Topik 1 Kimia Hidup

1.1 KOMPOSISI KIMIA DALAM SEL

Sel-sel haiwan, tumbuhan dan mikroorganisma mempunyai bahan kimia yang sama komposisi.

4 unsur2 yg hadir dlm kuantiti yg besar adlh oksigen, karbon, nitrogen & hidrogen (98%).

Sulphur, fosforus, klorin, kalium, magnesium, sodium, kalsium & besi - 1.9%.

Semua unsur-unsur lain yang terdapat di dalam sel (kurang daripada 0.01%).

Faktor utama dlm t/b atom pelbagai unsur2 kimia ialah jumlah ikatan yg blh membentuk dgn atom lain.

Jadual 1.1 menunjukkan lima unsur2, bersama-sama dgn contoh2 struktur sebatian mudah yg melibatkan unsur 2
di mana ikatan diwakili oleh garis-garis yang menghubungkan atom bersama-sama.

Karbon mempunyai tempat yg istimewa dlm kehidupan kimia krn dgn 4 ikatan, ia boleh link dengan atom karbon
lain untuk membentuk rantaian, gelung dan rangkaian menyediakan struktur asas utk sebatian kompleks yg
mungkin mengandungi beribu-ribu atom karbon.

Sel juga terdiri daripada sebatian.

Perbezaan antara satu unsur dan sebatian:

Unsur
bahan yg diperbuat drpd jenis atom yg sama.
Cth: Besi, tembaga , hidrogen & oksigen

Sebatian
diperbuat drpd unsur2 yg berbeza dlm bahagian
tertentu.
Cth: air (H2O) & garam ( Natrium Klorida
NaCl) .

Terdapat 2 jenis sebatian: organik dan bukan organic:

Organik
diekstrak daripada organisma hidup
bhn2 molekul yg mengandungi 1 @ lebih
atom karbon kovalen terikat dengan unsur lain
atau radikal(termasuk hidrogen , nitrogen ,

Bukan Organik
diekstrak drpd benda bukan hidup.
apa2 sebatian yg tidak mengandungi atom
karbon.

oksigen, halogen / fosforus, silikon dan sulfur)

membentuk garam
Pengecualiaan: karbon monoksida,karbon
dioksida, karbonat, sianida , cyanates ,
karbida dan thyocyanates , yang dianggap
bukan organic
cth: karbohidrat, lipid, protein dan asid nukleik
tidak membentuk garam
Kira-kira 96% drpd berat badan terdiri drpd 4 unsur: oksigen, karbon, hidrogen dan nitrogen.

Kalsium, fosforus,magnesium, natrium, kalium dan sulfur adalah makronutrien atau unsur-unsur yg diperlukan badan
dalam jumlah yang besar.

1.1.1 Oksigen (O2)

gas tidak berwarna , tidak berbau dan tawar yang muncul dgn byk di bumi , terperangkap oleh atmosfera.

Nombor atom oksigen = 8 , dikenal pasti dengan simbol O pd jadual berkala unsur 2.

Ia adalah pemangkin utama dalam tindak balas kimia .

Pengoksidaan merupakan salah satu t/b, ia berlaku apbl oksigen bercampur dgn unsur 2 & sebatian lain.

memainkan peranan dalam pembakaran.

unsur yg paling banyak di dalam tubuh manusia. Oksigen menyumbang 61-65 % daripada jisim tubuh manusia.
Walaupun terdapat lebih banyak atom hidrogen dalam badan anda daripada oksigen, setiap atom oksigen adalah 16
kali lebih besar daripada atom hidrogen.

kegunaan oksigen:

(a) pernafasan
(b ) oksigen digunakan apabila tumbuhan dan haiwan mati dan mereput
(c ) untuk pembakaran
(d ) untuk pengkaratan

Komposisi oksigen dikekalkan pada kira-kira 20 % di udara oleh kitaran oksigen (lihat Rajah 1.1).

1.1.2 Karbon(C)

Semua organisma hidup mengandungi karbon, yg menjadi asas kpd semua molekul organik dlm badan.

unsur yg kedua paling banyak di badan manusia, menyumbang 18% daripada berat badan.

Semua molekul organik (lemak, protein, karbohidrat, asid nukleik) mengandungi karbon.

Karbon juga didapati sebagai karbon dioksida.

Anda menyedut udara yang mengandungi kira-kira 20% oksigen. Udara yang anda menghembus nafas mengandungi
oksigen lebih kurang tetapi kaya dgn karbon dioksida.

1.1.3 Hidrogen (H)

mencakupi 10% drpd jisim tubuh manusia.

berfungsi untuk mengangkut nutrien, mengeluarkan bahan buangan, melincirkan organ-organ dan sendi, dan
mengawal suhu badan.

Hidrogen juga penting dalam pengeluaran tenaga dan penggunaan.

H + ion boleh digunakan sebagai ion hidrogen atau pam proton untuk menghasilkan adenosina trifosfat (ATP) dan
mengawal tindak balas kimia yang banyak.

Semua molekul organik mengandungi hidrogen sebagai tambahan kepada karbon.

1.1.4 Nitrogen ( N2)

Kira-kira 3% daripada jisim tubuh manusia

Protein, nukleik asid dan molekul organik lain mengandungi nitrogen.

terdapat dalam paru-paru , kerana gas utama di udara ialah nitrogen .

1.1.5 Kalsium (Ca)

1.5% daripada berat badan manusia.

digunakan untuk memberi sistem rangka ketegaran dan kekuatannya.

Kalsium dijumpai dalam tulang dan gigi.

Ca 2 + ion adalah penting untuk fungsi otot.

1.1.6 Fosforus (P)

Kira-kira 1.2 % hingga 1.5 % daripada badan terdiri daripada fosforus.

penting bagi struktur tulang dan merupakan sebahagian daripada molekul tenaga utama dalam badan, ATP.

Kebanyakan fosforus di dalam badan adalah di dalam tulang dan gigi.

1.1.7 Kalium (K)

membentuk 0.2% hingga 0.35% dalam badan manusia dewasa.

Kalium adalah mineral penting dalam semua sel-sel.

Ia berfungsi sebagai elektrolit dan amat penting untuk pengecutan otot dan menjalankan impuls elektrik.

1.1.8 Sulfur (S)

membentuk 0.20% hingga 0.25% daripada tubuh manusia.

komponen penting asid amino dan protein.

Ia hadir dalam keratin, yang membentuk kulit, rambut dan kuku.

Ia juga diperlukan untuk respirasi sel, membolehkan sel-sel untuk menggunakan oksigen.

1.1.9 Natrium (Na)

0.10% hingga 0.15% jisim badan terdiri daripada unsure natrium.

merupakan elektrolit yg penting di dalam badan.

komponen penting cecair selular dan diperlukan untuk penghantaran saraf impuls.

Ia membantu mengawal jumlah cecair, suhu dan tekanan darah.

1.1.10 Magnesium (Mg)

terdiri daripada kira-kira 0.05% daripada berat badan.

Kira-kira separuh daripada magnesium badan terdapat dalam tulang.

penting untuk pelbagai tindak balas biokimia.

Ia membantu mengawal degupan jantung, tekanan darah dan darah paras glukosa. Ia digunakan dalam sintesis
protein dan metabolisme. Ia diperlukan untuk menyokong sistem imun serta otot dan saraf fungsi.

1.2 Molekul biologi kecil

Molekul terbentuk apabila dua atau lebih atom bergabung secara kimia.

sebatian = molekul yg mengandungi sekurang-kurangnya 2 unsur yg berbeza.

Semua sebatian ialah molekul tetapi tidak semua molekul adalah sebatian.

1.2.1 Karbon dioksida (CO2)

molekul yang paling mudah dan biasa dalam alam semesta.

mempunyai 3 atom : 1 karbon dan 2 atom oksigen (lihat Rajah1.2).

(a) Di mana ia ditemui?

(i) karbon dioksida terdapat dlm atmosfera. Hampir 0.03% daripada udara ialah karbon dioksida.
(ii) Ia terdapat dalam tasik, kolam , sungai dan lautan.
(b) Di manakah ia datang?
(i) Ia dihasilkan olh hampir semua organisma hidup, kedua 2 tumbuhan & haiwan. Tumbuhan melepaskan
kebanyakkan karbon dioksida pada waktu malam;
(ii) dilepaskan ke udara setiap kali kita menghembus nafas ;
(iii ) organisma tanpa paru-paru atau insang, seperti serangga , tumbuhan dan bacteria juga melepaskan karbon
dioksida ke dalam alam sekitar dan
(iv) Semua organisma akuatik melepaskan karbon dioksida ke dla air. Gas ini sama ada berbuih ke permukaan @
larut dlm air. Kebanyakan karbon dioksida yg terdapat di dlm air dihasilkan olh penguraian organisma mati,
kebanyakannya oleh bakteria.
(c) karbon dioksida dan tumbuhan - hubungan sarang
(i) Kebanyakan bahan tumbuhan dlm persekitaran akuatik adlh terdiri drpd alga ;
(ii ) Pada siang hari, semua tumbuh-tumbuhan menggunakan karbon dioksida dan membebaskan oksigen.

Proses ini , yang memerlukan cahaya , dipanggil fotosintesis ;

(iii) Pada waktu malam, tumbuhan menggunakan oksigen dan mengeluarkan karbon dioksida. Proses ini dipanggil
pernafasan dan
(iv) Semua tumbuh-tumbuhan mati menggunakan byk oksigen & mengeluarkan byk karbon CO 2 krn mereka reput.
(d) Karbon dioksida dan haiwan - hubungan menarik yang lain
(i) Semua haiwan menggunakan oksigen dan mengeluarkan karbon dioksida dan
(ii) haiwan mati masih menggunakan oksigen dan mengeluarkan karbon dioksida sempena proses mereput.

1.2.2 Air

medium yang stabil bagi kebanyakan tindak balas biokimia dalam benda hidup.

bertindak sebagai intercell dan intracell pengangkut bagi kebanyakan nutrient larut.

Haba juga diangkut melalui air.

Dari sudut evolusi pandangan, kehidupan bermula dari air. Malah, kebanyakan organisma hidup dalam sistem
akuatik.

ciri-ciri fizikal dan kimia air:

a) air adalah dwikutub
b) molekul air dirangkaikan melalui ikatan hydrogen
c)Air adalah dalam bentuk cecair di bawah suhu bilik
d) air ialah pelarut sejagat
e) air mempunyai viscocity rendah
f) air mempunyai ketegangan permukaan yang tinggi(lekatan yang tinggi)
g) air mempunyai kapasiti haba tertentu yang tinggi
h) ketumpatan air maksimum pada 4oc

1.3 Makromolekul

molekul besar yang merupakan blok pembinaan sel-sel.

biasanya dibina dgn menggabungkan banyak unit tunggal @ monomer kpd unit 2 yg lebih besar yg dipanggil polimer.

Semua sel-sel terdiri daripada empat jenis makromolekul : lipid, karbohidrat, protein dan asid nukleik.

1.3.1 Lipid: Pure Lemak - Asid lemak dan gliserol

Lipid adalah istilah yang lebih luas daripada lemak.

Lipid boleh dibahagikan kepada tiga kumpulan, iaitu, trigliserida (lemak tulen), phospholipid dan steroid.

Lipid boleh ditakrifkan seperti berikut:

Lipid merupakan bahan organik terdiri daripada C, H dan O.

Nisbah antara oksigen dan atom hidrogen adalah 1:2. Lipid tidak larut dalam air kerana ia adalah hidrofobik. Walau
bagaimanapun, ia larut dalam pelarut lain seperti alkohol hangat.
(a) TTriglyceride (lemak tulen)-asid lemak dan gliserol

Struktur umum lemak tulen ditunjukkan dalam Rajah 1.7. Lemak tulen adalah ester yg dibentuk oleh molekul gliserol
(sejenis alkohol) dan 3 molekul asid lemak (asid).

Prosespengesteran boleh dilihat dalam Rajah 1.8.

formula umum molekul untuk lemak asid adalah RCOOH . Apabila rantaian hidrokarbon asid lemak dimaksimumkan
dengan bilangan atom hidrogen , ia dipanggil asid lemak tepu.

Lemak asid dengan satu atau lebih ikatan dua-terikat dipanggil asid lemak tidak tepu.

Stearic asid ( C17H35COOH ) & asid ooleic ( C17H33COOH ) adlh cth asid lemak tepu & asid lemak tak tepu.

perbezaan antara minyak dan lemak:

minyak wujud sebagai cecair dan lemak wujud sebagai pepejal pada suhu bilik.

minyak adalah lemak tepu manakala lemak merupakan lemak tak tepu.

badan kita tidak boleh menghasilkan asid lemak pada asas yang mencukupi. Ia hanya boleh disintesis daripada diet
harian kita.

Asid Linoleic adalah contoh asid lemak yang penting.

Bagi Asid lemak tidak penting , ia boleh disintesis daripada badan kita. Oleh itu, ia tidak diperlukan untuk pengambilan
makanan.

(b) Fosfolipid

amat serupa trigliserida tetapi kumpulan berfungsi fosfat digantikan dengan salah satu daripada tiga asid lemak.

Ciri yang paling penting dalam struktur fosfolipid ialah ekor asid lemak adalah bukan kutub , manakala kepala
fosfat adalah sangat kutub. Ini membawa kekeliruan kimia kepada molekul( kelarutan -dicabar ).

Apabila terdedah kpd persekitaran yang berair ( air), fosfolipid membentuk perhimpunan unik yg dipanggil bilayers .
Ketua-ketua kutub P- lipid berpaling ke arah molekul air( hidrofilik ), manakala ekor bukan kutub bersembunyi dari
molekul air( hidrofobik ). Sila rujuk kepada Rajah 1.9.

Struktur yang mengelilingi setiap sel-sel anda (plasma atau membran sel) terbentuk daripada bilayer phospholipid .
Ketua-ketua kutub phospholipid semua menghadapi persekitaran berair di luar , dan di dalam sel, manakala ekor
bukan kutub membentuk satu lapisan lemak di bahagian dalam. Struktur halangan ini penting mentakrifkan sempadan
hidup dan bukan hidup bahagian-bahagian sel.

Ikatan hidrogen terbentuk di antara ketua-ketua phospholipid dan persekitaran berair di dalam dan di luar sel di mana
hidrofobik yang berinteraksi memaksa ekor menghadapi diterima.

Fosfolipid tidak terikat kepada antara satu sama lain , yang menjadikan cecair lapisan berganda.

(c) Steroid

mempunyai struktur yg berbeza dari kelas lipid lain.

Ciri utama steroid adalah sistem cincin tiga cyclohexanes dan satu siklopentana di sistem gelanggang bersatu.

ciri utama- bilangan besar karbon- hydrogen yang membentuk steroid bukan kutub .

Steroid termasuk sebatian terkenal seperti kolesterol , hormon seks, pil kawalan kelahiran , kortison dan steroid
anabolik.

Steroid yg paling terkenal dan paling banyak dalam badan adalah kolesterol (lihat Rajah 1.10 untuk struktur kolesterol
).

Kolesterol terbentuk di dalam tisu otak , tisu saraf dan aliran darah. Ia juga merupakan bahan utama ditemui dalam
batu karang dan garam hempedu. Kolesterol menyumbang kepada pembentukan deposit di dinding dalaman saluran
darah. Deposit ini keras dan menghalang aliran darah. Keadaan ini , yang dikenali sebagai aterosklerosis ,
menyebabkan pelbagai penyakit jantung , strok dan tekanan darah tinggi.

1.3.2 Karbohidrat

bahan organik yang terdiri daripada C, H dan O dalam nisbah 01:02:01.

Formula molekul ialah ((CH2O) n, di mana n adalah bilangan karbon dalam molekul.

Pada tahap sel, karbohidrat adalah penting kerana:

(a) karbohidrat ringkas adalah sumber tenaga utama untuk sel-sel;
(b) karbohidrat gabungan boleh menyimpan lebih banyak tenaga dan

(c) karbohidrat gabungan membentuk struktur hidupan, terutamanya di dinding sel (tumbuhan).

3 kumpulan karbohidrat:
a) Monosakarida
merupakan gula ringkas
dua klasifikasi boleh digunakan untuk mengelaskan semua gula ringkas. Pengelasan pertama adalah
berdasarkan bilangan atom karbon dalam struktur:
Monosakarida
Triose (3C)
Pentose (5C)
Hexose (6C)

Fungsi
Antara produk yang penting untuk pernafasan dan fotosintesis
Menyokong struktur DNA dan RNA
Bekalan tenaga segera kepada haiwan dan tumbuh-tumbuhan (glukosa)
Memberi kemanisan (fruktosa) untuk buah-buahan, dengan itu menggalakkan
penyebaran biji benih
Klasifikasi kedua adalah berdasarkan kepada kumpulan berfungsi dalam struktur molekul. (lihat Jadual 1.3).
Kedua-dua aldose dan ketone (triose) mempunyai formula molekul yang sama tetapi susunan atom yang
berbeza. Fenomena ini dipanggilstruktur isomer. Monosakarida dengan kumpulan aldose dan satu kumpulan
ketose dipanggil gula aldose dan gula ketose masing-masing.

b) Disakarida
c)Polisakarida

1.3.3 Asid Amino dan Peptida

Asid amino adalah unit asas yang membentuk protein.

Semua asid amino mempunyai struktur asas yg sama tetapi hanya berbeza pada kumpulan sebelah (R kumpulan).
Lihatlah Rajah 1.13 untuk gambaran yang jelas tentang struktur asid amino.

Terdapat 20 jenis asid amino. Asid amino diklasifikasikan kepada empat

kumpulan mengikut kumpulan sebelah mereka. Empat kumpulan adalah
seperti berikut:
(a) asid amino tanpa polarisasi R kumpulan, Contoh: glysine (Gly)
(b) Asid Amino dengan kumpulan R polarisasi, Contoh: serine (Ser)
(c) asid amino dengan berasid R kumpulan (bercas negatif), Contoh: asid aspartik
(ASP)
(d) asid amino dengan asas R kumpulan (bercas positif), Contoh: lisin (Lys)

Apbl 1 asid amino digabungkan dgn asid amino lain, pemelewapan akan berlaku. Akibatnya, ikatan peptide akan
ditubuhkan antara asid amino. Molekul baru dipanggil ddipeptide (lihat Rajah 1.14). Dipeptide mungkin membentuk
tripeptide dgn asid amino yg lain. Apabila ini berterusan, suatu kekuatan polypeptide bentuk.

Protein adalah gabungan polypeptides.

20 asid amino blh membentuk pelbagai jenis polypeptides.

Protein adalah makromolekul kompleks. Ia mengandungi beribu-ribu atom
dalam struktur. Satu molekul protein diperbuat daripada C, H, O dan N.
Jarang sekali, ia juga terdiri daripada S dan P.

Protein diperbuat daripada asid amino.

Struktur protein 3 dimensi dibahagikan kpd 4 peringkat (lihat Rajah 1.15),
iaitu:
(a) Rendah- Rantaian polipeptida yg terdiri drpd asid amino linear urutan;
(b) Menengah- Lipatan dan coiling rantaian polipeptida;
(c) Tinggi- Lipatan daripada-Heliks (berbentuk seperti wayar telefon)
polipeptida utk membentuk molekul protein globular
(d) Quartenary- Susunan lebih daripada satu rantaian polipeptida untuk
membentuk molekul protein.

Kita boleh menggunakan stuktur

atau komposisi untuk
mengklasifikasikan protein.
Pada suhu yang tinggi (40C),
protein denaturalisation mungkin
berlaku.
Struktur badan kita diperbuat
daripada protein. Ini juga bertindak
sebagai hormon dan enzim.

1.3.4 Nukleotida dan asid nukleik

Asid Nukleik adalah molekul yg kompleks yg dibuat C, H, O, P dan N.

2 asid nukleik penting: asid deoksiribonukleik (DDNA) dan ribonucleic asid (RNA).

unit asas untuk asid nukleik dipanggil nukleotida (lihat Rajah 1.16).

Satu unit nukleotida terdiri dari gula pentose, kumpulan fosfat dan nitrogenous asas. Terdapat 4 jenis nukleotida
dalam DNA dan RNA- thymine digantikan oleh uracil (U):
(a) Adenine (A)

(b) guanine (G)

} Kumpulan berasaskan purin

(c) Thymine (T)

(d) sitosin (C)

} Kumpulan berasaskan Pyrimidine

DNA dan RNA adalah terdiri daripada unit nukleotida.

Rajah 1.17 menunjukkan sebahagian daripada struktur DNA
(dua dimensi).
lapan nukleotida hadir.
pasangan asas harus sentiasa adenina (A)-thymine (T) dan
guanine (G) -sitosin (C).
Pada dasarnya, DNA terdiri drpd 2 antisense (5 'ke 3' dan 3
'hingga 5') helai.
Ia gegelung & membentuk molekul yg berbentuk double heliks.
Bagi RNA, ia berdiri sbg 1 helai. Ia blh muncul dlm 3 bentukrribosomal RNA (rRNA), utusan RNA (mRNA) dan pemindahan
RNA (tRNA).
kod genetic adalah gabungan 3 nukleotida drpd 1 jenis asid
amino.
Rajah 1.18 menunjukkan 1 jenis asid amino yg dikenali sebagai
Valine (terdapat dalam DNA) boleh dibentuk melalui empat
kombinasi nukleotida.

serine adalah terbentuk daripada enam kombinasi nukleotida. Oleh itu, ia

adalah codon triplet genetic
kod ditemui hanya dalam mRNA itu. Walau bagaimanapun, kod genetik
dalam DNA dan mRNA adalah berbeza (rujuk Rajah 1.19).

Dalam mRNA, terdapat juga sejenis codon atau genetik kod,

dinamakan codon berhenti. ia bertindak sebagai isyarat penamatan
dalam sintesis protein.
kod genetik hadir dalam triplet membentuk dan terdiri daripada tiga
nukleotida.

1.3.5 Sintesis protein

Fungsi sintesis protein adalah untuk menjana protein sebagai produk akhir.

ia bermula dengan DNA yg mengandungi semua bahan-bahan genetik.

Ini bermakna, DNA memastikan bahawa protein buatan komponen dalam badan kita adalah mencukupi dan boleh
didapati apabila diperlukan.

Sintesis protein berlaku dalam rRNA itu. mRNA adalah template atau salinan DNA (DNA adalah bahan genetik dan
sintesis protein hanya boleh dilakukan darimRNA).

tRNA (anticodon) diperlukan untuk memindahkan asid amino untuk setiap sepadan codons dalam mRNA itu.

Proses sintesis akan ditamatkan secara automatik apabila anticodon stop telah mencapai rRNA.

Kemudian, sintesis protein yang dikehendaki adalah lengkap.

Secara ringkasnya, trankipsi berlaku dalam nukleus dan melibatkan pembuatan template(mRNA) untuk laman DNA
tertentu.

Matlamat pertukaran adalah untuk mendapatkan protein sebagai produk akhir. Ia berlaku dalam sitoplasma dan
melibatkan tiga peringkat utama:permulaan, pemanjangan dan penamatan.

1.3.6 Enzim

Enzim adalah molekul protein yang menjadi pemangkin biologi dengan tiga ciri-ciri:
a) fungsi asas enzim adalah untuk meningkatkan kadar tindak balas. Tindak balas yang paling selular berlaku kirakira satu juta kali lebih cepat daripada mereka dalam ketiadaan enzim.
b) kebanyakan enzim bertindak secara khusus dengan hanya satu bahan tindak balas (dipanggil substrat) untuk
menghasilkan produk.
c) enzim dikawal selia dari keadaan aktiviti yang rendah kepada aktiviti yang tinggi dan sebaliknya.

Contoh enzim laktase, diastase dan sukrosa.

Rajah 1.20 menunjukkan satu tindak balas enzim biasa.

enzim memudahkan substrat dengan menukar bentuk tapak aktif. Enzim ini adalah lebih besar daripada substrat. Ini
membantu meningkatkan kadar tindak balas biokimia dan menghasilkan produk dijangka. Enzim ini substrat tertentu.

Topik 2 Sistem endokrin

sistem endokrin melaksanakan pelbagai proses fisiologi melalui utusan kimia yg dipanggil hormon.

Sistem endokrin adalah koleksi kelenjar yang merembeskan hormon yang diperlukan untuk fungsi badan yang
normal.

sistem endokrin, seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2.1, terdiri daripada pituitari, paratiroid, tiroid, adrenal,
pankreas dan ovari atau testis.

Hipotalamus di dalam otak menerima maklumat daripada sel-sel saraf mengenai kedua-dua keadaan dalaman badan
dan persekitaran luar. Ia kemudian bertindak balas kepada syarat-syarat ke atas sistem endokrin dengan
menggunakan kelenjar pituitari untuk arahan disampaikan kepada kelenjar lain.

2.1 PERANAN HORMON DALAM MANUSIA

Kelenjar endokrin atau kelenjar ductless adalah sekumpulan sel khusus yang menghasilkan dan merembeskan
hormon ke dalam aliran darah.

Hanya hormone kepekatan kecil yg diperlukan utk keberkesanan mereka.

Jadual 2.1 menyenaraikan beberapa endokrin kelenjar dan sesetengah hormon dirembeskan mereka yang
membantu untuk mengekalkan homeostasis dalam tubuh manusia.

Site rembesan

Hormon

Kelenjar pituitary

ADH, Oxytocin, GH, TSH, FSH, Prolaktin

Kelenjar tiroid

hormon tiroid

Kelenjar paratiroid

adrenal

hormon paratiroid

Pankreas

adrenalin

Ovari

insulin, Glucagon

Testis

Estrogen, Progesterone
testosteron

Kelenjar endokrin terletak di kawasan strategik di seluruh badan.

hormon mereka mengawal pelbagai aktiviti besar termasuk kepekatan glukosa darah,kadar jantung, metabolisme,
kadar pertumbuhan, pembiakan dan keseimbangan air.

2.2 Hormon Haiwan

Walaupun hormon akan mencapai bahagian-bahagian seluruh badan melalui edaran darah, setiap hormon akan
mempunyai organ sasaran sendiri. Oleh itu, setiap hormon mempunyai fungsi sendiri tertentu.

Hormon
hormone antidiureti ( Adh)

Fungsi
Menggalakkan penyerapan air oleh buah pinggang

Oxytocin

Merangsang penguncupan rahim

Merangsang aliran susu dari kelenjar susu
merangsang pertumbuhan
Merangsang fungsi metabolic
Mengawal pertumbuhan kelenjar tiroid dan rembesan hormon

hormon pertumbuhan
(GH)
hormon meransang tiroid
(TSH)
hormone mernsang
folikel(FSH)
Prolaktin

Merangsang pengeluaran ova dan sperma

Merangsang rembesan estrogen dalam ovary
Merangsang rembesan testosteron dalam testis
Merangsang kelenjar susu untuk mengeluarkan susu

Hormon tiroid

Merangsang dan mengekalkan proses metabolik

Hormon paratiroid

Meningkatkan paras kalsium darah

Mengawal pembentukan tulang
Menyediakan badan untuk tindakan seperti meningkatkan glukosa darah , kadar jantung
dan kadar metabolic

Adrenalin
Insulin

Mengurangkan kepekatan glukosa darah

Glucagon

Meningkatkan kepekatan glukosa darah

Estrogen

Progesteron

Menggalakkan pembangunan dan penyelenggaraan cirri-ciri seks perempuan

Merangsang pertumbuhan lapisan rahim
Mengawal kitaran haid dan mengandung
Mengawal kitaran haid dan mengandung

Testosteron

Menggalakkan pembangunan testis dan cirri-ciri seks lelaki

2.3 Hormon Tumbuhan

Hormon tumbuhan juga dikenali sebagai bahan pertumbuhan tumbuhan.

hormon tumbuhan tidak dikeluarkan dalam organ-organ khas. Sebaliknya, mereka dibuat oleh sel-sel di bahagianbahagian yang berbeza dari kilang.

Mereka mengawal banyak aspek pertumbuhan tumbuhan dan perkembangan, dari pembentukan benih dan
percambahan kepada kematangan dan kematian tumbuhan.

5 jenis hormon utama: auksin, gibberellins, cytokinins, asid abscisic dan etena.
Hormon
Auksin
Gibberellin
s
Cytokinins
Asid
Abscisic
Etena /
Etilena

Site Pengeluaran dan Fungsi

Synthesised dalam meristems apikal untuk menggalakkan pertumbuhan utama dengan meningkatkan
kadar pemanjangan sel.
Ditubuhkan pada daun muda untuk merangsang pertumbuhan pucuk dan daun.
Synthesised dalam akar dan diangkut ke bahagian-bahagian lain tumbuhan. Apabila digabungkan
dengan auksin, ia merangsang pembahagian sel.
Synthesised dalam kloroplas untuk menggalakkan pengaktifan beberapa biji dan merangsang
penutupan stomata.
Dikeluarkan dari buah-buahan masak, nod batang, daun penuaan dan bunga. Terlibat dalam dorman
benih, kemasakan buah-buahan dan keguguran daun.

Topik 3 Pembiakan

satu proses di mana anak-anak dihasilkan.

kelangsungan hidup spesies disebarkan.

3.1 Pembiakan seks dan aseks

Jadual 3.1 menunjukkan perbezaan antara kedua-dua proses.
Pembiakan aseks
Seorang ibu bapa diperlukan

Pembiakan seks
Dua ibu bapa diperlukan untuk pasangan

sel membahagi dengan mitosis

Sel membahagikan dengan meiosis

Jenis

Baharu, vegetative, pembiakan, pemecahan

dan pembentukan spora

Syngamy dan conjugation

Kelebihan

Masa berkesan- tidak perlu mencari

pasangan dan memerlukan kurang tenaga

Perubahan dan unik- organisma lebih

dilindungi

Kelemahan

Tiada perubahan- jika ibu bapa mempunyai

penyakit genetik, begitu juga anak-anaknya

Memerlukan dua organism dan lebih banyak

tenaga

Bilangan sel-sel yang

dihasilkan per sel induk
pada akhir proses

dua

Empat

Evolusi

Terdapat peluang yang sangat sedikit

perubahan dengan pembiakan aseks. Mutasi
dalam DNA masih boleh berlaku tetapi tidak
sekerap pembiakan seksl.

Pembiakan seks membawa kepada perubahan

genetik dalam generasi baru anak-anak.
Ini adalah asas kepada evolusi.

Bilangan organisma
terlibat
Pembahagian sel

3.2 Pembiakan Manusia dan Haiwan

3.2.1 Pembiakan aseks

individu menghasilkan satu anak-anak yang genetiknya serupa dengan dirinya sendiri. Anak-anak ini dihasilkan oleh
mitosis.

Terdapat banyak invertebrata, seperti bintang laut dan anemone laut, yang dihasilkan secara aseks.

(a) Tunas

anak-anak tumbuh keluar dari badan ibu bapa (lihat Rajah 3.1 untuk contoh tunas dalam proses).
Menurut Rajah 3.1,
proses (1) Hydra tunas, tunas yang mula bentuk pada badan tiub dewasa Hydra.
Proses (2) menunjukkan putik membangunkan mulut dan sesungut.
Seterusnya, putik menanggalkan dirinya dari ibu bapa dalam proses (3).
Dalam proses akhir (4), Hydra baru sepenuhnya dibangunkan dan akan mencari
lokasi sendiri untuk lampiran.

(b) Gemmulation (tunas Dalaman)

ibu bapa mengeluarkan massa khusus sel-sel yang boleh
berkembang menjadi anak. Beberapa span air tawar mempamerkan
pembiakan jenis ini.
cth: Spongilla (lihat Rajah 3.2).

(c) Pembelahan
Organisma induk tumbuh dalam saiz dan membahagikan kepada dua
atau lebih organisma.
Pembelahan perduaan membayangkan pemisahan organisma ibu
bapa kepada dua organism baru, manakala pelbagai pembelahan
membayangkan pembahagian ke dalam lebih daripada dua
organisma anak perempuan.

(d) Pemecahan
badan induk memecah ke dalam kepingan berbeza yang boleh
menghasilkan anak.
cth: starfish.

(e) Penjanaan
Dalam pertumbuhan semula, jika sekeping ibu atau bapa yang
terpisah, ia boleh membesar dan berkembang kepada individu yang
baru.
cth: echinoderms (lihat Rajah 3.5).

(f) Parthenogenesis
melibatkan pembangunan telur yg tidak disenyawakan ke dalam
seseorang individu.
Haiwan spt kebanyakan jenis tebuan, lebah dan semut yg tidak
mempunyai kromosom seks membiak dgn proses ini.
sesetengah reptilia dan ikan juga mampu membiak dengan cara ini.
Dalam sstgh organisma, parthenogenesis berlaku di bawah keadaan
tertentu.
cth: apbl aphids mendapat makanan yg cukup utk musim bunga,
mereka beralih kpd pembiakan berjantina, ini adalah krn ia adlh cara
yg lbh cepat drpd menghasilkan keturunan (lihat Rajah 3.6). Walau
bagaimanapun, makhluk-makhluk ini juga menjalani pembiakan
seksual.
3.2.2 Pembiakan seks
Dalam pembiakan seksual, dua individu menghasilkan keturunan yang mempunyai genetic ciri-ciri dari kedua-dua ibu
bapa. Pembiakan seksual memperkenalkan kombinasi gen baru dalam populasi.
(a) gamet

Dalam haiwan, pembiakan seksual melibatkan gabungan dua gamet yg berbeza utk membentuk zigot.

Gamet dihasilkan oleh meiosis dalam lelaki dan organ-organ pembiakan wanita.

Gamet adalah haploid (yang mengandungi hanya satu set kromosom) manakala zigot adalah diploid (mengandungi
dua set kromosom).

Dalam kebanyakan kes, gamet lelaki, yang dikenali sebagai spermatozoa, agak mobil dan biasanya mempunyai
flagellum.

Sebaliknya, gamet wanita, yang dipanggil ovum, adalah bukan mobil dan agak besar berbanding dengan gamet lelaki

(b ) Jenis-jenis Fertilisation

2 mekanisme persenyawaan boleh berlaku

Yg pertama ialah luaran ( telur yang disenyawakan di luar badan) manakala yang kedua ialah dalaman ( telur
disenyawakan dalam saluran pembiakan wanita ).

(c) Corak dan Kitaran

Pembiakan bukan aktiviti berterusan dan tertakluk kepada corak dan kitaran tertentu.

Sering kali corak dan kitaran ini boleh dikaitkan dengan keadaan persekitaran yang membolehkan organisma untuk
membiak dengan berkesan.

Sbg cth, banyak haiwan mempunyai kitaran oestrous yg berlaku pada masa tertentu supaya anak-anak boleh
dilahirkan di bawah keadaan yg baik.

manusia menjalani kitaran haid yg dikawal oleh isyarat hormon.

Kitaran Oestrous boleh dikawal oleh lain-lain isyarat bermusim seperti hujan.

kitaran ini membolehkan organisma untuk menguruskan relative perbelanjaan tenaga untuk pembiakan dan
memaksimumkan peluang hidup untuk anak-anak yang terhasil.

(d) Pembiakan Seksual Manusia

pembiakan seksual pada manusia melibatkan dua ibu bapa.

Setiap ibu bapa menghasilkan gamet haploid yang menggabungkan untuk membentuk zigot diploid .

(e) Sistem Reproduktif Lelaki

Organ-organ seksual lelaki terletak di luar badan ( lihat Rajah 3.7). zakar memindahkan sperma ke dalam organ
seksual wanita.

Sistem pembiakan lelaki terdiri daripada zakar, uretra, testis , saluran sperma dan kelenjar seks.
(i) Zakar
Zakar adalah tiub luaran dan organ otot yang ejaculates sperma ke dalam organ pembiakan wanita atau faraj semasa
seks persetubuhan. Ia mengandungi 2 silinder pjg sebelah tisu lembut. Di bawah dan di antara mereka terdpt silinder
ketiga tisu lembut dgn tiub pusat yg dipanggil uretra. Melalui uretra , air mani kedua-dua (semasa ejakulasi ) dan air
kencing ( ketika membuang air kecil ) dikeluarkan.

(ii) uretra
Uretra merupakan tiub yang melalui pusat zakar. Fungsi tiub ini adalah untuk menjalankan sperma dalam air mani ke luar
badan lelaki dan ke dalam faraj badan wanita. ia juga mengangkut air kencing dari pundi kencing sebagai bahan buangan
badan melalui perkumuhan.
(iii) Testis
Testis adlh organ2 luaran dlm sistem pembiakan lelaki. mereka terdapat di dlm
kantung yg dipanggil buah zakar yg tergantung di luar badan. Sepasang testis
menghasilkan sel2 seks lelaki @ gamet dipanggil sperma. Ia juga menghasilkan
hormon seks lelaki mulai akil baligh. Pengeluaran sperma dan hormon lelaki,
testosteron,bermula apabila lelaki berusia antara 12 dan 16 tahun.
Sel terkecil dalam badan manusia adalah sperma. Sperma kelihatan seperti
berudu dgn kepala dan ekor. Ia adalah kira-kira 0,01-0,05 mm panjang. ia
mempunyai tiga bahagian- kepala, leher dan ekor (lihat Rajah 3.8).
Kepala mengandungi nukleus. Nukleus membawa bahan genetik,dipanggil gen,
yang akan dipindahkan dari bapa kepada anak. Ekor sperma membantu
sperma untuk berenang ke tiub fallopio utk memenuhi dan menyuburkan telur
atau ovum.
Semasa proses persenyawaan,ketua sperma akan menikam melalui membran
sel daripada ovum.
(iv) saluran sperma
Saluran sperma adalah tiub yg pjg yg bermula dari testis. Ia menghubungkan testis ke uretra. Sperma dihasilkan di testis
dan diangkut oleh saluran sperma melalui uretra.
(v) kelenjar Seks
Kelenjar seks terdiri daripada vesikel seminal dan kelenjar prostat. Mani vesikel adalah sepasang kelenjar yang
melepaskan cecair yang mengandungi nutrien. Nutrien menyediakan tenaga untuk sperma untuk berenang. Seks kelenjar
menyimpan sperma sementara waktu sebelum mereka dibebaskan. Air mani ialah cecair yang mengandungi sperma. Air
mani diusir melalui tiub yang berjalan melalui pusat zakar oleh uretra.
(f) Sistem Pembiakan Perempuan
Sistem pembiakan wanita (lihat Rajah 3.9) terletak di dalam tubuh badan. Bahagian yang berhubungan dengan organ
pembiakan lelaki adalah faraj.

Sistem anatomi pembiakan bagi wanita termasuk struktur luaran dan struktur dalaman .
(i) Struktur Luar

Organ pembiakan wanita luar (iaitu kemaluan ) mempunyai dua fungsi: membolehkan sperma memasuki badan dan
melindungi organ-organ kemaluan dalaman dari organisma berjangkit.Struktur luaran utama sistem pembiakan wanita
adalah labia majora , labia minora dan kelentit.

labia majora

Agak besar dan berisi, dan adalah sama dengan skrotum bagi lelaki. Mereka mengandungi peluh dan minyak merembeskan kelenjar. Selepas perempuan mencapai akil baligh, labia majora dilindungi dengan rambut. Labia majora
melindungi organ pembiakan wanita luar yg lain.

labia minora

Boleh menjadi sangat kecil atau sehingga 5 cm lebar. Mereka terletak hanya dalam labia majora dan mengelilingi bukaan
untuk faraj dan uretra. Seterusnya ke pembukaan faraj adalah kelenjar Bartholins. Fungsi kelenjar adalah untuk
menghasilkan cecair ( mukus) rembesan.

kelentit

Kedua-dua labia minora dijumpai di kelentit yg kecil, sensitif ,bertopi yang setanding dengan zakar bagi lelaki. Kelentit
adalah dilindungi oleh lipatan kulit, yang dipanggil kulup, yang adalah sama dengan kulup di hujung zakar. Seperti zakar,
kelentit adalah sangat sensitif terhadap rangsangan dan boleh menjadi tegang.
(ii) Struktur Dalaman
Struktur dalaman utama sistem pembiakan wanita termasuk faraj, rahim, ovari dan tiub fallopio.

Faraj

juga dikenali sebagai saluran kelahiran, adalah otot, sarung menghubungkan alat kelamin luar dengan rahim.

menyambungkan serviks (bahagian bawah uterus) ke luar badan.

Dalam proses pembiakan, fungsi faraj sebagai jalan dua hala. Pertama, ia menerima zakar dan sperma semasa
persetubuhan. Kedua, dalam tempoh sembilan bulan mengandung, ia berfungsi sebagai saluran kelahiran di
mana bayi yang baru dilahirkan.

Rahim

organ berbentuk pir dan berongga, di mana embrio tumbuh menjadi janin semasa mengandung.

Mempunyai 2 bahagian- serviks , bahagian bawah yang membuka ke dalam faraj dan corpus, badan utama
rahim yg boleh berkembang dgn mudah untuk perkembangan bayi.

saluran melalui serviks membolehkan sperma untuk memasuki dan darah haid untuk keluar.

ovari

sepasang organ pembiakan wanita.

terletak di pelvis , satu pada setiap sisi rahim.

disambungkan antara satu sama lain dengan tiub fallopio.

Setiap ovari adalah hamper dgn saiz dan bentuk sebuah almond.

Ovari mempunyai dua fungsi: menghasilkan telur (juga dipanggil ova ) dan menghasilkan hormon wanita

Saiz setiap ovari adalah kira-kira 1.5 inci panjang.

setiap bulan, semasa kitaran haid , telur dilepaskan dari satu ovari.

tiub fallopio

tiub sempit yang melekat kepada bahagian atas rahim.

bertindak sebagai terowong untuk ova (sel telur) untuk perjalanan dari ovari ke rahim.

Persenyawaan telur oleh sperma , yang dipanggil konsep, biasanya berlaku dalam tiub fallopio.

telur yg disenyawakan akan bergerak ke rahim , di mana ia implan ke dinding rahim.

(g) Kitaran haid

Kitaran haid, di bawah kawalan sistem endokrin, adalah perlu untuk pembiakan.

dibahagikan kepada tiga fasa: fasa folikel, ovulasi dan fasa luteal.

(i) Fasa
Apabila seorang gadis mencapai 10 hingga 14 tahun, kelenjar
pituitari memulakan kitaran hormon yang serius yang menunjukkan
bahawa dia telah matang.
haid juga dikenali sebagai pendarahan haid atau tempoh.

Aliran pendarahan berfungsi sebagai tanda bahawa seorang

wanita tidak hamil. Walau bagaimanapun, wanita ini mampu
menjadi hamil.
kitaran haid adalah kitaran berulang bulanan perubahan fisiologi
yang berlaku dalam sistem pembiakan wanita (lihat Rajah 3.11).
Haid ditunjukkan oleh proses pendarahan dari faraj dalam kitaran
28 hari.

Kitaran haid dikawal oleh sistem hormon dan diperlukan dalam proses pembiakan.

Kitaran dikira dari hari pertama aliran haid kerana bermulanya haid sepadan rapat dengan kitaran hormon.

kitaran haid boleh dibahagikan kepada beberapa fasa. Panjang setiap fasa berbeza dari seorang wanita kepada
wanita dan kitaran ke kitaran.

nilai purata ditunjukkan dalam Jadual 3.2.

Fasa
Hari
Fasa haid
1-4
Fasa folikel (fasa proliferatif)
5-13
Ovulasi (membahagikan fasa)
14
Fasa luteal (fasa secretory)
15-26
Fasa iskemia (sesetengah kumpulan ini dengan fasa
27-28
secretory)
Semasa fasa folikel , lapisan rahim menebal, dirangsang dgn beransur 2 jumlah estrogen meningkat.

folikel dlm ovari mula utk membangunkan di bawah pengaruh yg kompleks interaksi hormon.

Selepas bbrp hari, kadang2 1 @ 2 folikel akan menjadi dominan, melepaskan ovum atau telur yg dipanggil ovulasi.

Jika telur disenyawakan oleh spermatozoon , ia akan menjadi zigot . Zigot ini akan mengambil masa kira-kira satu
hingga dua minggu untuk perjalanan ke tiub fallopio ke rahim.

Jika telur tidak disenyawakan dalam kira-kira satu hari ovulasi , ia akan mati dan diserap oleh badan wanita.

Selepas ovulasi, folikel dominan dalam ovary menjadi luteum corpus. Luteum corpus adalah penting untuk
mewujudkan dan mengekalkan kehamilan pada wanita.

Dalam ovari, corpus luteum merembeskan estrogen dan progesteron. Mereka adalah hormon steroid yang
bertanggungjawab untuk penebalan endometrium dan pembangunan dan penyelenggaraan, masing-masing. \

Di bawah pengaruh progesteron, endometrium ( lapisan rahim ) bertukar menjadi bersedia untuk implantasi potensi
embrio untuk mewujudkan kehamilan.

jika implantasi tidak berlaku dalam tempoh kira-kira dua minggu,corpus luteum akan mati , menyebabkan kejatuhan
mendadak dalam tahap kedua-dua progesteron dan estrogen.

Hormon ini jatuh menyebabkan rahim menumpahkan lapisan dalam proses yang dipanggil haid.

(ii ) Terma

Haid pertama seorang wanita dipanggil datang haid. Ia adalah salah satu daripada peringkat akhir baligh dalam
perempuan.

Purata umur haid dalam manusia adalah 12 tahun tetapi adalah biasa dari umur 8 hingga 16.

beberapa factor menjejaskan pecutan atau kelewatan haid adalah keturunan, pemakanan dan kesihatan secara
keseluruhan.

Pemberhentian kitaran haid pada akhir kehidupan pembiakan wanita dipanggil menopaus. Purata umur menopaus di
kalangan wanita adalah 51 tahun tetapi ia adalah perkara biasa di antara 40 dan 58 tahun.

Panjang kitaran haid wanita berbeza-beza. sesetengah wanita mengalami kitaran pendek dan sesetengah kitaran
lebih panjang.

Seorang wanita yang pengalaman variasi kurang daripada lapan hari antara terpanjang dan kitaran terpendek
dianggap mempunyai haid kitaran. Ia sesuatu yang luar biasa bagi seorang wanita untuk mengalami variasi panjang
kitaran kurang daripada empat hari.

Variasi panjang antara lapan dan 20 hari adalah dianggap sederhana yang tidak teratur.

Perubahan 21 hari atau lebih antara kitaran wanita singkat dan paling lama dianggap abnormal.

3.3Fertilisation dan pembangunan embrio

Kehidupan setiap manusia bermula sebagai sel tunggal, terbentuk apabila sperma bapa fertilises telur ibu.

Fertilisation biasanya berlaku pada Tiub fallopio ibu, yang menghubungkan uterus (rahim) dengan ovari.

Rahim adlh bersaiz & berbentuk spt pir yg besar, ia diperbuat drpd otot & terbentang utk membolehkan pertumbuhan
bayi sepanjang bulan mengandung.

Fertilisation merujuk kepada gabungan gamet untuk membentuk organisma baru

Setelah disimpan dalam faraj, sperma meneruskan perjalanan mereka ke dalam dan melalui rahim dan ke atas
sehigga ke dalam tiub fallopio di mana persenyawaan boleh berlaku.

Walaupun sperma boleh berenang beberapa milimeter setiap minit, lawatan ke tiub fallopio boleh dibantu oleh
penguncupan otot dinding rahim dan tiub.

mereka bertindak balas kepada attractant bahan kimia yang dihasilkan oleh telur atau tisu di sekitarnya.

sperma boleh sampai ke telur dalam masa 15 minit ejakulasi.

Satu manusia ejaculates lebih 100 juta sperma tetapi hanya beberapa dozen melengkapkan perjalanan. Walau
bagaimanapun, hanya satu sperma akan berjaya dalam benih telur.

Proses persenyawaan (seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 3.12) bermula dengan mengikat satu kepala sperma
untuk lapisan luar telur (zona pellucida).

Eksositosis daripada acrosome di hujung kepala sperma akan melepaskan enzim yang mencerna jalan melalui zon
ini. Ini akan membolehkan kepala sperma untuk mengikat kepada plasma membran telur.

Gabungan membran masing2 membolehkan keseluruhan kandungan sperma akan ditarik ke dalam cytosol telur.

Oleh kerana sperma mitokondria memasukkan telur, mereka sentiasa dimusnahkan dan tidak menyumbang gen
mereka kepada embrio. Oleh itu, DNA mitokondria manusia adalah hamper sentiasa diwarisi daripada ibu sahaja.

Selepas persenyawaan , zigot tunggal berpecah kepada dua , maka dua sel berganda kepada empat, empat kepada
lapan, lapan hingga enam belas dan sebagainya.

Zigot kemudian pergi ke rahim. Pada masa rongga rahim dicapai, kelompok sel menjadi kosong dan berisi cecair ,
dan dirujuk sebagai blastocyst .

Walau bagaimanapun , ini tidak satu rumpun lengai sel-sel tetapi manusia sibuk membangun. Pembezaan(organisasi
ke dalam bahagian yang berlainan dan fungsi) sudah berlaku.

Sementara itu rahim membentuk lapisan lembut di mana embrio akan implan. Untuk mencapai matlamat ini, embrio
lekat di dinding rahim dan dilindungi alih oleh lapisan rahim. Ini bermula enam hari selepas persenyawaan dan siap
dalam tempoh tujuh hari akan datang.

Jika persenyawaan tidak berlaku , lapisan rahim datang jauh pada akhir kitaran bulanan haid wanita. Tetapi apabila
implantasi berlaku, embrio menghantar isyarat hormon yang menghalang ibu itu datang haid . Ini biasanya tanda
pertama mengandung.

Janin bergantung kepada ibunya untuk perlindungan, bekalan nutrien dan oksigen.

Ia juga perlu mengeluarkan bahan-bahan buangan.

Janin dilindungi oleh rahim dan cecair amnion, cecair yang terkandung di dalam beg yang dipanggil amnion.

Plasenta adalah bertanggungjawab untuk membekalkan oksigen dan nutrien serta mengeluarkan sisa bahan-bahan.
Ia tumbuh ke dalam dinding rahim dan menyertai kepada janin oleh tali pusat.

Darah ibu tidak bercampur dengan darah janin, tetapi plasenta membolehkan bahan-bahan yang melepasi antara
kedua-dua bekalan darah seperti berikut:
(a) oksigen dan nutrien meresap merentasi plasenta daripada ibu kepada janin dan
(b) bahan-bahan buangan seperti karbon dioksida meresap merentasi plasenta dari janin kepada ibu.

Rajah 3.13 menunjukkan perubahan fizikal yang berlaku dari minggu pertama ke bulan ketiga. Bayi akan menjalani
lebih banyak perubahan dalam tempoh matang sehingga tarikh matang.

3.4 Kembar seiras dan tidak seiras

kadang2, kedua-dua telur dikeluarkan oleh ovari dan disenyawakan. Ini menyebabkan kembar seiras yg berbeza dlm
penampilan dan mungkin jantina berbeza kerana gen mereka terbentuk dari dua telur dan dua sel sperma.

Jarang sekali, satu embrio berpecah kepada dua dan kedua-dua sel-sel berkembang secara berasingan , seperti yg
kembar sama yg sama dalam penampilan.

3.4.1 Kembar Bukan serupa atau persaudaraan

Dengan kembar persaudaraan (juga dikenali sebagai kembar tidak -sama ), jenis yang paling biasa,ibu menyumbang
dua telur dan setiap disenyawakan dalam rahim oleh dua sel-sel sperma yang berbeza dari bapa.

Kedua2 telur membentuk 2 zigot , & kembar itu juga dikenali sbg dizygotic serta kembar biovular (lihat Rajah 3.14).

Kembar seiras, seperti adik-beradik yg lain, mungkin kelihatan sgt serupa, memandangkan bhw umur mereka sama.

W/bgmp, kembar seiras blh kelihatan sgt berbeza a 1 sama lain.Seks mereka mungkin berbeza @ jantina yg sama.

genetik mereka sama seperti mana-mana adik-beradik biasa.

kembar jenis ini adalah lebih biasa jika terdapat sejarah keluarga kembar, juga lebih biasa bagi ibu-ibu yang lebih
tua , dengan kadar berkembar dua kali ganda di ibu-ibu yang berumur lebih 35 tahun. Mereka juga lebih cenderung
untuk berlaku jika ubat kesuburan yang digunakan untuk membantu anda hamil.

3.4.2 Kembar Sama

Dengan kembar seiras, satu telur ( zigot ) daripada ibu disenyawakan oleh satu sperma dari bapa , dan kemudian
pembangunan embrio berpecah dan dua janin berkembang (rujuk Rajah 3.14).

Bahagian spontan zigot kpd 2 embrio tidak dianggap sebagai sifat keturunan, tetapi lebih spontan atau secara rawak.

Jika zigot berpecah awal (dalam dua hari pertama selepas persenyawaan ), mereka boleh membangunkan placentas
berasingan ( chorion ) & kantung berasingan ( amnion ). Ini dipanggil dichorionic & diamniotic (atau di / di ) kembar.

Walaupun semua kembar seiras adalah ' di / di , ini berlaku 20-30% masa dalam kembar seiras.

Kebanyakan masa dalam kembar seiras, zigot akan berpecah selepas dua hari, yang mengakibatkan plasenta yg
sama dikongsi tetapi dua kantung yang berasingan. Ini dipanggil monochorionic dan diamniotic (mono / di ) kembar.

kembar ini adalah sama genetik dan berkongsi tembuni tunggal.

kadang-kadang , kembar juga akan berkongsi kantung yang sama ( rongga cecair ).

Dalam kira-kira 1% daripada kembar seiras, pemisahan berlaku lewat menyebabkan kedua-dua mengongsi bersama
plasenta dan kantung.Ini dipanggil monochorionic dan monoamniotic(mono / mono) kembar.

3.4.3 Kembar Siam

Jika zigot berpecah sangat lewat, ia akan menyebabkan kembar siam.

kembar siam berlaku sekali dalam setiap 100,000 kelahiran.

Kembar Siam boleh dikenal pasti melalui ultrasound pada awal kehamilan.

Selain drpd perkongsian placentas & membran, kembar siam juga blh berkongsi bahagian 2 badan dan organ2.

kejadian kembar siam berlaku apabila zigot membahagikan lewat dan tidak berpecah sepenuhnya.

Kembar blh dikaitkan dgn mana2 bahagian badan tetapi kedua-duanya akan menyambung di tempat yang sama.

3.5 Pembiakan seks dan aseks dalam tumbuhan

3.5.1 Struktur dan Fungsi Bunga dalam Pembiakan

Stamen dan pistil bahagian2 bunga bertanggungjawab untuk

pembiakan.
Bunga yg mempunyai kedua-dua stamen dan pistil dikategorikan
sebagai bunga lengkap.
Ini kerana benang sari dianggap sebagai organ seks lelaki manakala
pistil dianggap sebagai organ seks wanita.
bbrp bunga tidak mempunyai organ seks lelaki dan perempuan yg
lengkap seperti tembikai, timun dan labu.
sesetengah mempunyai organ seks lelaki sahaja dan ada yang
mempunyai organ-organ seks wanita sahaja.
bunga dengan hanya organ seks lelaki dipanggil bunga staminate,
manakala bunga dengan hanya organ-organ seks wanita dipanggil
bunga berputik .
bunga yg mempunyai kedua-dua organ seks lelaki dan dikenali
sebagai bunga hermafrodit . cth: bunga teratai, khunsa (Rajah 3.15)
dan bunga ros (Rajah 3.16 ).

Benang sari adlh organ pembiakan lelaki bunga manakala pistil adlh organ pembiakan wanita bunga (lihat Rajah 3.18).

2 bahagian penting dlm benang sari: anter dan filamen.

Anther bertanggungjawab menjalankan debunga. Warna anter
biasanya kuning. Anter dipegang oleh filamen. Dalam keadaan kering
dan cerah, anter membengkak untuk menghasilkan debunga yang
matang yang kemudiannya berpecah terbuka untuk melepaskan
debunga.
Pistil terdiri drpd 3 bahagian, iaitu, stigma, gaya dan ovari.
debunga terperangkap olh permukaan yg melekit iaitu stigma.
Stigma dipegang oleh gaya.
gaya adalah struktur tiub yg membawa ke ovari.
Ovari mengandungi ovules.
gamet betina dihasilkan oleh ovul.
Kelopak dan sepal bahagian2 lain yg penting bg bunga. Kelopak
sangat berwarna & menarik pendebunga.
Sepal dianggap ptg krn mereka melindungi bunga pd peringkat putik
& mencegah kecederaan drpd serangga dan kehilangan air.

3.5.2 Pendebungaan

proses memindahkan debunga dari organ lelaki bunga untuk organ perempuan yang sama atau bunga yg berbeza.

untuk didebungakan, debunga mesti dipindahkan dari benang sari ke stigma.

pendebungaan sendiri- debunga dari Plantes stamen dipindahkan ke Plantes stigma yg sama.

pendebungaan silang- debunga dari benang sari Plantes dipindahkan ke Plantes berbeza stigma

Terdapat gamet jantan dalam debunga. Apbl gamet jantan dipindahkan ke dlm organ wanita, debunga pada stigma
dan rembesan manis pada stigma merangsang percambahan debunga.

Satu tiub debunga terbentuk. tiub tumbuh ke bawah melalui gaya ke arah ovul yang terdapat di dalam ovari.

ovules adalah gamet perempuan yg ditemui dalam ovari. Bakal buah ini disenyawakan oleh nukleus lelaki debunga
selepas berjaya ke tiub.

Oleh itu, bakal buah disenyawakan menjadi benih. Sementara itu, ovari menjadi buah-buahan selepas kelopak jatuh.
Rajah 3.19 menunjukkan butir debunga pada stigma teratai.

Walaupun tumbuhan tidak bergerak, mereka mampu utk mencapai pembiakan seksual
dgn bantuan burung dan serangga.
Burung & serangga yg tertarik dgn ciri2 fizikal bunga, spt warna kelopak & kemanisan
madu yg terletak di pangkal kelopak.
Dgn pendebungaan burung & serangga, badan haiwan menyentuh satu bunga dan
debunga disapu di badan-badan mereka menyentuh bunga lain.
faktor2 spt angin, air dan struktur bunga itu sendiri juga boleh membolehkan pembiakan
seks berlaku.
Dgn pendebungaan angin,debunga bijirin mikroskopik hanyut dlm udara dr 1 bunga lain.
pendebungaan air berlaku bagi tumbuh-tumbuhan yang hidup sepenuhnya di dalam air.
Bbrp bunga membuka kelopak mereka pd masa yg istimewa utk menarik pendebunga
seperti malam mekar yang didebungakan oleh kelawar.

3.5.3 Perbezaan antara pendebungaan serangga dan Angin

Bunga didebungakan olh serangga mempunyai butir debunga yg kasar spy mereka mudah melekat pada serangga,
manakala bunga didebungakan oleh angin mempunyai debunga yang agak licin dan lebih kecil.

bunga yg didebungakan serangga mempunyai kelopak berwarna yg besar manakala bunga yg didebungakan angin
mempunyai kelopak yg agak kecil.

Bunga didebungakan olh serangga menghasilkan madu mnkl bunga didebungakan olh angin x menghasilkan madu.

Rajah 3.20 dan 3.21 menggambarkan bunga didebungakan serangga dan angin

3.5.4 Fertilisation

Fertilisation bermula apbl debunga terjatuh pd stigma.

debunga bercambah, membentuk tiub debunga.
Inti tiub mengawal pertumbuhan tiub debunga.
Inti generatif bergerak ke tiub debunga. ia menjalani mitosis,
membentuk dua nukleus gamet haploid lelaki.
Tiub debunga memasuki ovul melalui micropyle itu. Kedua-dua
nukleus gamet lelaki yang dilepaskan ke dalam kantung embrio.
Inti tiub kemudian hancur. Rujuk Rajah 3.22.

Olh krn terdpt 2 nukleus sperma yg telah mencapai pundi embrio,

kedua-dua nucleus akan bergabung dgn gamet betina.
Satu nukleus sperma akan bergabung dgn sel telur utk
membentuk zigot (2n) manakala yg lain sperma nukleus fius
dengan dua kutub nukleus dalam pundi embrio untuk membentuk
nukleus endosperm (3A). Proses ini dipanggil persenyawaan dua
kali (lihat Rajah 3.23).

3.5.5 Benih
(a) Pembentukan benih dan buah-buahan dalam Tumbuhan

pendebungaan membantu pengeluaran benih.

Benih dibangunkan selepas telur (ovules) telah disenyawakan oleh bijirin debunga.

dinding ovari berkembang menjadi buah

buah-buahan adalah organ untuk menyebarkan benih.

Benih boleh didapati dalam pelbagai bentuk, warna dan saiz.

Terdapat beberapa jenis benih yang boleh dimakan dan beberapa jenis benih yang tidak boleh dimakan.

Salah satu ciri yang paling penting adalah kulit benih yg melindungi benih dari menjadi kering dan embrio di dalam
benih daripada rosak.

Sesetengah kulit benih nipis manakala yang lain adalah tebal, cth: benih kacang mempunyai lapisan benih lembut
dan nipis tetapi benih kelapa mempunyai kulit yg keras dan agak tebal.

sesetengah biji bercambah dengan mudah, manakala benih lain memerlukan keperluan tertentu sebelum mereka
boleh bercambah.

Apabila benih bercambah , ia boleh melihat endosperm ,bekalan makanan sementara,yang penuh di sekeliling embrio
dalam bentuk daun khas yg dipanggil kotiledon.

Tumbuh-tumbuhan dikategorikan berdasarkan bilangan kotiledon dalam benih.

Monokot adalah tumbuhan yang mempunyai satu kotiledon dalam benih manakala dicots adalah tumbuhan yang
mempunyai dua kotiledon.

struktur dikot& benih monokot ditunjukkan dalam Rajah 3.25 .

(b) Penyuraian benih

Penyebaran biji benih berlaku untuk menyediakan peluang untuk menyebarkan tumbuhan baru ke kawasan 2 baru.

ia mengurangkan persaingan antara benih dan tumbuhan induk. Apabila benih dan tumbuhan induk berkembang jauh
dari antara satu sama lain , kedua-duanya akan mendapat nutrien yang mencukupi dan mempunyai peluang yang
lebih baik untuk berkembang.

Penyebaran biji benih boleh dikategorikan kepada 4 jenis, iaitu, penyebaran angin , penyebaran haiwan, penyebaran
air dan penyebaran diri.

sesetengah biji mempunyai fungsi yg unik utk membolehkan mereka membawa diri dari bunga. Benih jenis ini adalah
ringan atau mempunyai pertumbuhan yang berbulu yang bertindak seperti payung terjun kecil.

mereka menggunakan angin untuk menyuraikan diri mereka dari tumbuhan induk.

cth, benih orkid adalah hampir ringan sebagai debu.

Penyebaran sendiri melibatkan letupan buah-buahan yang seterusnya menyebarkan benih dari buah. Tumbuhan
kekacang adalah sejenis tumbuhan yang tersebar benih jauh melalui letupan kacang.

Benih juga boleh tersebar dengan bantuan haiwan. Buah-buahan yang dimakan oleh makhluk seperti burung dan
seterusnya , benih-benih buah-buahan yang dibuang jauh oleh burung.

sesetengah biji mempunyai cangkuk khas yang mudah dilekatkan kepada haiwan.

Benih tertentu adalah kurang tumpat daripada air , dengan itu,benih yang jatuh dari tumbuh-tumbuhan ke sungai
supaya mereka boleh tersebar ke tempat-tempat lain. cth: biji kelapa boleh melakukan perjalanan beribu-ribu
kilometer di laut dan tumbuh di pulau-pulau walaupun mereka berasal dari tanah besar.

(c) Percambahan benih

air, oksigen dan suhu yg sesuai adalah tiga faktor penting untuk percambahan.

benih tertentu perlu terdedah kpd jumlah cahaya yang lebih tinggi berbanding dengan jenis benih lain.

Sel-sel embryo mula membesarkan apabila benih terdedah kepada keadaan sesuai.

kulit benih pecah terbuka selepas air dan oksigen yg diambil melalui kulit benih.

Bulu kecil yang tumbuh semasa percambahan membentuk akar.

Akar berkembang menolak ke dlm tanah utk anchor baru tumbuhan dan utk menyerap air dan mineral dari tanah.

selepas itu, bulu kecil yg tumbuh dr benih utk membentuk penggambaran. ia tumbuh ke arah cahaya.

Fasa percambahan berakhir apabila menembak muncul dari tanah.

Terdapat bbrp faktor yg berpotensi membawa kpd percambahan lemah, seperti yang disenaraikan di bawah:
(i) Oksigen tidak boleh mencapai tumbuhan jika tumbuhan itu terlebih air;
(ii) Tumbuhan perlu menggunakan tenaga penuh untuk mencapai permukaan tanah jika ia ditanam mendalam;
(iii) Benih tidak boleh mula bercambah jika ia berada dalam keadaan yang kering dan
(iv) Air dan oksigen tidak boleh masuk ke dalam benih jika kulit benih adalah terlalu keras.

Oleh itu, untuk mengelakkan percambahan miskin, tips berikut adalah dicadangkan:
(i) kulit benih yang terlalu keras perlu direndam dan tercalar dan

(ii) Mendedahkan benih untuk suhu yang sesuai kerana beberapa biji perlu terdedah kepada suhu sejuk untuk
tempoh yang tertentu, untuk menjadikan mereka bercambah.
3.5.6 Pembiakan aseks dalam tumbuhan

Beberapa jenis tumbuhan tidak menghasilkan benih dan bunga. Tumbuhan ini menghasilkan spora bukannya biji.
Oleh itu, mereka dipanggil tumbuhan yang tidak berbunga.

Spora biasanya diiktiraf dengan melihat bahagian bawah daun di mana terdapat tempat coklat atau pad di bahagian
bawah daun.

Apabila spora memecah, beribu-ribu spora kecil, masing-masing yang terdiri daripada sel berdinding tebal,
mencurahkan dan tersebar ke jarak yang jauh oleh angin dan arus air.

contoh, tanaman pakis.

Tumbuh-tumbuhan juga boleh membiak aseks melalui pembiakan tampang , secara semula jadi atau oleh manusia.
(a) pembiakan vegetatif (dalam tumbuh-tumbuhan)

Dalam pembiakan tampang , sebahagian daripada tumbuhan terlepas dan tumbuh ke dalam sebuah tumbuhan baru
yg biasanya berhampiran ibu bapa asal. cth:
(i) Pelari

strawberi mempunyai batang pendek tebal dan roset daun rapat ke tanah .

Tunas dalam axils daripada daun tumbuh keluar , membentuk batang mendatar panjang dan nipis dengan beberapa
skala kecil meninggalkan di atas permukaan tanah.

Putik terminal drpd pelari bertukar ke atas dan akar kebetulan tumbuh ke bawah, dgn itu, wujudnya tumbuhan baru.

Tumbuhan baru mungkin berbentuk lebih pelari. Kemudian, pelari menghubungkan tumbuhan muda kepada ibu bapa

rots , supaya tumbuhan baru menjadi bebas.

Contohnya tumbuhan strawberi dan rumput labah-labah.

(ii) Rizom

Banyak tumbuhan herba mempunyai sebahagian daripada sistem akar mereka yg berada di bawah tanah , jika ia
adalah mendatar ia dipanggil sebagai rhizome .

rhizome boleh menghantar udara sehingga ke pucuk secara kerap.

pucuk berkembang daripada tunas di celah daun kecil dan berlabuh di tanah oleh akar yang tumbuh dari nod.

Cth: rumput.

(iii) ubi Batang

Apabila ubi batang bengkak ditanam, "mata, yang sebenarnya tunas axillary , mula membesar dan membentuk
pucuk berdaun, dan akar kebetulan berkembang daripada asas pucuk.

Satu ubi boleh membawa kepada banyak tumbuh-tumbuhan jika dipotong kepada beberapa bahagian sebelum

penanaman.

cth: ubi kentang.

(iv) bulbs

tunas bawah tanah dengan rizab makanan yang disimpan di dalam skala daripada lapisan asas daun berisi

daun mengelilingi dan menyembunyikan batang pendek.

tunas wujud dalam beberapa axils mereka.

Dari batang, satu siri baru akar berkembang ke bawah. Pucuk baru membangunkan dari axillary tunas dan muncul
dari bulbs.

Jika dua atau lebih tunas axillary berkembang daripada bulbs, setiap bulbs baru sendiri sebagainya pembiakan terus ,
kerana batang biasa sahaja menghakis dan membolehkan mereka berpisah.

Bawang , teratai dan bunga tulip adalah contoh bulbs.

(b) Penyebaran vegetatif oleh Manusia

pembiakan tumbuhan disebarkan oleh manusia melalui pelbagai kaedah.

(i) Keratan- memotong batang yg mengandungi 4 atau 5 nod. Daun dipetik kecuali 2 atau 3 drpd terkecil. Apabila ditanam
di dalam tanah, akar terbentuk daripada permukaan potong dan daun kecil. Cth, bunga kertas dan bunga ros
(ii) Pemindahan- cara yg menyambungkan sistem akar dari saham tumbuhan yg kuat dengan sistem pucuk yg
dikehendaki. Satu putik dan daun adalah dipilih daripada pangkal pelbagai wajar. Kulit kayu drpd saham tumbuhan
dipotong dalam bentuk-T dan diangkat dari kayu untuk membenarkan putik baru untuk dimasukkan. Luka ini terikat
dengan raffia yg lembap dgn kuat. Putik baru akan tumbuh jika peyambungan berjaya (rujuk Rajah 3.28).

3.6 BIOTEKNOLOGI - TISU KULTUR DAN PENGKLONAN

Bioteknologi merupakan cabang teknologi yang menggunakan organisma hidup atau sistem biologi untuk mengubah
manusia dan alam sekitar mereka.

X terhad kepada teknologi tinggi atau prototaip teknologi.

Cth, perubatan, alam sekitar atau pertanian

contoh bioteknologi terawal adalah penapaian yis ke dalam alkohol; yang sama dgn proses membuat yogurt dan keju.

Pembiakan selektif untuk tumbuh-tumbuhan yg menghasilkan hasil tanaman yg paling banyak dan buah-buahan
terbesar, sayur-sayuran adalah eksperimen awal genetik yang menjadi asas Penyelidikan abad ke-21.

3.6.1 Pengklonan

kejadian organisma yg merupakan salinan tepat genetik yg lain.

(a) Embrio Berkembar tiruan

teknologi ini meniru proses semulajadi mewujudkan kembar seiras.

Embrio berkembar tiruan berlaku dalam Petri hidangan dan bukannya dalam badan ibu.

Ini dapat dicapai secara manual memisahkan embrio awal ke dalam sel-sel individu, dan kemudian membenarkan

setiap sel untuk membahagi dan membangunkan sendiri.

Embrio yang terhasil diletakkan ke dalam ibu tumpang

oleh sebab mereka datang dari embrio zigot yang sama , mereka adalah genetik yang serupa .
(b) Pemindahan Sel somatik nuklear

Pemindahan Sel somatik nuklear ( SCNT ) menggunakan pendekatan yg berbeza drpd kembar embrio tiruan, tetapi
ia menghasilkan dgn keputusan yang sama : satu klon yang tepat, atau salinan genetik, seseorang individu.

Ini adalah kaedah yg digunakan untuk mencipta Dolly, Kambing biri-biri.

Untuk membuat Dolly , penyelidik mengasingkan sel somatik daripada wanita dewasa biri-biri. Seterusnya, mereka
dipindahkan dari nukleus sel itu kepada sel telur nukleus yang telah dikeluarkan. Selepas beberapa tweak kimia, sel
telur, dengan nukleus baru, bersikap seperti seorang zigot yg baru disenyawakan. Ia berkembang menjadi embrio ,
yang diimplan ke Suruhan ibu.

Kambing , Dolly , adalah satu replika tepat genetic kambing biri-biri dewasa wanita yang menderma nukleus sel
somatik untuk telur. Beliau adalah mamalia pertama yang pernah diklon daripada sel somatik dewasa.

Kedua-dua hasil dalam persenyawaan telur oleh sperma dan kaedah pengklonan SCNT adalah sama

perbezaan di antara kaedah-kaedah ini - Embrio terdiri daripada sel-sel yang mengandungi dua set lengkap
kromosom. Perbezaan antara persenyawaan dan SCNT terletak di mana kedua-dua set berasal.

Dalam persenyawaan, sperma dan telur kedua-duanya mengandungi satu set kromosom. Apabila sperma dan telur
bersama, zigot yang terhasil berakhir dengan dua set - satu daripada bapa ( sperma) dan seorang dari ibu ( telur).

Dalam SCNT , set sel telur yang tunggal kromosom dikeluarkan. Ia digantikan oleh nukleus dari sel somatik , yang
sudah mengandungi dua set kromosom lengkap. Oleh itu, di dalam embrio yang terhasil, kedua-dua set kromosom
datang dari sel somatik .

3.6.2 Kultur Tisu

Kultur tisu, juga dikenali sebagai mikropropagasi, adalah kaedah pembiakan yg digunakan untuk menghasilkan
tumbuh-tumbuhan di bawah keadaan steril.

Kaedah ini menggunakan eksplant tumbuhan (bahagian tumbuhan) atau benih yang telah disterilkan sebelum
diletakkan di dalam bekas dengan medium yang semakin meningkat (biasanya gel) yang mempunyai beberapa
nutrien ditambah.

eksplant atau benih, bekas dan media semuanya telah disterilkan, dan ini (jika berjaya) menghalang mana-mana tisu
dipotong atau koyak , atau keseluruhan eksplant atau benih sendiri, daripada menjadi dijangkiti mikroorganisma

Banyak jenis benih bercambah dalam keadaan ini cenderung untuk berkembang sangat cepat berbanding yang
ditanam di dalam standard media

Menggunakan tisu tumbuhan , ia adalah mungkin untuk mengembangkan salinan sebenar penderma tumbuhan. Ini
adalah amat berguna untuk tumbuh-tumbuhan yang mempunyai ciri-ciri genetik yang diingini kerana seseorang itu
boleh membuat banyak klon tumbuhan tertentu lebih cepat daripada kaedah pembiakan tradisional seperti keratan,
pullings atau bahagian.

Steril media nutrien biasanya mengandungi larutan nutrien (biasanya garam dan vitamin) , sukrosa (gula) , hormon
(pilihan), antibiotik (pilihan ) dan memantapkan atau ejen gelling seperti agar ( produk rumpai laut ).

Prosedur standard untuk melaksanakan eksperimen kultur tisu agak asas ( lihat Rajah 3.29 ).
(a) Persekitaran steril mesti diwujudkan . Medium yang digunakan untuk menanam tisu tumbuhan, tisu tumbuhan dan
persekitaran yang kultur tisu, mestilah bebas daripada semua bahan tercemar yang mungkin.
(b) Tisu boleh diambil dari daun Plantes itu, pucuk, tunas , batang atau akar.
(c) Sampel tisu boleh diletakkan dalam aseptik (bebas mikroorganisma ), kaya dengan nutrien di mana sel-sel yang
akan mula tumbuh dan berkembang menjadi produk tumbuhan yang dikehendaki.
(d) Akhirnya , tisu membangun perlu dikekalkan dalam keadaan yang dikawal kimia dan fizikal, seperti rumah hijau ,
untuk mencapai hasil yang terbaik.

Berikut adalah faedah budaya tisu tumbuhan di dunia pertanian:

(a) Ia membolehkan untuk pengeluaran jumlah yang besar tumbuh-tumbuhan di dlm tempoh yang singkat
(b) Satu nombor besar daripada tumbuh-tumbuhan boleh dihasilkan dengan menggunakan tisu yang dikumpul
dari tumbuhan ibu tunggal- tumbuhan yang dirinya masih tanpa luka dalam proses menuai tisu dan
(c) Ia menghapuskan kemungkinan gangguan dalam musim yang semakin meningkat kerana ia boleh dijalankan
dalam persekitaran yang dikawal selia dengan berhati-hati daripada rumah hijau.

Mikropropagasi akan menjadi penting kepada industri pertanian di masa depan kerana ia digunakan untuk
menghasilkan tumbuh-tumbuhan yang telah diubahsuai secara genetik dan dipilih untuk keupayaan untuk menahan
tekanan alam sekitar asli tertentu.