BAB 1: ASAS KEPADA PERDAGANGAN

1.1

KEPERLUAN DAN KEHENDAK MANUSIA

a) Keperluan murujuk kepada barangan atau perkhidmatan penting yang
membolehkan manusia hidup pada tahap keselesaan yang minimum.
b) Manusia mempunyai tiga keperluan asas, iaitu makanan, pakaian, dan
tempat tinggal.
c) Manusia mempunyai kehendak terhadap
pelbagai barangan dan
perkhidmatan untuk menikmati kehidupan yang lebih selesa dan seronok.
d) Kehendak manusia tidak terhad kerana manusia sukar dipuaskan.
Kehendak manusia semakin bertambah apabila taraf hidupnya meningkat.
Oleh itu, manusia perlu membuat pilihan mengikut keutamaan secara
rasional .

1.1.1 Perbezaan antara keperluan dan kehendak

KEPERLUAN

KEHENDAK

Perlu untuk terus hidup

Tidak perlu untuk terus hidup
- manusia memerlukan makanan,
- Adalah pelengkap kepada keperluan
pakaian, tempat tinggal, pelajaran Seperti kereta mewah, keahlian
dll.
kelab
rekreasi, barang antik dll.

Terhad
/
mempunyai
Tiada batasan
batasan
- merupakan perkara yang diperlukan
Setelah
memenuhi
keperluan
untuk kemewahan, simbol status.
kehidupan
- sebaik sahaja kehendak dipenuhi,
terjamin dan tiada apa-apa yang timbul
perlu
kehendak lain.
dipenuhi.

Lebih mudah dipenuhi

Sukar dipenuhi
Manusia
mempunyai
tahap - kehendak manusia terhadap benda
keperluan
yang bersifat kemewahan, ego dan
yang sama.
status tidak terhad.

Terdiri daripada keperluan

Berubah mengikut umur,
asas dan keperluan lain.
cita
rasa
dan
pendapatan
- keperluan asas ialah perkara yang
individu
mesti
- kanak-kanak berkehendakan
ada untuk terus hidup dan
permainan.
keperluan
- orang dewasa berkehendakkan
lain ialah perkara yang diperlukan aktiviti
untuk
pelancongan.
hidup lebih sempurna.
Jadual 1

1.1.2 Hierarki Keperluan Maslow

a) Diperkenalkan oleh Abraham Maslow.
b) Mengikut Model Hierarki Keperluan Maslow, keperluan manusia disusun
mengikut keutamaan kepada tiga tahap, iaitu keperluan fisiologi, keperluan
sosial, dan keperluan rohani.

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Rajah 1 : Hierarki Maslow

1.2

PENGELUARAN

1.2.1 Maksud Pengeluaran

a) Ialah aktiviti atau proses untuk menghasilkan barang dan perkhidmatan
bagi memenuhi keperluan dan kehendak manusia.
b) Juga ditakrifkan sebagai proses penciptaan nilai faedah.
c) Nilai faedah bermaksud keupayaan sesuatu sesuatu barang dan
perkhimatan dapat
d) memuaskan keperluan dan kehendak. Sesuatu barang atau perkhidmatan
bernilai faedah sekiranya berlaku pertambahan nilai akibat perubahan bentuk,
beralih tempat, bertukar milikan dan menepati masa diperlukan.
1.2.2 Jenis-jenis nilai faedah
a) Nilai Faedah Bentuk
lebih

Mengubah bentuk sesuatu keluaran supaya menjadi

berguna. Contoh : gandum diproses menjadi roti.

b) Nilai Faedah Tempat : Memindahkan barang ke tempat yang mempunyai

permintaan. Contoh: kayu balak di hutan
dihantar ke
kilang untuk diproses.
c) Nilai Faedah Masa

: Menyimpan barang sehingga barang itu diperlukan.

Contoh payung disimpan untuk
memenuhi permintaan
pada musim hujan.

d) Nilai Faedah Milikan : Pertukaran milik daripada orang yang tidak memerlukan
kepada yang memerlukannya. Contoh: peniaga
kasut
menjual kasut kepada pengguna.
DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

1.2.3 Jenis Pengeluaran

a) Terdapat dua jenis pengeluaran:
i)
Pengeluaran Langsung Manusia memenuhi kehendak dan keperluan
mereka
dengan menghasilkan sendiri barang tersebut. Pengeluaran langsung tidak
melibatkan aktiviti pengkhususan.
ii) Pengeluaran tak langsung Kegiatan pengeluaran yang melibatkan bantuan
orang lain. Melibatkan pengkhususan dan keluaran dapat ditingkatkan dan
dapat dijual.
Pengeluaran Langsung

Pengeluaran Tidak Langsung

Berlaku pada zaman dahulu/sara diri.

Berlaku pada zaman kini.

Semua keperluan dipenuhi dengan daya

usaha sendiri tanpa bergantung
kepda
orang
lain
seperti
menghasilkan makanan.
Kaedahpengeluaran secara primitif
atau tradisional dan kurang efisyen
kerana
tiada
mengamalkan
pengkhususan.
Jumlah pengeluaran kecil setakat
memenuhi
keperluan
sendiei
dan
keluarga.

Manusia memenuhi keperluan dan

kehendak
dengan
bergantung
kepada orang lain.

Skala pengeluaran kecil.

Kaedah pengeluaran berdasarkan

pengkhususan
adalah
lebih
cekap
dan
menggunakan
teknologi moden.
Jumlah pengeluaran besar dan
mempunyai
lebihan
yang
membolehkan manusia mengukur
produk atau dijual.
Skala pengeluaran besar.

Jadual 2: Perbezaan Pengeluaran Langsung dan Pengeluaran Tidak Langsung

b) Cabang pengeluaran:
Terdapat beberapa cabang pengeluaran iaitu perusahaan, perdagangan
dan khidmat langsung.
i)

Perusahaan
Terdapat tiga jenis perusahaan iaitu industri ekstraktif, industri
perkilangan dan industri pembinaan.

Industri Ekstraktif
Merupakan kegiatan mengekploitasi sumber asli seperti kayu balak,
bijih timah dan getah. Ia juga dikenali sebagai industri pertama. Industri
ini melibatkan usaha pengeluaran bahan mentah dari alam semula
jadi untuk diproses menjadi barang separuh siap. Antara kegiatannya
adalah perlombongan, pembalakan, perikanan dan pertanian.

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Gambar 1:
Industri Estraktif

Industri Perkilangan
Merupakan aktiviti memproses bahan mentah daripada industri
esktraktif menjadi
barang
separuh
siap
atau
barang
siap.
Ini
merupakan industri peringkat kedua. Antaranya adalah keluli industri
petroleum, besi keluli, pengetinan makanan, pemasangan kereta dan
industri perkilangan lain.

Gambar 2: Industri Perkilangan

Industri Pembinaan
Merupakan aktiviti membina struktur atau bahan binaan yang besar, kos
yang mahal dan tidak boleh dilakukan di dalam kilang. Ini juga dikenali
sebagai industri peringkat kedua. Antaranya membina bangunan,
jambatan, lebuh raya, pelabuhan, kapal dan seupamanya.

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Gambar 3: Industri Pembinaan

1.3

ii)

Perdagangan
Perdagangan
merupakan aktiviti
pengagihan
barang
dan
perkhidmatan dari tempat penegeluaran ke tempat diperlukan.
Aktiviti
perdagangan melibatkan
perniagaan
dan
bantuan
perniagaan seperti peruncitan, perniagaan borong, importeskport, perbankan, insurans, promosi dan sebagainya. Kegiatan
perdagangan dapat
menyempurnakan
industri
ekstraktif,
perkilangan dan pembinaan.

iii)

Khidmat Langsung
Khidmat langsung merupakan aktiviti pengeluaran yang tidak
menghasilkan barang tetapi memberi perkhidmatan. Antaranya
peguam, doctor, pelakon, pemuzik, akauntan dan guru. Merka
memberi khidmat secara langsung kepada pelanggan.Khidmat
yang ditawarkan bagi memenuhi keperluan dan kehendak
manusia.

FAKTOR PENGELUARAN

Faktor
pengeluara
n
Tanah

Huraian

Buruh

Menyediakan tempat,
sumber asli dan ruang bagi
melakukan pengeluaran.
Merupakan tapak atau ruang untuk aktiviti pengeluaran
beroperasi seperti tanah pertanian, kawasan peikanan dan
tapak industri.

Segala usaha manusia secara fizikal atau mental untuk

melaksanakan pengeluaran.
Terbahagi kepada tiga kategori:
# Buruh mahir yang terlatih dan berkelayakan seperti
jurutera, akauntan, ahli sains dan pegawai tadbir.

# Buruh separuh mahir seperti juruteknik, tukang besi

dan penyelia mesin.
DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

# Buruh tidak mahir seperti buruh kasar dan operator

mesin.

Modal

Usahawan

Terdiri daripada wang tunai, mesin dan jentera yang

digunakan untuk membantu pengeluaran.
Boleh dikumpul sendiri atau dipinjam.

Seseorang yang mengguna dan menggabungkan faktor

pengeluaran bagi menghasilkan produk.
Bertanggungjawab sepenuhnya terhadap pengeluaran
dan menanggung risiko yang berpunca daripadanya.
Jadual 3:

Faktor-Faktor Pengeluaran

1.3.1 USAHAWAN
Sifat usahawan
a) Kreatif
Bermaksud
kebolehan untuk
menghasilkan keluaran
atau perkhidmatan baru, bermutu dan berguna
Harus pandai membuat rekaan, ciptaan dan penemuan baru seiring
dengan kemajuan masyarakat seperti terciptanya telefon bimbit.
b) Inovatif
Bermaksud kebolehan untuk melakukan pembaharuan atau mengubah
suai barang dan perkhidmatan yang sedia ada seperti Syarikat Bata
menggunakan zap menggantikan tali kasut.
c) Berani menghadapi risiko
terdapat tiga jenis risiko .
i)
Risiko yang boleh diinsuranskan seperti kebakaran, kecurian,
kemalangan.
ii) Risiko yang tidak boleh diinsuranskan dan tidak boleh dikawal seperti
banjir,
gempa bumi
iii) Risiko yang tidak boleh diinsuranskan tetapi boleh dikawal seperti
perubahan
citarasa
d) Kebolehan untuk menjayakan sesuatu
Mestilah rajin, gigih dan tekun untuk menjayakan sesuatu.
Tidak mudah putus asa dan mengaku kalah dalam
segala rintangan dan cabaran.

1.3.2 Perbezaan antara peniaga dan usahawan

Peniaga
DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Usahawan

menghadapi

Skop aktivitinya sempit iaitu

menjual dan membeli sahaja

Skop aktivitinya luas iaitu mencipta,

memulakan
dan
mewujudkan
sesuatu.

Mengutamakan keuntungan

Mengutamakan
sumbangan
bakti
kepada
negara
masyarakat.

Operasi perniagaan kecil dan

kaedah pengurusannya statik,
tidak kreatif dan tidak berupaya
membuat pembaharuan

Operasi peringkat awal kecil tetapi

berpotensi untuk berkembang maju.
Mempunyai
daya
ciptaan
dan
inovasi yang tinggi.

Contoh penjual sate di sebuah

restoran

Jadual 4:

1.3.3.

dan
dan

Contoh Pn. Salmah memulakan

karier sebagai penjual kosmetik dan
kini menjual kosmetiknya sendiri di
seluruh negara.

Perbezaan Antara Peniaga dan Usahawan

Peranan usahawan

1. Mewujudkan peluang
Pekerjaan

menggabungkan faktor-faktor pengeluaran

secara
produktif dan berkesan
- merupakan daya penggerak yang mengambil
inisiatif dalam mewujudkan dan memulakan sesuatu
pengeluaran
- contoh penduduk di kampung yang menganggur
mendapat pekerjaan apabila usahawan membina
sebuah bengkel untuk menghasilkan pelbagai
produk berasaskan mengkuang

2. Memenuhi keperluan dan

kehendak masyarakat

- Pelbagai keluaran dihasilkan seperti baju,radio,

televisyen

3. Penemuan dan ciptaan

Baru

- merupakan insan yang dinamis, kreatif dan inovatif

- mereka membuat penemuan dan ciptaan baru

4. Menyumbang terhadap
pembangunan ekonomi

- sumber alam telah digunakan dan diusahakan untuk

membangunkan negara dan mempelbagaikan
ekonomi negara

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

5. Meningkatkan taraf hidup

1.4

- pengeluaran yang dilakukan mewujudkan nilai yang

akan diagihkan kepada semua pekerja dalam
bentuk ganjaran (bonus,upah) dll

PENGKHUSUSAN

1.4.1 Maksud Pengkhususan

a) Penumpuan dalam melakukan sejenis pekerjaan atau aktiviti tertentu mengikut
kemahiran seseorang.
b) Tidak melakukan dua kerja dalam satu masa.
c) Berasaskan pembahagian kerja.
d) Pembahagian kerja ialah suatu proses di mana para ditugaskan untuk
menjalankan satu peringkat kerja tertentu mengikut kebolehan dan kepakaran
mereka.
1.4.2 Jenis-jenis pengkhususan
a) Pengkhususan mengikut profesion
Kerja berdasarkan pengetahuan
Contoh: Guru,doktor,polis dll
b) Pengkhususan mengikut proses
Pembahagian kerja dikilang
Pengeluaran dibahagi kepada beberapa proses
Cth: pasang pintu, pasang kusyen, sembur cat dll
c) Pengkhususan mengikut kawasan
Perbezaan jenis pengeluaran mengikut kawasan dalam negara
Cth: Pontian Nanas, Kedah padi , P.Pinang Kilang
d) Pengkhususan antarabangsa
Perbezaan pengeluaran antara negara
Cth: Brunei- minyak, Jepun barang elektronik

1.4.3 Kelebihan Pengkhususan

Meningkatkan pengeluaran
Menggalakkan pengeluaran besar-besaran/menikmati ekonomi bidangan
Meningkatkan kualiti

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Mengurangkan kos buruh dan kos seunit barang

Jimat masa dan tenaga kerana guna mesin
Meningkatkan kemahiran
Boleh menumpu pada bidang yang ada kebolehan
Meningkatkan peluang pekerjaan

Kekurangan Pengkhususan

1.5

Pekerja mudah bosan

Hanya mahir dalam satu proses pengeluaran
Tidak kreatif
Susah berpindah ke pekerjaan lain
Kos beli mesin mahal
Saling bergantungan satu proses dengan yang lain
Boleh tergendala jika satu proses terhenti
Kos latih pekerja mahal
Penggangguran naik kerana banyak guna mesin

SISTEM BARTER

a) Aktiviti pertukaran barang

dengan barang.
b) Tidak gunakan wang atau orang
tengah.
1.5.1 Syarat Sistem Barter
a) Mempunyai kemahuan serentak.
b) Ada lebihan barang.

Gambar 4:

1.5.2 Kelebihan Sistem Barter

Pembeli dan penjual mendapat barang secara langsung

Tidak memerlukan alat perantaraan pertukaran
Kelemahan Sistem Barter

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Sistem Barter

Sukar mendapatkan kemahuan serentak

Sukar tetapkan nilai barang
Sukar tetapkan kadar pertukaran
Sukar membahagi barang contohnya barang hidup
Barang tidak tahan lama dan cepat rosak
Sukar mengangkut barang jika saiz besar/banyak

RINGKASAN

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

LATIHAN
SOALAN OBJEKTIF
1
A
B
C
D

Antara pernyataan berikut, yang

manakah benar tentang
keperluan manusia?
Keperluan manusia berubah
berdasarkan pendapatan, umur
dan cita rasa seseorang.
Keperluan fisiologi lebih utama
daripada keperluan
keselamatan,sosial dan rohani.
Keperluan manusia perlu
dipenuhi supaya hidup lebih
selesa dan seronok.
Keperluan manusia terlalu
banyak dan tidak terbatas masa
kini.

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

2
A
B
C
D
3.

Mengapakah kehendak manusia

berubah?
Taraf hidup manusia berbeza.
Keperluan psikologi manusia
berbeza.
Sumber untuk memenuhi
keperluan asas berbeza.
Mata wang yang digunakan oleh
manusia berbeza.
Rajah 1 menunjukkan Hierarki
Keperluan Maslow.

6.

A
B
RAJAH 1

7.

Antara berikut yang manakah benar

tentang X?
I
Perlu bagi seseorang itu untuk
terus hidup.
II
Merujuk keperluan yang
berkaitan dengan kejiwaan.
III
Individu memerlukannya supaya
boleh hidup dengan selesa.
IV
Membolehkan seseorang
individu hidup dengan penuh
kesejahteraan.
A
I dan II
C
II
dan III
B
I dan III
D
II dan IV

A
B
C
D

5.

Pak Mat memiliki beberapa buah

bot menangkap ikan dan
menjalankan perusahaan
membuat keropok . Keluarannya
dipasarkan sendiri dan juga
melalui peniaga lain.Dalam
cabang pengeluaran manakah
Pak Mat terlibat?
Ekstraktif dan perkilangan.
Ekstraktif dan perdagangan.
Ekstraktif, perkilangan dan
perdagangan.
Ekstraktif, perkilangan,
perdagangan dan khidmat
langsung.

8.

Rajah 2 menunjukkan proses

pengeluaran.

II

A
B
9.

III
RAJAH 2

A
B
C
D

Apakah jenis nilai faedah yang

terlibat?
Nilai faedah masa
Nilai faedah bentuk
Nilai faedah tempat
Nilai faedah milikan

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Pernyataan di bawah adalah

berkaitan dengan sejenis
pengkhususan.
Projek perumahan Jaya Maju telah
mewujudkan pelbagai jenis perniagaan;
ada yang menjual barang dan ada yang
memberikan perkhidmatan. Beberapa
kedai runcit, kedai gunting rambut, tadika
dan stesen minyak terdapat di kawasan
ini.

A
B
C
D
4

Pak Nawi seorang nelayan,

menangkap ikan di sungai
bersama anaknya dengan
menggunakan jala. Berapakah
faktor pengeluaran yang terlibat
dalam kegiatan tersebut?
Satu
C
Tiga
Dua
D
Empat

IV

Apakah jenis pengkhususan itu?

Pengkhususan proses
Pengkhususan pekerjaan
Pengkhususan kawasan
Pengkhususan antarabangsa
Kebolehan mengubahsuai
sesuatu idea atau barang sedia
ke bentuk baru yang lebih baik
dikenali sebagai ..
reka cipta
C
kreatif
inovatif
D
tekun
Antara berikut, pasangan yang
manakah menunjukkan
perbezaan antara pengeluaran
langsung dengan pengeluaran
tidak langsung?
Pengeluaran
Pengeluaran
langsung
tidak langsung
Wujud pada
Wujud pada zaman
masa sekarang dahulu
Melibatkan
Melibatkan
penghasilan
penghasilan
barang dan
barang sahaja
perkhidmatan
Seseorang
Seseorang individu
individu cuba
bergantung
memenuhi
kepada orang lain
segala
untuk memenuhi
keperluan
keperluannya
denagn sendiri
Tiada
Pengkhususan
pengkhususan
kerja adalah salah
kerja
satu ciri utama
diamalkan
pengeluaran jenis

ini
A
B
IV
10

I dan II
II dan IV
I dan III

C
D

III dan

Rajah 4 menunjukkan satu faktor

pengeluaran.

A
B
C
D

Keperluan
Keperluan
Keperluan
Keperluan

12

Apakah yang dimaksudkan

dengan sistem barter?
Sistem perniagaan kuno.
Sistem pertukaran barang pada
zaman dahulu.
Sistem penggunaan wang lama
seperti kulit siput.
Sistem pembelian barang secara
sedikit demi sedikit.

A
B
C
D

rohani
sosial
fisiologi
keselamatan

13
RAJAH 3

A
B
10
A
B
C
D
11

Apakah faktor pengeluaran

tersebut?
Buruh
C
Tanah
Usahawan
D
Modal
Antara yang berikut yang
manakah kelemahan
pengkhususan?
Wujud pergantungan antara satu
sama lain
Kualiti keluaran sukar dikekalkan
Kos pengeluaran meningkat
Memerlukan ramai pekerja.
Antara keperluan manusia
berikut, yang manakah
mewujudkan sistem barter?

Perniagaan barter hanya dapat

berlaku jika seorang yang
mempunyai barang X dan
memerlukan barang Y dapat
bertemu dengan seorang yang
mempunyai _______________
dan memerlukan
_________
A
barang A; barang B
B
barang Y; barang X
C
barang B; barang A
D
barang X; barang Y
14.

A
B
C
D

Secara tidak langsung, sistem

barter masih diamalkan pada
zaman sekarang. Antara berikut
yang manakah terdapat unsur
sistem barter dalam perniagaan
hari ini?
Perniagaan barangan antik
Perniagaan alat ganti kereta
Perniagaan borong dan runcit
Perniagaan import dan eksport

SOALAN SUBJEKTIF
UNIT 1.1
: KEPERLUAN DAN KEHENDAK MANUSIA
_____________

TARIKH:

Jawab semua soalan yang berikut.

1.

Berikan maksud keperluan.

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2.

Berikan maksud kehendak.

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3.

Berikan 4 perbezaan antara keperluan dengan kehendak.

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

PERDAGANGAN TINGKATAN 4

ASPEK

KEPERLUAN

KEHENDAK

TUJUAN

4.
Lengkapkan
model Hierarki
Keperluan Maslow
tersebut.

KETETAPAN
TAHAP
KEPUASAN

Keperluan

CONTOH

rohani

Keperluan sosial

Keperluan fisiologi

UNIT 1.2
: PENGELUARAN
Jawab semua soalan yang berikut.

TARIKH: _____________

1.
Berikan maksud pengeluaran.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2.

Lengkapkan jadual berikut.

JENIS NILAI
FAEDAH

MAKSUD

3.

Senaraikan 3 cabang pengeluaran.

i.
___________________________
ii.
___________________________
iii.
___________________________

4.

Berikan 3 jenis perusahaan.

i.
___________________________

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

CONTOH

ii.
iii.
5.

___________________________
___________________________

Berikan 4 perbezaan di antara usahawan dan peniaga.

ASPEK

USAHAWAN

PENIAGA

SKOP
PERNIAGAAN
MATLAMAT
SAIZ
PERNIAGAAN
CIRI-CIRI

UNIT 1.3
: FAKTOR PENGELUARAN
_____________

TARIKH:

Jawab semua soalan yang berikut.

1.

Faktor-faktor pengeluaran terdiri daripada

i.
__________________________
ii.
__________________________
iii.
__________________________
iv.
__________________________

2.
Berikan maksud usahawan.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3.
Berikan maksud peniaga.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4.

Senaraikan 4 sifat yang perlu ada pada seorang usahawan.

i.
___________________________
ii.
___________________________
iii.
___________________________
iv.
___________________________

5.

Berikan 5 peranan atau sumbangan usahawan.

i.
________________________________________________________
ii.
________________________________________________________
iii.
________________________________________________________
iv.
________________________________________________________

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

v.

________________________________________________________

UNIT 1.4
: PENGKHUSUSAN
TARIKH:
_____________
1.
Berikan maksud pengkhususan.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2.

Pengkhususan dibahagikan kepada 4 jenis iaitu

i.
______________________________________________
ii.
______________________________________________
iii.
______________________________________________
iv.
______________________________________________

3.

Berikan 4 kelebihan pengkhususan.

i.
ii.
iii.
iv.

4.

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

Berikan 4 kelemahan pengkhususan.

i.
_____________________________________________________
ii.
_____________________________________________________
iii.
_____________________________________________________
iv.
_____________________________________________________

UNIT 1.5

: SISTEM BARTER

TARIKH: _____________

Jawab semua soalan yang berikut.

1.
Apakah maksud sistem barter?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2.

Berikan 2 syarat untuk menjalankan sistem barter.

i.
_____________________________________________________
ii.
_____________________________________________________

3.

Berikan 5 kelemahan dalam menjalankan sistem barter.

i.
_____________________________________________________
ii.
_____________________________________________________

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

iii.
iv.
v.
4.

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

Berikan 3 kebaikan dalam menjalankan sistem barter.

i.
_____________________________________________________
ii.
_____________________________________________________
iii.
_____________________________________________________

BAB 2: UNSUR PERDAGANGAN

2.1

Perdagangan

a) Dapat didefinisikan sebagai segala kegiatan yang berkaitan dengan

pembelian, penjualan
dan pengagihan barangan dan perkhidmatan
daripada pengeluar asal kepada pengguna akhir pada masa, tempat,
kuantiti dan harga tertentu.
b) Kegiatan perdagangan ini dapat memuaskan keperluan dan kehendak
pengguna.
c) Terdiri daripada dua bidang iaitu perniagaan dan bantuan perniagaan.
2.1.1 Perniagaan
a) Perniagaan melibatkan aktiviti membeli dan menjual barang-barang dan
perkhidmatan dengan tujuan untuk mendapatkan keuntungan .
b) Perniagaan dapat digolongkan kepada dua :
Perniagaan dalam negeri
Perniagaan luar negeri
2.1.2 Bantuan Perniagaan
Bantuan-bantuan perniagaan ini terdiri daripada perkhidmatan,
pengangkutan, komunikasi, insurans, promosi dan pergudangan .

bank,

a) Perkhidmatan Bank
Menyediakan pelbagai urusan peyimpanan, pembayaran dan penerimaan
wang secara lancar, selamat dan cepat .
Bank juga menyediakan pelbagai jenis pembiayaan kewangan kepada
peniaga yang memerlukan wang tunai ataupun mengalami kekurangan
modal .
b) Perkhidmatan Insurans
Insurans dapat memberikan perlindungan kepada peniaga terhadap
pelbagai risiko yang boleh merugikan peniaga.
Antara risiko harian yang dihadapi oleh peniaga ialah risiko kecurian,
kebakaran , kemalangan dan pecah amanah .
Peniaga mendapat ganti rugi sekiranya risiko itu telah berlaku.
DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

c) Promosi
Promosi membantu peniaga dengan pelbagai cara seperti yang berikut :
Memperkenalkan keluaran dan perkhidmatan baru kepada pengguna.
Promosi yang berulangan dapat mengingatkan pengguna tentang barangbarang lama di pasaran . Dengan ini, promosi dapat mengekalkan
permintaan terhadap sesuatu barangan.
Mempengaruhi pengguna supaya setia kepada jenama tertentu.

d) Komunikasi
Hubungi pembekal / pelanggan secara lisan (telefon, radio) dan tulisan
(surat, telegram)
Sampaikan maklumat / pesanan

Hantar dokumen / bayaran kepada pembekal

Urusniaga cepatmelalui teleks , telefon
Agihan tepat pada masanya
Memudahkan promosi
Meningkatkan jualan / untung
Luaskan pasaran
Mudahkan pentadbiran dan kawalan perniagaan
Kurangkan risiko kerugian / kerosakan

e) Pergudangan
Pergudangan membantu pengeluaran yang menghasilkan barangan lebih
awal daripada permintaan .
Dengan menyimpan barang lebihan dalam gudang, barangan dapat
dipasarkan secara beransur-ansur mengikut permintaan .
Pergudangan dapat menyelaraskan permintaan dan penawaran dan
seterusnya menstabilkan harga barang.
f) Pergangkutan
Pergangkutan melibatkan pemindahan barang-barang lebihan dari
pengeluar ke tempat-tempat yang memerlukan barang tersebut.
Pergangkutan yang cekap dan berkesan dapat mempercepatkan proses
perniagaan dan juga memperluaskan pasaran.
2.2

Kaitan antara Pengeluaran, Perdagangan, dan Perniagaan

a) Hubungan rapat kerana fungsinya bergantung antara satu sama lain.

b) Pengeluaran ialah proses penciptaan nilai faedah melalui penghasilan barang
dan perkhidmatan.
c) Perdagangan merupakan sebahagian daripada proses pengeluaran dimana
bertangungjawab mengagih dan memindahkan barang dan perkhidmatan
sehingga kepada pengguna akhir.
d) Penguna dapat memiliki sesuatu barang atau perkhidmatan yang diingini
melalui urus niaga . Urus niaga ini disebut sebagai perniagaan.
e) Perniagaan ialah salah satu cabang daripada proses perdagangan. Melalui
aktiviti menjual dan membeli, pengguna dapat menikmati kepuasaan.
Jadual 5:

Perbezaan antara Perdagangan dan Perniagaan

PERDAGANGAN
merupakan cabang pengeluaran

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

PERNIAGAAN
merupakan cabang perdagangan

agih barang
tujuan agih barang
daripada perniagaan dan bantuan
perniagaan

Ringkasan

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

beli dan jual barang

tujuan dapat untung
terdiri daripada perniagaan dalam
negeri dan perniagaan antarabangsa

LATIHAN
SOALAN OBJEKTIF
1.
A
B
C
D
2.
A
B
C
D

Mengapakah perniagaan
dianggap sebagai sebahagian
daripada perdagangan?
Aktiviti perniagaan melibatkan
jual beli
Aktiviti perniagaan melibatkan
pengagihan
Aktiviti perniagaan
mengutamakan keuntungan
Aktiviti perniagaan dapat
menghasilkan pengeluaran
Apakah yang dimaksudkan
dengan perniagaan?
Mengagihkan barang kepada
pengguna
Menghasilkan barang dan
perkhidmatan
Mencipta nilai faedah tempat,
masa dan milikan
Menjual dan membeli untuk
mendapatkan keuntungan

C
D

perdagangan
pengkhususan

5.

Antara berikut, kegiatan

manakah yang meliputi aktiviti
bantuan perniagaan dan aktiviti
perniagaan?
Menjual rambutan di tepi jalan
Menjual gas dari rumah ke

A
B
rumah
C
Menjual secara borong di pasar
tani
D
Menjual pokok bunga di Ekspo
Pertanian
6.

A
3.
I
II

III

IV

A
B
4.
A
B

Manakah antara pernyataan

yang berikut benar mengenai
perdagangan?
Perdagangan ialah aktiviti
perniagaan dan bantuan
perniagaan
Perdagangan ialah aktiviti
membeli
dan menjual dengan tujuan
untuk mendapat keuntungan.
Perdagangan membantu
memindahkan barang siap
daripada pengeluar asal kepada
pengguna terakhir.
Perdagangan membantu
memindahkan barangan lebihan
ke tempat lain pada masa
dan harga yang bersesuaian.
I, II dan III
C
I, III dan IV
I, II dan IV
D
II, III dan IV
Kehendak-kehendak manusia
tidak dapat dipenuhi jika tiada
perkhidmatan...
pendapatan
perniagaan

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

B
C
D

7.
A
B
C
D
8.
I
II

Bantuan-bantuan perniagaan
membantu melicinkan aktiviti
perniagaan. Antara berikut,
pernyataan manakah yang
berkaitan dengan pernyataan di
atas?
Encik Joo menjual ikan di pasar
malam
Encik Paiman mengurus sebuah
syarikat import dan eksport
Keuntungan Pasar Raya Lingam
meningkatkan kerana
pengiklanan
Syarikat Lega & Laris
mengeluarkan barang pengguna
secara besar-besaran
Perniagaan entrepot ialah
mengeksport barang
mengimport dan mengeskport
barang
mengeksport barang dan
perkhidmatan
mengimport dan mengeksport
barang dan perkhidmatan
Bagaimanakah bank dapat
membantu seorang peniaga?
Menyediakan kemudahan
simpanan dan pelaburan
Memberi jaminan keuntungan
yang akan diperoleh

III
IV
A
B
9.
A
B
C
10.
I
II
III
IV
A
B

Membiayai peniaga yang

memerlukan modal tambahan
Memberi kemudahan
pembayaran seperti cek
I, II, dan III C
I, III, dan IV
I, II, dan IV D
II, III dan IV
Pernyataan manakah yang benar
tentang perkhidmatan insurans?
Memberi perlindungan terhadap
kerugian akibat risiko
Memberi jaminan tentang
keselamatan perniagaan
Memastikan perniagaan tidak
ditimpa risiko
Risiko yang boleh diinsuranskan
meliputi
kecurian
kebakaran
pecah amanah
bencana alam
I, II, dan III C
I, III, dan IV
I, II, dan IV D
II, III, dan IV

15.
A
B
C
D

16.
A
B
C
D
17.
I
II
III

11.
A
B
C
D

12.
A
B
C
D
13.
I
II
III
IV
A
B

Bagaimanakah pengangkutan
dapat mengelakka pembaziran
hasil keluaran pertanian?
Menjamin kesegaran keluaran
Menyimpan keluaran dengan
selamat
Memastikan keluaran dihasilkan
dengan secukupnya
Menghantar keluaran dengan
segera ke tempat yang
memerlukannya
Apakah kepentingan komunikasi
kepada peniaga?
Menghantar barangan kepada
pelanggan
Memujuk pembeli membeli
barangan
Memberi perlindungan risiko
Membuat pesanan barangan
Antara berikut, yang manakah
merupakan promosi jualan?
Peraduan
Katalog
Kupon percuma
Jualan murah
I, II,dan III
C
I, III, dan IV
I, II, dan IV D
II, III,dan IV

IV
A
B
IV
18.
A
B
C
D
19.

A
B
C

14.
A
B
C
D

Komunikasi, promosi, dan

pengangkutan membantu
peniaga dalam aspek
meluaskan pasaran
mengurangkan kos
mengagihkan barang
menyimpan barangan

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

Siapakah yang terlibat dalam

aktiviti yang berkaitan dengan
bantuan perniagaan?
Penoreh getah
Pemandu lori
Jururawat
Penjaja

Kerosakan dan pembaziran

dapat dielakkan melalui fungsi
pergudangan dan insurans
perbankan dan komunikasi
pengangkutan dan promosi
komunikasi dan pengangkutan
Mengapakah perdagangan
wujud?
Terdapat lebihan pengeluaran
akibat pengkhususan
Untuk memenuhi pelbagai
keluaran dan kehendak manusia
Perkembangan aktiviti
perniagaan dan bantuan
perniagaan
Untuk mendapat keuntungan
daripada jualan hasil
pengeluaran
I dan II
C
II dan IV
I dan III
D
III dan
Keistimewaan yang diterima
oleh peniaga yang mempunyai
akaun semasa ialah
faedah yang tinggi
kemudahan overdraf
kemudahan kad kredit
mudah mendapat pinjaman
Penyataan manakah yang
menerangkan tentang
perhubungan antara
perdagangan dengan keperluan
manusia?
Perdagangan menghasilkan
barang dan perkhidmatan bagi
memenuhi keperluan manusia.
Perdagangan wujud akibat usaha
manusia bagi memenuhi
keperluannya.
Perdagangan merupakan
penentu kepada keperluan hidup
manusia.
Perdagangan mewujudkan naluri
keperluan di dalam diri manusia.

20.

I
II

Antara berikut, manakah yang

terlibat secara langsung dalam
perdagangan tetapi tidakdalam
perniagaan?
Ejen jualan langsung
Pekerja gudang

DISEDIAKAN OLEH CIK JAYASUGANTINI JAYAKUMAR

III
IV
A
B

Pemandu lori
Posmen.
I, II dan III
C
I, II dan III
D

I, III dan IV
II, III dan IV

SOALAN SUBJEKTIF
Jawab semua soalan yang berikut.
1.
Berikan maksud perdagangan.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2.

Perdagangan terdiri daripada

i.
_______________________________
ii.
_______________________________

3.
Berikan maksud perniagaan.
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4.

Perniagaan terbahagi kepada 2 jenis iaitu

i.
_________________________________
ii.
_________________________________

5.

Senaraikan 6 jenis bantuan perniagaan yang dapat membantu

melancarkan aktiviti perniagaan.
i.
_________________________________
ii.
_________________________________
iii.
_________________________________
iv.
_________________________________
v.
_________________________________
vi.
_________________________________

6.

Lengkapkan jadual perbezaan antara perdagangan dengan perniagaan.

ASPEK
AKTIVITI

LIPUTAN

CABANG

PERDAGANGAN

PERNIAGAAN

BAB 3: PERNIAGAAN DALAM NEGERI

3.1
a)
b)
c)

Perniagaan Dalam Negeri

Perniagaan didefinisikan sebagai urusan membeli dan menjual untuk

mendapat keuntungan.
Terdapat dua jenis perniagaan, iaitu perniagaan dalam negeri dan
pernigaan antarabangsa.
Perniagaan dalam negeri ialah:
aktiviti membeli dan menjual barang dan perkhidmatan antara
penduduk dalam sesebuah negara yang sama.
Contohnya kedai runcit, bazar dan pasar raya.
d) Terdiri daripada dua jenis perniagaan dalam negeri iaitu:
perniagaan runcit - perniagaan yang menjual barang kepada
pengguna dalam kuantiti yang kecil
perniagaan borong membeli secara banyak (secara pukal)
daripada pengeluar dan menjual kepada peruncit.

3.2

Saluran Agihan

3.2.1 Maksud saluran agihan

a) Merupakan proses pengedaran atau pengagihan barang atau
perkhidmatan daripada pengeluar kepada pengguna akhir
tepat pada masa, tempat, harga dan kuantiti yang sesuai.

PENGELUAR

PEMBORON
G

PERUNCIT

PENGGUN
A

3.2.2 Jenis jenis saluran agihan

a)
b)

Pemilihan saluran agihan yang sesuai penting bagi memastikan baranng

disampaikan ke tangan pengguna pada masa, tempat dan harga yang
dikehendaki oleh pengguna.
Terdapat enam jenis saluran agihan:

Pengeluar ---- Pemborong ----Peruncit ---- Pengguna

Pengeluar ---- Ejen ----Peruncit ---- Pengguna

Pengeluar ---- Pemborong ----Pengguna

Pengeluar ---- Peruncit ----Pengguna

Pengeluar ---- Ejen ----Pengguna

Pengeluar ----- Pengguna

Saluran 1
Pengeluar

Pemborong

Peruncit

Pengguna

Menjual secara pukal

Pecahkan kepada kuantiti kecil
Jual dengan kuantiti lebih kecil
Beli

Contoh: Gula, susu,beras, minyak masak, pakaian kasut dll.

Nelayan jual
ikan kepada
pemborong ikan

Pemborong ikan
jual kepada
peniaga ikan

Peniaga ikan jual

kepada pengguna
untuk di masak

Saluran 2
Pengeluar

Ejen

Peruncit

Pengguna

Lantik ejen
Kenalpasti peruncit yang boleh dilantik
Edarkan barang
Beli

Contoh: Plastik, perabot, pealatan elektrik dan mesin.

Dewan Bahasa dan

Pustaka (DBP)
menerbitkan buku

Ejen pemasaran
memasarkan buku terbitan
DBP kepda kedai buku

Kedai buku menjual buku

keluaran DBP dan pembeli
membeli buku DBP dari kedai
buku

Saluran 3
Pengeluar

-Agih barang separuh siap

Pemborong

-Perniagaan bayar sewa

-Beli secara pukal
-Guna gudang
-Bungkus, timbang, pasang gred dan sukat

Pengguna

-Beli

Contoh: Alatan elektrik

Kilang batu bata

mengeluarkan batu bata
untuk pasaran tempatan

Kedai binaan membeli batu

bata daripada kilang untuk
dijual kepada kontraktor rumah

Kontraktor membeli batu

bata daripada kedai bagi
membina rumah.

Saluran 4
Pengeluar

Peruncit

Pengguna

Agihkan barang
Jual
Beli

sesuai untuk barang tidak

tahan lama
sesuai untuk barang yang
perlukan penerangan dan
khidmat nasihat

Contoh: roti, ikan bunga segar, komputer dan kamera

Kilang batu bata

mengeluarkan batu bata
untuk pasaran tempatan

Kedai binaan membeli batu

bata daripada kilang untuk
dijual kepada kontraktor rumah

Kontraktor membeli batu

bata daripada kedai bagi
membina rumah.

Saluran 5
Pengeluar

Ejen

Pengguna
pengeluar

Lantik Ejen
Bantu pengeluar pasarkan barang
Boleh lantik ejen untuk belikan barang tertentu dari

Contoh: Proton

Saluran 6
Pengeluar

Pengguna

Jual
Beli

Contoh: i)
Khidmat terus doktor, tukang gunting rambut dan peguam.
ii) Hasil pertanian sayur-sayuran dan buah-buahan.
iii) Barang dan perkhidmatan yang memerlukan tempahkan khas
mengikut
ukuran pengguna. Cth: perabot, cermin mata, pakaian.
Tempahan terus kepada pengeluar barang berteknologi seperti
kapal terbang dan kapal perang.
iv) Jualan melalui pos atau internetpenjual batik mengadakan
laman web menjual keluaran batik.
3.2.3 Faktor-faktor pemilihan saluran agihan
a) Saluran agihan yang dipilih hendaklah sesuai bagi memastikan barang
dan perkhidmatan disampaikan ke tangan pengguna pada masa,
tempat, harga yang dikehendaki oleh pengguna. Maka, faktor
pemilihan saluran agihan bergantung kepada:

i)

ii)

iii)

iv)

v)

Jenis barang
Barang cepat rosak seperti daging memerlukan saluran
agihan yang cepat dan ringkas.
Barang yang perlu dibuat tempahan perlu diagihkan secara
terus oleh pengeluar kepada pengguna.
Barangan yang tahan lama seperti barang elektrik boleh
dipasarkan secara berperingkat.
Sasaran pasaran barang
Jika pasaran atau pengguna memerlukan barang dengan cepat
saluran agihan yang cepat dan ringkas sesuai.
Liputan pasaran barang
Jika pasaran di kawasan setempat, jualan boleh secara terus sep
erti menjual
hasil pertanian di pasar minggu.
Jika liputan pasaran besar dan bersifat nasional rangkaian
saluran melaluiperuncit atau ejen perlu digunakan.
Keupayaan pengeluar
Syarikat besar mampu mendirikan rangkaian saluran agihan sen
diri seperti stesen minyak, Ayamas.
Syarikat kecil bergantung kepada khidmat pemborong dan
peruncit.
Kos pengangkutan
Kos pengagihan mungkin mahal dan ini menyebabkan pengeluar
terpaksa
menyerahkan
kerja pengagihan
kepada
pemborong dan peruncit.

3.3

PERNIAGAAN RUNCIT

a)

Dalam perniagaan runcit, peruncit merupakan penghubung terakhir

dalam saluran agihan.

b)

Peruncit menjual dalam kuantiti yang kecil mengikut keperluan

pengguna.

3.3.1 Fungsi peruncit dalam saluran agihan

a)

Menjual mengikut permintaan pengguna/ Memecah pukal

peruncit membeli dalam kuantiti yang banyak daripada
pemborong dan menjual dalam kuantiti
yang kecil
mengikut permintaan pengguna.

b)
Menyediakan pelbagai jenis barang untuk pilihan
pengguna
barang dijual terdiri daripada pelbagai jenis dan pelbagai
jenama.
c)

d)

e)

f)

Melakukan kerja-kerja akhir

peruncit menggred, menimbang, membungkus, melabel dan
meletakkan harga supaya mudah dijual.
contoh barang ialah gula, tepung dan minyak
ditimbang
mengikut kuatiti yang diperlukan.
Menyimpan stok dan memperagakan barang
peruncit perlu mengawal stok didalam kedainya untuk
memastikan bekalan mencukupi.
Menyimpan stok yang tidak mencukupi akan mengurangkan
pilihan pengguna dan menjejaskan imej peniaga manakala jika
stok yang berlebihan akan merugikan kos pergudangan dan
modal.
Peruncit perlu memperagakan barang dengan rapi dan kemas
diatas rak atau para.
Menjual secara kredit (peruncit kecil-kecilan)
Menjual secara kredit kepada pelenggan yang dikenali (bayar
kemudian).
Menyediakan perkhidmatan selepas jualan
Penghantaran
: seperti membeli perabot dan mesin basuh
Pemasangan
: memasang barang di tempat yang sesuai
seperti kipas
Jaminan servis
: membaiki kerosakan dan melakukan kerja
penyelenggaran.

g)

Terletak berhampiran dengan pelanggan

h)

Memberi khidmat nasihat

i)

Memberi maklumat pasaran

3.3.2 Jenis perniagaan runcit

Jadual 6: Jenis Perniagaan Runcit