Celesi per olimpiaden e kimise klasa X

1-Pr prbrjen jonike AD2 jepen t dhnat:

Numri atomik i elementit D sht m i madh se ai i elementit A;
Gjat formimit t prbrjes AD2 , elementi A formon dy lidhje me elementin D ;
Shuma e dy numrave atomik ( t nj atomi D dhe nj atomi A) sht 29.
Plotsoni n tabel:
Prcaktoni:
a) Valencat e elementeve A dhe D
b) Elektronet valentore t secilit element
c) Periodat dhe grupet
d) Karakterin e elementeve A dhe D
e) Formulat e oksideve q A dhe D formojn.
f) Jonin q mund t formoj secili element

Elementi A
II
2
Perioda e tret,
Grupi IIA
Metal alkalino
toksor
AO
A2+

Elementi D
I
7
Perioda e tret,
Grupi i VIIA
Jometal
-Halogjen
D2O;
D-

Pikt
2 pik
2 pik
2 pik
2 pik
2 pik
2 pik

2-N natyr ndodhen atome Mg n raporte 78.7% t 24Mg; 10.13% t 25Mg ; 11.7% 26
Mg.
a)Njehsoni masn atomike t krahasuar t atomit t magnezit.
1 pik
b)Duke ditur q Z=12 prcaktoni numrin e neutroneve pr do izotop.
c-Sa elektrone e kan numrin kuantik orbital t barabart me 1
d-Sa elektrone e kan numrin kuantik magnetik t barabart me zero.

2 pik
1 pik
1pik

Zgjidhje:
a)Masa molare e atomit Mg gjendet duke mbledhur produktet e prqinjeve t magnezit me
masat e tyre.
78.70% x 24+11.7% x 26 + 10.13% x 25 =24.31
b)Izotopi

24

Mg

A=24

Z=12

N=?

N=A-Z=24-12=12
Izotopi 25Mg

A=25

Z=12

N=?

A=26

Z=12

N=?

N=A -Z=25-12=13
Izotopi 26Mg
N=A-Z=26-12=14

c-l=1 e ka orbitalet p. Duke u bazuar tek formula elektronike 1s2,2s2 p6,3s2 kemi 6
elektronet e nnniveli 2p t cilt e kan l=1.
d-Numrin kuantik magnetik m=0 kemi : 2e (1s2) + 2e (2s2) +2e (2p) +2e (3s2) = 8 e3)Sasia e zinkut q kalon n tretsir, kur nj pllak prej zinku zhytet n nj tretsir me
vllim 200 ml me prqendrim 4 M AgNO3 sht:
4 pik
Zgjidhje:
Reaksioni Zn +AgNO3 Zn(NO3)2 + Ag
Barazojm reaksionin duke shkruajtur reaksionin e oksidimit dhe reduktimit
Gjejm numrin e moleve t AgNO3 q gjendet n 200 ml tretsir me prqendrim 0.4 molar.
n= 0.2 x 0.4 = 0.8 mol AgNO3(kaq do t jet dhe numri i moleve Ag+)
Zn +2AgNO3 = Zn(NO3)2 + 2Ag
2 mole Ag+ 1 mo Zn 2+
0,8
+
2+
mole Ag x moleZn
x = 0,4 mol Zn .
Gjejm masn n gram t 0,4 moleve Zn m=0,4mol x 65g/mol = 26g Zn kalojn n tretsir.
4) Pr reaksionin e mposhtm: K Mn O4 K2 Mn O4 + Mn O2 + O2
a- Shkruani gjysmreaksionet e oksidimit dhe reduktimit;
2 pik
b-Prcaktoni agjentin oksidues dhe agjentin reduktues;
1 pik
c- Shkruani reaksionin e prgjithshm redoks;
1 pik
d-Vendosni koeficientt pr ta kthyer n barazim kimik;
1 pik
e- Sa litra oksigjen do t formohen nse masa KMnO4 q ka vepruar sht 46 gr. 1 pik
(ArK = 39; ArMn= 55; ArO =16)
a-Reaksioni i oksidimit : 2O-2O2 - 4 elektrone ;
reaksionet e reduktimit Mn+7 + e-Mn+6 ; Mn+7 +3e-Mn+4
b)Oksigjeni agjent reduktues; Mangani agjent oksidues
c-2Mn+7 + 2O-2 =Mn+4 +Mn+6 +O2
d-2KMnO4 = K2MnO4 +MnO2 + O2
e-MKMnO4 = 158g/mol; Vm O2 = 22,4 l/mol ; m KMnO4 =46 g
Nga barazimi kemi: 2 mol KMnO4 1 mol O2 .
Ndrtojm raportin: 2 x 158 g/mol KMnO4
22,4 l/mol O2
46 g KMnO4
= 3,26 litra O2

X litra O2

5)Nj element galvanikMg/Mg2+// Ni2+/Ni e ka f.e.m =2,14V.

a-Shkruani reaksionetq zhvillohen n anod e n katod;
b-Shkruani reaksionin e prgjithshm t elementit galvanik;
c-Gjeni E0 Ni2+/Ni kur dim se E0Mg = - 2,73

2 pik
1 pik
2 pik

Zgjidhje:
a-N anod MgMg+2 + 2e oksidim N katod Ni+2 + 2e Ni0 reduktim
b-Mg +Ni+2 = Mg+2 +Ni
c-f.e.m =E0 kat -E0 anod 2,14 V = X -(- 2,73V)

x =0, 59 V

6) Gjat elektrolizs s klorurit t kromit (ll) CrCl2 n anod clirohen 5,6 l gaz.
cili sht gazi q clirohet? Me sa gram rritet masa e katods? Sa gram klorur kromi
CrCl2 i sht nnshtruar elektrorizs? (ArCl =35,5; Ar Cr= 52)
4 pik
Zgjidhje:
Prcaktojm reaksionet q ndodhin n katod dhe anod.
CrCl2 Cr2+ + 2ClKat (-) Cr2+ + 2e- =Cr0

2 H2OH3O + + OHAnod (+) 2Cl- Cl2 + 2e-

Cr2+ + 2Cl- = Cr + Cl2

MCrCl2 = 123 g/mol;

MCr = 52 g/mol; VmCl2 =22,4 l/mol ; m Cr= ?

Ndrtojm raportin : 22.4 l/mol Cl2 52 g/mol Cr

5.6 l Cl2
x g Cr
X = 13 g Cr do t rritet masa e katods
Ndrtojm raportin: 123 g/mol CrCl2 52 g/mol Cr
x g CrCl2

13 g Cr

x= 30.75 g CrCl2

7) a-Shkruani dhe emrtoni alkenet izomere me 5 atome karboni n molekul.

Zgjidhje: CH2=CH -CH2 -CH2 -CH3
Penten -1;
CH3-CH =CH -CH2 -CH3

6 pik

Penten -2;

CH2=CH -CH -CH3

I
CH 3
CH3-CH =C -CH3
I
CH 3

Metil -3 buten -1;

Metil -2 buten -2;

b-Cili nga kto kan izomer gjeometrike? Emrtojini ato.

2 pik
Zgjidhje nga izomerwt e mwsipwrm , izomeri gjeometrike shfaq penten -2
H H
I
I
CH3-C =C -CH2 -CH3
cis - Penten -2;
H
I
CH3-C =C -CH2 -CH3
I
H
8-Si kryhen kalimet?

trans - Penten -2;

C2H2 C6H6 C6H5SO3H C6H5OH C6H5ONa

Zgjidhja

1234-

3C2H2 = C6H6
C6H6 + H2SO4= C6H5SO3H + H2O
C6H5SO3H + NaOH = C6H5OH +NaHSO3
C6H5OH + Na = C6H5ONa + H2

4pik

Celesi per olimpiaden e kimise klasa XI

Usht 1
1 s 2 2 s 2 p6 3 s 2 p4 d0

1 2
s
b
c
d
e
f

Z=16
Gjendja baze II , ngacmuar IV, VI
Jo metal , anion
Acid , fomulat perkatese XO , XO2 , X O3
Me tipik se elementi I periodes se trete grupit te V, te periodes
kater grupit VI
Me pak tipik se elementi I periodes dyte grupit te VI, periodes trete
grupit VII

Usht 2
a Atomi qendror P , valenca V
b Ka hibridizim, dsp 3
c Lidhje kimike kovalente, karakter polar

d
e Apolare
f

Strukture bipiramidale me baze trekendore

Usht 3
a Ekzotermik, prishen 3 + 1 . formohen 4

b
c
d
e

Ekzotermik, prishen 4 + 2. Formohen 6

Endotermik, prishen 5. Formohen 4
Endotermik, prishen 15 + 7. Formohen 12 + 8
Endotermik, prishen 1jonike + 3. Formohen 1jonike + 2 + 2

Usht 4
2Cu+ 4 HCl+O2=2 CuCl 2+ 2 H 2 O
CuCl 2+ 2 NaOH =Cu(OH )2 +2 NaCl
Cu(OH )2+ nx .=CuO+ H 2 O
CuO+H 2 S O 4=CuS O4 +H 2 O
elektroliza CuSO 4 Cu
Usht 5
Zgjidhje:
Te dhenat
K NH 4 OH =1.8 x 105

C M =0.1 M

pH=?

=?

++O H
N H 4 OH N H 4
X

+
N H 4

bejm zevendesimet
OH

K=
1.34x 103
Perqendrimi I joneve

O H

1.8 x 10 =

XX
0.1 X

X 2=1.8 x 106

= X = 1.34x 103

+
Per te gjetur pH gjejm perqendrimin e joneve [ H ]

=> X=

1014
+
12
[ H ]=
3 =7.5x 10
1.34 x 10
pH=-log7.5x 1012 = 12.87
per te gjetur graden e shperbashkimit, numri I molekulave te
shperbashkuara jepet nga vlera e X qe kemi gjetur me larte. =
3

1.34 x 10
0.1

n
N

x 100 = 1.34

usht 6
zgjidhje:
te dhenat:
[NO ]E =0.5mol/l
[O 2 ] E =0.6mol/l
[N O2 ] E =0.4mol/l
[NO ]F =?
O
[ 2] F =?

1.

shkruajm konstanten e ekuilibrit dhe

zevendesojm

2 NO +O2=2 N O2

O2
N

K=

0.4 2
0.52 0.6

=1.06

Gjejme perqendrimin fillestar te NO

1 mol NO
1 mol NO 2

x mol NO
0.4 mol N O2

=> x=0.4 mol NO

NO
= 0.4 mol/l + 0.5 mol/l=0.9 mol/l

x=0.2mol/l

1 mol O2
2 mol N O2

O2

Gjejme perqendrimin fillestar te

x mol O2
0.4 mol N O2

=>

O2

O
[ 2] F =0.2 mol/l + 0.6 mol/l = 0.8 mol/l

Usht 7
+1

+7

+1

+1

+6

+1

+6

+2

+6

+1

2 K Mn O4 + 2 H 2 S +2 H 2 S O4 =S + K 2 S O 4 +2 Mn S O4 +4 H 2 O

Sh.v.p
10
2

Mn+7 +5 e -> Mn+2

S2 -> S 0 +2 e

reduktim
oksidim

Etapa e fundit kontrollojm nese barazohet reaksioni me barazimin e numrit te

elektronave te dhena me atyre te marra.

Usht 8

a CuS O4 Cu+2+ S O2
4

++O H
H2O H

b) Katod

Anod

=2 Cu
2++ 4 e
2Cu

=2 H 2 O+O2 +4 e
4 O H

2CuS O4 + 2 H 2 O=2 Cu+O2 +2 H 2 S O4

c)

2 mol Cu 9.8 gr Cu
=
=> kryejm zevendesimit X=1.75lit
1 mol O2
X l O2

d) gjejm numrin e moleve baker

n=

9.8 gr
=0.15 mol Cu
64 gr
mol

ndertojm raportin
2mol CuS O4 0.15molCuS O4
=
= X=0.15 mol H 2 S O4
2 mol H 2 S O 4 X mol H 2 S O 4
C M=

n 0.15 mol
=
=0.2 M
V
0.75lit

O2