ta phi bit n nhng ngi gip ta. Ta phi tn vinh
v yu mn h. Nhng ng bao gi, ng bao gi t ton b nim tin vo con
ngi: d cho con ngi y tt nht v thng thi nht i. C nhiu th tt p
bn c th lm bng ct, nhng ng xy nh trn .
Vy l gi y ta bt u thy nhng g m Tn c lun ni. N ni v
nhng Kit hu c ti sinh; n ni v h mc ly c Kit; v c Kit
c hnh thnh trong chng ta; v chng ta s c tm tnh ca c Kit.
Hy trt b khi u c bn ci ngh rng ch l ho huyn khi ni cc Kit
hu c nhng g c Kit ni v c gng lm theo nh ngi ta c
nhng g Platon hay Marx ni v c gng lm theo. H ng hn th nhiu.
H ng rng mt Ngi v tht, c Kit, ti y v by gi, trong cn phng
m bn ang cu nguyn, ang lm nhng iu cho bn. y khng phi l
chuyn ca mt ngi tt cht hai ngn nm trc.
y l mt Ngi sng, l ngi tht cng nh bn, v l Thin Cha nh khi
Ngi sng to th gii, thc s n v can thip vo chnh con ngi bn; git
cht con ngi c t nhin ca bn v thay vo bng con ngi m Ngi c.
u tin, ch trong tng khonh khc. Sau , nhng giai on ko di hn.
Cui cng, nu mi s n c, bin i bn vnh vin thnh mt con ngi khc;
thnh mt c Kit nh, mt thc th m theo cch thc nh b ring, c cng
s sng nh Thin Cha; mt thc th chia s vi Ngi quyn nng, hoan lc, tr
tu v s vnh hng. V th l ta c hai pht hin khc na.
(1) Ta bt u , bn cnh nhng vic lm xu xa ca ta, ti li ca ta; ta bt
u nhn thc khng ch nhng vic ta lm, m cn ta l ai. Ci ny nghe c v
kh khn, nn ti s lm r n trong trng hp ca ti. Khi ti cu nguyn bui
ti v suy ngh v nhng li lm trong ngy, chn trn mi trng hp ti li
d thy nht l li phm n lng bc i; ti bc bi hoc la li hoc ch nho
hoc lnh lng hoc gin d. V l do lp tc xut hin trong tm tr ti l v s
khiu khch xy ra qu t ngt, qu bt ng: ti mt cnh gic, ti khng
c thi gian chun b i ph. c th l mt trng hp gim khinh i
vi nhng vic lm kia: chng c th ti t hn nu chng l c ch tm v
c chun b trc.
109

Nhng mt khc phi chng nhng g m ta lm khi ta mt cnh gic chnh l

chng c v vic ta l loi ngi no? Phi chng nhng g xut hin trc khi
ta c thi gian ci trang chnh l s tht? Nu c chut trong cn hm, bn chc
chn s gp chng nu bn thng xuyn vo . Nhng s bt ng u c to
ra chut: n ch lm chng khng kp trn. Cng vy, s bt ng ca s khiu
khch u c lm ti thnh ngi xu tnh: n ch cho thy ti l ngi xu tnh
c no thi. Chut lun lun c trong cn hm, nhng nu bn i vo m ni
ln ting v gy ting ng th chng s kp trn mt trc khi bn bt cng tc
n.
R rng l bn chut ca bt mn v hn th lun c trong cn hm tm tr
ti. M cn hm nm ngoi tm kim sot ca thc ti. Ti ch c th kim
sot hnh vi ca mnh ti mc no : ti khng trc tip kim sot tnh tnh
ca mnh. V nu (nh ti ni) ta l ai quan trng hn ta lm g nu tht ra
ta lm g ch yu l minh chng cho thy ta l ai th ko theo s thay i
m ti rt cn l mt s thay i m n lc trc tip v t nguyn ca ti khng
lm c. V iu ny cng ng vi nhng vic lm tt ca ti.
C bao nhiu vic ti lm v ng c tt? C bao nhiu ln v s d lun hay
v mun ph trng? C bao nhiu ln l do cng u hoc do coi r ngi
khc, m trong nhng hon cnh khc c th dn ti nhng vic lm rt xu xa?
Nhng ti khng th c ng c tt nh vo n lc o c trc tip. Sau khi
tri qua nhng bc u trong i sng Kit hu, ta nhn ra rng mi th cn
lm trong tm hn ta ch c Cha mi lm c. V ci dn ta ti ch nhn
ra s thiu minh bch trong ngn ng ca ti cho ti gi.
(2) Ti ni c nh l chnh chng ta lm tt c. Trong thc t, d nhin l
chnh Cha lm tt c. Ci m ta lm c kh nht l n nhn nhng ci .
Theo ngha no ta thm ch c th ni chnh Cha gi v. C th ni, Ba
Ngi Thin Cha thy trc mt mnh mt con ngi ng vt t ph, tham
lam, bt mn, ni lon. Nhng Ngi ni Ta hy gi v rng y khng phi l
mt to vt, m l con ta. N ging nh c Kit v n l ngi, m c Kit
lm ngi. Ta hy gi v nh n cng ging Ngi v mt thing ling.
Ta hy i x nh n l vy d thc t khng phi vy. Ta hy gi v bin s
gi v thnh s tht. Thin Cha nhn ta c nh ta l mt c Kit nh: c
Kit bn ta bin ta thnh c Kit nh. Ti dm ni rng tng v s gi
v mang tnh thing ling ny lc u nghe c v l. Nhng n c thc s l
khng? chng phi l cch m mt ci cao hn nng mt ci thp hn ln
sao? Mt ngi m dy con tp ni bng cch ni cho n nghe c nh l n
hiu. Ta i x vi ch ch mnh nui c nh n hu nh l ngi: l l do
cui cng n cng tr thnh hu nh l ngi tht.

110

8. Kit gio kh khn hay d dng?

Trong chng va ri ta c ni n s mc ly c Kit hoc trc tin gi
trang nh l con Thin Cha sau rt ta c th thnh con Cha tht. Ti mun
lm r rng khng phi l mt trong nhng vic Kit hu phi lm; v n
cng khng phi mt th bi tp dnh cho lp Kit gio bc cao nht. chnh
l ton b Kit gio. Kit gio khng em li g ngoi ci . V ti mun ch ra
s khc bit gia n vi nhng tng thng thng v o c hay c x
tt.
tng m ta u c trc khi tr thnh Kit hu l nh vy. Ta xut pht t
mt bn ng thng thng vi nhng c ao v quan tm ca n. Sau ta tha
nhn rng c mt th ta gi l o c hay hnh vi ng n hay hnh vi tt
cho x hi c nhng yu cu i vi bn ng ny: nhng yu cu can thip vo
nhng c ao ca ta. Ci ta gi l lm ngi tt l chp nhn nhng can thip
. Mt s nhng c ao ca bn ng thng thng t ra l ci ta gi l xu:
vng, ta phi loi tr chng.
Nhng th khc m bn ng khng mun lm, t ra l tt: vng, ta phi thi
hnh chng. Nhng ta lun hy vng rng khi p ng c cc yu cu ri,
th ci bn ng t nhin vn cn c hi, v i khi thc s, tip tc tn ti v
lm theo thch. Trong thc t, ta ging nh ngi ng thu trung thc. Anh ta
ng thu y , nhng vn hy vng may ra cn li kha kh tiu xi. V ta
vn ly bn ng t nhin lm im xut pht.
Chng no ta cn suy ngh kiu ny, mt trong hai kt qu s xy ra. Hoc ta b
cuc khng mun lm ngi tt na, hoc ta s thc s tr nn bt hnh. Bi l
phi coi chng: nu ta thc s mun p ng tt c nhng yu cu i vi bn
ng t nhin, s chng cn li g nhiu m tip tc sng. Ta cng tun theo
lng tm, n cng i hi nhiu hn. V ri bn ng t nhin, lun lun b
thiu thn v cn tr v lo u, s ngy cng ni gin.
Sau cng ta s tr thnh mt ngi hoc l t b iu tt, hoc l c cuc sng
nh ngi ta ni l sng v mi ngi nhng lun lun vi s bt mn v than
van lun lun thc mc ti sao ngi khc khng quan tm v c mc cho
mnh lm vt hy sinh. V mt khi tr thnh nh vy bn s l mt tai ha ln
hn nhiu cho nhng ai sng gn bn, so vi khi bn cn sng ch k.
Cch thc Kit hu th khc: c d hn v c kh hn. Cha Kit ni Hy cho
ta Tt c. Ta khng mun chng ny thi gian, chng ny tin bc, chng ny
vic lm ca con: Ta mun Con. Ta khng n lm phin ci bn ng ca
con, m git n. Khng c bin php na vi no tt. Ta khng mun ct ta
mt cnh ch ny, mt nhnh ch kia, ta mun n h c ci cy. Ta khng
mun khoan chic rng, khng mun trm n, khng mun tr n, ta mun nh
n ra. Hy trao cho ta ton b ci bn ng, ton b nhng c ao m con cho l
111

v ti cng nh nhng c ao m con cho l xu xa ton b chng. Ta s em

cho con mt bn ng mi thay vo . Tht ra, ta s em cho con chnh Ta: ch
ca ta s l ca con.
Va kh hn, va d hn nhng g ta c gng lm. Chc bn cng c rng
chnh Cha Kit din t con ng Kit hu i khi nh rt kh khn, i khi
nh rt d dng. Ngi ni, Hy vc thnh gi ngi trn thc t ci
ging nh b tra tn n cht trong tri tp trung. Giy pht k tip Ngi li
ni, ch ta th m i v gnh ta th nh nhng. Ngi ng c hai. V ta c th
thy c hai u ng.
Thy c thng ni hc sinh li nht lp rt li s l hc sinh cc kh nht. H
mun ni nh vy. Gi s ta cho hai hc sinh mt bi hnh hc, cu hc sinh sn
sng chu kh s c gng hiu bi. Cu li bing s ch hc thuc lng v lc
th hc thuc lng khng tn sc nhiu. Nhng su thng sau, khi k thi n,
cu li bing s phi lao tm tn sc nhiu gi lm nhng vic m cu kia ,
hiu v vui thch lm trong chc lt.
Li bing ngha l cc kh hn v lu di. Hoc hy th nhn cch ny. Trong
chin trn, hay trong khi leo ni, thng c mt ci m cn phi nhiu ngh lc
mi lm c; nhng v lu di, ci cng s l ci an ton nht. Nu bn b
qua n, bn s thy mnh, vi gi sau, lm vo tnh trng nguy him rt ti t. S
hn nht cng chnh l s nguy him.
y cng ging vy. iu gh gm, iu hu nh khng th lm c, l trao
ht ton b bn ng ton b c mun v quan tm vo tay Cha Kit.
Nhng ci d hn nhiu so vi ci m ta ang c gng lm. Bi l ci m ta
nh lm l gi li ci m ta gi l chnh ta, coi hnh phc c nhn nh mc
tiu ln ca i mnh, ng thi vn lm ngi tt.
Tt c chng ta u mun cho tm tr v tnh cm ta i theo con ng ca
chng tp trung vo tin bc hay khoi lc hay tham vng v mc du vy
vn hy vng c x trung thc, trong sch v khim nhng. Ci chnh xc l
ci m c Kit cnh bo ta ng lm. Nh Ngi ni, cy cc gai khng
th sinh tri sung. Nu ti l mt cnh ng y ht c di, ti khng th sn
sinh la m. Ct c i th c th lm n gim bt: nhng ti vn sinh ra c ch
khng phi la m. Nu ti mun sn sinh la m, s thay i phi su xa hn
ch khng phi trn b mt. Ti cn phi c cy xi v gieo ht.
Cho nn s kh khn thc s trong i sng Kit hu xut hin ch m ngi
ta khng . N n ngay khonh khc ta mi thc dy mi bui sng. Tt c
c mun v hy vng cho ngy hm tun tro hi h c nh ta l mt ng
vt hoang d vy. V cng vic u tin mi bui sng l ngn chng li ht;
trong khi lng nghe ci ting ni , tip nhn ci quan im , cho ci s
sng ln lao hn, mnh m hn, m thm hn i vo trong ta. V c th sut
112

c ngy. Canh gi tt c nhng lo u, toan tnh t nhin ca ta c th bt thn

n vi ta.
Thot u ta ch c th lm vy trong tng khonh khc. Nhng t nhng
khonh khc y s sng mi s lan trn trong ta: bi l ta ang cho Ngi
hnh ng trong ci phn ng n ca ta. l s khc bit gia lp sn, vn
ch bao ph ngoi mt, vi cht nhum vn thm su ton b. Ngi khng bao
gi ni li m h, l tng ho huyn. Khi Ngi ni Hy tr nn hon thin,
Ngi thc s mun vy. Ngi mun ta nhp cuc cho mt s cha tr ton
din.
Ci kh; nhng ci s tha hip m ta u mong mun cn kh hn tht ra
n l bt kh thi. C th l kh i vi mt ci trng mun thnh chim: nhng
s l kh hn nu ci trng mun bay c khi n vn cn l ci trng. Hin
nay chng ta ging nh trng. V chng ta khng th c tip tc lm nhng ci
trng bnh thng, ng hong. Ta phi n thnh chim hoc b h hng.
Cho php ti quay li vi iu ni. y chnh l ton b Kit gio. Khng c
g khc. Rt d ri tr v iu . Rt d cho rng Kit gio bao gm nhiu ch
khc nhau gio dc, xy dng, s v, mc v. Cng d nh cho rng Nh
nc bao gm nhiu ch khc nhau qun s, chnh tr, kinh t, v nhiu th
khc. Nhng theo cch no vn n gin hn vy. Chng hn, Nh nc
tn ti n gin l bo m v bo v hnh phc bnh thng ca con ngi
trong i sng ny.
i v chng chuyn tr bn bp la, vi ngi bn chi tr phng phi tiu
trong qun ru, mt anh chng c sch trong phng hoc cuc t trong vn
l nhng th m v Nh nc c mt. V tr khi chng gip tng cng
v ko di v bo m nhng giy pht y, cn khng th mi lut l, ngh
trng, qun i, ta n, cnh st, nn kinh t, v.v. ch l lng ph thi gi. Cng
nh vy, Gio hi c mt khng lm g khc ngoi vic li ko con ngi n
vi Cha Kit, lm cho h tr nn ging Cha Kit. Nu chng khng lm
vy, th mi thnh ng, hng gio phm, s v, rao ging, thm ch chnh
Thnh kinh, u l lng ph thi gi. Thin Cha lm ngi khng ngoi mc
ch . Thm ch cha chc, bn bit , c v tr ny c to ra cho mc
ch no khc.
Thnh kinh ni v tr c to ra cho Cha Kit v rng mi th c quy t
quanh Cha Kit. Ti khng ngh ai trong chng ta hiu c iu s xy ra
nh th no trong v tr. Ta khng bit c ci g (nu c ci g) sng trong
nhng phn ca v tr cch xa tri t hng triu dm. Ngay trn tri t ny ta
cng khng bit ci p dng ra sao cho nhng th khng phi l ngi. D
sao mc lng, l ci m ta s thy. Cho ti by gi ta ch mi c thy ci
k hoch lin quan n ta m thi.
113

i khi dng nh ti tng tng rng ti c th thy ci p dng cho

nhng th khng phi ngi. Ti ngh ti c th thy ng vt bc cao theo
ngha no c li ko v pha con ngi, khi con ngi yu mn chng
v (do ) lm chng tr nn ging ngi hn bao gi ht. Ti thm ch cn c
th thy c cy v nhng vt v tri c li ko v pha con ngi khi con
ngi nghin cu chng v s dng chng v hiu bit chng. V nu c cc to
vt thng minh trn cc th gii khc th h cng s lm nh vy trong th gii
ca h. C th l khi cc to vt thng minh n vi Cha, bng cch h s
em theo nhng th khc cng vi h. Nhng ti chng bit c phi vy khng:
y ch l phng on.
Ta ch c bit lm cch no con ngi c th n vi Cha c th tr thnh
mt phn ca s tn ti k diu m v Hong t ca v tr mun dng hin cho
Cha mnh mn qu l chnh Ngi v theo l chng ta trong Ngi.
l iu duy nht m v th chng ta c to thnh. V c nhng gi l lng,
ng phn khi trong Thnh kinh rng khi chng ta n vi Cha, c rt nhiu
th trong T nhin cng s bt u theo. Cn c mng s qua i: tri s sng.
9. Ci gi phi tr
Ti thy c rt nhiu ngi thc mc v iu ti ni trong chng va ri v li
Cha ni Hy tr nn hon thin. Dng nh c ngi ngh iu ngha l
Tr khi ngi tr nn hon thin, nu khng ta s khng gip ngi; v bi v
ta khng hon thin, cho nn nu Ngi mun ni vy th tnh th ca ta l v
vng. Nhng ti khng ngh Ngi mun ni vy. Ti cho rng Ngi mun
ni iu duy nht m ta s lm cho ngi l gip ngi nn hon thin. Ngi
c th mun t hn: nhng ta s khng cho t hn.
Xin ti gii thch. Khi cn nh ti thng hay au rng, v ti bit nu ti
chy n vi m ti th b s cho ti mt th thuc s lm ht au trong m
v ti c th ng c. Nhng ti khng n vi b t nht l khng n khi
cha n ni qu au. V l do ti khng n l nh vy. Ti chc chn l b s
bt ti ung aspirin; nhng ti li bit sau b s cn lm mt ci g khc.
Ti bit sng hm sau b s dn ti n nha s. Ti khng th nhn c t b
iu ti mun m khng phi nhn thm mt iu khc m ti khng mun. Ti
mun c gii thot ngay khi cn au: nhng ti khng th nhn c ci
m khng phi sa cha nhng ci rng khc. V ti bit nhng ng nha s
lm; ti bit h s bt u lm th vi nhng ci rng khc vn cha b au.
H s khng cho con ch ang ng c yn thn; h m c ng chn h s
ln ng u.
By gi ti xin ni cch ny. Thin Cha cng ging nh ngi nha s. Nu
Ngi c ng chn Ngi s ln ng u. Hng t ngi n vi Ngi
c cha tr khi mt ti li ring l no m h cm thy xu h (nh t
114

dm hoc hn nht) hoc nhng th lm h hng cuc sng hng ngy (nh
tnh nng gin hoc say sa). Vng, Ngi s cha ngay. Nhng Ngi khng
dng li . Ta ch yu cu c vy thi; nhng mt khi ta ku cu Ngi,
Ngi s cung cp mt s cha tr ton din.
l l do Ngi cnh bo chng ta nn xem xt ci gi phi tr trc khi tr
thnh Kit hu. Hy cn thn, Ngi ni, nu con ta lm, ta s lm con tr
nn hon thin. Ngay khonh khc m con t mnh trong tay ta, s l iu
con nhn c. Khng hn khng km. Con c ch t do, v nu con mun,
con c th y ta ra.
Nhng nu con khng y ta ra, th hy hiu rng ta s lm vic ny n cng.
Mc cho bao au kh s n vi con trong cuc i trn th, mc cho s tinh
luyn khng hnh dung ni s n vi con sau ci cht, mc cho ta phi tr gi
th no, ta khng bao gi ngng ngh, ta cng khng con ngng ngh, cho
n khi con tr nn thc s hon thin cho n khi Cha ta c th ni khng
ngi ngn rng Ngi rt hi lng vi con, cng nh Ngi ni Ngi rt hi lng
vi ta. iu ny ta c th lm v ta s lm. Nhng ta s khng lm t hn.
Nhng m y l mt bn kia v cng khng km quan trng Ngi Gip
ny vn v lu di s khng bao gi hi lng vi th g km hn s hon thin,
cng s hi lng vi nhng c gng u tin, chp chong m ngy mai bn s
lm trong nhng nhim v n gin nht. Nh mt tc gi Kit gio ln
(George MacDonald) (George MacDonald (1824-1905), nh vn, nh th, gio
s ngi Scotland, tc gi tiu thuyt ni ting Phantastes ND) ch ra, mi
ngi cha u vui thch vi nhng c gng bc i u tin ca em b: nhng
khng ngi cha no hi lng vi th g km hn nhng bc i vng chc,
thoi mi, chng chc ca a con ln. Cng cch thc , ng ni Cha d
vui lng, nhng kh tha mn.
Kha cnh thc hnh ca vn ny l nh sau. Mt mt, yu cu ca Cha v
s hon ho khng nht thit phi lm nn lng bn trong nhng n lc tr
nn tt, hoc thm ch trong nhng tht bi hin nay. Mi ln bn ng xung
Ngi s ko bn ln. V Ngi hon ton bit r nhng c gng t thn bn s
khng bao gi c th a bn n gn s hon ho. Mt khc, bn phi bit
ngay t u rng mc tiu m Ngi hng dn bn i n l s hon ho tuyt
i; v khng quyn lc no trong v tr ny, ngoi tr chnh bn, c th ngn
cn Ngi a bn n mc tiu y.
l tt c vn . V nhn ra iu ny l rt quan trng. Nu khng, chng ta
c rt nhiu kh nng s tr ko li v cn tr Ngi sau mt vi chng ng.
Ti cho rng nhiu ngi trong chng ta, khi c Cha Kit gip vt qua
c mt vi ti li vn d thy l gy phin toi cho ta, c khuynh hng ngh
rng (d khng ni ra) mnh tt ri. Ngi lm tt c nhng g ta mun
Ngi lm, v ta s bit n nu t nay Ngi ta yn. Ta ni Ti khng bao
115

gi mun lm thnh, ti ch mun lm mt g ng n bnh thng thi. V ta

tng tng rng khi ni vy ta t ra khim nhng.
Nhng l sai lm tai ha. D nhin ta u bao gi mun, u bao gi i hi
Ngi lm cho ta thnh loi to vt m Ngi d nh . Nhng vn u
phi l ci ta mun tr thnh, m l ci Ngi mun ta tr thnh khi Ngi to
ra ta. Ngi l nh pht minh, ta ch l ci my. Ngi l ha s, ta ch l bc
tranh. Sao ta bit c ci Ngi mun ta tr thnh s ra sao? Bn thy ,
Ngi to ra ta t nhng th rt khc vi ta by gi. T trc kia, khi ta cha
sinh, khi ta cn trong bng m, ta tri qua nhiu giai on.
C lc ta ging nh thc vt, ri c lc ta ging nh c; ch l giai on
cui cng ta mi thnh ra ging em b loi ngi. V nu ta c nhn thc
nhng giai on y, ti dm ni rng ta hon ton hi lng c lm thc vt
hay lm c ta khng mun c lm em b loi ngi. Nhng Ngi bit
r k hoch ca Ngi v quyt tm thi hnh k hoch . By gi th mt ci
ging vy ang xy ra mt bnh din cao hn.
Ta c th hi lng lm ci ta gi l ngi bnh thng: nhng Ngi quyt tm
thi hnh mt k hoch khc. Rt c li trc k hoch khng phi l khim
nhng; l li bing v hn nht. Hin thn khng phi l t ph hay v
cung; n l vng phc.
y l mt cch na xem xt hai mt ca s tht. Mt mt ta khng bao gi
nn tng tng rng n lc t thn khng cn gip ca ta l ng tin cy
a ta i thm ch qua hai mi bn gi sp ti nh mt ngi ng hong.
Nu Ngi khng nng ta, chng ai c th an ton trnh khi mt ti trng
no . Mt khc, khng mt mc thnh thin hoc anh hng no c
ghi nhn ni cc v thnh cao c nht li vt qu nhng g Ngi quyt tm
lm trong mi ngi chng ta vo lc hon tt. Cng vic s khng hon
thnh trong i ny, nhng Ngi d nh lm cho ta cng nhiu cng tt trc
khi ci cht n.
l l do ti sao ta khng nn ngc nhin khi thy mnh lm vo hon nn.
Khi mt ngi hng v Cha v dng nh mi chuyn u n c (ngha l
mt s thi h tt xu ca anh ta nay c sa cha), anh ta thng ngh
rng l d nhin l mi th s din tin m xui. Khi rc ri xy n bnh tt,
vn tin bc, nhng cm d mi anh ta cm thy tht vng.
Anh ta cm thy nhng th c th l cn thit khuy ng anh v gip anh
sm hi trong nhng ngy ti li va qua; nhng ti sao li by gi? Bi v
Thin Cha ang thc y anh tin ln mt mc cao hn: t anh vo nhng
hon cnh m anh phi can m hn, hoc kin nhn hn, hoc yu thng
hn nhiu so vi nhng g anh c th m ti. Hnh nh ci chng cn thit
116

vi tt c chng ta: nhng l v ta cha h c nim g v nhng iu ln lao

Ngi d nh lm cho ta.
Ti thy mnh phi vay mn thm mt ng ngn na ca George MacDonald.
Hy tng tng bn l mt cn nh. Cha n sa cha cn nh . C l
ban u th bn hiu c nhng g Ngi lm. Ngi sa li ng mng v
khc phc ch dt trn mi v nhng vic tng t: bn bit l nhng vic
cn lm v bn khng ngc nhin. Nhng by gi th Ngi ang rung lc cn
nh theo mt cch c th gy ra tn hi gh gm v hnh nh chng c ngha l
g.
Ngi ang nh lm g vy? S l gii l Ngi ang xy mt cn nh khc
hn cn nh m bn ang ngh ti lp thm mt gian ch ny, t ln mt
tng na ch kia, xy thp, to sn vn. Bn ngh mnh s c lm thnh
mt tp lu nh ng hong: nhng Ngi nh xy mt lu i. Ngi nh ti
trong , chnh Ngi.
Lnh truyn Hy nn hon thin khng phi ho huyn. Cng khng phi bt
buc thi hnh iu bt kh thi. Ngi s lm ta thnh to vt c kh nng thc
hin lnh truyn y. Ngi ni (trong Thnh kinh) rng chng ta l thn thnh
v Ngi s thc hin li Ngi.
Nu ta Ngi lm bi v nu ta mun ta c th ngn cn Ngi Ngi s
lm cho nhng yu ui v xu xa nht trong ta thnh mt v thn hay mt v n
thn, mt to vt thing ling, rc r, bt t, hin hin khp mi ni vi nng
lng v phc lc v tr tu v tnh yu khng th tng tng c, mt tm
gng khng hoen r phn chiu v Thin Cha mt cch ton din (mc du
mt tm vc nh hn) quyn nng v hoan lc v s thnh thin v bin ca
Ngi. Qu trnh ny s lu di v nhiu phn s rt au n; nhng l tt c
mc ch ca chng ta. Khng hn khng km. Ngi s lm iu Ngi ni.
10. Con ngi tt hay con ngi mi
Ngi s lm iu Ngi ni. Nhng ai t mnh vo tay Ngi s tr nn
hon thin, v Ngi l hon thin hon thin v tnh yu, v tr tu, v phc
lc, v ci p, v Ngi bt t. S bin i s khng c hon thnh trong
kip sng ny, v s cht l mt phn quan trng ca qu trnh. Cn s bin i
s i ti u trong mi Kit hu ring l trc khi ci cht n th khng chc
chn.
Ti ngh y l lc xem xt mt cu hi thng gp: Nu Kit gio l ng
n, ti sao r rng l tt c Kit hu khng tt hn tt c ngi khng Kit?
ng sau cu hi ny mt phn l ci g rt hp l v mt phn l ci g
chng hp l cht no.
117

Phn hp l l nh vy. Nu s gia nhp Kit gio m khng ci thin c

hnh vi hng ngoi ca con ngi nu ngi y vn c vnh vo hoc xo tr
hoc ganh t hoc hnh tin nh trc th ti cho rng ta phi nghi ng s gia
nhp ny ch yu l tng tng; v sau khi gia nhp, mi khi ngi ta ngh
rng ngi ta tin b, th l php th. Nhng tnh cm tt p, nhng nhn
thc mi, s quan tm hn n tn gio u chng ngha l g nu chng
khng lm cho hnh vi ca ngi ta tt hn; cng nh khi m au m thy
khe hn cng chng ng mng nu ci nhit k vn cho thy nhit c th
ang tng.
kha cnh th gii bn ngoi hon ton c l khi nh gi Kit gio theo
kt qu ca n. Cha Kit dy ta nh gi theo kt qu. Xem qu th bit cy;
hoc nh ta thng ni, bng chng ca ci bnh s thy c trong khi n. Khi
Kit hu chng ta c x ti t, hoc khng lm ni iu tt p, th chng ta
ang lm cho th gii bn ngoi thy rng Kit gio khng ng tin cy. Hi
cn chin tranh, nhng bch chng tuyn truyn bo cho ta bit rng ni nng
khng cn thn s gy thit hi v sinh mng. Ni ngc li cng ng rng
sng khng cn thn s gy thit hi v li ni. Cch sng cu th ca chng ta
to iu kin cho thin h ch ci; v ta cung cp cho h c s gieo rc nghi
ng i vi chnh chn l Kit gio.
Nhng theo mt cch yu cu kt qu khc th th gii bn ngoi c th chng
c l cht no. H c th khng ch yu cu rng i sng ca mt ngi phi
c ci thin khi ngi tr thnh Kit hu: h cn c th yu cu rng trc
khi h tin Kit gio, h phi thy th gii phn chia r rng lm hai phn Kit
hu v khng Kit v rng tt c mi ngi trong phn th nht lc no cng
phi t ra tt p hn mi ngi phn th hai. iu ny khng hp l mt s
im.
(1) Trc ht, hon cnh ca th gii trong thc tin phc tp hn nhiu. Th
gii khng phi gm nhng Kit hu 100 phn trm v nhng ngi khng Kit
100 phn trm. C ngi (rt nhiu ngi) ang dn dn ri b Kit gio nhng
vn gi mnh l Kit hu: mt s trong l gio s.
C nhng ngi khc ang dn dn tr thnh Kit hu d h khng t gi mnh
nh vy. C ngi khng chp nhn ton b hc thuyt Kit gio v Cha Kit,
nhng b thu ht rt mnh m bi Ngi n ni h thuc v Ngi theo mt
ngha su xa hn h ngh nhiu.
C nhng ngi thuc tn gio khc ang c nh hng m thm ca Cha
dn dt h tp trung trn nhng phn ca tn gio h vn tng ng vi Kit
gio, v do h thuc v Cha Kit m khng bit. Chng hn, mt Pht t
thin ch c th c dn dt n ch ngy cng tp trung hn trn phn gio
hun ca c Pht v lng bc i v vn nguyn nhng phn gio hun v
nhng im khc (d ngi y vn ngh l mnh tin).
118

Nhiu ngi tt khng c tn ngng vo nhng thi k trc khi Cha Kit
sinh ra c th trong tnh th ny. V tt nhin lun lun cn c rt nhiu ngi
do bi ri trong tm tr m c nhng nim tin khng n nh trn ln cng mt
lc. V vy chng ch li g khi nh gi v Kit hu v khng Kit trong qung
i qun chng. So snh ch vi mo, hoc thm ch n ng vi n b theo s
lng ln cn c ch hn, v ta bit ci no ra ci ny. Cng nh mt con vt
khng th bin i (d t t hay ngay lp tc) t ch sang mo.
Nhng khi ta so snh mt cch tng qut ngi Kit hu v ngi khng Kit,
ta thng khng ngh v nhng con ngi c th m ta bit, nhng v hai
tng m h m ta ly ra t sch v v bo ch. Nu bn mun so snh gia
ngi Kit hu ti v ngi v thn tt, bn phi ngh v hai mu ngi c th
m bn thc s gp. Tr khi ta i su ti ci c bn, cn khng th ch l lng
ph thi gi.
(2) Gi s ta i su ti ci c bn v ang ni khng phi v mt ngi Kit
hu tng tng v mt ngi khng Kit tng tng, m l v hai ngi tht
bn lng ging. Thm ch ngay nh vy ta cng phi cn thn t cu hi cho
ng. Nu Kit gio l ng th ko theo l (a) Bt c Kit hu no cng tt hn
chnh h nu nh h khng phi Kit hu. (b) Bt c ai tr thnh Kit hu cng
tr nn tt hn so vi trc . Tng t, nu qung co kem nh rng Whitesmile l ng th (a) Bt c ai dng kem nh rng ny cng s c rng tt hn
chnh h nu nh h khng dng kem . (b) Bt c ai dng kem nh rng ny
th rng ngi y s tr nn tt hn.
Nhng nu ti ni rng ti dng kem White-smile (nhng ti tha hng
hm rng xu t cha m mnh) nhng c hm rng khng tt bng mt ngi da
en cha bao gi dng kem nh rng, th ci khng chng t rng qung
co l sai s tht. C Bates (nhn vt lm li trong tiu thuyt Emma ca Jane
Austen ND), ngi Kit hu, c th c ming li c c hn anh chng Dick
Firkin v thn. Chuyn ny t n khng ni ln tc ng ca Kit gio.
Vn l ch ming li ca C Bates s nh th no nu c y khng phi
Kit hu, v ming li ca Dick s nh th no nu anh y tr thnh Kit hu.
Do bn tnh v do gio dc hi th u, C Bates v Dick c nhng tnh cch
ring: Kit gio c kh nng t c hai tnh cch di s qun l nu h
n lm vic . Ci m bn c quyn hi l s qun l kia, nu c quyn tc
ng, c th ci thin nhng tnh cch khng. Ai cng bit rng tnh cch ca
Dick Firkin sau khi c qun l th tt hn nhiu so vi tnh cch ca C
Bates sau khi c qun l.
Ci khng phi vn . nh gi s qun l mt nh my, ta phi xem
khng ch sn lng m cn bn thn my mc na. My mc nh my A c
nt n ni s l k tch nu n sn xut ra c ci g , cn my mc nh
my B l thuc hng nht cho nn sn lng ca n d cao, vn c th cn thp
119

hn nhiu so vi mong mun. Tt nhin ngi qun l nh my A s lp t

my mi ngay khi c th, nhng vic cn thi gian. Trong khi ch i, sn
lng thp khng chng t anh ta tht bi.
(3) By gi ta hy i su thm cht na. Khi Cha Kit hon thnh cng vic
trong C Bates, ng l c y s tr nn rt tt. Nhng nu ta dng li th
c v nh mc tiu duy nht ca Cha Kit l a C Bates n trnh m
Dick c t lu ri. Tht ra ta ni chuyn c nh Dick l hon ho. C
nh Kit gio l ci g m ngi xu cn n cn ngi tt th c th khng
cn; lm nh s tt bng l tt c nhng g Cha yu cu. Nhng y s l sai
lm tai ha. S tht l trong con mt Cha, Dick Firkin cng cn c cu ri
y ht nh C Bates. Theo mt ngha no (ngha no th ti s ni sau), s tt
bng kh lng coi nh t yu cu.
Ta khng th trng i Cha nhn vo tnh tnh hin ha v c x thn thin ca
Dick nh ta nhn. Ci l kt qu t nhng nguyn nhn t nhin m chnh
Cha to nn. V ch l tnh tnh, nn chng s bin mt khi h tiu ha ca
Dick b trc trc. S tt bng tht ra l qu tng ca Cha cho Dick ch khng
phi ca Dick cho Cha. Cng vy, Cha cho php nhng nguyn nhn t
nhin, vn hnh trong mt th gii b h hng bi nhiu th k ti li, sn sinh
trong C Bates ci u c hp hi v h thn kinh d b kch thch vn l ngun
gc s c c ca c. Ngi d tnh, khi n lc, s chn chnh ci phn
trong c. Nhng i vi Cha th khng phi l cng vic chnh yu.
N chng gy kh khn g. Ngi khng lo v chuyn . Ci m Ngi quan
st v ch i v tc ng vo l mt ci khng d dng thm ch i vi Cha,
bi do bn cht ca s vic, ngay c Ngi cng khng lm c ch bng
quyn nng. Ngi quan st v ch i ci trong c C Bates v Dick Firkin.
l ci m h c th t trao cho Ngi hoc t t chi. Liu h c hng
v Ngi hay khng m t ti mc tiu m v h c to nn? ch
t do ca h run ln nh cy kim la bn. Nhng y l cy kim c la chn. N
c th ch ng hng Bc; nhng n khng nht thit phi lm vy. Liu cy
kim c quay trn, ng li, v ch v Cha?
Ngi c th gip n lm vy. Ngi khng th p buc n. Ngi khng th,
c th ni, a tay ra v ko n vo ng v tr, bi nh vy th n u cn ch
t do. Liu n c ch hng Bc? l cu hi quyt nh tt c. Liu C Bates
v Dick c ph dng bn tnh mnh cho Cha? Vn ci bn tnh y m h
giao ph hoc ly li, vo thi im ny, l tt hay xu th khng quan trng
my. Cha c th lo liu phn .
Xin ng hiu lm ti. D nhin Cha xem bn tnh c c l iu xu v khng
th chp nhn c. V d nhin Ngi xem s tt bng l tt tt nh bnh m,
nh nh nng, nh nc. Nhng l nhng th tt m Ngi cho v chng ta
120

nhn. Ngi to ra h thn kinh vng vng v h tiu ha lnh mnh ca Dick,
v t ni Ngi cn rt nhiu th na.
Theo ch ta bit, Cha chng phi tr gi g khi to ra nhng ci tt: nhng
ci bin nhng k ni lon Ngi s phi tr gi bng kh hnh thp gi. V bi
v chng l ch chng c th trong ngi tt cng nh ngi xu t chi
yu cu ca Ngi. V ri, bi v s tt bng y trong Dick ch l mt phn ca
t nhin, rt cuc n s tan r. Chnh T nhin cng s qua i. Nhng nguyn
nhn t nhin kt hp trong Dick to ra mt hnh mu tm l d chu, cng
nh chng kt hp trong mt bui hong hn to ra mt hnh mu mu sc d
chu. Ri y (v t nhin din tin theo cch ) chng s li tch nhau ra v ci
hnh mu trong c hai trng hp s tan bin. Dick c c hi bin (hoc
ng hn Cha bin) ci hnh mu trong khonh khc thnh ci p ca
mt thc th vnh cu: v anh khng chp ly c hi .
y c mt nghch l. Chng no Dick cn cha hng v Cha, anh cn xem
s tt bng l ca ring anh, v chng no anh cn ngh vy, chng n cn
khng phi ca ring anh. Chnh l khi Dick nhn ra s tt bng ca anh khng
phi l ca anh m l qu tng ca Cha, v khi anh dng n li cho Cha
chnh khi n mi bt u l ca ring anh. Bi v t y Dick s tham d vo
s sng to ca Ngi. Nhng th m ta c th gi c l nhng th m ta t
dng cho Cha. Ci g m ta gi li cho mnh l ci m ta chc chn s mt.
Do chng ta khng nn ngc nhin khi thy trong s Kit hu c nhng
ngi vn cn xu xa. Thm ch cn c mt l do, khi bn ngh k bn s thy,
nhng ngi xu xa quay v vi Cha nhiu hn nhng ngi tt. l l
do ngi ta phn i v Cha Kit trong khi Ngi cn th gian: Ngi
dng nh thu ht nhng k xu xa ti li. l l do ngi ta vn cn phn
i, v s cn phn i. Bn c thy ti sao khng? Cha Kit ni Phc cho
ngi ngho kh v Ngi giu c vo nc Thin ng tht kh bit bao,
v r rng l Ngi trc ht mun ni n nhng ngi ngho v vt cht v
nhng ngi giu v vt cht. Nhng c phi l li Ngi cng p dng cho mt
kiu giu v ngho khc?
Mt trong nhng s nguy him khi c nhiu tin l ta c th hon ton tha mn
vi ci kiu hnh phc do tin bc em li m khng nhn ra rng ta cn n
Cha. Nu mi th n vi ta mt cch n gin sau khi ta k ngn phiu, ta c
th qun rng ta ph thuc vo Thin Cha tng giy pht. Cng r rng nh
vy, nhng mn qu t nhin mang theo vi chng mt mi nguy tng t. Nu
bn c h thn kinh vng vng v thng minh v sc khe v ting tm v gio
dc tt, bn rt c kh nng hon ton tha mn vi con ngi hin ti ca
mnh. Sao li li Cha vo y? Bn c th hi.
Mt mc hnh vi tt no n vi bn kh d dng. Bn khng phi mt
trong nhng to vt tn t vn lun b sai khin bi tnh dc, hoc nghin ru,
121

hoc khng hong, hoc nng gin. Ai cng ni bn l mt anh chng tt v

(gia chng ta thi nh) bn ng vi h. Bn c kh nng hon ton ngh
rng s tt bng ny l ca ring bn: v bn d dng cm thy khng cn mt
s tt p no cao hn.
Thng l nhng ngi vn c tnh cch tt p t nhin khng th nhn ra s
cn thit ca Cha Kit i vi h cho n mt ngy kia, s tt p t nhin ri
b h v s t mn ca h tan tnh. Ni cch khc, tht kh cho ai giu c
theo ngha ny vo c nc Thin ng.
Vi ngi xu xa th rt khc nhng ngi b nh, thp km, nht nht, bin
thi, lnh lng, c c, hoc nhng ngi am m, thin v xc tht, thiu cn
bng. Nu c khi no h mun c gng t ti iu tt, th h nhanh chng nhn
ra rng h cn c gip . Hoc Cha Kit hoc khng c g c. Hoc vc
thnh gi theo Cha hoc tuyt vng. H l nhng con chin lc. Ngi n ch
yu l v h.
H l (theo ngha rt tht v khng khip) ngi ngho: Ngi chc phc cho
h. H l nhng k ti li m Ngi thng giao du v tt nhin nhng
ngi Pharisee vn ni, nh h ni t ban u, rng nu h m c vai tr g
trong Kit gio, nhng ngi s khng phi Kit hu.
y va l mt cnh bo va l mt s khch l cho mi ngi trong chng ta.
Nu bn l ngi tt nu cc c hnh n vi bn mt cch d dng, hy coi
chng! Ai cho nhiu ngi y s i hi nhiu.
Nu bn ngh nhng th m tht ra thng qua t nhin Cha ban tng cho bn
l ca ring bn, v nu bn c n gin hi lng lm ngi tt, bn vn cn l
k ni lon: v tt c nhng qu tng y s ch lm cho s sa ng ca bn khng
khip hn, s suy i ca bn phc tp hn, gng xu ca bn gy tai ha hn.
Ma qu tng l tng lnh thin thn; nhng qu tng t nhin ca hn cao
hn bn rt nhiu, ta nh bn cao hn loi kh vy.
Nhng nu bn l to vt ngho nn b nhim c bi mt s gio dc ti t
trong mt cn nh y nhng ghen tung th tc v nhng tranh ci v ngha
mang nng, v khng trnh khi, nhng bin dng tnh dc khin cng b dy
v ngy ny qua ngy khc bi nhng mc cm t ti n ni sn sng m
nhng ngi bn tt nht ca mnh xin ng tuyt vng.
Ngi bit tt c nhng ci . Bn l mt trong nhng k ngho m Ngi
chc phc. Ngi bit r ci my tn t m bn ang c gng li. C tip tc.
Lm nhng g bn c th lm. Mt ngy kia (c l mt th gii khc, nhng
cng c l sm hn nhiu) ngi s qung n vo ng rc v cho bn mt ci
my mi toanh. V ri bn c th s lm ngc nhin mi ngi k c chnh
122

bn: v bn hc li trong mt trng hc rt kht khe. (Mt s ngi n sau

s c a ln trc v mt s ngi n trc s b y xung sau).
Tt bng mt tnh cch trn vn v tch hp y l mt iu xut sc.
Chng ta phi dng mi phng cch y hc, gio dc, kinh t v chnh tr m
chng ta c trong tay, xy dng mt th gii m trong cng nhiu ngi
ln ln thnh ngi tt bng cng tt; cng nh ta phi xy dng mt th gii
trong c y ci n cho mi ngi. Nhng ta khng c gi nh rng
nu ta thnh cng trong vic lm cho mi ngi tr nn tt, ta s cu ri linh
hn h. Mt th gii ngi tt, hi lng vi s tt p ca mnh, khng nhn xa
hn, quay lng li vi Cha, cng s cn n s cu ri mt cch tuyt vng
nh mt th gii khn kh m thm ch cn kh cu ri hn.
Bi nu ch c s ci thin th khng phi l cu chuc, d s cu chuc lun
lun ci thin ngi ta ngay c y v by gi, v sau rt s ci thin h n
mt mc khng th tng tng. Thin Cha lm ngi bin cc to vt
thnh con Thin Cha: khng n gin l lm cho con ngi c tt hn, m l
to ra con ngi mi.
Khng ging nh dy cho nga nhy ro cng ngy cng cao hn, m ging nh
bin nga thnh loi c cnh. D nhin, khi n c cnh n s bay vt ln qua
khi nhng hng ro vn khng th nhy qua c v do thng loi nga t
nhin trong tr chi ca chnh chng. Nhng c th c mt giai on, khi i
cnh cn mi bt u mc ra, khi n khng lm vy c: vo lc hai ci
bu trn vai chng ai nhn m bit c l hai ci cnh trong tng lai
c th lm cho n c hnh dng qui g.
Nhng c l ta tn qu nhiu thi gi y. Nu bn mun c mt l lun
chng Kit gio (v ti nh r ti tng hm h tm kim nhng l lun y
nh th no khi ti bt u lo s rng Kit gio l ng) bn c th d dng tm
thy mt Kit hu ngu ngc v bt lc v ni, y l con ngi mi m ng
khoe khoang y h! Hy cho ti con ngi c. Nhng mt khi bn bt u
thy rng Kit gio c t trn nhng nn tng khc, bn s bit t y tim
mnh rng ci ch l trnh n vn thi.
Bn thc s c th bit g v linh hn ca nhng ngi khc v nhng cm d,
nhng c hi, nhng c gng ca h? Trong ton th to vt ch c mt linh hn
m bn bit: v l linh hn duy nht m s phn c t vo tay bn. Nu c
mt Thin Cha, th bn ch c mt mnh vi Ngi. Bn khng th b qua Ngi
vi nhng cu chuyn v nhng ngi hng xm k bn hoc nhng g bn c
c trong sch. Nhng chuyn tn gu v n i (thm ch bn c cn nh
ni khng?) c ngha l g khi ci m sng m gy m m ta gi l t nhin
hoc ci th gii thc ny tan bin v s Hin hu m bn lun lun ng
trong tr nn r rng, ngay lp tc v khng th trnh khi?
123

11. Con ngi mi

Trong chng va ri ti so snh vic Cha to dng con ngi mi vi vic
bin i mt con nga thnh loi c cnh. Ti dng ci v d cc oan y l
nhn mnh rng khng phi ch l ci thin, m l bin i. S so snh gn
nht thy c trong t nhin l nhng bin i ng lu m chng ta c th
gy ra ni cn trng bng cch chiu x mt s tia no ln chng. C ngi
ngh rng chnh l cch vn hnh ca s Tin ha.
S bin i trong cc sinh vt m s Tin ha ph thuc vo c th c to
ra bng cc tia n t ngoi khng gian. (Tt nhin khi s bin i din ra,
ci m ta gi l Chn lc T nhin s tc ng ln chng: ngha l nhng bin
i c ch s sng st, cn nhng ci cn li cht i.)
C l mt ngi hin i c th hiu Kit gio tt nht nu ngi y lin kt n
vi s Tin ha. Mi ngi u bit v s Tin ha (mc du, d nhin, mt s
ngi c gio dc bc b n): ai cng tng nghe ni rng con ngi tin ha
t nhng dng sng thp hn.
Do , ngi ta thng hi Vy bc k tip l g? Chng no th ci loi cao
hn con ngi xut hin? Nhng tc gi giu tng tng th hnh dung
bc k tip ny Siu nhn nh h gi; nhng h thng ch thnh cng khi
hnh dung ra mt loi xu xa hn con ngi m ta bit nhiu, v ri tm cch b
li bng cch gn thm cho n nhng chn tay ph tri. Nhng gi s bc k
tip s l ci g cn khc bit so vi nhng bc c trc n mc khng th
m? V c phi iu rt c kh nng xy ra khng?
Hng ngn th k trc nhng sinh vt khng l vi lp gip nng n xut
hin. Nu c ai vo thi im m theo di con ng Tin ha, ngi y s
ngh rng loi ny s pht trin vi lp gip ngy cng nng n hn. Nhng
ngi y s lm.
Tng lai c mt l bi trong tay o m lc chng c g gi cho ngi y
ngh ti. Ri n s tung ra trc mt ngi y nhng ng vt nh b, trn tri,
khng c lp gip m c no b tt hn: v vi no b y chng s tr thnh
ch nhn ca c hnh tinh. Chng khng n gin l s c nhiu sc mnh hn
nhng qui vt tin s, m chng s c mt loi sc mnh khc.
Bc k tip khng ch l khc, nhng l khc theo mt cch khc. Dng chy
Tin ha s khng theo hng m ngi y nhn thy n ang chy: tht ra n
ang chun b cho mt bc ngot t ngt.
Vi ti hu nh tt c nhng phng on ph bin v Bc K tip u ri vo
cng mt sai lm. Ngi ta thy (hoc ngh rng h thy) con ngi pht trin
u c ln hn v lm ch c thin nhin nhiu hn. V bi v h ngh dng
124

chy i theo hng , h ngh n s tip tc theo hng . Nhng ti khng

th no khng ngh rng Bc K tip s l hon ton mi; n s i theo mt
hng bn s chng bao gi m thy. N kh lng c gi l Bc Tin Mi
nu n khng phi nh vy.
Ti s ch thy khng ch s khc bit m l mt kiu khc bit khc. Ti s ch
thy khng ch s thay i m l mt phng php mi to s thay i.
Hoc, a ra mt nhn nh phi lun l, ti s ch thy giai on tip theo
ca s Tin ha chng phi l mt giai on Tin ha g c: ch thy s Tin
ha vi tnh cht l mt phng php to s thay i, s b thay th. V sau
cng, ti s khng ngc nhin nu khi n xy ra, rt t ngi rng n ang
xy ra.
Gi y, nu bn mun dng nhng thut ng , th quan im Kit gio l
Bc K tip xy ra ri. V n thc s mi. N khng phi l bin i con
ngi tr tu thnh con ngi tr tu hn: n l mt s thay i din ra theo mt
hng hon ton khc mt s thay i t mt to vt ca Cha thnh mt
ngi con ca Cha. Dn chng u tin xy ra Palestine hai ngn nm trc.
Theo mt ngha no , s thay i ny khng phi l Tin ha g ht, v n
khng xut hin t qu trnh t nhin ca nhng s kin, nhng n n vi t
nhin t bn ngoi. Nhng ci chnh l ci ti s ch thy.
Chng ta n c vi tng v Tin ha l nh nghin cu qu kh. Nu
c nhng pht minh mi ang sn c th tt nhin t tng ca ta, vn da vo
qu kh, s khng thc s bao gm c chng. V tht ra Bc Tin Mi khc
vi nhng bc trc kia khng ch v n n t bn ngoi t nhin, nhng cn
v mt s l do khc na.
(1) N khng c thc hin bng s sinh sn hu tnh. Ta c cn phi ngc
nhin khng? tng c mt thi gian trc khi tnh dc xut hin: s pht
trin thng din ra theo nhng phng php khc nhau. Do , ta c th ch
thy mt thi k m tnh dc bin mt, hoc l (ci ny tht ra ang xy ra) mt
thi k m tnh dc, d vn cn tn ti, khng cn l knh chnh yu ca s pht
trin.
(2) nhng giai on trc, sinh vt khng c s la chn hoc c rt t s
la chn v bc k tip. S tin b ch yu l xy ra cho chng, khng phi do
chng to ra. Nhng bc tin mi, bc tin t to vt sang ngi con, l t
nguyn. t nht l t nguyn theo mt ngha no . N khng l t nguyn theo
ngha chng ta t mnh c th chn la hoc tng tng ra n; nhng n l t
nguyn theo ngha khi n n vi chng ta, chng ta c th t chi n. Nu
chng ta mun, chng ta c th rt li: chng ta c th vi u xung ct v
cho Nhn loi Mi tip tc tin ln khng c chng ta.

125

(3) Ti gi Cha Kit l dn chng u tin ca nhn loi mi. Nhng d

nhin Ngi l hn vy nhiu. Ngi khng n gin l mt ngi mi, mt
hnh mu ca ging loi mi, nhng l ngi mi. Ngi l ngun ci v trung
tm v s sng ca tt c nhng ngi mi. Ngi n vi v tr c to
thnh, bi ch Ngi, mang theo cng Ngi s Trng sinh, s sng mi.
(Ti mun ni mi i vi chng ta, d nhin: cn s Trng sinh c t
mun thu.) V Ngi chuyn vn n khng phi bng cch tha k m l bng
cch ti gi l s lan truyn. Ai cng nhn c n qua s tip xc c nhn vi
Ngi. Nhng ngi khc tr nn mi bng cch trong Ngi.
(4) Bc tin ny c thc hin vi tc khng ging nhng bc trc .
So snh vi s pht trin ca loi ngi trn hnh tinh, s lan truyn ca Kit
gio trong nhn loi dng nh din ra nh mt tia chp bi l hai ngn nm
hu nh chng l g trong lch s v tr. (Xin nh rng chng ta vn cn l
nhng Kit hu ban u. Nhng s chia r xu xa v v ch gia chng ta, hy
hy vng, ch l mt cn bnh tr em: chng ta vn ang thi k mc rng. Th
gii bn ngoi chc chn ngh ngc li. H ngh chng ta ang cht v tui gi.
Nhng trc kia h thng ch nho nh vy ri!
H ngh i ngh li nhiu ln rng Kit gio ang cht, cht bi s n p t
bn ngoi v s suy i t bn trong, bi s xut hin ca Hi gio, s xut hin
ca khoa hc vt l, s xut hin ca nhng phong tro cch mng chng Kit
ln lao. Nhng sau mi ln nh vy th gii li tht vng.
Tht vng u tin ca h l v ci cht trn thp gi. Con Ngi sng li.
Theo ngha no v ti nhn thy r rng iu dng nh tht bt cng
vi h t iu ny thng xuyn xy ra. H tip tc git i nhng g Ngi
bt u; v c mi ln, sau khi h ph t ln ngi m ca n, h bng
nghe thy rng n vn cn sng v ang xut hin u . Chng trch g h
ght chng ta.)
(5) Vn ling t vo ang nhiu hn. Nu ri xung li v nhng bc tin
trc , mt sinh vt c th, trong trng hp xu nht, mt i mt vi nm
sng trn tri t: rt thng l ngay c trong trng hp n cng khng mt
g. Cn nu ri xung li ngay bc tin ny, chng ta s mt i mt gi tr
v bin (theo ngha chnh xc nht). Ht th k ny n th k khc Thin Cha
hng dn T nhin n ch sn sinh ra nhng to vt c th (nu chng
mun) c tch ra khi t nhin, bin i thnh thn thnh. Liu chng c
mun c tch ra? Theo cch no , iu ny ging nh s khng hong lc
c sinh ra i.
Tr khi chng ta ng ln v i theo Cha, nu khng chng ta vn cn l thnh
phn ca T nhin, vn cn trong lng ngi m v i ca chng ta. S mang
thai ca B ko di v au n v lo u, nhng n ln ti nh im. Giy
pht ln lao n. Mi th sn sng. Bc s ti. Liu s sinh n c m
126

trn con vung? Nhng d nhin n khc vi s sinh n bnh thng mt kha
cnh quan trng. Trong s sinh n bnh thng, hi nhi chng c chn la no:
y th c. Ti thc mc khng bit s tnh s ra sao nu hi nhi c quyn la
chn. N c th mun li trong lng m ti tm v m p v an ton. V d
nhin n s ngh lng m ng ngha vi an ton. Chnh ch m n sai lm:
v nu n li, n s cht.
T gc nhn ny s vic xy ra: bc tin mi din ra v ang din ra.
Nhng con ngi mi xut hin lc c y trn tri t. Mt s, ti phi
nhn nhn, l kh nhn ra: nhng nhng ngi khc th thy c. Lc ny lc
khc ngi ta gp h. Gng mt v ging ni ca h khc ta; mnh m hn,
m i hn, hnh phc hn, sng lng hn. H bt u ngay ch chng ta ri b.
C th nhn ra h, ti ni vy. Nhng ta phi bit tm ch no. H s khng
ging lm vi tng ngoan o m ta hnh thnh t trong sch v. H
khng thu ht s ch . Bn ngh mnh ang i x tt vi h trong khi tht ra l
h ang i x tt vi ta. H yu thng bn hn nhng ngi khc yu, nhng
h cn bn t hn. (Ta phi vt qua mun c cn n: trong mt s ngi
tt, c bit l ph n, ci mun ny l s cm d kh vt qua nht.) H
dng nh lc no cng c nhiu thi gian. Ta t hi thi gian u ra.
Khi bn nhn ra mt trong s h, bn s d dng nhn ra ngi k tip. V ti
ht sc ng rng (nhng sao ti bit c?) h nhn ra nhau ngay lp tc v
khng sai chy, bt chp tt c tr ngi v mu da, gii tnh, ng cp, tui tc
v thm ch nim tin. Theo cch , tr nn thnh thin kh ging nh gia nhp
mt hi kn. D c ni theo cch t nht, th cng s phi l nim vui ln lao.
Nhng bn khng c tng tng rng nhng con ngi mi l, theo ngha
thng thng, ging ht nhau. Rt nhiu th ti ni trong quyn sch cui
cng ny c th lm cho bn gi nh rng h hn phi l vy. Tr thnh con
ngi mi c ngha l t b ci m ta ang gi l chnh mnh. Ta phi ra khi
chnh mnh, i vo c Kit. ch ca Ngi s l ch ca chng ta v chng
ta s suy ngh nhng ngh ca Ngi, chng ta s c tm tnh ca c Kit
nh Thnh kinh ni. V bi v ch c mt c Kit, nn nu Ngi trong tt
c chng ta, th sao chng ta li khng ging nhau mt cch chnh xc? Tt
nhin ci nghe c v ng; nhng trn thc t khng phi vy.
y kh m minh ha y c; bi v d nhin l khng c hai ci g c
th c mi lin quan tng t nh mi lin quan gia ng Sng to v To vt
ca Ngi. Nhng ti s c th hai cch minh ha rt khng hon ho, nhng c
th cho ta mt cht manh mi v s tht. Hy tng tng nhiu ngi t trc
n gi sng trong bng ti. Bn n v tm cch gii thch cho h nh sng l
g. Bn c th ni vi h rng khi h ra ngoi nh sng, nh sng s bao ph
ln h v h s phn chiu n v do tr thnh nhn thy c.
127

C phi l c th h tng tng rng, bi v h u nhn c cng mt nh

sng, v cng phn chiu nh sng theo mt cch (ngha l tt c cng phn
chiu), h s trng ging nhau khng? Trong khi bn v ti bit rng nh sng
tht ra s cho thy, hoc phi by, s khc nhau gia chng ta. Hoc hy tng
tng c ngi chng bit g v mui. Bn a cho anh ta mt t nm th, v
anh ta cm nhn c mt v mnh v gt. Ri bn ni x s bn ngi ta
dng n nu n. C phi l c th anh ta s ni Nu vy ti cho rng x
ng tt c cc mn n u c mi v nh nhau: bi v ci th m ng mi va
a cho ti n c v mnh n ni n s lm mt ht mi v ca bt c th g
khc?
Nhng bn v ti bit rng tc dng thc s ca mui chnh xc l ngc li.
Thay v lm mt mi v ca trng v lng b v bp ci, tht ra n lm ni
chng ln. Nhng th khng cho thy mi v ca ring chng cho ti khi ta
cho mui vo. (Tt nhin, nh ti ni, y khng phi l mt cch minh ha
tt cho lm, bi v d sao i na bn c th lm mt nhng mi v khc bng
cch cho qu nhiu mui, trong khi bn khng th lm mt mi v ring ca mt
tnh cch con ngi bng cch cho vo anh ta qu nhiu Cha Kit. y ti
ch c gng ht sc minh ha).
Ci ging nh ci ang xy ra gia Cha Kit v ta. Ta cng gt b ci ta gi
l chnh mnh ra v Cha chim trn ta, ta cng tr nn chnh mnh nhiu
hn. Ngi ln lao n ni hng triu triu c Kit nh, khc nhau, vn l
qu t din t Ngi trn vn. Ngi to thnh tt c h. Ngi sng to
nh tc gi sng to cc chng sch tt c nhng ngi khc nhau m bn v
ti s tr thnh. Theo ngha con ngi tht ca chng ta ang ch i chng
ta trong Ngi. Chng i n u khi mun l chnh mnh m khng c Ngi.
Ti cng cn tr Ngi v cng c gng sng theo mnh, ti cng b thng tr
bi s k tha v gio dc v mi trng v c mun t nhin. Tht ra ci m
ti t ho gi l chnh ti ch tr thnh ni gp g ca nhng dng s kin m
ti khng khi ng v khng th chm dt. Ci m ti gi l ch ca ti tr
nn ch l nhng c mun c th xc con ngi ca ti a ra hoc c
bm vo ti bi t tng ca nhng ngi khc hoc thm ch do ma qu
xng.
Mn trng v ru v mt m ng ngon s l ngun gc thc s ca s tn
thng m ti dnh cho mnh khi xem nh l quyt nh rt ring t v c bit
v vic ong bm vi c gi i din trn toa tu. S tuyn truyn s l ngun
gc thc s ca ci m ti cho l t tng chnh tr ca ring mnh. Trong tnh
trng t nhin, ti khng ging lm vi con ngi m ti t ngh: hu ht nhng
ci ti gi l ti u c th l gii d dng. Chnh l khi ti hng v Cha
Kit, khi ti ph thc chnh mnh cho Nhn cch ca Ngi, l khi ti bt u c
mt con ngi ca ring mnh.
128

Lc u ti ni c nhng Nhn cch trong Thin Cha. By gi ti s ni

tip. Ngoi ra khng c nhn cch thc s bt c u.
Cho n khi bn ph dng chnh mnh cho Ngi, bn s khng c mt bn ng
tht. S tng ng c tm thy tt c nhng ngi t nhin nht, khng
phi nhng ngi ph dng cho Cha Kit. Nhng bo cha v nhng k
i chinh phc ging nhau mt cch n iu lm sao. Nhng v thnh khc nhau
mt cch huy hong lm sao.
Nhng phi l mt s dng hin bn thn hon ton. Bn phi bung b n
mt cch bt cn, c th ni vy. Cha Kit s cho bn mt nhn cch thc s:
nhng bn khng c n vi Ngi ch v vy. Chng no bn cn quan tm
n bn ng ca mnh, bn cha th n vi Ngi c.
Bc i u tin l c gng qun ht bn thn. Bn thn thc s ca bn (vn l
ca Cha Kit, ng thi l ca bn, v n l ca bn v n l ca Ngi) s
khng n chng no bn cn tm kim n. N s n khi bn tm kim Ngi.
iu nghe c l khng?
Nguyn l ng, bn bit , cho nhiu vic xy ra hng ngy. Ngay trong
i sng x hi, ta s khng bao gi gy c n tng tt nu ta khng ngng
suy ngh v ci n tng m ta s gy nn. Ngay trong vn hc v ngh thut,
nhng ngi bn tm v s nguyn thy s khng bao gi c c s nguyn
thy: trong khi nu bn c n gin ni s tht (m chng cn quan tm ci
c ai ni trc bn nhiu ln cha), bn s, chn trn mi trng hp, c
c s nguyn thy trong tc phm m thm ch chng hay bit. Nguyn l ny
xuyn sut cuc sng t trn xung di.
Hy cho i bn thn mnh, v bn s nhn c bn thn thc s. Hy nh mt
s sng mnh, v bn s tm c n. Hy trao mnh cho ci cht, ci cht ca
tham vng v ao c hng ngy v sau cng l ci cht ca thn xc.
Khng c g m bn khng cho i s c bao gi l ca bn. Khng c g trong
bn khng cht i m c th vn ln t s cht. Nu c tm kim trong bn
thn mnh, v lu di bn s ch tm thy hn th, c n, gin d, hy hoi, v
li tn. Nhng hy tm kim Cha Kit v bn s tm thy Ngi, v cng vi
Ngi l tt c nhng th khc.

129