C N

Chng 2 trong tc phm Tuyt gia ma H (Snow in the Summer)

Sayadaw U Jotika
Nguyn Ngc Bch dch
Ta cn vun p s c n, c n th xc cng nh c n ni tm. C n th
xc ngha l mt mnh. Ti khng nh ni rng ta phi trnh tip xc vi mi
ngi. ti mun ni l ta nn dng thi gi mt mnh. C n ni tm ngha
l khng suy ngh g c m ch tnh thc v nhn bit. C ngi tin rng khi ta
khng suy ngh g ht, hn l ta s ngi ng lm, hoc ta s chn ngn v bun
ng. Ngi ta khng thy tm quan trng ca s c n. Ngi ta mun t hp
vi nhng ngi c th gip h mua vui hoc kch thch h theo cch no .
H thm kht s kch thch. Khi khng c g kch thch h, h tr nn bun
chn. Ngay khi h mt mnh, h cng mun c sch bo, xem TV, nghe
radio hay cassette, hoc suy ngh v nhng g lm v nhng g sp lm. Ch
mt mnh, khng c sch bo, khng xem TV, khng nghe radio hay cassette,
v khng suy ngh l nhng th h khng bao gi thy li ch.
Tr tu l hoa tri ca c n
S c n bi dng tm hn
Mch sng tun tro t lng thm su thm tri tim ta
Chng th no nh ngha
Nhng g cn li ch l ph thuc
(Sayadaw U Jotika)
Lc ny ti ang Mahamyaing. n t tun trc. y d chu v yn tnh.
Khng c nhng nh bo tr ln, ch c dn lng, nng dn. Mt ni n s vi
nhng con ngi n s. Ch c tm ti l phc tp. Nhiu chim chc lm. Ti
thch lng nghe chng ht. Gi thi trong cy l, nh nhng v m i. Tht khc
bit vi nhng thnh ph bn rn, n o. Mt th gii khc hn. Cc thnh ph
ln v nhng nhn vt ln tht l phin toi.
y rt d hnh thin. Ti chng c hoi bo g ln. Ch mun sng n s v
nhn nhn r rng. Ti chng th thay i th gii; ti chng th thay i ai, k
c chnh mnh, nhng ti c th quan st. Nu ti khn ngoan ti s ch quan st
m khng bc xc v bt c ai, bt c iu g. Ti l ai m c th gnh vc th
gii trn vai mnh?
i lc ti c g c mt ngi bn m mnh thc s c th ni chuyn. Nhiu
ngi thch n gp ti. Ti i n u cng c ngi n gp. C th h cm
thy c kch thch, c khuyn khch v c hng th thc hnh chnh nim,
hoc t ra h c gii thot tm thi khi s n iu ca i sng lng
nghe mt ngi c tnh cch gi m, trit v thch thc. Nhiu ngi lng
xng lm iu ny iu n cho ti, em n cho ti ci ny ci khc, nhng

chng c ai ti c th chia s nhng g thc s c ngha i vi ti. Rt

cuc ti phi hc cch gi li nhng t tng ca mnh v sng bnh an.
Phi, th gii ny ang in cung, nhng ti c th lm g c cho n? Chng
g c. Vy sao phi ph thi gi v sc lc bc xc v n?
Ma ang ri lt pht. Tri lng gi. Bu tri ny lm ti thy tnh lng. Cy ci
cao hn nhiu so vi nm ngoi. Vi nm na y s l rng xanh tt. S Lm
nghip cho ti khong 4 hc ta t. t qu, phi khng? y c nc sui trong
v kh hu tt ngoi tr ma nng nng. Thc n cng c y , phn ln l
thc n chay. Ti c mi th mnh cn. Rt nhiu thi gi trn vn.
Mi ngi khng n lm phin ti. Thnh thong vi ngi n dn dp khu
t ca tu vin. Ti c mt cn phng chng mui vi ca s c li, mt ci
ging v mt gh b, sch v, thuc men, giy bt. Ch, cn g na u m
i hi?
Ung mt bnh tr ngon vi mt ci tch p. Hng v tr tht tuyt. N lm
ti thy ti tnh. C hnh nghi thc tr o mt mnh. Ma ang nng ht hn.
Theo nh ti bit, ch ny l ni duy nht khng b lm phin. u cng ang
thiu go, nhng y th khng. By gi l khong 1 gi 15 chiu. Tht yn
tnh. Ti nghe c ting d gy v ting chung eo c tru b. Cc v s ang
ta thin trong lu ca h.
Thng va ri ti c mt gic m l thng. Trong m ti cm mt m giy t
v v trong tay, i qua mt trm kim sot sn bay, chun b ln my bay i
M. C l l v nhng g ang xy ra lm cho v thc ca ti mun i khi
y. Chng ni no hon ho. y cng tt ri. Ngi dn v cc v s y
i x tt vi ti. Ti sn sc cc v s khi h au m. H ngh ti l bc s. Tuy
nhin rt kh kim thuc men.
Trong rng ny c ba tu vin sn lm. Ch ca ti cch bit nht. Hu ht thi
gian khng c khch. Ch vi ngi n lm vic vo nhng ngy rm. V chng
ti chng cn g nhiu, chng ti c mi th. Ti mun c sch, nhng
chng c cun no. C l ti nn bung b s khao kht c kch thch u c.
Ngy no nh ngy ny. Bui chiu chng ti i thin hnh ti lui. Chng c g
thay i nhiu y, ta nh thi gian dng li hoc chm i. Th gii bn
ngoi l mt m hn n, nhng y tnh lng; chng c g lm, chng c
g quan trng. Tt c, hoc gn nh tt c, cc vn dng nh ch l tng
tng. Phi chi chng ta bit c nhng vn ca chng ta l tng tng
n mc no.

 y yn bnh nh t bao gi. Rt nhiu chim chc. Chng c xung t, chng

c vn g ngoi tr au m lt vt. Ti th sc khe tt chng c g ng
phn nn trong bn thng qua. Ti ang hc cch t chm sc sc khe. Ti n
nhiu rau, t du m v rt t ng. S yn bnh gip cho sc khe rt nhiu.
Ni ny dng nh l tt nht i vi ti.
Cuc sng y rt yn bnh v tnh lng. Khng c tranh u, v y khng
c cc t chc. Ti cng ngy cng t vng mc vo nhiu th v nhiu ngi.
Hm nay tri nhiu my. C ma phn. Yn tnh. Chim chc ang ht. L kh
khp ni. Cy ci ang giang nhng cnh tay tr tri ln tri ch ma. Tri kh
v nng. Khng sao c. Ta c rng ht l. Ta s mc l mi ngay khi cn ma
u ma n.
Lc ny tri lnh. Ma ng n ri y. Nhit bui sng l 58 oF. Nhng
ngy ny tri rt trong. Ch mt vi cm my xp pha chn tri. Kh tri mt v
kh ro. Bui ti c trng rm tht p v tht bnh yn.
Ti qua ti i thin hnh mt mnh. Nhng mi quan tm v lo lng u ri?
Chng thy chng u. Chng ch l tng tng, ti ngh vy.
Gi ny l sng sm, 4 gi 45. Tt c cc ch chim u ht. C hng trm ch
trong tu vin, v chng c v kh vui ti. V lc ny tri nng chng thch tm.
Vy nn ti t hai ci chu nh bng t nung ng nc cho chng ung v
tm. Ti rt vui thch nhn chng tm. Chng c v thch lm. Hng ngy ti u
cho chng n go. Chng n rt nhiu n v tm. Chng cng khng phi
n n v tm m thi u chng ht cho ti nghe v dy ti ng lo lng;
dy ti sng tng khonh khc; dy ti ng ngh ngi nhiu qu m lm ri
lon tm mnh. Chng dy ti chp nhn cuc sng nh n vn c, ng thi
sn sng cht bt c lc no. Ngi ta ni i l gian nan (ai ni i l d
dng u no?). Nhng bn vn c th vui ti v hc hi nhiu t cuc i. V
nu bn thch bn c th thot ra khi ci vng trn hin hu ny (c phi n l
ci bng binh?)
Ti ang ngi bn hin tp lu nh, rt yn tnh. Ti nghe ting my ch chim
cu g g trong bi cy xa xa. Ti nghe ting gi thong trong cy l. Lc ny
khong 4 gi chiu. Ti ang ngh ngi sau khi tm nc nng.
C lc ti tnh n vic i tm mt hang ng trn ni v n sng mt mnh,
nhng ri ti thy chng c g hon ton tha mn c.
Ti mun sng mt i yn tnh v thm lng. Ti gii phng mnh khi mi
trch nhim. Ti cn bnh an, t do v hiu bit cuc sng mt cch su sc. Ti
chng quan tm n vic c mn sinh, c s cng nhn hay c ting tm.
3

Ti mong bn hiu li sng ca ti: n s, tnh lng, bnh an, t s hu. D sao
th ti cho i nhng g ti c. Vy nn nu ti khng ni vi bn l ti cn g,
ci c ngha l ti chng cn g. Sng vi t s hu th d dng hn cho tm
mnh. Bn hu ti l Ryokan, Thoreau, Zeno v v thy vinaya (gii lut) ca
ti. (Ryokan: thin s Nht Bn (1758-1831); Thoreau: nh vn M (18171862); Zeno: trit gia Hy Lp (490-430 BC) ND).
Bn cng nh ti, ta nn sng ni no m ta cm thy hon ton thnh thi, d
chu v t do v tm l, khng b rng buc bi s mong mun ca ngi khc;
mt ni m ta cm thy mnh thc s l mnh v khng phi ni hay lm bt c
iu g lm vui lng ngi khc.
Ti hc cch sng mt mnh. Nhiu khi ti mun by t nhng nhn thc su
xa nht ca mnh, nhng tht kh tm ngi bit lng nghe, hiu bit v cm
kch. Thng th ti l ngi lng nghe. Ngi ta thch ni chuyn vi ti.
Ti i thin hnh trong rng. Rt yn . Chng gp ai. Ch c chim chc vui ti
ca ht. Con ngi tht l su no.
Ti phi tm cch tch mnh ra khi th gii.
Bn cng leo cao, bng cng t gp con ngi. Hi ngi leo ni, bn c chu
ni s n ci?
i ti hon ton n s v yn bnh. Mahamyaing chng ti c ba nh s.
Tt c chng ti u hi lng v thng xuyn tip xc vi tm mnh. Bit c
iu g ang din ra trong tm l con ng duy nht a ti s tnh thc. Ti
c sch vi gi mi ngy. Ta thin rt lu, i thin hnh lc chiu ti, v ni
chuyn vi bn b. y rt yn tnh. Ti nghe c ting chim ht v ting d
ku. Mi ngi y tt bng v thn thin.
Tuy vy khng phi lc no ti cng c hnh phc. i lc ti rt bun v khng
th gip cho con ti nhiu hn. Nhng ti s khng hon tc. Ti thc s
thch lm nh s trong rng. Ti ngh mnh l n s theo bn cht. Ti thch ni
chuyn vi nhng ngi bn c nhng iu thc s ng ni. Ti cng thch
dng nhiu thi gi ta thin. Khng c nhng th cuc i s ch l mt
m hn n.
Sng nay mt tri mc rt p. Nhng tia sng chiu xung xuyn qua m
my. Th gii ti sng huyn diu lm sao! Ngay ti y c nhiu th p .
Tt nhin chng ch tn ti ngn ngi thi nhng iu khng sao c. Bn c
thy s huyn b trong i mnh? Mi th quanh ta l nhng huyn nhim ln
lao. Ti l mt huyn nhim ln lao. Bn l mt huyn nhim ln lao. Theo
ngha no cn l rt thing ling na.
4

Ti sng vi bit bao ng ngng. Mi th u tuyt diu lm sao! Ngi ta ni

cuc i l khn kh. V phng din no ci ng, nhng ng thi
cuc i cng tuyt vi bit my. i khi ti thy mnh tht sng ng v cm
thy tht hnh phc v mnh ang sng. Ti mun sng khe mnh v di lu.
Mi y thi, ti hc c cch sng mi. i ti mi bt u. Ti bt u
cm kch chnh mnh, cuc i mnh, bn, my a con gi ti v m chng, v
bn b ti y; ti cng cm kch bu tri xanh, my trng, cy ci, chim
mung. Ti thc s yu i (c v nh ti tr thnh k ngoi o). Khng,
ti khng ght i. Phi ri, i l au kh. Ci khng sao c. l ci gi
ti phi tr cho i mnh. Ti cm n i v mi au kh v nim vui m n
mang n cho ti. V ti bit l cn na (liu bn c ngh l ti c th ging dy
Pht php khng?)
Khm tre bn cnh tp lu ca ti c chng mi lm mt mng: nhng mt
mng mp mp d thng. Mi ngy ti nhn chng v vui sng thy chng
mc nhanh. Chng l ngi thn ca ti. Ti yu chng.
Nhp mt tch tr sm. Mi v tht tuyt. Ci tch cng rt p. Mu xanh nu
c vn. Ti li cng yu ci tch Nht Bn na. Ti ung axit ? Khng,
trong i ti cha bao gi thy axit. Ti u c say. Hay l, ti say v ung
tr sm.
Ti nhn c cun sch bn gi, cun Nhng bi th trn ni ca
Stonehouse (nh th, thin s Trung Hoa (1272-1352) ND). Ti yu
Stonehouse cng nh yu Ryokan; c hai u c y bn cnh ti v ti
thng c h. Tht ra, ti sng nh nhng bi th .
Mt tch tr sm na. i, tuyt vi.
Tri nng. My ch chim kh ho hng; chng ang gi nhau. Chng thc s
tn hng cuc sng, khng phi nh con ngi. Con ngi th khn kh, bt
mn, than van, chn chng, v hu ht l su no. Trong i ti cha bao gi
thy mt con chim su no! Ti s hc ni nhng ch chim ch khng phi ni
con ngi su no v v n.
Mi va i thin hnh xong. Tht d chu khi cm thy nng m v gi mt. Ti
trong thin nhin cng vi thin nhin. Ti cm thy nh mi va chy
jogging. Ti tp th dc. Cc bp tht ca ti kh mnh m, tot ra nng
lng. Ti ln cn mt t. Ti phi tp th dc t bt m tha.
Mt tch tr sm th ba. Triu ph no c c khoan khoi nh vy?
Ti c th bn hn mi ln. Ti phi c v suy ngh. Ti mun bit bn
ang mun ni g. Ti s tip tc lm vy. Ti mun hiu bn b mnh tht su
sc. Ti s dnh c i mnh tm hiu chnh mnh, bn b mnh, gia nh
5

mnh v my a con gi mnh. l u tin ca ti. Phn cn li ti s lm nu

cn thit. Ti s khng xem i mnh l thnh cng nu ti khng hiu mnh v
hiu nhng ngi thn thit. Gi y ti chng nh gi cao nhng thng tin
n thun v nhng tri thc v ngoi vt. Th gii ni tm phong ph v tuyt
diu bit bao. Ti cng hiu bit v cm kch nhng ngi thn yu, i ti cng
tr nn c ngha. Ti phi tn nhiu thi gian tm ra chn l ny. Ngi
ta ni i ngi bt u lc bn mi. Ci ng i vi ti. Theo ngha ny
ti cn rt tr, rt nhit tnh. Ti ang bt u nhn thc cho chnh mnh, bng
con mt ca ring mnh. Ti ang bt u cm nhn theo cch ring. Ti cm
kch cuc i mnh, nhng ngi thn thit vi mnh, th gii m ti ang sng,
v ni chung s hin din ca mi th. Ti cm kch khi ngi ta quan tm n
ti, gip ti. Ti cm kch s gip ca h, lng tt ca h; ti bit n h.
Trc kia ti vn coi nhng th l ng nhin.
Sao ti c th nguyn ra i mnh c? Sao ti c th than phin rng cuc
i l v ngha c? Cuc i tht tuyt diu, n cha y nhng iu k th.
Khi ti cht, ti mun cht vi lng bit n trong tim mnh, ch khng phi vi
s cay ng.
Cm n bn v quan tm v chia s.
Ti thc s mng v chng ta c th vit th cho nhau (cm n dch v bu
chnh). iu ny rt ng qu. Ch c mt vi ngi c ngha su sc trong
i ti. Bn l mt trong s . Chng ta bit nhau bao lu ri? Mi nm.
Ti thy gn gi hn vi bn. Ti c th k bn nghe tt c nhng cm xc v
suy ngh ngc nghch ca ti v ti bit bn s khng phn xt ti. Ti ngy
cng tr nn ging ngi hn. Ti yu my a con ti v m chng hn bao
gi ht. Tht k l l ti khng tr nn ngy cng lnh lng. Mt nh s tt
khng nn c nhng vng mc. Vy ti khng phi nh s tt. Ci c
chng minh. , d sao i na ti cng l ngi. Khng phi ngi xu, ti hy
vng vy. Khng sao c. Ti hy vng bn hiu nh s l i ny.
Chiu nay mt tri ln tht p, vi nhng m my vng ng. Khng li
din t.
Ti nghe ting gi ca hoang d. Rt cuc ti phi nhn nhn rng v bn cht
ti l mt n s. Ti bit kh v th gii ny ri; ti s mc n ra sao th ra.
Bn c tm ra mt ni m bn c th hnh phc v hi lng cho phn i cn li
ca mnh cha? Ti cha tm ra mt ni nh vy nhng ti hy vng mt ngy
kia s tm c. Ti ngh ni no cng l tm b. Tt nht l c mt ni tm b
m yn tnh v cch bit. Hy vng, hy vng, hy vng.
Bn ni bn thch tranh Trung Hoa. Ti cng thch tranh Trung Hoa. Vy nu
bn c bn sao no, xin gi cho ti vi bn. Ti cng thch tranh c truyn Nht
6

Bn na ni cao vi thc nc v nhng tp lu nh cng vi ng rung,

nhng tp lu n s bng g v tre. Vn Nht rt n s v thanh bnh. Bn
c th lm mt ngi vn nh vi li i lt , vi chic gh hay g, nhng
bi cy c hoa, v tt nhin vi cy tre, tng bch hoc anh o, v bn lm mt
ci h nh hoc dng sui nh. Lm mt ci vn nh vy tn nhiu thi gian,
nn bn c th trng mt ci g trong chu hay trong mt ci hp, mt ci
vn mini. Thm ch bn c th trng mt t ru trong mt ci hp hay trong
gc nh bn.
Ngy no cng ch lm cng vic vn phng s mt mi. Bn cn lm vic g
c tnh sng to.
Ti rt thch ngm tranh phong cnh thanh nhn ca Trung Hoa. Ti thch i su
vo chn ni non v sng ni thn lng n s v yn tnh. Mt ngy kia ti
s lm iu . Th gii ny ngy cng tr nn in cung. S bt mn v hn
th ang bng ln nh mt trn chy rng lan rng. N ging nh bnh dch.
Rt t ngi cm kch tr tu c xa, s hi lng, s n gin. S Ty ha hin
nay ang l thi thng.
Tri ma t ti hm qua. Hm nay khng c nng, thay vo tri lnh v
nhiu my. Ci l si bng than ca ti ang chy riu riu. Sau ba n ti ung
tr vi ng. Ti eo nt bt tai. Ti ang c th t tp th Hn Sn (thin s
Trung Hoa, i ng ND). Sau y l vi on ti thch:
Ta n ngi ti Hn Sn
ri nn n mi ba mi nm
(Tc gi chuyn th Hn Sn sang ting Anh, cn sau y l nguyn tc th
Hn Sn ND):
(Nht hng Hn Sn ta
Ym lu tam thp nin)
Ta bng ng v tm ni n dt
Ci Thin Thai: Cn g hn ni?
Vn ku trong sng lnh ni thung lng
Cng rm tip mu cng sn ni
Nht l trc lp mi nh cy thng
o ao dn nc t dng sui
Gi y ta quen sng ngoi mi s
Ch hi rau sng qua nhng ngy tn
(Tc gi chuyn th Hn Sn sang ting Anh, cn sau y l nguyn tc th
Hn Sn ND):
(Bc trch u c a
Thin Thai cnh mc ngn
Vin kh v lnh
Nhc sc tho mn lin
7

Trc dip phc tng tht

Khai tr dn gin tuyn
D cam hu vn s
Thi quyt tn nin)
Mm lnh, cng i su cng p
Trn ng chng c ai
My trng lng l bn vch ni
Mt con vn h trn non xanh
Ta cn cn bn ng hnh no na?
Ta gi i trong tiu dao t ti
Nm thng qua thay i mi dng hnh
Ta gn gi ch ngc bu trong tm
(Tc gi chuyn th Hn Sn sang ting Anh, cn sau y l nguyn tc th
Hn Sn ND):
(Trng nham ng bc c
iu o tuyt nhn tch
nh t h s hu
Bch vn bo u thch
Tr t phm k nin
L kin xun ng dch
K ng chung nh gia
H danh nh v ch)
Ngi thng thi b ta
Ta cng lm vy vi k ngu
Ta s khng ngu m chng tr
T y ta chng mun nghe nhau
m n ta ht ca cng trng sng
Sng sm ta nhy ma cng my trng
Lm sao ta ngng tay im ting c
V ngi nh ci cy vi tc xm ri bi
(Tc gi chuyn th Hn Sn sang ting Anh, cn sau y l nguyn tc th
Hn Sn ND):
(Tr gi qun phao ng
Ngu gi ng phao qun
Phi ngu dic phi tr
Tng th on tng vn
Nhp d ca minh nguyt
Xm thn v bch vn
Yn nng tr khu th
oan ta mn phn phn)
Ti thch Trung Hoa xa. C l thi ti l ngi Trung Hoa. Ti li c th
Hn Sn na. l s thch ca ti. y ti sng theo thch. Ti i kht
8

thc vo bui sng; n ba n duy nht trong ngy vo lc 8 gi sng; i do,

ngh ngi, c sch, suy ngh v ta thin. l nhng vic m ti mun lm c
i, d ti sng y hay u khc. Ti thy nhng vng mc ca mnh v
ti ang hc cch bung x ngy cng nhiu. Vng mc l gnh nng ti, ca
ti, thuc v ti. Nu bn khng c vng mc nng n bn c th sng mt
ni yn tnh nh Hn Sn.
Khi ti c nhng bi th nh vy ti thng tng tng ra cnh vt. i khi,
trong tng tng, ti a bn i tht lu trong rng v gii thiu bn vi s
tch mch, cy ci, nhiu loi chim nh ha mi v g rng, v vi s bnh yn
su thm m bn cha bao gi c c khi sng vi nhng ngi lun bc xc
v iu ny hay iu n mi quan h khng li vi mung th v thin nhin.
Ti ngh rt nhiu v c Pht. Ti c mt bc nh kh bu thip v c Pht
ang ngi trong i nh (samadhi). Ngi ngi di mt cy b c th ln vi
nhng chm r bung xung t cnh cy. C mt vi ch th bn cnh. K bn
l mt h nc ln, c xa vi hoa sen n r. B bn kia h l ni rng. Mt
trng, mt mt trng trn, ngay bn nh ni. Mt t gn sng trn mt h.
Khung cnh tnh mch v bnh yn. V c Pht, v thy ca ti, ang ngi
trong tnh lng hon ton. Khng cht tham lam, th hn, kiu hnh, ganh t,
ghen ght, o tng mt biu tng hon ho ca an bnh. Gng mt Ngi
ta sng, chiu ri mt nh sng trng du m, thn th Ngi rt mm mi v th
gin, hon ton bung lng khng mt cht cng thng. Cn ti, ti ngi di
mt gc cy khc khng xa ni (nhng ti khng trong tranh). Tht bnh
yn. Nu bn thch bn c th nhp bn chng ti.
Tr tng tng rt mnh m. Khi bn tng tng mt khung cnh bnh yn,
tm bn s tr nn bnh yn. Ngc li, bn c th lm mnh s cht khip bng
cch tng tng nhng hon cnh khng khip. V bn c quyn la chn, hy
la chn nhng hnh nh bnh yn, chng hn ngi ta thin bn c Pht trong
khung cnh bnh yn. Hy tng tng mi chi tit. Tng tng bn ang
su trong rng ni. Mt m, yn lng. Gn k c Pht bn thy mnh bnh tnh,
t ti, an ton, yn n v thot khi bi trn. Hoc bn su tm nhng bi th
lm cho tm bn bnh tnh. Chp li chng gn gng trong mt cun s nh
bn c th mang theo bn mnh.
By gi l 9 gi 30 ti. Ti va mi i thin hnh xong. Mt trng rt sng.
Hm qua l ngy rm. m nay trng tht trn. Tri lnh v c sng na. Ma
ht. Quang cnh tht p, tht thot tc.
Ti mi i thin hnh v. Mt trng sng ngay trn ngn cy. Tri lnh. Ti
mt mnh trong mt cn lu rng 8 feet di 12 feet. C hai nh s khc na
trong lu ring ca h, khng xa my. H l thin gi lo luyn. C mt ci ao
nh gn lu ca ti. Rt nhiu cn trng nc nho xung v bi trong , v
nhiu loi cy sng trong . Ti thch ng bn ao vo bui chiu ngm nhn l
9

cn trng trong nc. Hm qua ti thy hai ch nng nc. y chng ti

khng c in. Ti vit th ny di nh nn. Ti thch vy. y ti thy rt
thoi mi. Mi ngi i x tt vi ti. H tin rng mi s tt p hn khi c ti
y.
My ngy qua ti m. Mi ngi em thc n n cho ti. Bc s n. Bnh ti
khng nghim trng. Mi ngi qu quan tm n ti. Ti sng gia nhng
ngi yu mn ti.
Ti c mi th cn thit. Ti s ni bn bit nu ti c cn g. Ti quen tit
kim mi th, ngay c nc ma l th c di do v min ph, ti cng s dng
d sn. N thnh thi quen. Ti tng sng nhng lng qu ho lnh ni m
mi th, ngay c nc, cng him c.
Ti ng mt gic ngn. Ri thc dy v i do. Tri nhiu my, chc sp c
ma. Ti nghe ting sm. Tri ma khong mt tun nay; nng dn vui
mng. Chim chc cng vy; chng ht vang v gi nhau. Mt ch chim sn ca
ang tm trong chu nc. Cuc sng c tip din. Do nhng quan nim ca ti
v vic cuc sng phi nh th no, ti tng bc xc rt nhiu. Vy nn by
gi ti quyt nh lm nhng g ti c th lm v yn nhng g cn li.
Bc xc chng ch li g. Ngi ta c nhng quan im khc nhau v ngi ta
tranh u vi nhau. C h tranh u. Ti s khng tham gia. Ti s khng
h lm ri lon tm ti.
Hm nay thi tit rt p. Tri xanh, my trng. Thnh thong c ma ro v
ting sm xa xa. Rt yn tnh. Ti c tt c nhng th mnh cn: sch v, thc
n, mt tp lu tt. Mi ngi ti yn. Ti chng c l do g bun kh. S
bt mn l mt bnh dch. Ngi ta khng thy l chnh h t lm mnh bt
hnh. Tham lam, kiu ngo, ganh t. Rt nhiu ngi mun ri khi Myanmar.
Khp ni xo trn. Ti y nh trong mt c o. Nhiu ngi ni h cm
thy hnh phc khi n tu vin. Ngi ta ang khch bc nhau tr nn gy
hn. H khng thy rng hnh phc khng bn ngoi. Nu bn c mang theo
bn mnh tt c nhng s nhim th d i u bn cng s khng hnh phc;
lun lun s c g khng n trong mi hon cnh. Ngi ta ln n nhau: Ti
bt hnh. l li ca ai . Tht k l l chng ta khng nhn ra li ca chnh
mnh.
By gi l sng sm, mt tri cha mc. Rt nhiu chim ang ht. V trong tu
vin an ton nn nhiu chim sng y. Lc no ti cng thy chng v nghe
ting chng. Ti yu chng ngy cng nhiu hn. C v cuc sng ca chng
kh gian nan, nhng chng rt vui ti v t ti. Chng c nhiu kch c, hnh
dng, mu sc. D ngm nhn chng bao lu ti cng khng ht hng th. Bn
c nh c v Chim Thng Chi ca John Muir khng? (nh t nhin hc, tc
gi M gc Anh (1838-1914) ND). Ti c i c li John Muir nhiu ln.
Cun sch duy nht ti c ca ng v v ng l cun Th gii Hoang d ca
10

John Muir. ng tht tuyt; ng chng quan tm n xa hoa t no, c i ng

chng h c xe hi. ng sng vi bao nhiu l tnh yu thin nhin. ng l mt
trong nhng ngi M ti thch.
Mi sng ti i kht thc dc theo con ng. Ch khong by cn nh gn tu
vin nht. Thng l ti nhn c rau, khoai, u v go. Ti nhn c nhiu
hn ti c th n. Thc n n gin (khng ch bin), tt cho sc khe. Ti ch
n mt ba mi ngy, thng l vy (ngoi tr lc au m). y thi tit tt
(khng qu nng). Ti c mt tp lu ring. Ti c sch c; c o v
chn gi m; thuc men v vitamin gip c th khe mnh. Rt him khi
ti i u, ch khong mt ln mi nm. Ti c nhng ngi bo tr cung cp
nhng th ti cn (v ti cn rt t). Vy nn ti chng cn than phin v bt c
chuyn g. Tht ra, so snh vi cc v s khc, ti giu hn (khng phi giu tin
bc). Ti chng c tin bc g ring mnh; ti khng cn tin. Ti mng v mnh
c th sng khng cn tin. Sng khng c tin d dng hn cho tm ti.
Ti giu thi gi. Ti c tt c thi gi hc hi v ta thin. Ti chng khi
no vi v. Ti thch c Ryokan. Sau y l mt on hay:
Khng phi ta khng mun
T hp cng mi ngi
Nhng khi sng mt mnh ta c o
Mt tp lu n c bn gian
C ngy khng bng ngi
Ta mt mnh ngi bn song ca
Ch c ting l khng ngng ri
Khi chiu xung, mi bn n tp lu ti
lng nghe ting cn trng
Ri ti s a bn n nhng cnh ng ma Thu
(Ryokan)
Cuc i c th n gin bit bao. Sao ngi ta li t to nn nhng gnh nng
ln lao n th?
Ngi ta qu bn rn c th nghe c ting chim ca. H khng bit cch
cm th ting chim ca.
Ti yu chim chc, cy ci, my tri. i do trong rng l mn th thao a thch
ca ti. Ti thch c gio php v hnh thin. Nhng ti khng thch rao ging.
Vy nu ti khng ging dy gio php, xin hy tha th cho ti.

11

Ti bit nu mun ti c th sng trong nhung la, nhng ti chn cch sng
n s. C th ti l k ngu ngc (hoc l mt Daigu ting Nht c ngha l
i Ngu).
Ti khng c nh to dng tn tui ln (hoc s n o ln) cho mnh. Ti
khng mun thnh v thy ln. Tham vng ln nht ca ti l sng mt i bnh
yn, lng l, n s v ch yu l mt mnh. Ti khng ging dy. Ngi ta c
th n trao i vi ti nu mun. i khi ti khuyn h th hnh thin. Nhng
sau h phi n mt trung tm thin.
By gi l sng sm. Nhiu chim chc ang ht. Chng c v rt vui ti, n
cho mt tri ln, bt u mt ngy mi vi mt tm hn mi. Chng khng
mang theo gnh nng tm l hoc mc cm ti li no t hm qua, v chng
khng lo lng v ngy mai. Tht tuyt bit my! Con ngi ang nh mt mi
lin h vi thin nhin. Thay vo h nhn ngm thin nhin trn TV.
Ti i do trong rng v lng nghe ting ht ca nhiu loi chim. Ti mun
sng trong rng su v lm bn vi chim chc, hu nai v mung th; v cng
lm bn vi cy ci, sng sui, my tri, ma mc. Lc ti sng trong rng ti
lm bn vi my ch th, sc, k v mt con cng.
Ti cng khe na. Ngy no ti cng i b. Ci lm cho ti khe mnh v
sung sc. Tm ti tr nn thanh thn hn nhiu sau khi i b. Ti c mi th ti
cn. y bnh yn. Khng lo lng, khng quan tm. Ngy no nh ngy ny.
Thng ngy tri qua nhanh. Ngay c mt nm cng khng lu my. Khi ti cng
gi i ti hy vng mnh cng bnh yn hn.
Ti nghe c ting g rng gy. Tht d chu lm sao. Mt cp qu en to mi
n. Chng khng s ti. Chng n rt gn ti v nhn thng vo ti.
Tri ma c su ngy ri. Rt bnh yn. Mi khi ngt ma ti ra ngoi i
b mt on ngn. Ti mun i tht lu vo rng xa cch khi con ngi. Con
ngi ngy nay tht bt an. Ti nng tm hn h ln. Ti c ht sc lm du
h. H rt bc xc v tnh hnh Myanmar. Dng nh c th gii ang chy
bng ln vi tham lam, gin d, ganh t, ghen ght, ngo mn.
Mt ch thn ln ang leo cy trc ca lu ti v mt ch chim cu ang ku
cc cu ng sau lu ti. Bn cn mun bit g v cuc i ti na?
Mi sng ti i kht thc vo khong 6 gi v n ba n trong ngy vo khong
7 gi n 7 gi ri. Sau ti i do mt lc. Ri ti ngi xung ngm cy
ci, chim chc v ta thin. Nu ti c cun sch no hay ti s c. i khi c
ngi n, hai ba ngi, tr chuyn v th nhng sau cng lun lun tr li
vi gio php. Bui chiu mt nh s tr ngi Shan n hc ting Pali. Bui
ti ti thng i thin hnh trong rng. Trong rng rt bnh yn. Tm ti tr nn
12

rt tnh lng khi xa cch con ngi. Chim chc v cy ci l bn ng hnh yn

bnh. Ngy hm sau cng hu nh y ht vy.
S nung chiu bn thn duy nht ca ti l c sch.
Mt ch chim cu ang ku cc cu. Tht du m v ngt ngo. Ci lm cho ti
vui ti v hnh phc. i ti nh chn n dt b hoang, ngho nn, n s v
tnh lng (Ryokan). Ti sng ngoi th gii bn rn, n o, in di ny. ng
mnh bn rn qu. Hy ct bt tt c nhng hot ng khng cn thit. Dnh
thi gi ngh ngi, th gin v hnh thin.
Ta cn phi dnh thi gian vo rng t lu. Mi khi ti vo rng ti u thy
rt thnh thi. Sng ni ng c l khng t nhin v khng lnh mnh. Bn
phi sng gn gi hn vi thin nhin. t nht thnh thong phi ra khi thnh
ph ving thm n cha trn ni v ta thin.
Ngi ta kh in khng khi sng trong nhng thnh ph cht chi. H khng
bit h ang lm g. C ngi sinh ra v quen sng . C ngi
khng c la chn; h phi lm vic , ging nh bn, d h khng thch
sng trong thnh ph.
Ti sng trong mt th gii khc bt k ti ang u, v ti c mt ci tm
khc. Ti khng quan tm n nhng th m ngi khc quan tm, nh tin bc,
hng th, v truyn thng. Ti cm thy gn gi hn vi mung th, c cy v
my tri. Ti hiu con ngi v ni kh ca h. H ang m qung i vo con
ng lm lc. Ti thng h. H khng c chn bnh yn trong tm, v h
khng nghe c thng ip ca ti. H cha y nhng quan im secondhand. Ngy cng tr nn ging robot. Ti c ao bit my c thy mt con
ngi trn vn, thng minh, tnh thc, d cm thng, khng gio iu, lun sn
sng hc hi v pht trin.
Ti sng trong rng qu lu. Ti khng thch sng nhng ni bn thu, n
o, nhim, ni m ngi ta qu tham lam. Ci nhc ti nh n mt bi th
ti c lc cn nh: Gi t th gian ngo mn, ta tr v nh thi.
Ti thch n nhiu rau u nu theo cch n gin. Ti lu ri khi ti khng
n rau u ti thy khng khe, v nu ti n nhiu tht ti s au m. Ung b
sung vitamin v khong cht gip s tiu ha ca ti tt hn. Nu bn khng n
nhiu rau bn chc chn s b thiu vitamin v khong cht, a ti mt mi,
tiu ha km v thiu mu. c g ti c c go lt. y mi ngi ch n
go trng, vn chng c g ngoi tinh bt.
Ti nh li y trn nm nay. D y tri nng nhng rt bnh yn. Nhiu
ngi ni rng h thy rt bnh yn khi h n tu vin ny. Hy mc k thn xc
nng bc min l tm ta mt m.
13

Ch chim chch che

u trn cy
Ht hoi ht mi
Ta ngm mt tri ln
V ta ngh n bn
Bui chiu ma H
i ta qu khc nhau
Th nhng vn c
Mt ci g chung
Ta gp nhau l k lm sao
V k c y
Cn mi n khi qua i
Mt tri tim mun vn ra
Chm vo mt tri tim khc
Sao li qu nhiu lo s?
Bn ha tu ca chim v ve su
Cn c m nhc no tuyt diu hn?
(Sayadaw U Jotika)
Ai m tng tng c i sng tinh thn ca nh s ny?
Lc ny mt tri sp ln v ti ang ngi ngoi sn gn rng tre vit th cho
bn. Nhiu ch chim so ang gi nhau, k nhau nghe v ngy hm nay. Phi
ri, hn l chng c mt ngy kh vt v, thi tit ngy cng nng hn, v.v.
Qu l chng ta ang sng trong mt th gii ti p v k diu.
C tun va ri ti b vim hng. Tri tr lnh. Cy ci ang rng l. Sau khi i
xa trong nm tun l, gp g v ni chuyn vi nhiu ngi, tht d chu khi li
c mt mnh ni yn tnh. Ngi ta rt thiu chnh nim v rt bt an, s
m h v thiu thng tin ca h tht l mt mi.
Thng va ri ti kh bn rn. Tho lun, trao i kin vi khch kha v
ng o. Mi ngi v cc nh s n hi ti cc cu hi c nh l ti c
cc cu tr li. , ti ni vi h nhng g ti bit. Ti mng l c nhiu ngi
tht s quan tm n vic sng mt cuc i c ngha.
Mt trong nhng l do lm ti thy bnh yn ni y l ni y khng c cc
ban qun tr v cc t chc. Bn c cho rng ngi ta c th lm vic vi nhau
mt cch hi ha khng? Ti th khng ngh vy. Ti cha tng thy mt t
14

chc (t vin) lm vic trong s hi ha. Do phng chm ca ti l: Nu

bn mun bnh yn, hy lnh xa cc t chc.
Bi v ti sng mt cuc i rt tnh lng v bnh yn y, i khi ti khng
bit phi lm g vi qu nhiu thi gi. Do ti vit th cho bn b, c sch
mt t v tham thin. Ti chng c g nghim tc hoc quan trng ni, nn
cng kh vit th.
Bn hi ti liu ti c ngh rng bn c th thc s sng mt cuc i t nhin
v bnh yn c khng. C, nu bn thc s mun, nhng giai on chuyn
tip rt quan trng (v n khng d). Sau khi sng bn rn, ta s khng bit
phi lm g vi qu nhiu thi gi, v i lc bn c th ngh rng bn chng
lm g c ch. Bn c th ngh rng mnh ch k v sng mt cuc i bnh
yn v d chu trong khi c th gii ang au kh, bi v bn cm thy theo cch
no bn c trch nhim i vi th gii. Tht khng d khi khng lm g c,
ch yn, khng c cng v g, v khng c trch nhim. c bit l i vi
bn bn cm thy c li nu khng au kh.
Ta sng trong mt th gii xanh tht xanh
Nhn pha no ta cng thy xanh
Th gii ny ti p bit bao
Vi th gii ny ta phi lng su nng
(Sayadaw U Jotika)
Ti lm g m c hnh phc v bnh yn n th?
C ngi ngh rng mt nh s khng nn yu g c, m thay vo phi hon
ton dng dng vi mi th. Ti khng y ny khi ni rng ti khng dng
dng vi mi th! Ti yu mn v cm kch nhiu th trong i, v ti mng
rng c rt nhiu th tt p n vi ti. Tt nhin cng c nhng th khng
tt na, nhng ci khng sao.
Chng ti hon tt vic lp t trn nh cho tp lu ca ti; n trng ging
nh nn nh lt ngc; n rt gn gng. Chng ti lm n bng g teak tt. N
s gi c lu. N lm mt cho tp lu v lm bt n khi tri ma. Ti rt
thch n. Ti s nguyn vy m khng sn. Vn v mu g trng th v v
p hn mu trng ca sn.
Mi ngy ti li tr nn ging Daigu hn, cng ngy cng qun nhng g hc
trong sch, v quan st hc hi nhiu hn t cuc i. i l cun sch tt nht
i vi ti. Tm hn ti ngy cng n s v rng m hn. Ti khng rao ging.
Phi, cy ci i vi ti l bn, l ngi ng hnh, l thy dy. Ti sng vi
chng rt lu ri. Ti rt yu chng.
15

 y rt bnh yn. Nm nay nhiu ma. Ci ao nh gn phng ti y nc.

Hm nay tri nng. Tri rt p. Phi chi bn c mt y.
Tri ang tr lnh. Bui sng v chiu ti c sng m. Trng sng. Mt ch
chim m ang ku mt trng ting lc cc. Mt ting ch tru t ngi lng xa
xa. Ti yu thin nhin.
Ti ngi y trn chic gh b c, bn ngoi cn phng, cnh rng tre. By gi
l 2 gi chiu. Tri ang lnh dn, gi bc ang thi. Ma chm dt. Tri
trong v rt, rt xanh. C ting chung eo c tru b. My ch chim cho mo
ang ru rt; v c bi ht hay nht, bi ht d chu nht i vi ti, bn bit l g
khng, l ting gi la qua tn cy. Ti sng cng cy ci, chim chc, my
tri, bnh minh, hong hn, trng sao. Th gii ti sng tht l mt th gii k
diu, p , bnh yn. Ti sng nh trong mt bi th. Mi th y vn vy.
U. H. S. n nh thng l; anh y cho chng ti go lt hng ngy. Dng nh
thi gian l mt o nh.
Ti sng y trong tnh lng v bnh yn, nhng khng phi l tnh c ti
phi gian nan vt v mi c c. l chuyn n lc ch khng phi ch
nh nghip tt. Ti la chn cuc sng tnh lng v bnh yn. Mi ngy ti u
la chn sng tnh lng v bnh yn; l s la chn thng trc. N i hi
mt quyt tm, mt s bung x. Chng ta khng th bt c hai tay.
Ti tm c mt ni. rt bnh yn. khng c t nc, khng c
quc gia, khng c chnh ph, khng c tn gio, khng c phn on. Ti n
rt thng. Mt ngy no ti s n v li mi mi.
C ting th thm gia rng tre
Nhng ai khng da vo t ng hiu s hiu c
Hy lng nghe!
(Sayadaw U Jotika)
Ti n lng Saw trn vng ni Chin. Ti n mt th gii rt khc, gp
g nhng con ngi sng mt cch sng rt khc, vi nhng gi tr khc. H ch
c nhng iu kin sng ti thiu nhng h l nhng ngi rt hnh phc.
Khng c vn v tm l. Nhng ngn ni chao i, chng tht k v. Nhng
ngn ni c ngha rt su sc i vi ti. Ti s tr li vi nhng ngn ni v
sng mt thi gian di hn. Con ngi sng trong nhng thnh ph ln,
hin i tht in khng. l iu John Muir ni mt trm nm v trc, v
ti ng vi ng. Ti c nhiu chuyn ni v nhng ngn ni, nhng by
gi khng c thi gian. Sau ny ti s k bn nghe v chuyn i ca ti.
Cng ngy ti cng yu cch sng n s hn na. Chng ta c tht cn nhiu
n th khng?
16

Nhiu thng ri ti qu bn rn. Ti hy vng s sm tr li; ch ti mi c

th sng tnh lng v bnh yn. Ti khng thch lc no cng bn rn.
Chng ta mang theo nhng thi quen ca mnh i bt c u.
Hnh phc l mt iu n gin: bn hnh phc khi bn khng c gng c
hnh phc. Hnh phc tht s khng th c lm ra, khng th c sp xp,
khng th c s hu. Ti sao ti hnh phc? Thy khng, khi bn hnh phc
bn mun bit ti sao bn hnh phc! l bn cht ca tm n lun lun
mun bit ti sao.
Ti chng c c mun kht khao v bt c iu g. Tm ti an tnh. Ti cm
thy nhiu metta (t tm). Ti chc bn mi iu tt p ti c, bn thn mn.
Ti khng mun p buc mnh lm bt c iu g. Ti c cho bn cht ca ti
i theo bt c th g vn l t nhin i vi n, v ti thy ci lun lun tch
cc. Cch sng ca ti thc s ph hp vi bn cht ca ti.

17